Interactief werkenmetprentenboeken(1)

Interactief werken met prentenboeken
Digibordles Interactief werken met prentenboeken © Tekst: Rian Visser, www.rianvisser.nl en www.books2download.nl/shop Pag 1
Deze lessen – en stukken hieruit – mogen worden gebruikt in de klas, maar alleen met uitdrukkelijke bronvermelding.
Inhoud
Verhalen zijn onderdeel van onze cultuur 2
Belang van verhalen 3
Hoe worden verhalen verteld? 4
Wat is een prentenboek? 5
Waar vind je een prentenboek? 6
Voordelen digitale prentenboeken 7
Voordelen papieren prentenboeken 8
Educatieve waarde van prentenboeken 9
Stap uit een prentenboek 13
Werkblad 16
Sites met digitale prentenboeken 18
Nog meer digibordlessen 19
Stap uit een prentenboek
Doel: Met de komst van digiborden, iPad en iPhone veranderen prentenboeken.
Er wordt beweging, geluid en interactiviteit aan toegevoegd. Maar ook met een gewoon
papieren prentenboek is van alles te doen om te zorgen dat het verhaal gaat leven.
Deze presentatie informeert over de educatieve mogelijkheden van prentenboeken.
Doelgroep: voor leerkrachten PO, werknemers kinderopvang en peuterspeelzalen.
Boek is een deur
naar een andere wereld
Prentenboek Pigmentus de kleurentovenaar op digibord

Digibordles Interactief werken met prentenboeken © Tekst: Rian Visser, www.rianvisser.nl en www.books2download.nl Pag 2
Verhalen zijn onderdeel van de cultuur
Iedereen groeit op met verhalen die een belangrijk onderdeel vormen van onze
opvoeding en cultuur.
• Sprookjes
• Religieuze verhalen
• Sagen, legenden,
mythen
• Romans
• Kinderboeken
Roodkapje uit het sprookje van de
gebroeders Grimm
Atlas uit de Griekse mythologie

Belang van verhalen
Het belang dat we aan verhalen hechten kan verschillend zijn.
• Geloof, opvatting, wereldbeeld
• Emoties
• Kennis, wereldoriëntatie
• Taal, woordenschat, uitdrukkingsvaardigheid
• Plezier
Bijbels verhaal, geloof, wereldbeeld Kennis van natuur, emoties, moraal,
plezier
Kennis van natuur, emoties, moraal,
plezier
Wat iemand in een verhaal beleeft is persoonlijk.
Een goed verhaal heeft vaak meerdere kanten.

Hoe worden verhalen verteld?
Verhalen worden mondeling overgedragen, voorgelezen of zelf gelezen. Ook via
televisie, theater en film maken we kennis met verhalen.
• Mondeling doorverteld
• Voorgelezen
• Zelf gelezen
• Bekeken op televisie, film of in
theater
Bij sommige verhalen (film,
prentenboek, theater) horen
beelden. Altijd maken we ook
zelf beelden in ons hoofd.

Wat is een prentenboek?
In een prentenboek worden woorden (taal) verrijkt met beelden (illustraties).
Een prentenboek kan verschillende vormen hebben: van papier of digitaal.
Papieren boek
• Kaft: voorkant, rug, achterkant,
binnenin bladzijden van papier
• Tekeningen en tekst
• Zelf bladeren
• Zelf lezen
Digitaal boek
• Er is een apparaat nodig om het te kunnen lezen
• Tekeningen en tekst
• Soms zelf bladeren, soms filmpje
• Soms beweging
• Soms geluid
• Soms kun je zelf iets doen
Timo en het toverboek als papieren prentenboek Timo en het toverboek als digitaal prentenboek op iPad

Waar vind je een prentenboek?
Digibordles Timo en het toverboek – Het maken van een app © Tekst: Rian Visser © Illustraties: Klaas Verplancke Pag 6
Papieren boek
• Boekwinkel
• Internetboekwinkel
• Bibliotheek
• Lenen van anderen
Digitaal boek
• Internetboekwinkel
• App store
• Digitale bibliotheek
• Diverse sites bieden gratis of betaalde
prentenboeken aan.
• Zelf scannen van papieren boek (let op copyright!)
• Lenen van anderen
• YouTube
Copyright: Op prentenboeken zit copyright. Als u een
boek koopt of leent in de bibliotheek krijgen de makers een
vergoeding. U mag een prentenboek voor eigen gebruik
scannen, bijvoorbeeld voor een presentatie op digibord.
Pas op: het is verboden om een zelf gescand digitaal boek te
verspreiden, bijv. via internet.

