Ekonomiaren Irakaskuntza. Ekonomia Zuzenaren eta Solidarioaren sustapena Unibertsitatean.

1. 2. modulu tematikoa
EKONOMIAREN IRAKASKUNTZA
Ekonomia zuzenaren eta solidarioaren sustapena
Unibertsitatean

2. Zer da ekonomia?
• Jacob Viner: Ekonomialariek egiten dutena
• Lionel Robbins: Gizakiaren beharrizanak nola asebete
aztertzen duen zientzia da; horretarako, ondasunak
baliatzen dira eta horiek, urriak izanik ere, erabilera
alternatiboak dauzkate eta horien artean aukeratu
behar da

3. Zer da ekonomia?
• Friedrich Engels: Gizakiaren beharrizanak asetzen
dituzten ondasun materialen ekoizpena, banaketa,
zirkulazioa eta kontsumoa arautzen duten legeak
aztertzen dituen zientzia
• Karl Marx: Ekoizpeneko gizarte-harremanak aztertzen
dituen zientzia da

4. Ekonomialariaren misioa
Ekonomialariaren misioa da gizartea eraginkorra
izan dadin laguntzea, gure benetako erantzukizun
espezifikoa asebete ahal izateko:
gizakiaren beharrizanak asetzen direla bermatzea

5. Zer da ekonomia?
• Aristotelesek honako hauek bereizten zituen:
- Ekonomia: administrazio zuzenaren zientzia
- Krematistika: aberastasunak eskuratzeko azpikeria eta
estrategien multzoa
• José Luis Sampedro: bi ekonomialari mota daude:
aberatsak aberatsago egiteko lan egiten dutenak, eta
pobreak hain pobre ez izateko lan egiten dugunak

6. Balio-judizioak
• Efizientzia “balio-judiziorik gabe” sustatzen duten
ekonomialariek:
• beren erantzukizunetik kanpo dauden arazotzat hartzen
dituzte desberdintasuna eta pobrezia
• balio-judizioak ezkutatzen dituzte
• Ekonomia zientzia soziala da eta pertsonak bertako
parte dira

7. Bilakaera
• Filosofoetatik teknikarietara
• Ekonomia politikotik teoria ekonomikora
• Zientzia sozialetik matematikara
• Eztabaidatik monolitismora
• “Tribuko aztietatik”
…prestigio-galerara

8. Zientzialariak?
• Ortodoxia menderatzailea eta monopolista
• Fisikariak eta kimikariak bezain zehatzak
• “Inperialismo zientifikoa” eta harrokeria
• Porrotak iragarpenetan
• Ikuspegi kontrakoak eta bateraezinak
• Nobel Sari kontraesankorrak

9. Panorama
• Ortodoxia eskola neoklasikoak definitzen du, eta
neokeynesiar ekonomialari batzuk sartzen ditu bertan
• Kontrako joera kritiko handiena postkeynesiarrek eta
neorikardiarrek osatzen dute
• Kopuru txikiagoarekin:
• “ezkerrean”, ekonomialari marxistak
• “eskuinean”, eskola austriarreko ekonomialariak

10. Ezkutuko aniztasuna
• Ekonomiako irakaskuntza-programak nagusi den
paradigma neoklasikoa erakustera mugatzen dira;
gainera, modu hipersinplifikatuan egiten dute
• Ikerketa ortodoxiak baldintzatzen eta mugatzen du

11. Arazo metodologikoak
• Muga matematikoak eta ekonometrikoak
• Gizarte-arazorik eza
• Caeteris paribus
• Kasuen irrealismoa
• Autokritikarik eza
• Endogamia
• Ideologia

12. Mikroekonomia
• Itxuraz eztabaidarik gabekoa den eredua
• Homo oeconomicus, baina eragileak beren jarreretan
sistematikoki urruntzen dira arrazionaltasunak eskatuko
lituzkeen aginduetatik
• Datu zehatzak, baina informazio osatu gabea eta
ziurgabetasuna
• Indibidualismoa, baina interrelazioa eta
interdependentzia

13. Lehia bikaina
• Ezinezko baldintzak
… baina merkatu-sistemaren ontasunen oinarri direnak
• Produktibitate marjinalagatiko errentaren banaketa
…matematikoki sendotasunik eta gizarte-erreferenterik
gabea
• Paretoren “neutral” ezin hobea

14. Makroekonomia
• Keynesianismotik sintesi neoklasikora, liberalismora
• Itxaropen arrazionalak eta zorroztasunak
• BPGd-aren eta hazkundearen mitoa
• Banku Zentral independenteen mitoa
• Merkataritza askearen mitoa
• Behin eta berriz errepikatzen den porrota

15. Ekonomia borroka gisa
• Lehia akastuna botere monopolistikoaren aldeko
borroka da
• Errentaren banaketa taldeen/klaseen borroka baten
emaitza da
• Interbentzionismoa, handiagoa edo txikiagoa izan,
borroka politikoa da
• Nazioarteko merkataritza interesen borroka da
• Azpigarapenaren konturako hazkundea

16. Kasino-ekonomia
• Ekonomia errealetik finantzariora
• Aldagai errealak desagertu egiten dira
• Informazioaren eta komunikazioaren boterea
• Hartzekodunek zordunen gainean duten kontrola
• % 1en garaipena

17. Ikasleen errebolta
• Ekonomiaren irakaskuntza ere krisian dago
• Hurrengo belaunaldien pentsamoldea moldatzen du
• Ikasketa-planaren pobretzea, pixkanaka
• Mundu erreala berriro geletan sar dadin uztea
• Horrekin batera, teoria eta metodoen eztabaida eta
pluralismoa itzultzea
• “International Student Initiative for Pluralist
Economics”

18. Zer behar dugu?
• Ikuspegiaren erabateko aldaketa (orekatik
desorekara)
• Aniztasuna
• Diziplinartekotasuna
• Gardentasun ideologikoa
• Umiltasuna
• Etika
• Pizgarrien berrikusketa
• Eztabaida asko