1. ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
(19 ∆ιαγωνίσµατα)
1

2. 1
ΟΜΑ∆Α Α
1. Τι γνωρίζετε για το κίνηµα του φιλελληνισµού;
2. Ποια µέτρα πήρε ως κυβερνήτης της Ελλάδας ο Καποδίστριας για τον
εκσυγχρονισµό
α) της εκπαίδευσης;
β) των ενόπλων δυνάµεων;
3.Τι γνωρίζετε για τον Β΄ Βαλκανικό πόλεµο;
4.Τι γνωρίζετε α)για τη συνθήκη των Σεβρών;
β)για τη συνθήκη της Λωζάνης;
5.Τι γνωρίζετε για τον ελληνοϊταλικό πόλεµο;
ΟΜΑ∆Α Β
1.Για ποιους λόγους ορισµένοι πρόκριτοι ή διανοούµενοι έκαναν αντιπολίτευση
στον Καποδίστρια;
2.Ποια πιστεύετε ότι θα ήταν η έκβαση των Α΄ και Β΄ Παγκοσµίων Πολέµων εάν
δεν συµµετείχαν οι Η.Π.Α.;
3.Τι πιστεύετε ότι θα γινόταν εάν η φιλοβασιλική κυβέρνηση που εκλέχτηκε το
Νοέµβριο του 1920 στην Ελλάδα τηρούσε την υπόσχεση της για τερµατισµό του
πολέµου;
4.Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ, είχε πει όταν οι
Έλληνες
πολεµούσαν Ιταλούς και Γερµανούς:
«Μέχρι τώρα λέγαµε ότι οι Έλληνες πολεµούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέµε ότι οι ήρωες πολεµούν σαν
Έλληνες!»
Αναλύστε την παραπάνω φράση καθώς επίσης και τη συµβολή της χώρας µας
όσον αφορά την έκβαση της εισβολής των Γερµανών στη Ρωσία.
2

3. 2
ΟΜΑ∆Α Α
1) Να αναπτύξετε τα αίτια των ανακαλύψεων.
2) Να δώσετε τους ορισµούς:
α) της Αναγέννησης
β) του Ανθρωπισµού
3) Ποιες ήταν οι αρµοδιότητες των κοινοτικών αρχόντων στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας;
4) Ποια µέτρα πήρε ο Καποδίστριας για την αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης;
5) Να γίνει αντιστοίχιση:
Ι. ∆άντης α. ∆εκαήµερο
ΙΙ. Βοκκάκιος β. Τζιοκόντα
ΙΙΙ. Λεονάρντο Ντα Βίντσι γ. Θεία Κωµωδία
ΙV. Ρουσσώ δ. Πέτρα
V. ∆ηµήτριος Υψηλάντης ε. Κοινωνικό Συµβόλαιο
VI. ∆ιάκος στ. ∆ερβενάκια
VII. ∆ράµαλης ζ. Γραβιά
VIII. Ανδρούτσος η. Αλαµάνα
ΟΜΑ∆Α Β
1) Συνέπειες των ανακαλύψεων στον οικονοµικό τοµέα.
2) Ποιοι ήταν οι θεσµοί – φόροι του Τουρκικού κράτους που οδήγησαν στη
µείωση του Ελληνικού πληθυσµού στα χρόνια της Τουρκοκρατίας;
Αναπτύξτε έναν από αυτούς.
3) Το 1774 υπογράφτηκε η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Ποιοι ήταν οι
όροι της Συνθήκης και ποια η σηµασία τους για τον Ελληνισµό;
4) Ποια διπλωµατικά έγγραφα (Πρωτόκολλα) οδήγησαν στη δηµιουργία
ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους; Περιγράψετε τη ναυµαχία του Ναυρίνου και
ποια η σηµασία της για την Ελλάδα.
3

4. 3
ΟΜΑ∆Α Α′
1. Να δώσετε συνοπτικά τη σηµασία των ιστορικών όρων-εννοιών:
α. “Βαστίλη”
β. “Φαναριώτες”
2. Ποιο ήταν το πολιτικό έργο και όραµα του Ρήγα Φεραίου;
3. Ποιες ήταν οι προσδοκίες του Α.Υψηλάντη από τη Ρωσία; Επαληθεύτηκαν ή
διαψεύστηκαν οι προσδοκίες του µε την έναρξη της Επανάστασης από τις
Παραδουνάβιες ηγεµονίες;
4. Τα Ψαρά αποτέλεσαν σταθµό στον ναυτικό αγώνα των ελλήνων στην
επανάσταση του 1821. Να περιγράψετε συνοπτικά δύο γεγονότα(ένα µε θετικό
και ένα µε αρνητικό αποτέλεσµα) που συνδέονται µε το νησί των Ψαρών.
5. Να γράψετε τις χρονολογίες και τις ηγετικές µορφές στις αντίστοιχες µάχες.
ΜΑΧΕΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΗΓΕΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ
∆ερβενάκια
Μανιάκι
Χάνι της Γραβιάς
Τριπολιτσά
ΟΜΑ∆Α Β′
1. Μελετώντας την παρακάτω πηγή να αξιολογήσετε το έργο του Καποδίστρια και
να αναζητήσετε τα αίτια της δυσαρέσκειας εναντίον του.
«Η διακυβέρνηση του Καποδίστρια αποτελεί την πρώτη σοβαρή προσπάθεια διοργάνωσης του
ελληνικού κράτους. Πρώτος αυτός φροντίζει για τη δηµόσια εκπαίδευση, καταστέλλει την πειρατεία,
διοργανώνει τη διοίκηση, υποβάλλει σε κάποια πειθαρχία το στασιαστικό πνεύµα των προκρίτων, που
ήθελαν να αντικαταστήσουν στην ελεύθερη Ελλάδα τους τούρκους αξιωµατούχους. Για το λόγο αυτό
συνάντησε από την πλευρά τους άγρια αντίδραση, στην οποία προσθέτονταν η αντίδραση των
νησιωτών αστών που αποτελούσαν το Αγγλικό κόµµα και των φιλελεύθερων διανοουµένων, καθώς
και η ολοκληρωτική αδιαφορία των λαϊκών µαζών, κυρίως της αγροτιάς, που είχε απογοητευτεί από
την αγροτική και φορολογική πολιτική του κυβερνήτη» Νίκου Σβορώνου, Επισκόπηση της
Νεοελληνικής Ιστορίας.
2.Να εντοπίσετε µέσα από την πηγή τα βασικά αίτια της Μικρασιατικής
Καταστροφής(1922).
«Κατά το τέλος Ιουνίου του 1921 η ανώτατη ελληνική διοίκηση αρχίζει νέες επιχειρήσεις µε
κατεύθυνση προς την Άγκυρα, τη λεγόµενη εκστρατεία του Σαγγάριου, η οποία απολήγει σε νίκη,
αλλά καταπονεί τους στρατιώτες που οδεύουν ανάµεσα από αυχµηρά(άνυδρα) και άγονα εδάφη και
εκτείνει σε µεγάλο µήκος-και εποµένως εξασθενίζει- τη γραµµή του µετώπου. Η επιχείρηση
αποτυχαίνει και ο ελληνικός στρατός υποχωρεί σε νέες θέσεις του, αλλ’ αυτές είναι επίσης
αναπτυγµένες σε ευρύ µέτωπο, πάνω από 600χλµ. Ο εφοδιασµός των στρατευµάτων είναι δύσκολος
και οι εφοδιοποµπές εκτίθενται στις αιφνιδιαστικές πλευρικές επιθέσεις των Τούρκων ατάκτων, των
τσέτηδων.
Η Ελλάδα, η οποία έχει αποµονωθεί διεθνώς, εξαντλείται οικονοµικά από την επιστράτευση και τον
δαπανηρό αυτόν πόλεµο……………………………………...
4

