1. УБДС-ын жишээн дээр

2. 
Орчуулгын онол : Орчуулагчийн бүтээлч үйл
ажиллагааг задлан шинжилж, орчуулгад
оролцсон хоѐр буюу түүнээс дээш хэлний
хоорондын харьцаа, орчуулагчийн арга
барилыг судлан, орчуулгын зүй тогтлыг
илрүүлдэг бие даасан ухаан юм.

Орчуулга : Нэг хэлээр илэрхийлсэн санааг
нөгөө хэлний бүх хэрэглэгдэхүүнийг ашиглан
бүрэн төгс гаргах бүтээлч хөдөлмөрийн үр дүн
юм.

3. •
•
•
•
•
1990 оноос хойших нийгмийн өөрчлөлт
Орчуулагч мэргэжилтэн бэлтгэх сургуулийн тоо
Орчуулагч мэргэжлээр төгсөгчдийн тоо, чанар
Орчуулгын чанар
Нийгмийн хөгжлийг дагасан орчуулагч
мэргэжлийн шаардлага

4. 1997
С
Х
О
А
Х
О
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
4
20
25
27
21
40
30
43
40
66
67
68
56
61
77
85
730
17
27
16
10
36
26
22
114

5. Солонгос хэлний
тэнхим
Англи хэлний тэнхим
Хичээлийн ангилал
Мэргэшүүлэх заавал*
Мэргэшүүлэх заавал
Суралцах улирал
Намар
Намар
Кредит
2
2
Хичээлийн хэлбэр
лекц
лекц

6. 


Багш
Сурах бичиг/агуулга/
Оюутан

7. Р.Гүрбазар, УБ хот, 1996
Улсын хэвлэлийн газар, 1982

8. 남성우, 한국문화사, 2006
최정화, 넥서스, 2001

9. 최정화, 신론사, 2000
В.Н.Комиссаров, УБ хот, 2008

10. 
-
Нэр томъёо : Орчуулгын онол
Орчуулга 60% -70%
Хэлмэрчилэхүй 20% -30%

11. Орчуулга болон орчуулгын
онолын үндсэн ухагдахуун,
Мо-Со хэлний өгүүлбэрийн
байгууламж, найруулга зүйн
онцлог, түүнийг харилцан
орчуулах арга, орчуулгад
хэрэглэгдэх практик арга
барилууд, өмнө хэвлэгдэх
гарсан чадварлаг
орчуулагчдын бүтээл, Со-Мо
орчуулгын өнөөгийн байдал,
орчуулгын арга зүй,
тулгамдсан асуудал зэрэгтэй
танилцаж, орчуулга хийх
суурь мэдлэгтэй болох.
Солонгос хэлний
орчуулагч
Оюутан орчуулгын онолын гол
ухагдахуун, Англи Монгол
хэлний өгүүлбэрийн
байгууламж, найруулга зүйн
онцлог, үгсийн сангийн утгын
зөрөө, түүнийг буулгах
онцлог, орчуулгад
хэрэглэгдэх практик арга
барилууд, үг сонголтын
зарчим болон тухайн
хэлнүүдийн харьцуулсан
түвшний талаар мэдлэг
эзэмшүүлж, практикт
ашиглах чадвар, дадлыг
олгох.
Англи хэлний орчуулагч

12. 





Орчуулгын мөн чанар
Монголын орчуулгын түүх
Орчуулгын төрөл зүйл, үе шат,
арга зүйтэй танилцаж орчуулга
хийх чадварт суралцах
Аман болон бичгийн орчуулгын
ялгаа, гол зарчим, энэ төрлийн
орчуулгын алдаа, тэдгээрийг
илрүүлж, засах аргад суралцах
Орчуулгын хэлзүй, үгийн сан,
найруулга зүйн асуудлуудыг танин
мэдэх, дүн шинжилгээ хийж
чаддаг болох
Уран зохиолын орчуулга
Солонгос хэлний
орчуулагч






