SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 46
«
Δισκία: Ο ρόλος τους στο
θεραπευτικό αλγόριθμο
Θεραπευτικές Αρχές
Συζήτηση Περιστατικών
Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία
ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ
Υπεύθυνος: Α. Αλαβέρας
Σ. Παππάς
Σ. Μπούσμπουλας
ΠεριστατικόΠεριστατικό
Γυναίκα 66 ετών, συνταξιούχος λογίστρια.
Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ2 (μητέρα με ΣΔ2 )
BMI=30kg/m2
Καπνίζει 2 πακέτα τσιγάρα/ημέρα. Aναφέρει κάταγμα
δ.ισχίου, συνεπεία πτώσεως.
Νεοδιάγνωση ΣΔ2 .
Εργαστηριακός έλεγχος
HbA1c=7.9%, FPG=156mg, PBG=255mg
%,ΑΠ=132/82mmHg, LDL=130mg/dl
Θεραπευτικοί στόχοι στο ΔιαβήτηΘεραπευτικοί στόχοι στο Διαβήτη
 Υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή
 Τακτική σωματική άσκηση
 Διακοπή του καπνίσματος
 Καλή διατήρηση σωματικού βάρους
(18.5<ΔΜΣ<25Kg/m²)
- περίμετρος μέσης (cm): 102 άνδρες, 88 γυναίκες
 Αρτηριακή πίεση < 140/80 mmHg
 LDL <100mg/dl (A), TG <150mg/dl,
HDL >40 mg/dl (♂), >50mg/dl (♀)
Εξατομείκευση
.
ADA-EASD Position Statement: Management of Hyperglycemia in T2DM
- HbA1c < 7.0% (mean PG ∼150-160 mg/dl )
- Pre-prandial PG <130 mg/dl)
- Post-prandial PG <180 mg/dl )
- Individualization is key:
 Tighter targets (6.0 - 6.5%) - younger, healthier
 Looser targets (7.5 - 8.0%+) - older, comorbidities,
hypoglycemia prone, etc.
- Avoidance of hypoglycemia
Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012 [Epub ahead of print]
Γλυκαιμικοί στόχοιΓλυκαιμικοί στόχοι
Ποια είναι η θεραπευτική μας προτεραιότητα;Ποια είναι η θεραπευτική μας προτεραιότητα;
1. Δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους, Διακοπή του
καπνίσματος
2. Ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης
3. Διόρθωση της υπεργλυκαιμίας
4. Διόρθωση της δυσλιπιδαιμίας
5. Όλα τα ανωτέρω
Ο Θεραπευτικός αλγόριθμος του ΣΔτ2– βήμα 1°Ο Θεραπευτικός αλγόριθμος του ΣΔτ2– βήμα 1°
ΔιάγνωσηΔιάγνωση
Υγιεινοδιαιτητική παρέμβασηΥγιεινοδιαιτητική παρέμβαση
ΕΔΕ 2012
H TLC συνιστά :
 Μείωση βάρους (Μείωση(Μείωση
παραγόντων κινδύνου)παραγόντων κινδύνου)
 Μείωση πρόσληψης
κεκορεσμένου λίπους
(< 7% των θερμίδων) &(< 7% των θερμίδων) &
χοληστερόλης < 200χοληστερόλης < 200 mg/dlmg/dl
 Αύξηση φυτικών ινών (10-(10-
2525kg/kg/24ωρο24ωρο))
 Πρόσληψη φυτικών
στερολών/στενολών2gr/24ωρο
 Αυξημένη φυσική δραστηριότητα
(Αύξηση(Αύξηση HDLHDL - Μείωση- Μείωση VLDLVLDL καικαι
H TLC συνιστά :
 Μείωση βάρους (Μείωση(Μείωση
παραγόντων κινδύνου)παραγόντων κινδύνου)
 Μείωση πρόσληψης
κεκορεσμένου λίπους
(< 7% των θερμίδων) &(< 7% των θερμίδων) &
χοληστερόλης < 200χοληστερόλης < 200 mg/dlmg/dl
 Αύξηση φυτικών ινών (10-(10-
2525kg/kg/24ωρο24ωρο))
 Πρόσληψη φυτικών
στερολών/στενολών2gr/24ωρο
 Αυξημένη φυσική δραστηριότητα
(Αύξηση(Αύξηση HDLHDL - Μείωση- Μείωση VLDLVLDL καικαι
Αλλαγή τρόπου ζωήςΑλλαγή τρόπου ζωής
Συνιστώμενη άσκηση
 Παρότρυνση όλων των διαβητικών να μην καπνίζουν (Α)
 Η διακοπή καπνίσματος περιλαμβάνει και άλλες μορφές
θεραπείας σαν συστατικό ρουτίνας της διαβητικής
φροντίδας (Β)
A1C< 8.5%
Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη1
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
2ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση διπλού συνδυασμού
A1C>8.5%
(χωρίς συμπτώματα)
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
2ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση τριπλό συνδυασμό
+
3ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση τριπλό συνδυασμό
Δίαιτα & Άσκηση
+
Δισκία + Βασική ινσουλίνη
+
A1C> 9%
(με συμπτώματα)
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
Ινσουλίνη
+/-
Άλλα δισκία
(εκ των εχόντων έγκριση)
HbA1c<8.5%
HbA1c>8.5%
.
Γιατί Μετφορμίνη;
Αρχική παρέμβαση.
Με τη διάγνωση του διαβήτη, οι περισσότεροι ασθενείς
επιτυγχάνουν τους γλυκαιμικούς στόχους με παρεμβάσεις στον
