Biodibertsitatea 2

1. 1
Geodibertsitatea

2. Yellowstoneko Parke Nazionala
• 1872an, munduko lehen parke naturala sortu zen Estatu Batuetan.
• Parke hori babesteko arrazoietako bat hango balio geologikoak izan ziren.
2

3. 3
Lurraren adina: 4.600 milioi urte

4. 4
Estratotipoak, geologi-denbora
Harrietan gordeta dago:
• Lurraren historioa
• Izaki bizidunen
eboluzioa
• Gertatutako ekitaldi
klimatikoak
• Gizakiarentzat
errekurtsoak.
Iragana, oraina eta
etorkizuna

5. 5
• Lurra eratzen dituzten materialak,
material horien gainean eragiten duten prozesuak,
eratzen diren produktuak eta
planetaren bilakaera eta bertan bizi izandakoen historia
ikertzen dituen zientzia.
• Natura-ondarea:
–zientzia, estetika edo kontserbazioaren ikuspegitik balio unibertsal
apartekotzat jotzen diren formazio geologiko edo biologikoak,
habitatak eta naturaguneak.
Zer da geologia?

6. 6
Zer da geodibertsitatea?
Elementu geologikoen aniztasuna da
eta definizio horren barruan:
– harriak,
– mineralak,
– fosilak,
– lurzoruak,
– erliebearen formak,
– formazio eta unitate geologikoak,
– paisaiak
Biodibertsitateari eta Ondare
Naturalari buruzko 42/2007 Legeak
lehen aldiz zehaztu zuen Estatuan
geodibertsitatea edo aniztasun
geologikoa zer den.
Lurralde bateko geodibertsitatea Lurraren
bilakaeraren ondorio eta erregistroa da.
Aberastasun biologikoa eta geologikoa batera
doaz hainbat naturgunetan, hori da
natura-ondarea.

8. Geodibertsitatearen garrantzia
• Geodibertsitateak
landareek,
animaliek eta
gizakiek bizitzeko
behar dugun
oinarria
eskaintzen du.
• Paisaiaren oinarri
fisikoa ere bada.
8

9. Geodibertsitatearen garrantzia
• Lehengaien iturria da, esaterako,
iraganean EAEko garapen
ekonomikoan lagundu zuten
burdina eta beste baliabide mineral
batzuk, eta energia iturria da (gasa,
petrolioa, geotermia).
• Biltegiak
– Ur gezako biltegiak eskaintzen
ditu, lurrazalekoak zein
lurrazpikoak
– Hondakinen kudeaketarako
lekuak , hondakin erradiaktiboak…
– Gasa, CO2… gordetzeko (La
Gaviota, Bermeo)
9

10. Geodibertsitatearen garrantzia
• Klima aldaketa eta itsas mailaren igoeraren aurka
babesteko.
10

11. Geodibertsitatearen garrantzia
• Kirol- eta aisia-jarduerak
gertatzen direneko ingurunea
da, esaterako eskalada edo
espeleologia –EAEn oso
praktikatuak– edo geoturismoa.
• Euskal herritarren kultura-
identitatearen azpian datza
mitologiaren, herri-
arkitekturaren, herri-kirolen,
hainbat euskal abizenen
jatorriaren edo artearen bitartez,
besteak beste.
11

12. Geologia ondarea
• Lurralde bateko balio handien duten elementu
geologikoak.
• Geologia balio handia duten lekuak identifikatu, balioetsi,
kontserbatu eta dibulgatu behar dira:
– geologia interesdun lekuak (GIL).
12

13. Geokontserbazioa
• Geodibertsitatea natura ondarearen elementu garrantzitsua da eta
modu eraginkorrean kudeatu behar da.
• Horren ondorioz, geologia ondarearen elementuak identifikatzeko eta
babesteko nazioarteko programa batzuk garatu dira, hala nola:
– Natura Ondarearen Ituna,
– GeoSites Proiektua edo Munduko Geoparkeen Sarea.
13

14. Geodibertsitatearen interpretazioa
• EAEn hainbat zentro saiatzen dira natura ondarearen eta,
zehatzago, geologia ondarearen esanahia ulertarazten populazioari.
• Zentro hauetako batzuk ondoren agertzen dira zerrendatuta:
• http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/informazioa/geodibertsitatearen-i
14

