1. บันทึกโลกาภิวัฒน์
เรียนรู้โลก เพื่อรู้จักตัวเอง
และเตรียมรับวิกฤติ
ฉบับปรับปรุงแกไข
30 ธันวาคม 2553
จรรยา ยิ้มประเสริฐ
5 ขอเขียนเหลานี้เขียนในชวงป 2545 - 2546 อาจจะเกาไปนิด
หนึ่ง แตก็ไดปรับแกเล็กนอยเพื่อนําเสนอประเด็นที่คิดวายังรวมสมัยกับ
ขบวนการสหภาพแรงงาน และขบวนการตอสูเพื่อประชาธิปไตยใน
บานเรา และเตือนความจําพวกเราวามันมีทางออกไปจากการเมืองที่
หยุงเหยิง ดูไรทิศทาง และไรความหวัง ที่พวกเราและคนไทยกําลังติด
อยูในวังวนอยูน้ี การนําพาประเทศไทย ใหหลุดพนไปจากวังวนนาเนา
  ํ
และความรุนแรงนี้ขึ้นอยูกับสติ การใชเหตุใชผล และการยึดมั่นใน
อุดมการณประชาธิปไตย และแนวทางสันติวิธี ของคนไทยทุกคน
àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡µÑÇàͧ áÅÐàµÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄµÔ 1
¡ ÃÙ µÑ áÅÐàµÃÕ ÁÃÑ ÄµÔ
Å µ Ã

2. คํานํา
ในยุคโลกาภิวัตนไรพรมแดน แมวาพรมแดนแหงการคา การเงิน และ
การลงทุน จะถูกทลายลงเกือบทั้งสิ้นแลวก็ตาม ไมเวนแมคายสังคมนิยมหรือคาย
คอมมิวนิสต แตพรมแดนแหงเสรีภาพ อิสระภาพ และการเมือง ยังปดกั้นคนสวน
=> บันทึกจากฮาวาย ใหญไมใหไดมีโอกาสรูจักโลกทั้งใบที่ตัวเองอยูดวย ทั้งเงื่อนไขทางการเมือง การ

เราจะอยูอยางไรในยุคทุนนิยมครอบโลก เงิน ภาษา และวีซา แมแตพลเมืองของประเทศมั่งคั่งเชนสหรัฐฯ เองก็ตาม มีประ
มกราคม 2545 ชาชนเพียง 20% เทานั้นที่มีพาสปอรต(ไมนับรวมคนตางชาติในสหรัฐฯ หลายสิบ
ลานคน)
ดังนั้นในทุกโอกาสที่ไดมีโอกาสไดเห็นโลกใบนี้บาง ขาพเจาจึงไดเก็บรวบ
=> จดหมายจากอเมริกา รวมประสบการณ และขอสังเกตตางๆ ที่ไดรับจากการเดินทางมาขีดเขียนเพื่อ
6 – 25 กรกฎาคม 2546 บอกเลาใหกับเพื่อนๆ และพี่นองแรงงานไดรวมรับรูประสบการณนั้นๆ ดวย
โดยหวังวามันอาจจะชวยเปนกระจกใบหนึ่งที่สองสะทอนใหทุกคนไดเห็นโลกาภิ
=> บันทึกจากยุโรป วัตน ในบริบทที่กวางกวาที่สื่อกระแสหลักนําเสนอในอีกมุมมองหนึ่งที่ไมไดเสนอ
ในหนังฮอลีวูดส CNN, BBC, หรือ Times หรือที่รัฐบาลของทุกประเทศไมไดบอก
ตอนที่ 1 กับประชาชนของตัวเอง
สหภาพยุโรป บรัสเซลล เบลเยี่ยม จดหมายจากฮารวาย จากสหรัฐฯ และบันทึกจากยุโรป ถึงแมจะเขียนขึ้น
17-18 พฤศจิกายน 2546 มาในรูปแบบที่แตกตางสไตลกันก็ตาม แตทั้งนี้ทั้งนั้น ก็ดวยความตั้งใจที่จะนํา
เสนอมุมมองและความคิดที่เกิดขึ้นในชวงเวลาที่อยูในตางแดน ซึ่งมีทั้งความรูสึก
ตอนที่ 2 แปลกแยก ขัดแยง และคับแคน เมื่อเห็นความอยุติธรรมบนการกระจายความ
แตร เด เฟมส เยอรมัน มั่งคั่งที่ไมเทาเทียม กระนั้นก็ตาม นําใจและมิตรภาพของประชาชนในที่ตางๆ ที่
19-30 พฤศจิกายน 2546 ไดรับทําใหเราไมสามารถจะลุกขึ้นมามีความรูสึกเกลียดชังหรืออคติกับคนในประ
เทศนั้นๆ เพราะวาความตางแหงเชื้อชาติ ศาสนา เพศหรือสีผวเชนกัน ิ
ขาพเจามีความภูมิใจเปนอยางยิ่งที่ไดมีโอกาสรวบรวมบันทึกเหลานี้ และ
เผยแพรใหพี่ๆ นองๆ และเพื่อนๆ ในขบวนการแรงงานไทย และผูที่ตอสูเพื่อ
ความเปนธรรมในสังคมไทย ไดรวมแบงปนความรูสึกเหลานี้ดวย
จรรยา ยิ้มประเสริฐ
2 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 3

3. บันทึกจากฮาวาย หนาวสั่นไปพรอมกับความใจหายและหวาดวิตกวาขบวนการแรง
งานไมสามารถปรับยุทธศาสตรไดเทาทันทุนไดเลย เมื่อพวกเราไมสามารถ
เราจะอยูอยางไรในยุคทุนนิยมครอบโลก นําเสนอประเด็นสูสาธารณชน สูกลุมคนรุนใหม นักแรงงานรุนใหม แลวเรา
จะสรางความเขาในในเรื่องสิทธิแรงงานกับสังคม คนรุนใหม และนักสหภาพ
ขอเขียนชุดนี้ที่เขียนเมื่อครั้งที่ขาพเจาไดรับโอกาสไปนั่งเขียนหนังสือ แรงงานรุนใหมๆ ไดอยางไร?
