Recomendados
Más contenido relacionado
La actualidad más candente
La actualidad más candente (20)
Similar a สามัคคีเภทคำฉันท์
Similar a สามัคคีเภทคำฉันท์ (20)
Más de A'waken P'Kong
สามัคคีเภทคำฉันท์
- 2. อุป ชาติ ฉัน ท์ ๑๑ ๏ เราคิดจะใคร่ยก พยุห์พล สกลไกร ประชุมประชิดชัย รณรัฐวัชชี ๏ ฉะนี้แหละเสนา บดิฐาน มนตรี คือใครจะใคร่มี พจค้าน ประการไร ๏ ฝ่ายพราหมณ์ก็กราบทูล อดิศูรนรา ศัย นยาธิบายใน วจนัตถทัดทาน ๏ พระราชปรารม ภนิยมมิ ควรการณ์ ขอองคภูบาล พิเคราะห์ถ่อง ณ
- 3. ๏ มิแผกมิผิดพา กยข้า พระองค์ทาย ไป่ได้สะดวกดาย และ จะแพ้เพราะไพรี ๏ พวกลิจฉวีขัต ติยรัฐวัชชี ละองค์ละองค์ม ี มิตร พันธมั่นคง ๏ อนึงสิสามารถ ่ รณอาจ กระทำาสง ครามยุทธยรรยง มิ ระย่อมิเยงใคร ๏ เราน้อยจะย่อยยับ พล ทัพปราชัย
- 4. ๏ เราน้อยจะย่อยยับ พลทัพ ปราชัย กระนี้แหละแน่ใน มนข้า พยากรณ์ ๏ และอีกประการเล่า ผิวเขา คะนึงคลอน แคลนพาลระรานรอน ทุจริตผจญเรา ๏ เป็นก่อนกระนั้นชอบ ทุษ ตอบก็ทำาเนา มิมีคดีเอา ธุระเห็น บ เป็นธรรม
- 5. ถอดความอุป ชาติฉ ัน ท์ ๑๑ เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูเสด็จออกว่าราชการ ท่ามกลางเหล่า เสนาบดีและอมาตย์ทั้งหลาย ทีเข้าเฝ้าฯเรียงรายตามฐานันดร ่ ศักดิ์ ณ ท้องพระโรงเพื่อคอยรับฟังพระราชโองการเรืองต่างๆ ่ พระองค์จึงมีพระราชดำารัสว่า พระองค์มีพระประสงค์จะยกกองทัพ อันเกรียงไกรไปทำาสงครามกับแคว้นวัชชี ด้วยเหตุนี้บรรดา เสนาบดีและอมาตย์ทั้งหลายมีผู้ใดจะคัดค้านอย่างไรหรือไม่ วัสสการพราหมณ์จึงกราบทูลพระมหากษัตริย์ แสดงความคิดเห็น ส่วนตัวว่า ในข้อที่จะทรงกรีธาทัพอันเกรียงไกรไปตีเมืองกษัตริย์ แห่งแคว้นวัชชีนั้นคงจะไม่สมดังประราชประสงค์ จะมิผิดไปจาก คำากราบทูลของข้าพระพุทธเจ้าที่ถวายทำานายไว้ จะไม่ได้แคว้น วัชชีอย่างสะดวกสบาย ทั้งยังจะต้องพ่ายแพ้ศัตรู เพราะกษัตริย์ แห่งแคว้นวัชชีนั้นแต่ละองค์ทรงมีความสามัคคีกันอย่างมั่นคง นอกจากนี้ยังมีความสามารถในการทำาสงครามไม่เกรงกลัวผู้ใด พวกของเราน้อยกว่าจะเป็นฝ่ายแพ้ ข้าพระพุทธเจ้ามั่นใจจึงขอ ทำานายเช่นนี้ อีกประการหนึ่งนั้นถ้าหากพวกเขาคิดร้ายกลั่นแกล้ง ให้เราเดือดร้อนก่อน ก็เป็นการสมควรที่จะตอบโต้กลับไปบ้าง แต่
- 6. อีท ิส ัง ฉัน ท์ ๒๐ ๏ ภูบดีสดับอุปายะตาม ณ วาทวัสสการะพราหมณ ณ บังอาจ ๏ เกินประมาณเพราะการณ์ละเมิดประมาท บ ควรจะขัดบรมราช วโรงการ ๏ ท้าวก็ทรงแสดงพระองค์ ธ ปาน ประหนึ่งพระราชหทัยลุดาล พิโรธจึง ๏ ผันพระกายกระทืบพระบาทและอึง พระศัพทสีหนาทพึง สยองภัย ๏ เอออุเหม่นะมึงชิช่างกระไร ทุทาสสถุลฉะนี้ไฉน ก็มาเป็น
