SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 6
(PATATA EDO SOLANUM TUBEROSUM)

                         Sailkapen zientifikoa

                        Erreinua: Plantae
                        Klasea:       Magnoliopsida
                        Ordena:       Solanales
                        Familia:      Solanaceae
                        Generoa: Solanum
                        Espeziea: S.
                                  tuberosum
                               Binomial izena

                            Solanum tuberosum

      Lursagarra, Ameriketako andeetan jatorria duen tuberkulo bat da. Gehienak
jangarriak dira baina badaude toxikoak direnak ere. Forma asko eduki dezakeen
arren normalean obalatua izaten da.




      1-OSAGAIAK
      Patataren osagai nagusiena ura da (%72-75), almidonaren formako
fekula),sustantzia nitrogenatuak (2,0-2,5%),lipidoak (%0,15),fibra dietetikoa
celulosa bezala (%1-1,8).
2-PATATAREN ELIKAGAIAK


             Ura- 82g                 Bitamina C- 19,5mg
             Balore kalorikoak-       BitaminaPP- 1,2mg
             70kcal                   Burdina- 1,8mg
             Proteinak- 2g            Kaltzioa- 9mg
             Gluzidoak- 19g           Magnesioa- 10mg
             Lipidoak- o,1g           Fosforoa- 26mg
             Probitamina A- 5mg       Potasioa- 255mg
             Bitamina B1- O,11mg     Sodioa- 2,4mg
             Bitamina B2- 0,04mg     Fibrak- 1,4g
             Bitamina B6- 0,25mg




      3-PATATA LANDAREAREN EGITURA     Loreak



                                       fruituak


                                   hostoak


                                          tuberkulo Ama




tuberkulua


                                          zainak
4- PATATAREN GARBITASUNA

       Patata luzaroan gordetzen badugu, onttoak hartu ditzake. Hau
gertatzean, patata berdexka kolorea hartzen du. Horrela daudenean oso
txarra da patata jatea eta jan nahi ezkero, honako pausu hauek eman
beharko dituzu:
       1- patata ondo garbitu
       2- ura irakiten dagoen ontzi batean utzi
       3- patata, bere azalarekin, egosi
       4- egosi ondoren, azala kendu

      Honela, onttoen gaixotasunetatik garbi egongo da eta ez zaizu
      ezertxo ere gertatuko jaten baldin baduzu.




PATATAZ GOZA DEZAZUEN ARGAZKI BATZUK
5-Etimologia

       Patata hitza Quechua izeneko hizkuntzatik heldu zaigu.Hitz hau lehenengo
aldiz idatzia agertu zen 1540 urtean izan zen eta honen esanahia XVIII urtean jakin
zuten.



