1. 7-Р УЛИРАЛД
Төрийн санхүүгийн удирдлага хичээлийн хөтөлбөр
1. Хичээлийн индекс: ТС-405
2. Хичээлийн багц цаг: 3
3. Хичээлийг судлах анги: Санхүүгийн удирдлагын ангид мэргэжлийн хичээл
болгон судална.
4. Хичээлийг судлах улирал: VII
5. Хичээлийн залгамж холбоо: Эдийн засгийн онол, Менежментийн үндэс, Санхүү
менежмент, Эконометрикс, Татварын онол арга зүй хичээлүүдтэй нягт уялдана.
6. Хичээлийн зорилго: Төрийн үйл ажиллагааны талаар тодорхой төвшний ойлголт
эзэмшүүлэх, төрөөс санхүүжүүлэх зардал шаардсан үйл ажиллагааны үр ашиг, ач
холбогдлыг үнэлэн дүгнэлт өгөх, төрийн санхүүгийн нөөцийг бүрдүүлэх эх үүсвэр,
төрийн эдийн засагт оролцох зайлшгүй шаардлага зэрэг үндсэн асуудлыг задлан
шинжилж, нэгтгэн дүгнэх дадал, чадвар эзэмшүүлэхэд уг хичээлийн зорилго
оршино.
7. Хичээлийн товч агуулга: Төрийн санхүүгийн үүсэл хөгжил, төрийн санхүүгийн
онолын үзэл баримтлалын түүхэн хандлага, төрийн сахүүгийн шинжлэх ухаан
санхүүгийн шинжлэх ухаанаас ялгарах онцлог, эдийн засаг дахь төрийн үйл
ажиллагаа, төр ба зах зээлийн харилцаа, төсвийн орлого бүрдүүлэх эх үүсвэр,
төсвийн тухай үзэл баримтлал, төсвийн орчил, төсвийн зардлын удирдлага, түүний
үндсэн категориуд, зардлын ангилал, мөн чанар, татвар төсвийн орлогын гол эх
үүсвэр болох нь, татварын онол, практик, татварын онолын үзэл баримтлал,
татварын ач холбогдол, чиг үүрэг, төсвийн алдагдал, улсын өрийн асуудал түүнийг
санхүүжүүлэх боломж, эх үүсвэр, төр нь эдийн засагт зохицуулагчийн үүргээр
оролцох бөгөөд дээрх үзэл баримтлалын орчин үеийн хандлага, шийдвэрлэх арга
зам зэрэг асуудлын хүрээнд хичээл судлагдана.
8. Хичээлээр эзэмших мэдлэг, чадвар: Төрийн аливаа үйл ажиллагаанд хувийн
зүгээс үнэлэлт дүгнэлт өгөх, цаашид энэ чиглэлээр гүнзгийрүүлэн суралцах,
ажиллахад суурь мэдлэг эзэмшсэн байна.
9. Үнэлгээ: ¯íýëãýý íü ÿâöûí áîëîí ýöñèéí ãýñýí õî¸ð õýëáýðòýé áàéíà. Îþóòíû
ìýäëýã ÷àäâàðûã ¿íýëýõäýý: À. Òåñò, Á. Àñóóëò, Â. ßðèëöëàãà, Ã. Áè÷ãèéí ãýñýí
õýëáýð¿¿äýýð 3-4 óäàà ¿íýëæ ä¿ãíýíý. ¯íýëãýý íü òóõàíé õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò,
îíîëûí ìýäëýãèéã ïðàêòèêò àøèãëàõ ÷àäâàð, äàäàë, öààøèä áóñàä
õè÷ýýë¿¿äòýé óÿëäóóëàí àøèãëàõ ÷àäâàð çýðãèéã òîäîðõîéëæ àíãè äýâøèí
ñóðàëöàõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõ çîðèëãîòîé. ¯¿íèé çýðýãöýý îþóòíû õýë ÿðèà,
ñýòãýõ¿éã õºãæ¿¿ëýõýä ÷èãëýãäýíý. Îþóòíûã ¿íýëýõäýý äýýä áîëîâñðîëûí
êðåäèò ñèñòåìèéí ¿íýëãýýíèé çàð÷èì, øàòëàëûí çàãâàðûã ¿íäýñ áîëãîíî.
¯¿íèé äàãóó ¿íýëãýý íü 4 õýñãýýñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:
1. Õè÷ýýëèéí èðöèéã ¿íýëýõ
1

2. Ýíý íü òóõàéí îþóòàí ëåêö, ñåìèíàðûí õè÷ýýëä áèåýð ñóóñàí áà îðîëöñîí
áàéäàë, èäýâõ çýðýãò ¿íäýñëýãäýíý. Íèéò ¿íýëãýýíèé 10% áàéíà.
2. Îþóòíû ñóðàëöàõ ¿éë àæèëëàãàà, áèå äààëòûí àæëûã ¿íýëýõ
Îþóòíû õóâèéí èäýâõ, ººðèéí áèå äààí õèéæ ã¿éöýòãýñýí àæëûí áèåëýëò çýðýãò
òóëãóóðëàí áàãø îþóòíû õàìòðàí àæèëëàñíû ä¿íä îëãîõ ¿íýëãýý þì. Íèéт
¿íýëãýýíèé 20% áàéíà.
3. Óëèðàëûí ÿâöàä ýçýìøñýí ìýäëýã, ÷àäâàðûã ¿íýëýõ
Òóõàéí õè÷ýýëèéí ñòàíäàðò, õºòºëáºðèéí äàãóó çàéëøã¿é ýçýìøâýë çîõèõ ìýäëýã,
÷àäâàðûã ¿íýëýõ ¿íýëãýý þì. ¯¿íä: Øàëãàëò ø¿¿ëýã, àñóóëãà, áè÷ãýýð ¿íýëãýý
òîãòîîæ ¿íýëíý. Íèéò ¿íýëãýýíèé 20% áàéíà.
4. Улирлын явцад хичээлийн бүлэг сэдвийн хүрээнд шалгалт авах
Хичээлийн хөтөлбөрийн дагуу сэдвийн агуулга, уялдаа холбоонд үндэслэн 3-4 бүлэг
болгон бүлэг тус бүрээр бичгийн шалгалт аван үнэлнэ. Нийт үнэлгээний 10%
5. Óëèðëûí ýöñèéí øàëãàëòûí ¿íýëãýý
Õºòºëáºð ¸ñîîð ¿çýæ ñóäàëñàí êóðñ õè÷ýýëèéí àãóóëãûã ñòàíäàðòûí äàãóó
áîëîâñðóóëæ, õàðúÿà òýíõèìèéí ç¿ãýýñ õÿíàí áàòàëãààæóóëñàí àñóóëò, òåñòèéí äàãóó
àìààð áîëîí áè÷ãèéí õýëáýðýýð øàëãàæ ¿íýëíý.¯íýëãýýíèé 40% áàéíà.
Õè÷ýýëèéí æèëèéí ýöýñò õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýã, ÷àäâàð,
äàäëûã ÿìàð ò¿âøèíä ýçýìøñýíèéã íü õàðãàëçàí äîîðõ ýöñèéí ¿íýëãýýã ºãíº.
“À” õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýãèéã äýýä çýðãýýð ýçýìøñýí,
ýíý òàëààð òîäîðõîé êåéñ äýýð àæèëëàæ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ ÷àäâàðûã
õàíãàëòòàé ò¿âøèíä ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ äàäàë
ýçýìøñýí
“B” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàäààð ìýäëýã òîäîðõîé ò¿âøèíä ýçýìøñýí, êåéñ
äýýð àæèëëàõ àðãà àðãà÷ëàëûã ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ
çîõèõ äàäàë ýçýìøñýí.
“C” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàëààð äóíä çýðýã, õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò äóíä
ýçýìøñýí, òîõèîëäîë êåéñ äýýð àæèëëàõ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ,
áîëîâñðóóëàëò õèéõ ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ ÷àäâàðûã äóíä çýðýã ýçýìøñýí.
“D” õè÷ýýëèéí òóõàé îéëãîëò, ìýäëýãèéí èõýíõèéã ìóó ýçýìøñýí, õè÷ýýëèéí
çîðèëãîîð òàâèãäñàí ÷àäâàð, äàäëûã èõýíõ òîõèîëäîëä ýçýìøýýã¿é.
“F” õè÷ýýëèéí òàëààð ìýäëýã ýçýìøýýã¿é, õè÷ýýëèéí çîðèëãîîð
òîäîðõîéëîãäñîí ÷àäâàð, äàäëûã ýçýìøýýã¿é.
10. Ашиглах ном, сурах бичиг, эх сурвалж:
1. Г.Энхбаяр, Л.Отгонтуяа. Төрийн санхүүгийн удирдлага 2009 он
2. Д.Цэрэнпил. Санхүүгийн шинэчлэл: судалгаа, тулгамдсан асуудал 2006 он
3. Б.Наранбилэг. Шилжилтийн үеийн төрийн сангийн бодлого 2000 он
4. Хичээлтэй холбоотой Англи хэл дээрх ном сурах бичиг
2

3. 5. Холбогдох хууль, тогтоомж болон тайлан мэдээнүүд
6. Оюутнууд Төрийн үйл ажиллагаа болон бусад шаардлагатай мэдээллийг
цахим хаягаас авч ашиглана.
7. http://www.books.google.com/ цахим хаягаас шаардлагатай ном, сурах
бичгийг авч ашиглана.
Хичээлийн сэдэвчилсэн төлөвлөгөө:
Хичээлийн
№ Сэдвийн нэр хэлбэр
Лекц Сем
1 Төрийн санхүүгийн судлах зүйл 2
2
2 Эдийн засаг дахь төрийн үйл ажиллагаа 2
3 Төсөв, төсвийн шинэчлэл 6 4
4 Орон нутгийн төсөв 2 2
5 Төсвийн зарлагын удирдлага 6 2
6 Төсвийн орлого бүрдүүлэлт 2 2
7 Татварын онол, практик 4 2
8 Төсвийн алдагдал болон улсын өрийн удирдлага 4
2
9 Төрийн сангийн бодлого 4
Нийт 32 16
3

