Presentación sobre a vida e a obra de Uxío Novoneyra (1930-1999), escritor homenaxeado no Día das Letras Galegas 2010. Autoría da presentación: anónima.

1. UXÍO NOVONEYRA
Letras Galegas 2010

2. • Uxío Novoneyra nace o 19 de xaneiro de 1930
en Parada de Moreda, unha aldea do Courel,
onde pasa a nenez e a mocidade, o que terá
unha influencia decisiva na súa obra.

4. • Estuda o bacharelato en Lugo onde coñece a
Manuel María.

5. Logo vivirá dous anos en Madrid, cidade na
que fará o exame de Estado e na que se
matriculará como ouvinte en Filosofía e Letras.
Por estes anos tamén comezará a escribir en
castelán, publicará na revista Bengala dous
poemas e dará o seu primeiro recital poético.

6. Volve a Galicia para facer o servizo militar. En
Compostela entrará en contacto co galeguismo
e comezará a escribir en galego

7. • Unha pleuresía terao recluído varios anos na súa casa do
Courel, aínda que participa nalgúns actos culturais como o
recital celebrado en Compostela dentro do ciclo “Homenaje a la
poesía gallega”.
• Nesta época Galaxia publica Os Eidos (1955) cun prólogo de
Ramón Piñeiro.

8. Panos brancos
esfiañados
da nebra
ouveando polos vales
polos soutos
i as devesas marelas
en busca dun caborco
ou dunha valiña outa
que os acolla
i os faga acougar!
Fiañas da nebra
rubindo
e baixando
á gaiola do aire
Polas serras érmedas
e polos soutos despidos
do Nadal!
Os Eidos

9. • Volve de novo a Madrid onde pasará catro anos. Alí traballará na
radio e na TV en programas relacionados coa poesía e estará en
contacto cos artistas e escritores que vivían daquela na capital
do Estado, entre eles os integrantes do Grupo Brais Pinto.
• No 1966 publica Elegías del Caurel y otros poemas, libro
bilingüe castelán-galego que será editado posteriormente no ano
1991 só en galego co título de Tempo de Elexía.
• No ano 1966 regresa tamén definitivamente a Galicia.

10. Fostes onte carreiriña para quedar
mofo na pedra.
MARÍA MARIÑO CAROU: A Galicia.
Os que así nos tein
Só tein noso os nosos nomes no censo,
Que hasta o noso sudor sin alento pérdese na terra.
GALICIA, será a miña xeración quen te salve?
Irei un día do Caurel a Compostela por terras libradas?
Non, a forza do noso amor non pode ser inutle!
Elegías del Caurel y otros poemas

11. • Novoneyra permanecerá no Courel ata o ano
1983.
• Durante estes anos publicará Os Eidos 2
(1974), ilustrado por Laxeiro, e Poemas
Caligráficos (1979) e tamén traducirá ao
galego varios poemas de Mao Zedong.

12. DEVESA DE ROGUEIRA
Bidueiros cimeiros!
Pena das Augas!
Xardois teixos
Rebolos tocos faias derrubadas!
Camiño da Veneira!
Carreiro dos dez regueiros!
Cereixas de carnabudo! Abrotias abrairas
Pincheiras e pincheiras!
/
Eiquí sempre foi bosque…
Ruxir solo
Da fonte do corzo!
Barbas de mofo
Pingando dos toros!
Os Eidos 2

13. • Desde 1983 ata a súa morte no 1999 vivirá en Compostela,
onde se fará cargo da presidencia da Asociación de Escritores
en Lingua Galega.
• Nestes anos publica Muller para lonxe (1986), Do Courel a
Compostela 1956-1986 (1988), Poemas de doada certeza i
este brillo premido entre as pálpebras (1994), Camelio
xaponés (1995), Betanzos: Poema dos Caneiros e
Estampas (1997).
• Tamén escribe dous contos de aventuras para nenos
ambientados no Courel: O cubil do xabarín (1991) e
Gorgorín e Cabezón (1992).
• No ano da súa morte, 1999, publicará Onde só queda alguén
para aguantar dos nomes en coautoría con Emilio Araúxo,
co que xa fixera tamén o libro de conversas Dos soños
teimosos (1998).
• Postumamente sairá publicado Arrodeos e desvíos do
Camiño de Santiago e outras rotas (1999).

14. ELEXÍA POR UN SOUTO
SOUTO de Leburín
amarelo antetempo
e aburado por fin!
Este brillo premido entre as pálpebras

16. Novoneyra morre en Compostela o
30 de outubro de 1999.