τρόπο διατροφής, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και
μετφορμίνη
 Μετφορμίνη γιατί;
 αποτελεσματική μείωση της υπεργλυκαιμίας χωρίς
υπογλυκαιμία (Μειώνει τηνΜειώνει την HbA1c 1,5-2%HbA1c 1,5-2%))
 η έλλειψη σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών
 η μη αύξηση του βάρους
Βελτίωση δυσλιπιδαιμίας (↑ HDL ↓ LDL ↓ ↔ TG)
 η καλή ανοχή
 το χαμηλό κόστος
 Μείωση θνητότητας (42%), ολικής θνησιμότητας (36%),
ΟΕΜ (39%) στη μελέτη UKPDS
Αντενδείξεις ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ
 Νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης < 30 ml/min)
 Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
 Αναπνευστική ανεπάρκεια με ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ
 Ηπατική ανεπάρκεια, αλκοολισμός, ενεργός σοβαρή λοίμωξη ή και
μέτριας βαρύτητας.
 Γαστρική δυσανεξία.
Κάθαρση κρεατινίνης = (140-ηλικία) x ΣΒ (κιλά)
72 x κρεατινίνη ορού
XX 0.85 (0.85 (γυναίκες)γυναίκες)
Φαμακευτική αγωγήΦαμακευτική αγωγή
Γυναίκα 66 ετών, συνταξιούχος λογίστρια.
Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ2 (μητέρα με ΣΔ2 )
BMI=30kg/m2
Καπνίζει 2 πακέτα τσιγάρα/μέρα. . Aναφέρει κάταγμα
δ.ισχίου, συνεπεία πτώσεως.
Νεοδιάγνωση ΣΔ2 .
Μετφορμίνη 1000mg Χ2
Σιμβαστατίνη: 40mg
Ασπιρίνη: 100 mg
Συνέχεια…Συνέχεια…
Προσέρχεται μετά 1 χρόνο και
 Δεν καπνίζει
 Το σωματικό της βάρος αυξήθηκε κατά 4Kg
 Αισθάνεται καλά
Εργαστηριακός έλεγχος
HbA1c:7.4%, FPG:146mg, PBG:235mg%,
ΑΠ:135/80mmHg, LDL:95mg/dl , GFR: 80ml/min
Μετφορμίνη 1000mg Χ2
Σιμβαστατίνη: 40mg
Ασπιρίνη: 100 mg
Ποια είναι η Θεραπευτική σύσταση;
1. Πιο καλή δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους και επανέλεγχος μετά 3μηνο
2. Αύξηση Μετφορμίνης: 1gΧ3
3. Προσθήκη Σουλφονυλουρίας ή Προσθήκη Πιογλιταζόνης ή Προσθήκη
Ακαρβόζης
4. Προσθήκη Αναστολέων DDP-4 (Σιτα-, Βιλντα-, Σαξαγλιπτίνη)
5. Προσθήκη αγωνιστών GLP-1 (Λιραγλουτίδης ή Εξενατίδης)
*May include uptitration. Length of time between first HbA1c > 8% and switch/addition in therapy could include periods where patients had subsequent HbA1c test values below 8%.
Based on nonrandomized retrospective database analysis. Data from Kaiser Permanente Northwest 1994–2002. Patients had to be continuously enrolled for 12 months with HbA1c lab
values
00
55
1010
1515
2020
2525
Μόνο ΜετφορμίνηΜόνο Μετφορμίνη
ΜήνεςΜήνες
n = 354n = 354
14 μήνες14 μήνες
Χρόνος από τη μονοθεραπεία μεΧρόνος από τη μονοθεραπεία με
HbAHbA1c1c > 8.0%* και αλλαγή ή προσθήκη θεραπείας*> 8.0%* και αλλαγή ή προσθήκη θεραπείας*
Adapted from Brown & Nichols. Diabetes 2003; 52 (Suppl 1):A61
Απαράδεκτη καθυστέρηση θεραπείαςΑπαράδεκτη καθυστέρηση θεραπείας
UKPDS 49. JAMA 1999; 281(21): 2005-12
Χρόνος από τη διάγνωση του Διαβήτη Τύπου 2
50%50%50%50%
75%75%75%75%
0
20
40
60
80
100
%Ασθενώνπουαπαιτούν
πολλαπλέςθεραπείες
3 χρόνια3 χρόνια 9 χρόνια9 χρόνια
ukpdsukpds
Η πλειοψηφία των ασθενών τελικά θα χρειαστούν
συνδυασμένη αγωγή με δισκία ή και/ ινσουλίνη
Η κατέδειξε ότι υπάρχει ανάγκη γιαΗ κατέδειξε ότι υπάρχει ανάγκη για
θεραπείες συνδυασμού πρώιμαθεραπείες συνδυασμού πρώιμα
A1C < 8.5%
Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2
Διπλός συνδυασμόςΑλλαγή Τρόπου ζωής
+ Μετφορμίνη1
A1c > 8.5%
(χωρίς συμπτώματα)
Αλλαγή τρόπου ζωής +
• ΜΕΤ + TZD
 MET + DPP-4
 ΜΕΤ + GLP-1
 MET + SU
 ΜΕΤ + GLIN
 ΜΕΤ + ΑCAR
Δίαιτα & Άσκηση +Δίαιτα & Άσκηση +
ΜετφορμίνηΜετφορμίνη
++
22οο
Φάρμακο εκ των εχόντωνΦάρμακο εκ των εχόντων
Έγκριση για Διπλό συνδυασμόΈγκριση για Διπλό συνδυασμό
Δίαιτα & Άσκηση +Δίαιτα & Άσκηση +
ΜετφορμίνηΜετφορμίνη
++
22οο
Φάρμακο εκ των εχόντωνΦάρμακο εκ των εχόντων
Έγκριση για Διπλό συνδυασμόΈγκριση για Διπλό συνδυασμό
Diabetes Care, Diabetologia.
19 April 2012 [Epub ahead of print]
Αλγόριθμος
ADA/EASD
Εξατομίκευση με βάση τις
προτεραιότητες της
θεραπείας
