Εργασία στο μάθημα της αρχαίας Ιστορίας από το Α2 και Α6 του Γενικού Λυκείου Ακρωτηρίου

1. ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Ξενοφών Το έργο τους

5. Επιμέλεια παρουσίασης Δροσαλάκη Ισιδώρα Καλορμάκη Ροδάνθη Δρακωνάκη Άννα Κίντριλη Αθανασία

6. Εργασία Ιστορίας Φιλοσοφία Γρηγοράκης – Καζαντζής – Κακατσάκης – Καμισάκης – Καρβουνιάρης Παύλος Αριστείδης Δημήτρης Αντώνης Βασίλης

7. Η λέξη φιλοσοφία ετυμολογικά είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό φιλείν (που σημαίνει αγάπη) και τη λέξη σοφία. Η φιλοσοφία ασχολείται με ερωτήματα ή απορίες που μπορούμε να αποκαλέσουμε οριακά ή θεμελιώδη. Η αναζήτηση απαντήσεων σε ερωτήματα που είναι πιθανόν να ξεπερνούν τις ανθρώπινες γνωστικές δυνατότητες, ακόμα κι αν αυτά παραμείνουν τελικά αναπάντητα, βοηθά στη διερεύνηση των ορίων της ανθρώπινης σκέψης. Δεν θα ήταν λάθος, λοιπόν, να πούμε ότι η φιλοσοφία είναι σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και τις δυνατότητες της. Γενικώς θα μπορούσε να διατυπώσει κανείς ότι φιλοσοφική σκέψη είναι η διανοητική διερεύνηση βαθέων ερωτημάτων για την σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο και την θέση του σ’ αυτόν. Η φιλοσοφία βέβαια δεν αρκείται στην ανάλυση της πραγματικότητας του εμπειρικού κόσμου, αλλά διατυπώνει προτάσεις για την αλλαγή του. Ένας φιλόσοφος δεν αρκείται στο να διατυπώσει πώς έχουν τα πράγματα, αλλά προχωρά και σε συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς θα μπορούσαν να είναι. Ο Διογένης ο Κυνικός στο πιθάρι του (1860) Από τον Jean – Leon Gerome

8. Σωκράτης Ο θάνατος του Σωκράτη (1787) Ζακ-Λουί Νταβίντ απεικονίζει τον Σωκράτη έτοιμο να πιει το κώνειο περιτριγυρισμένο από τους μαθητές του. Ο Σωκράτης γεννήθηκε το 469 π. Χ και πέθανε το 399 π. Χ Γιος ενός εύπορου Αθηναίου γλύπτη είχε οικονομική άνεση, πράγμα που το αξιοποίησε κατάλληλα και επιδόθηκε στην άσκηση του φιλοσοφικού διαλόγου. Καθώς δε συνέγραψε τίποτε ο ίδιος, δανειζόμαστε πληροφορίες για τη ζωή του από σύγχρονούς του συγγραφείς όπως ο Αριστοφάνης και ο Ξενοφώντας. Διακρίθηκε στον Πελοποννησιακό πόλεμο και συνέχισε την υπόλοιπη του ζωή στην Αθήνα ασχολούμενος με τη διαλεκτική μέθοδο διδασκαλίας. Σε αντίθεση με τους επαγγελματίες σοφιστές, ο Σωκράτης δε δεχόταν πληρωμή από τους μαθητές του, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν φανατικά πιστοί στο δάσκαλό τους. Κατηγορήθηκε από την αθηναϊκή δικαιοσύνη ότι διαφθείρει τους νέους και ότι εμπλέκεται αρνητικά στη θρησκευτική πίστη των πολιτών. Έτσι καταδικάστηκε σε θάνατο το 399 π. Χ Σχετικά με τη φιλοσοφία του Σωκράτη παίρνουμε πληθώρα πληροφοριών από τον μαθητή του, Πλάτωνα. Βάση της φιλοσοφίας του αποτελεί η θεώρηση της αρετής ως διδακτής. «Ουδείς εκών κακός» έλεγε, δηλαδή κανείς δε μπορεί να είναι από τη φύση του κακός. Οι κακοί άνθρωποι οφείλουν την αρνητική συμπεριφορά τους στην άγνοια του καλού. Έργο λοιπόν του Σωκράτη ήταν να μάθει στους νέους το «καλό» μέσω των ερωταπαντήσεων (μαιευτική μέθοδος), κατά τη διάρκεια των οποίων υποκρινόταν πως ούτε ο ίδιος γνώριζε τίποτε και ξεκινούσαν και οι δυο από το μηδέν (Σωκρατική ειρωνεία). Μόνο έτσι, με αγνό και δεκτικό νου θα μπορούσαν να προσεγγίσουν απερίσπαστοι την αλήθεια. Πίστευε απόλυτα πως οι πεποιθήσεις του είχαν ισχύ και πως θα δικαίωνε τους αντιπάλους του με το να δραπετεύσει από τη φυλακή, ενώ είχε την ευκαιρία να το κάνει με τη βοήθεια των μαθητών του. Έτσι, αποτελώντας αξεπέραστο υπόδειγμα τόλμης και ανωτερότητας απέναντι στις αναχρονιστικές αντιλήψεις της εποχής του έθεσε την αξία της αλήθειας και της αξιοπρέπειας πάνω από την ίδια του τη ζωή.

