Dit jaarverslag bespreekt de werking van Kom-Pas Gent vzw in 2009

1. Jaarverslag 2009
Inburgering Gent
Kom-Pas Gent vzw

3. Jaarverslag 2009
“De onwetende is blind, met kennis kan hij leren zien.”
Kom-Pas Gent vzw • Inburgering Gent
1

4. Alle quotes in dit jaarverslag werden verzameld uit ‘een beknopt kwalitatief onderzoek naar het effect van het primaire
inburgeringstraject’ dat in Kom-Pas uitgevoerd werd in 2009. Daarnaast werden quotes verzameld uit de eindevaluaties
die door de leerkrachten Maatschappelijke Oriëntatie ingezameld worden. Alle ondervragingen waren anoniem.
2

5. Visie
Kom-Pas Gent, een autonome vzw die haar acties hoofdzakelijk maar niet uitsluitend in Gent ontplooit, bouwt aan een
open en solidaire samenleving waar iedereen positief omgaat met de rijkdom van diversiteit en die allen kansen biedt om
een menswaardig leven uit te bouwen.
“De sfeer in de groep is zo harmonieus dat we wel allemaal uit hetzelfde land lijken te komen.”
3

6. Missie
Bouwen aan een open en solidaire samenleving is een actief en interactief proces waarin Kom-Pas 4 domeinen centraal
stelt:
1. Inburgeraars een kwalitatief inburgeringstraject aanbieden dat beantwoordt aan de Vlaamse wetgeving.
2. Bijdragen aan een noodzakelijk draagvlak om inburgering en integratie in wederkerigheid gestalte te geven.
3. Kritisch maatschappelijk reflecteren en ageren.
4. Elke persoon die zich aandient bij Kom-Pas op een respectvolle manier onthalen en helpen om een antwoord te vinden
op zijn vragen.
Dat realiseren we samen met inburgeraars, mensen zonder wettig verblijf, organisaties en instellingen, autochtonen en
allochtonen, minder- en meerderjarigen
én door middel van:
• een professionele, diverse en gemotiveerde personeelsploeg die ten dienste staat van alle inburgeraars. We streven
ernaar de inburgeraar in zijn eigen taal te kunnen ontvangen en via permanente vorming en bijscholing van ons per-
soneel, hem adequaat te helpen of door te verwijzen.
• beleidsbeïnvloedend werk naar de relevante beleidsinstanties toe. Daarbij beogen we in de eerste plaats de lokale en
Vlaamse overheden maar ook de federale en Europese instellingen.
• activiteiten om de maatschappelijke participatie van inburgeraars in alle geledingen van de samenleving te bevor-
deren. Maatschappelijk participeren houdt enerzijds in dat de inburgeraar op het vlak van werk, opleiding en onder-
wijs, welzijn, huisvesting en gezondheid én op sociaal en cultureel vlak zelfstandig kan optreden; anderzijds dat de
betrokken instellingen hem gepast kunnen ontvangen.
Kom-Pas wil daarbij:
• Samenwerken met alle relevante personen en organisaties. Wanneer een organisatie een van bovengenoemde op-
drachten als haar kerntaak beschouwd zal Kom-Pas een aanvullende of toeleidende rol opnemen.
• Leiding nemen waar knelpunten ontstaan of niet wordt tegemoet gekomen aan behoeften, met als doel zelf oplossin-
gen te formuleren of een andere organisatie daartoe aan te zetten.
• Gebruik maken van de beschikbare overleg- en samenwerkingsinstrumenten op lokaal, Vlaams, federaal en Europees niveau.
• Communiceren via de beschikbare communicatiemiddelen of, indien nodig, deze zelf ontwikkelen.
“Beperkte kennis die op ondoordachte wijze wordt toegepast, kan leiden tot ‘opgeslokt’ worden door de gevolgen van
onwetendheid.”
4

