1. IES Isidro Parga Pondal
Carballo

3. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Análise e Estudio da Convivencia
Grupos de traballo no curso 2005/2006
Plan Valora-convivencia, cidadanía e cultura
da paz no curso 2006/2007
2008 Plan Valora-convivencia, cidadanía e cultura
da paz no curso 2007/2008 - 2008/2009

4. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Grupos de traballo
2005/2006

5. • Revisión xeral da convivencia no centro:
Elaboración de enquisas para analizar o
estado actual da convivencia e os
conflitos máis habituais no noso centro.
Material didáctico:actividades para o
PAT (sociogramas,..)
• Búsqueda de solucións:
• Planificación da convivencia no centro
• Cambios no PEC, RRI e inclusión no
PAT de novas actividades
• Proxecto VALORA-Convivencia (

6. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Proxecto Valora-Convivencia
2006/2007
“Mediación e resolución de
conflitos no ámbito escolar”

7. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Mediación e resolución de conflitos no ámbito escolar
O grupo de traballo desenvolve a súa actividade desde diversas
frontes:
o E
Elaboración do documento base da mediación (PEC)
o Modificacións do RRI
o Inclusión da mediación no PAT
o Difusión do programa de mediación:
 Concurso de difusión do programa entre os alumnos.
 Concurso do logotipo para a mediación.
 Elaboración dun tríptico.
 Presentación multimedia.
 Presentación do proxecto á xunta de delegad@s do centro.

8. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Actividades de formación do profesorado do grupo de
traballo:
 Xornadas “A convivencia escolar” (A Coruña,
novembro de 2006)
 Xornadas sobre o Plan Valora (Santiago, febreiro
de 2007)
 Xornadas de intercambio de experiencias co IES
“Carlos Casares” de Viana do Bolo (Carballo, abril de
2007)
 Xornadas “Compartindo experiencias para a mellora
da convivencia nos centros educativos” (Santiago,
abril de 2007)
 Reunións quincenais para a organización do material
planificado (Carballo, febreiro-xuño de 2007)

9. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
MODIFICACIÓNS NO PEC
 Primeiro: introduciuse a convivencia e a resoluciön pacífica de conflitos
como IDENTIDADE PROPIA do centro, concretamente “para garantir o
respecto aos principios de pluralismo convivencia e democracia
establécese a mediación como un instrumento fundamental para a
resolución de conflitos. Entendéndose por mediación unha ferramenta
para o diálogo, o encontro interpersoal e a busca de solucións pacíficas
aos conflitos que xurdan no noso centro escolar. Todo isto queda
reflectido no “Documento base de mediación do centro”
 Segundo: incluiuse un documento base de mediación que recolle:
concepto de mediación, obxectivos, aspectos básicos, creación do
departamento de mediación, conflitos obxecto de mediación e fases do
proceso.
 Terceiro: Elaboráronse os protocolos para actuar en calquera proceso de
mediación: esquema, explicación do protocolo, solicitude de mediación,
informe de premediación, folla de rexistro do acordo, informe dos
mediadores, seguimento do acordo e informe para casos non mediábeis.

10. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
MODIFICACIÓNS NO RRI
Primeiro: Introduciuse como dereito de todos os membros da comunidade
ecucativa “a utilización da mediación como recurso para
a resolución de conflitos”
Segundo: Inclíuse a mediación dentro do catálogo de faltas, sancións e
garantías procedimentais ben como circunstancia atenuante
“participación voluntaria do alumnado nun proceso de
mediación” ben como circunstancia agravante “incumprir un
acordo tras un proceso de mediación”
Terceiro: Permítese que voluntariamente calquera parte poida solicitar u
proceso de mediación se a falta é contraria ás normas de
convivencia do centro. No caso de faltas que prexudiquen
gravemente a convivencia do centro só poderá abrirse un
proceso de mediación se previamente existe o visto bo do
equipo directivo
Cuarto: Engádese un novo apartado ao RRI (Nº10)

11. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
N
Novo apartado do RRI (nº10)
“(10) A MEDIACIÓN ESCOLAR NO RRI”
10.1. Introdúcese a mediación escolar como procedemento para a resolución
pacífica de conflitos.
10.2. A solicitude de mediación formalizarase no departamento de Mediación
e ten carácter voluntario.
10.3. O departamento de Mediación, unha vez formalizada a solicitude,
debatirá a pertinencia da mesma e comunicará a decisión aos
solicitantes.
10.4. O inicio dun proceso mediador paralizará, no seu caso, o procedemento
sancionador previsto neste regulamento.
10.5. A solicitude de mediación será tida en contra como atenuante en caso
de sanción
10.6. Os acordos ou, no seu caso, falta de acordos tras un proceso mediador
quedarán consignados por escrito no departamento de Orientación
10.7. O incumprimento dun acordo de mediación será considerado como
agravante en caso de sanción.

12. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Documento base
de
MEDIACIÓN

13. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
QUE É A MEDIACIÓN?
É un método para a resolución de conflitos
no que dúas partes enfrontadas recorren
voluntariamente a unha terceira persoa
imparcial, o mediador ou mediadora, para
chegar, mediante o diálogo, a un acordo
satisfactorio.

14. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Obxectivos
• Mellorar o clima de convivencia.
• Implicar a todos os membros da comunidade educativa
na convivencia.
• Fomentar o diálogo como capacidade de interacción
coas persoas.
• Previr a violencia e o maltrato.
• Promover a responsabilidade ante os conflitos.
• Mellorar a autoestima e a autodisciplina.

15. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Aspectos básicos da mediación
• É voluntaria
• É confidencial
• Os protagonistas en conflito
toman as súas decisións libre e
responsabelmente

16. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Como encaixa a mediación na
xestión da convivencia?
Defende os dereitos e deberes de todas
as persoas
Promove o compromiso activo no cultivo
dunha cultura de paz
Funciona paralelamente cos sistemas
normativos

17. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Que vantaxes ten a mediación?
• Actitude de diálogo
• Saída positiva aos conflitos
• Maduración persoal
• Orientación cara á aprendizaxe
• Participación activa e responsábel
• Mellora da convivencia
• Cultivo da paz

18. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Que fan os mediadores/as?
• Acollen as persoas en conflito.
• Escoitan activamente e centran o
proceso de mediación.
• Promoven a comprensión mutua para
o achegamento a un acordo.
• Non xulgan, non sancionan, non
aconsellan, non dan solucións.

19. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Quen pode ser mediador/a?
Todas as persoas que desexen
formarse e comprometerse na
xestión construtiva dos
conflitos cotiáns

20. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
O departamento de Mediación
• Estará constituído por todas as persoas formadas
a tal efecto.
• En cada mediación intervirán un máximo de dúas
persoas e nalgunhas ocasións outras dúas como
observadores.
• Os mediadores serán elixidos polas partes
implicadas dentro da listaxe de mediadores
dispoñíbeis: profesorado, alumnado, pais/nais…

21. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
O departamento de Mediación
Funcións:
• Planificar a continuidade do programa.
• Participar nas campañas de difusión do programa.
• Busca e realización de materiais que favorezan o
desenvolvemento do programa.
• Acudir a xornadas,simposios, cursos e outras actividades
relacionadas coa convivencia escolar.
• Analizar o clima de convivencia do centro, facilitando datos e
reflexións de mellora para incluír no plan de convivencia.
• Validar a formación de novos mediadores, participando na
mesma.
• Estudar a viabilidade de ampliar o programa con estratexias
complementarias: alumnos titores, etc.

22. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Conflitos obxecto da mediación
• Faladorías, insultos, alcumes, malentendidos...
• Disputas e liortas
• Ameazas
• Situacións degradantes e inxustas
• Todas aquelas tipificadas como contrarias ás
normas de convivencia especificadas no RRI

23. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Fases dun proceso de mediación
1. Premediación Presentacións, falar coas partes por separado
2. Presentación e •Explicar como vai ser o proceso
•Aceptar unhas normas básicas
regras de xogo
•Importancia da sinceridade
3.Cóntame Xerar pensamento sobre o conflito
4. Aclarar o problema •Explorar o verdadeiro problema
•Identificar en que consiste o conflito e
consensuar os temas máis importantes para
as partes
5. Propoñer solucións Tratar cada tema e buscar posíbeis vías de
amaño
6.Chegar a un acordo Avaliar as propostas, vantaxes e dificultades
de cada unha e chegar a un acordo