5. Ο λαός και ο στρατός είναι κουρασµένοι από τη διάρκεια των αλλεπάλληλων πολέµων 1912-1922,
από τον διχασµό και την οξύτητα των πολιτικών παθών, ενώ οι πολιτικοί δεν αντιλαµβάνονται σε όλη
τους την έκταση τις µεταβολές της διεθνούς πολιτικής και δεν αντιµετωπίζουν µε ετοιµότητα, τόλµη
και ρεαλισµό την κρίσιµη κατάσταση. Το έθνος οδηγείται προς την καταστροφή.»
Α.Βακαλόπουλου, Νέα ελληνική ιστορία(1204-1985)
µ4
3. «Όταν ένα έθνος ολόκληρο επαναστατεί εναντίον του κυριάρχου του, δεν µπορεί να θεωρηθεί
πειρατικό αλλά εµπόλεµο» ∆ήλωση Γεωργίου Κάνιγκ το Μάρτιο του 1823.
Ποιο ήταν το πολιτικό κλίµα στην Ευρώπη όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση
και µε ποιες ενέργειες της Αγγλίας άρχισε να µεταβάλλεται το 1823-1824;
4. Να αποδείξετε πώς οι διοµολογήσεις του 1535, η συνθήκη του Κιουτσούκ
Καϊναρτζή το 1774 και η ύπαρξη ελληνικών παροικιών στην Ευρώπη συνέβαλαν
στην ανάπτυξη του εµπορίου και της ναυτιλίας των υπόδουλων ελλήνων.
5

6. 4
ΟΜΑ∆Α Α΄
1. Τι γνωρίζετε για τη διακήρυξη του ανθρώπου και του πολίτη;
2. Να ορίσετε σύντοµα τις παρακάτω έννοιες:
καθολικός άνθρωπος- εξισλαµισµός-θρησκευτική Μεταρρύθµιση –
∆ιοµολογήσεις.
3. Πότε κυριάρχησε ο γοτθικός ρυθµός στην Αρχιτεκτονική και ποιο είναι το
χαρακτηριστικό του αυτού;
4. Πότε υπογράφηκε η συνθήκη της Λωζάνης και τι προέβλεπε;
5. Ποια ήταν η αφορµή για την κήρυξη του Β΄παγκοσµίου πολέµου;
ΟΜΑ∆Α Β΄
1. Να συγκρίνετε τα µέτρα που έλαβε ο Καποδίστριας για την εκπαίδευση µε
εκείνα που έλαβε η αντιβασιλεία του Όθωνα.
2. Να συγκρίνετε το σύνταγµα του 1844 µε το «Πολιτικό Σύνταγµα» του 1827.
3. Να κρίνετε τη στάση του Λούθηρου κατά τον «πόλεµο των χωρικών»
4. Ποια ήταν η θέση του βασιλιά Κων/νου και ποια του Βενιζέλου για τη
συµµετοχή της Ελλάδας στον Α΄ παγκόσµιο πόλεµο; Ποιος τελικά είχε δίκιο και
γιατί; ( αναφερθείτε στις σχετικές συνθήκες για να στηρίξετε τη θέση σας ).
6

7. 5
ΟΜΑ∆Α Α
1. Τι γνωρίζετε για το κίνηµα του φιλελληνισµού;
2. Ποια µέτρα πήρε ως κυβερνήτης της Ελλάδας ο Καποδίστριας για τον
εκσυγχρονισµό
α) της εκπαίδευσης;
β) των ενόπλων δυνάµεων;
3. Τι γνωρίζετε για τον Β΄ Βαλκανικό πόλεµο;
4. Τι γνωρίζετε
α)για τη συνθήκη των Σεβρών;
β)για τη συνθήκη της Λωζάνης;
5. Τι γνωρίζετε για τον ελληνοϊταλικό πόλεµο;
ΟΜΑ∆Α Β
1. Για ποιους λόγους ορισµένοι πρόκριτοι ή διανοούµενοι έκαναν αντιπολίτευση
στον Καποδίστρια;
2. Ποια πιστεύετε ότι θα ήταν η έκβαση των Α΄ και Β΄ Παγκοσµίων Πολέµων εάν
δεν συµµετείχαν οι Η.Π.Α.;
3. Τι πιστεύετε ότι θα γινόταν εάν η φιλοβασιλική κυβέρνηση που εκλέχτηκε το
Νοέµβριο του 1920 στην Ελλάδα τηρούσε την υπόσχεση της για τερµατισµό του
πολέµου;
4. Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ, είχε πει όταν οι
Έλληνεςπολεµούσαν Ιταλούς και Γερµανούς:
«Μέχρι τώρα λέγαµε ότι οι Έλληνες πολεµούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέµε ότι οι
ήρωες πολεµούν σαν Έλληνες!»
Αναλύστε την παραπάνω φράση καθώς επίσης και τη συµβολή της χώρας µας
όσον αφορά την έκβαση της εισβολής των Γερµανών στη Ρωσία.
7