         6-PATATAREN LANDAKETA


Landaketa,bi modutakoa izan daiteke:
             1.Hazia ereiteko bere inguruko mukia kendu beharra dago honek
fruitua emateko baina beti fruitu bastante desberdinak dira,landare tetraploide
batean aldagarritasuna oso altua da, horregatik.
             2.“Tuberkuloa” erabiltzea. Hauek hazi bezala egiten dute eta
zeharkako argia behar dute berdeak jartzeko eta horrela zurtoina ez da botako
hain erraz. Zulo txikitan zain gutxi baitituzte.
        Beste erabilerak
          • Hartziduraren ondoren tuberkulutatik bozka atera daiteke.
          • Izoztean edo sekatzean chuñoa sortzen da.
          •   Chuñoa patata pure berehalakoa da.
         7-Barietateak,
                 1. Canchan patata: arrosa da, testura eta zapore hobea du patata
                      zuria baino, patata betea egiteko egokia da eta edozein
                      lekutan landatzen da.
                 2.   Tomasa patata: zuria da, eta patata frijitu industrialak honekin
                      egiten dira.
                 3.   Patata horia: puretarako balio du eta horia da.
                 4.   Patata gorria: kanariar irletako barietate tipikoa da,
                      espainaldean ere asko jaten da saltsaz lagunduta.
                 5.   Huayro patata: oso xurgatzailea da eta oso aproposa da
                      saltsazko platerentzat.
                 6.   Krioilo patata: patata txiki bat da 2-6 cm-ko diametroa
                      daukana eta okre kolorea eta kolonbiakoa da.
                 7.   Tarmeñar patata: krema kolorea dauka eta testura leuna
                      dauka.
                 8.   Huamatanga pàtata: tuberkuloetako izarra da mendilerroetan
                      bakarrik hazten da eta zuriaren kolorea dauka baina horiaren
                      testura.
                 9.   Patata beltza: gozo toke bat du eta oso goxoa da , forma
                      guzietan jateko balio du.
10. Patata peruanita : bi koloreko azala dauka eta zapore oso ona.
      11. Perritxoli patata: zuriaren antzekoa da eta zaporea gozoa eta
          ur kolorekoa da.
      12. Koktel patata: zuriaren antzekoa da (gozoa).
9-Izurriteak eta gaixotasunak
      GAIXOTASUNAK
     •   Phytophthora infestans: hostoak eta patata hiltzen ditu
         handitzeko azken fasean zilar koloreko mantxak agertuz.
     •   Alternaria solani: onddoak erasotzen dio patatari.
     •   Fusarium oxysporum: patata behin hartu ondoren bere azala
         zimurtzen da.
     •   Rhizoctonia solani: sarna beltza sartzen dio patatari.
     •   Streptomyces scabies: sarna arrunta sartzen dio patatari.
     • Erwinia carotovora: usteltze biguina sortzen dio patatari.
     • Phytium ultirnum: usteltze urtsua eragiten dio.
     ANIMALI ETA ZOMORRO KALTEGARRIAK
     • Patatako kakalardoa bere kumeak eta zaharrak kaltegarriak
       dira.
     • Sugandila moztailea




10-PATATAREKIN EGIN DAITEZKEN PLATERAK:
EGILEAK:   ANDRA MARI IKASTOLAKO DBH2-KO
IKASLEAK

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (9)

59_2-a.ppt
59_2-a.ppt59_2-a.ppt
59_2-a.ppt
 
53_2.internauten korapiloa.ppt
53_2.internauten korapiloa.ppt53_2.internauten korapiloa.ppt
53_2.internauten korapiloa.ppt
 
260_txus2d_jaia.doc
260_txus2d_jaia.doc260_txus2d_jaia.doc
260_txus2d_jaia.doc
 
152_olaberriako erreka.ppt
152_olaberriako erreka.ppt152_olaberriako erreka.ppt
152_olaberriako erreka.ppt
 
262_udaberriko festa.ppt
262_udaberriko festa.ppt262_udaberriko festa.ppt
262_udaberriko festa.ppt
 
99_dbh 2.b 4. proba zernola.ppt
99_dbh 2.b 4. proba zernola.ppt99_dbh 2.b 4. proba zernola.ppt
99_dbh 2.b 4. proba zernola.ppt
 
63_viznoli2proba_txanti kar2c.ppt
63_viznoli2proba_txanti kar2c.ppt63_viznoli2proba_txanti kar2c.ppt
63_viznoli2proba_txanti kar2c.ppt
 
155_viznoli6proba_txanti.ppt
155_viznoli6proba_txanti.ppt155_viznoli6proba_txanti.ppt
155_viznoli6proba_txanti.ppt
 
81_zientzitailerra3proba.doc
81_zientzitailerra3proba.doc81_zientzitailerra3proba.doc
81_zientzitailerra3proba.doc
 

Similar a 9_patata edo solanum tuberosum.doc

36_dena.ppt
36_dena.ppt36_dena.ppt
36_dena.pptbinovo
 
22_patata kar2c.doc
22_patata kar2c.doc22_patata kar2c.doc
22_patata kar2c.docbinovo
 