7. (Kom-Pas toen en?) Kom-Pas vandaag
Beste lezer,
5

8. Inburgering voor Dummies
“Dankzij dit inburgeringstraject kan ik gemakkelijker mijn weg vinden in Vlaanderen en was het voor mij ook makkelijker
om de taal te leren. Dankzij de cursus Maatschappelijke Oriëntatie heb ik ook kennis kunnen maken met de cultuur in
Vlaanderen. Door Nederlands te leren kan ik met Vlamingen en andere mensen praten en ze begrijpen. Ook kan ik nu zelf
zaken doen of zelf naar diensten gaan zonder iemand anders. Ik wil graag alles zelf kunnen doen. Ik heb geleerd hoe België
verdeeld is in verschillende delen (gewesten en gemeenschappen) en provincies, over de Belgische bevolking en allerlei wet-
ten... Ook over waarden zoals dat mannen en vrouwen gelijk zijn voor de wet. Ook zaken geleerd over verschillende dien­ ten
s
zoals, Kind&Gezin, OCMW, mutualiteiten, banken, de Post, politie, openbaar vervoer, ziekenhuizen, afvalsortering, …”
De doelgroep
Het inburgeringsbeleid is bedoeld voor vreemdelingen van achttien jaar en ouder die zich langdurig in Vlaanderen of
Brussel komen vestigen. Ook Belgen die niet in België geboren zijn en van wie minstens één van de ouders niet in België
geboren is, behoren tot de doelgroep. Er zijn verschillende geledingen binnen de totale doelgroep:
- nieuwkomers: degenen die zich maar onlangs in België gevestigd hebben
- oudkomers: degenen die al langer dan een jaar in België wonen
- bedienaars van erkende erediensten in plaatselijke kerk- en geloofsgemeenschappen die door de Vlaamse overheid
zijn erkend
Verplicht, rechthebbend of vrijgesteld
Alle personen die tot de doelgroep behoren hebben recht op inburgering, zij zijn dus rechthebbend.
Bepaalde categorieën zijn bovendien verplicht waaronder de nieuwkomers en de bedienaars van erkende erediensten.
Burgers van een lidstaat van de Europese Unie, de Europees Economische Ruimte en Zwitserland zijn dan weer vrijgesteld,
tenzij zij de Belgische nationaliteit hebben en zich recent in Vlaanderen vestigden.
Verplichten die hun plicht niet nakomen of rechthebbenden die hun inburgeringscontract niet naleven, kunnen een admini­
stratieve geldboete krijgen volgens het boetebesluit. Er is een handhavingsambtenaar die dit opvolgt en uitvoert.
Inburgeringstraject, inburgeringscontract en inburgeringsattest
Het inburgeringstraject bestaat uit een primair en een secundair traject.
Het primaire traject, dat door het onthaalbureau georganiseerd wordt, bestaat uit een vormingsprogramma en uit indivi-
6

9. duele begeleiding op maat van de inburgeraar. Het vormingsprogramma wordt samengesteld uit een cursus Maatschap-
pelijke Oriëntatie, lessen Nederlands en loopbaanoriëntatie.
Het secundaire traject is een vervolgtraject in functie van werk, studies, … Het wordt door reguliere voorzieningen aange-
boden zoals de VDAB of binnen de onderwijssector.
Inburgeraars in spe tekenen een inburgeringscontract. Hierin wordt voor elke inburgeraar, individueel en op maat, het
primaire traject dat zij zullen afleggen vastgelegd.
Wanneer de inburgeraar zijn primair traject volgens contract heeft afgelegd krijgt hij of zij hiervoor een inburgeringsattest.
Met dit attest kunnen zij dan rechtstreeks instappen in het secundaire traject.
Minderjarige nieuwkomers
Alle minderjarigen op Belgisch grondgebied hebben recht op onderwijs en leerplicht. Ook de kinderen die nieuw in België
zijn en het Nederlands niet als moedertaal hebben. Veel scholen organiseren onthaalonderwijs om deze nieuwe leerlingen
zo snel mogelijk Nederlands te leren en te integreren. Het onthaalbureau verzorgt de toeleiding naar onderwijs en waar
nodig ook toeleiding naar welzijns- of gezondheidvoorzieningen.
“Geeft u ook een vervolmakingscursus?”
7

10. Nieuwkomers in Gent
“Ik wilde het (inburgeringstraject) zelf volgen want ik kende de taal en cultuur niet toen ik in België aankwam. Ik ben nog
jong en wil zoveel mogelijk leren zodat ik weet wat de cultuur is en wat er allemaal bestaat in België. Ik vind het goed
dat de overheid mensen verplicht om zich in te burgeren.”
Elk jaar verhuizen mensen van en naar Gent. Uit Vlaanderen, België en alle delen van de wereld. De nieuwkomers in ons
land vormen het grootste deel van de doelgroep inburgering.
In 2009 mocht Gent 2.693 nieuwkomers uit 153 landen verwelkomen.
Top 20 Nationaliteiten van nieuwkomers
Bulgarije 772
Turkije 290
Nederland 175
Polen 157
Marokko 85
Ghana 57
Slovaakse Republiek 56
Italië 45
Portugal 41
Indië 39
Rusland (Federatie van) 39
Albanië 37
Spanje 37
Duitsland 36
Frankrijk 33
Irak 30
Verenigd Koninkrijk 30
China 28
Verenigde Staten van Amerika 28
Brazilië 27
Algerije 22
“Je moet jezelf beschermen met kennis over je nieuwe verblijfplaats omdat je hier vreemd bent en alleen staat.”
8