«Ποιο είναι το
καλύτερο Ζευγάρι;»
Σ.Ι .Παππάς Συντ.Δ/ντης Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Συντ.Δ/ντης Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
Αναζητώντας παρταινέρ για την
Μετφορμίνη…
1. Τα φάρμακα
χορηγούνται βάσει των
ενδείξεων.
.
2.Αποτελεσματικότητα:
(Επίτευξη-διατήρηση
στόχων)
Βασικές Αρχές Θεραπευτικής
αγωγής
3 . Ανεπιθύμητες
ενέργειες .
4 .Ευκολία πρόσληψης
5. Ποιότητα ζωής.
6. ΚΟΣΤΟΣ …
Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
ΣΟΥΛΦΟΝΥΛΟΥΡΙΕΣ
Γλιβενκλαμίδη Γλικλαζίδη Γλιμεπιρίδη
Μηχανισμός δράσης Αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης
Τί ρυθμίζει Προγευματική και μεταγευματική υπεργλυκαιμία
Ισχύς Ελάττωση HbA1c 1-2%
Περιεκτικότητα ανά
δισκίο
5 mg 30 mg 1-2-3-4 mg
Δοσολογία 2.5-20mg/ημ 30-120 mg/ημ 1-6mg/ημ
Πριν από τα γεύματα
Ανεπιθύμητες
ενέργειες
Αύξηση σωματικού βάρους, υπογλυκαιμία
Aντενδείξεις GFR<30 min/ml
Διπλός συνδυασμός Μετφορμίνη, ακαρβόζη, πιογλιταζόνη, αναστολείς DPP-4,
μιμητικά GLP-1, ινσουλίνη
Τριπλός
συνδυασμός
Με όλους τους επιτρεπόμενους διπλούς συνδυασμούς εκτός
μεγλιτινιδών
ΜΕΓΛΙΤΙΝΙΔΕΣ
– ΠΠλεονεκτήματαλεονεκτήματα
– Ταχεία αποτελεσματικότητα
– Δυνατότητα επιλογής της
ώρας του γεύματος
– Μακροχρόνια εμπειρία
– ΜειονεκτήματαΜειονεκτήματα
– Πολλαπλές δόσεις
– Αυξημένος κίνδυνος
υπογλυκαιμίας
– Αύξηση σωματικού
βάρους
– Υψηλό κόστος
Μηχανισμός
δράσης
Αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη
Τί ρυθμίζει Προγευματικά κυρίως σάκχαρα (πλήρης δράση μετά ~3-4 εβδ)
Ισχύς Ελάττωση HbA1c 0,5% -1,4%
Περιεκτικότητα
ανά δισκίο
15-30-45 mg
Δοσολογία 15-45 mg (×1) ανεξαρτήτως γεύματος
Ανεπιθύμητες
ενέργειες
Οιδήματα, αύξηση σωματικού βάρους, αναιμία, κατάγματα
Aντενδείξεις Καρδιακή ανεπάρκεια, GFR<10 min/ml
Διπλός
συνδυασμός
Μετφορμίνη, σουλφονυλουρίες, ακαρβόζη, αναστολείς DPP-4,
μιμητικά GLP-1, ινσουλίνη
Τριπλός
συνδυασμός
Με όλους τους επιτρεπόμενους διπλούς συνδυασμούς
ΠΙΟΓΛΙΤΑΖΟΝΗ
Γλιταζόνες (Πιογλιταζόνη)Γλιταζόνες (Πιογλιταζόνη)
ΥΠΕΡ
Αποτελεσματικότητα
Διατήρηση μακροχρόνια
γλυκαιμικού ελέγχου.
Βελτίωση,Διατήρηση
μακροχρόνια λειτουργείας β-
κυττάρου
Μείωση παραγόντων
κινδύνου παραδοσιακών και
μη.
Μείωση καρδιαγγειακής
νοσηρότητας και θνητότητας;
Αποφυγή υπογλυκαιμιών.
Μείωση λίπους ήπατος
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Αύξηση ΣΒ.(Ανακατανομή)
Οίδημα
Καρδιακή ανεπάρκεια.
Κίνδυνος για ΚΑ
επεισόδια?
Κατάγματα
Κόστος
Καρκίνος κύστεως –
Προσοχή στην
αιματουρία…
Μηχανισμός δράσης Καθυστέρηση απορρόφησης υδατανθράκων
Τί ρυθμίζει Μεταγευματική υπεργλυκαιμία
Ισχύς Ελάττωση HbA1c 0,5% -0,8%
Περιεκτικότητα ανά δισκίο 50-100 mg
Δοσολογία × 2-3 (150-300 mg) πριν από ή μαζί με το γεύμα
Ανεπιθύμητες ενέργειες Μετεωρισμός, διάρροιες, ηπατοτοξικότητα
Aντενδείξεις GFR<25 min/ml
Διπλός συνδυασμός Μετφορμίνη, σουλφονυλουρίες, μεγλιτινίδες,
πιογλιταζόνη, ινσουλίνη, αναστολείς DPP-4, μιμητικά
GLP-1
Τριπλός συνδυασμός Με όλους τους επιτρεπόμενους διπλούς συνδυασμούς
ΑΚΑΡΒΟΖΗ
ΠλεονεκτήματαΠλεονεκτήματα
– Ήπια
αποτελεσματικότητα
– Χωρίς κίνδυνο
υπογλυκαιμίας
– Χωρίς αύξηση βάρους
– Καρδιαγγειακή
θνησιμότητα;
ΜειονεκτήματαΜειονεκτήματα
-- Γαστρεντερικές
διαταραχές
- Πολλαπλές δόσεις
- Κόστος
Νεότερα Ινσουλινοεκκριτικά
Αναστολείς DDP-4
Πλεονεκτήματα
Αποτελεσματικότητα
Μείωση HBAc-1(0.7-1.1%)
Aσφάλεια(καλό προφίλ)
Χωρίς τιτλοποίηση
ΌΧΙ αυτοπαρακολούθηση Γλυκόζης
ΌΧΙ Υπογλυκαιμίες
( κίνδυνοςμε SUL),
OXI Aύξηση Βάρους
Προστασία Β-κυττάρου?
Μειονεκτήματα
Αυξημένη εμπειρία
μακροχρόνιας χρήσης ?
ΌΧΙ Δεδομένα
παρεμβατικών
μελετών με τελικά σημεία
μείωσης επιπλοκών
Κόστος?
Κλινικές διαφορές
Νεφρική ανεπάρκεια Ηπατική ανεπάρκεια
Ήπια
(Cl cr >50
ml/min)
Μέτρια
(Cl cr 30 -50
ml/min)
Σοβαρή
(Cl cr <30
ml/min)
Ήπια/ Μέτρια Σοβαρή
Σιταγλιπτίνη
(Januvia,
Xelevia)
 ½ δόση ¼ δόση  ?
Βιλνταγλιπτίν
η
(Galvus,
Jalra)