4. Корпорацийн санхүү õè÷ýýëèéí хөтөлбөр
Õè÷ýýëèéí íýð : Êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿
Èíäåêñ : КС-368
Íèéò öàã : 64 öàã
Êðåäèò :3
¯çýõ ñåìåñòð : 2 – ð ñåìåñòð
Çàëãàìæ õîëáîî : Ìàòåìàòèê, Ôèëîñîôèéí ¿íäýñ, ìèêðî ýäèéí çàñàã, ìàêðî ýäèéí çàñàã,
áèçíåñèéí ñòàòèñòèê, ìåíåæìåíòèéí ¿íäýñ, ìàðêåòèíã, ñàíõ¿¿ãèéí ìåíåæìåíò çýðýã
õè÷ýýëèéã ¿çýæ ñóäàëñàí áàéíà.
¯íýëãýý: Îþóòàí, íèéò ¿íýëãýýíèé 50 õóâèéã õè÷ýýëèéí ÿâöыí èäýâõè, îðîëöîî, áèå
äààëòûí àæèë, ÿâöыí øàëãàëò, ø¿¿ëãýýð, õàðèí ¿ëäýõ 50 õóâèéã óëèðëûí øàëãàëòààð
öóãëóóëíà.
Êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýëèéã ñóäëàõ õýðýãöýý, øààðäëàãà
Ìîíãîë Óëñûí ýäèéí çàñàãò õóâèéí ºì÷ äàâàìãàéëàõ áîëæ, õóâèéí õýâøèë ýð÷èìòýé
õºãæèõèéí õýðýýð áèçíåñèéí àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãóóä, ÿëàíãóÿà êîðïîðàöè
õîîðîíäûí çàõ çýýë äýõ ºðñºë人í ìàø õ¿÷òýé ºðíºæ áàéíà. Энýõ¿¿ ºðñºë人íò çàõ
çýýëèéí õàðèëöààíä àìæèëòòàé îðîëöîõ, ýäèéí çàñãàà õºãæ¿¿ëýõ øèíý çóóíä áèçíåñ
àìæèëòòàé ýðõëýõ, àæèëëàæ àìüäðàõàä êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýë äýìæëýã ¿ç¿¿ëæ
ñàíõ¿¿ãèéí òàëààðõè àëèâàà øèéäâýð ãàðãàõ ò¿âøíèé ìýäëýã îëæ àâàõàä ãîë áàðèìæàà
áîëæ ÷èãë¿¿ëýã÷ áîëîõ ó÷èðòàé.
Ñàíõ¿¿, ñàíõ¿¿æèëòûí ìºí ÷àíàðûã îéëãîõ, óëìàà𠺺ðèéí ñàíõ¿¿ã àìæèëòòàé óäèðäàõ,
ñàíõ¿¿ãèéí çàõ çýýëä îðîëöîõ, ñàíõ¿¿ãèéí ýðõ ÷ºëººíä õ¿ðýõýä ýíýõ¿¿ õè÷ýýë òóñëàõ
áîëíî.
Áèçíåñèéí óäèðäëàãûí ìýðãýæëýýð ñóðàëöàæ áàéãàà îþóòíóóä íü òîìîîõîí àæ àõóéí
íýãæ áàéãóóëëàãà, êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ã óäèðäàõ, õºòëºí ÿâóóëàõ, ò¿¿íä øèíæèëãýý õèéõ,
çºâëºìæ áîëîâñðóóëàõ, áèçíåñ ñàíõ¿¿ãèéí òàëààðõè øèéäâýð ãàðãàõàä ýíý õè÷ýýë
òóñàëíà.
Ýäãýýðèéí ¿íäñýí äýýð êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýëèéã çàéëøã¿é ¿çýæ ñóäëàõ
øààðäëàãàòàé.
Êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýëèéí çîðèëãî
Êîðïîðàöèéí óðò áîëîí áîãèíî õóãàöààò ñàíõ¿¿æèëòûí òàëààð ìýäëýãòýé áîëîõûí äýýð
ñàíõ¿¿æèëò õèéæ áîëîõ àðãóóäûí äàâóó áîëîí ñóë òàëóóäûí ¿íýëãýý, êîðïîðàöèéí ñòðàòåãè,
óäèðäëàãûí òóõàé îíîëûí àñóóäëóóäûã ñóäëàíà.
Ñàíõ¿¿, ñàíõ¿¿æèëòòýé õîëáîîòîé òîîöîîëîë õèéõ, øèéäâýð ãàðãàõ, êîìïàíè
êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ãèéí ÷àäâàðò ä¿í øèíæèëãýý õèéõ, ò¿¿íä ¿íýëýëò ä¿ãíýëò ºãºõ
÷àäâàðòàé áîëîõîä òóñëàíà.
4

5. Êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýëèéí çîðèëò
 Êîðïîðàöèéí íèéãìèéí ¿¿ðýã, õàðèóöëàãà, ýòèêèéí òóõàé
 Óðò áîëîí áîãèíî õóãàöààò ñàíõ¿¿æèëòûí òàëààð ìýäëýãèéã ýçýìøèõ
 Êîðïîðàöèéí óäèðäëàãà, ñòðàòåãèéí òàëààð ìýäëýãòýé áîëîõ
 Êîðïîðàöèéí ýðãýëòèéí õºðºíãèéí óäèðäëàãà
 Êîðïîðàöèéí ¿íýëãýý, ñàíõ¿¿, òºëáºðèéí ÷àäâàðûí çýðýãëýë
Êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýëèéí ñýäýâ÷èëñýí òºëºâëºãºº, öàã õóâààðèëàëò
№ Á¿ëýã Ñýäâ¿¿ä Õè÷ýýëèéí Öàã
õýëáýð
1 Êîðïîðàöèéí Áèçíåñèéí çîõèîí áàéãóóëàëòûí õýëáýð¿¿ä, ëåêö 2 öàã
ñàíõ¿¿ êîðïîðàöèéí òóõàé
õè÷ýýëèéí 1.1
óäèðòãàë Áèçíåñèéí ýòèê áà êîðïîðàöèéí íèéãìèéí
õàðèóöëàãà
Êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿ ñóäëàõ ç¿éë ñåìèíàð 2 öàã
2 Êîðïîðàöèéí 2.1 ̺íãºí õºðºíãèéí ìåíåæìåíò ëåêö 4 öàã
ýðãýëèéí
õºðºíãèéí Áîäïîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
óäèðäëàãà
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
2.3 Àâëàãûí ìåíåæìåíò ëåêö 2 öàã
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
2.4 Áàðàà ìàòåðèàëûí ìåíåæìåíò ëåêö 2 öàã
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
3 Êîðïîðàöèéí 3.1 Áîãèíî õóãàöààò ñàíõ¿¿æèëò, òºðë¿¿ä ëåêö 4 öàã
ñàíõ¿¿æèëò
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2öàã
3.3 Óðò õóãàöààò ñàíõ¿¿æèëò, êîðïîðàöèéí áîíä ëåêö 4 öàã
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 4 öàã
3.4 Óðò õóãàöààò ñàíõ¿¿æèëòûí áóñàä õýëáýð¿¿ä ëåêö 4öàã
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
Êîðïîðàöèéí êàïèòàëûí á¿òýö áà õºø¿¿ðýã ëåêö 4 öàã
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 4 öàã
5

6. Êîðïîðàöèéí êàïèòàëûí ºðòºã ëåêö 2 öàã
Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
Êîðïîðàöèéí 4.1 Êîðïîðàöèéí íýãäýë, õîðøèëò ëåêö 2 öàã
ñàíõ¿¿,
ñòðàòåãè Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
4.3 Êîðïîðàöèéí äàìïóóðàë ëåêö 2 öàã
4 Áîäëîãî, òåñò, äàâòëàãà ñåìèíàð 2 öàã
4.4 Êîðïîðàöèéí õºðºí㺠îðóóëàëò ëåêö 2 öàã
Ä¿ãíýëò ñåìèíàð 2 öàã
5 Íèéò öàã 64 öàã
Áàãøèä òàâèãäàõ øààðäëàãà
Ìýðãýæëèéí õóâüä:
Ýäèéí çàñàã, ñàíõ¿¿ãèéí ºíäºð ìýäëýãòýé, ñàíõ¿¿ãèéí àëü íýã ÷èãëýëýëýýð ìýðãýøñýí,
îíîëûí ìýäëýãýý ïðàêòèêò õýðýãëýõ ÷àäâàðòàé, áóñäàä îéëãóóëàõ áóþó çààõ àðãà ç¿éã
ýçýìøñýí, ýðäýì øèíæèëãýý, ñóäàëãààíû àæëûí çîõèõ ò¿âøíèé àðãà ç¿éòýé, áàãøèéí ¸ñ ç¿é
òºëºâøñºí, áàãøëàõ äóð ñîíèðõîëòîé ìýðãýæèëòýí áàéíà.
Áîëîâñðîë ñóäëàë, çààõ àðãà ç¿éí õóâüä:
 Ëåêö óíøèõ, ñåìèíàð, äàäëàãà áîëîí îþóòíû áèå äààõ àæëûã óäèðäàõäàà õè÷ýýëèéí
á¿ëýã, ñýäýâ õîîðîíäûí óÿëäàà õîëáîî, ëîãèê äàðààëëûã îíîâ÷òîé òîãòîîæ, îíîë áà
ïðàêòèêèéí õîëáîîã îéëãîìæòîé ãàðãàõ, îþóòíû ñýòãýí áîäîõ, ìýäëýãýý àøèãëàõ
÷àäâàðûã õºãæ¿¿ëýõ àðãà ç¿éã ýçýìøñýí áàéõ
 Ñóðãàëòûí òºðºë á¿ðèéí àðãà, õýëáýðèéã õîñëîí àøèãëàõ
 Îþóòíû îëæ àâñàí ìýäëýã, ìýäýýëëèéã ýìõýëæ, öýãöòýé áîëãîõîä òóñëàõ ÷àäâàð,
ýðìýëçýëòýé áàéõ
 Îþóòàí ººðèéí ìýäëýã, ìýäýýëëýý áóñàäòàé õóâààëöàõ, ººðèé㺺 çºâ èëýðõèéëæ,
áóñäàäàà îéëãóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëîõîä òóñëàõ
Áóñàä ç¿éëèéí õóâüä:
 Ñóðãàëòûí ìàòåðèàëûã øèíýëýã õýëáýðýýð, îéëãîìæòîé áýëòãýõ, òýäãýýðèéã àøèãëàõ
àðãûã îþóòíóóäàä çààæ ñóðãàõ
 Îþóòíû ìýäëýã, ÷àäâàðûã ¿íýëýõ ¿íýëãýýã îéëãîìæòîé, òîäîðõîé áîëãîæ, òýäýíä
õè÷ýýëèéí ýõíýýñ ìýä¿¿ëýõ, îþóòàí á¿ðèéã áîäèòîé ¿íýëýõ
6

7.  Ñóðãàëòûí ÿâöàä øèíý òåõíèê, òåõíîëîãèéã àøèãëàõ ÷àäâàðòàé áàéõ
Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ìåíåæìåíò õè÷ýýëèéí хөтөлбөр
1. Èíäåêñ: ХОМ-416
2. Õè÷ýýëèéí íýð: Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ìåíåæìåíò
3. Êðåäèò: 3
4. Øààðäëàãà çàëãàìæ õîëáîî: Ýäèéí çàñãèéí óõààí, ìàðêåòèíã, ñàíõ¿¿ãèéí ìåíåæìåíò,
êîðïîðàöèéí ñàíõ¿¿, áàíêíû ìåíåæìåíò, ¿éëäâýðëýë ¿éë àæèëëàãààíû ìåíåæìåíò,
ïîðòôåëèéí ìåíåæìåíò õè÷ýýë¿¿äòýé õîëáîîòîé.
5. Õè÷ýýëèéí çîðèëãî:
5.1. Îð÷èí ¿åèéí ¿íýò öààñíû çàõ çýýë, ò¿¿í äýýð õèéãäýõ ¿éë àæèëëàãàà, ¿íýò öààñíû
òºðºë õýëáýð¿¿äèéí òàëààð òîäîðõîé ìýäëýã õóðèìòëóóëæ, ººðèéí ãýñýí ¿çýë
áàðèìòëàëòàé áîëíî.
5.2. Çàõ çýýëä ýðãýëäýæ áàéãàà îëîí òºðºë, õýëáýðèéí ¿íýò öààñíóóäààñ ñîíãîëò õèéæ,
õºðºíãèéí áàãö á¿ðä¿¿ëýõ òýäãýýðèéã óäèðäàõ àðãà ç¿éä ñóðàëöàíà.
5.3. Äýëõèéí áîëîí ººðèéí îðíû õýâëýë, ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð äàìæóóëæ áàéãàà ¿íý,
õàíøèéí ìýäýýã îéëãîæ, ïðàêòèêò àøèãëàæ ÷àääàã áîëíî.
5.4. Үнэт цаасны эрсдэлийг мэддэг болох
6. Õè÷ýýëèéí òîâ÷ àãóóëãà:
Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ìåíåæìåíò õè÷ýýëýýð îð÷èí ¿åèéí ºíäºð õºãæñºí ñàíõ¿¿ãèéí
çàõ çýýëèéí íýã õýñýã áîëîõ ¿íýò öààñíû òºðºë õýëáýð¿¿äèéã àâ÷ ¿çíý. ¯¿íä õóâüöàà,
îïöèîí çýðãýýñ ãàäíà çàñãèéí ãàçðûí ¿íýò öààñíû çîðèóëàëò, õýëáýð áîëîí áîãèíî
õóãàöààíû çàõ çýýëèéí õýðýãñë¿¿äèéã ñóäëàõ þì. ¯íýò öààñíû çàõ çýýë ò¿¿íèé
àíãèëàë, áèðæèéí ¿éë àæèëëàãààã àâ÷ ¿çýõ þì.
7. Õè÷ýýëèéã ñóäëàõ àðãà÷èëñàí çààâàð:
À. Õè÷ýýëèéí çîðèëãî, õýðýãöýý, à÷ õîëáîãäîë: Ýíýõ¿¿ õè÷ýýëèéã áèçíåñèéí
óäèðäëàãûí àíãèóäàä ìýðãýæëèéí õè÷ýýë áîëãîí ¿çíý.
Á. Ýçýìøâýë çîõèõ äàäàë, ÷àäâàð: Òóñ õè÷ýýëèéã ñóäàëñíààð îþóòíóóä ¿íýò öààñíû
çàõ çýýë áîëîí òºðºë á¿ðèéí ¿íýò öààñíû òàëààð åðºíõèé îéëãîëòòîé áîëîõîîñ ãàäíà
ººðèéí ãýñýí ¿çýë áàðèìòëàëòàé áîëíî.
Â. Îþóòíû áèå äààñàí àæèëëàãàà: Õè÷ýýëèéí ¿ðãýëæëýõ õóãàöààíä õîëáîãäîõ íîì
çîõèîëóóäòàé òàíèëöàæ, ìýäëýãýý áàòàòãàõ ¿¿äíýýñ òîäîðõîé ñýäâ¿¿äýýñ ñîíãîëò õèéæ
áèå äààëòûí àæèë áè÷èæ õàìãààëóóëíà.
Ã. Îþóòíû ìýäëýãèéã ¿íýëýõ. ¯íýëãýý íü ÿâöûí áîëîí ýöñèéí ãýñýí õî¸ð õýëáýðòýé
áàéíà. Îþóòíû ìýäëýã ÷àäâàðûã ¿íýëýõäýý
À. Òåñò Á. Àñóóëò Â. ßðèëöëàãà Ã. Áè÷ãèéí
ãýñýí õýëáýð¿¿äýýð 3-4 óäàà ¿íýëæ ä¿ãíýíý. ¯íýëãýý íü òóõàéн õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò,
îíîëûí ìýäëýãèéã ïðàêòèêò àøèãëàõ ÷àäâàð, äàäàë, öààøèä áóñàä õè÷ýýë¿¿äòýé
óÿëäóóëàí àøèãëàõ ÷àäâàð çýðãèéã òîäîðõîéëæ àíãè äýâøèí ñóðàëöàõ àñóóäëûã
7