9. Πλάτων Ο Πλάτων γεννήθηκε περίπου στα 428 π. Χ σε μια αθηναϊκή οικογένεια με πολιτική παράδοση, και πέθανε στα 347 π. Χ . Σύμφωνα με την παράδοση το πραγματικό του όνομα ήταν Αριστοκλής. Κατά μια άποψη, ο Πλάτων ονομάσθηκε έτσι από τον δάσκαλο της γυμναστικής του, τον Αρίστων, επειδή είχε εύρωστη εμφάνιση. Ωστόσο κάποιοι ισχυρίζονταν ότι ονομάσθηκε έτσι επειδή είχε φαρδύ μέτωπο. Έλαβε πολύπλευρη μόρφωση όμως αποφάσισε να αφοσιωθεί πλήρως στη Φιλοσοφία μόλις γνώρισε τον Σωκράτη, με τον οποίο διατηρούσε πολύ στενή σχέση μέχρι και τον θάνατο του τελευταίου. Ο Πλάτων, σε ηλικία 40 ετών ιδρύει την Ακαδημία. Η περίφημη αυτή σχολή λειτούργησε σχεδόν για μια χιλιετία, μέχρι να την κλείσει ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός στα 529 μ. Χ . Κύριο χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας του αποτελεί η θεώρηση της γνώσης ως ανάμνησης . Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, η ανθρώπινη ψυχή πριν πέσει στον κόσμο των πραγμάτων έζησε σε έναν ιδανικό κόσμο, τον κόσμο των ιδεών. Ο Πλάτων αφιερώνει μεγάλο μέρος των συγγραμμάτων του στο φιλοσοφικό ζήτημα του Έρωτα, πάνω στο οποίο αναλύει την ανθρώπινη προσωπικότητα σε μέρη. Σε αυτήν την θεωρία βασίστηκαν οι ψυχολόγοι του 20ου αιώνα όπως ο Sigmund Freud (Φρόιντ). Πλάτων Αριστοτέλης Αριστοτέλης Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π. Χ και πέθανε το 322 π. Χ . Ο πατέρας του πέθανε όταν ο Αριστοτέλης ήταν περίπου δέκα ετών κι έτσι ανατράφηκε από το θείο του τον Πρόξενο, ο οποίος τον δίδαξε ελληνικά, ρητορική και ποίηση. Στα 367 ο Αριστοτέλης μαθήτευσε στην Ακαδημία του Πλάτωνος στην Αθήνα. Έπειτα δίδαξε στη σχολή ρητορική και διαλεκτική. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, σκοπός της ζωής του ανθρώπου είναι η ευδαιμονία, η ευτυχία. Για να γίνει ο άνθρωπος ευδαίμων οφείλει να ακολουθεί έναν ορισμένο (ενάρετο) τρόπο ζωής. Αυτός ο ενάρετος τρόπος ζωής συνίσταται στην τήρηση της Μεσότητας. Μεσότητα ο Αριστοτέλης αποκαλεί τη μέση οδό που υπάρχει ανάμεσα σε δύο ακραίες καταστάσεις. Για παράδειγμα το μέσον μεταξύ της παρόρμησης και της αδράνειας είναι η σύνεση, μεταξύ της έκστασης και της απάθειας είναι η νηφαλιότητα. Μεγάλη είναι η συνεισφορά του στη φυσική φιλοσοφία . Μελέτησε την ύλη, την κίνηση, το χώρο, το χρόνο και το διάστημα. Συνέβαλλε καθοριστικά στην ανάπτυξη και εξέλιξη της αστρονομίας, της χημείας και αναμφισβήτητα της μαθηματικής επιστήμης.