24_patata gozoak.doc
24_patata gozoak.doc24_patata gozoak.doc
24_patata gozoak.docbinovo
 
119_onddoak.ppt
119_onddoak.ppt119_onddoak.ppt
119_onddoak.pptbinovo
 
Zer Nola 4. froga
Zer Nola 4. frogaZer Nola 4. froga
Zer Nola 4. frogarubeneriz
 
116_zernola4froga1s.ppt
116_zernola4froga1s.ppt116_zernola4froga1s.ppt
116_zernola4froga1s.pptbinovo
 
Algak2
Algak2Algak2
Algak2Nekane
 
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).docbinovo
 
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).docElhuyarOlinpiada
 

Similar a 9_patata edo solanum tuberosum.doc (20)

12_patata1.ppt
12_patata1.ppt12_patata1.ppt
12_patata1.ppt
 
36_dena.ppt
36_dena.ppt36_dena.ppt
36_dena.ppt
 
36_dena.ppt
36_dena.ppt36_dena.ppt
36_dena.ppt
 
22_patata kar2c.doc
22_patata kar2c.doc22_patata kar2c.doc
22_patata kar2c.doc
 
22_patata kar2c.doc
22_patata kar2c.doc22_patata kar2c.doc
22_patata kar2c.doc
 
24_patata gozoak.doc
24_patata gozoak.doc24_patata gozoak.doc
24_patata gozoak.doc
 
24_patata gozoak.doc
24_patata gozoak.doc24_patata gozoak.doc
24_patata gozoak.doc
 
14_1go proba patata.doc
14_1go proba patata.doc14_1go proba patata.doc
14_1go proba patata.doc
 
28_patatapatata.doc
28_patatapatata.doc28_patatapatata.doc
28_patatapatata.doc
 
31_1_froga 07.doc
31_1_froga 07.doc31_1_froga 07.doc
31_1_froga 07.doc
 
119_onddoak.ppt
119_onddoak.ppt119_onddoak.ppt
119_onddoak.ppt
 
119_onddoak.ppt
119_onddoak.ppt119_onddoak.ppt
119_onddoak.ppt
 
Onddoak 1 T
Onddoak 1 TOnddoak 1 T
Onddoak 1 T
 
Zer Nola 4. froga
Zer Nola 4. frogaZer Nola 4. froga
Zer Nola 4. froga
 
116_zernola4froga1s.ppt
116_zernola4froga1s.ppt116_zernola4froga1s.ppt
116_zernola4froga1s.ppt
 
116_zernola4froga1s.ppt
116_zernola4froga1s.ppt116_zernola4froga1s.ppt
116_zernola4froga1s.ppt
 
Algak2
Algak2Algak2
Algak2
 
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
 
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
29_patata piriniotan. garraldako eskola (irudi gabe).doc
 
23_san viator 2.t.doc
23_san viator 2.t.doc23_san viator 2.t.doc
23_san viator 2.t.doc
 

Más de ElhuyarOlinpiada

Más de ElhuyarOlinpiada (20)

990_basoen garrantzia.ppt
990_basoen garrantzia.ppt990_basoen garrantzia.ppt
990_basoen garrantzia.ppt
 
941_umea.doc
941_umea.doc941_umea.doc
941_umea.doc
 
932_zientzia.doc
932_zientzia.doc932_zientzia.doc
932_zientzia.doc
 
912_doc1.doc
912_doc1.doc912_doc1.doc
912_doc1.doc
 
885_energia motak.ppt
885_energia motak.ppt885_energia motak.ppt
885_energia motak.ppt
 
861_triangulo de penrose.pdf
861_triangulo de penrose.pdf861_triangulo de penrose.pdf
861_triangulo de penrose.pdf
 
860_euskal dantzak.ppt
860_euskal dantzak.ppt860_euskal dantzak.ppt
860_euskal dantzak.ppt
 
