1. Kursus Multimedia Pendidikan ILDAS
PENGGUNAAN TEKNOLOGI MAKLUMAT DAN KOMUNIKASI ( ICT ) DALAM P&P
Oleh Azmi Ramli
Maksud Penggunaan ICT Dalam P&P
Penggunaan ICT dalam P&P bermaksud menggunakan ICT secara terancang dan
bersesuaian untuk meningkatkan kecekapan proses dan keberkesanan P&P. Integrasi ICT dalam
P&P ini melibatkan guru dan pelajar. Ini bermakna ICT digunakan sebagai wahana P&P bukan
belajar tentang ICT.
Manfaat ICT Dalam Pembelajaran
Penggunaan ICT secara berfikrah, terancang dan bersesuaian dengan keperluan dalam
pembelajaran:
• berupaya meningkatkan kefahaman dan penguasaan murid terhadap pelajaran
• memberi peluang pembelajaran yang sama kepada semua murid yang pelbagai
keupayaan
• meningkatkan motivasi murid
• membolehkan pembelajaran bersendiri (individualise learning )
• membolehkan murid mengakses maklumat yang sukar diperolehi
• membolehkan murid mengumpul maklumat yang diperlukan masa yang lama atau
terlalu mahal untuk dikumpul
• mewujudkan suasana pembelajaran yang menyeronokkan dan mencabar
• membolehkan murid mencuba atau melaksanakan eksperimen yang sukar, terlalu
mahal, mustahil atau bahaya untuk dilaksanakan dengan cara biasa
• meningkatkan daya kreativiti dan imaginasi murid
• memberi peluang kepada murid belajar secara berkesan dengan bimbingan yang
minima
• meningkatkan kemahiran ICT
Syarat Untuk Memanfaat ICT Dalam P&P
Untuk memperoleh manfaat penggunaan ICT dalam P&P, perkara- perkara berikut perlu
diberi perhatian :
• Pengunaan ICT dalam P&P perlu dirancang dengan baik, bukan secara bidan
terjun atau sebagai aktiviti sampingan yang tidak ada kaitan dengan kurikulum
• Guru mesti menggunakan ICT bersesuaian dengan kehendak kurikulum atau untuk
menyokong sesuatu pendekatan P&P
• Ada perkakasan dan perisian yang boleh digunakan serta aktiviti
pembelajaran yang sesuai
1

2. Kursus Multimedia Pendidikan ILDAS
Penggunaan ICT Dalam P&P
Cakera padat Internet Aplikasi
CD Rom
Perisian Pencarian Pemprosesan
Kursus maklumat – Data -
Pendidikan search Engine 1 Microsoft Word
(Tutorial) – browsing + - Microsoft
Courseware pangkalan data Publisher
+ membangun - Page Maker
laman web –
home page
design
Pangkalan Komunikasi Hamparan
Data – - Forum elektronik
Database - email - chat - Microsoft
Excel
Ensaiklopedi Muat turun – Persembahan
a/ Download - Microsoft Power point
Maklumat /
Sumber
Multimedia
PENGGUNAAN MULTIMEDIA DALAM PENDIDIKAN
Maksud Multimedia
Multimedia ialah gabungan persembahan satu atau lebih elemen seperti teks,
grafik, audio, video dan animasi. Bahan multimedia juga boleh digabungkan dengan
konsep interaktif. “Interaktif” bermakna pengguna boleh bertindak balas dan mengambil
bahagian dalam aktiviti berkenaan.
Kepentingan Dan Kesan Ciri-Ciri Bahan Multimedia Terhadap Audien
• Bahan multimedia yang mempunyai paparan grafik yang menarik dapat memberi kefahaman
tentang sesuatu dengan tepat, menarik dan dengan kadar yang segera
• Bahan multimedia yang bercorak interaktif mampu menarik perhatian audien. Audien akan lebih
menumpukan perhatian terhadap maklumat yang hendak disampaikan. Latihan secara interaktif
berasaskan komputer lebih berkesan, lebih menjimatkan untuk jangkamasa panjang dan mampu
meningkatkan motivasi audien kerana multimedia mampu menyediakan kemudahan seperti
interaktiviti serta kesan audio visual yang lebih menarik.
