1. Markahan 2: Pagsibol ng Kamalayang Pilipino
Modyul 4: Himagsikan Para sa Kalayaan
Paksa: Ang Katipunan at Ang Pagmamahal sa Bayan
Panimula/Pangkalahatang Ideya:
Napag-aralan mo na ang mga ideya ng progreso at reporma sa huling bahagi ng ika-19
siglo. Kung reporma ang layunin ng Kilusang Propaganda, sa hangaring makamit ng mga Pilipino
ang
lahat
ng
mga
karapatan
at
pribiliheyong
tinatamasa
ng
mga
Espany
ol, nilayon naman ng Katipunan ang pagkamit ng kalayaan sa pamamagitan ng himagsikan, sa
kadahilanang walang pagbabagong makukuha mula sa Espanya. Nakatuon ang modyul na ito sa
pagmamahal sa bayan at sa kahulugan ng kalayaan mula sa pananaw ng rebolusyon, simula sa
mga aral ng Katipunan na itinatag noong 1982 hanggang sa Saligang Batas ng Malolos noong
1899. Ang mga primaryang sanggunian sa modyul na ito ay isinulat ng mga Pilipinong
rebolusyonaryo. Sa pagsusuri ng mga ito ay inaasahang maunawaan ang kahalagahan ng
kanilang simulain para sa Pilipinas at ang kaugnayan nito sa kasalukuyan.
I.
“Historical Background”
Ang pagkakahuli at pagkakatapon kay Jose Rizal bilang pangunahing
personalidad na humihingi ng pagbabago sa kalagayan ng bansa at ng mga
Pilipino ay nagbigay daan sa pagsilang ng isang makamasang samahan na
nagnanais ng tuwirang paglaya sa kamay ng pamamahala ng mga kastila.
Ang samahang kinilala bilang Katipunan o ang Kataas-taasang Kagalanggalang Katipunan ng mga Anak ng Bayan. Ito ay isang lihim na kilusang
naghahangad ng kalayaan. sinasabing nabuo ito bunga ng mga sumusunod na
pangyayari. Una, mga akdang isinulat ng mga propagandista na nagkaroon ng

2. impluwensya sa mga naging opisyal ng katipunan tulad ni Andres Bonifacio.
Ikalawa, Ang tumitinding kahirapang nararanasan ng mga Pilipino bunga ng
pagbagsak ng ekonomiya, at Panghuli ang naging kabiguan ng La Liga Filipina.
Ang Katipunan ay palihim na itinatag nina Andres Bonifacio, Ladislao Diwa, at
Deodato Arellano noong gabi ng Hulyo 7, 1982 sa may kanto ng Azcarraga
(ngayon ay Claro M. Recto Avenue) at Elcano sa Tondo, Maynila kung kalian
kumalat ang impormasyon hinggil sa pagkakadakip kay Jose Rizal. Hindi katulad
ng mga Ilustardo, ang nasabing samahan ay mas naging interesado sa
pagpapalaya sa bansa mula sa kalupitan ng mga Espanyol sa pamamagitan ng
paghahanda ng isang himagsikan. Ang bawat Katipunero( Tawag sa mga kasapi
ng Katipunan) O maging bahagi ng lihim na kilusan ay sumusunod sa sistemang
trianggulo bilang paraan ng pagkuha at pagkalap ng mga magiging kasapi nito. Sa
ilalim ng sistemang ito ang orihinal na kasapi ay magpapasok ng dalawa pang
kasaping hindi magkakilala. Ang bawat kasapi ng katipunan ay kinakailangang
lumagda ng kanyang pangalan sa sariling dugo sa talaan ng katipunan. Sa
pagnanais ni Andres Bonifacio na maikintal at maisapuso sa mga kasapi ang mga
adhikain at layunin ng samahan, inatasan nito si Emilio Jacitno na gumawa ng
isang Kartilya na naglalaman ng mga alituntuning dapat sundin ng bawat kasapi
na mas kilala bilang Kartilya ng Katipunan.
II.
Gawain 1 (Pre-assessment)
Who’s in the Box?
Panuto: Kumuha ng isang larawan mula sa inihandang kahon. Kilalanin ang mga nasa larawan.
At magbigay ng impormasyon tungkol sa taong napili.