10. Η επίδραση της φιλοσοφίας στο σήμερα H φιλοσοφία είναι μια δεξαμενή γνώσεων που ακόμα είναι ανέτοιμες προς εξειδικευμένη επιστημονική διαπραγμάτευση. Επομένως, όπως έχει ιστορικά αποδειχθεί άλλωστε, η φιλοσοφία είναι η επιστήμη των επιστημών, ο κορμός της διεπιστημονικής γνώσης, ο άσβεστος πόθος αναζήτησης του ανθρώπου. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι σύγχρονες θετικές επιστήμες (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Ιατρική, Αστρονομία κ.ά) αλλά και μεταγενέστερες θεωρητικές (Ψυχολογία, Κοινωνιολογία κ.ά) ξεπήδησαν από το φιλοσοφικό στοχασμό. Παρόλο το εύρος της έννοιας της Φιλοσοφίας, δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι πρόκειται για επιστήμη (και μάλιστα τη "μητέρα" επιστήμη όπως είδαμε). Επομένως η μέθοδος ενός στοχασμού ώστε αυτός να ονομασθεί φιλοσοφικός πρέπει να τηρεί συγκεκριμένα επιστημονικά κριτήρια και στάδια. Αυτά τα στάδια είναι εκείνα της Παρατηρήσεως, της Υποθέσεως, του Πειράματος, της Απόδειξης και της Επαναλήψεως. Ο φιλοσοφικός στοχασμός απαραίτητα πρέπει να εγκολπώνει την επιστημονική αποδεικτική διαδικασία . Τελικά, η Φιλοσοφία είναι πρακτική, ευεργετική για τον άνθρωπο, που υπηρετεί τις βαθύτερες του ανάγκες, αντιμετωπίζει τα πιο επιτακτικά του προβλήματα και τον οδηγεί σε έναν μεγαλύτερο βαθμό ευημερίας. Όλες οι φιλοσοφικές σχολές στην Ελλάδα και την Ρώμη του αρχαίου κόσμου, συνέλαβαν την Φιλοσοφία σαν ένα τρόπο αντιμετώπισης προβλημάτων της ανθρώπινης ζωής. Είδαν τον φιλόσοφο ως ιατρό του οποίου η τέχνη θα μπορούσε να θεραπεύσει πολλές σημαντικές πτυχές του ανθρώπινου προβληματισμού.

11. Οι τρεις σημαντικότεροι τραγικοί ποιητές: Αισχύλος Σοφοκλής Ευριπίδης Καλλέργης Ιάκωβος, Καρτάκη Κατερίνα, Γρηγοράκης Μιχάλης, Καρβουνιάρη Τζίνα , Καλιβρετάκης Χρήστος Τραγικοί Ποιητές

