2. Ο Χ. Σρικοφπησ και τα πρώτα του βήματα ςτην
πολιτική
Κορυφαία πολιτικι προςωπικότθτα του 19ου αιϊνα και από τουσ ςθμαντικότερουσ πολιτικοφσ τθσ νεϊτερθσ
Ελλάδασ
Σο βάπτιςμα ςτθν πολιτικι το πιρε το 1862, όταν εξελζγθ πλθρεξοφςιοσ τθσ ελλθνικισ παροικίασ του
Μάντςεςτερ ςτθ υντακτικι υνζλευςθ. Σο 1865 εξελζγθ βουλευτισ Μεςολογγίου υπό τθ ςκζπθ
του Αλζξανδρου Κουμουνδοφρου, ο οποίοσ όταν κλικθκε να ςχθματίςει κυβζρνθςθ ςτισ 18 Δεκεμβρίου, του
εμπιςτεφκθκε το κρίςιμο Τπουργείο Εξωτερικϊν, ςε μια δφςκολθ περίοδο, κακϊσ είχε ξεςπάςει θ Κρθτικι
Επανάςταςθ. Ο Σρικοφπθσ ιταν μόλισ 33 ετϊν.
Από τισ πρϊτεσ μζρεσ του ςτθν κυβζρνθςθ φρόντιςε να αποκαταςτιςει το κφροσ του κράτουσ απζναντι ςτουσ
ξζνουσ. Ωσ νζοσ Τπουργόσ Εξωτερικϊν δεν επιςκζφκθκε πρϊτοσ τουσ ξζνουσ πρεςβευτζσ ςτθν Ακινα, αλλά
απαίτθςε να τον επιςκεφκοφν αυτοί πρϊτοι. Διαμόρφωςε, ζτςι, μία εκιμοτυπία, που ιςχφει απαρζγκλιτα
μζχρι ςιμερα. Θ κυβζρνθςθ Κουμουνδοφρου δεν μακροθμζρευςε και κατζρρευςε λόγω του Κρθτικοφ
Ηθτιματοσ.
Ο Σρικοφπθσ αποφάςιςε να μθν ςυμμετάςχει ςε άλλθ κυβζρνθςθ και να επικεντρϊςει τισ προςπάκειζσ του
ςτθ δθμιουργία ενόσ νζου κόμματοσ. Θα το ονομάςει «Πζμπτο Κόμμα» και κα είναι το πρϊτο κόμμα αρχϊν
ςτθν ελλθνικι πολιτικι ιςτορία. Μζςω του δικομματιςμοφ ο νζοσ πολιτικόσ ςχθματιςμόσ πρεςβεφει τον
αςτικό εκςυγχρονιςμό τθσ χϊρασ.
3. Μετά τθν αποτυχία του ςτισ εκλογζσ του 1874 και τθν ζκταςθ των ακροτιτων
του Δθμθτρίου Βοφλγαρθ δθμοςιεφει το περίφθμο άρκρο του «Σισ Πταίει;» ςτθν εφθμερίδα
«Οι Καιροί. Ο Σρικοφπθσ ςτθλιτεφει τισ βαςιλικζσ ραδιουργίεσ και κατθγορεί τον Γεϊργιο Α'
για τον τρόπο που αςκεί τισ εξουςίεσ του, παρακάμπτοντασ το κοινοβοφλιο, με τον διοριςμό
Τπουργϊν από τθ μειοψθφία.
Προτείνει ςτον ανϊτατο άρχοντα να διορίηει ωσ πρωκυπουργό τον αρχθγό του
πλειοψθφοφντοσ κόμματοσ, που κα ζχει τθ ςτιριξθ τθσ Βουλισ. Είναι θ λεγόμενθ «αρχι τθσ
δεδθλωμζνθσ», που κα επιβλθκεί από τον Σρικοφπθ ζνα χρόνο αργότερα και θ οποία κα
περιβλθκεί με ςυνταγματικι ιςχφ το 1927. Σο άρκρο κα προκαλζςει αντιδράςεισ, ο
Σρικοφπθσ κα προφυλακιςκεί για ζνα 24ωρο, αλλά κα γίνει γνωςτόσ ςτο Πανελλινιο.
τισ 27 Απριλίου 1875, ο Χαρίλαοσ Σρικοφπθσ γίνεται για πρϊτθ φορά πρωκυπουργόσ. Σα
επόμενα 20 χρόνια κα είναι ο κυρίαρχοσ ςτο πολιτικό ςκθνικό, εκπροςωπϊντασ τθν
ανερχόμενθ αςτικι τάξθ. Μεγάλοι του αντίπαλοι κα είναι αρχικά ο πολιτικόσ του
μζντορασ Αλζξανδροσ Κουμουνδοφροσ και ςτθ ςυνζχεια ο «λαϊκιςτισ» Θεόδωροσ
Δθλιγιάννθσ, που εκπροςωποφςαν τα «παλιά τηάκια». Ο Χαρίλαοσ Σρικοφπθσ κα παραμείνει
ςτο τιμόνι τθσ χϊρασ για περίπου 11 χρόνια, γεγονόσ που τον κακιςτά ζναν από τουσ
μακροβιότερουσ πρωκυπουργοφσ τθσ Ελλάδασ.