8. øèéäâýðëýõ çîðèëãîòîé. ¯¿íèé çýðýãöýý îþóòíû õýë ÿðèà, ñýòãýõ¿éã õºãæ¿¿ëýõýä
÷èãëýãäýíý.
8. Оюутныг үнэлэх.
Îþóòíûã ¿íýëýõäýý äýýä áîëîâñðîëûí êðåäèò ñèñòåìèéí ¿íýëãýýíèé çàð÷èì, øàòëàëûí
çàãâàðûã ¿íäýñ áîëãîíî. ¯¿íèé äàãóó ¿íýëãýý íü 4 õýñãýýñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:
8.1. Õè÷ýýëèéí èðöèéã ¿íýëýõ
Ýíý íü òóõàéí îþóòàí ëåêö, ñåìèíàðûí õè÷ýýëä áèåýð ñóóñàí áà îðîëöñîí áàéäàë,
èäýâõ çýðýãò ¿íäýñëýãäýíý. Íèéò ¿íýëãýýíèé 15% áàéíà.
8.2. Îþóòíû ñóðàëöàõ ¿éë àæèëëàãàà, áèå äààëòûí àæëûã ¿íýëýõ
Îþóòíû õóâèéí èäýâõ, ººðèéí áèå äààí õèéæ ã¿éöýòãýñýí àæëûí áèåëýëò çýðýãò
òóëãóóðëàí áàãø îþóòíû õàìòðàí àæèëëàñíû ä¿íä îëãîõ ¿íýëãýý þì. Íèòé
¿íýëãýýíèé 25% áàéíà.
8.3. Óëèðàëûí ÿâöàä ýçýìøñýí ìýäëýã, ÷àäâàðûã ¿íýëýõ
Òóõàéí õè÷ýýëèéí ñòàíäàðò, õºòºëáºðèéí äàãóó çàéëøã¿é ýçýìøâýë çîõèõ ìýäëýã,
÷àäâàðûã ¿íýëýõ ¿íýëãýý þì. ¯¿íä: Øàëãàëò ø¿¿ëýã, àñóóëãà, áè÷ãýýð ¿íýëãýý
òîãòîîæ ¿íýëíý. Íèéò ¿íýëãýýíèé 20% áàéíà.
8.4. Óëèðëûí ýöñèéí øàëãàëòûí ¿íýëãýý
Õºòºëáºð ¸ñîîð ¿çýæ ñóäàëñàí êóðñ õè÷ýýëèéí àãóóëãûã ñòàíäàðòûí äàãóó
áîëîâñðóóëæ, õàðúÿà òýíõèìèéí ç¿ãýýñ õÿíàí áàòàëãààæóóëñàí àñóóëò, òåñòèéí äàãóó
àìààð áîëîí áè÷ãèéí õýëáýðýýð øàëãàæ ¿íýëíý.¯íýëãýýíèé 40% áàéíà.
Õè÷ýýëèéí æèëèéí ýöýñò õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýã, ÷àäâàð,
äàäëûã ÿìàð ò¿âøèíä ýçýìøñýíèéã íü õàðãàëçàí äîîðõ ýöñèéí ¿íýëãýýã ºãíº.
“À” õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýãèéã äýýä çýðãýýð ýçýìøñýí, ýíý
òàëààð òîäîðõîé êåéñ äýýð àæèëëàæ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ ÷àäâàðûã
õàíãàëòòàé ò¿âøèíä ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ äàäàë
ýçýìøñýí
“B” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàäààð ìýäëýã òîäîðõîé ò¿âøèíä ýçýìøñýí, êåéñ äýýð
àæèëëàõ àðãà àðãà÷ëàëûã ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ çîõèõ
äàäàë ýçýìøñýí.
“C” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàëààð äóíä çýðýã, õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò äóíä ýçýìøñýí,
òîõèîëäîë êåéñ äýýð àæèëëàõ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ, áîëîâñðóóëàëò õèéõ ýíý
õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ ÷àäâàðûã äóíä çýðýã ýçýìøñýí.
“D” õè÷ýýëèéí òóõàé îéëãîëò, ìýäëýãèéí èõýíõèéã ìóó ýçýìøñýí, õè÷ýýëèéí
çîðèëãîîð òàâèãäñàí ÷àäâàð, äàäëûã èõýíõ òîõèîëäîëä ýçýìøýýã¿é.
“F” õè÷ýýëèéí òàëààð ìýäëýã ýçýìøýýã¿é, õè÷ýýëèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëîãäñîí
÷àäâàð, äàäëûã ýçýìøýýã¿é.
9. Àøèãëàõ íîì ç¿é
9.1. Ашиглах номын жагсаалт
- Ä.Äóëàìñ¿ðýí, ¯íýò öààñíû çàõ çýýë (2000)
- Á.Ñàéíæàðãàë, Ë.̺íõ-Î÷èð, Õºðºí㺠îðóóëàëòûí òºñëèéí øèíæèëãýý
(2002)
- Æ.ßäàìñ¿ðýí, ¯íýò öààñ (2000)
- Ñ.Áààòàð, Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ìåíåæìåíò
- Ch.P.Jones, “Investment Analysis Management” (1993)
8

9. - Хууль эрх зүйн актууд
- “Хөрөнгийн зах зээл” сэтгүүл
- Б.Бороо “гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт”
9.2. Вебийн жагсаалт
- www.mse.mn
- http://finance.yahoo.com/
- http://www.opensocietyforum.mn/contents.php?coid=325&cid=135
- http://open-government.mn/lawsnew/94-
04.php?vmenunum=2&vlang=0&vlist=1&vurl=/lawsnew/index.php unet tsaasnii
huuli
- www.bond.edu.au
- www.bond-online.de
- www.factset.com
- www.dowjones.com
- www.djindexes.com
- www.cnn.com/money/markets/dow
- www.stockcharts.com/education/MarketAnalysis
- www.stockta.com
- www.investopedia.com/categories/technicalanalysis.asp
- www.technicalanalysis.org.uk
10. Àíãè: Ñàíõ¿¿ãèéí Óäèðäëàãà – 4
11. Öàã: íèéò 64 öàã, ¿¿íýýñ 32 öàã ëåêö, 32 öàã ñåìèíàð
Нэг. Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ìåíåæìåíò õè÷ýýëèéí ñýäýâ÷èëñýí òºëºâëºãºº
¹ Ñýäâèéí íýð Íèéò öàã
ßâöûí ¿íýëãýý
Áèå äààëò
Áèå äààëòûí àæèë
Ñåìèíàð
ëåêö
1 Õºðºí㺠îðóóëàëòûí
2 2
òóõàé îéëãîëò
Хөрөнгө оруулалтын
2 Ýðñäýë áà ºãººæ 2 2
бусад ном сурах бичгийг
3 ¯íýò öààñíû тухай 2 2 2 судлах орчуулга хийх
4 Үнэт цаасны зах зээл Ch.P.Jones, “Investment
2 2
Analysis Management
5 Хөрөнгийн бирж
2 2 øàëãàëò
түүний үйл ажиллагаа
6 Õóâüöàà 2 2 Тодорхой үнэт цаасы
9

10. 7 ªðèéí áè÷èã, ÇÃ-í талаар оюутан нэг
2 2
¿íýò öààñ бүрчлэн судалгаа хийх
8 Âåêñåëü áà ìºíãºíèé
2
çàõ çýýëèéí áóñàä 2 2
¿íýò öààñ
9 Үүсмэл үнэт цаас 2 2 øàëãàëò
10 Үнэт цаасгы үнэлгээ ба
2 2 Салбарын, зах зээлийн,
шинжилгээ компаний болон техник
2
11 Салбарын болон шинжилгээний аль нэгээр
4 4 судалгаа хийх øàëãàëò
компаний шинжилгээ
12 Портфелийн онол 2 2
13 Багцын өгөөж
2 2
эрсдэлийг тооцоолох
Багцын эрсдэл өгөөжийг
2
14 Богц сонголт тооцоолох бодлого бодох
2 2
15 Богцын удирдлага Øàëãàë
2 2
ò
Íèéò 32 32 8
10

11. Хөрөнгийн үнэлгээ хичээлийн тодорхойлолт:
1. Мэргэжлийн индекс : ХҮ-480
2. Хичээлийн нийт цаг : 40, үүнээс лекц 24 цаг, семинар 16 цаг
3. Кредит цаг :3
4. Анги, мэргэжил :Бизнесийн удирдлага, санхүүгийн удирдлага
5. Заах багш : М. Довууч
6. Хичээлийн зорилго:
Тус хичээл нь оюутнуудад тодорхой хөдлөх болон үл хөдлөх хөрөнгийгбүртгэх, хөрөнгийн
үнэлгээний зарчмууд, арга техник, загвар, зохион байгуулалт, өмчийн харилцааны эрх зүйн үндэс,
онол, практикийн асуудлуудтай танилцуулж хөрөнгийг үнэлэх ур чадварыг эзэмшүүлэхэд гол
зорилго оршино.
7. Хичээлийн агуулга:
Тус хичээлээр Хөрөнгийн үнэлгээ хийх аргачлал, мөн чанар, ерөнхий
төлөв, үнэлгээний хандлагууд, ач холбогдол үнэлгээнд нөлөөлөх хүчин зүйлс, хөрөнгийн
үнэлгээний процесс зэргийг судлана.
8. Шаардлага буюу
залгамж холбоо:
Энэхүү хичээлийг судлахын өмнө Математик, Микро болон Макро
эдийн засаг,Менежмент, Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс, Маркетинг, Тоон шинжилгээний арга,
Бизнесийн статистик зэрэг хичээлүүдийг үзэж судалсан байх
9. Оюутны бие даасан ажил болон мэдлэгийг үнэлэх:
Хичээлийн явцад болон улирлын эцэст заасан сэдвүүдийн бүрэн агуулгыг багтаасан бодлого,
тест болон бичгийн шалгалт авч дүгнэнэ.
Дүгнэхдээ хичээлд оролцсон байдал, даалгаврын биелэлт, бие даасан ажлын гүйцэтгэл, идэвх
санаачилга, мэдлэгийн ерөнхий түвшинг харгалзан үзнэ.
10. Хавсралт материал: - Сэдэвчилсэн төлөвлөгөө
-Сэдвийн агуулга
-Ном, ашиглах материал
ХӨРӨНГИЙН ҮНЭЛГЭЭ ХИЧЭЭЛИЙН
СЭДЭВЧИЛСЭН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
№ Сэдвийн нэр Лекц Семинар
1. Удиртгал буюу Эд хөрөнгө 4 2
ба хөрөнгийн үнэлгээний
ерөнхий ухагдахуун
11

