Развіццё адукацыі, навукі і культуры ў РБ

1. Развіццё адукацыі, навукі і
культуры

2. Заканадаўчая база ў галіне культуры
1991 г. – Закон “Аб культуры”.
1998 г. – створаны Фонд Прэзідэнта РБ па
падтрымцы культуры і мастацтва.
з 1997 г. – прэмія за духоўнае
адраджэнне.
з 1998 г. – спецыяльная прэмія
Прэзідэнта ў галіне культуры, навукі і
педагагічнай дзейнасці.

3. Мерапрыемствы ў галіне культуры
з 1994 г. – Дзень беларускага
пісьменства.
2009 г. – Год роднай зямлі.
з 2010 г. – “Культурная сталіца
Беларусі”:
• 2010 г. – Полацк;
• 2011 г. – Гомель.
• 2012 г. – Нясвіж.
• 2013 г. – Магілёў.
• 2014 г. – Гродна.
• 2015 г. – Брэст.

4. Статус беларускай мовы
Пачатак 1990-х гг. – павышэнне
сферы ўжывання, атрыманне статуса
дзяржаўнай.
Але!
з сяр. 1990-х гг. – падзенне ўплыву
беларускай мовы.
2009 г. – рэформа правапісу.

5. Афармленне сістэмы адукацыі
1991 г. – закон “Аб адукацыі”: кожны мае права атрымаць
адукацыю.
Суцэльная пісьменнасць насельніцтва:
2009 г. – только 0,4% людзей ад 15 гадоў непісьменныя.

6. Сістэма адукацыі
1999 г. – Праграма развіцця
нацыянальнай сістэмы адукацыі да
2010 г.:
• 10-гадовая базавая школа,
• 12-гадовая сярэдняя школа.
з 2008 г. – вяртанне да 11-гадовай
сярэдняй школы.

7. Установы адукацыі
Вышэйшыя.
Сярэдне-спецыяльныя і прафесійна-тэхнічныя
Сярэднія
Дашкольныя

8. Стан вышэйшай адукацыі
45 дзяржаўных і 10 прыватных ВНУ.
2 ступені вышэйшай адукацыі:
1. Спецыялісты;
2. Магістры.

9. Балонскі працэс
Стварэнне агульнай адукацыйнай прасторы ў Еўропе.
Зараз – 47 дзяржаў.
Сутнасць працэсу:
Павышэнне акадэмічнай мабільнасці;
Увядзенне агульнай сістэмы заліковых акадэмічных
адзінак (крэдытаў);
Самакіраванне і дэідэалагізацыя адукацыі;
Павышэнне ролі самастойнай працы студэнтаў.
Беларусь пакуль не далучылася да Балонскага працэсу.

10. Міжнароднае супрацоўніцтва ў адукацыі
• Рост колькасці замежных студэнтаў у Беларусі;
• Філіалы расійскіх універсітэтаў;
• Сумесныя ВНУ: Беларуска-расійскі універсітэт у Магілёве.

11. Кодэкс аб адукацыі
2011 г. – прыняты.
Замацоўвае асноўныя
заканадаўчыя нормы,
звязаныя з адукацыйным
працэсам.

12. Утварэнне грамадства ведаў
Рысы:
Важная роля навукі і тэхнікі;
Веды – галоўны фактар развіцця грамадства;
Істотнымі з’яўляюцца аналітычныя здольнасці;
Шырокамасштабная інфарматызацыя грамадства.

13. Арганізацыйны стан навукі
1990-я гг. – памяншэнне колькасці
навукоўцаў больш чым у 2 разы.
з 1991 – фонд фундаментальных
даследаванняў.
2007 г. – 1-ы з’езд навукоўцаў
Беларусі.
2014 г. – 2-і з’езд навукоўцаў
Беларусі.