833_nuevos_dibujos_de_j.breaver.pps
833_nuevos_dibujos_de_j.breaver.pps833_nuevos_dibujos_de_j.breaver.pps
833_nuevos_dibujos_de_j.breaver.pps
 
832_musika motak[1].ppt
832_musika motak[1].ppt832_musika motak[1].ppt
832_musika motak[1].ppt
 
830_aurkezpena1.ppt
830_aurkezpena1.ppt830_aurkezpena1.ppt
830_aurkezpena1.ppt
 
827_itsaso_koala.ppt
827_itsaso_koala.ppt827_itsaso_koala.ppt
827_itsaso_koala.ppt
 
826_tipo_de_tortugas.doc
826_tipo_de_tortugas.doc826_tipo_de_tortugas.doc
826_tipo_de_tortugas.doc
 
825_hartz_arrea.ppt
825_hartz_arrea.ppt825_hartz_arrea.ppt
825_hartz_arrea.ppt
 
824_tutanjamon.doc
824_tutanjamon.doc824_tutanjamon.doc
824_tutanjamon.doc
 
823_iritziak_dbh1.ppt
823_iritziak_dbh1.ppt823_iritziak_dbh1.ppt
823_iritziak_dbh1.ppt
 
823_dbh1_irakurzaletsuna_bultzatuz.ppt
823_dbh1_irakurzaletsuna_bultzatuz.ppt823_dbh1_irakurzaletsuna_bultzatuz.ppt
823_dbh1_irakurzaletsuna_bultzatuz.ppt
 
822_prozedurak..doc.doc
822_prozedurak..doc.doc822_prozedurak..doc.doc
822_prozedurak..doc.doc
 
778_jesus_obreroko_jaiak[1] zuzenduta.ppt
778_jesus_obreroko_jaiak[1] zuzenduta.ppt778_jesus_obreroko_jaiak[1] zuzenduta.ppt
778_jesus_obreroko_jaiak[1] zuzenduta.ppt
 
749_arparen atalak(irudia).doc
749_arparen atalak(irudia).doc749_arparen atalak(irudia).doc
749_arparen atalak(irudia).doc
 
742_emakume taldearentzako gutuna.doc
742_emakume taldearentzako gutuna.doc742_emakume taldearentzako gutuna.doc
742_emakume taldearentzako gutuna.doc
 