ที่สถาบันอีสเวสตเซนเตอร มหาวิทยาลัยฮาวาย เริ่มเขาใจวาปญหาเรื่องของการลดลงของจํานวนสมาชิกสหภาพ
แรงงานทั่วโลกนั้น หนึ่งในปจจัยเปนปญหาที่เกิดจากขบวนการแรงงาน
มกราคม 2545 ดวยเชนกัน ไมใชปญหาที่ทุนสามารถลมสหภาพแรงงาน ตอตาน หรือ
ปองกันไมใหคนเปนสมาชิกสหภาพแรงงานไดเพียงฝายเดียวเทานั้น
ถึงพี่นองแรงงานที่รักทุกทาน แตเพราะไมมีการใหกระบวนการศึกษาเรื่องสิทธิแรงงาน สหภาพ
การที่ไดออกมานั่งเขียนหนังสือที่มหาวิทยาลัยฮาวาย เปนเวลา แรงงานกับคนรุนใหม เรื่อสหภาพแรงงานจึงกลายเปนประเด็นเฉพาะ
หนึ่งเดือน ทําใหขาพเจาไดมีเวลานั่งคิด วิเคราะห คนควาความรูใหมๆ เพื่อ ของคนงานในอุตสาหกรรมการผลิตเทานั้น แตไมสามารถสรางอํา
นํามาใชในการวิเคราะห และทําความเขาใจกับบริบทของโลก สังคม และ นาจตอรองเพื่อความเปนธรรมของคนทั้งสังคมไปดวย
แรงงานในยุคปจจุบัน ไมมีการถายทอดเรื่องราวระหวางกัน นักสหภาพแรงงานแมแตใน
เวลาไม น อ ยหมดไปกั บ การค น คว า ข อ มู ล ที่ ห อ งสมุ ด ของมหา ปจจุบันยังมีความคิดวาการนําเสนอยุทธศาสตรการจัดตั้ง และยุทธศาสตร
วิทยาลัยแหงนี้ แมวาไมสามารถคนหนังสือนับลานๆ เลมที่อยุในหองสมุด การตอสูของคนงานตอสาธารณชนนั้นจะเปนการเปดขอมูลใหนายจาง มอง
นี้ไดหมด แตก็ไดลองสํารวจหนังสือที่เกี่ยวกับแรงงานและประวัติศาสตรแรง วาเทคนิคการจัดตั้งสหภาพควรจะจํากัดอยูเฉพาะตัว และทํางานจัดตั้งใน
งาน และหนังสือเกี่ยวกับการบริหารจัดการหวงโซการผลิต การบริหารจัด ลักษณะใตดินมาโดยตลอด
การดานแรงงาน และแรงงานสัมพันธ ที่เปนมุมมองทางดานธุรกิจเปนสวน เห็นหนังสือมากมายที่แนะนํากลยุทธใหนายจางเกี่ยวกับมาตรการ
ใหญ และก็ตระหนกเปนอยางมากวา เมื่อมองในสัดสวนแลวหนังสือที่เกี่ยว จัดการดานแรงงาน การสรางผลผลิต ผลกําไร และการเสริมสรางศักยภาพ
กับการบริหารจัดการธุรกิจ และหนังสือประเภทจะบริหารหรือสรางความสํา ทางธุรกิจ ซึ่งรวมไปถึงการจะทําอยางไรใหคนงานทํางานอยางยอมจํานน
เร็จในธุรกิจไดอยางไรนั้น มีมากมายมหาศาล ในทางกลับกันหนังสือที่เกี่ยว กับกระบวนการจางงานภายใตวาทกรรมสวยหรูวา “การสรางแรงงาน
กับดานแรงงานทั้งในดานประวัติศาสตร ยุทธศาสตร การเมืองที่เกี่ยวกับแรง สัมพันธ” จริงๆ แลวก็คือทําใหคนงานทํางานอยางทาส ไมตอรอง แมวาจะ
งานนั้นมีนอยกวาหลายสิบเทา และสวนใหญเปนหนังสือเกามีอายุกวา 20- มีชีวิตอความเปนอยูที่แรนแคน ขัดสน หนังสือเหลานี้มีนับแสนนับลานเลม
50 ปมาแลว และเปนคูมือที่ใชศึกษาอยางแพรหลายในหมูนายจาง โดยที่คนงานเองก็ไม
4 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 5

4. ไดศึกษาหรือรับรูเกี่ยวกับเรื่องเหลานี้ เราจะทําอยางไร? เมื่อกระแสสังคมตางก็มองการรวมตัวของ
คนงานตกอยูภายใตมายาภาพแหงอิทธิพลของวาทกรรมการใช คนงาน การประทวง และการสไตรคเปนการบั่นทอนขวัญและ
ภาษาที่ที่ทําใหพวกเขาเชื่อวา “เพราะการศึกษาตํา เพราะความจน และ กําลังใจของนักลงทุน?
เพราะมาจากประเทศยากจน เขาจึงตองทํางานในสหภาพที่ถูกเอารัด
เอาเปรียบ และไดรับคาจางขั้นตํา ที่ไมพอยังชีพ” หรือเชื่อวาเพราะ ที่เลวรายยิ่งกวา
“เปนกรรมเกา เขาจึงตองเกิดมาใชกรรม” ซึ่งเหลานี้เปนการลางสมอง ผูนําแรงงานจํานวนไมใชนอยก็มีความเชื่อเชนนั้น!
ของชนชั้นนายทุน ที่มีตอคนงานมาหลายยุคสมัย และก็สําเร็จเสียดวย เพราะ
คนงานสวนใหญเชื่อเชนนั้น พวกเรามีหวังแคไหนกับการตอสูเพื่อสิทธิ ทามกลางบรรยากาศที่ไม
อีกหนึงมายาภาพทีทาใหคนงาน รัฐบาลของประเทศยากจนทังหลาย
่ ่ ํ ้ เอื้ออํานวยเหลานี้ ตรงนี้เปนคําถามถึงพวกเราทุกคนที่ตอสูเพื่อสิทธิ และ
เชื่อก็คือ “การที่เรามีแรงงานจํานวนมากจึงไมมีอํานาจตอรองกับนัก ดํารงสภาพความเปนอยู สวัสดิการ กฎหมายแรงงานเอาไวไดตอไป
ลงทุน จึงตองแขงขันกับเพื่อนบานดวยการกดคาแรงงานลง เพราะ เราไมมีการบันทึกประวัติศาสตรการตอสูเอาไวเทาที่ควรจะทํา เพื่อ
มิฉะนั้นจะทําใหเสียอํานาจการแขงขัน” ซึ่งตรงนี้ตองมาดูกันวารัฐบาล เปนแหลงศึกษาเกี่ยวกับประวัติศาสตรแรงงานใหกับคนรุนหลัง ซึ่งก็เปน
ของแตละประเทศคือใคร และใครไดประโยชนจากนโยบายการกดคาแรงเพื่อ นิมิตรหมายที่ดีที่พิพิธภัณฑไทยไดลุกขึ้นมาเรียบเรียง บันทึก คนควา และ
ดึงดูดการลงทุนกันแน เผยแพรประวัติศาสตรแรงงานไทยขึ้นมา
จริงๆ แลวคนงานอยูดีกินดีขึ้นจากการจางแรงงานราคาถูก
จริงหรือไม? กวาจะไดมาซึ่งคําวา “สหภาพแรงงาน” คนงานทั่ว
เรื่องเหลานี้วิ่งวนอยูในความคิด และการพยายามหาคําตอบวาเรา โลกสูญเสียทั้งเลือดเนื้อ และนําตาไปมิใชนอย!