Орчуулгын хэлбэр, үе шат, төрөл зүйл,
Монголын орчуулгын түүхийн талаар
мэдлэг олгох
Уран зохиолын ба мэргэжлийн хэлний
ялгааг таньж мэдэх чадвар
эзэмшүүлэх
Аман болон бичгийн орчуулгын ялгаа,
гол зарчим, энэ төрлийн орчуулгын
алдаа, тэдгээрийг илрүүлэх арга зам
Орчуулгын төрлүүдийн ялгаа,
тэдгээрийг хэрэглэх чадварт суралцах
Үгсийн сан, өгүүлбэр зүйн тохироо
болон хувиргал, эдгээрийг хийх арга
барилыг олгох
Орчуулгын зохиолын зэрэгцүүлсэн
судалгаа хийх арга зүй, зарчим,
техникийн талаар мэдлэг олгож,
практикт хэрэглэх чадвар, дадал
эзэмшүүлэх
Англи хэлний орчуулагч

13. 1
Эхний хичээл
1
Хичээлийн танилцуулга
2
Орчуулгын тухай ухагдахуун
2
3
Орчуулгын төрөл зүйл
Орчуулгын ерөнхий ухагдахуун. Орчуулгын
ажлын үе шат, орчуулгын хэлбэр
4
Уран зохиолын орчуулга
3
Орчуулгын төрөл зүйл
5
Монгол орчуулгын өв уламжлал
4
Уран зохиолын орчуулга
6
Үгийн сан ба орчуулга
5
Үгийн сан ба орчуулга, үгийн сангийн зарим
төрлийн орчуулга
7
Үгийн сангийн зарим орчуулга
6
8
Дундийн шалгалт
9
Өвөрмөц хэллэг, зүйр үг, ханзны үг хэллэг,
үндэсний өвөрмөц үг хэллэгийн, товчилсон үг
хэллэгийн орчуулга /1-р хэсэг/
Үндэсний онцлог үгийн орчуулга
7
2-р хэсэг
10
Өвөрмөц хэлц, хэлц үг
8
Дундын шалгалт
11
Хэл зүй ба орчуулга
9
ДҮрс, дуу авиа дуурайн чимэх үгийн орчуулга
12
Өгүүлбэрийн гишүүд
10
Орчуулгын хэлзүйн асуудлууд
13
Өгүүлбэрийн гишүүдийг солих
11
Орчуулгын найруулгазүйн асуудлууд
14
Нарийвчлал буюу тодруулалт
12
Хэлмэрчилэхүйн тухай
15
Орчуулгын найруулга зүй
13
Хэлмэрчлэх бодит байдал
16
Зүйрлэл, адилтгалын орчуулга
14
Хэлмэрчлэхэд анхаарах зүйлс
15
Хэлмэрчлэх дадлага

14. 1. Сурах бичгийн шинэчлэлт
 2. Орчуулгын онол, дадлага хичээлүүдийн
хоорондын уялдаа холбоо
 3. Орчуулгад дуртай болгох
/төрөлх хэл, гадаад хэл, ерөнхий мэдлэг/
 4. Орчуулгын онол хичээлийн шалгалтыг
төгсөлтийн шалгалтад оруулах
 5. Гадны байгууллагуудтай харилцах


15. Аливаа нэгэн хэлнээс нөгөө рүү орчуулга хийнэ гэдэг
эн тэргүүнд тухайн буулгаж байгаа хэлээрээ илүү
сайн сэтгэнэ гэсэн үг юм шиг байгаа юм. Монгол
хэл рүү буулгалаа гэхэд энэ өгүүлбэрийг монгол
хүн ингэж хэлж, ингэж хүлээж авна даа гэдгийг
хамгийн түрүүнд бодож чадвал орчуулга сайн
болно. Түүнээс биш нөгөө хэл дээрээ сэтгэх юм
бол монгол үгтэй, гадаад галбиртай эрлийз
бүтээл төрнө.
Б.Галаарид

16. ЭТГЭЭД ХЭЛ
Үг нь монгол, өгүүлбэр нь орос
Үзэхэд этгээд сонин хэл
Өв соѐлоон үл тоомсорлон
Өнөөгийн байдал ийм болов
Зуун түмэн үгтэй хэлд
Зуд туссаныг үнэмшихүйеэ бэрх
...Хэвлэл сонин уншсан үдэшдээ
Хэлний шинжлэлтний нойр хулжаад
Хэвтэвч сэтгэлд эвгүй үг
Хэнхдэг дээр чулуу дарах мэт
Харь үгийн бүлхэнд хахаж
Харанхуй шөнө хар дарах мэт.
Б.Ренчин