egokitzapena

1. ELIKADURA ETA
OSASUNA
4. MAILA
Irudiak: Autor pictogramas: Sergio Palao Procedencia: ARASAAC (http://catedu.es/arasaac/) Licencia: CC (BY-NC-SA)

2. ELIKAGAIAK
ELIKAGAIEN JATORRIA ELIKAGAIEN FUNTZIOA
LANDARE
JATORRIKOAK
ANIMALIA
JATORRIKOAK
MINERAL-
JATORRIKOAK
ENERGETIKOAK
(karbohidratoak
eta koipeak)
ERAIKITZAILEAK
(proteinak)
ERREGULATZAILEAK
(bitaminak eta
mineralak)
Zerealak
Frutak
Barazkiak…
Esnea
Haragia
Arrautzak…
Ura
gatza
Zerealak,
ogia, pasta,
arroza,
gurina, olioa
Arraina,
arrautzak,
esnea, fruitu
lehorrak,
patatak,
lekaleak
Barazkiak
eta frutak

3. Elikagaien bidez, gure gorputzak behar dituen nutrienteak
lortzen ditugu.
Zergatik da beharrezkoa elikatzea?
ELIKADURA
Jatorriaren arabera, elikagaiak hiru taldetan sailkatzen dira:
 Landare-jatorrikoak
 Animalia-jatorrikoak
 Mineral- jatorrikoak
LANDARE
JATORRIKOAK:
landareetatik
datozen elikagaiak.
ANIMALIA-
JATORRIKOAK:
Animalietatik
datozen elikagaiak.
MINERAL
JATORRIKOAK:
substantzia
mineraletatik
datozen elikagaiak:
ura eta gatza.

4.  Sailkatu elikagai hauek dagokien lekuan:
Gurina, zerbak, gatza, txahala, kiwia, arrautza frijituak, makarroiak,
oilaskoa, ura, ogia, dilistak, letxua, sagarra, iogurra, ogia
LANDAREA ANIMALIA MINERALA
Elikagaiek dituzten nutrienteen arabera, hiru funtzio dituzte:
1. Energetikoak
2. Eraikitzaileak
3. Erregulatzaileak
Energetikoak: Eguneroko jarduerak
egiteko energia ematen
dute.
 Karbohidratoak (zerealak,
pasta, ogia, arroza…)
 Koipeak (gurina,
olioa…)
ELIKAGAIEN FUNTZIOA

5. ELIKADURA ETA OSASUNA 4. MAILA LAGUNTZA GELA
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com
ERAIKITZAILEAK: Elikagai hauek hazten
laguntzen digute.
PROTEINAK: ( arraina, haragia, arrautzak, esnea et
esnekiak, lekaleak, fruitu lehorrak eta patatak)
ERREGULATZAILEAK: Lagungarriak dira gorputzak
ongi funtzionatzeko eta
gaixotasunetatik babesten
gaituzte.
BITAMINAK ETA MINERALAK
(barazkiak eta frutak)   
  

6. ELIKADURA ETA OSASUNA 4. MAILA LAGUNTZA GELA
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com
Oso garrantzitsua da elikadura osasungarria eta orekatua
izatea.
 Egunean bost jatordu egin behar dugu: gosaria,
hamaiketakoa, bazkaria, askaria eta afaria.
 Denetatik jan behar dugu, elikagaiak konbinatuz.
Prestatu menu osasungarri bat:
Gosaria
Hamaiketakoa
Bazkaria
Askaria
Afaria
DIETA ETA OHITURA OSASUNGARRIAK

7. ELIKADURA ETA OSASUNA 4. MAILA LAGUNTZA GELA
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com
Arretaz irakurri hurrengo ohitura hauek eta berridatzi
dagokion irudiari ondoan:
 Egunean bost aldiz jan: gosaria, hamaiketakoa, bazkaria,
askaria eta afaria.
 Konbinatu modu orekatuan elikagai energetikoak, eraikitzaileak
eta energetikoak.
 Ez jan gehiegi. Batez ere ez gehiegi jan koipeak .
 Jan egunean bost fruta eta barazki anoa.
 Ez jan gozokirik eta ez jan jatorduen artean. Osasungarria
frutak edo fruitu lehorrak jatea da.
 Edan likido asko, bereziki ura.
 Ondo mastekatu elikagaiak irentsi aurretik, digestioa egiten
laguntzeko.

8. ELIKADURA ETA OSASUNA 4. MAILA LAGUNTZA GELA
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com
izozketa hozketa
hutsean kontserbak
ELIKAGAIAK NOLA KONTSERBATU

9. ELIKADURA ETA OSASUNA 4. MAILA LAGUNTZA GELA
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com
IZOZKETA:Denbora askoan kontserbatzen dira (18º
zero azpitik). Elkikagaiak desizoztutakoan ez dira berriro
izoztu behar.
HOZKETA: Elikagaiak hotzetan (2º-15ºC)
kontserbatzen dira egun batzuetan: haragia, arraina eta
elikagai freskoak.
HUTSEAN: Elikagiak poltsa edo ontzi batean
sartzen da eta inguruan duen airea kentzen zaio. Egun
batzueta kontserbatzeko erabiltzen da.
KONTSERBAK: Potoetan edo kristalezko
ontzietan daude. Hilabeteetan kontserbatzeko erabiltzen
dira.