- 7. ๏ ศึก บ ถึงและมึงก็ยังมิเห็น จะน้อยจะมากจะยากจะเย็น ประการใด ๏ อวดฉลาดและคาดแถลงเพราะใจ ขยาดขยั้นมิทันอะไร ก็หมิ่นกู ๏ กลละกากะหวาดขมังธนู บ ห่อนจะเห็นธวัชริป ู สิลา ่ ถอย ๏ พ่ายเพราะภัยพะตัวและกลัวจะพลอย พินาศชิพิตประดิดประดอย ประเด็น ขัด ๏ กูก็เอกอุดมบรมกษัตริย์ วิจาระถ้วน บ ควรจะทัด จะ ทานคำา ๏ นี่นะเห็นเพราะเป็นอมาตย์กระทำา
- 8. ๏ ใช่กระนั้นละไซร้จะให้ประหาร ชิวาตม์และหัวจะเสียบประจาน ณ ทันที ๏ นาคราภิบาลสภาบดี และราชบุรุษแน่ะเฮ้ยจะรี จะ รอไย ๏ ฉุดกระชากกลีอปรีย์เถอะไป บ พักจะต้องกรุณอะไร กะ คนคด ๏ ลงพระราชกรรมกรณบท พระอัยการพิพากษกฎ และ โกนผม ๏ ไล่มิให้สถิต ณ คามนิคม
- 9. ๏ มันสมัครสวามิภักดิใน อมิตรลิจฉวีก็ไป บ ห้ามกัน ๏ เสร็จประกาศพระราชธูรสรรพ์ เสด็จนิวัตสภาภิมัณฑ์ มหา คารฯ
- 10. ถอดความอีท ิส ัง ฉัน ท์ ๒๐ พระเจ้าอชาตศัตรูทรงฟังกลอุบายตามคำากราบทูล ของวัสสการพราหมณ์ที่หมิ่นพระบรมเดชานุภาพและขัด คำาสังพระองค์ จึงทรงกระทำาเสมือนหนึ่งว่าทรงขัดเคือง ่ พระราชหฤทัย ขยับพระองค์กระทืบพระบาทและทรง ตวาดด้วยเสียงที่ดังน่าเกรงขาม เจ้าช่างเป็นทาสที่ชั่วช้า เลวทราม เหตุใดจึงตำาหนิข้าถึงเพียงนี้ ศึกสงครามก็ยัง ไม่ทันมีมา มึงก็ยงไม่เห็นว่าข้าศึกจะมากหรือน้อยเพียง ั ใด และการทำาสงครามจะยากจะง่ายประการใด กลับมา ทำาอวดฉลาดคาดคะเนเอาก็เพราะใจมีหวาดกลัวอยู่ ไม่ทันอะไรเลยก็มาหมิ่นกูเสียแล้ว เสมือนหนึ่งกาที่หวาด เกรงพรานผู้ชำานาญ นี่ยงไม่ทันเห็นธงของศัตรูเลยก็สั่ง ั ถอยเสียแล้ว พ่ายแพ้เพราะเกรงภัยจะมาถึงตัว กลัวว่าจะ พลอยเสียชีวิตจึงคิดหาประเด็นมาขัดแย้ง เราเป็นถึง กษัตริย์ผู้สูงส่ง มีวิจารณญาณถี่ถ้วนไม่สมควรจะมา ทัดทาน นี่เราเห็นว่าเป็นอมาตย์รับราชการมาหลายปี ไม่ เช่นนั้นเราจะสั่งประหารชีวิตตัดหัวเสียบประจานทันที นคราภิบาลและราชบุรุษจะรีรออยู่ทำาไม จงรีบลากตัวคน ชั่วร้ายออกไปโดยไม่ต้องเห็นอกเห็นใจกับคนคด เอาตัว
- 11. คุณ ค่า ด้า นวรรณศิล ป์ เรื่องสามัคคีเภทคำาฉันท์ มีที่มาจากหนังสือ ธรรมจักษุ ซึ่งสมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมหลวง วชิรญาณวงศ์ (ม.ร.ว.ชื่น นภวงศ์) นายชิต บุร ทัต ได้อ่านนิทานแล้วเห็นว่าเป็นเรื่องที่ดีมีคติจึง แต่งเป็นฉันท์ นายชิต บุรทัต มีฝีมือเชียวชาญ ่ ในการแต่งคำาประพันธ์ประเภทฉันท์เป็นอย่าง มาก โดยเฉพาะการเลือกฉันท์ชนิดต่างๆ มาใช้ สลับกันอย่างเหมาะสมกับเนื้อเรื่องและลีลาของ แต่ละตอน จนได้รับการยกย่องว่ามีความ ไพเราะ งดงาม เป็นที่นิยมอ่านแล้วจดจำาตลอด มา นายชิต บุรทัต แต่งเรื่องสามัคคีเภทคำา