• Dalam bidang pendidikan, proses pengajaran dan pembelajaran ke arah yang lebih dinamik dan
bermutu di mana guru-guru dan pelajar-pelajar tidak terikat dengan kaedah pengajaran
konvensional. Pendekatan pembelajaran berasaskan multimedia mampu memindahkan sesuatu
maklumat daripada buku teks yang statik kepada suatu corak pembelajaran baru yang lebih
menarik, dinamik dan interaktif dengan bantuan media-media tambahan selain dari teks seperti
audio, video, animasi dan grafik. Konsep pembelajaran baru iaitu edutainment mampu
2

3. Kursus Multimedia Pendidikan ILDAS
memindahkan isi pelajaran ke bentuk permainan dan hiburan yang pasti menjanjikan
keseronokan kepada pelajar. Contohnya ujian, latihan atau penilaian yang menarik dan interaktif.
Ia juga menyediakan pangkalan data dan laluan capaian terus ke halaman-halaman web yang
bersesuaian bagi mendapatkan maklumat-maklumat.
PANDUAN PEMBINAAN PERISIAN PERSEMBAHAN MULTIMEDIA PENDIDIKAN
Penyediaan bahan P&P
1. Menganalisis masalah – mengumpul data, menganalisa dan menentukan keperluan supaya
pembinaan bahan multimedia lebih sistematik dan terancang.
Beberapa soalan perlu dibincangkan sebelum membangunkan sesuatu bahan
multimedia. Contoh-contoh soalan:
• Apakah tajuk yang hendah disampaikan?
• Siapakah kumpulan sasaran?
• Apakah pendekatan yang ingin digunakan? Contoh : pendidikan, motivasi, penerangan dan
sebagainya.
• Apakah yang anda ingin pengguna dapat setelah menonton persembahan ini?
• Bagaimana untuk mencapai matlamat dengan sumber yang sedia ada?
2. Mengenalpasti dan merancang penyelesaian
Selepas menganalisis masalah, kita perlu kenal pasti dan merancang penyelesaian.
Langkah-langkah berikut perlu dilakukan:
• Lakukan sumbangsaran untuk mengenal pasti masalah dan merancang penyelesaian.
• Tulis apa-apa sahaja idea yang difikirkan
• Kemudian pilih idea-idea yang terbaik
• Idea-idea yang terbaik ini akan digunakan dalam rekabentuk bahan multimedia
3. Membangunkan papan cerita dan skrip - Tujuannya untuk mengambarkan perancangan senario
dalam menyampaikan cerita.
Contoh papan cerita
No.slaid :
Audio :
Video :
Teks :
Animasi :
Butang :
Papan Cerita:
• Membuat lakaran menggunakan tangan dan komputer
• Di sini aksi, imej dan penceritaan berkembang.
• Papan cerita yang terperinci menyediakan maklumat yang dapat membantu pengurus projek
menghalusi jangkaan kos dan masa sesuatu kerja
• Papan cerita boleh mendefinisikan prototaip dan seterusnya produk berkenaan
3

4. Kursus Multimedia Pendidikan ILDAS
CASPER DAN WARNA
Mengapa Casper?
• Akan menjadikan persembahan yang dihasilkan lebih menarik dan berkesan
• Akan menjadikan persembahan lebih berfokus kepada isi kandungan yang ingin disampaikan
• Akan menjadikan persemabahan memenuhi standard sesebuah persembahan multimedia
PRINSIP PEMBINAAN BAHAN PERSEMBAHAN BERSAMA CASPER
Terdapat 6 prinsip yang perlu diambil perhatian sewaktu membina bahan ICT untuk digunakan dalam
proses p&p. Prinsip-prinsip tersebut ialah:
• Contrast / Berlawanan
• Alignment / Susun atur
• Simplicity / Permudahkan
• Proximity / Jarak
• Emphasis / Keutamaan
• Repetition / Pengulangan berkesan
A. Contrast / Berlawanan
Sesebuah persembahan yang menarik perlulah mempunyai unsur yang berlawanan dari
segi warna, imej dan tipografi yang digunakan. Guru harus bijak menggunakan unsur ini supaya
matlamat P&P dapat dicapai.
