2. Voorwoord
In een tijdvak waarin de publieke opinie vooral focust op de problemen die gepaard gaan met migratie is het
hoopgevend dat ook in 2010 de instroom van kandidaat inburgeraars gestegen is. Meer dan 1.650 volwassen
nieuwkomers en meer dan 240 minderjarigen deden beroep op ondersteuning van Inburgering Gent en toonden
hiermee hun wil om zich te integreren in hun nieuwe Gentse omgeving.
Dat is goed voor de inburgeraars en dat is goed voor Gent.
Elk jaar werkt de hele equipe van Inburgering Gent hard om tegemoet te komen aan de verwachtingen van de
nieuw omers. Meer dan 90% van de nieuwkomers verlaat Inburgering Gent dan ook met een goed gevoel.
k
Maar inburgering is slechts één, weliswaar belangrijke, stap in het hele integratieproces. Harmonieus samenleven,
werk vinden, kinderen succesvol school laten doorlopen, zich integreren in het verenigingsleven, … Het zijn andere
belangijke stappen die gezet moeten worden. Door de nieuwkomers maar ook door de Gentse samenleving: bur
r
gers, be rijven, onderwijsinstellingen, verenigingen, jeugdclubs, culturele centra, … Kortom integratie is een op
d
dracht voor de nieuwkomers, voor ons en voor iedereen.
Met Inburgering Gent werken we daar samen met vrijwilligers, organisaties, instellingen en de Stad elke dag aan.
We willen al onze partners die zich inzetten voor een actief gastvrij Gent danken en hen verzekeren van onze niet
aflatende inspanningen.
Luc Baeckeland
Voorzitter Kom-Pas Gent vzw & Inburgering Gent
2
3. Visie & Missie
Visie
Kom-Pas Gent, een autonome vzw die haar acties hoofdzakelijk maar niet uitsluitend in Gent ontplooit, bouwt aan een
open en solidaire samenleving waar iedereen positief omgaat met de rijkdom van diversiteit en die allen kansen biedt om
een menswaardig leven uit te bouwen.
Missie
Bouwen aan een open en solidaire samenleving is een actief en interactief proces waarin Kom-Pas 4 domeinen centraal
stelt:
1. Inburgeraars een kwalitatief inburgeringstraject aanbieden dat beantwoordt aan de Vlaamse wetgeving.
2. Bijdragen aan een noodzakelijk draagvlak om inburgering en integratie in wederkerigheid gestalte te geven.
3. Kritisch maatschappelijk reflecteren en ageren.
4. Elke persoon die zich aandient bij Kom-Pas op een respectvolle manier onthalen en helpen om een antwoord te vinden
op zijn vragen.
Dat realiseren we samen met inburgeraars, mensen zonder wettig verblijf, organisaties en instellingen, autochtonen en
allochtonen, minder- en meerderjarigen
én door middel van:
• een professionele, diverse en gemotiveerde personeelsploeg die ten dienste staat van alle inburgeraars. We streven
ernaar de inburgeraar in zijn eigen taal te kunnen ontvangen en via permanente vorming en bijscholing van ons per
soneel, hem adequaat te helpen of door te verwijzen.
• beleidsbeïnvloedend werk naar de relevante beleidsinstanties toe. Daarbij beogen we in de eerste plaats de lokale en
Vlaamse overheden maar ook de federale en Europese instellingen.
• activiteiten om de maatschappelijke participatie van inburgeraars in alle geledingen van de samenleving te bevor
deren. Maatschappelijk participeren houdt enerzijds in dat de inburgeraar op het vlak van werk, opleiding en onder
wijs, welzijn, huisvesting en gezondheid én op sociaal en cultureel vlak zelfstandig kan optreden; anderzijds dat de
betrokken instellingen hem gepast kunnen ontvangen.
3
4. Kom-Pas wil daarbij:
• Samenwerken met alle relevante personen en organisaties. Wanneer een organisatie één van bovengenoemde op
drachten als haar kerntaak beschouwt zal Kom-Pas een aanvullende of toeleidende rol opnemen.
• Leiding nemen waar knelpunten ontstaan of niet wordt tegemoet gekomen aan behoeften, met als doel zelf oplos
singen te formuleren of een andere organisatie daartoe aan te zetten.
• Gebruik maken van de beschikbare overleg- en samenwerkingsinstrumenten op lokaal, Vlaams, federaal en Europees
niveau.
• Communiceren via de beschikbare communicatiemiddelen of, indien nodig, deze zelf ontwikkelen.
4
5. Inburgering voor Dummies
De doelgroep
Het inburgeringsbeleid is bedoeld voor vreemdelingen van achttien jaar en ouder die zich langdurig in Vlaanderen of
Brussel komen vestigen. Ook Belgen die niet in België geboren zijn en van wie minstens één van de ouders niet in België
geboren is, behoren tot de doelgroep. Er zijn verschillende geledingen binnen de totale doelgroep:
• nieuwkomers: degenen die zich maar onlangs in België gevestigd hebben
• oudkomers: degenen die al langer dan een jaar in België wonen
• bedienaars van erkende erediensten in plaatselijke kerk- en geloofsgemeenschappen die door de Vlaamse overheid zijn erkend
Verplicht, rechthebbend of vrijgesteld
Alle personen die tot de doelgroep behoren hebben recht op inburgering, zij zijn dus rechthebbend.
Bepaalde categorieën zijn bovendien verplicht waaronder de nieuwkomers en de bedienaars van erkende erediensten.