8. 6
ΟΜΑ∆Α Α
1. Ποια ήταν τα αίτια των ανακαλύψεων Νέων Χωρών κατά το 15ο αιώνα;
2. Να σηµειώσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις έχουν σωστό περιεχόµενο
και ποιες λανθασµένο:
α) Η Γαλλία θεωρείται λίκνο της Αναγέννησης .
β) Με τη Μεταρρύθµιση προωθήθηκε η ανάπτυξη ερευνητικού πνεύµατος στα
θρησκευτικά ζητήµατα.
γ) Η χρήση ορθού λόγου και η απόκτηση γνώσης αποτελούν βασικά στοιχεία του
Γαλλικού ∆ιαφωτισµού.
δ) Το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης υπογράφηκε ανάµεσα στη Ρωσία και την
Τουρκία.
ε) Οι κοτζαµπάσηδες και οι πλοιοκτήτες τάχτηκαν στο πλευρό του Καποδίστρια
στ) Η ένωση των Επτανήσων µε την Ελλάδα έγινε το 1864.
ζ) Κατά την περίοδο της Αντιβασιλείας οι φυσικοί στρατιωτικοί και πολιτικοί
ηγέτες της Επανάστασης τοποθετήθηκαν σε ανώτερες θέσεις της διοίκησης του
στρατού και του κράτους.
η) Το κίνηµα στο Γουδί οργανώθηκε από µια οµάδα κατώτερων αξιωµατικών του
στρατού.
3. Μία από τις τραγικότερες µορφές εξισλαµισµού κατά την περίοδο της
Τουρκοκρατίας ήταν το «παιδοµάζωµα».Τι γνωρίζετε για το θεσµό αυτό;
4. Η Φιλική εταιρεία: Πότε, από ποιους ιδρύθηκε και ποιο ήταν το τιτάνιο έργο
που ανέλαβε; Τι γνωρίζετε για το θέµα της ηγεσίας της;
5. Να περιγράψετε τα γεγονότα της δεύτερης φάσης της δεύτερης πολιορκίας του
Μεσολογγίου.
ΟΜΑ∆Α Β
1. Πώς βοήθησε τους Έλληνες ο θεσµός της οργάνωσής τους σε κοινότητες κατά
την περίοδο της Τουρκοκρατίας;
2. Με βάση τα αποσπάσµατα από την Ελληνική Νοµαρχία που παρατίθενται,
αλλά και τις γενικότερες γνώσεις σας, να αναφερθείτε στους λόγους για τους
οποίους δηµιουργήθηκαν τα σώµατα των κλεφτών, στη ζωή τους, τα
χαρακτηριστικά τους και το ρόλο τους κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
(Παράθεµα από τη σελίδα 121 του σχολικού βιβλίου)
3. Ο Ιωάννης Καποδίστριας θεωρείται θεµελιωτής του εκπαιδευτικού συστήµατος
του ελληνικού κράτους.Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να αιτιολογήσετε τον
χαρακτηρισµό αυτό.
4. Για ποιους λόγους το Σύνταγµα του 1864 θεωρείται περισσότερο φιλελεύθερο
από το σύνταγµα του 1844;
8

9. 7
ΟΜΑ∆Α Α
1. Ποια είναι η σηµασία των όρων: χαράτσι, δεκάτη, ουµανισµός, φοίνικας.
2. Ποιες ήταν οι θετικές και αρνητικές συνέπειες των Aνακαλύψεων;
3. Ποια ήταν η συµβολή των φιλελλήνων στην ελληνική Επανάσταση;
4. Φιλική Εταιρεία: πότε ιδρύθηκε, που και από ποιους, ποιος ήταν ο στόχος της
και σε ποιους προτάθηκε η αρχηγία της;
5. Για ποιους λόγους ο επαναστατικός αγώνας στην Ελλάδα άρχισε στην
Πελοπόννησο;
ΟΜΑ∆Α Β
1. Αρµατολοί και κλέφτες: Να βρείτε οµοιότητες και διαφορές.
2. Ποια είναι, κατά τη γνώµη σας, η προσφορά του Ρήγα στον Αγώνα;
3. Ποια είναι, κατά τη γνώµη σας, η σηµασία της Συνθήκης του Κιουτσούκ
Καϊναρτζή για τους Έλληνες;
4. Με βάση το παράθεµα και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε τους λόγους
για τους οποίους δηµιουργήθηκε αντιπολίτευση εναντίον του Καποδίστρια.
9

10. 8
ΟΜΑ∆Α Α΄
1. Να αποδώσετε το περιεχόµενο των όρων:
Ανακαλύψεις, Αρχές κηρύγµατος του Λουθήρου, Παιδοµάζωµα, Πρωτόκολλο της
Πετρούπολης.
2. α) Ποια προνόµια παραχώρησε ο σουλτάνος Μωάµεθ Β΄ ο Πορθητής στον
Πατριάρχη στα µέσα του 15ου αιώνα;
β) Ποια είναι η ιδιαίτερη σηµασία των προνοµίων αυτών για τον Ελληνισµό;
3. Τι γνωρίζετε για το «Πολιτικόν Σύνταγµα της Ελλάδος» ή « Σύνταγµα της
Τροιζήνας»; Γιατί το Σύνταγµα αυτό θεωρείται το δηµοκρατικότερο της εποχής
του;
4. α) Αξιοποιώντας το παρακάτω κείµενο, να δώσετε στοιχεία για τις αµοιβές των
βιοµηχανικών εργατών το 19ο αιώνα.
β) Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και το κείµενο που σας δίνεται, να
παρουσιάσετε τις συνέπειες της βιοµηχανικής επανάστασης το 19ο αιώνα.
Οι αµοιβές των βιοµηχανικών εργατών το 19ο αιώνα
«Όλοι οι εργαζόµενοι έπρεπε να µάθουν να δουλεύουν µε τρόπο που εξυπηρετούσε τη βιοµηχανία,
δηλαδή µε κανονικό και συνεχή ρυθµό καθηµερινής εργασίας, πράγµα τελείως διαφορετικό από τις
εποχιακές δουλειές του αγροκτήµατος ή την απασχόληση των ανεξάρτητων τεχνιτών. Έπρεπε επίσης
να µάθουν να είναι ευαίσθητοι σε χρηµατικά κίνητρα .Οι βρετανοί εργοδότες τότε,
(…),παραπονούνταν συνεχώς για την «τεµπελιά» των εργαζοµένων ή για την τάση τους να δουλεύουν
µόνο όσο χρειαζόταν για να εξασφαλίσουν το παραδοσιακό βδοµαδιάτικο που τους αρκούσε να
ζήσουν. Η λύση βρέθηκε µε ένα σκληρότατο σύστηµα ποινών για τους εργάτες (πρόστιµα κλπ), αλλά
προ πάντων µε την πρακτική, όπου η εφαρµογή της ήταν δυνατή, να πληρώνονται τόσο λίγο, ώστε να
χρειάζεται να εργάζονται κανονικά όλη την εβδοµάδα, για να µπορούν να κερδίζουν ένα ελάχιστο
εισόδηµα». Ε. Χοµπσµπάουµ, « Η εποχή των επαναστάσεων»
5. α)Να αντιστοιχίσετε τα δεδοµένα της στήλης Α΄ µε τα δεδοµένα της στήλης Β΄
(3 από τα δεδοµένα της στήλης Β΄ περισσεύουν):
Στήλη Α΄ Στήλη Β΄
i. Ρουσσό α. Φυσικής Απάνθισµα
ii. Αδ. Κοραής β. Πνεύµα των Νόµων
iii. Μοντεσκιέ γ. ∆ιδαχές
iv. Ρήγας Φεραίος δ. Αδελφική ∆ιδασκαλία
ε. Αιµίλιος
στ. Στοιχεία Φυσικής
ζ. Νεωτερική Γεωγραφία.
β) Να χαρακτηρίσετε ως σωστό ή λανθασµένο το περιεχόµενο των παρακάτω
προτάσεων. Στη συνέχεια να αναδιατυπώσετε τις λανθασµένες προτάσεις, ώστε να
γίνουν σωστές.
i. Ο Καποδίστριας καθιέρωσε ως εθνικό νόµισµα της Ελλάδας το γρόσι.
ii. Η έδρα της Φιλικής Εταιρείας µεταφέρθηκε από την Οδησσό στην
Κωνσταντινούπολη το 1818.
iii. Η Α΄ πολιορκία του Μεσολογγίου έληξε µε µεγάλη νίκη των Τούρκων επί των
υπερασπιστών της πόλης.
10