 NAI 50mg Δεν συνιστάται (απαιτεί έλεγχο
ηπατικής βιοχημείας πριν την
έναρξη και παρακολούθηση
μετά)
Σαξαγλιπτίνη
(Onglyza)
 ½ δόση (US) ½ δόση (US)  ?
Λιναγλιπτίνη
(Trajenta,
USA)
   ? ?
Αλογλιπτίνη
(Nesina,
Japan)
 ½ δόση ¼ δόση
Αποτελεσματικότητα
Χωρίς κίνδυνο υπογλυκαιμίας
Απώλεια βάρους
Χωρίς τιτλοποίηση
Δεν απαιτείται πρόσθετη
αυτοπαρακολούθηση γλυκόζης
Προστατευτική δράση στα β-
κύτταρα(;)
– Ενέσιμα
– Υψηλό κόστος
– Αυξανόμενη
εμπειρία
ΠΠλεονεκτήματλεονεκτήματ
αα ΜειονεκτήματΜειονεκτήματ
αα
ΑγωνιστέςΑγωνιστές GLP-1GLP-1
Συγκριτική αποτελεσματικότητα των αντιδιαβητικών αγωγώνΣυγκριτική αποτελεσματικότητα των αντιδιαβητικών αγωγών
Μετανάλυση 140Μετανάλυση 140 RCTsRCTs και 26 μελετών παρατήρησηςκαι 26 μελετών παρατήρησης
Bennett W L et al. Ann Intern Med doi:10.1059/0003-4819-154-9-2011 05030-00336
Η επίδραση των διαφόρων αντιδιαβητικών αγωγών στηνΗ επίδραση των διαφόρων αντιδιαβητικών αγωγών στην
HbAHbA11CC , όταν προστίθεται στη μετφορμίνη. (, όταν προστίθεται στη μετφορμίνη. (vs. placebo)vs. placebo)
Μετανάλυση 20 μελετώνΜετανάλυση 20 μελετών
JAMA 2010;303:1410-1418
Αντιδιαβητική αγωγή &
Ποιότητα Ζωής
 Υπογλυκαιμία
 Σωματικό Βάρος
 Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
. .
1. Nathan DM, et al. Diabetologia. 2009;52:17-306. 2. Cefalu WT. Nature. 2007;81:636-49.
Υψηλός κίνδυνος1,2
Χαμηλός κίνδυνος1,2
Insulin Metformin
Sulphonylureas α-glucosidase inhibitors
Glinides Thiazolidinediones
GLP-1 receptor agonists
DPP-4 inhibitors
Κίνδυνος υπογλυκαιμίας
ανά κατηγορία αντιδιαβητικής
αγωγής
ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ:- Yποεκτίμηση συνεπειών.
Υπογλυκαιμία
Κόστος Νοσηλειών 4
Καρδιαγγειακές Επιπλοκές5
Αύξηση βάρους από
«αμυντική» διατροφή 6
Ζάλη μέχρι απώλεια
συνειδήσεωςς- 5
Αποπληξία5
Αυτοκινητικά ατυχήματα3
Αυξημένος κίνδυνος Άνοιας
d1
Κώμα5
Θάνατος2
1. Whitmer RA et al, JAMA 2009; 301:1565
2. Zammit NN et al, Diabetes Care 2005; 28:2948
3. 3. Canadian Diabetes Association’s Clinical
Practice guidelines for Diabetes, Canadian
Journal of Diabetes 2003; 27:128
4. 4. Jonsson L et al, Value Health 2006; 9:193
5. 5. Bamett AH et al, Curr Med Res Opin 2010;
26:1333 6. Foley L &Jordan Vasc Health Risk
Manag 2010; 6:541
Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
Αυξημένος κίνδυνος
καρδιακής αρρυθμίας1
Προοδευτική
Νευρογλυκοπενία2
 Νοητική διαταραχή
 Ασυνήθιστη συμπεριφορά
 Σπασμοί
 Κώμα
 Νέκρωση εγκεφάλου
•Παρατεταμένη
καρδιακή
επαναπόλωση —
↑ QTc και QTd
•Ανακοπή
Ιδιαιτερότητες της υπογλυκαιμίας στους
ηλικιωμένους
Το υπογλυκαιμικό κώμα
είναι συχνότερο στους
ηλικιωμένους με ΣΔ2
Οι ηλικιωμένοι με ΣΔ2
,έχουν ανάγκη συχνότερων
νοσηλειών
Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
ΚΟΣΤΟΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ
ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ
ΤΥΠΟΥ 2
Α.Παπαζαφειροπούλου, Α.Παπαδημητρίου, O.Aποστόλου, Γ.Λαγού, Λ.Μηλίκα,
Σ.Αραμπατζής, Μ.Παππά, Δ.Μoστρούς, Σ. Παππάς.
Γ΄ Παθολογικό Τμήμα – Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν.Νίκαιας – Πειραιά
• Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι το
μέσο κόστος νοσηλείας ήταν 345,67 ± 106,93 € και η μέση
διάρκεια νοσηλείας ήταν 3,9 ± 2,5 ημέρες. Οι διαβητικοί
ασθενείς που νοσηλεύτηκαν λόγω υπογλυκαιμικού επεισοδίου
ελάμβαναν (σε μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό):
• σουλφονυλουρίες 61,8%, μετφορμίνη 44,1%, γλιταζόνες 2,9%,
αναστολείς DPP4 11,8%, ακαρβόζη 5,9% και ινσουλίνη 47,1%.
• Συμπεράσματα: Το μέσο κόστος νοσηλείας ενός υπογλυκαιμικού
επεισοδίου σε άτομα με ΣΔτ2 είναι 345 € με μέση διάρκεια
νοσηλείας τις 4 ημέρες. Κυριότερη αιτία των υπογλυκαιμικών
επεισοδίων είναι η αγωγή με σουλφονυλουρίες και ινσουλίνη.
Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2
ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
 