3. Gabay na Tanong:
1. Anong uri ng samahan ang katipunan?
2. Sino ang kinilalang “Utak ng Katipunan”. Ipaliwanag.
3. Bakit itinatag ang katipunan?
III.
Gawain 2: Analysis Phase
Pamagat: “Tanong Ko, Join Kayo”
Panuto: Sagutin ang mga tanong na nakasulat sa “scroll”. Isulat ang inyong sagot
sa sangkapat na papel. (Bawat mag-aaral ay bibigyan ng 2 minuto upang masagot
ang mga katanungan. Ang mag-aaral na tinawag ay iparirinig sa lahat ang kanyang
sagot at ilalagay sa kahon ang sangkapat na papel na may kasagutan,gawin ito sa
paraang pangkatan.Hatiin ang klase sa tatlong (3)pangkat.)
K-Kataas-taasan
1. Ano ang
c. Ano ang kalagayan
ng ngPilipinas
Pilipinas bago
dumating ang mga
dumating ang
Espanyol ?
Espanyol
K-Kataas-taasan
Pamprosesong Tanong.
2.Ano ang
b. Ano kalagayan
ang
ng Pilipinas ngayon
kalagayan
ng
sa Pilipinas ngayon
Panahon ng
Espanyol?
sa Panahon ng
Espanyol?
K-Kagalang-galang
a. Anoang magiging
3.Ano
ang
kalagayan
magiging
ng
Pilipinas
kalagayan kapag
ng
mapatalsik kapag
Pilipinas
ang
Espanya?
mapatalsik ang
Espanya?
K-Katipunan ng Anak ng
Bayan

4. 1. Bakit mahalagang masagot ang tatlong katanungan ng bawat Pilipinong nagnanais
maging kasapi ng Katipunan?
2. Ano ang nais ipahiwatig ng mga katanungan sa mga taong nais maging kasapi ng
Katipunan?
3. Sa iyong palagay, karapat-dapat ka bang maging kasapi ng Katipunan batay sa iyong
naging kasagutan na inilagay sa kahon? Ipaliwanag.
IV.
Gawain 3- Abstraction Phase (Paghahalaw)
“Simbolismo para sa Nasyonalismo”
Panuto: Pangkatin ang mag-aaral limang (5)pangkat. Gamit ang powerpoint
presentation/tekstong nakasulat sa papel ipababasa sa mga mag-aaral ang “Pag-ibig
sa Tinubuang Lupa”. Sagutin ang mga tanong sa matrix ng modyul (ph. 116). Ibahagi
sa klase ang mga sagot at makilahok sa talakayan.
Pagkatapos, Pipili ang mag-aaral ng isang larawan mula sa hanay ng mga larawan
na ipapakita ng guro sa pisara. Ang bawat larawan na pipiliin ng bawat pangkat ay
kinakailangan iugnay ang simbolikong kahulugan nito sa “Pag-ibig sa Tinubuang
Lupa”sa positibong pamamaraan.
1.
2.
3.
4.
5.
(Note: Ang pagpili ng larawan ng bawat pangkat ay gagawin ng “random”sa pamamagitan ng
bunutan.
V.
Gawain 4: Application
“Pangalan Ko, Itataya Ko Para sa Bayan Ko”
Panuto: Sa saliw ng awiting “Ang Bayan Ko” bawat mag-aaral ay iguguhit ang
kanilang kamay sa dinisenyuhang papel/construction paper. Isusulat ang kanilang
pangalan at sa bawat titik ay bibigyan ito ng kahulugan na nagpapahiwatig ng
kanilang pagmamahal sa bayan at pagiging responsableng mag-aaral.

