1. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
Duela 3.000 urte Penintsulan herri zeltak eta iberiarrak bizi
ziren.
Tributan, harresiz inguratutako herrixketan bizi ziren.
Zeltak:
- Iberiar goi-ordokian eta kostalde atlantikoan bizi ziren.
- Abeltzainak.
- Metalezko tresnak egiten trebeak ziren.
- Etxeak zirkulu formakoak ziren.
- Tributan antolatuta zeuden.
Iberiarrak -Kostalde mediterraneoan.
-Salerosketan aritzen ziren.
-Dirua zuten.
-Idazten bazekiten.
-Nekazariak, abeltzaintzak eta eskulangileak ziren.
-Etxeak angeluzuzenak ziren.
-Kaleka antolatuta zeuden.
1
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
2. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
Beranduago, herri KOLONITZAILEAK iritsi ziren:
q FENIZIARRAK
q GREZIARRAK
q KARTAGOTARRAK
FENIZIARRAK
K.A. VII. mendean Asiatik etorri ziren
Itsas gizon trebeak eta merkatari bikainak ziren.
Andaluziako kostaldean kokatu ziren.
GREZIARRAK
Beranduago iritsi ziren eta Mediterraneo Kostaldean kokatu ziren.
Greziatik etorri ziren.
Salerosketan aritzen ziren.
KARTAGOTARRAK
Afrikatik etorri ziren.
Balear uharteetan eta Iberiar penintsulako ekialdean kokatu ziren.
Erromatarrek menderatu egin zituzten kartagotarrak eta kanporatu egin
zituzten Iberiar penintsulatik.
2
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
3. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
ARIKETAK
Hurrengo mapa honetan, Iberiarrak, zeltak, feniziarrak, kartagotarrak eta
greziarrak non bizi ziren eta koloreekin lurralde horiek bereiztu:
Duela 3.000 urte nortzuk bizi ziren Iberiar Penintsulan?
Zerrendatu herri kolonizatzaileak:
1. ............................................
2. ............................................
3. ...........................................
Zein izan zen zelten jarduera nagusia?
3
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
4. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
Eta iberiarrenena?
Nortzuk erabiltzen zuten dirua?
Zeltek bazekiten idazten?
Nortzuk iritsi ziren Afrikatik?
Eta Asiatik?
Greziarrak nondik iritsi ziren?
Herri hauek zertan aritu ziren Iberiar Penintsulan?
Nortzuk kanporatu zituzten kartagotarrak Iberiar Penintsulatik ?
“La Dama de Elche”, Iberoek egindakoa.
4
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
5. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
ERROMATARRAK
Orain dela 2.000 urte, erromatarrek Iberiar Penintsula konkistatu nahi
zuten.
Erromatarrak eta kartagotarrak elkarren kontra borrokatu ziren.
Erromatarrek kartagotarrak menderatu zituzten eta Iberiar Penintsula hartu
zuten: HISPANIA.
Hiriak sortu zituzten: Saguntum, Tarraco...
Erromatarrek latina eta kristautasuna zabaldu zuten.
Bere legeak ekarri zituzten.
Gizartean bi talde zeuden:
1. Pertsona askeak: merkatariak, lurren jabeak, artisauak...
2. Esklaboak: gladiadoreak, soroetan eta etxeetan lan egiten zutenak...
Hispaniarrek erromatarren ohiturak bereganatu zituzten.
Erromatarrak eraikitzaile bikainak ziren. Bi material berri erabiltzen
zituzten: zementua eta hormigoia: zubiak, akueduktoak, zirkuak, antzokiak,
termak...
5
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
6. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
Segoviako akueduktoa
Termak
Koloreztatu:
6
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
7. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
ARIKETAK
Hispaniako hiri batzuen izenak, aipatu:
Erromatarrek noren kontra borrokatu zuten Iberiar Penintsula
bereganatzeko?
Zer hizkuntz hitz egiten zuten erromatarrek?
Erromatar gizartea, nola zegoen banatuta?
Erromatarrek zer eraikin egin zituzten?
Zertarako balio dute akueduktoek?
Erromatarrek zer egiten zuten zirkuetan?
Nortzuk ziren galdiadoreak?
7
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
8. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
GLADIADOREA
8
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
9. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
EUSKAL LURRALDEA ANTZINAROAN
Erromatarren konkistaren aurretik, euskaldunen lurraldean
hainbat tribu bizi ziren: barduliarrak, baskoiak, akitaniarrak,
beroiak, karistiarrak...
Erromatarrak K.a. 179. utearen inguruan iritsi ziren gure
lurraldera.
Hemen bizi zirenek erromatarrak onartu zituzten.
Erromatarrak Araban eta Nafarroan kokatu ziren batez ere.
9
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
10. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
Hiriak, villak, galtzadak eta zubiak eraiki zituzten.
Erromatar hiri garrantzitsuenetako bat Iruña-Veleia izan zen.
10
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
11. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
ARIKETAK
Erromatarrek zer eraiki zituzten?
Galtzadak zer dira?
Aipatu 3 hiri erromatarren izenak:
Erromatarrak Euskal Herrian, non kokatu ziren?
KOLOREZTATU
11
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
12. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
ZELTA-ETXEA
12
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
13. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
IBERIAR ETXEA
13
http://hipialtza.blogspot.com
http://margarigela.blogspot.com