- 12. ๑. การสรรหาคำา เป็นการเลือกใช้คำาในลักษณะ ต่างๆ เพื่อความคิดและความรู้สกได้แก่ ึ ๑.๑) การเลือกใช้คำาได้ถูกต้อง มีความหมาย ชัดเจน สันแต่ได้ใจความ เช่น ้ ๏ เราคิดจะใคร่ยก พยุห์พล สกลไกร ประชุมประชิดชัย รณรัฐวัชชี ๏ ฉะนี้แหละเสนา บดิฐาน มนตรี คือใครจะใคร่มี พจค้าน ประการไร
- 13. ๑.๒) การเลือกใช้คำาเหมาะสมกับฐานะของบุคคล ในเรื่อง เช่น - พระเจ้าอชาตศตรูกับวัสสการพราหมณ์ ๏ เอออุเหม่นะมึงชิชางกระไร ่ ทุทาสสถุลฉะนี้ไฉน ก็มาเป็น ๏ ศึก บ ถึงและมึงก็ยังมิเห็น จะน้อยจะมากจะยากจะเย็น ประการ ใด ๏ อวดฉลาดและคาดแถลงเพราะใจ ขยาดขยั้นมิทันอะไร ก็หมินกู ่
- 14. ๑.๓) การเลือกใช้คำาให้เหมาะแก่ลักษณะคำา ประพันธ์ เหมาะกับเนื้อเรื่อง เช่น ๏ ท้าวก็ทรงแสดงพระองค์ ธ ปาน ประหนึ่งพระราชหทัยลุดาล พิโรธจึง ๏ ผันพระกายกระทืบพระบาทและอึง พระศัพทสีหนาทพึง สยองภัย
- 15. ๑.๔) การเลือกใช้คำาโดยคำานึงเสียง (๑.) มีการเล่นคำาสัมผัสคล้องจอง เช่น ๏ ใช่กระนั้นละไซร้จะให้ประหาร ชิวาตม์และหัวจะเสียบประจาน ณ ทันที ๏ นาคราภิบาลสภาบดี และราชบุรุษแน่ะเฮ้ยจะรี จะ รอไย ๏ ฉุดกระชากกลีอปรีย์เถอะไป บ พักจะต้องกรุณอะไร กะ คนคด
- 16. (๒.) การยำ้าคำาที่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้ เคียงกัน เช่น - จะน้อยจะมากจะยากจะเย็น (๓.) การเล่นอักษร เสียงสัมผัสสระ และสัมผัส พยัญชนะ ให้มีจังหวะไพเราะ เช่น - จะน้อยจะมากจะยากจะเย็น - ขยาดขยั้นมิทันอะไร
- 17. ๒. การใช้โวหาร ดังนี้ ๒.๑) บรรยายโวหาร เป็นการใช้ถ้อยคำาเล่าเรื่อง ราวต่างๆ ตามลำาดับเหตุการณ์จนเห็นภาพ ชัดเจน ดังตัวอย่าง ๏ ภูบดีสดับอุปายะตาม ณ วาทวัสสการะพราหมณ ณ บังอาจ ๏ เกินประมาณเพราะการณ์ละเมิดประมาท บ ควรจะขัดบรมราช วโรงการ
- 18. ๏ ท้าวก็ทรงแสดงพระองค์ ธ ปาน ประหนึ่งพระราชหทัยลุดาล พิโรธจึง ๏ ผันพระกายกระทืบพระบาทและอึง พระศัพทสีหนาทพึง สยองภัย ๏ เอออุเหม่นะมึงชิชางกระไร ่ ทุทาสสถุลฉะนี้ไฉน ก็มาเป็น
- 19. ๒.๒) อุปมาโวหาร เป็นโวหารที่กวีนำามาใช้ ประกอบเรื่องโดยการเล่าแบบเปรียบเทียบ เพื่อ ให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้น ดังตัวอย่าง ๏ กลละกากะหวาดขมังธนู บ ห่อนจะเห็นธวัชริปู สิล่า ถอย ๏ พ่ายเพราะภัยพะตัวและกลัวจะ พลอย พินาศชิพิตประดิดประดอย ประเด็นขัด ๏ กูก็เอกอุดมบรมกษัตริย์
- 20. ๏ นี่นะเห็นเพราะเป็นอมาตย์กระทำา พระราชการมาฉนำา สมัยนาน ๏ ใช่กระนั้นละไซร้จะให้ประหาร ชิวาตม์และหัวจะเสียบประจาน ณ ทันที