Burgers van een lidstaat van de Europese Unie, de Europees Economische Ruimte en Zwitserland zijn dan weer vrijgesteld,
tenzij zij de Belgische nationaliteit hebben en zich recent in Vlaanderen vestigden.
Verplichten die hun plicht niet nakomen of rechthebbenden die hun inburgeringscontract niet naleven, kunnen een admini
s ra
t tieve geldboete krijgen volgens het boetebesluit. Er is een handhavingsambtenaar die dit opvolgt en uitvoert.
Inburgeringstraject, inburgeringscontract en inburgeringsattest
Het inburgeringstraject bestaat uit een primair en een secundair traject.
Het primaire traject, dat door het onthaalbureau georganiseerd wordt, bestaat uit een vormingsprogramma en uit indivi
duele begeleiding op maat van de inburgeraar. Het vormingsprogramma wordt samengesteld uit een cursus Maatschap
pelijke Oriëntatie, lessen Nederlands en loopbaanoriëntatie.
Het secundaire traject is een vervolgtraject in functie van werk, studies, … Het wordt door reguliere voorzieningen aange
boden zoals de VDAB of binnen de onderwijssector.
5
6. Inburgeraars in spe tekenen een inburgeringscontract. Hierin wordt voor elke inburgeraar, individueel en op maat, het
primaire traject dat zij zullen afleggen vastgelegd.
Wanneer de inburgeraar zijn primair traject volgens contract heeft afgelegd krijgt hij of zij hiervoor een inburgerings ttest.
a
Met dit attest kunnen zij dan rechtstreeks instappen in het secundaire traject.
Minderjarige nieuwkomers
Alle minderjarigen op Belgisch grondgebied hebben recht op onderwijs en leerplicht. Ook de kinderen die nieuw in België
zijn en het Nederlands niet als moedertaal hebben. Veel scholen organiseren onthaalonderwijs om deze nieuwe leerlingen
zo snel mogelijk Nederlands te leren en te integreren. Het onthaalbureau verzorgt de toeleiding naar onderwijs en waar
nodig ook toeleiding naar welzijns- of gezondheidsvoorzieningen.
6
7. Nieuw in Gent?
Elk jaar verhuizen mensen van en naar Gent. Uit Vlaanderen, België, Europa en alle delen van de wereld. Nieuwkomers,
personen die nog geen jaar in België gevestigd zijn, vormen het grootste deel van de doelgroep inburgering. Dit is in Gent
geen uitzondering.
In 2010 kwamen er in totaal 4207 volwassenen uit 149 verschillende landen in Gent aan, via een inschrijving in het rijks
register. 661 hiervan vertrokken binnen het jaar weer, 1913 mannen en 1633 vrouwen bleven in Gent. 2021 onder hen
zijn nieuwkomers, de rest alleen nieuw in Gent.
Top 20 nationaliteiten van de nieuwe Gentenaars
Bulgarije 980
Turkije 291
Slowaakse Republiek 217
Nederland 176
Polen 175
Albanië 99
Rusland (Federatie van) 95
Marokko 75
Ghana 54
Duitsland 52
Armenië (Rep.) 47
Italië 46
Spanje 46
Hongarije 43
Portugal 43
Tsjechische Republiek 42
Frankrijk 41
Indië 40
Servië 37
Iran 34
7
8. Top 10 verblijfsstatussen
Gezinshereniger 1034
Regularisatie - art 9 (bis, ter en lid 3) 325
Bewijs van Inschrijving in het
317
Vreemdelingenregister
EU+ werknemer - zelfstandige 314
EU+ werknemer - loontrekkende 283
Gezinshereniging met EU 209
Gezinshereniging met Belg 194
Asielzoeker (aanvraag meer dan 4 maanden
156
geleden)
Gezinshereniging met derdelander 101
Niet-EU+-gezinshereniger met Belg 100
0 200 400 600 800 1000 1200
8
9. Instroom en toeleiding: aanmeldingen in Kom-Pas
De doelgroep voor inburgering is ruimer dan nieuwkomers of nieuw in Gent alleen. Ook oudkomers hebben recht op of
zijn soms nog verplicht tot inburgering.
Hoe bereikt Kom-Pas al deze mensen?
Via de gemeente krijgt Kom-Pas maandelijks lijsten uit het bevolkingsregister. Iedereen op deze lijst krijgt wervingsbrieven
met uitleg over hun recht op of plicht tot inburgering. Zo kan Kom-Pas de nieuwkomers en de nieuwe Gentenaars al indi
vidueel oproepen.
In 2010 verschenen er 3546 personen op deze lijsten. Daarvan waren 1984 personen rechthebbend, 820 verplicht en van
de overige 661 moest eerst verder uitgezocht worden óf ze tot de doelgroep en tot welke categorie ze behoorden. 81
personen behoorden zeker niet tot de doelgroep.
In overlap met deze groep uit het bevolkingsregister meldden zich in 2010 in totaal 2323 geïnteresseerden op Kom-Pas,
nieuwkomers en oudkomers. 1265 rechthebbenden, 955 verplichten en 103 die niet tot de doelgroep behoorden.