Αθανασία Παπαζαφειροπούλου, Ανθή Κοκολάκη, Mαρία Παππά, Δ.Μοστρούς, Ουρανία
Αποστόλου, Θ. Πέππας, Η. Ταμβάκος, Α. Σωτηρόπουλος, Σ. Mπούσμπουλας, Σ. Παππάς.
• Yλικό και Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν 776 άτομα με
ΣΔτ2 (412 άνδρες / 364 γυναίκες, μέσης ηλικίας: 68,83 ±
10,26 έτη) με δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) 31,45 ± 5,98
Kg/m2
, διάρκεια διαβήτη 16,57 ± 8,06 έτη και HbA1c 7,31 ±
3,45%. Σε όλα τα άτομα της μελέτης καταγράφηκε η συχνότητα
εμφάνισης υπογλυκαιμίας τον τελευταίο μήνα από την
καταγεγραμμένη επίσκεψη.
Συμπεράσματα: Σημαντικό ποσοστό 27,8% ατόμων με ΣΔτ2
αναφέρουν υπογλυκαιμία. Η διάρκεια του διαβήτη, το φύλο και
η θεραπεία με Σουλ- ινσουλίνη αποτελούν τους κυριότερους
παράγοντες που σχετίζονται με την παρουσία υπογλυκαιμίας
στον πληθυσμό της μελέτης.
Αλγόριθμος
ADA/EASD
Εξατομίκευση
με βάση
προτεραιότητες
της θεραπείας
2ο
φάρμακο
μετά τη μετφορμίνη;
Glycemic targets & BG-lowering therapies must be individualized.
Unless contraindicated, metformin = optimal 1st-line drug.
After metformin, data are limited.
Combination therapy with 1-2 other oral /
injectable agents is
reasonable; minimize side effects
.
Comprehensive CV risk reduction - a major focus of therapy.
Glycemic targets & BG-lowering therapies must be individualized.
Unless contraindicated, metformin = optimal 1st-line drug.
After metformin, data are limited.
Combination therapy with 1-2 other oral /
injectable agents is
reasonable; minimize side effects
.
Comprehensive CV risk reduction - a major focus of therapy.
Εξατομίκευσ
η
Εξατομίκευσ
η
Εξατομίκευ
ση
Εξατομίκευ
ση
Ποια είναι η Θεραπευτική σύσταση;
1. Πιο καλή δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους και επανέλεγχος μετά 3μηνο
2. Αύξηση Μετφορμίνης: 1gΧ3
3. Προσθήκη Σουλφονυλουρίας ή Προσθήκη Πιογλιταζόνης ή Προσθήκη
Ακαρβόζης
4. Προσθήκη Αναστολέων DDP-4 (Σιτα-, Βιλντα-, Σαξαγλιπτίνη)
5. Προσθήκη αγωνιστών GLP-1 (Λιραγλουτίδης ή Εξενατίδης)
 αναστολέας DPP-4
 πιογλιταζόνη
 ακαρβόζη
 σουλφονυλουρία
 γλινίδη
 αγωνιστές GLP-1
 ινσουλίνη
2η
φαρμακευτική επιλογή, κυρίως λόγω του
κινδύνου της υπογλυκαιμίας και της αύξησης
σωματικού βάρους.
Μετά τη μετφορμίνη τι;Μετά τη μετφορμίνη τι;
είναι προτιμώμενος αντιϋπεργλυκαιμικός παράγοντας με μικρό
κίνδυνο υπογλυκαιμίας
Σ. Μπούσμπουλας Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά
Συνέχεια…Συνέχεια…
Προσέρχεται μετά 1 χρόνο και
 Δεν καπνίζει
 Το σωματικό της βάρος αυξήθηκε κατά 1.5Kg
 Αισθάνεται καλά
Εργαστηριακός έλεγχος
HbA1c:7.8%, FPG:166mg, PBG:265mg%,
ΑΠ:130/80mmHg, LDL:98mg/dl , GFR: 75ml/min
Μετφορμίνη 1000mg Χ2
Αναστολέα DPP-4
Σιμβαστατίνη: 40mg
Ασπιρίνη: 100 mg
Ποια είναι η Θεραπευτική σύσταση;
1. Πιο καλή δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους και επανέλεγχος μετά 3μηνο
2. Αύξηση Μετφορμίνης: 1gΧ3
3. Προσθήκη Σουλφονυλουρίας ή Προσθήκη Πιογλιταζόνης ή Προσθήκη
Ακαρβόζης
4. Διακοπή Αναστολέως DDP-4 και προσθήκη αγωνιστών GLP-1 (Λιραγλουτίδης
ή Εξενατίδης)
5. Προσθήκη βασικής ινσουλίνης
A1C< 8.5%
Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη1
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
2ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση διπλού συνδυασμού
A1C>8.5%
(χωρίς συμπτώματα)
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
2ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση τριπλό συνδυασμό
+
3ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση τριπλό συνδυασμό
Δίαιτα & Άσκηση
+
Δισκία + Βασική ινσουλίνη
+
A1C> 9%
(με συμπτώματα)
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
Ινσουλίνη
+/-
Άλλα δισκία
(εκ των εχόντων έγκριση)
HbA1c<8.5%
HbA1c>8.5%
.
A1C< 8.5%
Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη1
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
2ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση διπλού συνδυασμού
A1C>8.5%
(χωρίς συμπτώματα)
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
2ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση τριπλό συνδυασμό
+
3ο
φάρμακο εκ των εχόντων
έγκριση τριπλό συνδυασμό
Δίαιτα & Άσκηση
+
Δισκία + Βασική ινσουλίνη
+
A1C> 9%
(με συμπτώματα)
Δίαιτα & Άσκηση
+
Μετφορμίνη
+
Ινσουλίνη
+/-
Άλλα δισκία
(εκ των εχόντων έγκριση)
HbA1c<8.5%
HbA1c>8.5%
.
Αλλαγή τρόπου ζωής +
• ΜΕΤ + TZD + SU
 MET + DPP-4 + SU
 ΜΕΤ + GLP-1 + SU
 MET + TZD + GLP-1
 ΜΕΤ + DPP-4 + TZD
ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ
Εκπαίδευση Εκπαίδευση ΕκπαίδευσηΕκπαίδευση Εκπαίδευση Εκπαίδευση
 Απαραίτητη η έγκαιρη επίτευξη και διατήρηση της HbA1c <7% ή
επιθυμητό <6.5%.
 Απαιτείται άμεσα, με τη διάγνωση του διαβήτη, η αλλαγή του τρόπου
ζωής και η χορήγηση μετφορμίνης
 Με την πάροδο του χρόνου θα χρειαστεί η γρήγορη προσθήκη
περισσότερων φαρμάκων
 πρέπει να εξετάζεται η συνέργεια των συγκεκριμένων συνδυασμών και οι
αλληλεπιδράσεις
Ο ΣΔ2 είναι μια προοδευτική νόσος που χαρακτηρίζεται από επιδείνωση της
γλυκαιμίας και απαιτεί την πρώιμη προσθήκη ινσουλίνης, όταν
οι στόχοι δεν επιτυγχάνονται.
ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογία
Θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογίαΘεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογία
Θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογίαMedicalWeb.gr
 
Αθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης Κύησης
Αθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης ΚύησηςΑθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης Κύησης
Αθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης ΚύησηςMedicalWeb.gr
 
Διατροφικές παρεμβάσεις και καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �
Διατροφικές παρεμβάσεις και  καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �Διατροφικές παρεμβάσεις και  καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �
Διατροφικές παρεμβάσεις και καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �medNutrition
 
Αλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη Ινσουλινοθεραπεία
Αλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη ΙνσουλινοθεραπείαΑλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη Ινσουλινοθεραπεία
Αλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη ΙνσουλινοθεραπείαMedicalWeb.gr
 
Σακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφή
Σακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφήΣακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφή
Σακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφήArezina Kasti
 
Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...
Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...
Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...medNutrition
 
ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....
ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....
ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....Miltiades Karavis
 
Διατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του Φαρμακοποιού
Διατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του ΦαρμακοποιούΔιατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του Φαρμακοποιού
Διατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του ΦαρμακοποιούmedNutrition
 
Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης των γιατρών" - Στέ...
Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης  των γιατρών" - Στέ...Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης  των γιατρών" - Στέ...
Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης των γιατρών" - Στέ...MedicalWeb.gr
 
Αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης
Αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτηςΑρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης
Αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτηςMedicalWeb.gr
 
Τσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, Αθήνα
Τσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, ΑθήναΤσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, Αθήνα
Τσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, ΑθήναAlexandros Tsikolatas
 
νευρική ανορεξία!!!
νευρική ανορεξία!!!νευρική ανορεξία!!!
νευρική ανορεξία!!!4Gym Glyfadas
 
Nutrition in morbidly obese patients
Nutrition in morbidly obese  patientsNutrition in morbidly obese  patients
Nutrition in morbidly obese patientsArezina Kasti
 
Μεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβους
Μεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβουςΜεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβους
Μεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβουςTasos Serbis MD, PhD
 
Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;
Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;
Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;psaltakis
 
.Enteral nutrition in ICU
.Enteral nutrition in ICU.Enteral nutrition in ICU
.Enteral nutrition in ICUArezina Kasti
 
Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β. Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...
Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β.  Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β.  Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...
Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β. Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...MedicalWeb.gr
 
Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...
Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...
Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...medNutrition
 

La actualidad más candente (20)

Θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογία
Θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογίαΘεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογία
Θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 - Στόχευση στην παθοφυσιολογία
 
Αθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης Κύησης
Αθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης ΚύησηςΑθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης Κύησης
Αθανάσιος Κοφίνης - Διαβήτης Κύησης
 
Διατροφικές παρεμβάσεις και καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �
Διατροφικές παρεμβάσεις και  καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �Διατροφικές παρεμβάσεις και  καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �
Διατροφικές παρεμβάσεις και καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου �
 
Αλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη Ινσουλινοθεραπεία
Αλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη ΙνσουλινοθεραπείαΑλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη Ινσουλινοθεραπεία
Αλέξης Σωτηρόπουλος - Εντατικοποιημένη Ινσουλινοθεραπεία
 
Σακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφή
Σακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφήΣακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφή
Σακχαρώδης Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια-διατροφή
 
Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...
Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...
Διατροφικές Παρεμβάσεις στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιομεταβολικών...
 
ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....
ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....
ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ....
 
Διατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του Φαρμακοποιού
Διατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του ΦαρμακοποιούΔιατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του Φαρμακοποιού
Διατροφή στα Χρόνια Νοσήματα και ο ρόλος του Φαρμακοποιού
 
Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης των γιατρών" - Στέ...
Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης  των γιατρών" - Στέ...Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης  των γιατρών" - Στέ...
Webinar ΕΔΕ - "Η αναγκαιότητα της διαιτητικής εκπαίδευσης των γιατρών" - Στέ...
 
Αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης
Αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτηςΑρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης
Αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης
 
Τσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, Αθήνα
Τσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, ΑθήναΤσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, Αθήνα
Τσικολάτας Α. (2012) Σαγχαρώδης Διαβήτης και Διατροφή του Παιδιού, Αθήνα
 
νευρική ανορεξία!!!
νευρική ανορεξία!!!νευρική ανορεξία!!!
νευρική ανορεξία!!!
 
Nutrition in morbidly obese patients
Nutrition in morbidly obese  patientsNutrition in morbidly obese  patients
Nutrition in morbidly obese patients
 
Μεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβους
Μεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβουςΜεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβους
Μεταβολικό σύνδρομο σε παιδιά κι εφήβους
 
Διαβήτης και Ερίκιο το Αγκαθωτό
Διαβήτης και Ερίκιο το ΑγκαθωτόΔιαβήτης και Ερίκιο το Αγκαθωτό
Διαβήτης και Ερίκιο το Αγκαθωτό
 
Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;
Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;
Υπογλυκαιμία στα παιδιά: Τι μπορεί να υποκρύπτει;
 
.Enteral nutrition in ICU
.Enteral nutrition in ICU.Enteral nutrition in ICU
.Enteral nutrition in ICU
 
Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β. Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...
Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β.  Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β.  Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...
Τζιόμαλος Κ, Καραγιάννης Α, Άθυρος Β. Πιταβαστατίνη: Αποτελεσματικότητα και ...
 