11. iv. Η τελευταία µάχη της ελληνικής επανάστασης δόθηκε στις 12-9-1829 µε
ηγέτη των Ελλήνων τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.
ΟΜΑ∆Α Β΄
1. Να συγκρίνετε τα Συντάγµατα του 1844 και του 1864. Γιατί το Σύνταγµα του
1864 θεωρείται περισσότερο φιλελεύθερο από το αντίστοιχο του 1844;
2. Ο Χαρίλαος Τρικούπης υπήρξε κορυφαία µορφή στην πολιτική ιστορία της
νεότερης Ελλάδας. Υποστηρίζεται πως «το έργο του για τον πολιτικό και
οικονοµικό εκσυγχρονισµό της Ελλάδας υπήρξε θεµελιακό για την πορεία του
Ελληνικού κράτους στις επόµενες δεκαετίες». Να δικαιολογήσετε την άποψη
αυτή.
3. Υποστηρίζεται ότι ο Καποδίστριας, «στο βαθµό που λειτουργούσε ως
φιλελεύθερος πολιτικός, επιθυµούσε να καλυτερέψει την ανθρώπινη µοίρα µε τη
βελτίωση στη ∆ιοίκηση και µε την προώθηση µιας χρήσιµης και ηθοπλαστικής
παιδείας. Ανάµεσα στους φίλους του συγκαταλέγονταν πολλοί εξέχοντες
Ευρωπαίοι παιδαγωγοί, και, αναφορικά µε την Ελλάδα, πίστευε πως τα σχολεία
και οι δάσκαλοι παίζουν πολύ πιο σηµαντικό ρόλο σε µια εθνική παλιγγενεσία
από τις συνταγµατικές επινοήσεις» (Ντ. Νταίικιν, Ο Αγώνας των Ελλήνων για την
Ανεξαρτησία 1821-1833). Να δικαιολογήσετε την άποψη του ιστορικού µε βάση
τις ιστορικές σας γνώσεις και τα στοιχεία που σας δίνονται.
4. Αξιοποιώντας την πηγή που σας δίνεται και τις ιστορικές σας γνώσεις να
απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήµατα:
Α) Ο Βολταίρος θεωρείται υπέρµαχος της ανεξιθρησκίας. Πώς δικαιολογείται η
άποψη αυτή;
Β) Ποια χαρακτηριστικά του ∆ιαφωτισµού απηχούν οι απόψεις του, όπως
διαφαίνονται στην πηγή;
Η ανεξιθρησκία για το Βολταίρο
∆εν απευθύνοµαι πια στους ανθρώπους. Σε σένα απευθύνοµαι, Θεέ όλων των όντων, αιώνιε και
δηµιουργέ του σύµπαντος…∆ε µας έδωσες την καρδιά για να αλληλοµισούµαστε και χέρια για να
πνίγει ο ένας τον άλλο. ∆ώσε τη δυνατότητα να αλληλοβοηθιόµαστε για να σηκώνουµε το βάρος µιας
ζωής δύστυχης και παροδικής. ∆ώσε, οι µικρές διαφορές ανάµεσα στα ρούχα που σκεπάζουν τα
αδύνατα σώµατά µας, ανάµεσα στις διαλέκτους µας που είναι ανεπαρκείς,…ανάµεσα σε όλους τους
ατελείς νόµους µας, ανάµεσα στις ιδέες µας που είναι πολλές φορές λαθεµένες, ανάµεσα στην
κατάστασή µας που είναι τόσο διαφορετική στον καθένα µας, αλλά τόσο ίση µπροστά σου. Όλες
αυτές οι µικρές διαφορές που ξεχωρίζουν τα όντα που ονοµάζονται άνθρωποι, δώσε να µη γίνουν
σηµάδια µίσους και καταδίωξης. ∆ώσε, ώστε αυτοί που ανάβουν κεριά µέρα µεσηµέρι για να σε
λατρέψουν, να ανέχονται αυτούς που αρκούνται στο φως του ήλιου σου. ∆ώσε, ώστε αυτοί που
φορούν ένα άσπρο ράσο για να δείξουν ότι πρέπει να σε αγαπούν, να µη µισούν αυτούς που
ισχυρίζονται το ίδιο πράγµα φορώντας ένα µαύρο ράσο.
Βολταίρος, Πραγµατεία για την ανεξιθρησκία
11

