David Coppoolse Europeana Meeting, Belgium 19 January 2011

1. Flandrica.be
De virtuele Vlaamse
erfgoedbibliotheek
David Coppoolse
Stafmedewerker ontsluiting en digitalisering
Conferentie
Europa en de digitale ontsluiting van cultureel erfgoed
2011‐01‐19

2. Onderwerpen
 Vlaamse Erfgoedbibliotheek
 Netwerk van erfgoedbibliotheken
 Flandrica.be
 Projectdoelen
 Organisatie
 Enkele uitdagingen
2011‐01‐19 2

3. Netwerk van erfgoedbibliotheken
 Samenwerkingsverband van zes representatieve
erfgoedbibliotheken
 Ankerpunt voor de hele cultureel‐erfgoedgemeenschap
rond de geschreven, gedrukte en digitale
erfgoedcollecties van bibliotheken
 Aanspreekpunt
 Samenwerking
 Kennis‐ & expertisedeling
2011‐01‐19 3

4. Werkingsgebieden
 Collectiebeleid
 Ontsluiting
 O.a. masterplan
 Digitalisering
 O.a. virtuele Vlaamse erfgoedbibliotheek
 Duurzame bewaring en terbeschikkingstelling
 O.a. digitaal depot
 Preservering en conservering
 O.a. masterplan en schaderegistratie
 Publiekswerking & communicatie
2011‐01‐19 4

5. Flandrica.be
 Project voor een virtuele Vlaamse
erfgoedbibliotheek Depot
 Door partners VEB
 Nu in opstartfase Digitalisering
 Scope, budget, organisatie
Ontsluiting
 Uitvoering maart 2011 – eind 2012
Werking
2011‐01‐19 5

6. Projectdoelen | Selectie
 Krijtlijnen corpus: ‘Flandrica’
 Geproduceerd in Vlaanderen, of
 Handelend over Vlaanderen, of
 Unica uit het Vlaams patrimonium
 Bijv. handschriften, zeldzame drukken
 Nadruk op
 Publicaties (core business van bibliotheken)
 In tweede instantie mogelijk andere soorten collecties bewaard
in erfgoedbibliotheken (prenten, penningen, …)
 Hoogtepunten uit de collecties (showcase erfgoed in bibliotheeken)
 In tweede instantie gehele collecties
2011‐01‐19 6

7. Projectdoelen | Digitalisering
 Integrale digitalisering van de geselecteerde
‘Flandrica’
 Door projectpartners
zelf, binnen context
project
 Scan for all purposes
Scanatelier Openbare Bibliotheek Brugge
© Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Foto: Stefan Tavernier
2011‐01‐19 7

8. Projectdoelen | Aggregatie
 Aggregatie van erfgoedcontent van
(partner)bibliotheken
 Voor opname in Flandrica.be
 Binnen de grenzen van het corpus
 Voor opname in Europeana of andere portaalsites
 Evt. breder corpus dan voor Flandrica.be
2011‐01‐19 8

9. Projectdoelen | Disseminatie (1/2)
 Flandrica.be
 Portaalsite
 Gedigitaliseerd materiaal
 Uit Vlaamse
erfgoedbibliotheken
 Vrij en integraal
toegankelijk
via internet
 Gedistribueerde collectie
 Centraal doorzoekbaar
op metadata
 Vanaf voorjaar 2012
 Europeana.eu Leeszaal Provinciale Bibliotheek Limburg,
website Historisch Informatiepunt Limburg
© Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Foto: Stefan Tavernier
2011‐01‐19 9

10. Projectdoelen | Disseminatie (2/2)
 Gefaseerd
1. Showcase (> 500 werken)
 Visueel attractief of cultuurwetenschappelijk belangrijk
 Impressie van het rijke erfgoed in bibliotheken
2. Uitbreidingen binnen definitie van het corpus
 Intellectueel eigendom
 Vrij van auteursrechten of gevrijwaard
 Uitgangspunten Public Domain Charter Europeana
 Toelatingen hergebruik aangeduid op objectniveau
2011‐01‐19 10

11. Projectdoelen | Kennis en ervaring (1/2)
 Expertise‐ en leertraject voor digitalisering en online disseminatie
 Kennis en ervaring opdoen en uitwisselen
 Vlaamse Erfgoedbibliotheek en partners als expertgroep in
Vlaanderen
 Alle partners in staat tot
 Kwaliteitsvolle
digitalisering en
disseminatie
 Binnen een
erfgoedcontext
Leeszaal Maurits Sabbebibliotheek Leuven
© Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Foto: Stefan Tavernier
2011‐01‐19 11