สมควรจะรณรงคเพื่อใหคนงานตื่นตัวเรื่องสิทธิและตอสูเพื่อความเปนอยูที่ดี
ขึ้นไดอยางไร? ทามกลางแนวคิดกระแสหลักเรื่องทุน ที่มองเรื่องคาจางเปน หนังสือประวัตศาสตรการตอสูของคนงานเฟอร และเครื่องหนังของ
ตัวแปรของการลงทุน และขณะเดียวกัน จะทํางานการรณรงคใหคนงานไทย องอเมริกา (ค.ศ. 1920 – 1950) ที่คนเจอที่หองสมุดของมหาวิทยาลัยฮาวาย
เขาใจเรื่องนี้ไดอยางไรในเมื่อคนงานไทยกวา 97% ยังไมไดเปนสมาชิกของ บอกเลาเรื่องราวการตอสูของคนงานที่อเมริกาไวอยางนาชื่มชม การตอสูที่
สหภาพแรงงาน จึงไมรูจักการสรางอํานาจตอรองรวม เต็มไปดวยพลัง และความสามัคคีของคนงาน พรอมกับผูนําที่เขมแข็ง อัน
ทั้งๆ ที่รูดีวาคาจางไมพอ แตก็ไมกลารวมตัวตอรอง เพื่อใหไดคาจาง นํามาซึ่งชัยชนะของพวกเขา การไดอานหนังสือเรื่องนี้ชวยปลุกความหวัง
และสวัสดิการที่ยุติธรรม และสามารถดํารงชีวิตไดดีขึ้น และเพิ่งพละกําลังที่เริ่มเหนื่อยลาของขาพเจาใหทํางานตอไป และก็หวังวา
สักวันหนึ่งจะลุกขึ้นมาแปลหนังสือเลมนี้ใหพี่นองแรงงานไทยไดอาน
6 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 7

5. หนังสือเลมนี้ทําใหเห็นความรวมสมัยของการตอสูของคนงานในยุค
ทศวรรษ 1923 (พ.ศ. 2466 - รัชการที่ 6) กับปจจุบันหลายอยาง โดยเฉพาะ
ที่เกี่ยวกับกระบวนการทําลายสหภาพแรงงาน ซึ่งเปนวิธการที่ยังใชกันอยู
ี หนังสือเลมนี้ไดเขียนลักษณะผูนําสหภาพที่คอรับชั่นดวยวา
ในปจจุบัน ซึ่งพอสรุปวิธีการลมสหภาพจากหนังสือไวไดดังนี้คือ มีพฤติกรรมดังนี้
1. ไลออก
2. ขึ้นบัญชีดํา 1. ยักยายถายเททรัพยสินของสหภาพเปนของตัวเอง
2. อยูสะดวกสบายในบานหลังใหญใชชีวิตเขาสมาคมกับ
3. ใชนักเลงควบคุม
คนรวย และดูถูกคนงาน
4. ซื้อตัวผูนํา (โดยใหขอเสนอที่ดีกวาแลกกับการถอนตัว
3. ทําธุรกิจในประเภทเดียวกัน
ออกจากการเปนสมาชิกสหภาพแรงงาน
4. ใชภาษาการเมืองที่ดูสวยหรู แตไมปฏิบัติจริงจัง
5. ในระหวางสไตรคก็จางนักเลงมาทํารายและกอกวน แต 5. ทําขอตกลงกับนายจาง ใหความรวมมือในการแจงนาย
คนที่ถูกจับไมใชคนกอกวนแตเปนคนงานที่ประทวง จางวาใครคือผูนําคนงาน คือพวกหัวแข็ง
6. ใชเจาหนาที่รัฐ ตํารวจ ทหาร ศาล โดยการจัดตัวแกน 6. เจรจานอกรอบกับนายจางแลวบีบใหคนงานทําตามขอ
นําไปขึ้นศาล ถูกสวมกุญแจมือ ถูกทุบตีทําราย และก็ ตกลงกับนายจาง
ถูกสั่งปรับเปนเงินจํานวนมาก 7. ใชขบวนการนักเลงทํารายคนงานที่หัวแข็ง และเขาควบ
7. ใชสื่อเปนพวก คุมสมาชิกสหภาพ
8. ปลุกปนกลุมศาสนาใหตอตาน เพราะพวกสไตรคจะ 8. พูดจาเปนนกสองหัว
เปนพวกยิวเปนสวนใหญ ก็จะใหกลุมศาสนาคาทอลิก 9. กลาวหาผูนําที่จริงจังวาเปนคอมมิวนิสต
ลุกขึ้นมาตอตานยิว 10. มีสายลับไวคอยสอดแนมสหภาพ
9. ยายงาน 11. ใชรูปแบบสหภาพมาเฟย ถาใครไมเห็นดวยก็ใชวิธีการ
10. ตั้งสหภาพบริษัทขึ้นมาแทน ขู และถึงขั้นทํารายรางกาย
11. จางมาเฟยทํารายผูนําและเก็บคาคุมครอง
8 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 9

6. แนนอนเราอยูในยุคทุนนิยม แตเปนทุนนิยมที่ไรจริยธรรม และโหด เล็กๆ ที่ไรทางตอสู ภาพที่เกษตรกรโคนมจาไมกาตองเทนมทิ้ง เปนภาพ
ราย ตราบใดที่ปลอยใหคนมีศักยภาพในการพึ่งพิงตัวเอง ทุนก็จะไมมี แหงความเจ็บปวดอยางที่สุด โรงนมที่วางเปลา เพราะไมสามารถแขงขันใน
อํานาจในการครอบครองไดเบ็ดเสร็จเด็ดขาด ดังนั้นการเคลื่อนไหว กระบวนการคาเสรีที่นมผงนําเขาราคาถูกกวานมสดในประเทศ และทําให
ของทุนในปจจุบันนั้นจึงเปนการเคลื่อนไหวเพื่อทําลายศักยภาพใน กิจการนมสดในประเทศตองปดตัวลง หรือแมแตไก เนื้อ มันฝรั่ง แครอท กระ
การพึงพึงตัวเองของประชาชน และรัฐบาลของประเทศตางๆ โดยใช หลําปลี ซึ่งเปนผลิตภัณฑทางการเกษตรที่ปลูกไดดีในประเทศ ก็ไมสามารถ
โครงสรางของขอตกลงการคาเสรีที่ทํากันทั้งในรูปแบบพหุภาคี และทวิภาคี ทัดทานกระแสการดัมภตลาดจากอเมริกา หรือแคนาดาได เกษตรกรตอง
ภายใตคําขวัญอันสวยหรูวา “ความรวมมือทางเศรษฐกิจ” ทั้ง APEC อพยพเขาเมืองไปเปนแรงงานหรือมนุษยรายวันเพื่อหาเงินมาปอนทุนอีกที
ASEM ASEAN โดยมี WTO เปนหัวเรือใหญ นอกจากนี้ประเทศมหาอํานาจ หนึ่ง
ยังไดใชโครงสรางของสถาบันเงินทุน อาทิ ธนาคารโลก (World Bank), ไอ นี่หรือคือการคาเสรี ที่มนุษยทุกคนตองแลกเปลี่ยนสินคา พึ่ง
เอม เอฟ (IMF) ธนาคารพัฒนาแหงเอเชีย (ADB) เปนแรงชวยบีบใหประเทศ พิงตลาดตลอดเวลาเพื่อใหทุนเดินอยูได โดยอยูบนพื้นฐานของการ
ตางๆ ปฏิบัตตามเงื่อนไขทาสเหลานี้ อันมุงแตจะนําพาประเทศไปสูหายนะ
ิ ตอรองที่ไมเทาเทียมกัน?