12. 9
ΟΜΑ∆Α Α
1.α) Να αποδώσετε το περιεχόµενο του όρου : Αναγέννηση
β) Τι ονοµάζουµε Νεοελληνικό διαφωτισµό; Ποιοι ήταν οι σηµαντικότεροι
εκπρόσωποι του;
2. Τι γνωρίζετε για την ίδρυση το σκοπό και τη δράση της Φιλικής Εταιρείας;
3. Για ποιους λόγους αποφασίστηκε να αρχίσει η Ελληνική Επανάσταση στην
Πελοπόννησο;
4 Ποια µέτρα πήρε ο Ι. Καποδίστριας για την αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης;
5. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασµένες.
Σε κάθε λανθασµένη πρόταση να δώσετε τη σωστή απάντηση.
α) Στη µάχη στο χάνι της Γραβιάς οι ελληνικές δυνάµεις µε επί κεφαλής τον
Οδυσσέα Ανδρούτσο νίκησαν τις τουρκικές.
Β )Ο ∆άντης ,ο Πετράρχης και ο Βοκκάκιος ήταν εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού
∆ιαφωτισµού.
γ) Ο ∆οµίνικος Θεοτοκόπουλος υπήρξε ένας από τους σηµαντικότερους
ζωγράφους της αναγέννησης.
δ) Μια από τις αρµοδιότητες των κοινοτήτων στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν
η ενίσχυση της παιδείας.
ε) Ο Μακιαβέλι στο βιβλίο του «Μωρίας εγκώµιον» επικρίνει τις καταχρήσεις της
εκκλησιαστικής ιεραρχίας.
ΟΜΑ∆Α Β΄
1. Γιατί το Πολιτικό Σύνταγµα της Ελλάδας που ψηφίστηκε από τη Γ΄ Εθνική
συνέλευση θεωρείται τo δηµοκρατικότερο της εποχής του;
2. Τι γνωρίζετε για τη ναυµαχία του Ναβαρίνου; Ποια ήταν η σηµασία της για την
πολιτική ζωή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους;
3. Γιατί η Γαλλική επανάσταση θεωρείται ένα από τα σηµαντικότερα γεγονότα της
παγκόσµιας ιστορίας;
4. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να διατυπώσετε τις βασικές θέσεις του
Ρουσσώ για την εξουσία και τη διακυβέρνηση µιας χώρα.
12

13. 10
ΟΜΑ∆Α Α
1. Ποια τα σηµαντικότερα γεγονότα που συνδέονται µε την παρέµβαση του
Χαρίλαου Τρικούπη στην εσωτερική πολιτική της χώρας;
2. Ο Ιωάννης Καποδίστριας ως κυβερνήτης του νεότερου Ελληνικού κράτους.
3. Ποια πνευµατική κίνηση ονοµάστηκε ∆ιαφωτισµός και τι γνωρίζετε γι’ αυτήν;
4. Ορίστε το περιεχόµενο των λέξεων: εξισλαµισµός, κρυπτοχριστιανισµός,
παιδοµάζωµα, γενίτσαροι.
5. Η ναυµαχία του Ναυαρίνου.
ΟΜΑ∆Α Β
1. Από τα µέσα του 15ου ως τα µέσα του 16ου αιώνα ο άνθρωπος τόλµησε
υπερπόντια ταξίδια. Ποια ήταν τα αίτια και ποια τα αποτελέσµατα των
παράτολµων αυτών επιχειρήσεων;
2. Τα γράµµατα, οι επιστήµες και οι εικαστικές τέχνες γνώρισαν καταπληκτική
άνθηση από το 15ο ως τις αρχές του 17ου αιώνα. Ποιοι τοµείς έφτασαν στο
αποκορύφωµά τους µε το κίνηµα του Ανθρωπισµού;
3. Ποια τα κύρια χαρακτηριστικά της Ελληνικής δηµόσιας ζωής από τον
Ελληνοτουρκικό πόλεµο του 1897 ως το 1909 και το κίνηµα στο Γουδί;
4. Ποια κατάσταση επικρατούσε κατά την περίοδο του µεσοπολέµου (1919-
1939) στον οικονοµικό, πολιτικό και κοινωνικό τοµέα;
13

14. 11
ΟΜΑ∆Α Α΄
1. Να ορισθούν σύντοµα οι παρακάτω όροι:
«Σχέδιον Γενικόν» και «Καθολικός άνθρωπος»
2. Πρωτόκολλο Πετρούπολης ( 23 Μαρτίου / 4 Απριλίου 1826) : Πρωτεργάτες
του Πρωτοκόλλου, οι όροι του και η σηµασία του.
3. Ποια µέτρα πήρε η Αντιβασιλεία για την Εκπαίδευση;
4. Συνθήκη Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923). Να αναφερθείτε στο περιεχόµενό της. (4
µονάδες)
5. Να αντιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Α΄ µε αυτούς που ταιριάζουν από τη
στήλη Β΄.
Α΄ ΣΤΗΛΗ Β΄ ΣΤΗΛH
• Ν.Πλαστήρας • Πρωτεργάτης Στρατιωτικού Κινήµατος 1922
• Μοντεσκιέ • Πρωτεργάτης Στρατιωτικού Κινήµατος 1909
• Ν. Ζορµπάς • «Πνεύµα των Νόµων»
• Ζ.Ζ. Ρουσσό • «Κοινωνικό Συµβόλαιο»
• Ελ. Βενιζέλος
ΟΜΑ∆Α Β΄
1) Συγκρίνοντας τα Συντάγµατα του 1844 και του 1864 να αιτιολογήσετε γιατί το
δεύτερο (του 1864) χαρακτηρίζεται περισσότερο φιλελεύθερο.
2) « Με τις Ανακαλύψεις ευνοήθηκαν οι έµποροι και οι βιοτέχνες». Να
δικαιολογήσετε την άποψη αυτή.
3) Το ΠΑΙ∆ΟΜΑΖΩΜΑ χαρακτηρίστηκε από πολλούς ιστορικούς «Φόρος
Αίµατος». Γιατί, κατά τη γνώµη σας;
4) Με βάση τα στοιχεία του παραθέµατος και τις ιστορικές σας γνώσεις να
απαντήσετε στην ερώτηση: Πώς εκδηλώθηκε η αντίδραση των νησιωτών εναντίον
του Καποδίστρια;
«Η διακυβέρνηση του Καποδίστρια ωστόσο αποτελεί την πρώτη σοβαρή προσπάθεια διοργάνωσης του
ελληνικού κράτους. Πρώτος αυτός φροντίζει για τη δηµόσια εκπαίδευση, καταστέλλει την πειρατεία,
διοργανώνει τη διοίκηση, υποβάλλει σε κάποια πειθαρχία το στασιαστικό πνεύµα των προκρίτων ,
που ήθελαν να αντικαταστήσουν στην ελεύθερη Ελλάδα τους Τούρκους αξιωµατούχους. Για το λόγο
αυτό συνάντησε από την πλευρά τους άγρια αντίδραση, στην οποία προσθέτονταν η αντίδραση των
νησιωτών αστών που αποτελούσαν το αγγλικό κόµµα και των φιλελεύθερων διανοουµένων, καθώς
και η ολοκληρωτική αδιαφορία των λαϊκών µαζών , κυρίως της αγροτιάς, που είχε απογοητευτεί από
την αγροτική και φορολογική πολιτική του κυβερνήτη.»
Ν.Σβορώνου, Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας 1976, σ.72-73
14