11. Instroom en toeleiding: aanmeldingen in Kom-Pas
“Ik heb al een paar vrouwen naar Kom-Pas gestuurd die ik tijdens de taallessen ben tegen gekomen. Ze waren niet ver-
plicht om de cursus in Kom-Pas te volgen, maar heb het hun aangeraden zodat ze op de hoogte gebracht worden van
praktische zaken die goed zijn om te weten.”
Naast de jaarlijkse instroom van nieuwkomers die door de gemeente naar Kom-Pas doorgestuurd worden, werft en ont-
vangt het onthaalbureau ook doorlopend mensen uit de groep die al langer dan een jaar in België en/of Gent verblijft:
de oudkomers.
Kom-Pas informeert inburgeraars via brieven over hun inburgeringsrechten of –plichten en doet huisbezoeken bij de
restgroep die niet op de brieven reageert. Er werden 43 huisbezoeken afgelegd in 2009. Inburgeraars die verplicht zijn
en zich ondanks de wervingsacties niet aanmelden kunnen via de handhavingsambtenaar beboet worden. Er waren 21
inburgeraars die zich niet tijdig aanmelden.
In 2009 werd bovendien op Vlaams niveau een protocol tussen OCMW en Inburgering afgesloten. OCMW’s kunnen mensen
uit hun doelgroep, zowel oud- als nieuwkomers, verplichten om zich in het bevoegde onthaalbureau in die regio te gaan
inburgeren. Dit resulteert in een toeleiding van vooral oudkomers, aangezien de nieuwkomers al vanuit de inburge­
ringssector verplicht worden.
Daarnaast sloten Kom-Pas en het OCMW van Gent in 2009 ook een overeenkomst ten aanzien van de nieuwe EU-burgers
in Gent. Deze zijn in principe vrijgesteld maar het OCMW kan ook hier een verplichting tot inburgering opleggen.
Jaarlijks komen ook mensen die geen doelgroep zijn van het inburgeringsbeleid informatie inwinnen om hun integratie in
Gent te bevorderen.
“Ik wilde werken en Nederlands leren om te kunnen integreren. Ik heb me zelf spontaan aangemeld bij Kom-Pas om een
inburgeringscursus te volgen.”
9

12. Dit resulteerde in 1.638 aanmeldingen voor 2009.
Aanmeldingen
70
Verplicht
Rechthebbend
858 Geen doelgroep
710
“Als ik niet verplicht was zou ik de inburgeringscursus toch volgen. Hoe anders zou ik weten welke wetten in Vlaanderen
geldig zijn en welke diensten er bestaan? Ook om zaken te weten over de Vlaamse cultuur en het leren van de Neder-
landse taal.”
Overzicht verblijfsstatuten van de aanmeldingen
Gezinshereniger/-vormer 1.128
Asielzoekers 36
Geregulariseerden (= onbepaalde duur) 24
Niet-EU+ arbeidsmigrant 13
Niet-EU+ student 8
Erkende vluchteling 7
EU+ student 6
Subsidiaire bescherming 3
Belg nieuwkomer 2
Overige BIVR (bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister) 341
10

13. Intakes en inburgeringscontracten
“Ik wil heel graag studeren en een goed diploma behalen. Dat is voor mij nu heel belangrijk, maar hiervoor moet ik eerst
sparen en werken.”
In 2009 verrichtten de trajectbegeleiders van Kom-Pas 1.335 intakes.
Tijdens een intake wordt een onderzoek gedaan naar de individuele noden van elke inburgeraar. De huidige situatie wordt
eerst in kaart gebracht. Wat brengt de inburgeraar mee aan onderwijs- en werkervaring? Aan leerbehoeften en competen-
ties? Diploma’s? Moet hij of zij doorverwezen worden naar het Huis van het Nederlands? Welk vormingsprogramma kan
de inburgeraar volgen? Op welk niveau en wanneer? Is er kinderopvang of een toeleiding naar onderwijs voor kinderen
nodig? Wat zijn de perspectieven van de inburgeraar?
Sommige inburgeraars zijn hooggeschoold, andere analfabeet. Er zijn er die al een tijdje werken, andere die graag willen
werken maar herschoold moeten worden. Nog andere willen zich op sociaal of cultureel vlak inzetten in hun nieuwe stad
of gaan studeren. De noden en mogelijkheden zijn voor elke inburgeraar anders en ook de drempels zijn anders.
Intakes naar doelgroepen Intakes naar geslacht
Verplicht Man
656 679 Rechthebbend 668 667 Vrouw
Voor elke inburgeraar die wil instappen wordt een inburgeringscontract opgesteld. Het contract bevat afspraken over het te
volgen vormingsprogramma en stelt er een termijn voor vast. Het contract verbindt de inburgeraar verder tot een inspan-
ningsverbintenis. Dit veronderstelt een regelmatige deelname. Afwezigheden moeten niet alleen verantwoord maar ook
op voorhand gemeld worden.
11

