6. Gaya ng ibang
panitikan, ang
karamihan sa
mga dulang
itinatanghal ay
hango sa totoong
buhay maliban na
lamang sa iilang
dulang likha ng
malikhain at
malayang
kaisipan.
7. Lahat ng dula ay
naaayon sa isang
nakasulat na dula na
tinatawag na iskriP.
8. Ang iskrip ng isang
dula ay iskrip
lamang at hindi dula,
sapagkat ang tunay
na dula ay yaong
pinanonood na sa
isang tanghalan na
pinaghahandaan at
batay sa isang
iskrip.
14. 1. Iskrip o nakasulat
na dula
– ito ang pinakakaluluwa ng
isang dula; lahat ng bagay na
isinasaalang-alang sa dula ay naaayon
sa isang iskrip; walang dula kapag
walang iskrip.
15. 2. Gumaganap o aktor
– ang mga aktor o gumaganap
ang nagsasabuhay sa mga tauhan
sa iskrip; sila ang nagbibigkas ng
dayalogo; sila ang nagpapakita ng
iba’t ibang damdamin; sila ang
pinanonood na tauhan sa dula.
16. 3. Tanghalan
– anumang pook na
pinagpasyahang pagtanghalan ng
isang dula ay tinatawag na
tanghalan;tanghalan ang tawag sa
kalsadang pinagtanghalan ng isang
dula, tanghalan ang silid na
pinagtanghalan ng mga mag-aaral sa
kanilang klase.
17. 4. Tagadirehe o direktor
– ang direktor ang
nagpapakahulugan sa isang iskrip;
siya ang nag-i-interpret sa iskrip
mula sa pagpasya sa itsura ng
tagpuan, ng damit ng mga tauhan
hanggang sa paraan ng pagganap at
pagbigkas ng mga tauhan ay
dumidipende sa interpretasyon ng
direktor sa iskrip.
18. 5. Manonood
– hindi maituturing na dula ang
isang binansagang pagtanghal kung
hindi ito napanood ng ibang tao;
hindi ito maituturing na dula
sapagkat ang layunin ng dula’y
maitanghal; at kapag sinasabing
maitanghal dapat mayroong
makasaksi o makanood.
20. eksena ay ang paglabas-
masok sa tanghalan ng
mga tauhan.
Tagpo nama’y ang
pagpapalit o ang iba’t
ibang tagpuan na
pinangyarihan ng mga
pangyayari sa dula.
23. Ayon kay Alejandro G. Abadilla,
"nakasulat na karanasan ng isang sanay
sa pagsasalaysay. ang sanaysay ay
nagmula sa 2 salita,
ang sanay atpagsasalaysay. Ito ay
panitikang tuluyan na nagalalahad ng
kuru-kuro, damdamin, kaisipan, saloobin,
reaksyon at iba pa ng manunulat hinggil
sa isang makabuluhan, mahalaga at
ANO ANG SANAYSAY?
24. Mahalaga nag pagsusulat at
pagbabasa ng sanaysay sapagkat
natututo ang mambabasa mula sa
inilalahad na kaalaman at kaisipang
taglay ng isang manunulat. nakikilala rin
ng mga mambabasa ang manunulat
dahil sa paraan ng pagkasulat nito,
sapaggamit ng salita at sa lawak ng
kaalaman sa paksa.
25. 1. Pormal - sanaysay na
tumatalakay sa mga seryosong paksa at
nangangailangan ng masusing pag-
aaral at malalim na pagkaunawa sa
paksa. Inaakay ng manunulat ang mga
manbabasa sa malalim na pag-iisip
upang makabuo ng sariling pagpapasya
at kumilos pagkatapos.
URI NG SANAYSAY
26. 2.Di-pormal - sanaysay na
tumatalakay sa mga paksang magaan,
karaniwan, pang-araw-arawat
personal. binibigyang diin ng
manunulat ang mga bagay-bagay, mga
karanasan o isyung maaaring
magpakilala ng personalidad ng
manunulat o pakikisangkot niya sa
mga mambabasa.
27. 1. Tema at Nilalaman - anuman
ang nilalaman ng isang sanaysay
ay itinuturing na paksa dahil sa
layunin sapagkakasulat nitoat
kaisipang ibinahagi.
SANGKAP NG SANAYSAY
28. 2. Anyo at Istruktura - ang anayo sat
istruktura ng sanaysay ay isang mahalagang
sangkap sapagkat nakaaapekto ito sa
pagkaunawa ng mga mambabasa, ang
maayos na pagkakasunud-sunod ng edeya
o pangyayari ay makatututlong sa
mambabasa sa pagkaunawa sa sanaysay.
29. 3. Wika at Istilo - ang uri at antas ng
wika at istilo ng pagkakagamit nito ay
nakaapekto rin sa pagkaunawa ng
mambabasa, higt na mabuting gumamit
ng simple, natural at matapat na mga
pahayag.
30. 1. Panimula - ang pinakamahalagang
bahagi ng isang sanaysay sapagkat ito
ang unag titingnan ng mga
mambabasa, dapat nakapupukaw ng
atansyon ang panimula
upangipagpatuloy ng mamababasa ang
pagbasa sa akda.
BAHAGI NG SANAYSAY
31. 2. Katawan - Sa bahaging ito ang
sanaysaya makikita ang pagtalakay sa
mahahalagang puntos ukol sa tema at
nilalaman ng sanaysay, dapat
ipaliwanag nang mabuti ang bawat
puntos upang maunawaan ito ng maigi
ng mambabasa.
32. 3. Wakas - nagsasara sa talakayang
naganap sa katawan ng sanaysay.
Sa bahaging ito nahahamon ang
pag-iisip ng mambabasa na
maisakatuparan ang mga tinalakay
ng sanaysay.