มากยิ่งขึ้น การรุกคืบของกลุมสถาบันเหลานี้คือการพยายามทําลายฐาน
การรุกคืบของกลุมสถาบันเหลานี้คือการพยายามทําลายฐานของ ของการพึงตนเองของประเทศตางๆ ลง เพราะตราบใดที่คนหรือประ
การพึ่งตนเองของประเทศตางๆ ลง เพราะตราบใดที่คนหรือประเทศใดก็ตาม เทศใดๆ ยังมีศักยภาพในการพึ่งตนเอง ทุนก็ไมสามารถตอรองได
ยังมีศกยภาพในการพึงตนเอง ทุนก็ไมสามารถตอรองไดอยางเขมแข็ง และไม
ั ่ อยางเขมแข็ง และไมสามารถสรางตลาดการคาได
สามารถสรางตลาดการคาเสรีได ดังนั้นเราจะเห็นวาโครงสรางทุนนิยมไดเขา
ไปทําลายฐานของการพึงตนเองของประเทศที่อยูใกลทุนเหลานี้ไดเปนจํา นี่จึงเปนประเด็นที่สําคัญของการตอสูเพื่ออิสระภาพ
นวนมากแลว โดยเริ่มจากประเทศเล็กๆ ที่ไรอํานาจตอรองทั้งทางการเมือง และความเทาเทียม
การเงิน ทางประชากร อาทิ หมูเกาะแคริเบี้ยน อเมริกากลาง และอเมริกาใต
เปนตน ตรงนี้ดไดจากตัวอยางของการกระทําของไอเอมเอฟ กับประเทศจา
ู เรามีทุนชาวไทยที่พยายามนําเสนอเรื่องการลงทุนที่คํานึงถึงสิ่ง
ไมกา เปนตัวอยางที่ดีที่สุดเรื่องหนึ่ง แวดลอมและสังคม แตในขณะเดียวกันก็เขาไปจับมือกับรัฐบาลทหารพมา
จับมือทางการคากับรัฐบาลจีน เพื่อการลงทุน
ภาพที่ฉายในหนังสารคดี Life and Debt เกี่ยวกับผลกระทบของไอ ประเด็ น หนึ่ ง ที่ มี ส ง ผลต อ การทะลั ก ของการลงทุ น เข า จี น ก็ คื อ
เอม เอฟ ตอประเทศจาไมกา มีหลายภาพในสารคดีชุดนี้เรียกนําตาของผูชม นักลงทุนชาวจีนโพนทะเลที่อพยพจากจีนไปสรางความมั่งคั่งและขยาย
ความโหดรายของทุน และการกระทําของมหาอํานาจตอประเทศ อาณาจักรทั่วทุกพื้นที่ในโลกเมื่อกวา 50 ปที่ผานมา มีความรูสึกความเปน
10 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 11

7. ชาติขึ้นมา ก็เลยเขาไปลงทุนในเมืองจีนจนทําใหในขณะนี้ ทําใหจีนเพียง
ประเทศเดียว ดึงดูดทุนจากตางชาติถึงหนึ่งในสี่ของโลก
การอาง “ความเปนชนเชื้อชาติจน” ของนายทุน คงไมใชกระมั๊ง แต
ี สถานการณแรงงานของบานเราจึงอยูในสภาวะที่นาเปนหวง
มันคงไดผนวกรวมเอาประเด็นเรื่องที่จีนยังใชระบบการควบคุมของรัฐอยู เปนอยางยิ่ง พวกเราจะตองรูเทาทันสถานการณโลก เราจะตองสราง
ไมยอมรับระบบการรวมตัวและตอรองตามระบบประชาธิปไตย เพื่อสราง ทางเลือกเพื่อการดํารงชีพใหอยูไดในสถานการณที่ยากลําบากเชน
ความมั่นใจใหกับนักลงทุนวาคนงานจะไมประทวง ปจจุบันนี้ คงไมมีใคร ไมวาทุนหรือกรรมกรจะสามารถ Win – Win
และตราบใดที่นักลงทุนตางชาติจับมือกับรัฐบาลจีนไดอยางราบรื่น (ชนะ) ไดทั้งหมด แตเราจะตองอยูรอดไดอยางไร เพื่อตั้งหลักที่จะ
กระบวนการกดขี่ขูดรีดแรงงานอยางเปนระบบก็ดํารงอยูไดตอไป ในขณะ ตอสูไดอยางเขมแข็งตอไป เพราะสงครามระหวางนายทุนกับชนชั้น
เดียวกันก็จะสงผลใหกระบวนการเรียกรองสิทธิของประเทศอื่นๆ ทําไดอยาง กรรมชีพ เปนเหมือนทางคูขนานที่ไมมีทางยุติได ตราบเทาที่เรายัง
ยากลําบากขึ้น เพราะจะถูกนําไปเปรียบเทียบกับสถานการณในประเทศจีน มีลมหายใจ และตราบใดที่มนุษยยังอยูในความโลภ หลง มัวเมาใน
นําไปสูการสรางความยืดหยุนดานคาจาง สวัสดิการ และมาตรการคุมครอง กิเลศ ตัญหา เชนในปจจุบัน เราก็ยังจะตองสูกันตอไป
แรงงานในทุกๆ ดาน โดยเฉพาะอยางยิ่งในประเด็นที่ถือเปนหัวใจของคน
งาน คือ “สิทธิเสรีภาพในการเจรจาตอรอง โดยไดรับความคุมครอง
ภายใตกติกาสหภาพแรงงาน” ชัยชนะจะเปนของชนชั้น
กรรมาชีพในที่สุด
หนังสือเรื่อง Empire ของสองนักเขียนอิตาลี และอเมริกัน Antonio
Negri และ Michael Handt ไดบรรยายไดชัดเจนที่สุดถึงนิยามของสังคม
ปจจุบันที่หลายคนพยายามจัดคายวาเปนยุคจักรวรรดิอเมริกัน แตเขาบอก
วาที่มีการนําเสนอวาศตวรรษที่ 19 เปนจัรกรวรรดิอังกฤษ และศตวรรษ
ที่ 20 เปนจักรวรรดิอเมริกานั้นก็ไมใชแลว เพราะอเมริกาไมไดครอบครอง
ไดเหมือนกับที่อังกฤษครอบครองในชวงที่ผานมา อเมริกาเปนไดเพียงมหา
อํานาจที่สุดเทานั้น แตไมสามารถครอบครองทั้งโลกไดอยางในอดีต
12 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 13

8. ทีมงานโครงการรณรงคเพื่อแรงงานไทยและเพื่อนๆ ที่รัก
จดหมายจากอเมริกา เสน ห ค งจะได เ รี ย นรู ห ลายอย า งจากการไปดู ง านด า นแรงงานที่
เกาหลีใต และคงมีหลายเรื่องที่อยากจะแชรกับพวกเรา เชนเดียวกันการเดิน
ทางมาประชุมที่ยุโรปและอเมริการวมสามอาทิตยของพี่ครั้งนี้ก็มีเรื่องเลาอีก
เชนเคย [กรุงบรัสเซล ประเทศเบลเยี่ยม อัมเตอรดัม ประเทศเนเธอแลนด และ
Those machines had kept going as long as we could remember, ขามมหาสมุทรแอตแลนติก มาดูงานของสหภาพแรงงานในสหรัฐอเมริกา
when we finally pulled the switch and there was some quiet,
I finally remember something that I was a human being, และเขารวมประชุมใหญสหภาพแรงงาน(สิ่งทอ) UNITE ที่ลาสเวกัส] พี่ก็ได
that I could stop those machines, เก็บเกี่ยวเรื่องราวหลากหลายที่อยากจะเลาใหเสนห นอง ยง ปก พี่สุนทร ติ่ง
that I was better than those machine anytime.