Ο Σρικοφπθσ πρωκυπουργόσ
4.
5.
6. Σο ςθμαντικό ζργο και θ πτϊχευςθ
• Κατά τθ διάρκεια τθσ εξουςίασ του κα κζςει ςε εφαρμογι ζνα ευρφ
μεταρρυκμιςτικό πρόγραμμα ςτουσ τομείσ τθσ γεωργίασ, τθσ φορολογίασ
και τθσ άμυνασ, κακϊσ και ζνα πολυδάπανο πρόγραμμα ζργων
υποδομισ, το οποίο περιελάμβανε, μεταξφ άλλων, τθ δθμιουργία
ςιδθροδρομικοφ δικτφου και τθ διάνοιξθ τθσ διϊρυγασ τθσ Κορίνκου. τα
ςχζδιά του περιλαμβανόταν επίςθσ θ ηεφξθ Ρίου - Αντιρρίου, ζνα ζργο
που υλοποιικθκε μόλισ το 2004.
Θ πρωτόγονθ οικονομία τθσ εποχισ του δεν κα αντζξει το φιλόδοξο
πρόγραμμα του Σρικοφπθ. Ο ίδιοσ κα προκαλζςει μεγάλθ δυςαρζςκεια
ςτο λαό, λόγω τθσ φορολογικισ του πολιτικισ. «Φορομπικτθσ» και
«Πετρζλαιοσ» ιταν δφο από τα προςωνφμια που του «κόλλθςε» ο Σφποσ.
Σελικά, θ χϊρα δεν κα μπορζςει να αποπλθρϊςει τα δυςβάςτακτα χρζθ
τθσ. Θ Βουλι κθρφςςει χρεοςτάςιο το 1893 και ο
Σρικοφπθσ, ςυνοψίηοντασ το οικονομικό δράμα τθσ Ελλάδασ, αναφωνεί
ςτισ 10 Δεκεμβρίου: «Δυςτυχϊσ Επτωχεφςαμεν!» Σα επόμενα χρόνια θ
χϊρα κα τεκεί υπό Διεκνι Οικονομικό Ζλεγχο, με τα γνωςτά μονοπϊλια
ςτο οινόπνευμα, τα ςπίρτα κ.λ.π, οι επιπτϊςεισ του οποίου κα φκάςουν
μζχρι τθν είςοδο τθσ Ελλάδασ ςτθν ΕΟΚ.
7.
8.
9. Θ πανωλεκρία του κόμματοσ Σρικοφπθ
• τισ εκλογζσ τθσ 16θσ Απριλίου 1895 το κόμμα του πακαίνει πανωλεκρία
και ο ίδιοσ αποτυγχάνει να εκλεγεί βουλευτισ Μεςολογγίου. Χάνει τθν
ζδρα για τζςςερισ ψιφουσ από τον άςθμο Γουλιμι. Αποχωρεί από τθν
πολιτικι γεμάτοσ πίκρα, με τθν κλαςςικι φράςθ «Ανκ' θμϊν Γουλιμισ…
Καλθνφχτα ςασ!». τθ ςυνζχεια αναχωρεί για ζνα ταξίδι ςτθν
Ευρϊπθ, αλλά θ απουςία του από τα πολιτικά πράγματα κακίςταται
εμφανισ. Οι πολιτικοί του φίλοι τον εκκζτουν υποψιφιο για τθν
αναπλθρωματικι εκλογι τθσ επαρχίασ Βάλτου (επαρχία και ςιμερα του
Νομοφ Αιτωλοακαρνανίασ), χωρίσ ο ίδιοσ να το γνωρίηει. Εκλζγεται
ςχεδόν παμψθφεί ςτισ 17 Μαρτίου 1896, αλλά πζντε μζρεσ αργότερα θ
Ακινα μακαίνει εμβρόντθτθ ότι αςκενεί βαρζωσ ςτισ Κάννεσ.
Ο Χαρίλαοσ Σρικοφπθσ άφθςε τθν τελευταία του πνοι ςτο γαλλικό
κζρετρο ςτισ 30 Μαρτίου 1896, τθν ϊρα που θ ελλθνικι πρωτεφουςα
φιλοξενοφςε τουσ Α' Ολυμπιακοφσ Αγϊνεσ.
ΠΘΓΘ: http://www.sansimera.gr/biographies/273#ixzz2r2xehcbd