οξεια νεφρικη βλαβη
οξεια νεφρικη βλαβηοξεια νεφρικη βλαβη
οξεια νεφρικη βλαβη
 
Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...
Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...
Τροφοφάρμακα: O ρόλος τους στη ρύθμιση των δυσλιπιδαιμιών σύμφωνα με τις...
 

Similar a Δισκία: Ο ρόλος τους στον θεραπευτικό Αλγόριθμο (παρουσίαση περιστατικού)

Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...
Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...
Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...medNutrition
 
Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013
Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013
Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013MedicalWeb.gr
 
4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdf
4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdf4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdf
4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdfssuser2ac964
 
Vasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδ
Vasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδVasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδ
Vasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδMedicalWeb.gr
 
Μεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος Τσόλας
Μεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος ΤσόλαςΜεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος Τσόλας
Μεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος ΤσόλαςΜΑΡΙΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ
 
Θεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψία
Θεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψίαΘεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψία
Θεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψίαChristos Zavos, MD, PhD, FEBGH
 
Παχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννης
Παχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννηςΠαχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννης
Παχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννης4gymsch
 
ΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdf
ΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdfΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdf
ΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdfmdrosoudiet
 
Βιολογική Προσέγγιση της Σχιζοφρένειας
Βιολογική Προσέγγιση της ΣχιζοφρένειαςΒιολογική Προσέγγιση της Σχιζοφρένειας
Βιολογική Προσέγγιση της ΣχιζοφρένειαςDr. Nikitas Arnaoutoglou
 
Συμπληρώματα διατροφής
Συμπληρώματα διατροφής Συμπληρώματα διατροφής
Συμπληρώματα διατροφής Fotini Razakou
 
Papadimitriou~diabetes
Papadimitriou~diabetesPapadimitriou~diabetes
Papadimitriou~diabetesFotini Razakou
 
διατροφη 2016
διατροφη 2016διατροφη 2016
διατροφη 2016psaltakis
 
eating disorders day care programs
eating disorders day care programseating disorders day care programs
eating disorders day care programsConstantinos Bletsos
 
πρόσθετα τροφίμων παρουσίαση
πρόσθετα τροφίμων   παρουσίασηπρόσθετα τροφίμων   παρουσίαση
πρόσθετα τροφίμων παρουσίασηLida Papakonstantinou
 
Φυσική ζωή, άσκηση και διατροφή
Φυσική ζωή, άσκηση και διατροφήΦυσική ζωή, άσκηση και διατροφή
Φυσική ζωή, άσκηση και διατροφήkateser
 
Νεογνικός Ίκτερος
Νεογνικός ΊκτεροςΝεογνικός Ίκτερος
Νεογνικός Ίκτεροςpsaltakis
 
Τα μυστικά της μεσογειακής δίαιτας
Τα μυστικά της μεσογειακής δίαιταςΤα μυστικά της μεσογειακής δίαιτας
Τα μυστικά της μεσογειακής δίαιταςmedNutrition
 

Similar a Δισκία: Ο ρόλος τους στον θεραπευτικό Αλγόριθμο (παρουσίαση περιστατικού) (20)

Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...
Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...
Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη διαχεί...
 
Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013
Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013
Μ. Νούτσου - Λιπίδια - Webinar Σεπ 2013
 
4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdf
4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdf4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdf
4-kliniko-peristatikodiatrofiki-parakolouthisi2021-2022.pdf
 
Vasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδ
Vasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδVasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδ
Vasilopoulos ο ρόλος του αυτοελέγχου στη ρύθμιση του σδ
 
Μεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος Τσόλας
Μεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος ΤσόλαςΜεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος Τσόλας
Μεταβολικο Συνδρομο Γεώργιος Τσόλας
 
Θεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψία
Θεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψίαΘεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψία
Θεραπευτικές επιλογές στη λειτουργική δυσπεψία
 
Παχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννης
Παχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννηςΠαχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννης
Παχυσαρκία ΑρβανιτάκηςΓιάννης
 
ΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdf
ΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdfΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdf
ΔΡΟΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ POWER POINT(1).pdf
 
Βιολογική Προσέγγιση της Σχιζοφρένειας
Βιολογική Προσέγγιση της ΣχιζοφρένειαςΒιολογική Προσέγγιση της Σχιζοφρένειας
Βιολογική Προσέγγιση της Σχιζοφρένειας
 
Supplements~tkd~new
Supplements~tkd~newSupplements~tkd~new
Supplements~tkd~new
 
Συμπληρώματα διατροφής
Συμπληρώματα διατροφής Συμπληρώματα διατροφής
Συμπληρώματα διατροφής
 
Papadimitriou~diabetes
Papadimitriou~diabetesPapadimitriou~diabetes
Papadimitriou~diabetes
 
διατροφη 2016
διατροφη 2016διατροφη 2016
διατροφη 2016
 
eating disorders day care programs
eating disorders day care programseating disorders day care programs
eating disorders day care programs
 
πρόσθετα τροφίμων παρουσίαση
πρόσθετα τροφίμων   παρουσίασηπρόσθετα τροφίμων   παρουσίαση
πρόσθετα τροφίμων παρουσίαση
 
Φυσική ζωή, άσκηση και διατροφή
Φυσική ζωή, άσκηση και διατροφήΦυσική ζωή, άσκηση και διατροφή
Φυσική ζωή, άσκηση και διατροφή
 
Νεογνικός Ίκτερος
Νεογνικός ΊκτεροςΝεογνικός Ίκτερος
Νεογνικός Ίκτερος
 
Τα μυστικά της μεσογειακής δίαιτας
Τα μυστικά της μεσογειακής δίαιταςΤα μυστικά της μεσογειακής δίαιτας
Τα μυστικά της μεσογειακής δίαιτας
 