15. 12
ΟΜΑ∆Α Α
1. Ποιες ήταν οι συνέπειες των ανακαλύψεων στον επιστηµονικό και πολιτιστικό
τοµέα;
2. Να προσδιορίσετε τη σηµασία των παρακάτω όρων:
Αναγέννηση, θρησκευτική µεταρρύθµιση, Νεοελληνικός διαφωτισµός
3. Φιλική Εταιρεία: ιδρυτές, τόπος, χρόνος, στόχος, ηγεσία.
4. Να γίνει αντιστοίχιση Α και Β στήλης (από τη Β στήλη περισσεύουν 3 ονόµατα)
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
Αλαµάνα Καραϊσκάκης
Γραβιά Κολοκοτρώνης
Μανιάκι Παπαφλέσσας
Αθανάσιος ∆ιάκος
Οδυσ. Ανδρούτσος
Κ. Κανάρης
Μ. Μπότσαρης
5. Ποιο ήταν το εκσυγχρονιστικό έργο του Χαρίλαου Τρικούπη;
ΟΜΑ∆Α Β
1. Να συγκρίνετε και να σχολιάσετε τα συντάγµατα του 1844 και 1864.
2. Να αιτιολογήσετε την έντονη αντίδραση στην πολιτική του Καποδίστρια και να
αναφέρετε τις συνέπειες αυτής της αντίδρασης.
3. Τι πιστεύετε ότι θα γινόταν εάν η φιλοβασιλική κυβέρνηση που εκλέχτηκε το
Νοέµβριο του 1920 στην Ελλάδα τηρούσε την υπόσχεση της για τερµατισµό του
πολέµου;
4. Να εξηγήσετε τις συνέπειες της Συνθήκης της Λωζάνης για τον ελληνισµό.
15

16. 13
Οµάδα Α
1. Ποιες ήταν οι άµεσες και απώτερες συνέπειες των Ανακαλύψεων του 15ου
αιώνα;
2. Ποιο ήταν το περιεχόµενο του δόγµατος του Λούθηρου και γιατί οι οπαδοί του
ονοµάστηκαν προτεστάντες (διαµαρτυρόµενοι);
3. Να αναφέρετε τα αίτια δηµιουργίας των σωµάτων των κλεφτών ,τον τρόπο ζωής
τους και το ρόλο τους στον Αγώνα του 1821.
4. Ποιο ήταν το περιεχόµενο της Σύµβασης του Λονδίνου που υπέγραψαν οι:
Ρωσία, Αγγλία, Γαλλία στις 6 Ιουλίου 1827;
5. Σε τι διαφέρει το Σύνταγµα του 1864 από το Σύνταγµα και τον εκλογικό νό-µο
του 1844;
Οµάδα Β
1. Να παρουσιάσετε την κατάσταση στην οποία βρήκε ο Ιωάννης Καποδίστριας
την Ελλάδα όταν ήρθε τον Ιανουάριο του 1828.
2. Να εξηγήσετε γιατί ήταν µειονεκτική η θέση των Μεσολογγιτών κατά την πρώτη
πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Κιουταχή και τον Οµέρ Βρυόνη και γιατί
τελικά οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία στις 31 ∆εκεµβρίου
1822.
3. Με βάση το περιεχόµενο του «Πολιτικού Συντάγµατος της Ελλάδας» που
ψηφίστηκε από την Τρίτη Εθνική Συνέλευση (1 Μαΐου 1827), δικαιολογείστε το
χαρακτηρισµό του ως το δηµοκρατικότερο της εποχής του.
4. Ποιά ατοµικά δικαιώµατα ορίζει ο Ρήγας Φεραίος σύµφωνα µε το παρακάτω
απόσπασµα; Από ποιο ευρωπαϊκό κίνηµα νοµίζεις ότι έχει δεχτεί επίδραση;
Ρήγας: Τα δίκαια του Ανθρώπου και του Πολίτου.
Άρθρον2. Αυτά τα φυσικά δίκαια είναι: πρώτον το να είµεθα όλοι ίσοι, και όχι ο ένας ανώτερος από
τον άλλον. ∆εύτερον να είµεθα ελεύθεροι, και όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού. Τρίτον να είµεθα
σίγουροι εις την ζωή µας και κανένας να µην ηµπορεί να µας την πάρει αδίκως και κατά την
φαντασίαν του. Και τέταρτον, τα κτήµατα όπου έχοµεν, κανένας να µην ηµπορεί να τα αγγίζη, αλλά
να είναι δικά µας και των κληρονόµων µας.
Άρθρον3. Όλοι οι άνθρωποι, Χριστιανοί και Τούρκοι, κατά φυσικόν λόγον είναι ίσοι. Όταν πταίση
τινάς, οποιασδήποτε καταστάσεως, ο Νόµος είναι ο αυτός διά το πταίσµα και αµετάβλητος. Ήγουν
δεν παιδεύεται ο πλούσιος ολιγώτερον και ο πτωχός περισσότερον διά το αυτό σφάλµα, αλλ’ ίσα-ίσα.
16

17. 14
ΟΜΑ∆Α Α’
1. Ποια ήταν τα αίτια των ανακαλύψεων του 15ου αιώνα ;
2. Να δώσετε το περιεχόµενο των ακόλουθων όρων :
Α) Μεταρρύθµιση Β) Ανθρωπισµός Γ) Αναγέννηση ∆) ∆ιαφωτισµός
3. Τι γνωρίζετε για τη φορολογία των υπόδουλων Ελλήνων κατά την περίοδο της
Τουρκοκρατίας και ποιοι ήταν οι σπουδαιότεροι φόροι που πλήρωσαν στους
Οθωµανούς;
4. Τι γνωρίζετε για τον Ρήγα Φεραίο και το έργο του;
5. Τι γνωρίζετε για τα µέτρα που πήρε ο Ιωάννης Καποδίστριας για την ανόρθωση
της οικονοµίας;
ΟΜΑ∆Α Β’
1. Ποια ήταν η σηµασία του θεσµού των κοινοτήτων για τον υπόδουλο
Ελληνισµό;
2. Γιατί θεωρήθηκε σκόπιµο η επανάσταση του 1821 να αρχίσει στις
Παραδουνάβιες ηγεµονίες;
3. Ποιοι λόγοι οδήγησαν στη δηµιουργία αντιπολιτευτικής παράταξης κατά τον
Ιωάννη Καποδίστρια;
4. Ποια πιστεύετε ότι θα ήταν η έκβαση των Α΄ και Β΄ Παγκοσµίων Πολέµων εάν
δεν συµµετείχαν οι Η.Π.Α.;
17