5. A-ako ay
N-anunumpa na
D-ina Liliban sa Klase at
R-erebyuhin ang mga natutunan ko
para makakuha ng mataas na iskor sa
E- xam
S- a abot ng aking makakaya at
pagsisikap para sa aking magandang
kinabukasan
I.
Historical Background:
Deklarasyon ng Kalayaan sa Kawit.
Ang pagkakalipat ng hukbong himpilan ni Emilio Aguinaldo sa Biak-na-bato ,San
Miguel de Mayumo bunga ng patuloy na pagtugis ng pwersang Espanyol ay nagbigay daan sa
paglipat at pagkakatatag ng Republika ng Biak na Bato mula sa pamahalaang itinatag sa Tejeros,
Cavite. Noong Hulyo, 1987 naitatag ang nasabing republika at sinundan ng pagpapatibay ng
Konstituyon nito noong Nobyembre 1, 1897. Ang pagkakatatag ng bagong pamahalaan ni Emilio

6. Aguinaldo ay isang pagpapatunay na ang pwersang Pilipino ay matatag at malakas pa rin sa
kabila ng sunod-sunod na pagkatalong naranasan nito mula sa pwersang militar ng mga Kastila.
Sa kabilang banda, batid ng ilang mga pinuno ang pagiging bukas ni Aguinaldo sa pakikipag-ayos
sa pamahalaang kastila bunga ng kanyang mga ipinahayag sa isang proklamasyong may titulong
“ Sa Matatapang na Anak Ng Pilipinas”. Ito ang naging hudyat upang mamagitan ang isang
Mestisong Pilipino sa alitan ng mga Pilipino at Pamahalaang Espanyol na pagkasunduin ang
dalawang pangkat, at siya niyang napagtagumpayan. Noong Nobyembre 18, 1897 ay nilagdaan
ang unang kasulatan /kasunduan sa pagitan ni Aguinaldo at ni Gobernador Heneral Primo De
Rivera na tinawag na Kasunduan sa Biak na Bato. Ang nasabing kasunduan ay hindi rin naging
matagumpay bunga ng kawalan ng katapatan sa pagsunod sa mga probisyong napagkasunduan.
Kabilang sa probisyon ng kasunduan ay ang paglikas at pagtira ni Aguinaldo at ng
ilang opisyales nito sa Hongkong. Bunga nito, nagkaroon ng kalayaan si Aguinaldo na
makipagkasundo sa pwersa ng mga Amerikano na maging bahagi at tumulong sa digmaang
inihahanda nito laban sa mga Espanyol kapalit ng awtonomiya at armas na ibibigay ng mga
Amerikano. Noong Mayo 17, 1898, si Aguinaldo at ang kanyang mga kasama ay bumalik sa
Pilipinas at makalipas ang dalawang araw ay sinimulan niyang buuin ang kanyang hukbo at
pagtatag ng sariling pamahalaan. Itinatag ni Aguinaldo ang pamahalaang diktatoryal noong
Mayo 24, 1898 at mula dito nanawagan si Aguinaldo sa mga Pilipino na muling magkaisa at
makipagtulungan laban sa mga Espanyol na siya namang tinugunan ng mga Pilipino sa
naganap na labanan sa Look ng Maynila.Ang labanan sa Look sa Maynila at ang pagkasira ng
Hukbong Pandagat ng Espanya sa Pilipinas ang tuluyang nagpahina sa pwersang kastila upang
tuluyan nitong isuko ang Walled City o Intramuros.
Noong ika-5 ng Hunyo, nagpalabas si Aguinaldo ng isang dekreto na nagtatalaga
sa ika-12 ng buwan ng Hunyo Bilang araw ng Kalayaan ng Pilipinas. Gayundin , kinomisyon niya
ang isang kompositor sa katauhan ni Julian Felipe mula sac Cavite na lumikha ng isang
Komposisyon na tutugtugin sa araw ng deklarasyon. Isang araw bago ang deklarasyon ay
ipinakita nito ang isang musikang komposisyon na pinamagatang Marcha Filipina Magdalo na
kalauna’y tinawag na Marcha Nacional Filipina ( Philippine National March ). Sa pagitan ng ikaapat
at ika-lima ng hapon sa Cavite el Viejo, sa harapan ng maraming mga Pilipino ay