พี่ประพาส เดนนิส และเพื่อนผูใชแรงงานทุกคนเชนกัน ซึ่งคิดวาคงจะมีประ
Sit-down striker (1936) Image of labor.
โยชนที่จะทําใหพวกเราเห็นความเปนไปของขบวนการแรงงานโลก
กอนอื่นเลยตองขอบอกวาเหนื่อยสุดๆ เชนกันกับสามอาทิตยนี้ ไมใช
เครื่องจักรเหลานั้นไดเดินเครื่องมานานเทานานตราบที่พวกเราจําได เหนื่อยเพียงดานรางกายเทานั้นที่ตองปรับตัวกับเวลาที่แตกตางจากบาน
แตเมื่อเราปดเครื่องและมีความเงียบบาง ผมก็เพิ่งนึกถึงสิ่งหนึ่งขึ้นมา เรา 5 ชั่วโมงที่ยุโรป 12 ชั่วโมงที่นิวยอรค และ 15 ชั่วโมง ที่ลาสเวกัส แต
ไดวาผมเปนมนุษย และผมสามารถปดเครื่องจักรเหลานั้นได และผม เปนการหนักใจยิ่งวาจะทําใหอยางไรใหทุกคน และคนงานไทยทุกคน ไดเห็น
เกงกวาเครื่องจักรเหลานั้น
ไดสัมผัสเชนเดียวกัน และจะทําอยางไรที่จะนําบทเรียนที่ไดเห็น ไดเรียนรูที่นี่
คําคมจากคนงานที่สไตรค (ป 2479) ไปถายทอด และสามารถเปนบทเรียนแหงการนําไปใชเพื่อการตอสู และสราง
นํามาจากโปสเตอร Image of labor ความเขมแข็งของขบวนการแรงงานไทย
ขณะเดียวกันก็ตองบอกวาไมงายเลยที่จะทําความเขาใจกับคนยุโรป
และอเมริกา ถึงสถานการณความจริงของผลกระทบจากกระแสการคาเสรีที่
6 – 25 กรกฎาคม 2546 มีตอคนงานในบานเรา และเขาใจจริงๆ วาสําหรับชนชั้นกรรมาชีพนั้น ไมวา
จะเปนคนจากประเทศรํารวย หรือจากประเทศยากจน เราตางก็ไดรับผลกระ
ทบกันถวนหนา ไมวาจะเปนคนงานยุโรป คนงานสหรัฐอเมริกา คนงานแม็ก
ซิโก หรือคนงานไทย และทําไมจึงจําเปนอยางยิ่งอยางที่ไมเคยเปนมากอนที่
จะตองมีการสมานฉันทขามประเทศมากเทากับในตอนนี้ ที่สําคัญที่สุดคือทํา
14 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 15

9. ใหคนที่นี่มองเห็นความเปนจริงวา เราตองปรับเปลี่ยนวิธีคิดในเรื่อง การ การบริโภคที่สหรัฐฯ นั้นใหญมาก ใหญขนาดที่บริษัทเสื้อผาอยางไนกี้ มีเงิน
สมานฉันท การมีสวนรวม และประชาธิปไตยจากรากหญาเสียใหม มากเทากับกลุมซีพี ซึ่งเราคิดวารวยมหาศาลมากที่สุดในประเทศไทยแลว
ทุกคนจําเปนจะตองตอสูรวมกัน เคียงบาเคียงไหลกันไมวาจะเปน เราพูดถึงประเทศที่มีพลเมืองกวา 280 ลานคน มากกวาไทย 4-5 เทา
คนงานจากประเทศรํารวยหรือประเทศยากจน ซึ่งจะทําอยางนี้ไดจริงก็ตอง เฉพาะที่นวยอรค ศูนยกลางทางเศรษฐกิจการเงินโลก มีประชากร 14 ลาน
ิ
อยูบนพื้นฐานของหลักการการมีสวนรวม การเคารพซึ่งกันและกัน ความเปน คน ที่มีเพียง 40% เทานั้นที่เปนคนสหรัฐฯ สวนกวา 60% เปนคนที่เขาอพยพ
เอกภาพ ประชาธิปไตย และเทาเทียมระหวางกัน ซึ่งตอนนี้ในเชิงหลักการ เขามาทั้งถูกกฎหมายและผิดกฎหมายมาเพื่อแสวงหาชีวิตที่เขาคิดวาจะดี
ทุกคนดูเหมือนวาพูดภาษาเดียวกัน แตในทางปฏิบัตินั้นยังมีความไมเปน กวาที่นี่ แตก็หาไดดีไปทุกคนไม เพราะผานไป 20 ป หลายคนยังตองหาเชา
ประชาธิปไตย และไมเทาเทียมกันในหลายเรื่อง ซึ่งทุกกลุมจะตองตระหนัก กินคํากับการขับรถแท็กซี่ ขายของหาบเรบนทองถนน ไมแตกตางจากคน
ถึงจุดออนขอนี้และหาทางแกไขรวมกัน ไทยที่หลั่งไหลเขามากรุงเทพ เพราะคิดวากรุงเทพฯ เปนเมืองสวรรคเมื่อ 20
หรือ 30 ที่ผานมา แตก็ยังไมสามารถหลุดจากปลักแหงความยากจนได และ
ยังคงทํางานหาเชากินคําไปวันๆ ที่ขางถนนตางๆ ในกรุงเทพฯ ทั้งขายพวง
มาลัย ลูกอม ผาเช็ดรถ โดยที่ไมมีเวลานึกยอนถึงความฝนเมื่อกอนเดินทาง
สหรัฐอเมริกา เขากรุงเทพ ชางไมตางจากคนขับรถแท็กซี่ชาวอินเดีย ปากีสถาน อิยิปต
โดมินิกัน ริพับบริค หรือซาอุดิอาระเบีย ที่นิวยอรค และอีกหลากหลายเชื้อ
คิดวาพวกเราทุกคนคงใจหายเมือรูวาคนสหรัฐฯ ทีพคยดวยสวนใหญ
่  ่ ี่ ุ ชาติ ที่อพยพเขามาสหรัฐฯ ดวยความฝนอันบรรเจิด แตก็ไมสามารถทําตาม
ไมรูจักวาประเทศไทยอยูที่จุดไหนของโลก และไมแนใจวาไทย หรือกรุงเทพฯ ความฝนได
เปนชื่อประเทศกันแน คนขับแท็กซี่ถามพี่วา “ประเทศไทยเปนอาณา ยุคเสื่อผืนหมอนใบมันไดหมดไปแลว โอกาสที่จะคอยๆ เก็บเล็กผสม
นิคมของประเทศจีนหรือ?” พวกเราคงโกรธถาไดยินคําถามอยางนั้น แตพี่ นอยแลวคอยๆ สรางตัวไปเรื่อยๆ พอไดโอกาสหรือมีเสนสายทางการเมือง
กลับอนาถใจวา ในความเปนจริง คนสหรัฐฯ ไมรูจักโลกภายนอก [กะลา ก็จะมั่งคั่งไดเหมือนยุคเจาสัวทั้งหลายในประเทศไทยหลังสงครามโลกครั้งที่
ครอบ] สหรัฐฯ ไดมากถึงขนาดนั้น แตในทางกลับกัน คงไมมีใครในเมืองไทย สอง คงไมสามารถเกิดขึ้นไดในยุคปจจุบันที่ทุกคนถูกบีบใหอยูในวัฎจักรแหง
ไมรูจักสหรัฐอเมริกา และมิหนําซํา มีเด็กไทยมากมายรูจักชื่อมลรัฐของ วงเวียนหนีสิน หรือเงินกู และคาจางขั้นตําสุดขีด
สหรัฐอเมริกาทุกมลรัฐที่เดียว
แตเมื่ออยูในนิวยอรค และลาส เวกัส รวมสองสัปดาห พี่ก็เริ่มเขาใจ
และก็เห็นใจคนสหรัฐฯ วาพวกเขาถูกปดหูปดตาจากโลกภายนอกมากจริงๆ