12. 2. Хөрөнгийн үнэлгээнд 2 2
ашиглагдах мэдээлэл
3. Мөнгөний өртөг ба түүний 2 2
цаг хугацааны хамаарал,
хөрөнгийн хамаарал
4. Хөрөнгийн үнэлгээний
аргууд:
4.1. Цэвэр хөрөнгийн буюу 4 2
зардлын хандлагын арга
4.2. Хөрөнгийн үнэлгээний 2 2
жишиг үнийн арга
4.3. Хөрөнгийн өртгийг 4 2
тодорхойлох
орлогын хандлагын арга
5. Хөрөнгийн үнэлгээний 2 2
тайлан, түүний агуулга
6. Өмчийн харилцаа, хөрөнгийн 2 1
бүртгэл
7. Газрын үнэлгээний арга 2 1
8. Нийт цаг 24 16
12

13. 8-Р УЛИРАЛД
Áèçíåñ òºñºë õè÷ýýëèéí хөтөлбөр
1. Èíäåêñ: БТ-476
2. Õè÷ýýëèéí íýð: Áèçíåñ òºñºë
3. Êðåäèò: 1.5
4. Øààðäëàãà çàëãàìæ õîëáîî: Ýäèéí çàñãèéí óõààí, ìåíåæìåíòèéí ¿íäýñ, ìàðêåòèíã,
ñàíõ¿¿ãèéí ìåíåæìåíò õè÷ýýë¿¿äòýé õîëáîîòîé.
5. Õè÷ýýëèéã ñóäëàõ àðãà÷èëñàí çààâàð:
À. Õè÷ýýëèéí çîðèëãî, õýðýãöýý, à÷ õîëáîãäîë: Ýíýõ¿¿ õè÷ýýëèéã ñóäëàõ ãîë çîðèëãî íü
¿çñýí õè÷ýýëèéí õ¿ðýýíä æèæèã àæ àõóéí íýãæèéã áàéãóóëàõ òºñºë áè÷èõ þì. Ýíý íü
1-4 àíãèä ¿çñýí õè÷ýýë¿¿äèéã á¿ãäèéã õàìðóóëæ, ¿çýæ ñóäàëñíû ¿íäñýíä áè÷èãäýõ
¸ñòîé.
Á. Ýçýìøâýë çîõèõ äàäàë, ÷àäâàð: Òóñ õè÷ýýëèéã ñóäàëñíààð îþóòíóóä á¿ðýí
õýìæýýíèé бичил òºñºë áè÷èõ äàäëûã ýçýìøèõ ¸ñòîé.
Â. Îþóòíû áèå äààñàí àæèëëàãàà: Õè÷ýýëèéí ¿ðãýëæëýõ õóãàöààíä õîëáîãäîõ íîì
çîõèîëóóäòàé òàíèëöàæ, òºñëèéí ¿å øàò á¿ðèéã áàãøòàé çºâëºëäñºíèé ¿íäñýíä áèå
äààí áîëîâñðóóëíà.
Ã. Îþóòíû ìýäëýãèéã ¿íýëýõ: ¯íýëãýý íü ÿâöûí áîëîí ýöñèéí ãýñýí õî¸ð õýëáýðòýé
áàéíà. Îþóòíû ìýäëýã ÷àäâàðûã ¿íýëýõäýý
À. Òåñò Á. Àñóóëò Â. ßðèëöëàãà Ã. Áè÷ãèéí
ãýñýí õýëáýð¿¿äýýð 3-4 óäàà ¿íýëæ ä¿ãíýíý. ¯íýëãýý íü òóõàéí õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò,
îíîëûí ìýäëýãèéã ïðàêòèêò àøèãëàõ ÷àäâàð, äàäàë ÷àäâàðыг òîäîðõîéëно. ¯¿íèé
çýðýãöýý îþóòíû õýë ÿðèà, ñýòãýõ¿éã õºãæ¿¿ëýõýä ÷èãëýãäýíý.
Îþóòíûã ¿íýëýõäýý äýýä áîëîâñðîëûí êðåäèò ñèñòåìèéí ¿íýëãýýíèé çàð÷èì,
øàòëàëûí çàãâàðûã ¿íäýñ áîëãîíî. ¯¿íèé äàãóó ¿íýëãýý íü 4 õýñãýýñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:
1. Õè÷ýýëèéí èðöèéã ¿íýëýõ
Ýíý íü òóõàéí îþóòàí ëåêö, ñåìèíàðûí õè÷ýýëä áèåýð ñóóñàí áà îðîëöñîí áàéäàë,
èäýâõ çýðýãò ¿íäýñëýãäýíý. Íèéò ¿íýëãýýíèé 10% áàéíà.
2. Îþóòíû ñóðàëöàõ ¿éë àæèëëàãàà, áèå äààëòûí àæëûã ¿íýëýõ
Îþóòíû õóâèéí èäýâõ, ººðèéí áèå äààí õèéæ ã¿éöýòãýñýí àæëûí áèåëýëò çýðýãò òóëãóóðëàí
áàãø îþóòíû õàìòðàí àæèëëàñíû ä¿íä îëãîõ ¿íýëãýý þì. Íèéт 20 оноо áàéíà.
3. Óëèðëûí ýöñèéí øàëãàëòûí ¿íýëãýý
Õºòºëáºð ¸ñîîð ¿çýæ ñóäàëñàí êóðñ õè÷ýýëèéí äàãóó оюутнууд багшийн зөвөлгөөг удирдлага
болгон бие даан бичиж урьдчилан хураалгасан бизнес төлөвлөгөө байх бөгөөд уг төлөвлөгөөг
хамгаалж үнэлгээ авна. Нийт 70 оноо áàéíà.
Õè÷ýýëèéí æèëèéí ýöýñò õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýã, ÷àäâàð,
äàäëûã ÿìàð ò¿âøèíä ýçýìøñýíèéã íü õàðãàëçàí äîîðõ ýöñèéí ¿íýëãýýã ºãíº.
“À” õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýãèéã äýýä çýðãýýð ýçýìøñýí, ýíý òàëààð
òîäîðõîé êåéñ äýýð àæèëëàæ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ ÷àäâàðûã õàíãàëòòàé ò¿âøèíä
ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ äàäàë ýçýìøñýí
“B” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàäààð ìýäëýã òîäîðõîé ò¿âøèíä ýçýìøñýí, êåéñ äýýð àæèëëàõ
àðãà àðãà÷ëàëûã ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ çîõèõ äàäàë ýçýìøñýí.
13

14. “C” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàëààð äóíä çýðýã, õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò äóíä ýçýìøñýí, òîõèîëäîë
êåéñ äýýð àæèëëàõ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ, áîëîâñðóóëàëò õèéõ ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ
÷àäâàðûã äóíä çýðýã ýçýìøñýí.
“D” õè÷ýýëèéí òóõàé îéëãîëò, ìýäëýãèéí èõýíõèéã ìóó ýçýìøñýí, õè÷ýýëèéí çîðèëãîîð
òàâèãäñàí ÷àäâàð, äàäëûã èõýíõ òîõèîëäîëä ýçýìøýýã¿é.
“F” õè÷ýýëèéí òàëààð ìýäëýã ýçýìøýýã¿é, õè÷ýýëèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëîãäñîí ÷àäâàð,
äàäëûã ýçýìøýýã¿é.
Ä. Àøèãëàõ íîì ç¿é.
- Á. Ñàéíæàðãàë, Ë. ̺íõî÷èð, Õºðºí㺠îðóóëàëòûí òºñëèéí øèíæèëãýý (1995)
- Ä. Ìÿãìàðñ¿ðýí, Òºñëèéí ìåíåæìåíò (2002)
- Ì. Õàñáààòàð, Áèçíåñ òºëºâëºãºº (2000)
- Ä. Íàðàíæàðãàë, Á. Õºõººæàðãàë, Áàéãóóëëàãûí òºëºâëºëò (2002)
6. Àíãè: Ñàíõ¿¿-4
7. Öàã: 16 öàã ëåêö, 16 öàã ñåìèíàð
8. Багшид тавигдах шаардлага:
Мэргэжлийн хувьд:
Бизнесийн удирдлагаар мэргэшсэн, онолын мэдлэгээ практикт ашиглах хэрэглэх
чадвартай, заах арга зүй сайтай, эрдэм шинжилгээний ажил болон судалгааны ажлын
шаардлагатай арга барил эзэмшсэн, багшийн ѐс зүй төлөвшсөн мэргэжилтэн байна.
Бизнес төсөл хичээлийн сэдэвчилсэн төлөвлөгөө
№ Хичээлийн сэдэв Цаг
1 Төслийн тухай 2
1. Òºñºë ãýæ þó âý?
2. Òºñëèéí åðºíõèé äàðààëàë
3. Òºñëèéí çîðèëãî, çîðèóëàëò
4. Òºñëèéí õýëáýð
2 2
Òºñëèéí óäèðäëàãà äèçàéí
1. Òºñëèéí í¿¿ð
2. Ðåçþìå
3. Áàéãóóëëàãûí ò¿¿õ
4. Ñàëáàðûí øèíæèëãýý
5. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé òóõàé
3 4
Ìàðêåòèíãèéí òºëºâëºãºº
1. Ñóäàëãààíû àæëûí ¿å øàò
2. Ñóäàëãààíû òºëºâëºãºº áóþó äèçàéí, çîðèëãî
3. Çîðèëòîò çàõ çýýëèéã ñîíãîõ
4. Ñåãìåíò÷èëýë
5. ªðñºë人í
6. ¯íý á¿ðäýëò
14

15. 7. Ìàðêåòèíãèéí çàðäàë
8. Ìàðêåòèíãèéí ñòрàòåãè ä¿ãíýëò
4 2
¯éëäâýðëýëèéí òºëºâëºãºº
1. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëñ
2. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ÷àäàë
3. Òåõíîëîãè
4. Áàðèëãà áàéãóóëàìæ
5. Ìàòåðèàë ò¿¿õèé ýäèéí õàíãàìæ
6. Àæèëëàõ õ¿÷íèé õýðýãöýý øààðäëàãà
7. Ãàçàð áà äýä á¿òýö
8. ¯éëäâýðëýëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò
9. ¯éëäâýðëýëèéí çàðäàë
5 2
Áîðëóóëàëòûí òºëºâëºãºº
1. Áîðëóóëàëòûí çîõèîí áàéãóóëàëò
2. Áîðëóóëàëòûã èäýâõæ¿¿ëýõ
3. Õóäàëäñàíû äàðààõ ¿éë÷èëãýý
6 2
Óäèðäëàãà çîõèîí áàéãóóëàëòûí òºëºâëºãºº
1. Óäèðäëàãûí áîëîí àæèë ¿¿ðãèéí õóâààðü õýâ ìàÿã
2. Àæè÷äûí íèéãìèéí àñóóäàë, öàëèí
3. Àæèë÷äûí ñóðãàëò
4. Óäèðäëàãà çàõèðãààíû çàðäàë
5. Òºëºâëºãººíèé ä¿ãíýëò
6. Õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýðýãöýý, ñàíõ¿¿æèëò
7. ¯ð àøèã
8. Çýýëèéí òîîöîîëîë
7 2
Ñàíõ¿¿ãèéí òºëºâëºãºº
1. Ìàðêåòèíã çàðäàë àøãèéí òîîöîî
2. ¯éëäâýðëýë çàðäàë àøãèéí òîîöîî
3. Áîðëóóëàëò çàðäàë àøãèéí òîîöîî
4. Óäèðäëàãûí çàðäàë àøãèéí òîîöîî
5. Ðåçþìå áîëîâñðóóëàëò
Нийт 16 цаг
Семинарын төлөвлөгөө
№ Хичээлийн сэдэв Хийгдэх ажил Цаг
1 Төслийн тухай - Ярилцлага 2
5. Òºñºë ãýæ þó âý? - Танилцуулга
6. Òºñëèéí åðºíõèé äàðààëàë
15