7. ipinahayag ang Kasarinlan ng Pilipinas, kung saan isinulat at ipinahayag ang deklarasyon ni
Ambrosio Rianzares Bautista. Sa kauna-unahang pagkakataon, ang bandila ng Pilipinas na
ginawa sa Hongkong ni Gng. Marcela Agoncillo sa tulong nina Lorenza Agoncillo at Delfina
Herboza ay buong pagmamalaking iwinagayway
kasabay ng pagtutog ng
banda ng San
Francisco de Malabon sa komposisyon ni Julian Felipe. Sa kabilang banda, higit na napatupad
ang Araw ng Kasarinlan ng Pilipinas noong Ika-1 ng Agosto matapos maisaayos ang karamihan
sa mga bayan sa ilalim ng pamamahala ng Pamahalaang Diktaduryal Ni Emilio Aguinaldo.
II.
Pre-assessment –Activity phase
Picture Analysis
Panuto: Suriin ang mga larawan. Pagkatapos ay ipahayag ayon sa iyong sariling
pagkaunawa ang mga kaganapan dito.
Pamprosesong Tanong:
1. Anong mahalagang pangyayari sa kasaysayan ang nais ipahiwatig ng mga
larawan?
2. Kailan naganap ang mga pangyayari sa mga larawan?
3. Sa iyong palagay, ano ang pagkakaiba at pagkakatulad ng nasa larawan?

8. 4. Halimbawa ikaw ay nabuhay sa panahon ng naganap ang mga pangyayaring
tinukoy sa larawan, ano ang iyong mararamdaman?Ipaliwanag.
5. Gawain 1: Pag-isipan Mo!
Hanapin Mo Ako?
Bago magsimula ng aralin, subukin mo kung makikilala ng mga mag-aaral ilan sa mga Pilipinong
may mahalagang ginampanan sa pagpapalaya ng Pilipinas.
Panuto: Hanapin at buuin ang mga sagot.
A
Z
B
P
M
A
A
B
P
R
S
G
S
O
A
A
B
U
I
A
D
A
U
U
K
T
R
B
D
E
P
E
B
I
S
B
E
I
I
I
N
A
R
W
N
S
Q
R
A
E
E
V
N
I
A
A
G
O
N
C
I
L
L
O
V
T
L
B
L
O
B
A
B
Y
U
E
A
D
N
F
E
L
I
P
E
C
R
N
O
O
M
A
B
I
N
I
M
A
O
Pamprosesong Tanong:
1. Sa mga pangalang nabuo, ibigay ang mga ginampanang papel tungkol sa Deklarasyon ng
Kalayaan ng Pilipinas?
2. Anu- ano ang mga mahalagang pangyayaring nagbigay daan tungo sa deklarasyon ng
kalayaan ng bansa?

9. Note: Sa pagsasagawa ng gawaing “Hanapin mo Ako”, ipapabasa muna sa mga mag-aaral ang
tekstong may kaugnayan sa aralin.
Gawain 2-Analysis Phase
“Kalayaan, Kay Sarap Pakinggan”
Youtube
Reference:
http://www.youtube.com/results?
search_query=lupang+hinirang+with+lyrics&oq=lupang+hinirang+with+lyrics&gs_l=youtube.
3..0l9.2033.7346.0.7822.27.10.0.17.17.1.192.1024.6j4.10.0...0.0...1ac.1.11.youtube.xxcpvQE
Y-zg