(รวมสองอาทิตยที่อยูที่นี่ขาวใหญที่สุดในทีวีเกือบทุกชอง คือขาวการทําอนา
จารเด็ก ไมมีขาวเกี่ยวกับประเทศไทยแมแตขาวเดียว) ดวยการที่หนวยของ
16 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 17

10. ลาสเวกัส บริโภคนิยม
ทามกลางบรรยากาศรอนผาวกวา 40 องศา แหงทะเลทราย พอเห็นการบริโภคทรัพยากรอยางไมบันยะบันยัง กินครึ่ง ทิ้งครึ่ง
ลาสเวกัส แตคนที่นี่หาไดทุกขทรมานตอความรอนไม เพราะ ของคนที่นิวยอรค และที่ลาสเวกัส ที่บรรจุในภาชนะพลาสติกสวยงามที่ใช
ตางก็อยูแตในหองประชุมเย็นฉําดวยแอร ที่หนาวจนทุกคน เพียงครั้งเดียวก็เททิ้งถังขยะแลวก็นาใจหาย แตในขณะเดียวกันก็เขาใจเพิ่ม
ตองใสเสื้อกันหนาว หรืออยูตามแหลงคาสิโนที่กระจายอยูทุก ขึ้นบางวา ทําไมอเมริกาประเทศเดียวจึงเปนประเทศที่บริโภคทรัยากรมาก
มุมเมือง กวาประเทศอื่นๆ เฉลี่ยแลวหลายเทาตัว ซึ่งไมใชเฉพาะเปนความตองการ
ของคนอเมริกาทั้งหมดหรอก แตเปนกระแสการผลักดันใหเกิดการบริโภค
ลาสเวกัส แหลงคาสิโนที่ใหญที่สุดในโลก และมีเงินหมุนเวียนมาก เกินขอบเขตของบรรษัทขามชาติตางๆ ที่ตองการขายสินคาใหมากที่สุดเทา
ที่สุดในโลกในแตละวัน มากกวานิวยอรค ศูนยกลางแหงการเงินของโลก ที่จะมากได เพื่อจํานวนตัวเลขรายไดที่งอกงามมากขึ้นในบัญชีและทําให
โรงแรมขนาดใหญท่มีหองพักมากกวา 1,000 - 6,000 หอง มีอยูเต็มไป
ี บริษัทตัวเองขึ้นชื่อบริษัทที่มั่งคั่งที่สุดในโลก โดยไมไดคํานึงถึงความเสียหาย
หมด ที่พรอมรองรับนักทองเที่ยววันละ 100,000 คน ปละ 37 ลานคน ซึ่ง ทางทรัพยกรธรรมชาติ หรือการคิดวาจะใชทรัยากรธรรมชาติอยางคุมคา
มากกวานักทองเที่ยวที่มาเมืองไทยถึง 4 เทาตัว แตโรงแรมเกือบทั้งหมด มี มากที่สุดไดอยางไร พวกเขาทํายังกับวาทรัพยากรในโลกนี้ไมมีวันหมดสิ้น
สหภาพแรงงาน อยางไรอยางนั้น เห็นแลวก็รูสึกหดหูใจ
ทําใหหวนนึกถึงสิ่งที่ประธานหอการคาภูเก็ตเขียนในบทความโจมตี
วาสหภาพแรงงานจะเปนตัวอุปสรรคตอการทองเที่ยว พี่ก็คิดวา เฮ! มา
ดูลาสเวกัสกอนวาสหภาพแรงงานเปนอุปสรรคตอการทองเที่ยวจริงหรือ
การจัดตั้งสหภาพในนิวยอรค
ในเมื่อลาสเวกัส มีนักทองเที่ยวมากกวาไทยถึง 4 เทา ในขณะที่เกือบทุก
โรงแรมมีสหภาพแรงงาน และกวา 80% ของโรงแรมในนิวยอรค ตั้งแต สหภาพแรงงานการโรงแรม
ระดับดาวตํา จนหาดาว ตางก็มีสหภาพแรงงาน และก็สามารถใชวิธีการ New York Hotel and Motel Trades Council
สไตรคตอรองกับนายจางได และสามารถหยุดแขกไมใหพักในโรงแรมของ หลายคนคงยังจํามีเรียมไดดี เพราะมีเรียมมาเปนอาสาสมัครใหโครงการ
ตัวเองในชวงการสไตรคไดดวย ฝากสหพันธแรงงานการโรงแรมและบริการ รณรงคเพื่อแรงงานไทยรวมป พี่พักกับมีเรียมในชวงที่อยูที่นิวยอรค และ
ภูเก็ต บอกประธานหอการคาภูเก็ตดวยนะคะวาคิดผิดคิดใหมไดนะ แลวก็ ไดไปดูการทํางานของมีเรียมซึ่งเปนเจาหนาที่จัดตั้งสหภาพแรงงานใหกับ
หยุดโจมตีสหภาพแรงงาน และยุติการทําลายสหภาพแรงงานไดมอนด คริฟ สหภาพแรงงานการโรงแรมในเขตนิวยอรค (เปนสมาชิกไอ ยู เอฟ) ไดมี
เสียที เพราะเราไมยอมใหคุณทําอยางนั้น โอกาสไปรวมสังเกตการณการจัดการประชุมเพื่อลงมติสไตรคของคนงาน
18 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 19

11. จากโรงแรมขนาดเล็ก 4 แหงที่มีเจาของคนเดียวกัน มีคนงานรวมกันไมถึง สหภาพสิ่งทอ ยูไนท (UNITE)
50 คน ซึ่งทุกคนเปนคนงานที่อพยพมาจากประเทศในอเมริกากลาง หมู
เกาะแคริบเบียน และอเมริกาใต หรือที่เรามักรวมเรียกวาลาตินอเมริกา หลัง ที่นิวยอรค สหภาพคนงานสิ่งทอ UNITE ไดจัดกิจกรรมใหพี่ไดพบ
การประชุมคนงานทุกคนตัดสินใจลงคะแนนเสียงเปนเอกฉันทวาจะสไตรค
 และพูดคุยกับคนงานในสํานักงานจัดสงสินคาของเสื้อผายี่หอ H&M
มีเรียมบอกวาสหภาพการโรงแรม เขตนิวยอรค จะมีมาตรฐานกลางที่ UNITE เปนสหภาพหนึ่งที่ถึงแมจะเปนสหภาพที่เล็กที่สุด ในกลุม
นายจางในทุกโรงแรมสมาชิก จะตองปฏิบัติตาม และคาแรงรายชั่วโมงของ สหภาพใหญของสหรัฐฯ (มีสมาชิก 270,000 คน) แตถึงจะเล็ก แตก็มี
มาตรฐานกลางนั้นสูงกวาคาแรงขั้นตําถึง 3 เทา (ขั้นตําคือ 6.5 เหรียญ จํานวนสมาชิกเทากับจํานวนสมาชิกสหภาพแรงงานเอกชนของทั้งประเทศ
สรอ.ตอชั่วโมง หรือ 260 บาทตอชั่วโมง แตของโรงแรมคาแรงขั้นตําคือ 18 ไทยทีเดียว
เหรียญ สรอ. ตอชั่วโมง หรือ 720 บาทตอชั่วโมง) แมจะเล็กในเชิงปริมาณ แตสหภาพ UNITE มีบทบาททางดาน
ยิ่งไดเห็นการทํางานจัดตั้งแบบมีการวางแผน และมียุทธศาสตร และ แรงงานและการเมืองสูงมากที่สุดสหภาพหนึ่งในสหรัฐฯ
เห็นความแตกตางของสภาพการจาง คาจาง และสวัสดิการของคนงานที่มี กระบวนการจัดตั้งสหภาพของ UNITE นาสนใจมาก จะมีการทํางาน
สหภาพแรงงานแลว ยิ่งทําใหมั่นใจ พรอมกับเห็นวาสหภาพแรงงานคือ เปนทีม ประมาณ 3-4 คน ทําหนาที่วิจัยขอมูลทั้งของนายจางและลูกจาง คน