14. Wanneer de inburgeraar een inbreuk op zijn contract pleegt en zich na eerste aanmaning niet in regel stelt, wordt dit ge-
meld aan de handhavingsambtenaar. In 2009 werden 31 inbreuken vastgesteld. 9 daarvan leidden tot een inbreukdossier.
In 2009 werden 1225 contracten ondertekent.
Top 20 Nationaliteiten getekende inburgeringscontracten
Bulgarije 258
Turkije 156
Slovaakse Republiek 90
Marokko 67
Ghana 60
Rusland (Federatie van) 47
Irak 24
België 21
Albanië 20
Algerije 19
Pakistan 19
Afghanistan 18
Polen 18
Tunesië 17
Nigeria 15
Iran 13
Kameroen 13
Somalië 13
Thailand 13
Brazilië 10
Indië 10
12

15. Inburgeringsattesten
“Ik heb eerst in Kom-Pas mijn inburgeringsattest behaald en dan werd ik doorgestuurd naar de VDAB voor de cursus loop-
baanoriëntatie. Ik heb deze gevolgd en ik heb advies gekregen om eerst de opleiding ‘Technisch Nederlands’ te volgen
voor ik een beroepsopleiding kon volgen.”
Wie het primaire traject heeft afgerond en zijn inburgeringscontract is nagekomen krijgt een inburgeringsattest. Sommige
inburgeraars halen dit binnen een jaar, de meeste doen er langer over. Doordat ze een veel langer traject af moeten leg-
gen of wegens een onderbreking door bijvoorbeeld ziekte, zwangerschap, werk, … 583 inburgeraars behaalden in 2009
hun attest.
Inburgeringsattesten Attesten naar geslacht
Verplicht Man
394 189 Rechthebbend 280 303 Vrouw
13

16. Diplomagelijkschakeling en Loopbaanoriëntatie
“Ik heb mijn diploma secundair onderwijs in Rusland behaald en heb dit hier laten gelijkschakelen. Ik heb dit bij Kom-Pas
laten doen en heb een gelijkwaardigheid gekregen met een Vlaams diploma secundair onderwijs.”
Een aantal oud- en nieuwkomers beschikt over diploma’s die ze in hun land van herkomst behaald hebben. Kom-Pas kan
voor zowel inburgeraars of niet-inburgeraars de aanvraag voor diplomavergelijking helpen organiseren, mede dankzij
het Stedenfonds. In 2009 werd een nieuwe database ontwikkeld om alle registratie rond de diplomagelijkschakeling te
bundelen.
57 inburgeraars meldden zich aan voor diplomavergelijking wat resulteerde in 64 dossiers.
Er kwamen verder 105 niet-inburgeraars uit 42 verschillende herkomstlanden op intake voor een diplomavergelijking wat
resulteerde in 145 dossiers.
Aanvragen diplomavergelijking voor Aanvragen diplomavergelijking
niet-inburgeraars niet-inburgeraars
4 4
Man Hoger Onderwijs
64 41 Vrouw 49 48 Secundair
Universiteit
Volwassenen-
onderwijs
14