12. Ο Αισχύλος ήταν γιος του Ευφορίωνα και η οικογένεια του ανήκε στην αγροτική αριστοκρατία, αυτή των Ευπατρίδων. Γεννήθηκε το 525 π.Χ. στην Ελευσίνα, Από μικρός είχε οράματα για το θαυμαστό μέλλον του ως τραγικός ποιητής, ενώ σύμφωνα με κάποιο θρύλο, ο θεός Διόνυσος παρουσιάστηκε στο νεαρό Αισχύλο και τον παρακίνησε να καταπιαστεί. Η ευγενική καταγωγή του, η αριστοκρατική ανατροφή του, η δημοκρατική ελευθερία , συνετέλεσαν ώστε να διαπλαστεί ο ευσεβής και γενναίος χαρακτήρας του ποιητή και το υψηλό φρόνημα που τον διέκρινε. Τραγικοί Ποιητές-Αισχύλος Οι επτά τραγωδίες που διατηρήθηκαν, είναι: Ικέτιδες, 490 π.Χ., Προμηθέας Δεσμώτης, 476-466 π.Χ., Πέρσαι, 472 π.Χ., Επτά επί Θήβας, 467 π.Χ., Αγαμέμνων, Χοηφόροι & Ευμενίδες. Οι τρεις τελευταίες αποτελούν την τριλογία Ορέστεια, που συντέθηκε γύρω στο 458 π.Χ. Ο Αισχύλος στέκεται σε ένα αληθινό σημείο στροφής μεταξύ των αρχαίων μυστικών παραστάσεων των Μυστηρίων και αυτών που μετατράπηκαν σε έργα θεάτρου, πιο προσιτά στο ευρύ κοινό. Κανείς προγενέστερός του δεν είχε μετατρέψει τους μύθους σε κατάλληλους φορείς για την μετάδοση ιδεών . Κατά τον Αριστοτέλη, ο Αισχύλος δημιούργησε την μορφή της τραγωδίας . Όσον αφορά τον αριθμό των ηθοποιών τον αύξησε από ένα σε δύο και εισήγαγε τον διάλογο που επιτρέπει την ερμηνεία και την μελέτη των προσώπων.

13. Τραγικοί Ποιητές-Σοφοκλής Ο Σοφοκλής γεννήθηκε στον Ίππιο Κολωνό της Αθήνας το 496 π.Χ. Γιος του Σοφίλου, εύπορου Αθηναίου, διαπαιδαγωγήθηκε ανάλογα με την οικονομική του άνεση. Διδάχθηκε τη μουσική από τον μουσικοδιδάσκαλο Λάμπρο. Τα σωματικά του προσόντα και η πνευματική και ψυχική του καλλιέργεια τον κατέστησαν πρότυπο ολοκληρωμένου πολίτη των κλασικών χρόνων. Δεκαπενταετής, ήταν ο κορυφαίος του χορού των εφήβων που πήρε μέρος στον εορτασμό της νίκης για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Υπηρέτησε την πατρίδα του από διάφορες θέσεις, αναλαμβάνοντας στρατιωτικά, οικονομικά και θρησκευτικά καθήκοντα. Πέθανε το 406 π.Χ. σε ηλικία ενενήντα ετών. Από τις τραγωδίες που σώθηκαν αρχαιότερη είναι ο Αίας ∙ ακολουθούν: `Αντιγόνη, Τραχίνιαι, Οιδίπους Τύραννος, `Ηλέκτρα, Φιλοκτήτης , και τελευταία ο Οιδίπους επί Κολωνώ , που διδάχτηκε μετά το θάνατό του, πιθανόν το 401 π.Χ. από τον ομώνυμο εγγονό του. Ο Σοφοκλής, βάζοντας στο κέντρο του τραγικού του κόσμου τον άνθρωπο, παριστάνει τους ήρωές του εξιδανικευμένους, σύμφωνα με την ηθική και αισθητική δεοντολογία,ώστε ο θεατής να αναγνωρίζει σε αυτούς τις δικές του αρετές και πάθη.

14. Τραγικοί Ποιητές-Ευριπίδης Ο Ευριπίδης, ο νεώτερος από τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές της αρχαιότητας γεννήθηκε στη Σαλαμίνα το 485/4. Πατέρας του ήταν ο Μνησαρχίδης και μητέρα του η Κλειτώ που ανήκαν σε γενιά πλούσιων κτηματιών και φρόντισαν να δώσουν στον γιό τους, μια τέλεια για την εποχή μόρφωση που ξεχωρίζει και στο έργο του. Πάντως την ευγενική του καταγωγή αλλά και άλλες πλευρές της προσωπικής του ζωής, οι κωμικοί ποιητές της εποχής και ειδικά ο Αριστοφάνης δεν άφηναν ευκαιρία να πάει χαμένη και να μη τις σατυρίσουν. Το 408 ο Ευριπίδης σε ηλικία 77 ετών πηγαίνει στη Μακεδονική αυλή,καλεσμένος του Βασιλιά Αρχέλαου και εκεί ζεί την υπόλοιπη ζωή του. Πέθανε την άνοιξη του 406 και η είδηση του θανάτου του τραγικότερου των τραγικών κατά τον Αριστοτέλη, γέμισε θλίψη την Αθήνα . ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΩΘΕΙ ΑΛΚΗΣΤΙΣ, ΜΗΔΕΙΑ,ΗΡΑΚΛΕΙΔΕΣ, ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ ΣΤΕΦΑΝΗΦΟΡΟΣ,ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ,ΕΚΑΒΗ, ΙΚΕΤΙΔΕΣ, ΗΡΑΚΛΗΣ, ΤΡΩΑΔΕΣ, ΗΛΕΚΤΡΑ, ΕΛΕΝΗ, ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΕΝ ΤΑΥΡΟΙΣ,ΙΩΝ,ΦΟΙΝΙΣΣΑΙ, ΟΡΕΣΤΗΣ, ΒΑΚΧΑΙ, ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΕΝ ΑΥΛΙΔΙ, ΚΥΚΛΩΨ ,