สิ่งจําเปนสําหรับความอยูดีกนดีของคนงาน และก็ยิ่งเขาใจวาทําไม
ิ ทํางานจัดตั้งใชทุกรูปแบบรวมทั้งไปเคาะประตูบานคุยกับคนงานถึงที่พัก
นายจางถึงยอมจายที่ปรึกษาราคาแพง(ลิบลิ่ว) เพื่อใหลมสหภาพแรง สวนเจาหนาฝายการศึกษา ก็ใชระบบการวิเคราะหขอมูล มีการแบงกลุมคน
งาน เพราะจายที่ปรึกษาคนเดียวดีกวาจายคนงานทั้งโรงแรม หรือทั้ง งานออกเปน –แนใจ ไมแนใจ และไมสนใจ – โดย UNITE จะใหการศึกษา
โรงงาน เนนหนักกับกลุมที่ไมสนใจเพื่อใหมีความเขาใจมากขึ้น เพื่อจัดตั้งใหเขารวม
เปนสมาชิกสหภาพแรงงาน
ในบัตรสมาชิกสหภาพการโรงแรม ขางหลังบัตรจะเขียนไววา
UNITE เปนแบบอยางสหภาพในประเทศรํารวยที่ตองปรับตัวเพราะ
1.
1. Educate yourself about the union
1. ทําความเขาใจวา “สหภาพคืออะไร?” การสูญเสียสมาชิกมากเนื่องจากการยายฐานการผลิต ทั้งนี้อุตสาหกรรมสิ่ง
2. Attend union meeting 2. เขารวมประชุมสหภาพ
ทอ และเครื่องนุงหมไดยายทุนออกจากสหรัฐฯ ในชวงตนป 2510 เปนตน

3. Let everyone know you support the
3. ใหทุกคนรูวาคุณสนับสนุนสหภาพ
union
4. Help organize other workers to support
rt
r 4. ชวยใหการศึกษาใหคนงานอื่นๆ รูจักสหภาพ มา ดังนั้นเมื่อสูญเสียสมาชิกมาก UNITE ก็ปรับตัวจัดตั้งคนงานกลุมอื่นๆ
union
5. ใหการสนับสนุนกิจกรรมสหภาพอื่นๆ มากขึ้น และขยายขอบเขตสหภาพที่ครอบคลุมคนงานที่อยูในสาขาที่เกี่ยว
5. Support any other union actions.
6. Stand together with us. 6. ยืนเคียงบาเคียงไหลรวมกันกับทุกคน ของทั้งคนงานบริการดานสุขภาพ คนงานซักรีด(ทําใหตองจับมือทํางานรวม
If you have any question call the union
ถามีคําถามสามารถโทรศัพทมาที่สํานักงานไดที่ กับสหภาพการโรงแรมดวย) หรือคนงานศูนยจัดสงสินคาหรอในรานขายสิน
Organizing Department at ………………. …………………..……………….. คาเสื้อผายี่หอตางๆ ซึ่งมีเยอะมากเชนกัน
20 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 21

12. เอาแครานวอลมารทที่เปนบรรษัทขามชาติที่ไดรับการจัดอันดับวา พวกเราควรพึงระลึกไวเสมอวา เราจะตองมองสถานการณตางๆ
รํารวยที่สุดในโลกนี้ คนงานประจํารานวอลมารททั่วประเทศก็ลานสี่แสนคน อยางเปนองครวม --ทุกคน -- ไมใชเปนเรื่องของคนงานใดคนงานหนึ่งหรือ
แลว แตวอลมารทก็ไดชื่อวาตอตานสหภาพแรงงานสูงมากที่สุดเชนกัน ดวย เฉพาะรายบุคคลเทานั้น เพราะนายจางพยายามจะบริหารงานรายบุคคล
กําลังเงินมหาศาล วอลมารทสามารถเปด ปด รานหนีสหภาพแรงงานไปได และแบงแยกคนงานออกจากกัน ดวยวิธการตางๆนานา เพราะนายจางรูวา
ี
เรื่อยๆ เชนกัน งายกวาจะตอรองกับคนงานคนเดียว ไมใชตอรองกับคนงานทั้งหมด
ยุทธศาสตรของนายจางคือ
Jobs with Justice (JWJ) • ทําอยางไรใหลูกจางรูสึกไรซึ่งอํานาจใหมากที่สุด โดดเดี่ยว
มากที่สุด หรืออยูภายใตความโครงสรางอํานาจการควบคุม
ศูนยประสานงานกรรมกร (ฉบับสหรัฐฯ)
ของฝายบริหารมากที่สุด
พวกเรารูจักศูนยประสานงานกรรมกร ในสหรัฐฯ ก็มีองคกรที่มี • ดั ง นั้ น นายจ า งจึ ง บริ ห ารงานโดยวิ ธี ก ารแบ ง แยกคนงาน
ลักษณะการทํางานและบทบาทคลายกับศูนยประสานงานกรรมกร เรียกวา ออกจากกันใหได รวมทั้งใชกลยุทธิการบริหาร เงิน กฎ
องคกร Jobs with Justice หรือถาแปลตรงตัวก็วา การจางงานตองยุติธรรม ระเบียบ หรือกฎหมาย เปนเครื่องมือจัดการกับคนงานและ
ซึ่งทั้งสหภาพโรงแรม UNITE และสหภาพการบริการ SEIU ที่ถือวาเปน
สหภาพแรงงาน
สหภาพที่ใหญที่สุดในนิวยอรค มีสมาชิก 1.2 ลานคน ก็เปนสมาชิก JWJ พี่
ไดรับเชิญเขารวมประชุมการประชุมประจําเดือนของ JWJ ดวยเชนกัน และ
จากการศึกษาของสถาบันการศึกษาแรงงานที่สหรัฐฯ ชี้ใหเห็นวา
ไดรับฟงรายงานของแตละสหภาพเกี่ยวกับงานที่ไดรับมอบหมาย และการ
คนงานที่อยูในระบบสหภาพแรงงานมีคาแรงสูงกวาคนงานที่ไมอยูในระบบ
ชวยเหลือเพื่อนสมาชิกระหวางกัน การวางแผนรณรงคหนุนชวยคนงานที่มี
สหภาพแรงงานเฉลี่ยถึง 28% แนนอนวาไมมีนายจางคนไหนที่ตองการจาย
ปญหา ซึ่งไมใชเฉพาะสหภาพแรงงานเทานั้นที่เปนสมาชิก JWJ แตตัวแทน
28% เพิ่มใหคนงาน แมแตคาจางขั้นตํา เอาเขาจริงๆ แลวเขาก็ไมอยาก
พรรคการเมืองกาวหนา กลุมนักศึกษา ก็เปนสมาชิกและรวมประชุมดวย
จาย เพราะจายคนงานเพิ่มหมายความวากําไรลดลง หมายความวาการจะ
เอาเงินไปสรางความมั่งคั่งอยางรวดเร็วจะทําไมได แตตองจายเพราะกลไก
หลักการพื้นฐานของสหภาพคือ รวมกันเราอยู แตกแยกเราตาย การตอรองสภาพการจางงานตางหากที่บีบและกดดันใหนายจางตองจาย
(Unity and Collective Bargaining Power) ดังนั้นหนาที่ของสหภาพแรงงานและสมาชิกคือการสรางอํานาจตอรองรวม
และกดดันใหนายจางปฏิบัติตามขอเรียกรองของสหภาพ ไดยินมาวา จนท.
