1. Bölüm 12
Stratejilerinin Uygulanması-1
İşletme Yapıları ve Sistemler
© Ülgen&Mirze 2004

2. Uluslararası Danışmanlık Firmalarından
McKinsey’in 7-S Modeli
• Strategy (Strateji)
• Structure (İşletme yapıları)
• Systems (Sistemler)
• Style (Yönetim tarzları)
• Shared Values (Paylaşılan değerler/Kurum kültürü)
• Staff (İnsan kaynakları)
• Skills (Yetenekler)
© Ülgen&Mirze 2004

3. İşletme Yapıları-1
İşletmenin Fiziki Yapısı; binaları, makineleri, kuruluş yeri
(mekan), bölgesel konumu gibi fiziki unsurlar ve bunlar
arasındaki ilişkinin oluşturduğu yapıdır.
İşletmenin fiziki yapısında;
• İşletmenin bulunduğu yer,
• Sabit varlıklarının verimli üretime yönelik fiziki
yerleştirilmesi,
• İşletmenin dekorasyonu, mobilya yapısı, tanıtım ve imaja
yönelik yerleşim planlanması
göz önüne alınır.
© Ülgen&Mirze 2004

4. © Ülgen&Mirze 2004

5. İşletme Yapıları-2
İşletmenin Sosyal Yapısı; çalışanlar, pozisyonlar
(mevkiler), bölümler gibi sosyal elemanlar ve bunlar
arasındaki ilişkinin oluşturduğu yapıdır.
İşletmenin sosyal yapısında
• İşletmenin ölçeği,
• İş bölümü ve uzmanlık derecesi,
• Bölümlere ayırma,
• Emir-komuta ve kurmay ilişkilerinin yapısı,
• Yönetim (kontrol) alanı,
• Merkezileşme derecesi,
• Biçimselleşme (formalizasyon) derecesi göz önüne alınır.
© Ülgen&Mirze 2004

6. © Ülgen&Mirze 2004

7. Stratejiler ve Bölümlere Ayırma
Örgütün belirli ölçütler dikkate alınarak,
çeşitli birimlere ayrılması ve her birimin (birer yönetici
emrinde) yetki ve sorumluluk sınırlarının çizilerek,
bunun organizasyon yapısına uygulanmasına
bölümlere ayırma (departmentalization)
denilmektedir.
© Ülgen&Mirze 2004

8. Bölümlere Ayırma Biçimleri
• Geleneksel Bölümlere Ayırma Biçimleri
– İşlevlere (fonksiyonlara) göre bölümlere ayırma
– İş birimlerine göre bölümlere ayırma (Ürüne, Bölgeye,v.b.)
• Modern Bölümlere Ayırma Biçimleri
– Proje Organizasyonu
– Matris bölümlendirme
• Çağdaş Bölümlere Ayırma Biçimleri
– Takım esaslı bölümlere ayırma
– Şebeke esaslı bölümlere ayırma
© Ülgen&Mirze 2004

9. © Ülgen&Mirze 2004

10. © Ülgen&Mirze 2004

11. © Ülgen&Mirze 2004

12. © Ülgen&Mirze 2004

13. SİSTEMLER
Sistem yaklaşımına göre işletme bir sistemler bütünüdür.
Bir sistem olarak işletmenin alt sistemleri, onun bölümleridir.
İşletmelerde süreç, akış ve bağlantılar (sistemler) çeşitli
oluşumlar halindedir.
• bilgi sistemleri,
• üretim sistemleri,
• kontrol sistemleri,
• ölçüm sistemleri,
• karar sistemleri bunlardan bazılarıdır.
© Ülgen&Mirze 2004

14. Bilgi Sistemleri
Veri : Çevrede bulunan, kendi kendine anlam ifade etmeyen
çeşitli birikim ve oluşumlardır.
Bilgi : Toplanan verilerin, kullanan için anlam taşıyan ve yarar
sağlayan hale gelmiş biçimi’dir.
Bilgi Sistemleri 3 ana grup altında toplanır ;
• Operasyon Bilgi Sistemleri
• Yönetim Bilgi Sistemleri
• Karar Bilgi Sistemleri
© Ülgen&Mirze 2004

15. Karar Sistemleri
Karar sistemleri, işletmelerde karar alınması ile ilgili
süreçleri ifade etmektedir.
Karar verme bir seçimi ifade eder.
Kişinin bir konu üzerinde düşünüp taşınarak ve
eldeki seçenekler arasında
kendi görüşlerine göre en doğru veya uygun olanı seçmesi,
karar vermenin özünü oluşturur.
© Ülgen&Mirze 2004

16. © Ülgen&Mirze 2004

17. Karar Verme Sürecinin Evreleri
• Amaç Belirleme veya Sorun Tanımlama,
• Amaç ve Sorunları İrdeleme, Öncelikleri Belirleme,
• Seçeneklerin (Alternatiflerin) Belirlenmesi,
• Seçeneklerin İrdelenmesi ve Değerlendirilmesi,
• Seçim Kriterlerinin Tespiti ve Seçim Yapma
© Ülgen&Mirze 2004

18. İş yaşamında ve genel olarak hayatta;
rasyonel karar verme modeli tam olarak uygulanamamaktadır.
Bunun nedeni, karar verenlerin tüm bilgilere sahip olamaması ve
bunları tam olarak değerleyememesinden kaynaklanmaktadır.
Bu durum literatürde “Kısıtlı Rasyonellik” olarak tanımlanmaktadır.
Kısıtlı rasyonellik, yeterli tatmin esasına dayanır ve yeteri kadar
optimum çözümleri bulduğunda, o çözümü kabul eder.
© Ülgen&Mirze 2004

19. Karar Verme Teknikleri
• Kişisel Kararlar
• Grup Kararları
– Toplu karar verme tekniği
– Beyin Fırtınası (Brainstorming)
– Gordon tekniği
– Delphi tekniği
– Nominal grup tekniği
© Ülgen&Mirze 2004

20. © Ülgen&Mirze 2004

21. © Ülgen&Mirze 2004

22. BALIK KILÇIĞI ANALİZİ
Balık Kılçığı Analizi, bir neden-sonuç ilişkisine dayanan analiz
tekniğidir. Neden- sonuç yaratan faaliyetler veya konular şekil olarak
çizildiğinde ortaya çıkan görüntü kılçığı andırdığı için,
bu analiz balık kılçığı analizi olarak adlandırılmaktadır.
Ters Kılçık Analizi, ters giden bir stratejik uygulamanın beklenmedik
sonuçlarından hareket edilerek ileriye doğru yapılan analiz ile, işlerin
nereye varabileceği ve ne gibi olası sorunların çıkabileceği
hususunda fikir oluşturmaya çalışılmasıdır.
© Ülgen&Mirze 2004

23. © Ülgen&Mirze 2004

24. © Ülgen&Mirze 2004

25. © Ülgen&Mirze 2004