Voordelen digitale prentenboeken
Wat zijn de voordelen van een digitaal prentenboek t.o.v. een papieren prentenboek?
Timo en het toverboek is een interactief digitaal
prentenboek op de iPad. Bekijk de trailer op YouTube.
• Vertonen op groot scherm: handig om aan
grote groep de illustraties te laten zien.
• Extra toevoegingen mogelijk, zoals geluid,
interactiviteit en beweging.
• Verhaal wordt door extra toevoegingen beter
begrepen. Dat is goed voor kinderen met een
taalachterstand.
• Als kinderen een digitaal prentenboek
zelfstandig kunnen kijken op de computer
is herhaling mogelijk. Uit onderzoek
is gebleken dat herhaling goed is voor de
woordenschat.
• Interactiviteit maakt dat drukke kinderen zich
beter kunnen concentreren op digitale
kinderboeken.
©FotoHesvanHuizen

Voordelen papieren prentenboeken
Wat zijn de voordelen van een papieren prentenboek t.o.v. een digitaal prentenboek?
• Kinderen krijgen besef van een boek,
zoals: een boek heeft een voorkant, een
achterkant, je kunt erin bladeren. Dit heet
boekoriëntatie.
• Gemakkelijk omdat er geen apparaat
nodig is bij het lezen.
• Knus op bed en bank.
• Groter aanbod.
• Meer zelf bepalen, mogelijkheid om
dingen aan te vullen of weg te laten, lezen
in eigen tempo, gebruik van eigen stem.

Educatieve waarde van prentenboeken
Gebruik als het mogelijk is een papieren en digitaal boek naast elkaar. De volgende
aspecten zijn belangrijk:
Boekoriëntatie
• Begrijpen wat een boek is. Bladeren in papieren boek of digitaal ‘swipen’.
Begin, verhaal, uit!
• Begrijpen wat een tekst en verhaal is.
• Goede voorbereiding voor zelf leren lezen.
Kleuter bladert in boekje op de
iPad. Zie filmpje op YouTube.Een ‘gewoon’ leesboekje.
Koffertje met papieren boekjes
erin en Ipad met digitaal boekje

Verhaalbegrip
• Bekijk de voorkant van het boek en stel de vraag: waar zou dit boek over gaan?
• Lees het boek voor.
• Laat de kinderen het verhaal naspelen of navertellen.
• Bekijk de plaatjes en laat de kinderen het verhaal erbij vertellen
• Stel open vragen
• Kopieer een aantal pagina’s uit het boek en laat de kinderen deze in de juiste volgorde leggen.
Voorkant en aantal
pagina’s. Wat komt eerst?

Woordenschat
In prentenboeken worden vaak andere woorden gebruikt dan in spreektaal. De zinnen
zijn krachtiger en er worden vaak beeldende uitdrukkingen gebruikt. Kinderen leren
nieuwe woorden door herhaling. Sommige kleuters kennen een prentenboekverhaal
uit hun hoofd en gaan zogenaamd zelf voorlezen. Veel voorlezen en ook vaak hetzelfde
boek is goed voor de woordenschat.
Het taalgebruik in prentenboeken
• Beeldend
• Veel uitdrukkingen
• Veel herhaling
• Context zorgt voor begrip
Zo versterk je de woordenschat
• Herhaal moeilijke woorden.
• Stel vragen over de betekenis van
woorden.
• Noem een woord dat te zien is op de
tekening en laat kinderen dit aanwijzen.
Kleuter: ‘Mama wat is
het hier zompig!’Bladzijde uit Stap maar op mijn bezemsteel, vertaald
door Bette Westra

Sociaal emotionele ontwikkeling
In prentenboeken maken kinderen op een veilige manier kennis met soms angstige
dingen. Er komen heksen, wolven of draken voorbij. Kinderen verdwalen, dieren
raken hun huis kwijt, uiltjes zijn bang in het donker, een slak heeft geen vriendjes...
Prentenboekverhalen kunnen kinderen helpen om hun gevoelens onder woorden te
brengen en een plek te geven.
Verschillende soorten prentenboekverhalen
• Sprookjes, fantasiefiguren
• Verhalen met een boodschap of moraal
• Herkenbare, realistische verhalen
• Opvoedkundige, leerzame verhalen
• Levenslessen
Zoek je een boek met een
bepaald thema? Kijk eens
op www.leesplein.nl of op
op www.voorleesgids.nl.