18. 15
ΟΜΑ∆Α Α
1) Να αναπτύξετε τα αίτια των ανακαλύψεων.
2) Να δώσετε τους ορισµούς:
α) της Αναγέννησης
β) του Ανθρωπισµού
3) Ποιες ήταν οι αρµοδιότητες των κοινοτικών αρχόντων στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας;
4) Ποια µέτρα πήρε ο Καποδίστριας για την αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης;
5) Να γίνει αντιστοίχιση:
Ι. ∆άντης α. ∆εκαήµερο
ΙΙ. Βοκκάκιος β. Τζιοκόντα
ΙΙΙ. Λεονάρντο Ντα Βίντσι γ. Θεία Κωµωδία
ΙV. Ρουσσώ δ. Πέτρα
V. ∆ηµήτριος Υψηλάντης ε. Κοινωνικό Συµβόλαιο
VI. ∆ιάκος στ. ∆ερβενάκια
VII. ∆ράµαλης ζ. Γραβιά
VIII. Ανδρούτσος η. Αλαµάνα
ΟΜΑ∆Α Β
1. Συνέπειες των ανακαλύψεων στον οικονοµικό τοµέα.
2. Ποιοι ήταν οι θεσµοί – φόροι του Τουρκικού κράτους που οδήγησαν στη
µείωση του Ελληνικού πληθυσµού στα χρόνια της Τουρκοκρατίας;
Αναπτύξτε έναν από αυτούς.
3. Το 1774 υπογράφτηκε η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Ποιοι ήταν οι
όροι της Συνθήκης και ποια η σηµασία τους για τον Ελληνισµό;
4. Ποια διπλωµατικά έγγραφα (Πρωτόκολλα) οδήγησαν στη δηµιουργία
ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους; Να περιγράψετε τη ναυµαχία του Ναυρίνου
και ποια η σηµασία της για την Ελλάδα;
18

19. 16
ΟΜΑ∆Α Α
1. α) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
Α. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας τη δικαστική εξουσία ασκεί:
i. ο µπεηλέρµπεης
ii. ο καδής
iii. ο βοεβόδας
Β. Με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774),
i. το ναυτικό των νησιών δέχεται ένα µεγάλο πλήγµα.
ii. το ναυτικό των νησιών παρουσιάζει ραγδαία ανάπτυξη.
iii. δεν επηρεάζεται καθόλου το ελληνικό θαλάσσιο εµπόριο.
Γ. Ο Θούριος και η Χάρτα της Ελλάδος τυπώθηκαν από:
i. τον Κύριλλο Λούκαρη
ii. το Ρήγα Φεραίο
iii. τον Αδαµάντιο Κοραή
∆. Η Πύλη στρατολογούσε νέους για
i. τα τάγµατα των Γενιτσάρων.
ii. τα φυλάκια στα εγιαλέτια.
iii. την είσπραξη των φόρων.
β) Να βάλετε στη σωστή χρονολογική σειρά τα παρακάτω γεγονότα :
-Καταστροφή του ∆ράµαλη στα ∆ερβενάκια
-Πολιορκία της Τριπολιτσάς
-Έξοδος του Μεσολογγίου
-Καταστροφή των Ψαρών
2. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που επηρέασαν αρνητικά την πορεία της
Επανάστασης στα 1824;
3. Ποιες ήταν οι επιπτώσεις στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας από την ήττα
στον πόλεµο του 1897;
4. α) Να αναφέρετε τους εµπόλεµους στον Α΄ και Β΄ Βαλκανικό πόλεµο.
β) Τι προέβλεπε η συνθήκη του Βουκουρεστίου;
5. α) Ποιοι ήταν οι όροι της συνθήκης της Λωζάνης;
β) Πώς επέδρασε η άφιξη των προσφύγων στην οικονοµική και κοινωνική ζωή της
χώρας;
ΟΜΑ∆Α Β
1) Πώς κρίνετε το «Πολιτικό Σύνταγµα της Ελλάδος» που ψηφίστηκε στην Εθνική
Συνέλευση του 1827; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
19

20. 2) Από τους παρακάτω παράγοντες (εξισλαµισµοί, παιδοµάζωµα, πειρατεία,
υποχρεωτική ναυτολογία) ποιός και γιατί, κατά τη γνώµη σας, είχε τις πιο
οδυνηρές συνέπειες στην εθνική υπόσταση των Ελλήνων;
3) Ποια κατάσταση επικρατούσε στα Βαλκάνια λίγο πριν ξεσπάσει ο Α΄
Βαλκανικός πόλεµος;
4) Αξιολογήστε το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια στον εκπαιδευτικό τοµέα.
20

21. 17
ΟΜΑ∆Α Α’
1. Να αποδώσετε την σηµασία των όρων: “Ανθρωπισµός”, “Καθολικός άνθρωπος”
και “Κεντρικόν Σχολείον”.
2. Ποιες ήταν οι συνέπειες των Ανακαλύψεων στον οικονοµικό – κοινωνικό
τοµέα;
3. Να γράψετε στην κόλλα σας τα γράµµατα της στήλης Α και δίπλα τον αριθµό
από τη στήλη Β που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
α. Λεονάρδο Ντα Βίντσι 1. “Η Σχολή των Αθηνών”
β. Μιχαήλ Άγγελος Μπουοναρότι 2. Ο Τρούλος της “Παναγίας των
γ. Αλµπέρτι λουλουδιών”
δ. Ραφαήλ Σάντι 3. “Τζοκόντα”
ε. Μπρουνελέσκι 4. “Βασιλική του Αγίου Πέτρου”
στ. Μπραµάντε 5. “Κοινωνικό Συµβόλαιο”
ζ. Ρουσσό 6. “∆ευτέρα Παρουσία”
η. Μοντεσκιέ 7. “Πνεύµα των Νόµων”
8. “Περί αρχιτεκτονικής”
4. Η Φιλική Εταιρεία : α) Πότε, πού και για ποιο σκοπό ιδρύθηκε, ποιοι ήταν οι
ιδρυτές της; Β) Γιατί η δράση της Φιλικής Εταιρείας απαιτούσε απόλυτη
µυστικότητα;
5. Ποιο ήταν το περιεχόµενο του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου του 1830;
ΟΜΑ∆Α Β’
1. Για ποιος λόγους οι κλέφτες έδρασαν στις ορεινές περιοχές της Ελλάδας, ποιες
ήταν οι συνθήκες διαβίωσης τους και πως τους έβλεπε ο Ελληνικός λαός;
2. Να γράψετε το περιεχόµενο των Συνταγµάτων του 1844 και του 1864 και στη
συνέχεια να κάνετε µία σύγκριση τους.
3. Σε ποια γεγονότα της Επανάστασης αποδίδει ιδιαίτερη σηµασία ο
Μακρυγιάννης και γιατί τα τονίζει µε έµφαση;
4. α) ποιες ήταν οι προσπάθειες του Καποδίστρια για τη διοργάνωση του
Ελληνικού κράτους;
β) Ποιοι αντέδρασαν σε κάποιες από τις προσπάθειες αυτές και για ποιο λόγο;
21

