Elk bedrijf heeft zijn eigen aard. In het verhaal van de berg wordt een metafoor voorgesteld die je kunt gebruiken om je bedrijf en zijn toestand te beschrijven.

1. Het verhaal van de berg
Deel 1 Hoe ziet jouw berg er uit?
Wanneer ik tijdens een gesprek over de toestand van een bedrijf, dienst of organisatie praat, vergelijk ik
deze situatie dikwijls met de omstandigheden die zich op en rond een berg kunnen voordoen. Er zijn
namelijk heel wat parallellen te trekken tussen bedrijven of organisaties en bergen.
Ten eerste kun je een bedrijf of organisatie heel goed vergelijken met een berg in functie van de grootte. Je
hebt kleine bergjes, soms zelfs heuveltjes, net zoals er kleine en middelgrote ondernemingen zijn . Heel
grote bergen of bergketens kun je dan weer vergelijken met grote bedrijven, overheidsorganisaties en
multinationals.
Ten tweede heeft elk bedrijf een specifieke hiërarchische structuur. Deze structuur kun je beschouwen als
een bergwand. Hoe rigider deze structuur, hoe steiler de bergwand. Zelfs in een kleine familiale KMO zal je
altijd een soort hiërarchie terugvinden, ook als alles heel informeel verloopt. Er moet immers altijd iemand
zijn die de te volgen weg bepaalt en de beslissingen neemt. De hiërarchische structuur komt dus overeen
met de helling van de berg en kunnen we op volgende wijze typeren.
Het is duidelijk dat het topmanagement zich op de top van de berg bevindt. Bij een KMO kan dit de
zaakvoerder zijn met enkele medewerkers, maar bij een groter bedrijf is er meer plaats aan de top en vind
je er de raad van bestuur en het strategisch management.
Het mid-level management tref je aan over de hele bergflank. Wanneer je te maken hebt met een KMO zal
dit zeer beperkt blijven. De berg is dan immers niet zo groot. Bij een groot bedrijf zul je hier echter
verschillende niveaus in kunnen onderscheiden, met managers die dicht bij de top aanleunen en anderen
die eerder nog een goed zicht hebben op de vallei.
Op het niveau vlak boven de vallei heb je de frontlijn managers. Zij bevinden zich helemaal onderaan de
management piramide.
Tot slot heb je de rest van het personeel. In het Engels heel toepasselijk de “floor workers” genoemd. Zij
bevinden zich aan de voet van de berg en in de vallei.
Een derde aspect waar je een parallel mee kunt trekken is de communicatie. Communicatie kun je
vergelijken met de toegankelijkheid van de berg. Is de wand steil? Is de wand begroeid met struikgewas?
Zijn er andere obstakels die de toegankelijkheid verminderen? Of zijn er mooie paden aangelegd die over
alle niveaus helemaal tot aan de top lopen? Of heb je wel goede paden op de verschillende plateaus en
terrassen, maar moet je steile wanden beklimmen met koorden en ladders om naar een ander niveau te
gaan? Dit zijn allemaal metaforen voor de manier waarop binnen het bedrijf gecommuniceerd wordt.
Tot slot heb je ook het klimaat. Op en rond een berg heb je dikwijls een microklimaat, net zoals elk bedrijf
zijn eigen bedrijfsklimaat heeft. Ideaal schijnt er de zon en is het helder weer met een lichte verkoelende
bries. Maar iedereen weet dat wolken zich dikwijls opstapelen langs de bergwand en de berg in een dichte
mist kunnen hullen. Of het kan ook beginnen waaien en regenen. Op de top kan het beginnen vriezen en
kan alles verstarren onder meters dikke sneeuw, terwijl in de vallei nog de zon schijnt. Of het is ook
mogelijk dat heel de berg in de mist zit, en enkel nog de top boven de wolken uitsteekt.
Mijn vraag is: Hoe ziet jouw berg er uit en hoe zorg jij er voor dat de zon schijnt?
Peter Blokland
Zaakvoerder BYAZ bvba