16. 7. Òºñëèéí çîðèëãî, çîðèóëàëò
8. Òºñëèéí õýëáýð
2 - Ярилцлага 2
Òºñëèéí óäèðäëàãà äèçàéí - Танилцуулга
6. Òºñëèéí í¿¿ð - Дадлага ажил
7. Ðåçþìå
8. Áàéãóóëëàãûí ò¿¿õ
9. Ñàëáàðûí øèíæèëãýý
10. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé òóõàé
3 - Ярилцлага 4
Ìàðêåòèíãèéí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
9. Ñóäàëãààíû àæëûí ¿å øàò - Дадлага ажил
10. Ñóäàëãààíû òºëºâëºãºº áóþó äèçàéí,
çîðèëãî
11. Çîðèëòîò çàõ çýýëèéã ñîíãîõ
12. Ñåãìåíò÷èëýë
13. ªðñºë人í
14. ¯íý á¿ðäýëò
15. Ìàðêåòèíãèéí çàðäàë
16. Ìàðêåòèíãèéí ñòрàòåãè ä¿ãíýëò
4 - Ярилцлага 2
¯éëäâýðëýëèéí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
10. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëñ - Дадлага ажил
11. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ÷àäàë
12. Òåõíîëîãè
13. Áàðèëãà áàéãóóëàìæ
14. Ìàòåðèàë ò¿¿õèé ýäèéí õàíãàìæ
15. Àæèëëàõ õ¿÷íèé õýðýãöýý øààðäëàãà
16. Ãàçàð áà äýä á¿òýö
17. ¯éëäâýðëýëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò
18. ¯éëäâýðëýëèéí çàðäàë
5 - Ярилцлага 2
Áîðëóóëàëòûí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
4. Áîðëóóëàëòûí çîõèîí áàéãóóëàëò - Дадлага ажил
5. Áîðëóóëàëòûã èäýâõæ¿¿ëýõ
6. Õóäàëäñàíû äàðààõ ¿éë÷èëãýý
6 - Ярилцлага 2
Óäèðäëàãà çîõèîí áàéãóóëàëòûí - Танилцуулга
òºëºâëºãºº - Дадлага ажил
9. Óäèðäëàãûí áîëîí àæèë ¿¿ðãèéí
õóâààðü õýâ ìàÿã
10. Àæè÷äûí íèéãìèéí àñóóäàë, öàëèí
11. Àæèë÷äûí ñóðãàëò
16

17. 12. Óäèðäëàãà çàõèðãààíû çàðäàë
13. Òºëºâëºãººíèé ä¿ãíýëò
14. Õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýðýãöýý,
ñàíõ¿¿æèëò
15. ¯ð àøèã
16. Çýýëèéí òîîöîîëîë
7 - Ярилцлага 2
Ñàíõ¿¿ãèéí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
6. Ìàðêåòèíã çàðäàë àøãèéí òîîöîî - Дадлага ажил
7. ¯éëäâýðëýë çàðäàë àøãèéí òîîöîî
8. Áîðëóóëàëò çàðäàë àøãèéí òîîöîî
9. Óäèðäëàãûí çàðäàë àøãèéí òîîöîî
10. Ðåçþìå áîëîâñðóóëàëò
Нийт 16 цаг
17

18. Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí хөтөлбөр
1. Индекс: ТОАЗ - 433
2. Хичээлийн нэр: Татварын онол арга зүй
3. Кредит : 4.5
4. Шаардлага залгамж холбоо: Энэ хичээлийг судлахын өмнө Ñàíõ¿¿ãèéí á¿ðòãýë ,
Çàðäëûí á¿ðòãýë , êîðïðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýë¿¿äèéã ñóäàëñàí áàéõ ¸ñòîé.
5. ¯íýëãýý : Îþóòàí, íèéò ¿íýëãýýíèé50 õóâèéã õè÷ýýëèéí ÿâöыí èäýâõè, îðîëöîî,
áèå äààëòûí àæèë, ÿâöыí øàëãàëò, ø¿¿ëãýýð, õàðèí ¿ëäýõ 50 õóâèéã óëèðëûí
øàëãàëòààð öóãëóóëíà.
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéã ñóäëàõ õýðýãöýý, øààðäëàãà
Ýнэõүү хичээлээр нягтлан áодох бүртгэлийн мэргэжлийн ангиéн оюутнуудад дээд түвшнии
зохион баéгуулалттаé аæ ахуйн íýã ж ийн бүртгэлийн ү йл аж иллагааны арга
аргачлалтай ò анилöóóëæ онолын òодорхой мэдлэã олгоход гол зорилго нь оршино.
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí çîðèëãî
Òàòâàðûí îíîëûí ñóóðü ìýäëýãòýé áîëæ, ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíû ýðõ ç¿éí çîõèöóóëàëòûí
¿íäñýí ìºí ÷àíàðûã òàéëáàðëàõ ÷àäâàð ýçýìøèõ áîëíî. Àõèñàí ò¿âøíèé íÿãòëàí áîäîõ
á¿ðòãýë õè÷ýýë íü ñàíõ¿¿÷ ìýðãýæèëòýí áîëîõ îþóòàíä, ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíû ýðõ ç¿éí
çîõèöóóëàëòûã áîäèòîé, çºâ, ¿ð íºëººòýé òîãòîîõ ýðìýëçýë òºëºâø¿¿ëýõýä òóñëàíà.
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí ñýäýâ÷èëñýí òºëºâëºãºº, öàã õóâààðèëàëò
№ Сэдвийн нэр Нийт цаг
Явцын үнэлгээ
Бие даалтын ажил
Бие даалт
семинар
дадлага
лекц
1. Татварын түүхэн 2 4
хөгжил
2. Татварын тухай үндсэн 4 4
ойлголт
3. Татварын систем 2 4
4. Татварын эрх зүйн 4 4
тухай ойлголт, хэм
хэмжээ, зарчим, түүний
ангилал, төрөл
5. Татварын бодлого 4 4
18

19. 6. Аж ахуйн нэгж 4 6
байгууллагын орлогын
албан татвар
7. Хүн амын орлогын 4 6 2 ХАОАТ-н хууль, тооцох
шалгалт авна
албан татвар аргачлал
Сэдвийн
8. Нэмэгдсэн өртгийн 4 4 2 НӨАТ-н хууль,
албан татвар ноогдуулалт
9. Гаалийн албан татвар 2 4
10. Онцгой албан татвар 2 4
11. Татварын нягтлан 4 6
бодох бүртгэл хөтлөлт
12. Татварын хяналт 4 4
шалгалт
Орлогын татварын 8 10 4 Бодлого ,
бүртгэл
Бодлого тест
13
Нийт цаг 48 64 8
Áàãøèä òàâèãäàõ øààðäëàãà
Ìýðãýæëèéí õóâüä:
Ýäèéí çàñãèéí îíîëûí ºíäºð ìýäëýãòýé, ýäèéí çàñãèéí îíîëûí àëü íýã ÷èãëýëýëýýð
ìýðãýøñýí, îíîëûí ìýäëýãýý ïðàêòèêò õýðýãëýõ ÷àäâàðòàé, áóñäàä îéëãóóëàõ áóþó çààõ àðãà
ç¿éã ýçýìøñýí, ýðäýì øèíæèëãýý, ñóäàëãààíû àæëûí çîõèõ ò¿âøíèé àðãà ç¿éòýé, áàãøèéí ¸ñ
ç¿é òºëºâøñºí, áàãøëàõ äóð ñîíèðõîëòîé ìýðãýæèëòýí áàéíà.
Áîëîâñðîë ñóäëàë, çààõ àðãà ç¿éí õóâüä:
 Ëåêö óíøèõ, ñåìèíàð, äàäëàãà áîëîí îþóòíû áèå äààõ àæëûã óäèðäàõäàà õè÷ýýëèéí
á¿ëýã, ñýäýâ õîîðîíäûí óÿëäàà õîëáîî, ëîãèê äàðààëëûã îíîâ÷òîé òîãòîîæ, îíîë áà
19

20. ïðàêòèêèéí õîëáîîã îéëãîìæòîé ãàðãàõ, îþóòíû ñýòãýí áîäîõ, ìýäëýãýý àøèãëàõ
÷àäâàðûã õºãæ¿¿ëýõ àðãà ç¿éã ýçýìøñýí áàéõ
 Ñóðãàëòûí òºðºë á¿ðèéí àðãà, õýëáýðèéã õîñëîí àøèãëàõ
 Îþóòíû îëæ àâñàí ìýäëýã, ìýäýýëëèéã ýìõýëæ, öýãöòýé áîëãîõîä òóñëàõ ÷àäâàð,
ýðìýëçýëòýé áàéõ
 Îþóòàí ººðèéí ìýäëýã, ìýäýýëëýý áóñàäòàé õóâààëöàõ, ººðèé㺺 çºâ èëýðõèéëæ,
áóñäàäàà îéëãóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëîõîä òóñëàõ

Áóñàä ç¿éëèéí õóâüä:
 Ñóðãàëòûí ìàòåðèàëûã øèíýëýã õýëáýðýýð, îéëãîìæòîé áýëòãýõ, òýäãýýðèéã àøèãëàõ
àðãûã îþóòíóóäàä çààæ ñóðãàõ
 Îþóòíû ìýäëýã, ÷àäâàðûã ¿íýëýõ ¿íýëãýýã îéëãîìæòîé, òîäîðõîé áîëãîæ, òýäýíä
õè÷ýýëèéí ýõíýýñ ìýä¿¿ëýõ, îþóòàí á¿ðèéã áîäèòîé ¿íýëýõ
 Ñóðãàëòûí ÿâöàä øèíý òåõíèê, òåõíîëîãèéã àøèãëàõ ÷àäâàðòàé áàéõ
“Татварын онол арга зүй” õè÷ýýëèéí çààõ àðãà ç¿é
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí çààõ àðãà ç¿éä òàâèãäàõ øààðäëàãà
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí ñóäëàõ ç¿éë, çîðèëãî, çîðèëòòîé óÿëäàí ýíýõ¿¿ õè÷ýýëèéã
çààõ àðãà ç¿éä äàðààõ øààðäëàãà òàâèãäàíà. ¯¿íä:
 Ýíý õè÷ýýëèéí åðºíõèé çîðèëãî, á¿ëýã, ñýäýâ òóñ á¿ðèéí çîðèëãûã
õàíãàõóéö, òóõàéí ñýäâèéíõýý àãóóëãûã áîãèíî õóãàöààíä ãàðãàæ
èðýõýýð ñóðãàëòûí àðãà, õýëáýðèéã ñîíãîí õè÷ýýëýý ÿâóóëàõ,
 Îþóòàí á¿ð õè÷ýýëä æèãä, èäýâõèòýé îðîëöîõ áîëîìæ, íºõöºëèéã
á¿ðä¿¿ëýõ,
 Õè÷ýýëèéí àãóóëãà íü îíîë, ïðàêòèêò íèéöñýí áàéõ
 Îþóòíû ìýäëýã, ÷àäâàðûã áîãèíî õóãàöààíä, áîäèòîé ¿íýëýõ
øàëãóóðûã ñýäýâ áîëãîíä òîãòîîõ
Ñóðãàëòûí áîëîìæèò àðãóóä
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéã òºðºë á¿ðèéí àðãààð ÿâóóëæ áîëíî. Ýíä õýðýãëýõ
áîëîìæòîé íèëýýä àðãóóäûã ñàíàë áîëãîí òàâüæ áàéíà. Ìýäýýæ, òóõàéí ñóðãóóëèéí íºõöºë
áàéäàë, õè÷ýýë çààæ áóé áàãøèéí áîëîìæ, ÷àäâàðààñ õàìààð÷, òîõèðîìæîé àðãàà ñîíãîõ íü
ç¿éòýé þì.
1. Ëåêöèéí õýëáýð íü ìýäýýëýë äàìæóóëàõ íýã ñóâàã áîëîí àøèãëàãääàã. Àõèñàí
ò¿âøíèé íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë õè÷ýýëèéí óõàãäàõóóíóóä, òýäãýýðèéí õàðèëöàà, õîëáîî,
¿íäñýí îéëãîëòûã ëåêöèéí õýëáýðýýð ºã÷, àøèãëàõ ýõ ñóðâàëæ, ìàòåðèàëûã çààæ ºãºõºä
ëåêöèéí õýëáýð èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé áàéäàã. Ìýäýýëëèéí ººð ñóâãóóäûã àøèãëàí, õîëáîãäîõ
ìàòåðèàëûã îëîõ áîëîìæòîé áîëñîí îð÷èí ¿åä öýýæýýð áè÷¿¿ëäýã àðãààñ á¿ðìºñºí
òàòãàëçàæ, áàãø ººðèéí öóãëóóëñàí ìýäýýëëýý õóðààíãóé õýëáýðò îðóóëàí, îþóòíóóäàä
òàéëáàðëàí, íàðèéí òºâºãòýé, ãîë àñóóäëóóä äýýð àíõààðëûã õàíäóóëàõ íü òýäíèé öàãèéã
õýìíýõ, ìýäýýëýë îëæ àâàõ ÷àäâàðûã íýìýãä¿¿ëýõ à÷ õîëáîãäîëòîé. Ëåêöèéí ÿâöàä òóõàéí
20