B. Alignment / Susun atur
Imej dan tipografi yang hendak dimasukkan sebagai bahan persembahan hendaklah
disusun dengan baik. Susun atur yang kemas dengan perancangan teliti dapat menghasilkan
sebuah persembahan yang mantap dan berkesan.
C. Simplicity / Permudahkan
Jangan padatkan sesebuah persembahan anda dengan imej atau tipografi sehingga boleh
mengganggu penumpuan pelajar. Uruskan persembahan anda semudah yang mungkin tetapi
memberi impak yang berkesan kepada pelajar.
D. Proximity / Jarak
Segala imej dan teks yang digunakan dalam persembahan hendaklah disusun dengan baik
dengan menambil kira jarak antara satu sama lain.
Pastikan jarak antara teks dan grafik berada dalam kedudukan yang selesa.
• Jarak antara teks dengan teks
• Jarak antara teks dengan grafik
• Jarak antara grafik dengan grafik
E. Emphasis / Keutamaan
Sesebuah persembahan haruslah mampu menarik perhatian pelajar terhadap apa yang hendak
difokuskan oleh guru. Isi yang hendak difokuskan dalam persembahan hendaklah lebih menonjol
4

5. Kursus Multimedia Pendidikan ILDAS
dan jelas daripada item yang lain.
F. Repetition / Pengulangan berkesan
Sesebuah persembahan sebaik-baiknya wujud pengulangan yang berkesan dari segi:
• Warna ( latarbelakang dan teks )
• Jenis dan saiz “font”
• Imej dan bentuk
Peranan Warna Dalam Penghasilan Persembahan Multimedia
Warna yang digunakan hendaklah sesuai dengan bahan yang hendak dipersembahkan dan
dengan kumpulan sasaran. Warna memainkan peranan sebagai penegasan, “mood” sesebuah
persembahan dan membangkitkan keceriaan persesmbahan tersebut.
Terdapat pelbagai pilihan warna yang boleh digunakan dalam proses pembinaan sesebuah
persembahan multimedia, antaranya:
• Warna panas
• Warna sejuk
• Warna hangat
• Warna nyaman
• Warna pucat
• Warna gelap
• Warna cerah
• Warna semula jadi, dan
• Monokrom
Sebelum menyediakan sesebuah persembahan pembina hendaklah mempertimbangkan
penggunaan warna-warna yang sesuai dengan isi dan matlamat penyampaiannya agar persembahan
yang disediakan lebih bermakna dan mencapai objektifnya.
Kesimpulan
Dunia pendidikan sangat mengharapkan kehadiran media pembelajaran yang bermutu tinggi
untuk meningkatkan kulaiti pendidikan. Kehadiran media seperti ini tidak bermakna kehilangan peranan
guru sebagai penentu jalan proses pengajaran dan pembelajaran. Namun, kehadiran media
pembelajaran yang berkesan boleh membantu mempertingkatkanlagi mutu pengajaran dan
pembelajaran. Kehadiran teknologi multimedia memberi harapan baru dalam era pendidikan kerana
media pembelajaran ini mempunyai keupayaan yang tidak diperoleh oleh media lain sebelum ini.
Teknologi multimedia adalah salah satu media pembelajaran baru yang boleh digunakan untuk
membantu proses pengajaran dan pembelajaran lebih berkesan. Ini adalah kerana multimedia
menyepadukan pelbagai media; teks, suara, imej, grafik dan animasi. Selain daripada gabungan itu, satu
lagi keistimewaannya yang utama ialah kebolehan interakviti. Ini dapat menarik minat pelajar serta
menyokong perkembangan pelajar yang masih dalam intelensi dan kreativiti.
5