15. Τέλος Παρουσίασης…. Τραγικοί Ποιητές Η αρχαία τραγωδία δεν υπήρξε μία κοινή μορφή τέχνης, αλλά αποτελεί μέχρι σήμερα ένα ηθικό δίδαγμα. Μέσα απ' αυτήν προβάλλονται οι υπέρτατες αξίες και διαφυλάσσονται τα υψηλότερα ιδανικά , γι' αυτό αποτελεί τον οδηγό του ανθρώπινου γένους όλων των εποχών

16. ΚΩΜΩΔΙΑ ‘ Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ’

20. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΡΠΑΔΑΚΗ ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ ΑΣΠΑΣΙΑ ΔΡΑΚΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΙΓΑΡΑΚΗΣ

22. Ο Παρθενώνας ήταν ναός αφιερωμένος στη θεά Αθηνά και χτίστηκε πριν από περίπου 2.500 χρόνια. Το κτίσμα του τροποποιήθηκε στην πάροδο των αιώνων, ενώ τα γλυπτά έργα του υπέστησαν ζημιές. Το Ερέχθειο ήταν ιωνικός ναός με περίεργη διακόσμηση. Είναι ιδιαίτερα γνωστός από τις Καρυάτιδες, που πιστεύεται, ότι ήταν χοηφόροι και απέδιδαν τιμές στους ενδόξους νεκρούς .

23. Τα Προπύλαια είναι η μεγάλη πύλη στην είσοδο της Ακρόπολης. Οι εντυπωσιακοί κίονες σχημάτιζαν μια μεγαλοπρεπή είσοδο για τους ιερείς, τις θυσίες και τις πομπές, που ακολουθούσαν το κεντρικό μονοπάτι για τους ναούς, που βρίσκονταν στο χώρο. Ο Ναός της Απτέρου Νίκης στην Ακρόπολη της Αθήνας είναι μικρός, αλλά ωραίος. Εδώ φυλαγόταν το ξόανο της θεάς Αθηνάς Νίκης της Απτέρου, που δεν είχε δηλαδή φτερά, για να μην μπορεί να φύγει ποτέ από την πόλη της Αθήνας .

24. Ο Ιωνικός Ρυθμός έχει ως κύρια στοιχεία διάκρισής του τη ζωοφόρο , τα κιονόκρανα και τις κιονοστοιχίες. Ο Δωρικός Ρυθμός στην αρχιτεκτονική και ειδικότερα στη ναοδομία είναι ο ρυθμός εκείνος, που διακρίνεται για τη λιτότητά του, την αυστηρότητα και τη μνημειακότητα . Είναι καιρός πια να επιστραφούν από το Βρετανικό Μουσείο τα Ελγίνεια Μάρμαρα στο φυσικό τους χώρο, εκεί όπου ανήκουν, στον ιερό βράχο της Ακρόπολης των Αθηνών.

25. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: Σοφία Καντεράκη, ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑΣ: Ειρήνη Κατσανδρεδάκη, ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Ιωάννα Ζωγραφάκη, Δανάη Ζεβελάκη & ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ: Ισαβέλλα Καούκη .

26. Μέγας Αλέξανδρος Πέλλα 356 – Βαβυλώνα 323 π.Χ Χαρκοφτάκη Θεανώ Χατζηδάκη Ιωάννα Χαραλαμπίδου Ιουλία Σταμοπούλου Αγγελική Φασαράκη Αριάδνη Α6

28. Εκστρατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου 334-323 π.Χ.