21. ñýäâèéí òàëààðõ çóðàã, á¿ä¿¿â÷, áóñàä ¿ç¿¿ëýí òàíèóëàõ ìàòåðèàëûã ºðãºíººð àøèãëàõ,
òåõíèê õýðýãñëèéã õýðýãëýõ íü áîãèíî õóãàöààíä èõ ìýäýýëýë äàìæóóëàõ, ñýäâèéí àãóóëãûã
á¿ðýí ãàðãàõàä à÷ òóñòàé.
Ëåêöèéí ¿åä, çàðèì òîõèîëäîëä òîãëîîìûí õýëáýðýýð ÿâóóëàõ áîëîìæòîé áºãººä èõýýõýí
áýëòãýë, öàã õóãàöàà øààðäàíà.
2. Ñåìèíàðûí õýëáýð íü îþóòíóóäàä îëñîí ìýäëýãýý áàòàòãàõ, ìýäëýãýý õýðýãëýõ
÷àäâàð ýçýìøèõýä èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé áàéäàã. Ñåìèíàðûí õýëáýðèéã îëîí àðãààð ÿâóóëàõ
áîëîìæòîé. Òóõàéëáàë, ÿðèëöëàãûí àðãà, àñóóäàë äýâø¿¿ëæ øèéäâýðëýõ, êåéñ àæèëëàõ,
òîãëîîìûí àðãà, áîäëîãî, äàñãàë àæèëëàõ, ýññý, ðåôåðàò áè÷èõ, çàãâàð÷ëàë õèéõ ã.ì.
Òóõàéí ñóðãóóëü, áàãø íü áîëîìæ íºõöºë人 òóëãóóðëàí õè÷ýýëèéí àëü õýñãèéã, ÿìàð àðãààð
ÿâóóëàõàà øèéäýõ íü èë¿¿ ¿ð íºëººòýé.
Татварын онол арга зүй á¿ðòãýë õè÷ýýëèéí ¿íýëãýý
1. ¯íýëãýýíèé çîðèëãî
“Татварын онол арга зүй” õè÷ýýëèéí çîðèëãîî õýðõýí õàíãàñàí, îþóòíóóä ýíý õè÷ýýëýýð ÿìàð
ìýäëýã àâ÷, ÷àäâàð ýçýìøñíèéã áîäèòîéãîîð òîäîðõîéëîõîä ¿íýëãýýíèé çîðèëãî îðøèíî.
¯íýëãýýã äàðààõ ç¿éëñýä àøèãëàíà.
 Ñóðãàëòûí ¿ð ä¿íä õè÷ýýëèéí çîðèëãî õàíãàãäñàí ýñýõ, ÿìàð ò¿âøèíä õàíãàãäñàí
 Áàãø õè÷ýýëèéí àãóóëãûã á¿ðýí ãàðãàæ, ºãºõ ¸ñòîé ìýäëýãèéã ºã÷ àäñàí ýñýõ
 Áàãøèéí çààõ áîëîí ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàð ÿìàð ò¿âøèíä áàéãààã òîäîðõîéëîõ
 Îþóòàí óã õè÷ýýëèéã ÿìàð ò¿âøèíä ýçýìøñýí, äàâòàí ñóðàõ øààðäëàãàòàé ýñýõ
 Îþóòíû ñóð÷ áîëîâñðîõ ýðìýëçëèéã èäýâõæ¿¿ëæ ÷àäàæ áóé ýñýõ
1. ¯íýëãýýíèé øàëãóóð
“Òàòâàðûí îíîë àðãà ç¿é” õè÷ýýëèéí Ñýäýâ á¿ðýýð ¿íýëãýýíèé õóâèéã òîäîðõîéëæ, ñýäýâ
äîòîð ¿íýëãýýíèé ºã÷ ÿâàõ áîëíî áîäëîãî äàñãàë á¿ðèéã ã¿éöýòãýëýýð íü ä¿ãíýí ¿çýõ
áîëíî .
21

22. Äààòãàëûí ìåíåæìåíò õè÷ýýëèéí õºòºëáºð
1.Ìýðãýæëèéí èíäåêñ: ДМ-456
2.Õè÷ýýëèéí íèéò êðåäèò: 3
3.Õè÷ýýëèéí íýð: Äààòãàëûí ìåíåæìåíò
4.Çàëãàìæ õîëáîî:
Ýíýõ¿¿ õè÷ýýëèéã ñóäëàõûí ºìíº Ìåíåæìåíòèéí ¿íäýñ, Ñàíõ¿¿ãèéí ìåíåæìåíò,
Ìàðêåòèíãèéí ¿íäýñ çýðýã õè÷ýýë¿¿äèéã ¿çñýí áàéõ øààðäëàãàòàé.
5. Õè÷ýýëèéí çîðèëãî:
Äààòãàëûí ìåíåæìåíò õè÷ýýëèéã ñàíõ¿¿ãèéí óäèðäëàãà àíãèä ìýðãýæëèéí õè÷ýýë
áîëãîæ çààõ áºãººä äààòãàëûí òàëààð îíîë, àðãà ç¿éí òîäîðõîé îéëãîëòûã ºã÷,
ïðàêòèê äàäëàãà ýçýìø¿¿ëýõýä îðøèíî.
6. Õè÷ýýëèéí çîðèóëàëò:
Ýíý õè÷ýýëýýð äààòãàëûí òóõàé îéëãîëò, ò¿¿íèé òºðºë, àíãèëàë, äàâõàð
äààòãàëûí òóõàé, äààòãàëûí ýðñäýëèéí òóõàé, äààòãàëûí õóðààìæ ò¿¿íèéã
òîîöîîëîõ àðãà, äààòãàëûí íººöèéí ñàíãèéí òóõàé, äààòãàëûí áàéãóóëëàãóóäûí
ýäèéí çàñàã, ñàíõ¿¿, äààòãàëûí çàõ çýýë, äààòãàëòàé õîëáîîòîé õóóëü, ýðõ ç¿éí
çîõèöóóëàëòûã ñóäëàõàä ÷èãëýíý.
7. Îþóòíû ìýäëýãèéã ¿íýëýõ:
Õè÷ýýëèéí ÿâöàä áîëîí óëèðëûí ýöýñò Îòãîíòýíãýð èõ ñóðãóóëèéí åðºíõèé
çààâàð, çàð÷èìä íèéö¿¿ëýí îþóòíû ìýäëýãèéã ðåôåðàò, áèå äààëòûí àæëóóä, áîäëîãî,
òåñò, õè÷ýýëä îðîëöñîí áàéäàë áîëîí áóñàä ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí õàðãàëçàí ¿çýõýýñ ãàäíà
îþóòíû ìýäëýãèéí åðºíõèé ò¿âøèíã ÷óõàë÷èëàí ¿çýæ ä¿ãíýíý. Óëèðëûí ýöýñò àâàõ
øàëãàëò íü òóñ õè÷ýýëèéí á¿ðýí àãóóëãûã õàìàðñàí íýã ñîíãîëòîò õÿíàëòûí òåñò ýñâýë
áè÷ãèéí áîëîí àìàí õýëáýðòýé áàéíà.
8. Àøèãëàõ íîì, ñóðàõ áè÷èã:
 Ìîíãîë Óëñûí äààòãàëûí õóóëü
 Äààòãàëûí ìåíåæìåíò. Áàòáàÿð 2002îí
 Äààòãàë Ìîëîì 2000îí
 Ðèñê áà ðèñêèéí ìåíåæìåíò áà äààòãàë. Ã.Áàëæ 1998îí
 Áàíêíû òóõàé õóóëü
 C.Arthur Williams JR, Richard M. Hens Risk Management and insurance
9. Àíãè: Ñàíõ¿¿ãèéí Óäèðäëàãà – 4
10. Íèéò Öàã: 64, ¿¿íýýñ ëåêö 32, ñåìèíàð 32 öàã.
Äààòãàëûí ìåíåæìåíò õè÷ýýëèéí ñýäýâ÷èëñýí òºëºâëºãºº
¹ Ñýäâèéí íýð Íèéò öàã Áèå
âö
¿í
ýë
ãý
ß
û
í
ý
22

23. äààëòûí
Áèå äààëò
àæèë
Ñåìèíàð
äàäëàãà
ëåêö
1 Íèéãýì ýäèéí çàñãèéí 2 2
õ¿ðýýí äýõü äààòãàëûí òóõàé
îëéãîëò
2 Äààòãàëä õýðýãëýãääýã 2 2
¿íäñýí íýð òîìú¸îíóóä
3 Äààòãàëûí ¿éë àæèëëàãààíû 2 2
ýðõ ç¿éí ¿íäýñ
4 Äààòãàëûí ñàëáàð, ò¿¿íèé 2 2 Øàëãàëò
àíãèëàë
5 Äààòãàëûí ýðñäýë, ò¿¿íèé 2 2
óäèðäëàãà
6 Äààòãàëûí õóðààìæèéí 2 2 2 +
òîîöîîëîë
7 Ýä õºðºíãèéí äààòãàë 4 4
8 Õàðèóöëàãûí äààòãàë 4 4
9 Õóâèéí äààòãàë 4 4 Øàëãàëò
10 Íèéãìèéí äààòãàë 2 2
11 Äààòãàëûí áàéãóóëëàãûí 4 4
ýäèéí çàñàã, ñàíõ¿¿
12 Äàâõàð äààòãàë ò¿¿íèé 2 2 2 + Øàëãàëò
àíãèëàë
Íèéò 32 32 4
23