17. Top 20 Nationaliteiten diplomavergelijking van de niet-inburgeraars
Turkije 16
Iran 14
Tunesië 7
Marokko 7
Rusland 5
Pakistan 5
Bulgarije 4
Irak 3
Cuba 2
Chili 2
Afghanistan 2
Albanië 2
Mexico 2
Moldavië 2
Nederland 2
Duitsland 2
Rwanda 2
Oekraïne 2
Wit Rusland 1
Algerije 1
“Ik zou heel graag werk vinden want door te werken bouw ik mee aan Vlaanderen en ik werk graag. Ook door te werken
heb ik een beter inkomen zodat ik mijn kinderen beter kan ondersteunen bij hun studies. Werken opent heel veel mo-
gelijkheden voor mijn gezin. Ik wil ook graag dat mijn kinderen hun best doen op school en een goed diploma behalen.
Daarom volg ik ze goed op bij hun studies. Dus ik wil gewoon een goed leven voor mijn gezin in Vlaanderen.”
Loopbaanoriëntatie (LO) richt zich op het perspectief of de perspectieven die inburgeraars kiezen om hun leven in Gent
verder vorm te geven. Inburgeraars die de arbeidsmarkt op willen worden op de VDAB verder begeleid nadat ze het in-
burgeringsattest gehaald hebben.
Willen ze eerst of daarnaast studeren of een opleiding volgen dan kiezen ze voor een educatief perspectief. Willen ze zich
sociaal of maatschappelijk engageren dan kiezen ze voor een sociaal perspectief. Kom-Pas heeft al een lange traditie om
te werken rond de maatschappelijke participatie van de inburgeraars.
15

18. Rond het educatieve perspectief werd in 2009 in de schoot van Kom-Pas een sterke visie en een concept voor inbedding
ontwikkeld, onder impuls van de Vlaamse overheid. De in Kom-Pas ontwikkelde werkwijzer is beschikbaar voor andere
onthaalbureaus.
Er werden twee infomodules georganiseerd met getuigenissen van inburgeraars, infosessies ‘studies en inkomen’ en
‘ondersteuningsmaatregelen in het onderwijs’.
Een geslaagde onderwijsmarkt waarop de verschillende regionale onderwijsverstrekkers hun opleidings- en schoolspeci-
fiek ondersteuningsaanbod voorstelden kon uiteraard niet ontbreken. 250 inburgeraars van Inburgering Gent en Inburge­
ring Oost-Vlaanderen namen hier aan deel.
16

19. Maatschappelijke Oriëntatie
“Zaken zoals wetten, cultuur, musea, diensten, werking van de federale en regionale overheden, de RVA, hoe ik een
woning moet zoeken, zaken rond werk, etc… Ik was hier drie jaar voor ik MO heb gevolgd en in die drie jaar heb ik niets
geleerd over de zaken die ik heb gezien in de lessen.”
“Ik heb veel geleerd over mijn rechten en plichten, over werken, wonen en samenleven. Ook veel praktische zaken zoals
het betalen van rekeningen via overschrijvingen, hoe afval te sorteren, hoe de trein en de bus te nemen, waar het station
gelegen is. Informatie rond ligging en werking van diensten zoals de Post, de Lijn, OCMW, VDAB, sociale huismaatschap-
pijen, belastingen, verzekeringen, de politiek en het parlement.”
Om de zelfredzaamheid van inburgeraars te verhogen zodat zij zelfstandig aan de slag kunnen in de samenleving organi-
seert ook Kom-Pas de cursus Maatschappelijke Oriëntatie (MO).
De lessen worden gegeven in verschillende contacttalen. In 2009 waren dat er 12. Naast deze contacttalen zijn er groepen
‘MO met tolken’. Er werd in 2009 in 8 talen getolkt.
Informatie over de cursisten MO per taalgroep
Contacttaal Cursisten Cursussen Gemiddeld aantal cursisten
Albanees 18 1 18
Arabisch 167 12 13.92
Bulgaars 122 8 15.25
Engels 199 13 15.31
Farsi 36 3 12
Frans 77 10 7.70
Nederlands 72 4 18
Pools 25 2 12.50
Russisch 89 8 11.13
Slowaaks 111 7 15.86
Spaans 72 5 14.40
Turks 292 17 17.18
Totaal 1280 90 14.22
17