10. Lupang Hinirang Lyrics
Julian Felipe
Bayang magiliw
Perlas ng silanganan
Alab ng puso
Sa dibdib mo'y buhay
Lupang Hinirang
Duyan ka nang magiting
Sa manlulupig
Di ka pasisiil
Sa Dagat at bundok sa
simoy
At sa langit mo'y bughaw
May dilag ang tula
At awit sa paglayang
minamahal
Ang kislap ng watawat
mo'y tagumpay na
nagniningning
Ang bituin at araw niya'y
kailanpama'y di
magdidilim
Panuto: Kumuha ng sipi ng Pambansang Awit mula sa youtube o anumang teksto at
ipakita ito sa mag-aaral upang makanta nila ng sabay-sabay.
Pamprosesong katanungan:
1. Ano ang ipinahahayag na mensahe ng Pambansang Awit ng Pilipinas?
2. Nakatulong ba ang mensahe ng awitin upang paigtingin ang damdaming makabayan
ng mga Pilipino noon?Paano?
3. Sa paanong paraan mo maipapakita ang iyong pagpapahalaga sa kalayaang
tinatamasa sa kasalukuyan? Magbigay ng halimbawa. Ipaliwanag

11. Gawain 3: Application Phase- Paglalapat
What’s on your mind?
Ngayong tayo ay isa nang malayang bansa, ano ang mga
natatamasa mong epekto ng pagkakaroon ng kasarinlan? Sumulat ng isang
sanaysay na may pamagat na “Ang Maging Malaya ay Isang Biyaya”.
“Ang Maging
Malaya ay Isang
Biyaya”
Note: Ang kasagutan sa sanaysay ay maaaring ipadala sa facebook, yahoo at ed modo, at prezi
account ng guro.

12. Ang pagbibigay ng marka ay iaayon sa rubrics na inihanda ng guro at mag-aaral.
(Rubrics to follow)
Saligang Batas ng Malolos
1. Pre-assessment
2. Panuto: Pangkatin ang mga mag-aaral sa limang (5)pangkat. Ang bawat pangkat ay
aatasang punan ang talahanayan ng I.R.F. tungkol sa kanilang kaalaman sa Saligang
Batas ng Malolos
I-Initial
R-Revise
F-Final
Note: Bigyan ang bawat pangkat ng limang (5) minuto para isagawa ang kanilang
mga “initial (dating kaalaman )” tungkol sa Saligang Batas ng Malolos. Sa pagsagot sa
hanay ng “revise (nagkaroon ng pagbabago)” gamitin ang teksto ph. 123 at anumang
aklat/sanggunian ng kasaysayan ng Pilipinas. Pagkatapos ay magkakaroon ng
malayang talakayan sa pagitan ng mag-aaral at guro para mapunan ang hanay ng
laan para sa “Final”(buo at ganap na konsepto) na talahanayan.
Gawain 1:
“Doon Po sa Amin-Tayo Na Barasoain”
Pamprosesong Tanong:
1. Sinong bayani ang nasa larawan ng sampung piso papel? Ano ang kanyang naging
kontribusyon sa pagbuo ng Saligang Batas sa Malolos?
2.
Anong istruktura ang pinapakita sa likod ng sampung pisong papel?

13. 3. Bakit itinuturing na makasaysayang pook (historical site) ang Simbahan ng Barasoain na
matatagpuan sa Malolos Bulacan? Ipaliwanag.
Gawain 2:
“Opinion Mo, Like Ko”
Panuto: Magbibigay ng mga salita ang mga mag-aaral na maaaring iugnay sa konseptong
Saligang Batas.
Note: Maaaring gawin sa pamamagitan ng malayang talakayan/brainstorming.
SALIGANG
BATAS
Pamprosesong Tanong:

14. 1. Ano ang inyong sariling pagpapakahulugan sa konsepto ng Saligang Batas gamit ang mga
salitang naisagot ng inyong mga kamag-aral? (pagkatapos ay ibibigay ang tamang
kahulugan ng Saligang Batas)
2. Sinu-sino ang mga nagpanukala ng “draft” ng Saligang Batas sa Malolos?Paano ito
nakatulong sa pagbubuo ng Saligang Batas ng Malolos?Ipaliwanag.
Gawain 3:
Pinoy True Stories
Panuto: Sa pagsisimula ng aralin, ipapabasa muna sa mga mag-aaral ang “Preamble ng Saligang
Batas ng Malolos”. Pagkatapos ay magkakaroon ng maikling talakayan para maipaliwanag ang
mensaheng hatid ng gampanin ng Estado at mamamayan sa isa’t-isa.
Preambulo
(Panimula)
Saligang Batas ng
Malolos