Aanmeldingen in Kom-Pas
2500
2323
2000 1878
1620
1500
1265
2008
955 2009
1000 896
845
791 2010
707
500
191
68 103
0
Recht Plicht Geen doelgroep Totaal
9
10. Heel wat inburgeraars worden bovendien (ook) doorgestuurd via andere diensten. Het OCMW, de VDAB, het Huis van het
Nederlands, Sociale Huisvesting dragen allemaal een belangrijk steentje bij tot de toeleiding. 803 inburgeraars kwamen
langs één van deze wegen tot over onze drempel, 834 reageerden op de wervingsbrieven of kwamen zich spontaan aan
melden. Van 686 was het onduidelijk of kon (nog) niet geregistreerd worden langs welke weg zij zich kwamen aanmelden.
Inburgeraars met een eerste aanmelding in 2010 en met een doorverwijzing via:
OCMW HvN Sociale Huisvesting VDAB Aanbod NT2 Eigen werving of spontaan
659 91 29 20 4 834
Opvallend is het grote aantal doorverwijzingen door het OCMW. De OCMW’s kunnen oud- en nieuwkomers uit hun eigen
doelgroep verplichten om zich in te burgeren. Dit protocol tussen OCMW en Inburgering liep ook in 2010 met succes verder.
Het Gentse OCMW zette ook de overeenkomst met Kom-Pas voort om nieuwe EU-burgers in Gent te kunnen verplichten
zich in te burgeren (deze groep is binnen Inburgering in principe vrijgesteld).
10
11. Intakes en inburgeringscontracten
De trajectbegeleiders van Kom-Pas, regisseurs van de inburgeringstrajecten, namen 1825 intakes af in 2010, ongeveer
even veel mannen als vrouwen.
De intake is een individuele verkenning naar de noden, wensen en mogelijkheden van elke inburgeraar. Eerst wordt de
huidige situatie in kaart gebracht. Wat brengt de inburgeraar mee aan onderwijs- en werkervaring? Aan leerbehoeften
en competenties? Diploma’s? Moet hij of zij doorverwezen worden naar het Huis van het Nederlands? Welk vormings
programma kan de inburgeraar volgen? Op welk niveau en wanneer? Is er kinderopvang of een toeleiding naar onderwijs
voor kinderen nodig? Wat zijn de perspectieven van de inburgeraar?
Sommige inburgeraars zijn hooggeschoold, andere analfabeet. Er zijn er die al een tijdje werken, andere die graag willen
werken maar herschoold moeten worden. Nog andere willen zich op sociaal of cultureel vlak inzetten in hun nieuwe stad
of gaan studeren. De noden en mogelijkheden zijn voor elke inburgeraar anders en ook de drempels zijn anders.
Voor elke inburgeraar die een inburgeringstraject gaat volgen wordt een inburgeringscontract opgesteld. Het contract be
vat afspraken over het te volgen vormingsprogramma en stelt er een termijn voor vast. Het contract verbindt de inburge
raar verder tot een inspanningsverbintenis. Dit veronderstelt een regelmatige deelname. Afwezigheden moeten niet
alleen verantwoord maar ook op voorhand gemeld worden. In 2010 werden 1657 contracten ondertekend.
11
12. Inburgeringscontracten
1800
1600
1400
1200
1000 2008
800 2009
600 2010
400
200
0
Recht Verplicht Overname Totaal
Verplichte inburgeraars die hun inburgeringsplicht niet nakomen worden administratief beboet. Het boetebesluit ging in
2009 in voege. In 2010 werden 93 inbreukdossiers opgesteld. De meest voorkomende inbreuken betroffen het zich niet
tijdig aanmelden (45) of vroegtijdig en onrechtmatig het inburgeringstraject stopzetten (26).
12
13. Diplomagelijkschakeling
Een deel van de inburgeraars brengt diploma’s mee die ze in hun thuisland behaalden. Om daar in België mee aan de
slag te kunnen moeten dergelijke diploma’s beoordeeld worden op hun gelijkwaardigheid in ons land en erkend worden.
Kom-Pas helpt inburgeraars en niet-inburgeraars met de gelijkschakeling van hun diploma’s. Het Stedenfonds voorziet de
mogelijkheid voor niet-inburgeraars om hun diploma bij Kom-Pas te helpen gelijkschakelen en ook voor de VDAB organi
seert Kom-Pas de mogelijkheid tot gelijkschakeling voor buitenlandse diploma’s.
Voor elke aanvraag stelt Kom-Pas een dossier op. De cliënt verzamelt alle benodigde documenten welke formeel worden
vertaald en verstuurd naar Naric Vlaanderen, die de gelijkwaardigheid bepaalt en erkenning toewijst.
Er werden 122 dossiers voor inburgeraars opgestart, 172 voor niet-inburgeraars binnen het Stedenfonds en 65 voor niet-
inburgeraars binnen de VDAB, samen goed voor 359 dossiers.
De dienstverlening rond diplomavergelijking kent, sinds ze in 2007 meer structureel uitgebouwd werd, een enorme groei.
In 2010 werd onderzocht hoe registratie voor inburgeraars binnen het cliëntvolgsysteem opgenomen kon worden. Speci
fieke cijfers voor deze categorie zullen vanaf 2011 beschikbaar zijn. Voor het Stedenfonds en de VDAB worden alle ge
gevens in een aparte database bijgehouden.
Ongeveer even veel mannen als vrouwen vragen een diplomavergelijking aan. De meeste vragen een gelijkschakeling van
hun diploma van het secundair onderwijs, daarnaast wordt een behoorlijk deel academische erkenningen aangevraagd.