แรงงาน จังหวัดภูเก็ตบอกกับสมาชิกสหภาพวา สหภาพแรงงานที่ดีที่ยอมรับ
22 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 23

13. ไดนั้น คือสหภาพแรงงานที่ไมตอรองกับนายจาง ถาสหภาพแรงงานไมตอ “ Injustice everywhere is a threat to justice everywhere
รองกับนายจางมันจะเรียกสหภาพแรงงานไหม ถามจริงๆ? ความอยุติธรรมในทุกที่ เปนภัยคุกคามตอความยุติธรรมในทุกแหง”
เครื่องมือของสหภาพคือการตอรองรวม การสรางอํานาจกดดันรวม มาติน ลูเธอร คิง
ทั้งจากสมาชิกสหภาพ และพันธมิตรในที่ตางๆ และอาวุธสําคัญของสหภาพ
คือการ “สไตรค” ซึ่งกฎหมายก็ใหสิทธิคุมครองตรงนี้ เชนเดียวกับสิทธิการ
ปดงานของนายจาง
ที่สําคัญยิ่งพวกเราตองตระหนักใหดีวา ความเขมแข็งของสหภาพ คําขวัญของการตอสูของคนงาโรงแรมฟอนเทียรที่ลาสเวกัส จนเปน
ไมใชเกิดจากความเขมแข็งของคนใดคนหนึ่ง แตตองเกิดจากความเขมแข็ง คําขวัญที่แพรหลายไปทั่วโลกคือ “One day longer = เราตองสูไดนาน
ของทุกคน -- ประธาน กรรมการ อนุกรรมการ และที่สําคัญ สมาชิกสหภาพ-- กวานายจาง 1 วัน” มีที่มาจากการที่คนงานรวม 500 คน ของโรงแรมฟอน
ถาสมาชิกไมแข็งก็ทําใหกลไกทุกอยางไมเขมแข็ง ดังนั้นจึงจําเปนอยางยิ่ง เทียรสูกับนายจางเปนเวลานาน จนไดรับชัยชนะและคนงานที่ยังคงสูอยู
ที่จะตองจัดการศึกษาใหทุกระดับของสหภาพแรงงานมีความเขมแข็งและ จนวาระสุดทาย 350 คน ไดรับคาชดเชยและคาจางยอนหลังทั้งหมดและได
เขาใจอยางแทจริงวา “สหภาพแรงงานคืออะไร?” และ “มีประโยชนตอ รับกลับเขาทํางานหลังจากตอสูมาราทอนกวา 6 ป 4 เดือน กับ 21 วัน (21
คนงานอยางไรบาง?” กันยายน 1991 ถึง 31 มกราคม 1998)
สหภาพไมมีเงิน และไมสามารถใชกฎหมายไดอยางมีประสิทธิภาพ นักจัดตั้งสหภาพแรงงานบานเราควรจะตองศึกษารูปแบบการจัดตั้ง
เนื่องดวยเงื่อนไขทางเศรษฐกิจ เวลา และความรูความเขาใจ คนงานจึงตอง จากที่ตางๆ มากขึ้น ถาคิดแตเพียงวาการวางยุทธศาสตรการจัดตั้งที่มีการ
ใชพลังตอรองและกดดันรวมกันในนามสหภาพ นั่นหมายความวายิ่งมีคน ทําการศึกษาวิจัย การประเมิน และกระบวนการใหการศึกษาคนงาน และ
งานในสถานประกอบการเปนสมาชิกสหภาพมากเทาใด และเข็มแขงเทาใด การวางเปาหมาย และเงื่อนไขระยะเวลา เปนรูปแบบที่ไมเปนธรรมชาตินั้น
ก็ยากขึ้นที่นายจางจะแบงแยก หรือทําลายสหภาพนั้นๆ ไดงายเทานั้น ดัง พวกเราตองคิดใหมเชนกัน เพราะในประเทศที่มีคนงานที่จัดตั้งเพียงไม
นั้นคําขวัญของสหภาพแรงงานทั่วโลก หลายคําขวัญจึงมีความหมายลึกซึ้ง เกิน 2% เชนประเทศไทย โดยที่กลไกรัฐไมสนับสนุน ตลอดจนนายจางก็มี
ยิ่งเพื่อใหคนงานตระหนักถึงพลังของการรวมตัวเปนหนึ่งเดียวกันของทุก มาตรการตางๆ ทุกทิศทางในการกีดกัน และทําลายสหภาพ เราจําเปนจะตอง
คน อาทิ ใหการศึกษาคนงานเรื่องสหภาพแรงงานอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น เร็วขึ้น
เปนขบวนการ และมีการทํางานเปนทีมมากขึ้น เพราะนายจางและฝาย
“One injury is injury for all -- คนหนึ่งเจ็บ ก็เทากับทุกคนเจ็บดวย” บริหารไดวางยุทธศาสตรการทําลายและปองกันการจัดตั้งสหภาพแรงงาน
“ถาปลอยใหทุนทํารายคนงานคนหนึ่งได ก็เทากับวาทํารายทุกคนไดเชนกัน” อยางเขมแข็ง
24 ºÑ¹·Ö¡âÅ¡ÒÀÔÇѲ¹ àÃÕ¹ÃÙŒâÅ¡ à¾×èÍÃÙŒ¨Ñ¡μÑÇàͧ áÅÐàμÃÕÂÁÃѺÇÔ¡ÄμÔ 25