20. Talen waarin getolkt werd Cursisten
Servo-Kroatisch 5
Somalië 15
Twi 13
Urdu/Hindi 11
Tagalog 1
Koerdisch 5
Portugees 3
Pashtu 2
Totaal 55
Tijdens de cursus maken de inburgeraars kennis met de Belgische/Vlaamse samenleving.
Er wordt gewerkt vanuit 11 leeromgevingen (Stad en Land, Verblijfssituatie, Gezin, Tewerkstelling, Wonen, Gezondheid,
Mobiliteit, Consumptie, Vrije tijd, Onderwijs/opvoeding, Publieke Dienstverlening). De cursus wordt gedifferentieerd
aangeboden: analfabeten, laaggeschoolden en hooggeschoolden worden gegroepeerd. Bovendien zijn er cursussen over-
dag, ’s avonds of in het weekend.
“Waarom staat het kasteel midden in de stad?”
In 2009 gingen alle leerkrachten aan de slag met een nieuwe methodiek, de Climodiek. Lessen en lesvoorbereidingen
worden georganiseerd volgens de lesfasen van Neuner, flexibele planning, groepswerk en groepsrollen. Het lerarenkorps
maakte zich grondig vertrouwd met het algemeen doelenkader en vertaalde dit naar lesdoelen. De methodiek is geba­
seerd op coöperatief leren waarbij de kennis, vaardigheden, attitudes en competenties van cursisten centraal staat.
“Door de gemengde groep, met heel verschillende cursisten (andere landen, zelfde taalgroep) is het nog leerzamer
omdat er verschillende vragen aan bod komen en je vanuit alle verschillende vergelijkingen die worden gegeven België
beter kunt begrijpen.”
“De cursus opent deuren naar verschillende competenties voor verschillende cursisten, om hun eigen weg te vinden,
onafhankelijk te worden.”
Kom-Pas werkt gebiedsoverschrijdend samen met Inburgering Oost-Vlaanderen. De twee diensten beschikken over een
gedeeltelijk verschillend aanbod contacttalen en schrijft cursisten bij elkaar in om zo veel mogelijk inburgeraars op maat
te bedienen.
18

21. Taalgroep Cursisten van Inburgering Oost-Vlaanderen Cursisten van Inburgering Gent
Albanees 1 7
Arabisch 3
Thai 11
Slovaaks 2
Farsi 8
Tolktalen 4 15
Pools 8
Spaans 33
Totaal 59 33
19

22. Nederlands als tweede taal
“Ik begrijp meestal alles. Wat ik moeilijk begrijp is het dialect.”
In samenwerking met het Huis van het Nederlands wordt voor elke inburgeraar een taaltraject gezocht dat het best
aansluit. Het Huis van het Nederlands formuleerde 1271 adviezen in 2009. 639 waren verplichte, 632 rechthebbende
inburgeraars.
De lessen Nederlands (NT2) worden verzorgd door verschillende aanbieders uit het volwassenenonderwijs.
In 2009 werd samengewerkt met:
• Leerpunt Gent-Meetjesland-Leieland - Centrum voor Basiseducatie vzw,
• CVO de Bargie,
• CVO Het Perspectief
• Universitair Centrum voor Talen.
In 2009 volgden 480 inburgeraars regelmatig de lessen, 92 deden dat onregelmatig.
Binnen het primaire inburgeringstraject moeten inburgeraars richtgraad 1.1. behalen.
“Ik had nog maar één niveau behaald tijdens mijn inburgeringstraject. Ik moest nog bijkomende taallessen volgen voor
ik een beroepsopleiding kon aanvatten bij de VDAB. Ik was begonnen aan niveau twee maar heb werk gevonden in een
fabriek en ben gestopt met naar de taallessen te gaan.”
20

23. Minderjarigen
Alle minderjarigen op Belgisch grondgebied hebben recht op onderwijs en vallen bovendien onder de leerplicht, los van
hun verblijfssituatie. Kom-Pas leidt al meer dan 10 jaar anderstalige minderjarige nieuwkomers toe naar het Gentse (ont­
haal)onderwijs en begeleid die gezinnen bij wie het schoolgaan van de kinderen wordt belemmerd op vlak van welzijns-
of gezondheidsproblemen.
Alle toeleidingen en begeleidingen van deze doelgroep kunnen sinds 2009 geregistreerd worden in het nieuwe cliëntvolg-
systeem dat in 2007/2008 met de Vlaamse overheid ontwikkeld werd.
In 2009 steeg de instroom van minderjarigen naar 1109 minderjarigen.
Minderjarige nieuwkomers naar geslacht Minderjarige nieuwkomers naar leeftijdsgroep
176
Man 0 - 5 jaar
533 576 Vrouw 239 694 5 - 12 jaar
12 - 18 jaar
Top 10 nationaliteiten
Bulgarije 34
Slovaakse Republiek 28
Ghana 16
Turkije 12
Marokko 9
Afghanistan 8
Irak 6
Rusland (Federatie van) 6
Syrië 5
Kameroen 4
21