15. Note:1. Pagkatapos maipabasa at maipaliwanag ang Panimula, basahin ang Gawain 3 pahina
123. Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa talahanayan sa pahina 125 .
3. Para maisagawa ang Gawain na may titulo Pinoy Stories, gagamitan ito ng Concept
Mapping.
Saligang Batas
ng Malolos
Artikulo 1
Artikulo 2
Artikulo 3
Artikulo 4
Artikulo 7
Artikulo 8
The
Republic
The
Government
Religion
The Filipinos
and Their
National and
Individual
Rights
The
Executive
Power
The
President of
the
Republic
Panuto: Ang gawaing “Pinoy True Stories” ay isasagawa sa pamamagitan ng pangkatang gawain.
Inaasahan na naipaliwanag na ang bawat artikulo sa gawaing nasa modyul pahina 125. Sa
pagkakataong ito ang bawat pangkat ay bibigyan ng 15-20 minuto para magkaroon ng
pagbabahagi ng kanilang karanasan naobserbahan nabalitaan, nabasa o nasaksihan na may
kaugnayan sa Artikulo na nagpapatibay kung naisasakatuparan ang mga probisyong nakapaloob
dito. (Kinakailangan ang husay ng guro at karagdagang pagsasaliksik sa paksang ito upang

16. maiproseso ito ng maayos sa iyong mga mag aaral.Iminumungkahi din na magkaroon ng
“Resource Speaker” na eksperto sa araling ito).
Gawain 4: Paglalapat
Ako Ang Simula!!
Panuto: Ang mga mag-aaral ay aatasang gumawa ng isang Panunumpa kung paano
pahahalagahan at ipagtatanggol ang Saligang Batas bilang manipestasyon na naunawaan ang
katuturan ng konsepto ng Saligang Batas.
PANUNUMPA SA REPUBLIKA NG PILIPINAS
Petsa : Mayo 29, 2013
Ako ay si Juan Dela Cruz ng Grade 7-Tagapagbantay na nasa 12 na taong gulang ay
nagpapahayag ng aking katapatan sa Saligang Batas sa pamamagitan ng pagtupad sa mga
gawaing sumusunod:
Kasihan nawa ako ng maykapal.
Lagda ng mag-aaral
Lagda ng guro

17. Note: Ipaunawa sa mga mag-aaral na maging responsable sila sa anumang isusulat nila sa
sinumpaang papel (mensahe sa kartilya:Ang Taong May Hiya ang salita ay Isang Panunumpa)
Gawain 2-Paglalapat
Isang Bukas na Liham
Panuto: Ang mga mag-aaral ay aatasang gumawa ng isang bukas na liham sa kinatawan ng
kanilang lungsod hinggil sa nais nilang imungkahing batas na makakatulong sa kanilang
pagpapanatili ng kaayusan ng kanilang paaralan o maging ng kanilang komunidad.
Mayo 29, 2013
Sa mga minamahal kong mambabatas,
Ako po si Juan Dela Cruz ng Grade 7 Tagapagbantay ay sumulat sa
inyong butihing tagapaglingkod bilang kinatawan n gaming lungsod
upang hingin/imungkahi ang ilang bagay tulad ng :
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_____________________________________________
Hangad kop o ang inyong pang-unawa at positibong pagtugon sa
hinaing at pangangailangan ng inyong mamamayan.
Pagpalain nawa kayo ng maykapal.
Lubos na gumagalang,
Lagda ng mag-aaral

18. Inihanda ng mga Guro sa Dibisyon ng Muntinlupa :
AUDEPAZ E. BENITEZ
MARIAN C. MUYOT
ABIGAIL MARIE L. BARBAZA
BIENVINIDO C. DAYUTA JR
Apat lang kami, wala ang TAPAT pero tapat kami
sa BAYAN........ God Bless You !!!!!!!!!!!!