9_patata edo solanum tuberosum.doc

  • 1. (PATATA EDO SOLANUM TUBEROSUM) Sailkapen zientifikoa Erreinua: Plantae Klasea: Magnoliopsida Ordena: Solanales Familia: Solanaceae Generoa: Solanum Espeziea: S. tuberosum Binomial izena Solanum tuberosum Lursagarra, Ameriketako andeetan jatorria duen tuberkulo bat da. Gehienak jangarriak dira baina badaude toxikoak direnak ere. Forma asko eduki dezakeen arren normalean obalatua izaten da. 1-OSAGAIAK Patataren osagai nagusiena ura da (%72-75), almidonaren formako fekula),sustantzia nitrogenatuak (2,0-2,5%),lipidoak (%0,15),fibra dietetikoa celulosa bezala (%1-1,8).
  • 2. 2-PATATAREN ELIKAGAIAK Ura- 82g Bitamina C- 19,5mg Balore kalorikoak- BitaminaPP- 1,2mg 70kcal Burdina- 1,8mg Proteinak- 2g Kaltzioa- 9mg Gluzidoak- 19g Magnesioa- 10mg Lipidoak- o,1g Fosforoa- 26mg Probitamina A- 5mg Potasioa- 255mg Bitamina B1- O,11mg Sodioa- 2,4mg Bitamina B2- 0,04mg Fibrak- 1,4g Bitamina B6- 0,25mg 3-PATATA LANDAREAREN EGITURA Loreak fruituak hostoak tuberkulo Ama tuberkulua zainak
  • 3. 4- PATATAREN GARBITASUNA Patata luzaroan gordetzen badugu, onttoak hartu ditzake. Hau gertatzean, patata berdexka kolorea hartzen du. Horrela daudenean oso txarra da patata jatea eta jan nahi ezkero, honako pausu hauek eman beharko dituzu: 1- patata ondo garbitu 2- ura irakiten dagoen ontzi batean utzi 3- patata, bere azalarekin, egosi 4- egosi ondoren, azala kendu Honela, onttoen gaixotasunetatik garbi egongo da eta ez zaizu ezertxo ere gertatuko jaten baldin baduzu. PATATAZ GOZA DEZAZUEN ARGAZKI BATZUK
  • 4. 5-Etimologia Patata hitza Quechua izeneko hizkuntzatik heldu zaigu.Hitz hau lehenengo aldiz idatzia agertu zen 1540 urtean izan zen eta honen esanahia XVIII urtean jakin zuten. 6-PATATAREN LANDAKETA Landaketa,bi modutakoa izan daiteke: 1.Hazia ereiteko bere inguruko mukia kendu beharra dago honek fruitua emateko baina beti fruitu bastante desberdinak dira,landare tetraploide batean aldagarritasuna oso altua da, horregatik. 2.“Tuberkuloa” erabiltzea. Hauek hazi bezala egiten dute eta zeharkako argia behar dute berdeak jartzeko eta horrela zurtoina ez da botako hain erraz. Zulo txikitan zain gutxi baitituzte. Beste erabilerak • Hartziduraren ondoren tuberkulutatik bozka atera daiteke. • Izoztean edo sekatzean chuñoa sortzen da. • Chuñoa patata pure berehalakoa da. 7-Barietateak, 1. Canchan patata: arrosa da, testura eta zapore hobea du patata zuria baino, patata betea egiteko egokia da eta edozein lekutan landatzen da. 2. Tomasa patata: zuria da, eta patata frijitu industrialak honekin egiten dira. 3. Patata horia: puretarako balio du eta horia da. 4. Patata gorria: kanariar irletako barietate tipikoa da, espainaldean ere asko jaten da saltsaz lagunduta. 5. Huayro patata: oso xurgatzailea da eta oso aproposa da saltsazko platerentzat. 6. Krioilo patata: patata txiki bat da 2-6 cm-ko diametroa daukana eta okre kolorea eta kolonbiakoa da. 7. Tarmeñar patata: krema kolorea dauka eta testura leuna dauka. 8. Huamatanga pàtata: tuberkuloetako izarra da mendilerroetan bakarrik hazten da eta zuriaren kolorea dauka baina horiaren testura. 9. Patata beltza: gozo toke bat du eta oso goxoa da , forma guzietan jateko balio du.
  • 5. 10. Patata peruanita : bi koloreko azala dauka eta zapore oso ona. 11. Perritxoli patata: zuriaren antzekoa da eta zaporea gozoa eta ur kolorekoa da. 12. Koktel patata: zuriaren antzekoa da (gozoa). 9-Izurriteak eta gaixotasunak GAIXOTASUNAK • Phytophthora infestans: hostoak eta patata hiltzen ditu handitzeko azken fasean zilar koloreko mantxak agertuz. • Alternaria solani: onddoak erasotzen dio patatari. • Fusarium oxysporum: patata behin hartu ondoren bere azala zimurtzen da. • Rhizoctonia solani: sarna beltza sartzen dio patatari. • Streptomyces scabies: sarna arrunta sartzen dio patatari. • Erwinia carotovora: usteltze biguina sortzen dio patatari. • Phytium ultirnum: usteltze urtsua eragiten dio. ANIMALI ETA ZOMORRO KALTEGARRIAK • Patatako kakalardoa bere kumeak eta zaharrak kaltegarriak dira. • Sugandila moztailea 10-PATATAREKIN EGIN DAITEZKEN PLATERAK:
  • 6. EGILEAK: ANDRA MARI IKASTOLAKO DBH2-KO IKASLEAK