Stap uit een prentenboek
Van sommige prentenboeken zijn animaties gemaakt en er zijn vragen en
spelletjes bij bedacht. Het aanbod van dit soort boeken is echter nog beperkt.
Het is goed mogelijk om zelf interactief met een gewoon papieren prentenboek
te werken.
Digitaal
U kunt een boek scannen of fotograferen om het zelf op het digibord te
gebruiken. Houdt er wel rekening mee dat u zo’n zelfgemaakte digitale versie
niet verder mag verspreiden.
Zelf een boekje maken
Kinderen vinden het altijd leuk
om zelf een boekje te maken.
Dat kan al heel simpel door
een paar blaadjes te vouwen en
samen te nieten.
Zelf een boekje maken

Geluiden
Dikwijls staan in
prentenboeken zinnen of
delen van zinnen die zich
herhalen. Kinderen kunnen
deze hardop mee spreken.
Daarnaast kunnen er soms
(dier-)geluiden bij gemaakt
worden. Of laat de kinderen
met muziekinstrumenten
geluiden, zoals regen, wind
e.d. maken.
Knutselen
Omdat prentenboeken erg visueel zijn bieden ze tal
van aanknopingspunten om creatief mee te werken.
Bijvoorbeeld:
• Tekenen
• Collage maken
• Kleien
• Handpoppen
maken van de
hoofdpersonen
Beweging
In sommige prentenboeken komen veel
bewegingen voor. Fiet wil rennen is zo’n
boek. Het is ook digitaal als animatie
te bekijken. Gebruik het boek in een
gymnastiekles en laat de kinderen bij het
verhaal kruipen, huppelen, hinkelen, etc.
Knutselen met telboekje De groeijurk

Verteltas
In de tas zitten de boeken,
attributen die van belang zijn in het
verhaal. Deze tassen worden vaak
door enthousiaste ouders gemaakt.
Zo raken zij ook betrokken bij het
voorlezen.
Praten
Prentenboeken met een emotioneel
verhaal bieden goede aanleiding
om over door te praten. Stel open
vragen:
• Heb je zoiets ook wel eens
meegemaakt?
• Begrijp je waarom...?
• Wat zou je zelf doen als...?
• Etc.
Fantasie
Sommige prentenboekverhalen
prikkelen de fantasie. In een verhaal
kan immers vanalles gebeuren. Bedenk
met de kinderen zelf een verhaal,
geïnspireerd op hun eigen fantasie.
Verteltas Rupsje Nooitgenoeg

Kamishibai
Minitheater met vertelplaten. Op de
voorkant van de vertelplaten staat de
illustratie en op de achterkant is voor de
verteller de tekst zichtbaar.
Verteltafel
Verzamel voorwerpen uit het boek en
bouw een decor na. De verteltafel is een
erg leuke manier om een prentenboek
levend te maken.

Werkblad
Om ideeën te krijgen voor het werken met een prentenboek kan het
helpen een werkblad in te vullen. Hierop staan vragen over het thema,
de hoofdpersonen, emoties, gebeurtenissen en dergelijke en tips om
het verhaal meer levend te maken.
Enkele tips
• Gebruik knuffeldieren, poppenkastpoppen of
handpoppen om het verhaal na te spelen. Of laat
kinderen zelf een dier knutselen.
• Laat kinderen moeilijke woorden hardop
meezeggen of bewegingen maken die de
betekenis verduidelijken.
• Vraag kinderen of ze de emoties in het verhaal
begrijpen en herkennen. Wat zouden zij doen als
zij de hoofdpersoon waren?
• Denk aan veel voorkomende zinnen, toverspreuken, bewegingen die
gemaakt kunnen worden.
• Leer de kinderen een liedje dat bij het thema past
Stuur een mail naar
rian@rianvisser.nl voor gratis
werkblad en informatie over
websites met digitale
kinderboeken. U ontvangt
daarna ook de nieuwsbrief.

Sites met digitale prentenboeken
www.wepboek.nl
www.digital-learning.nl www.mijnnaamishaas.nl
www.appstore.nl
www.fundels.com www.books2download.nl
Stuur een mail naar
rian@rianvisser.nl voor
gratis werkblad en
informatie over
websites met digitale
kinderboeken.
U ontvangt daarna ook
de nieuwsbrief.

Nog meer digibordlessen van Rian Visser
Op www.books2download.nl staan nog veel
meer gratis digibordlessen voor het onderwijs:
over kinderboeken, creatief schrijven, illustreren,
geschiedenis, apps maken, animaties, etc.
De boeken en een blog van Rian Visser
vindt u op www.rianvisser.nl.

Interactief werkenmetprentenboeken(1)

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (19)

Más de ChristadeKoning

Más de ChristadeKoning (20)

Interactief werkenmetprentenboeken(1)