1. COMMUN ICATIEKALEN D ER BIJ ORGAN ISATIEVERAN D ERIN GEN
Een verandertraject kan van begin tot eind gemakkelijk 3 tot 5 jaar in beslag nemen. Hoe houd je
al die tijd het vlammetje brandende? Een paar hulpmiddelen:
1 Wat je sow ieso nodig hebt…
is een verand erverhaal: een verhaal over het te bereiken d oel en hoe d aar te kom en. Zo’n
verhaal laat zien w aarom d e verand ering nod ig is en w at er bij te w innen valt. H et geeft
richting aan alle initiatieven en p rojecten d ie in het kad er van d e verand ering ond ernom en
w ord en. H et verbind t m ed ew erkers aan een gem eenschap p elijk d oel. Een goed
verand erverhaal, kortom , creërt d raagvlak.
Als je een grote groep m ensen in een keer w ilt bereiken is een anim atiefilm een gew eld ig
m id d el. Zo’n film w ord t gew oonlijk vertoond op een m ed ew erkersbijeenkom st bij d e start van
het verand ertraject en blijft vervolgens beschikbaar via You Tu be of op intranet. Voor kleinere
d oelgroep en ku n je overw egen een verand erboek te m aken. Voorbeeld en van zow el
anim atiefilm s als verand erboeken ku n je vind en op w w w .verand erverhaal.nl
2 Wat je daarnaast heel eenvoudig zelf kunt doen…
is in interne com m u nicatie kop p elingen m aken naar het verand erverhaal. Begin een
w isselcolu m n in het p ersoneelsblad w aarin m ensen d ie m et d e verand ering bezig zijn over
hu n ervaringen vertellen. N eem in elk interview in d at blad een vraag op als: ‘en hoe d raagt
d it initiatief bij aan d e organisatieverand ering?’
Bij d e hierboven genoem d e anim atiefilm s, krijgen klanten na afloop alle tekeningen u it d ie
film op een d vd . Dat m aakt het m ogelijk om d e beeld taal u it d e film in alle
vervolgcom m u nicatie teru g te laten kom en.
3. Wat meestal geen goed idee is..
is een ap arte nieu w sbrief (of iets d ergelijks) beginnen sp eciaal over het verand ertraject. Zu lke
nieu w sbrieven blijken zeer slecht gelezen te w ord en en na een p aar afleveringen zit d e
red actie al m et d e hand en in het haar: w ie m oeten w e nu w eer interview en? En d at terw ijl er
nog heel veel te com m u niceren valt – alleen niet op d eze m anier. H oe d an w el?
4. D oorvertalen is altijd nuttig
Een verand erverhaal laat zien w aar d e organisatie heen w il. H et zet globaal d e lijn en d e koers
u it. Maar vooral in grote organisaties w illen team s, afd elingen, m ed ew erkers of m anagers
d aarna vaak heel graag w eten: w at betekent d it nu p recies voor ons? De algem ene visie op
organisatieniveau zal m oeten w ord en d oorvertaald naar team niveau , afd elingniveau , of
fu nctieniveau . H oe beter zu lke d eelverhalen op d e lokale situ atie zijn toegesned en, d es te
m eer ku nnen m ensen erm ee. Voorbeeld en: een boekje voor m anagers over d e m ythes d ie
rond gingen over Lean, en een boekje voor zorgteam s over w at zelfstu ring nou eigenlijk
betekent, w at het op levert en w aar d e valku ilen zitten.

2. 5 Vertel medew erkers w at ze in de nieuw e w ereld allemaal mogen
’s Wereld s grootste verand erku nd ige John Kotter zegt: ‘w e w eten d at d e gem id d eld e
w erknem er over veel m eer energie beschikt d an hij of zij aan d e organisatie geeft.’ Om een
verand ertraject tot een su cces te m aken m oet ju ist d ie slu im erend e energie w ord en
aangeboord . Een van d e m anieren om d at te d oen is m ed ew erkers te laten zien w at ze
allem aal mogen. Som s zijn d at d ingen d ie altijd al m ochten – alleen d achten m ed ew erkers d at
het niet m ocht. En som s zijn het d ingen d ie eerst niet m ochten m aar voortaan ju ist w el.
Een interessante m anier om H et N ieu w e Mogen over het voetlicht te brengen is een klein
hand boekje of su rvivalgid sje of iets d ergelijks. Op w w w .johannakroon.nl/ su rvivalgid s.htm l
staat een voorbeeld . Een m ijlp aal in het verand ertraject is altijd een goed m om ent om zo’n
w eggevertje te versp reid en: d e afrond ing van iets, het begin van een nieu w e fase, het vieren
van een gezam enlijk bereikt su cces.
6 Communiceer over de successen
De eerd er aangehaald e John Kotter ad viseert om u itvoerig over su ccessen te com m u niceren,
zod at m ed ew erkers m et eigen ogen gaan zien d at verand ering echt m ogelijk is. H ij gaat zelfs
nog een stap verd er: d e organisatie m oet al heel vroeg in het traject een p aar sp etterend e
su ccessen creëren, en w el d oor allereerst zaken aan te p akken w aar snel verbeteringen zijn te
boeken. Begin in verand ertrajecten d u s niet m et het m oeilijkste, m aar m et het m akkelijkste.
De nood zaak om te com m u niceren over su ccessen w il niet zeggen d at je het alleen m aar over
su ccessen m ag hebben. Ook d ingen d ie tegenvielen, of d ie and ers zijn u itgep akt d an gehoop t,
ontw ikkelingen d ie een kant van d e zaak aan het licht hebben gebracht w aar nog niem and aan
ged acht had , leerp u nten, bijvangst – het zijn allem aal ond erw erp en w aar je in d e
com m u nicatie iets m ee ku nt. Van al d ie ervaringen zijn interessante kleine verhaaltjes te
m aken – zod at d e hele organisatie z’n voord eel kan d oen m et w at er tijd ens het
verand ertraject w ord t geleerd . Zo ontstaat een lezensw aard ig insp iratieb oek.
7. Rond het af
Van veel verand ertrajecten w ord t nooit gem eld d at ze afgerond zijn. Daard oor lijkt het of het
bew u ste verand ertraject nog steed s loop t, en na een tijd je gaat het lijken alsof er ontzettend
veel verand eringen tegelijk lop en. Vand aar d e kreet ‘bij w elke reorganisatie w erk jij?’ Zeker
als een verand ertraject su ccesvol is afgerond is d at een m ooie aanleid ing voor een feestje. En
een m ooie gelegenheid om aand acht te bested en aan hoe het gegaan is, w at d e su ccesfactoren
w aren, en w at er van het hele p roces is geleerd .
Qua timing is het handig om aan te haken bij wat er toch al gebeurt: een medewerkersbijeenkomst, een
nieuwjaarsreceptie, het afsluiten of starten van een onderdeel van het verandertraject etc.