24. 8-Р УЛИРАЛД
Áèçíåñ òºñºë õè÷ýýëèéí хөтөлбөр
9. Èíäåêñ: БТ-476
10. Õè÷ýýëèéí íýð: Áèçíåñ òºñºë
11. Êðåäèò: 1.5
12. Øààðäëàãà çàëãàìæ õîëáîî: Ýäèéí çàñãèéí óõààí, ìåíåæìåíòèéí ¿íäýñ, ìàðêåòèíã,
ñàíõ¿¿ãèéí ìåíåæìåíò õè÷ýýë¿¿äòýé õîëáîîòîé.
13. Õè÷ýýëèéã ñóäëàõ àðãà÷èëñàí çààâàð:
À. Õè÷ýýëèéí çîðèëãî, õýðýãöýý, à÷ õîëáîãäîë: Ýíýõ¿¿ õè÷ýýëèéã ñóäëàõ ãîë çîðèëãî íü
¿çñýí õè÷ýýëèéí õ¿ðýýíä æèæèã àæ àõóéí íýãæèéã áàéãóóëàõ òºñºë áè÷èõ þì. Ýíý íü
1-4 àíãèä ¿çñýí õè÷ýýë¿¿äèéã á¿ãäèéã õàìðóóëæ, ¿çýæ ñóäàëñíû ¿íäñýíä áè÷èãäýõ
¸ñòîé.
Á. Ýçýìøâýë çîõèõ äàäàë, ÷àäâàð: Òóñ õè÷ýýëèéã ñóäàëñíààð îþóòíóóä á¿ðýí
õýìæýýíèé бичил òºñºë áè÷èõ äàäëûã ýçýìøèõ ¸ñòîé.
Â. Îþóòíû áèå äààñàí àæèëëàãàà: Õè÷ýýëèéí ¿ðãýëæëýõ õóãàöààíä õîëáîãäîõ íîì
çîõèîëóóäòàé òàíèëöàæ, òºñëèéí ¿å øàò á¿ðèéã áàãøòàé çºâëºëäñºíèé ¿íäñýíä áèå
äààí áîëîâñðóóëíà.
Ã. Îþóòíû ìýäëýãèéã ¿íýëýõ: ¯íýëãýý íü ÿâöûí áîëîí ýöñèéí ãýñýí õî¸ð õýëáýðòýé
áàéíà. Îþóòíû ìýäëýã ÷àäâàðûã ¿íýëýõäýý
À. Òåñò Á. Àñóóëò Â. ßðèëöëàãà Ã. Áè÷ãèéí
ãýñýí õýëáýð¿¿äýýð 3-4 óäàà ¿íýëæ ä¿ãíýíý. ¯íýëãýý íü òóõàéí õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò,
îíîëûí ìýäëýãèéã ïðàêòèêò àøèãëàõ ÷àäâàð, äàäàë ÷àäâàðыг òîäîðõîéëно. ¯¿íèé
çýðýãöýý îþóòíû õýë ÿðèà, ñýòãýõ¿éã õºãæ¿¿ëýõýä ÷èãëýãäýíý.
Îþóòíûã ¿íýëýõäýý äýýä áîëîâñðîëûí êðåäèò ñèñòåìèéí ¿íýëãýýíèé çàð÷èì,
øàòëàëûí çàãâàðûã ¿íäýñ áîëãîíî. ¯¿íèé äàãóó ¿íýëãýý íü 4 õýñãýýñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:
4. Õè÷ýýëèéí èðöèéã ¿íýëýõ
Ýíý íü òóõàéí îþóòàí ëåêö, ñåìèíàðûí õè÷ýýëä áèåýð ñóóñàí áà îðîëöñîí áàéäàë,
èäýâõ çýðýãò ¿íäýñëýãäýíý. Íèéò ¿íýëãýýíèé 10% áàéíà.
5. Îþóòíû ñóðàëöàõ ¿éë àæèëëàãàà, áèå äààëòûí àæëûã ¿íýëýõ
Îþóòíû õóâèéí èäýâõ, ººðèéí áèå äààí õèéæ ã¿éöýòãýñýí àæëûí áèåëýëò çýðýãò òóëãóóðëàí
áàãø îþóòíû õàìòðàí àæèëëàñíû ä¿íä îëãîõ ¿íýëãýý þì. Íèéт 20 оноо áàéíà.
6. Óëèðëûí ýöñèéí øàëãàëòûí ¿íýëãýý
Õºòºëáºð ¸ñîîð ¿çýæ ñóäàëñàí êóðñ õè÷ýýëèéí äàãóó оюутнууд багшийн зөвөлгөөг удирдлага
болгон бие даан бичиж урьдчилан хураалгасан бизнес төлөвлөгөө байх бөгөөд уг төлөвлөгөөг
хамгаалж үнэлгээ авна. Нийт 70 оноо áàéíà.
Õè÷ýýëèéí æèëèéí ýöýñò õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýã, ÷àäâàð,
äàäëûã ÿìàð ò¿âøèíä ýçýìøñýíèéã íü õàðãàëçàí äîîðõ ýöñèéí ¿íýëãýýã ºãíº.
“À” õºòºëáºðèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëñîí ìýäëýãèéã äýýä çýðãýýð ýçýìøñýí, ýíý òàëààð
òîäîðõîé êåéñ äýýð àæèëëàæ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ ÷àäâàðûã õàíãàëòòàé ò¿âøèíä
ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ äàäàë ýçýìøñýí
“B” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàäààð ìýäëýã òîäîðõîé ò¿âøèíä ýçýìøñýí, êåéñ äýýð àæèëëàõ
àðãà àðãà÷ëàëûã ýçýìøñýí, ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ øèéäâýðèéã ãàðãàõ çîõèõ äàäàë ýçýìøñýí.
24

25. “C” õè÷ýýëèéí îéëãîëòûí òàëààð äóíä çýðýã, õè÷ýýëèéí ýçýìøèëò äóíä ýçýìøñýí, òîõèîëäîë
êåéñ äýýð àæèëëàõ, àðãà àðãà÷ëàëûã çºâ õýðýãëýõ, áîëîâñðóóëàëò õèéõ ýíý õ¿ðýýíä õîëáîãäîõ
÷àäâàðûã äóíä çýðýã ýçýìøñýí.
“D” õè÷ýýëèéí òóõàé îéëãîëò, ìýäëýãèéí èõýíõèéã ìóó ýçýìøñýí, õè÷ýýëèéí çîðèëãîîð
òàâèãäñàí ÷àäâàð, äàäëûã èõýíõ òîõèîëäîëä ýçýìøýýã¿é.
“F” õè÷ýýëèéí òàëààð ìýäëýã ýçýìøýýã¿é, õè÷ýýëèéí çîðèëãîîð òîäîðõîéëîãäñîí ÷àäâàð,
äàäëûã ýçýìøýýã¿é.
Ä. Àøèãëàõ íîì ç¿é.
- Á. Ñàéíæàðãàë, Ë. ̺íõî÷èð, Õºðºí㺠îðóóëàëòûí òºñëèéí øèíæèëãýý (1995)
- Ä. Ìÿãìàðñ¿ðýí, Òºñëèéí ìåíåæìåíò (2002)
- Ì. Õàñáààòàð, Áèçíåñ òºëºâëºãºº (2000)
- Ä. Íàðàíæàðãàë, Á. Õºõººæàðãàë, Áàéãóóëëàãûí òºëºâëºëò (2002)
14. Àíãè: Ñàíõ¿¿-4
15. Öàã: 16 öàã ëåêö, 16 öàã ñåìèíàð
16. Багшид тавигдах шаардлага:
Мэргэжлийн хувьд:
Бизнесийн удирдлагаар мэргэшсэн, онолын мэдлэгээ практикт ашиглах хэрэглэх
чадвартай, заах арга зүй сайтай, эрдэм шинжилгээний ажил болон судалгааны ажлын
шаардлагатай арга барил эзэмшсэн, багшийн ѐс зүй төлөвшсөн мэргэжилтэн байна.
Бизнес төсөл хичээлийн сэдэвчилсэн төлөвлөгөө
№ Хичээлийн сэдэв Цаг
1 Төслийн тухай 2
9. Òºñºë ãýæ þó âý?
10. Òºñëèéí åðºíõèé äàðààëàë
11. Òºñëèéí çîðèëãî, çîðèóëàëò
12. Òºñëèéí õýëáýð
2 2
Òºñëèéí óäèðäëàãà äèçàéí
11. Òºñëèéí í¿¿ð
12. Ðåçþìå
13. Áàéãóóëëàãûí ò¿¿õ
14. Ñàëáàðûí øèíæèëãýý
15. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé òóõàé
3 4
Ìàðêåòèíãèéí òºëºâëºãºº
17. Ñóäàëãààíû àæëûí ¿å øàò
18. Ñóäàëãààíû òºëºâëºãºº áóþó äèçàéí, çîðèëãî
19. Çîðèëòîò çàõ çýýëèéã ñîíãîõ
20. Ñåãìåíò÷èëýë
21. ªðñºë人í
22. ¯íý á¿ðäýëò
25

26. 23. Ìàðêåòèíãèéí çàðäàë
24. Ìàðêåòèíãèéí ñòрàòåãè ä¿ãíýëò
4 2
¯éëäâýðëýëèéí òºëºâëºãºº
19. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëñ
20. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ÷àäàë
21. Òåõíîëîãè
22. Áàðèëãà áàéãóóëàìæ
23. Ìàòåðèàë ò¿¿õèé ýäèéí õàíãàìæ
24. Àæèëëàõ õ¿÷íèé õýðýãöýý øààðäëàãà
25. Ãàçàð áà äýä á¿òýö
26. ¯éëäâýðëýëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò
27. ¯éëäâýðëýëèéí çàðäàë
5 2
Áîðëóóëàëòûí òºëºâëºãºº
7. Áîðëóóëàëòûí çîõèîí áàéãóóëàëò
8. Áîðëóóëàëòûã èäýâõæ¿¿ëýõ
9. Õóäàëäñàíû äàðààõ ¿éë÷èëãýý
6 2
Óäèðäëàãà çîõèîí áàéãóóëàëòûí òºëºâëºãºº
17. Óäèðäëàãûí áîëîí àæèë ¿¿ðãèéí õóâààðü õýâ ìàÿã
18. Àæè÷äûí íèéãìèéí àñóóäàë, öàëèí
19. Àæèë÷äûí ñóðãàëò
20. Óäèðäëàãà çàõèðãààíû çàðäàë
21. Òºëºâëºãººíèé ä¿ãíýëò
22. Õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýðýãöýý, ñàíõ¿¿æèëò
23. ¯ð àøèã
24. Çýýëèéí òîîöîîëîë
7 2
Ñàíõ¿¿ãèéí òºëºâëºãºº
11. Ìàðêåòèíã çàðäàë àøãèéí òîîöîî
12. ¯éëäâýðëýë çàðäàë àøãèéí òîîöîî
13. Áîðëóóëàëò çàðäàë àøãèéí òîîöîî
14. Óäèðäëàãûí çàðäàë àøãèéí òîîöîî
15. Ðåçþìå áîëîâñðóóëàëò
Нийт 16 цаг
Семинарын төлөвлөгөө
№ Хичээлийн сэдэв Хийгдэх ажил Цаг
1 Төслийн тухай - Ярилцлага 2
13. Òºñºë ãýæ þó âý? - Танилцуулга
14. Òºñëèéí åðºíõèé äàðààëàë
26

27. 15. Òºñëèéí çîðèëãî, çîðèóëàëò
16. Òºñëèéí õýëáýð
2 - Ярилцлага 2
Òºñëèéí óäèðäëàãà äèçàéí - Танилцуулга
16. Òºñëèéí í¿¿ð - Дадлага ажил
17. Ðåçþìå
18. Áàéãóóëëàãûí ò¿¿õ
19. Ñàëáàðûí øèíæèëãýý
20. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé òóõàé
3 - Ярилцлага 4
Ìàðêåòèíãèéí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
25. Ñóäàëãààíû àæëûí ¿å øàò - Дадлага ажил
26. Ñóäàëãààíû òºëºâëºãºº áóþó äèçàéí,
çîðèëãî
27. Çîðèëòîò çàõ çýýëèéã ñîíãîõ
28. Ñåãìåíò÷èëýë
29. ªðñºë人í
30. ¯íý á¿ðäýëò
31. Ìàðêåòèíãèéí çàðäàë
32. Ìàðêåòèíãèéí ñòрàòåãè ä¿ãíýëò
4 - Ярилцлага 2
¯éëäâýðëýëèéí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
28. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëñ - Дадлага ажил
29. ¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ÷àäàë
30. Òåõíîëîãè
31. Áàðèëãà áàéãóóëàìæ
32. Ìàòåðèàë ò¿¿õèé ýäèéí õàíãàìæ
33. Àæèëëàõ õ¿÷íèé õýðýãöýý øààðäëàãà
34. Ãàçàð áà äýä á¿òýö
35. ¯éëäâýðëýëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò
36. ¯éëäâýðëýëèéí çàðäàë
5 - Ярилцлага 2
Áîðëóóëàëòûí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
10. Áîðëóóëàëòûí çîõèîí áàéãóóëàëò - Дадлага ажил
11. Áîðëóóëàëòûã èäýâõæ¿¿ëýõ
12. Õóäàëäñàíû äàðààõ ¿éë÷èëãýý
6 - Ярилцлага 2
Óäèðäëàãà çîõèîí áàéãóóëàëòûí - Танилцуулга
òºëºâëºãºº - Дадлага ажил
25. Óäèðäëàãûí áîëîí àæèë ¿¿ðãèéí
õóâààðü õýâ ìàÿã
26. Àæè÷äûí íèéãìèéí àñóóäàë, öàëèí
27. Àæèë÷äûí ñóðãàëò
27