12. Projectdoelen | Kennis en ervaring (1/2)
 Niet het wiel uitvinden
 Bestaande standaarden, richtlijnen, best practices
 Hieruit een door alle partners onderschreven
werkwijze destilleren
2011‐01‐19 12
Bron: Roadmap naar kwaliteitsverbetering van digitaliseringsprojecten (CEST-project 2010)

13. Organisatie | Werkpakketten
1. Content & applicatie (Leiding: Universiteitsbibliotheek Leuven)
 Selectie, intellectueel eigendom, contextualisering,
gebruikersinterface
2. Standaarden & processen (Leiding: Universiteitsbibliotheek Gent)
 Metadata‐ en digitaliseringsstandaarden, generieke processtroom
digitalisering
3. Digitalisering (Leiding: Vlaamse Erfgoedbibliotheek)
 Zes lokale digitaliseringsstromen (Leiding: individuele projectpartners)
4. Infrastructuur & software (Leiding: Universiteitsbibliotheek Antwerpen)
 Aggregator, gegevensopslag en webtoepassing
5. Projectleiding & communicatie
 Coördinatie, valorisatie kennis en resultaten
2011‐01‐19 13

14. Organisatie | Organogram
 Elke project‐
partner
neemt deel
aan elke
werkgroep
met oog op
expertise‐
uitwisseling
2011‐01‐19 14

15. Uitdagingen | Gedistribueerd project
 Test van de netwerkorganisatie
 Eerste grote project met gezamenlijke inspanning en resultaat
 Uiteenlopende bibliotheekorganisaties en ‐collecties door gans
Vlaanderen
 Grote/kleine, ervaren/onervaren partners
 Inzet medewerkers partners  medewerkers VEB
 Lokale digitaliseringstrajecten  centrale disseminatie
 In een geformaliseerde projectorganisatie
 Organogram, werkvormen, processen, planning,
rapportage, …
2011‐01‐19 15

16. Uitdagingen | Budget & personeelsinzet
 Budget
 € 90.000 uit werkingssubsidie vzw
 € 30.000 ‘centrale’ kosten
 € 60.000 voor ondersteuning digitalisering door partners
 Matching door de partners
 Personeel
 Geen specifieke projectstaf
 Aanzienlijke belasting
 Personeel partners
 Personeel Vlaamse Erfgoedbibliotheek (3 VTE)
2011‐01‐19 16

17. Uitdaging | Infrastructuur (1/2)
Aggregator Portaal
Europeana europea.eu
Gebruiker
Projectscope
Aggregator Portaal
Flandrica flandrica.be
Projectpartners
Repository Repository Repository Portaal
2011‐01‐19
Bibliotheek 1 Bibliotheek 2 Bibliotheek N Bibliotheek N 17

18. Uitdagingen | Infrastructuur (2/2)
 Zoeken naar beste optie voor aggregatie / disseminatie
 Zelf doen?
 Kostelijk en arbeidsintensief
 Onderhoud operationele dienst
 Aansluiten bij bestaand initiatief? (bijv. Erfgoedplus.be)
 Hergebruik ervaring en infrastructuur
 Mogelijke organisatorische en technische beperkingen
 Wachten op landelijke aggregatie‐, depot‐, portaalfaciliteiten?
 Onzeker, nog in onderzoeksfase
 Partners zorgen zelf voor hosting digitale objecten
 Nog niet overal (voldoende) infrastructuur
2011‐01‐19 18

19. Uitdagingen | Meerwaarde bieden
 Zinvolle toevoeging aan een zee van portaalsites
 ‘Rijke gebruikerservaring’
 Aangenaam ontdekken van het Vlaamse bibliotheekerfgoed
mogelijk maken
 Voldoende beeldmateriaal (meer dan één kleine thumbnail)
 Inhoudelijk relevant of visueel aantrekkelijk
 Boekband, titelpagina, inhoudsopgave, begin inleiding,
pagina met illustratie (leesbare formaten)
 Goed gecontextualiseerd
 Inhoudelijke toelichting (duiding belang individuele objecten)
 Semantische verbanden
 Online tentoonstelling(en)
2011‐01‐19 19

20. Flandrica.be
wordt vervolgd…
david@vlaamse‐erfgoedbibliotheek.be
http://www.vlaamse‐erfgoedbibliotheek.be