15. Euskadiko geologia
• EAEn dauden harrietan inguru
honetako geologia eboluzioaren
erregistroa gorde da duela 360 milioi
urtetik, hau da, Paleozoikoaren
amaieratik gaur arte.
15

16. • Denbora tarte honetan orogenia-,
bulkanismo-, erosio- eta
sedimentazio-prozesuak gertatu
dira:
– geologia dibertsitatea sortaraziz
– paisaia sortuz:
• mendiek eta haranek, itsaslabarrek
eta hondartzek, lur azpian dauden
arroken ezaugarriak islatzen dituzte.
• Halaber, arroka horiek ikertuta jakin
ahal dugu nolakoak izan ziren
antzina klima, biologia dibertsitatea
edo natura-hondamendiak.
16
Euskadiko geologia

17. Paisaia sortuz:
mendiek eta haranek,
itsaslabarrek eta hondartzek
lur azpian dauden arroken ezaugarriak islatzen dituzte.
17
Kareharrizko lurzoruetan,
artadiak

18. Buztin-lurzoruetan,
hariztiak
18
… arroka horiek ikertuta jakin ahal dugu nolakoak izan ziren antzina klima,
biologia dibertsitatea edo natura-hondamendiak.

19. 19
Zk. Izena
Testuinguru geologikoa
(Framework)
Interes
nagusia
Unitate geologikoa Adina Udalerria Probintzia
88 Gallartako burdina-
mineralizazioak
Arro Eusko-Kantauriarreko
Urgondarreko Zn-Pb eta Fe
mineralizazioak
MetalogenetikoaArro Eusko-Kantauriarra Goi Aptiarra Abanto Zierbena,
Urtuella
Bizkaia
89 Siete Puertas Zn-Pb
meatzea
Arro Eusko-Kantauriarreko
Urgondarreko Zn-Pb eta Fe
mineralizazioak
MetalogenetikoaArro Eusko-Kantauriarra Aptiarra Turtzioz, Artzentales Bizkaia
90 La Troya Zn-Pb meatzea Arro Eusko-Kantauriarreko
Urgondarreko Zn-Pb eta Fe
mineralizazioak
MetalogenetikoaArro Eusko-Kantauriarra Aptiarra Mutiloa Bizkaia
113 Peñacerrada II-ko anbarra Iberiar Penintsulako Goi
Kretazeoko fosilak eta iknofosilak
Paleontologikoa Miranda-Treviño-ko Arroa Goi Aptiarra-Erdiko Albiarra Urizaharra Araba
117 Zumaiako
Kretazeoa/Tertziarioa muga
Kretazeoa/Tertziarioa mugako
ebaketa estratigrafikoak
Estratigrafikoa Arro Eusko-Kantauriarreko
sakonera handiko
sedimentazioa
Kretazeoa/Tertziarioa muga, 65
M.u.
Zumaia Gipuzkoa
• Euskadik geologia ondare garrantzitsua du eta horren froga dira gure lurraldean
identifikatu diren nazioarte mailako garrantzia duten geologia interesdun guneak.
• Nazioarteko Geosites proiektuak:
– 3 Testuinguru geologiko eta
– nazioarte mailako garrantzia duten 5 geologia interesdun gune.
Euskal Autonomia Erkidegoko geodibertsitatea

20. Muga-estratotipoa
• (GSSP, Global Boundary Stratotype Section and Point),
azaleramendu baldintza onak izanda, nazioarteko
eskala estratigrafikoko muga zehatz baten erreferentzia
modura balio duen sekzio estratigrafikoa da eta
nazioarte mailan adosten da.
• Munduan gaur arte zehaztu diren 64 estratotipoetatik
3 gure kostaldean daude:
–Daniar/Sjaellandarra, Zumaian
–Sjaellandar/Thanetarra, Zumaian
–Ypresiar/Lutetiarra, Getxon
20

21. 21
Zumaian, 2 Golden Spike (2010)
• Golden Spike
• http://youtu.be/JefMhPVKOKg
• Flysch, Haitzen Hitza:
http://www.flyschzumaia.com/www/eusk/teaser

22. 22
Golden Spike, Getxon (2012)
• GORRONDATXE hondartza
• http://youtu.be/OsRMnTza-3o