Dossiers Stedenfonds en VDAB Dossiers Stedenfonds en VDAB
naar categorie naar status
94
Academische Lopende dossiers
erkenning
10 17
66 Niveaubepaling
56 53 Positief resultaat
Secundair
Negatief resultaat
HBO
16 157
Gedeeltelijke
Professionele
5 erkenning erkenning
Het aanvragen van een gelijkschakeling vergt veel tijd. Veel documenten moeten in het land van herkomst opgevraagd
worden en dossiers zijn vaak complex. Een cliënt kan bovendien meer dan 1 dossier laten samenstellen. Dit resulteert in
een grote hoeveelheid lopende dossiers.
13
14. Loopbaanoriëntatie
Binnen het inburgeringstraject kiezen inburgeraars voor een bepaald perspectief, dat ze na het behalen van hun inburge
ringsattest verder kunnen volgen.
Loopbaanoriëntatie richt zich op deze perspectieven. Inburgeraars met een professioneel perspectief stromen door naar de
VDAB waar ze verder begeleid worden richting arbeidsmarkt.
Zij die eerst nog willen studeren, kiezen voor een educatief perspectief. Inburgeraars die zich maatschappelijk of sociaal
willen engageren kiezen voor een sociaal perspectief (Maatschappelijke Participatie).
Trajectbegeleiders (TB) en leerkrachten Maatschappelijke Oriëntatie (MO) moeten voor elke inburgeraar tot een goede
afstemming komen, waarbij de loopbaanoriëntatie als een rode draad doorheen het inburgeringstraject loopt.
Dossierbespreking TB / MO:
- terugkoppeling informatiebehoefte
- huidige competenties
- knelpunten
TB MO TB TB MO LO educatief LO educatief TB TB
Intakgesprek
(trajectbepaling MO, NT2)
start inburgeringscursus
aanvraag diplomagelijkschakeling
doorverwijzen Huis v/h Nederlands:
screening, info taalopleidingen
(niet - verplichte)
les MO volwassenenonderwijs:
algemene info onderwijsstructuur,
studieaanbod, toelatingsvoorwaarden,
studiefinanciering
infosessies inburgeraars
(mogelijk) educatief perspectief
(specifieke info toelatingsvoorwaarden
ondersteuningsmaatregelen,
studiefinanciereng)
onderwijsmarkt: voorstelling studie-
en ondersteuningsaanbod
onderwijsverstrekkers en derde
perspectiefbepaling (bevestiging
of wijziging keuze)
begeleiding naar Via-Educatie
(intermediaire instantie)
Afsluiten inburgeringstraject
Dit is een schematische voorstelling, in praktijk verloopt het parcours uiteraard niet steeds zo chronologisch als voorgesteld.
14
15. In 2010 concentreerde Kom-Pas zich op het ontsluiten van informatie over de mogelijkheden voor inburgeraars om verder
te studeren en een diploma te behalen. De zo ontstane helpdeskfunctie richtte zich specifiek op trajectbegeleiders en leer
krachten Maatschappelijke Oriëntatie en stond ook open voor Inburgering Oost-Vlaanderen en Inburgering West-Vlaanderen.
Kom-Pas werkt nauw samen met Via-Educatie, een intermediaire instantie die werkt rond studiekeuzes, ondersteuning
biedt om te voldoen aan de toelatingsvoorwaarden en dergelijke meer.
Twee infosessies Hoger Onderwijs/Hoger beroepsonderwijs/Tweedekansonderwijs voor verschillende taalgroepen kon
den rekenen op eerst 150 en daarna 60 deelnemende inburgeraars. Een onderwijsmarkt waar verschillende regionale
onderwijsverstrekkers hun aanbod kenbaar maakten kon rekenen op 75 geïnteresseerde inburgeraars. Ook deze activi
teiten stonden open voor de diensten Inburgering van Oost- en West-Vlaanderen.
15
16. Maatschappelijke Oriëntatie
De cursus Maatschappelijke Oriëntatie heeft als doel de zelfredzaamheid van inburgeraars zodanig te vergroten dat zij
zelfstandig kunnen functioneren in hun nieuwe omgeving.
Inburgeraars maken kennis met de Belgische/Vlaamse samenleving, aan de hand van 11 leeromgevingen (Stad en Land,
Verblijfssituatie, Gezin, Tewerkstelling, Wonen, Gezondheid, Mobiliteit, Consumptie, Vrije tijd, Onderwijs/Opvoeding, Pu
blieke Dienstverlening).
De cursus wordt gedifferentieerd aangeboden: analfabeten, laaggeschoolden en hooggeschoolden worden gegroepeerd.
Bovendien zijn er cursussen overdag, ’s avonds of in het weekend.
Informatie over de cursisten MO per taalgroep in 2010
Taalgroep Aantal cursisten Aantal groepen Gemiddeld aantal cursisten per groep
Albanees 36 2 18
Arabisch 147 11 13
Bulgaars 287 17 17
Engels 204 13 16
Farsi 14 1 14
Frans 111 10 11
Koerdisch 16 1 16
Nederlands (incl. tolken) 94 6 16
Pools 28 2 14
Russisch 139 8 17
Servo-Kroatisch 10 1 10
Slowaaks 143 10 14
Spaans 70 6 12
Turks 274 20 14
Individueel (diverse talen) 12 11 1
Totaal 1585 119 14
De lessen worden gegeven in verschillende contacttalen. In 2010 waren dat er 14, twee meer dan in 2009. Naast deze
contacttalen zijn er groepen ‘MO Nederlands met tolken’. Er werd in 2010 in 12 talen getolkt, vier meer dan in 2009.