24. Er werd in 2009 dan ook sterk geïnvesteerd in toeleiding. Er werden 159 anderstalige nieuwkomers naar Gentse scholen
toegeleid.
Kom-Pas ondersteunt verder niet-Nederlandstalige ouders die zich willen aanmelden bij het Centrale Aanmeldingsregister
voor kleuters. Er werden langs deze weg 17 kleutertjes aangemeld. Naast inspanningen rond kleuterparticipatie wordt
uitgereikt naar precaire groepen zoals niet-begeleide minderjarige asielzoekers en Roma. Kom-Pas probeert via een sterke
netwerking en gerichte doorverwijzing bij te dragen aan het wegwerken van de drempels die het regelmatig schoolgaan
van deze groepen belemmert.
22

25. Maatschappelijke Participatie
“Eigenlijk voel ik me maar een beetje aanvaard in de samenleving omdat ik geen werk kan vinden ondanks dat ik taallessen, in-
burgeringscursus en een VDAB-opleiding heb gevolgd. Ik heb een getuigschrift behaald aan de VDAB en ook een VCA-getuigschrift
maar vind geen werk. Ik begrijp ook wel dat het tegenwoordig moeilijker is om werk te vinden door de economische crisis.”
Inburgering is geen éénrichtingsverkeer. Kom-Pas werkt samen met heel wat partners om inburgeraars socio-cultureel te
laten participeren in de Gentse context en een Gents netwerk uit te bouwen. Organisaties zoals Victoria de luxe, Vorming
Plus, ING, Sportnetwerk, De Centrale, Trefpunt, Rocsa, Zebrart, netwerk vrijetijdsparticipatie (dienst Kunsten stad Gent),
sportdienst Gent, maar ook heel wat jeugdorganisaties stellen hun deuren open en zijn actief betrokken in diverse projecten.
Naast de projecten worden jongere en volwassen inburgeraars ook individueel op weg geholpen met hun vragen rond het
vinden van een culturele of sportieve tijdsbesteding, vakantiekampen of vrijwilligerswerk.
Projecten voor Minderjarigen
“Ik vind het belangrijk voor mijn kinderen dat ze een hobby hebben zodat ze zich niet vervelen of op straat rondlopen. Op
deze manier leren mijn kinderen in contact komen met Vlaamse kinderen, waarmee ze Nederlands praten en eventueel
bevriend worden.”
Wijkfiches
Alle bestaande laagdrempelige activiteiten werden geïnventariseerd en dit per wijk. Zo werden 16 wijkfiches ontwikkeld
met telkens een overzicht van de huistaakbegeleidingsinitiatieven, de aanwezige activiteiten rond sport, vrije tijd en
Scouts of Chiro. Deze fiches worden meegegeven aan de ouders bij een intake.
Dagje Planeet Gent
273 Anderstalige nieuwkomers tussen 12 en 18 jaar konden op deze dag kennis maken met verschillende Gentse jeugdor-
ganisaties. 18 organisaties stonden in voor een resem workshops waarvan elke jongere er 4 uit kon kiezen om te proeven
van het aanbod. De workshops gingen door op 9 verschillende locaties.
Met dank aan Habbekrats, het Meisjeshuis vzw jong, JES vzw, Jh de Kaarderij vzw jong, VOEM vzw, Chiro, Scouts en Gidsen
Vlaanderen, Sportdienst Gent, Intercultureel centrum de Centrale, Sport na School, Sportnetwerk, Jeugddienst Gent met
Swappas en Grabbelpas, jeugdwerknet, BOP-project, Jeugdtheater LARF, KOC Taekwondo Club Gent, DUSK vzw, en Groep Intro.
Zomerschool
Roeland vzw organiseert in de zomer een taalkamp in Kom-Pas. 51 kinderen (tot 12 jaar) werden in 2009 gedurende een
aantal weken ondergedompeld in het Nederlands met spelletjes, liedjes en uitstapjes in Gent.
23