24. Protocolo de mediación
CONFLITO
GRAVE NON GRAVE
Condutas que prexudiquen gravemente a convivencia do centro Dpto. de Mediación, x. de estudos, titor. Outros
Equipo directivo Dpto. de Mediación
Non mediábel Mediábel Non mediábel
Premediación Informe
Expediente disciplinario
Dpto. de Mediación
Mediación
Titor X. de estudos
ACORDO NON ACORDO
Equipo docente RRI
Seguimento R
RRI(atenuante)
CUMPRIMENTO INCUMPRIMENTO
ARQUIVO R
RRI (agravante)

25. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Que límites ten a mediación?
• Conflitos debidos a faltas graves ou
delitos
• Conflitos que encerran problemas que
requiren tratamento terapéutico
• Conflitos que merecen unha resposta
xeneralizada

26. Departamento de Mediación
IES Isidro Parga Pondal
¿Cómo nos hacemos ver?

28. Departamento de Mediación
IES Isidro Parga Pondal

29. Departamento de Mediación
IES Isidro Parga Pondal
Cómo mediamos?

30. Departamento de Mediación
IES Isidro Parga Pondal

31. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Proxecto Plan Valora-convivencia
Curso 2007-2008
Curso 2008-2009
“Camiño cara un modelo integrado de
convivencia “

32. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Curso 2007-2008
“Camiño cara un modelo integrado de
convivencia “

33. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
 Formación:
Curso: “Habilidades socioemocionais: Estratexias de aula para
afrontar os conflitos”XENEME(30 novembro,1 e 4 de decembro
do 2007)
Curso de formación de mediador@s para profesorado e
alumnado.ASEDUC(Xaneiro 2008)
Visita de profesores do IES Portada Alta de Málaga ao noso
centro para contarnos as súas experiencias
 Disposicións legais:
 Aprobación polo Claustro e Consello Escolar do Documento base
de mediación, modificacións do PEC e do RRI(Claustro do
14-11-07 e Consello Escolar do 3-12-07)
 Creación do Observatorio de convivencia escolar.(Consello
Escolar do 9-11-07)
 Outras disposicións:
Creación do departamento de Mediación.
Nomeamento da dinamizadora da convivencia e xefa do
Departamento de Mediación.
Elaboración e aprobación do Plan de convivencia do centro.

34. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
• Análise da convivencia no noso centro .
 Análise por cursos
 Informe global e propostas de actuación.
 Elaboración e análise de sociogramas para todos os grupo
• Xornadas de Convivencia e traballo dos membros do claustro:
C
Convivencia de Camelle a Traba de Laxe (Abril de 2008)
Convivencia e formación na Casa Grande do Bachao (Xuño
2
2008)
• Elaboración de materiais para traballar nas titorías
• Difusión do Proxecto:
• Presentación multimedia ao Claustro e Consello Escolar
• Presentación multimedia a todos os alumnos/as
• Outros:
 Elaboración de carteis murais sobre a Mediación
 Carnets de mediadores
 Orla de mediadores

35. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Xefe/a do departamento de Mediación
(Dinamizador/a de convivencia escolar)
F
Funcións(Orde do 17 de xullo de 2007)
• Velar polo tratamento no PAT de contidos
relacionados coas habilidades sociais, a resolución
pacífica de conflitos, a mediación e dinámicas de
grupo.
• Dinamización do plan de convivencia.
• Formar parte do Observatorio de convivencia do
centro.
• Colaboración co departamento de Orientación para a
detección de dificultades de convivencia e de relación.

36. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Xef@ do departamento de Mediación
(Dinamizador/a de convivencia escolar)
Funcións(Orde do 17 de xullo de 2007)
• Realización de informe trimestral, logo das avaliacións
sobre o estado da convivencia.
• Promover a participación das familias informándoas e
asesorándoas.
• Valorar as posibilidades de colaboración con
organizacións e colectivos do contorno que poidan
complementar e reforzar o traballo de centro.

37. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Xef@ do departamento de Mediación
(Dinamizador/a de convivencia escolar)
Funcións(Documento base de mediación)
• Coordinar todas as actuacións do departamento.
• Convocar e presidir as reunións do departamento.
• Velar pola execución dos acordos adoptados.
• É o máximo responsábel da documentación existente
no departamento así como do inicio dos procesos de
mediación.
• Elaborar unha memoria do departamento onde queden
reflectidas tanto as actuacións realizadas como as
necesidades e propostas de mellora.

40. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Plan de
CONVIVENCIA

41. Plan de Convivencia
• Xustificación
• Observatorio da Convivencia do Centro
– Composición
– Atribucións.
– Funcionamento
• Contextualización e Avaliación inicial
– .Análise conceptual.
– Análise de contextos.
– Análise da situación actual e das accións levadas a cabo.
– Detección de necesidades.
• Plan de actuación:
– .Obxectivos
– Protocolos
• Absentismo escolar
• Disrupcións na aula
• Resolución de conflitos mediante un proceso de Mediación
• Acollemento de novos membros(en proceso de elaboración)
A
• Aula de traballo individualizado(pendente de aprobación polo claustro)
A
• Seguimento e avaliación
– .Espazos e tempo
– Instrumentos
• Conclusións e propostas de mellora

42. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Curso 2008-2009
“Camiño cara un modelo integrado de
convivencia “

43. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Formación:
Curso de formación “Técnicas de grupos e aprendizaxe
cooperativa”
Curso de formación específica de mediadores para toda a
comunidade educativa
Charlas da Guardia Civil dentro do Plan director para la
Convivencia y Mejora de la Seguridad Escolar do Ministerio de
Interior sobre INTERNET e a súa problemática, para
profesores/as, alumnos/as pais e nais( decembro de2008)
Disposicións legais:
Aprobación polo Claustro do protocolo da ATI(aula de traballo
individualizado)(10 de decembro de 2008)
• Aprobación polo Claustro e Consello Escolar do Plan de
Convivencia,así como as modificacións do PEC e do RRI implícitas
Elaboración de actividades para o PAT:
 Normas de aula
 Traballo en grupo dentro da aula
 Potenciar o traballo cooperativo

44. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
• Departamento de Mediación:
 Adecuación e dotación do espazo físico do departamento
 Organización de gardas de alumnos mediadores nos recreos
 Información a todos os pais/nais dos alumnos/as de 1º de ESO
sobre a Mediación
 Curso de habilidades socioemocionais nas horas de Atención
Educativa en todos os grupos de 2º de ESO.
• Outras propostas:
Estudo e posta en funcionamento de:
– Alumno axudante
– Profesor co-titor
– Grupo de deberes
– Alumno titor
– Aula de convivencia
– Aula de aprendizaxe individualizado
Ruta de convivencia aberta a todo o centro..
Elaboración e aprobación do Plan de convivencia do
centro(protocolos que faltan:acoso, violencia grave, aula de
convivencia,...).

45. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Curso 2009-2010

46. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Formación:
Curso de formación específica de mediadores para toda a
comunidade educativa
Charlas da Guardia Civil dentro do Plan director para la
Convivencia y Mejora de la Seguridad Escolar do
Ministerio de Interior sobre INTERNET e a súa
problemática, para profesores/as, alumnos/as pais e nais
• Análise da convivencia no noso centro .
 Análise por cursos
 Informe global e propostas de actuación.
 Aplicación do protocolo de acoso en un grupo de 3º de ESO
Encontros con outros centros:
I Encontro co IES Fin do Camiño de Fisterra

47. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
• Departamento de Mediación:
Curso de habilidades socioemocionais nas horas
de Atención Educativa en todos os grupos de 2º
de ESO
Intervención en todos os casos no que a
Xefatura de Estudios solicitou a axuda ou
intervención do Departamento
Colaboración coa AMPA e Asociación Vieiro para
a realización dun curso de Habilidades
Socioemocionais para alumnos do centro as
tardes dos Xoves
Organización de gardas e reunións dos membros
do Departamento

48. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Xornadas de Convivencia de todo o persoal do
centro (docentes e non docentes)
• Xornadas de Convivencia para os alumnos
mediadores en Naturmaz en Mazaricos
• Elaboración de materiais para traballar nas titorías
• Difusión do Proxecto:
Dar a coñecer nas aulas de 1º de ESO a mediación e o
departamento de mediación do Centro.
Charla informativa para os pais dos novos alumnos do
funcionamento do Departamento de Mediación.
Outros:
 Elaboración de carteis murais sobre a Mediación
 Carnets de mediadores
 Orla de mediadores

49. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Curso 2010/11

50. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Formación:
• I curso de Alumno Axundante
• Asistencia ás Xornadas ARCE do MEC que permite o
establecemento ou agrupacións de redes de centros educativos
• Charlas dentro do Plan Director da Guardia Civil sobre Acoso(1º
de ESO) e Delitos en la Red (3º e 4º de ESO) e Violencia de
Xénero (1º de Bac) coa la colaboración da Vicedirección.
• Análise da convivencia no noso centro .
 Análise por cursos
 Informe global e propostas de actuación.
Encontros con outros centros:
II Encontros con outros centros de Galicia que contan con
servizos de mediación en Fisterra.
• Dúas profesoras dun Instituto de Guitiriz acuden ó noso centro
a interesarse por cómo traballamos en mediación.

51. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
• Departamento de Mediación:
Curso de habilidades socioemocionais nas horas
de Atención Educativa en todos os grupos de 2º
de ESO
Intervención en todos os casos no que a
Xefatura de Estudios solicitou a axuda ou
intervención do Departamento
Colaboración coa AMPA e Asociación Vieiro para
a realización dun curso de Habilidades
Socioemocionais para alumnos do centro as
tardes dos Xoves
Organización de gardas e reunións dos membros
do Departamento

52. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
• Xornadas de Convivencia de todo o persoal do
centro (docentes e non docentes)
• Elaboración de materiais para traballar nas titorías
• Difusión do Proxecto:
 Dar a coñecer nas aulas de 1º de ESO a mediación e o
departamento de mediación do Centro.
 Charla informativa para os pais dos novos alumnos do
funcionamento do Departamento de Mediación.
Outros:
 Elaboración do proxecto ARCE para a posterior aprobación do
MEC con centros doutras comunidades Autónomas.
 Elaboración da Memoria e Boas Prácticas do MEC
 Presentación dun proxecto dentro do Contrato-Programa da
Xunta de Galicia

53. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Curso 2011/12

54. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Formación:
Curso de formación de Alumno Mediador
Charla “ Necesidade de novas estratexias de aula” de dúas
horas de duración para o profesorado do centro
Talleres para os pais/nais de 6 horas de duración
distribuídos en tres sesións:.
“Pubertade e adolescencia”
“Autoridade e límites”
“ A Adolescencia hoxe”
• Análise da convivencia no noso centro .
 Análise por cursos
 Informe global e propostas de actuación.
 Desenvolvemento do protocolo de acoso en dúas aulas.
 Intervención en todos os casos no que a Xefatura de Estudios
solicitou a axuda ou intervención do Departamento

55. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Encontros con outros centros:
 III Encontros con outros centros de Galicia que contan con
servizos de mediación en Fisterra.
 Asitencia a Madrid a primeira reunión de coordinación da
agrupación ARCE
 I Encontros en Valencia dos seis centros que formamos a
Agrupación Arce
 Colaboración co CEIP Bergantiños de Carballo para a posta en
marcha do servicio de Mediación e a formación de mediadores.
(en proxecto)
Xornadas de Convivencia de todo o persoal do centro
(docentes e non docentes)
• Elaboración de materiais para traballar nas titorías

56. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
• Departamento de Mediación:
Curso de habilidades socioemocionais nas horas
de Atención Educativa en todos os grupos de 2º
de ESO
Intervención en todos os casos no que a
Xefatura de Estudios solicitou a axuda ou
intervención do Departamento
Colaboración coa AMPA e Asociación Vieiro para
a realización dun curso de Habilidades
Socioemocionais para alumnos do centro as
tardes dos Xoves
Organización de gardas e reunións dos membros
do Departamento

57. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
Difusión do Proxecto:
 Dar a coñecer nas aulas de 1º de ESO a mediación e o
departamento de mediación do Centro.
 Charla informativa para os pais dos novos alumnos do
funcionamento do Departamento de Mediación.
 Publicación en presa e radio de todas as actividades levadas
a cabo
• Outros:
 Presentación do proxecto do centro ao Premio Magister

58. Departamento de Mediación
IES Isidro Parga Pondal
Proyecto actual del Departamento de Mediación
AGRUPACIÓN ARCE

60. :
• www.mediacionpargapondal.blogspot.com
• Email:mediacionpargapondal@gmail.com
• http://redesparaconvivirenpositivo.wikispac
es.com/

61. IES Isidro Parga Pondal
Carballo
GRAZAS