23. Mar Cantábrico
Urdaibaiko Biosfera Erreseba. UNESCO

24.  2004.- VI Congreso Geólógico (SGE), Zaragoza, 12-15 julio.
 2005.- Primer Inventario de Lugares de Interés Geológico Urdaibai.
 2007.- Aprobación de la Ley 42/2007 de Patrimonio natural y Biodiversidad.
 2010.- Revisión del Inventario de Lugares de Interés Geológico Urdaibai.
 2010.- I Jornadas sobre Geodiversidad del País Vasco. 12-13 Mayo.
Bases para la Estrategia de Geodiversidad de Urdaibai.
Experiencia piloto para la CAPV.
 2011.- Estrategia de Gestión de la Geodiversidad para la Reserva de la
Biosfera de Urdaibai 2011- 2018. www.euskadi.net/geodibertsitatea
2014. Revisión, diagnóstico y medidas de gestión del inventario de LIGs.
2015. Estudio acerca de las relaciones entre los habitats, las especies y
la geodiversidad.
 2012-2018.- Implementación de la Estrategia de Gestión.
La Reserva de la Biosfera de Urdaibai . Hitos principales .

25.  Objetivo 1: Realizar un inventario de los Lugares de Interés Geológico.
 Objetivo 2: Planificar e implementar una política institucional y un modelo de gestión
integral de la Geodiversidad.
 Objetivo 3: Garantizar la conservación y la protección de la Geodiversidad.
 Objetivo 4: Fomentar la educación y la formación para la conservación y el uso
sostenible de la Geodiversidad.
 Objetivo 5: Promocionar la utilización sostenible de la Geodiversidad y el fomento
del geoturismo.
 Objetivo 6: Evaluación y seguimiento del programa de actuaciones.
La Reserva de la Biosfera de Urdaibai . Hitos principales .

26. La Reserva de la Biosfera de Urdaibai . Inventario LIGs.
Mendia et al., 2010.

27. La Reserva de la Biosfera de Urdaibai . Geozonas.
Mendia et al., 2010.

28. La Reserva de la Biosfera de Urdaibai . La Guía 2012 .

29. La Reserva de la Biosfera de Urdaibai . Los paneles 2011 .

30. Itinerarios
La Reserva de la Biosfera de Urdaibai . Los itinerarios 2011 .

31. 31
Geoparkeen Europako eta Munduko sarea
Helburua:
• ondare eta inguruko balioak babestu eta sustatzea da;
ondare geologikoa, batez ere.
Geoparkeek laugarren dimentsioa ematen diote espazio fisiko, natural eta kulturalari:
denbora geologikoaren eta Lurraren historiaren dimentsioa.
Beraz, ekimen berritzailea osatzen dute lurralde antolaketarako eredu bezala, eta
baliabide berri bati balioa emateko prozesuarekin lotutako guztiari dagokionez.

32. Euskal Kostaldeko Geoparkea

33. 33
Euskal Kostaldeko Geoparkea
•Zer da geoparkea:
ondare geologiko, paisajistiko eta kultural aberatsa du eta benetako aurkikuntza
bidaia eskaintzen digu, denbora geologikoan eta gure historian barrena ibilaldi
erakargarria eginez.
•http://www.geoparkea.com/
•Mutriku, Deba eta Zumaiak osatzen duten Euskal Kostaldeko Geoparkea
Europako Geoparkeen Sareko kide da.
•Bideoa: http://youtu.be/f-1eOHGonwM

34. Euskal Autonomia Erkidegoko
Geodibertsitatearen Estrategia 2020
• Bi helburu nagusi:
– Euskal Herriko geodibertsitatea eta “EAEko Geologia Interesdun
Lekuen Inbentarioa”n identifikaturiko geologia ondarea analizatzea eta
baloratzea.
– Kudeaketarako irizpideak eta ekintzen proposamenak egitea.
• EAEko Geodibertsitatearen Estrategia 2020 (PDF, 958 KB)
34

35. 35
Euskadiko Geodibertsitateari
buruzko II Jardunaldietako materiala
Bideoak eta egindako aurkezpenen pdf-ak eskuragarri daude ondoko web
gunean:
• http://www.contenidos.servicios.jakinaplus.ejgvdns/iw-
mount/euskadi/main/medio_ambiente/WORKAREA/wmeamg3/evento/2_jornadas_geodiversidad/eu_geo/hasiera.html