Primeur in 2010 waren de groepen ‘MO Nederlands zonder tolken’. 27 inburgeraars die al een bepaald niveau Nederlands
behaalden in het volwassenenonderwijs volgden de cursus in het Nederlands.
16
17. Talen waarin getolkt werd in 2010 Aantal cursisten
Chinees 5
Hindi 4
Hongaars 2
Koerdisch 7
Pashtu 19
Peul 3
Servo-Kroatisch 10
Somali 7
Tibetaans 4
Tigrinya 2
Urdu 6
Vietnamees 1
TOTAAL 70
In 2009 gingen alle leerkrachten aan de slag met een nieuwe methodiek, de Climodiek.
Deze methodiek is gebaseerd op coöperatief leren waarbij de kennis, vaardigheden, attitudes en competenties van cur
sisten centraal staat. In 2010 bezochten twee onderwijsinspecteurs, afgevaardigd door Inburgering, alle onthaalbureaus
om o.a. te onderzoeken hoe de implementatie van de Climodiek verliep. Kom-Pas kreeg een positief verslag met daarbij
een aantal aanbevelingen waar het team Maatschappelijke Oriëntatie in het lopende jaar nog mee aan de slag ging.
Kom-Pas werkt gebiedsoverschrijdend samen met Inburgering Oost-Vlaanderen. De twee diensten beschikken over een
gedeeltelijk verschillend aanbod contacttalen en schrijven soms cursisten bij elkaar in om zoveel mogelijk inburgeraars op
maat te bedienen of om te vermijden dat inburgeraars lang moeten wachten op een geschikt cursusaanbod. 47 cursisten
van Kom-Pas volgden lessen bij Inburgering Oost-Vlaanderen en 98 cursisten kwamen naar Kom-Pas.
17
18. Nederlands als tweede taal
Het Huis van het Nederlands Gent organiseert de samenwerking tussen alle aanbodverstrekkers ‘Nederlands als tweede
taal’ (NT2) in het Gentse. Kom-Pas werkt nauw samen met het Huis van het Nederlands, de Gentse afdeling is gevestigd
onder hetzelfde dak.
Inburgeraars die een contract tekenen worden vervolgens bij het Huis gericht doorverwezen naar een aanbod NT2 op hun
maat.
Het Huis formuleert hiervoor adviezen. In 2010 werden 1703 adviezen voor deze groep geformuleerd, hiervan waren 692
verplichte inburgeraars en 920 rechthebbende. Van 91 personen was het niet eenduidig.
De lessen Nederlands (NT2) worden gegeven door verschillende aanbieders uit het volwassenenonderwijs. Daarnaast
differentiëren de onderwijsinstellingen naar niet-gealfabetiseerde, andersgealfabetiseerde en gealfabetiseerde (Latijns
schrift) cursisten. Tot slot zijn er verschillende richtgraden NT2 en wordt binnen die richtgraden gewerkt met groepen die
sneller, trager of gemiddeld vorderen. Binnen het primaire inburgeringstraject moeten inburgeraars minstens richtgraad
1.1. behalen.
Naast de instroom van inburgeraars die een advies kregen in 2010 zijn er inburgeraars die later aan hun taaltraject be
gonnen, er langer aan bezig waren of lessen blijven volgen na de behaalde minimum richtgraad. Zo zijn er in totaal 2790
inburgeraars die in 2010 in de Nederlandse les zaten. Van de hoogopgeleide inburgeraars die Nederlands volgen bij het
Universitair Centrum voor Talen zijn er geen gegevens. Het absolute totaal voor 2010 ligt dus nog een stuk hoger.
Richtgraad 1 R1 analfabeten R1 andersgealfabetiseerden Richtgraad 2 Richtgraad 3
CBE Gent 619 261 96 - -
CVO De Bargie 519 - - 165 2
Het Perspectief 765 - 15 340 8
Totaal 1903 261 111 505 10
18
19. Inburgeringsattesten
Inburgeraars die hun primaire traject volledig afronden bekomen een inburgeringsattest. Het primaire traject duurt in veel
gevallen langer dan een jaar. Soms worden de trajecten ook onderbroken door ziekte, zwangerschap of werk. In 2010
behaalden 737 inburgeraars het attest.
Inburgeringsattesten
800
700
600
500
2008
400 2009
2010
300
200
100
0
Oudkomers Nieuwkomers Onbepaald Totaal
Na afronding van het primaire traject kan gestart worden met het secundaire traject. Dit hangt mee af van het perspectief
dat inburgeraars in hun primaire traject bepaalden.
Inburgeraars met een professioneel perspectief worden warm aan de VDAB overgedragen om hun loopbaan (verder) vorm
te geven. Degenen met een educatief perspectief stromen door naar diverse onderwijsinstellingen of beroepsopleidingen.
Daarnaast kunnen inburgeraars, wanneer er geen al te grote financiële drempels of tijdstekorten zijn, hun niveau Neder
lands verder bijschaven in het volwassenenonderwijs.
19
20. Minderjarige Anderstalige Nieuwkomers
Alle minderjarigen op Belgisch grondgebied hebben recht op onderwijs en vallen bovendien onder de leerplicht, los van
hun verblijfssituatie.