14. Дасягненні навукоўцаў: дакладныя навукі
• Мікрасхемы для метада
радыёчастотнай ідэнтыфікацыі;
• Суперкамп’ютэры “Скіф”;
• 2005 г. – стварэнне парка высокіх
тэхналогій.
• 2000 г. – Нобелеўскую прэмію па
фізіцы атрымаў Ж. Алфёраў.
• 2012 г. – запуск Беларускага
касмічнага апарата і беларускага
касманаўта А. Навіцкага ў космас.
• Медыцына: дасягненні ў галіне
трансплантацыі

15. Дасягненні навукоўцаў: гуманітарныя навукі
oЭнцыклапедычныя выданні:
“Беларусы”, “ВКЛ” і г.д.;
oЗнаходкі археолагаў;
oРэабілітацыя асуджаных
дзеячаў нацыянальнага
адраджэння.

16. Сучаснае беларускае
мастацтва

17. Літаратура
Тэма гістарычнай спадчыны беларусаў
 Л. Дайнека “Меч князя Вячкі”, “След ваўкалака” і
г.д.;
 Л. Рублеўская “Сэрца мармуровага анёла” і інш.
Тэма вёскі
 В. Адамчык “Голас крыві брата твайго” (пра ЗБ);
 І. Чыгрынаў “Вяртанне да віны” і “Не ўсе мы
згінем” (пра час вайны);
 Г. Далідовіч “Заходнікі” (пра сучаснасць).

18. Літаратура
Тэма Чарнобыля
 І. Шамякін “Злая зорка”;
 С. Алексіевіч “Чарнобыльская малітва”.
Тэма сучаснасці
В. Быкаў “Афганец” і інш.

19. Мастацтва
• Адыход ад сац. рэалізму;
• Увага да беларускай гісторыі, нацыянальных пытанняў;
• Працягваюць развівацца старыя і ўзнікаюць новыя жанры.

20. В. Шкаруба «Восеньскае святло»

21. У. Стальмашонак «Партрэт А. В. Селіванава, Героя»

22. У. Стальмашонак «Партрэт Кірылы Арлоўскага»

23. У. Стальмашонак. «Аўтапартрэт»

24. У. Стальмашонак «Першы і апошні каралі ВКЛ»

25. Д. Шчамялёў «Зіма ў Мінску»

26. Л. Шчамялёў «Астрашыцкае возера»

27. Г. Вашчанка «Чарнобыльскі рэквіем»

28. Г. Вашчанка «Дума пра хлеб»

29. Г. Вашчанка «Грунвальдская бітва»

30. Г. Вашчанка «Леў Сапега ў Гальшанах»

31. Г. Вашчанка «К. Тураўскі»

32. А. Кішчанка «Чарнобыль»

33. А. Кішчанка «Габелен стагоддзя»

34. Тэатр
Гістарычная тэматыка
“Князь Вітаўт”, “Чорная панна Нясвіжа”
А. Дударава;
“Звон – не малітва” І. Чыгрынава (пра
Рагнеду);
“Страсці па Аўдзею” У. Бутрамееў (пра
калектывізацыю);
“Тутэйшыя” Я. Купала.

35. Тэатр
Творы класікаў беларускай і
сусветнай літаратуры
“Пан Тадэвуш”;
“Хам”;
“Пінская шляхта” і інш.

36. Опера і балет
1996 г. – балет “Страсці (Рагнеда)” А. Мдзівані (пастаўлены
Елізар’евым) прызнаны лепшым у свеце.

37. Музыка
Дзяржаўны канцэртны аркестр пад
кір. М. Фінберга;
Фестывалі:
• “Славянскі базар”;
• “Магутны Божа”;
• “Звіняць цымбалы і гармонік” і
інш.
2002 г. – зацверджаны гімн РБ.

38. Кіно
Гісторыка-культурныя дакументальныя кінафільмы:
• “Ліст да нашчадкаў” і “Жыві ў свабодзе”;
• “Засталася душа яго тут”;
• “Знойдзеш Бацькаўшчыну блізка” і інш.
Гістарычная тэма:
• “У жніўні 44-га…”,
• “Анастасія Слуцкая” і інш.
з 1994 г. – фестываль “Лістапад”.

39. Помнікі
Рагнедзе і Ізяславу ў
Заслаўі;
Н. Ордзе ў Іванава;
М. Доўнар-Запольскаму ў
Рэчыцы;
Я. Драздовічу ў Мінску.

40. Аднаўленне архітэктуры
Шагалаўскі квартал у
Віцебску (праект);
Мырыінскі
кафедральны касцёл у
Мінску;
Мірскі замак і г.д.