28. 28. Óäèðäëàãà çàõèðãààíû çàðäàë
29. Òºëºâëºãººíèé ä¿ãíýëò
30. Õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýðýãöýý,
ñàíõ¿¿æèëò
31. ¯ð àøèã
32. Çýýëèéí òîîöîîëîë
7 - Ярилцлага 2
Ñàíõ¿¿ãèéí òºëºâëºãºº - Танилцуулга
16. Ìàðêåòèíã çàðäàë àøãèéí òîîöîî - Дадлага ажил
17. ¯éëäâýðëýë çàðäàë àøãèéí òîîöîî
18. Áîðëóóëàëò çàðäàë àøãèéí òîîöîî
19. Óäèðäëàãûí çàðäàë àøãèéí òîîöîî
20. Ðåçþìå áîëîâñðóóëàëò
Нийт 16 цаг
28

29. Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí хөтөлбөр
6. Индекс: ТОАЗ - 433
7. Хичээлийн нэр: Татварын онол арга зүй
8. Кредит : 4.5
9. Шаардлага залгамж холбоо: Энэ хичээлийг судлахын өмнө Ñàíõ¿¿ãèéí á¿ðòãýë ,
Çàðäëûí á¿ðòãýë , êîðïðàöèéí ñàíõ¿¿ õè÷ýýë¿¿äèéã ñóäàëñàí áàéõ ¸ñòîé.
10. ¯íýëãýý : Îþóòàí, íèéò ¿íýëãýýíèé50 õóâèéã õè÷ýýëèéí ÿâöыí èäýâõè, îðîëöîî,
áèå äààëòûí àæèë, ÿâöыí øàëãàëò, ø¿¿ëãýýð, õàðèí ¿ëäýõ 50 õóâèéã óëèðëûí
øàëãàëòààð öóãëóóëíà.
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéã ñóäëàõ õýðýãöýý, øààðäëàãà
Ýнэõүү хичээлээр нягтлан áодох бүртгэлийн мэргэжлийн ангиéн оюутнуудад дээд түвшнии
зохион баéгуулалттаé аæ ахуйн íýã ж ийн бүртгэлийн ү йл аж иллагааны арга
аргачлалтай ò анилöóóëæ онолын òодорхой мэдлэã олгоход гол зорилго нь оршино.
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí çîðèëãî
Òàòâàðûí îíîëûí ñóóðü ìýäëýãòýé áîëæ, ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíû ýðõ ç¿éí çîõèöóóëàëòûí
¿íäñýí ìºí ÷àíàðûã òàéëáàðëàõ ÷àäâàð ýçýìøèõ áîëíî. Àõèñàí ò¿âøíèé íÿãòëàí áîäîõ
á¿ðòãýë õè÷ýýë íü ñàíõ¿¿÷ ìýðãýæèëòýí áîëîõ îþóòàíä, ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíû ýðõ ç¿éí
çîõèöóóëàëòûã áîäèòîé, çºâ, ¿ð íºëººòýé òîãòîîõ ýðìýëçýë òºëºâø¿¿ëýõýä òóñëàíà.
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí ñýäýâ÷èëñýí òºëºâëºãºº, öàã õóâààðèëàëò
№ Сэдвийн нэр Нийт цаг
Явцын үнэлгээ
Бие даалтын ажил
Бие даалт
семинар
дадлага
лекц
1. Татварын түүхэн 2 4
хөгжил
2. Татварын тухай үндсэн 4 4
ойлголт
3. Татварын систем 2 4
4. Татварын эрх зүйн 4 4
тухай ойлголт, хэм
хэмжээ, зарчим, түүний
ангилал, төрөл
5. Татварын бодлого 4 4
29

30. 6. Аж ахуйн нэгж 4 6
байгууллагын орлогын
албан татвар
7. Хүн амын орлогын 4 6 2 ХАОАТ-н хууль, тооцох
шалгалт авна
албан татвар аргачлал
Сэдвийн
8. Нэмэгдсэн өртгийн 4 4 2 НӨАТ-н хууль,
албан татвар ноогдуулалт
9. Гаалийн албан татвар 2 4
10. Онцгой албан татвар 2 4
11. Татварын нягтлан 4 6
бодох бүртгэл хөтлөлт
12. Татварын хяналт 4 4
шалгалт
Орлогын татварын 8 10 4 Бодлого ,
бүртгэл
Бодлого тест
13
Нийт цаг 48 64 8
Áàãøèä òàâèãäàõ øààðäëàãà
Ìýðãýæëèéí õóâüä:
Ýäèéí çàñãèéí îíîëûí ºíäºð ìýäëýãòýé, ýäèéí çàñãèéí îíîëûí àëü íýã ÷èãëýëýëýýð
ìýðãýøñýí, îíîëûí ìýäëýãýý ïðàêòèêò õýðýãëýõ ÷àäâàðòàé, áóñäàä îéëãóóëàõ áóþó çààõ àðãà
ç¿éã ýçýìøñýí, ýðäýì øèíæèëãýý, ñóäàëãààíû àæëûí çîõèõ ò¿âøíèé àðãà ç¿éòýé, áàãøèéí ¸ñ
ç¿é òºëºâøñºí, áàãøëàõ äóð ñîíèðõîëòîé ìýðãýæèëòýí áàéíà.
Áîëîâñðîë ñóäëàë, çààõ àðãà ç¿éí õóâüä:
 Ëåêö óíøèõ, ñåìèíàð, äàäëàãà áîëîí îþóòíû áèå äààõ àæëûã óäèðäàõäàà õè÷ýýëèéí
á¿ëýã, ñýäýâ õîîðîíäûí óÿëäàà õîëáîî, ëîãèê äàðààëëûã îíîâ÷òîé òîãòîîæ, îíîë áà
30

31. ïðàêòèêèéí õîëáîîã îéëãîìæòîé ãàðãàõ, îþóòíû ñýòãýí áîäîõ, ìýäëýãýý àøèãëàõ
÷àäâàðûã õºãæ¿¿ëýõ àðãà ç¿éã ýçýìøñýí áàéõ
 Ñóðãàëòûí òºðºë á¿ðèéí àðãà, õýëáýðèéã õîñëîí àøèãëàõ
 Îþóòíû îëæ àâñàí ìýäëýã, ìýäýýëëèéã ýìõýëæ, öýãöòýé áîëãîõîä òóñëàõ ÷àäâàð,
ýðìýëçýëòýé áàéõ
 Îþóòàí ººðèéí ìýäëýã, ìýäýýëëýý áóñàäòàé õóâààëöàõ, ººðèé㺺 çºâ èëýðõèéëæ,
áóñäàäàà îéëãóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëîõîä òóñëàõ

Áóñàä ç¿éëèéí õóâüä:
 Ñóðãàëòûí ìàòåðèàëûã øèíýëýã õýëáýðýýð, îéëãîìæòîé áýëòãýõ, òýäãýýðèéã àøèãëàõ
àðãûã îþóòíóóäàä çààæ ñóðãàõ
 Îþóòíû ìýäëýã, ÷àäâàðûã ¿íýëýõ ¿íýëãýýã îéëãîìæòîé, òîäîðõîé áîëãîæ, òýäýíä
õè÷ýýëèéí ýõíýýñ ìýä¿¿ëýõ, îþóòàí á¿ðèéã áîäèòîé ¿íýëýõ
 Ñóðãàëòûí ÿâöàä øèíý òåõíèê, òåõíîëîãèéã àøèãëàõ ÷àäâàðòàé áàéõ
“Татварын онол арга зүй” õè÷ýýëèéí çààõ àðãà ç¿é
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí çààõ àðãà ç¿éä òàâèãäàõ øààðäëàãà
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéí ñóäëàõ ç¿éë, çîðèëãî, çîðèëòòîé óÿëäàí ýíýõ¿¿ õè÷ýýëèéã
çààõ àðãà ç¿éä äàðààõ øààðäëàãà òàâèãäàíà. ¯¿íä:
 Ýíý õè÷ýýëèéí åðºíõèé çîðèëãî, á¿ëýã, ñýäýâ òóñ á¿ðèéí çîðèëãûã
õàíãàõóéö, òóõàéí ñýäâèéíõýý àãóóëãûã áîãèíî õóãàöààíä ãàðãàæ
èðýõýýð ñóðãàëòûí àðãà, õýëáýðèéã ñîíãîí õè÷ýýëýý ÿâóóëàõ,
 Îþóòàí á¿ð õè÷ýýëä æèãä, èäýâõèòýé îðîëöîõ áîëîìæ, íºõöºëèéã
á¿ðä¿¿ëýõ,
 Õè÷ýýëèéí àãóóëãà íü îíîë, ïðàêòèêò íèéöñýí áàéõ
 Îþóòíû ìýäëýã, ÷àäâàðûã áîãèíî õóãàöààíä, áîäèòîé ¿íýëýõ
øàëãóóðûã ñýäýâ áîëãîíä òîãòîîõ
Ñóðãàëòûí áîëîìæèò àðãóóä
Татварын онол арга зүй õè÷ýýëèéã òºðºë á¿ðèéí àðãààð ÿâóóëæ áîëíî. Ýíä õýðýãëýõ
áîëîìæòîé íèëýýä àðãóóäûã ñàíàë áîëãîí òàâüæ áàéíà. Ìýäýýæ, òóõàéí ñóðãóóëèéí íºõöºë
áàéäàë, õè÷ýýë çààæ áóé áàãøèéí áîëîìæ, ÷àäâàðààñ õàìààð÷, òîõèðîìæîé àðãàà ñîíãîõ íü
ç¿éòýé þì.
1. Ëåêöèéí õýëáýð íü ìýäýýëýë äàìæóóëàõ íýã ñóâàã áîëîí àøèãëàãääàã. Àõèñàí
ò¿âøíèé íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë õè÷ýýëèéí óõàãäàõóóíóóä, òýäãýýðèéí õàðèëöàà, õîëáîî,
¿íäñýí îéëãîëòûã ëåêöèéí õýëáýðýýð ºã÷, àøèãëàõ ýõ ñóðâàëæ, ìàòåðèàëûã çààæ ºãºõºä
ëåêöèéí õýëáýð èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé áàéäàã. Ìýäýýëëèéí ººð ñóâãóóäûã àøèãëàí, õîëáîãäîõ
ìàòåðèàëûã îëîõ áîëîìæòîé áîëñîí îð÷èí ¿åä öýýæýýð áè÷¿¿ëäýã àðãààñ á¿ðìºñºí
òàòãàëçàæ, áàãø ººðèéí öóãëóóëñàí ìýäýýëëýý õóðààíãóé õýëáýðò îðóóëàí, îþóòíóóäàä
òàéëáàðëàí, íàðèéí òºâºãòýé, ãîë àñóóäëóóä äýýð àíõààðëûã õàíäóóëàõ íü òýäíèé öàãèéã
õýìíýõ, ìýäýýëýë îëæ àâàõ ÷àäâàðûã íýìýãä¿¿ëýõ à÷ õîëáîãäîëòîé. Ëåêöèéí ÿâöàä òóõàéí
31