Instroom minderjarigen
Kom-Pas heeft al een lange geschiedenis in het
toeleiden van anderstalige minderjarige nieuwkomers
naar de Gentse scholen. Na een aantal jaren noodge
232 dwongen afbouwen werd stilaan weer sterker ingezet
0-5 jaar op de werving, toeleiding en begeleiding van gezinnen
6-12 jaar
bij wie het schoolgaan van de kinderen wordt belem
348 merd. Vaak zijn dit gezinnen met een multiproblema
13-18 jaar
tiek rond gebrekkige huisvesting, slechte gezondheid
843 en problemen met budgetbeheer. Gent kwam in 2010
een aantal keren in het nieuws vanwege de toestroom
en situatie van Roma-gezinnen.
Er werden nieuwe of versterkte banden gesmeed
met o.a. Kind en Gezin, ’t Vindcentje, het OCMW, de
maatschappelijke cel van de politie en het parket om
deze gezinnen beter te bereiken.
Aanmeldingen in Kom-Pas
In 2010 steeg de instroom van minderjarigen naar een
totaal van 1423 minderjarigen die uit 102 verschillen
de landen kwamen. Het grootste deel, 843 hiervan,
92 67
zijn jonger dan 5 jaar.
0-5 jaar
6-12 jaar
13-18 jaar
106
20
21. Top 30 Nationaliteiten instroom Er werden in 2010 door Kom-Pas dan ook relatief veel
Bulgarije 405 kleuters toegeleid naar onderwijs. Strikt genomen zijn zij
Slowaakse Republiek 185 geen doelgroep van inburgering, in sommige gevallen
Turkije 140 ging het ook niet over nieuwkomers. Aangezien er in het
Nederland 72 Gentse geen andere organisaties zijn die deze taak kun
Ghana 52 nen opnemen maar de vraag om hulp bij de toeleiding
Polen 40 wel sterk leeft wierp Kom-Pas zich op om toch een hel
Rusland (Federatie van) 38 pende hand toe te steken.
Marokko 34
Albanië 23 Een andere taak die in 2010 werd opgenomen, was het
Irak 22 opstellen van de zogenaamde ‘Roma-attesten’. Scholen
Tsjechische Republiek 21 kunnen voor kinderen uit Roma-gezinnen een beetje
Duitsland 19 extra omkadering krijgen, mits het gezin een attest kan
Afghanistan 18 voorleggen. Er werden voor het basisonderwijs zo’n 300
Frankrijk 17 attesten en voor het secundair onderwijs een honderdtal
Kosovo 16 opgemaakt.
Pakistan 16
Hongarije 15
Armenië (Rep.) 12 Aantal toeleidingen naar onderwijs
Spanje 12
Algerije 11
Servië 11 2010
Indië 10
Congo (Kinshasa, ex-Zaïre) 9
Somalië 9 2009
Verenigde Staten van Amerika 9
China 8
Nigeria 8
2008
Bosnië-Herzegovina (Rep.) 7
Kameroen 7
0 50 100 150 200 250
Syrië 7
21
22. Maatschappelijke Participatie voor jong en oud
Inburgering werkt langs twee kanten. Kom-Pas slaat dan ook de handen ineen met heel wat partners om inburgeraars
socio-cultureel te laten participeren in de Gentse context en een Gents netwerk uit te bouwen. Organisaties zoals Vorming
Plus, ING, Sportnetwerk, De Centrale, Trefpunt, Rocsa, Zebrart, netwerk vrijetijdsparticipatie (dienst Kunsten stad Gent),
sportdienst Gent, maar ook heel wat jeugdorganisaties stellen hun deuren open en zijn actief betrokken in diverse pro
jecten.
Naast de projecten worden jongeren en volwassen inburgeraars ook individueel op weg geholpen met hun vragen rond
het vinden van een culturele of sportieve tijdsbesteding, vakantiekampen of vrijwilligerswerk.
Kom-Pas organiseerde twee Participatiemarkten in 2010. Beiden met een aanbod voor zowel volwassenen als gezinnen
met kinderen. Diverse (socio-culturele) organisaties zoals de Jeugddienst, Chiro, Scouts, De Vieze Gasten, De Centrale,
Sportdienst Gent, Muziekproject OCMW, Victoria de Luxe, Huis van het Nederlands Gent, Vorming Plus, VOEM, Rocsa, Kind
en Preventie, KAV, NTGent, Sportnetwerk, Roeland vzw en de vrijwilligerswerking Inburgering Gent stelden hun aanbod
voor. Een grote opkomst zorgde voor een geslaagd recept wat in de toekomst zeker herhaald zal worden.
Om financiële drempels te verlagen en de toegankelijkheid van het cultuur-, jeugdwerk en sportaanbod voor mensen
in armoede te verhogen werkte Kom-Pas een instrument uit om het Fonds Vrijetijdsparticipatie open te stellen voor de
inburgeraars die het echt nodig hadden.
Er werden 24 (waarvan 20 minderjarigen) tussenkomsten gerealiseerd voor gemotiveerde inburgeraars om aan heel di
verse activiteiten te kunnen deelnemen: van drumlessen, sportkampen, chiro tot tekenlessen.
Voor Minderjarigen
In 2010 werden dossiers opgesteld voor 36 individuele concrete vragen naar vrije tijdsbesteding. 23 jongens en 13 meisjes
werden zo goed mogelijk toegeleid naar diverse organisaties. De meeste (19) vragen en toeleidingen betroffen cursus
sen (taal). 11 jongens en meisjes zochten en vonden een sport om te beoefenen. 6 jongeren vonden een stek op diverse
speelpleinwerkingen. De overige toeleidingen betroffen o.a. toeleidingen naar de Jeugddienst, de jeugdbeweging en
artistieke of creatieve organisaties.