26. Grabbel- en Swappas
7 kinderen (5 voor de paasvakantie en 2 voor de zomervakantie) werden ingeschreven voor 25 activiteiten ahv een grab-
bel- of swappas.
Projecten voor Volwassenen
“Met de fiets bespaar ik mijn tijd en is goed voor de gezondheid. En met de fiets kan ik gemakkelijk overal naartoe.”
Een greep uit de projecten en activiteiten die in 2009 de revue passeerden:
Dzjambo: interculturele ontmoetingen
Vorming Plus organiseert een reeks van 10 informele ontmoetingsmomenten.
Deze culturele uitwisselingen tussen Belgen en inburgeraars staan garant voor museumbezoeken, kookavonden, creatieve
workshops en dansen.
In 2009 deden telkens 30 inburgeraars mee aan elke samenkomst.
Soiree de Luxe: interculturele ontmoetingen
Victoria de Luxe organiseert culturele ontmoetingsmomenten waarbij eveneens uitstappen gemaakt worden, gekookt
wordt of een dansje gezet. Op elke bijeenkomst deden een 20-tal inburgeraars mee.
Fietsproject
Sportnetwerk Gent Noord organiseert fietscursussen voor volwassenen. Leren fietsen, verkeersveiligheid en je fiets ook
zelf herstellen, het zit allemaal in de lessen vervat.
Er startten 12 inburgeraars als beginnend fietser en 5 als gevorderde aan de fietscursussen.
24

27. Voetbaltoernooi
Twee maal per jaar organiseert Kom-Pas een voetbaltoernooi waar inburgeraars en het personeel van Kom-Pas en een
aantal partnerorganisaties zich met de bal kunnen meten.
Nog andere projecten waar Kom-Pas bij betrokken was in 2009:
Organisatie Activiteit Deelnemers
Kom-Pas Polaroidproject: kunstproject met een student van het Sint-Lucas 50
Trefpunt Gent zingt: Gentse liedjes leren zingen in het Gents. 5
Rocsa Camping nomade: kunstproject op locatie 3
Huis van het Nederlands Conversatiegroepen Nederlands 15
Stad Gent Cultuurmarkt: begeleid bezoek 6
25

28. De week tegen het racisme
Voor de week tegen racisme werd speciaal een aantal initiatieven op poten gezet:
• Inburgeraars konden twee weken lang elke dag een vraag beantwoorden in een Babbelbox. De resultaten hiervan
werden op verschillende openbare plaatsen getoond.
• Luc De Vos kwam ‘Mia’ zingen, samen met de inburgeraars in een hoop verschillende talen, beelden hiervan werden
op het nieuws getoond.
• Op de Roma-avond werd niet alleen een boeiende lezing gegeven, er werd muziek gebracht en lekker gegeten.
• Tot slot organiseerden we de stand-up comedy ‘Lachen met culturen’ waar Vlaamse en niet-zo Vlaamse comedians het
beste van zichzelf gaven.
Gouts de Gand in Kom-Pas
Kom-Pas functioneerde opnieuw als één van de locaties op dit Gentse festival. Drie muziekgroepen lieten zich horen op
ons vrije podium.
Inburgeringsfeest
Kom-Pas (Inburgering Gent) en Inburgering Oost-Vlaanderen organiseerden in 2009 samen ‘Café Dansant Mondial’, een
inburgeringsfeest voor anderstalige nieuwkomers en Oost-Vlamingen.
26

29. Financiering
Inkomsten
Inburgering X%
Stad Gent/Stedenfonds X%
Andere X%
Uitgaven
Personeel X%
Onderhoud gebouw X%
Verzekeringen X%
Communicatie X%
Afschrijvingen X%
Andere werkingskosten X%
27

30. Kom-Pas als het geheel van delen
Kom-Pas bestond in 2009 uit een 40-tal vaste personeelsleden die voltijds of deeltijds werken.
• 11 leerkrachten Maatschappelijke Oriëntatie die 9 talen bedienen
• 16 trajectbegeleiders die 10 talen bedienen
• waaronder 3 netwerkers die rond onderwijs voor minderjarigen en maatschappelijke participatie werken en 1 netwerker
die teamoverschrijdend rond Loopbaanoriëntatie werkt.
• 4 onthaalbedienden die 5 talen bedienen
• 6 personeelsleden die ondersteunend werken: personeelszaken en administratie, financiën en boekhouding,
IT-medewerkers, faciliteiten, kwaliteitszorg en communicatie
• 4 leden aan het hoofd van de delen en het geheel der delen: teamcoördinatoren, een adjunct-directeur en een
directeur
Daarnaast werd oa voor de lessen Maatschappelijke Oriëntatie gewerkt met een aantal tijdelijke personeelsleden.
Contact
Kom-Pas Gent vzw – Inburgering Gent
Kongostraat 42 • 9000 Gent
Tel: 09 265 78 40 • Fax: 09 265 78 49
E-mail: info@kompasgent.be
Openingsuren:
Onthaal:
Van maandag tot vrijdag van
8u15 tot 17u en van 18u tot 21u
De trajectbegeleiders zijn aanwezig van
9u tot 11u30 en van 13u30 tot 16u30
28