22. 18
ΟΜΑ∆Α Α
1. Ποια ήταν τα κριτήρια για την εκλογή κάποιου ως προκρίτου;
2. Τί γνωρίζετε για τη Φιλική Εταιρεία (έτος και τόπος ιδρύσεως, κύριοι ιδρυτές,
στόχος).
3. Ποια µέτρα πήρε ο Καποδίστριας για την ανόρθωση της οικονοµίας;
4. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α µε τις σωστές από τη στήλη Β
(3 λέξεις από τη στήλη Β είναι περιττές).
Α Β
α) Ρήγας Φεραίος 1)Κρητική επανάσταση 1866-1869
β) εγιαλέτι 2)Παπαφλέσσας
γ) κοµιτατζήδες 3)Στρατιωτικός Σύνδεσµος
δ) αρχή δεδηλωµένης 4)µπεηλέρµπεης
ε) Μανιάκι 5) µετακένωση
στ΄)Μονή Αρκαδίου 6) Κολοκοτρώνης
ζ) Κίνηµα στο Γουδί 7) Χάρτα της Ελλάδος
η) Μέττερνιχ 8) Παύλος Μελάς
9) Χαρίλαος Τρικούπης
10) Ιερή Συµµαχία
11) βοεβόδας.
5. Να βρείτε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος:
α) Τα αίτια των ανακαλύψεων ήταν κυρίως οικονοµικά.
β)Ο Λούθηρος υποστήριζε ότι η λατρεία πρέπει να γίνεται στα λατινικά.
γ)Ο Ιµπραήµ πήρε µέρος στην πρώτη και στη δεύτερη πολιορκία του
Μεσολογγίου.
δ) Η «οµολογία της Αυγούστας» είναι το Σύµβολο Πίστεως των Λουθηρανών.
ε) Στη Ναυµαχία του Ναβαρίνου καταστράφηκε ο συµµαχικός στόλος.
στ) Οι γενίτσαροι ήταν επίλεκτο στρατιωτικό σώµα την Οθωµανικής
αυτοκρατορίας.
ζ) Ο Όθωνας παραχώρησε το Σύνταγµα του 1864.
η) Η συνθήκη του Λονδίνου (1913) τερµάτισε το δεύτερο Βαλκανικό πόλεµο.
ΟΜΑ∆Α Β
1. Να χαρακτηρίσετε το Χαρίλαο Τρικούπη από την πολιτική που εφάρµοσε.
2. Να συγκρίνετε τα Συντάγµατα του 1844 και του 1864 και να εντοπίσετε τις
διαφορές τους.
3. Πώς προσπάθησε ο Λούθηρος να δικαιολογήσει την ταραχή και τη διχόνοια
που προκάλεσε το κήρυγµά του;
4. Να αναφέρετε τη στάση του Μακρυγιάννη σχετικά µε την άφιξη του Όθωνα στο
Ναύπλιο.
22

23. 19
ΟΜΑ∆Α Α΄
1. Ποιες συνέπειες είχε η βιοµηχανική επανάσταση στον κοινωνικό τοµέα;
2. Με ποια µέτρα προσπάθησε ο Καποδίστριας να ανορθώσει την ελληνική
οικονοµία;
3. Ποια ήταν τα αποτελέσµατα της θρησκευτικής µεταρρύθµισης;
4. Ποια τα µέτρα της Αντιβασιλείας στην διοίκηση και την εκπαίδευση;
5. Να χαρακτηρίσετε ως ΣΩΣΤΗ ή ΛΑΘΟΣ καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις:
α. Ο Λούθηρος δίδασκε ότι η θεία χάρη δεν κερδίζεται µε εξωτερικούς τύπους ,
αλλά µε τη βοήθεια της πίστης.
β. Οι αρµατολοί απαλλάσσονταν από τους φόρους αλλά είχαν την υποχρέωση να
δίνουν τα παιδιά τους στο παιδοµάζωµα.
γ. Οι διοµολογήσεις εξασφάλιζαν προνόµια µόνο για την άσκηση του εισαγωγικού
εµπορίου στην οθωµανική αυτοκρατορία.
δ. Το «Πολιτικόν Σύνταγµα της Ελλάδας» θεωρείται το πιο δηµοκρατικό Σύνταγµα
της εποχής του.
ε. Ο Καποδίστριας ίδρυσε το πρώτο Πανεπιστήµιο της Ελλάδας.
στ. Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου πραγµατοποιήθηκε σε τρεις φάσεις .
ζ. Η βαριά φορολογία που επέβαλε ο Χ. Τρικούπης τον οδήγησε το 1885 σε
εκλογική ήττα.
η. Για να εκλεγεί κάποιος πρόκριτος ήταν απαραίτητο να ανήκει στην ανώτερη
κοινωνική τάξη.
ΟΜΑ∆Α Β΄
1. Με βάση το παρακάτω κείµενο και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε
τους λόγους και τις οµάδες που οδήγησαν στον σχηµατισµό αντιπολίτευσης κατά
του Καποδίστρια.
Η διακυβέρνηση του Καποδίστρια ωστόσο αποτελεί την πρώτη σοβαρή προσπάθεια διοργάνωσης του
ελληνικού κράτους. Πρώτος αυτός φροντίζει για τη δηµόσια εκπαίδευση, καταστέλλει την πειρατεία,
διοργανώνει τη διοίκηση, υποβάλλει σε κάποια πειθαρχία το στασιαστικό πνεύµα των προκρίτων, που
ήθελαν ν’ αντικαταστήσουν στην ελεύθερη Ελλάδα τους Τούρκους αξιωµατούχους. Για το λόγο αυτό
συνάντησε από την πλευρά τους άγρια αντίδραση, στην οποία προσθέτονταν η αντίδραση των
νησιωτών αστών που αποτελούσαν το αγγλικό κόµµα και των φιλελεύθερων διανοούµενων, καθώς
και ολοκληρωτική αδιαφορία των λαϊκών µαζών, κυρίως της αγροτιάς, που είχε απογοητευτεί από
την αγροτική και φορολογική πολιτική του κυβερνήτη.
Νίκου Σβορώνου, Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, 1976, σ. 72-73
2. Να συγκρίνετε τα Συντάγµατα του 1844 και του 1864, σε ποια σηµεία κατά τη
γνώµη τη γνώµη σας , διαφέρουν ;
3. Ποιες ήταν οι στρατιωτικές και οι ηθικές δυνάµεις των Ελλήνων και των
Οθωµανών κατά την έναρξη της επανάστασης; Ποιοι διέθεταν τα ισχυρότερα όπλα
και γιατί;
23

24. 4. Με βάση την πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στους λόγους
που οδήγησαν τους Έλληνες να δηµιουργήσουν τα σώµατα των κλεφτών.
24