Dagje Planeet Gent
De 7e editie van het Dagje Planeet Gent liet 296 anderstalige nieuwkomers tussen 12 en 18 jaar kennismaken met ver
schillende Gentse jeugd- en jongerenorganisaties. 20 organisaties stelden hun werking voor op 9 verschillende locaties, de
22
23. jongeren kozen elk 4 workshops om gericht van het aanbod te proeven. De dag werd geopend met een voorstelling en af
gesloten met een interactieve breakdance act en volledig gecoördineerd in een nauwe samenwerking met de Jeugddienst.
Met dank aan B-girl Gloria (ISADORA), Habbekrats, het Meisjeshuis, de Meisjeswerking en de Tiener en Jongerenwerking
van vzw jong, JES vzw, Jh de Kaarderij vzw jong, VOEM vzw, Chiro, Scouts en Gidsen Vlaanderen, Sportdienst Gent, TCC Rooi
gem, VDRG, Intercultureel centrum de Centrale, Sport na School, Sportnetwerk Gent Noord, Jeugddienst Gent met Swappas
en Grabbelpas, jeugdwerknet, BOP-project, Jeugdtheater LARF, KOC Taekwondo Club Gent en Groep Intro.
Taalkampen Roeland vzw
Na het succes van de Zomerschool voor anderstalige nieuwkomertjes in 2009 werd het aanbod Nederlandse taalkampen
in 2010 uitgebreid over 4 vakantieperioden. Aan de hand van allerlei creatieve workshops en uitstapjes leren de kinderen
veel bij over de Nederlandse taal maar ook over Vlaamse kinderliedjes en –spelen.
Roeland vzw organiseerde tijdens de Krokus- en Herfstvakantie een taaldriedaagse voor kinderen tussen 7 en 12 jaar,
tijdens de Zomervakantie een taalkamp van een maand voor dezelfde leeftijdsgroep en tijdens de paasvakantie een
5-daagse voor jongeren tussen 12 en 15 jaar. Kom-Pas stelt telkens zijn gebouwen en infrastructuur ter beschikking van
de taalkampen.
Taalkamp Aantal deelnemers
Krokusvakantie 31
Paasvakantie 22
Grote vakantie 54
Herfstvakantie 34
23
24. Voor Meerderjarigen
69 inburgeraars werden individueel toegeleid naar het Gentse vrijetijdsaanbod. Samen met de inburgeraars die naar vrij
willigerswerk werden toegeleid en degenen die door een groepsaanbod (zoals de Participatiemarkt) een tijdsbesteding
vonden, komen we in totaal aan 113 volwassen inburgeraars met een toeleiding naar het socio-culturele of sportaanbod.
Vrijwilligers voor Vrijwilligers
Na een tijdje stil te hebben gelegen werd de werking rond vrijwilligers in 2010 weer opgestart. Een team van telkens vier
enthousiaste vrijwilligers zocht samen met inburgeraars naar een plaats waar deze als vrijwilliger aan de slag konden. De
inburgeraars ontmoeten zo nieuwe mensen, kunnen hun Nederlands oefenen en leren andere organisaties kennen. Orga
nisaties ontmoeten op hun beurt dan weer inburgeraars, soms voor hen een nieuwe doelgroep.
Vzw JONG, kringloopwinkel Brugse Poort, Bourgoyen, het Guislaininstituut, RVT Heiveld, Victoria Deluxe, Pole Pole, Bottelaere
fracarita tuinproject stelden zich onder andere open om een inburgeraar-vrijwilliger in hun organisatie te laten meedraaien.
85 inburgeraars wilden heel graag vrijwilligerswerk doen. 51 van hen mochten echter geen vrijwilligerswerk uitvoeren,
aangezien de wetgeving rond vrijwilligerswerk stelt dat personen pas bevoegd zijn wanneer zij recht hebben op tewerk
stelling zonder arbeidskaart.
Sportweek
Voor het eerst werd in 2010 de Sportweek georganiseerd. Vanuit het reguliere aanbod van o.a. Sportnetwerk werd een
sessie zumba, yoga, karate, badminton, voetbal of zwemmen aangeboden. 32 inburgeraars namen, onder de vleugel
van een vrijwilliger, deel. Een aantal had daarmee de smaak te pakken en schreef zich nadien ook in of keerde op eigen
houtje terug voor meer. De sessie karate stond open voor het hele gezin, waar een vader met zijn kinderen ook effectief
aan deelnam en zich achteraf ook bij de club inschreef.
24
25. Een greep uit de andere projecten en activiteiten waar inburgeraars in 2010 aan deelnamen:
Dzjambo: interculturele ontmoetingen
Vorming Plus organiseerde wederom een reeks informele ontmoetingsmomenten.
Belgen en anderstalige nieuwkomers leren elkaars leefwereld kennen aan de hand van uitstappen en bijeenkomsten.
Deze culturele uitwisselingen tussen Belgen en inburgeraars staan garant voor wandelingen, museumbezoeken, kook
avonden, creatieve workshops en dansen. In 2010 namen 58 inburgeraars deel aan deze activiteiten.
Daarnaast werden tijdens de zomer een viertal uitstappen georganiseerd onder de noemer ‘Dzjambo Zomer’. Ieper, Brug
ge, Luik en Oostende werden verkend.
Dzjambo wordt ondersteund door een gedreven vrijwilligersploeg, waaronder een aantal inburgeraars. Kom-Pas staat in
voor de logistiek en werving.
Fietsproject
Sportnetwerk Gent Noord organiseert fietscursussen voor volwassenen. Leren fietsen, verkeersveiligheid en je fiets ook
zelf herstellen, het zit allemaal in de lessen vervat.
In twee cursusdelen van 4 lessen startten 6 inburgeraars als beginnend fietser en 7 als gevorderde. De cursus wordt be
kroond met een fietstocht.
25
26. Voetbaltoernooi
Ook in 2010 organiseerde Kom-Pas een zaalvoetbaltoernooi waar inburgeraars en het personeel van Kom-Pas en een
aantal partnerorganisaties zich met de bal kunnen meten.
De Week Tegen Het Racisme
In navolging van 2009 organiseerde Kom-Pas in het kader van de week tegen het racisme opnieuw een stand up comedy,
Lachen met de Buren. Enkele van de beste Vlaamse - of Vervlaamste - stand up comedians liet het publiek in de Centrale
de lachspieren goed gebruiken.
Schuun Volk: spellekesavond
De dienst Diversiteit en Gelijke Kansen van de Stad Gent haalde in het najaar de tentoonstelling Schuun Volk naar de
Arteveldestad. In samenwerking met vzw De Speltafel werd aan buurtbewoners en inburgeraars gevraagd om spelen uit
hun eigen achtergrond mee te brengen voor de Spellekesavond binnen dit project. Zo kwamen er spelen van over de hele
wereld op tafel.
26
27. Financiering
Inkomsten: € 2.400.356,34
Inburgering..................................................... 0,85%
Stad Gent/Stedenfonds................................. 0,05%
Andere............................................................. 0,10%
Uitgaven: € 2.460.040,05
Personeel.........................................................0,86%
Onderhoud gebouw........................................0,01%
Verzekeringen..................................................0,01%
Communicatie..................................................0,02%
Afschrijvingen..................................................0,02%
Andere werkingskosten..................................0,01%
Kom-Pas krijgt subsidies van de Vlaamse overheid voor de realisatie van primaire inburgeringstrajecten op Gents grondge
bied. Daarnaast krijgt onze vzw subsidies van het Stedenfonds om een meer uitgebreide werking rond de minderjarigen,
de diplomavergelijking en maatschappelijke participatie mee op te nemen in haar taken.
EU Conference on Integration
In 2010 werkte Inburgering Gent een 2-daagse conferentie rond integratie uit in het kader van het Belgische voorzitter
schap van de Europese Unie, met ondersteuning van Vlaams Minister van Integratie Geert Bourgeois. ‘The added value
of a regional and local approach’ (de toegevoegde waarde van een regionale en lokale aanpak). Deelnemers uit diverse
Europese landen die beroepshalve bezig zijn met beleid maken, academisch onderzoek of de implementatie van het
integratiebeleid in de praktijk, wisselden hun ervaringen en kennis uit. Van een brede kijk over het hele werkveld op de
eerste dag tot het uitdiepen van praktische thema’s als de taal leren, maatschappelijke oriëntatie, loopbaanoriëntatie of
activiteiten van migrantenorganisaties op de tweede dag.
27
28. Kom-Pas als het geheel van delen
Kom-Pas bestond in 2010 uit een 60-tal personeelsleden, vast of tijdelijk en voltijds of deeltijds in dienst.
• 16 leerkrachten Maatschappelijke Oriëntatie.
• 20 trajectbegeleiders.
• 5 netwerkers die rond onderwijs voor minderjarigen, loopbaanoriëntatie voor de volwassenen en maatschappelijke
participatie voor jong en oud werken.
• 4 onthaalbedienden en 2 medewerkers voor logistiek en onderhoud.
• 6 personeelsleden die ondersteunend werken: personeelszaken en administratie, financiën en boekhouding, IT-
medewerkers, gebouw en faciliteiten, kwaliteitszorg en communicatie.
• 4 leden aan het hoofd van de delen en het geheel der delen: 2 teamcoördinatoren, een adjunct-directeur en een direc
teur.
2 medewerkers werkten een tijdelijke opdracht rond werving van moeilijk bereikbare groepen uit en 1 medewerker
werkte een tijdelijke opdracht rond de EU-conferentie uit. 2 leerkrachten Maatschappelijke Oriëntatie werken periodiek
voor bepaalde taalgroepen.
Met de stijging van de instroom werd gedurende 2010 sterk geïnvesteerd in het personeelsbestand in Kom-Pas. Er werd
vooral ingezet op de teams Trajectbegeleiding en Maatschappelijke Oriëntatie en op netwerkers.
Raad van Bestuur
Directeur
Adjunt - Directeur
HRM Teamcoördinator Teamcoördinator
Trajectbegeleiding Maatschappelijke
Oriëntatie
Coach
mw Onthaal en Stafmedewerkers:
Faciliteiten Personeel,
Netwerker:
Financiën
Traject Onderwijs, -18, MO -
Kwaliteitszorg,
begeleiders Maatschappelijke leerkrachten
Onthaalmedewerkers Communicatie,
Participatie
Logistieke LT - medewerkers
medewerkers Administrative mw
28