Kolatsio
KolatsioKolatsio
Kolatsio
 
καρκίνος του προστάτη
καρκίνος του προστάτηκαρκίνος του προστάτη
καρκίνος του προστάτη
 

Más de MedicalWeb.gr

Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014
Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014
Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014MedicalWeb.gr
 
«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...
«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...
«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...MedicalWeb.gr
 
Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3ο
Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3οΕλληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3ο
Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3οMedicalWeb.gr
 
Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ. Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...
Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ.  Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ.  Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...
Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ. Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...MedicalWeb.gr
 
Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ. Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...
Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ.  Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ.  Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...
Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ. Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...MedicalWeb.gr
 
Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...
Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής  Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής  Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...
Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...MedicalWeb.gr
 
1. original paper tziomalos k
1. original paper tziomalos k1. original paper tziomalos k
1. original paper tziomalos kMedicalWeb.gr
 
Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)
Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)
Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)MedicalWeb.gr
 
Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37
Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37
Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37MedicalWeb.gr
 
Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014)
Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014) Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014)
Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014) MedicalWeb.gr
 
World hepatitis day 2014
World hepatitis day 2014World hepatitis day 2014
World hepatitis day 2014MedicalWeb.gr
 
Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36
Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36
Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36MedicalWeb.gr
 
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35MedicalWeb.gr
 
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33 MedicalWeb.gr
 
Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων
Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών ΝοσημάτωνΕισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων
Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών ΝοσημάτωνMedicalWeb.gr
 
Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014
Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014
Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014MedicalWeb.gr
 
Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη
Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη
Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη MedicalWeb.gr
 
Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)
Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)
Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)MedicalWeb.gr
 
Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2
Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2
Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2MedicalWeb.gr
 

Más de MedicalWeb.gr (20)

Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014
Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014
Οφθαλμολογικά Χρονικά - Τόμος 24 (51) τεύχος 3ο - 2014
 
«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...
«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...
«Δυσλιπιδαιμία», Webinar της ΕΔΕ (5/11/2014) και η εισηγήτρια που θα το παρου...
 
Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3ο
Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3οΕλληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3ο
Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης - Τόμος 5ος, Τεύχος 3ο
 
Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ. Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...
Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ.  Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ.  Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...
Κολοβέρου E, Παναγιωτάκος Δ. Η Μεσογειακή δίαιτα στην πρωτογενή πρόληψη του ...
 
Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ. Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...
Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ.  Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ.  Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...
Κλούρας Ε, Λυμπερόπουλος Ε, Ελισάφ Μ. Αναστολή της PCSK9: Μια νέα προσέγγιση...
 
Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...
Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής  Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής  Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...
Αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ...
 
1. original paper tziomalos k
1. original paper tziomalos k1. original paper tziomalos k
1. original paper tziomalos k
 
Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)
Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)
Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια - Α. Αλαβέρας (webinar ΕΔΕ)
 
Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37
Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37
Σακχαρώδης Διαβήτης Τεύχος No.37
 
Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014)
Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014) Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014)
Οφθαλμολογικά Χρονικά - 2ο Τεύχος 2014 (Απρίλιος - Ιούνιος 2014)
 
World hepatitis day 2014
World hepatitis day 2014World hepatitis day 2014
World hepatitis day 2014
 
Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36
Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36
Περιοδικό "Σακχαρώδης Διαβήτης" Τεύχος 36
 
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟ 35
 
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΝΟ 33
 
Issue no.32
Issue no.32Issue no.32
Issue no.32
 
Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων
Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών ΝοσημάτωνΕισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων
Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων
 
Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014
Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014
Διαβητική Νεφροπάθεια - Webinar ΕΔΕ - Απρίλιος 2014
 
Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη
Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη
Υπέρταση και νέα δεδομένα στο Σακχαρώδη Διαβήτη
 
Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)
Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)
Σακχαρώδης Διαβήτης - Τεύχος 34 (ΟΚΤ - ΔΕΚ 2013)
 
Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2
Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2
Η αρτηριακή υπέρταση στο άτομο με ΣΔΤ2
 

Δισκία: Ο ρόλος τους στον θεραπευτικό Αλγόριθμο (παρουσίαση περιστατικού)

  • 1. « Δισκία: Ο ρόλος τους στο θεραπευτικό αλγόριθμο Θεραπευτικές Αρχές Συζήτηση Περιστατικών Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ Υπεύθυνος: Α. Αλαβέρας Σ. Παππάς Σ. Μπούσμπουλας
  • 2. ΠεριστατικόΠεριστατικό Γυναίκα 66 ετών, συνταξιούχος λογίστρια. Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ2 (μητέρα με ΣΔ2 ) BMI=30kg/m2 Καπνίζει 2 πακέτα τσιγάρα/ημέρα. Aναφέρει κάταγμα δ.ισχίου, συνεπεία πτώσεως. Νεοδιάγνωση ΣΔ2 . Εργαστηριακός έλεγχος HbA1c=7.9%, FPG=156mg, PBG=255mg %,ΑΠ=132/82mmHg, LDL=130mg/dl
  • 3. Θεραπευτικοί στόχοι στο ΔιαβήτηΘεραπευτικοί στόχοι στο Διαβήτη  Υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή  Τακτική σωματική άσκηση  Διακοπή του καπνίσματος  Καλή διατήρηση σωματικού βάρους (18.5<ΔΜΣ<25Kg/m²) - περίμετρος μέσης (cm): 102 άνδρες, 88 γυναίκες  Αρτηριακή πίεση < 140/80 mmHg  LDL <100mg/dl (A), TG <150mg/dl, HDL >40 mg/dl (♂), >50mg/dl (♀) Εξατομείκευση .
  • 4. ADA-EASD Position Statement: Management of Hyperglycemia in T2DM - HbA1c < 7.0% (mean PG ∼150-160 mg/dl ) - Pre-prandial PG <130 mg/dl) - Post-prandial PG <180 mg/dl ) - Individualization is key:  Tighter targets (6.0 - 6.5%) - younger, healthier  Looser targets (7.5 - 8.0%+) - older, comorbidities, hypoglycemia prone, etc. - Avoidance of hypoglycemia Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012 [Epub ahead of print] Γλυκαιμικοί στόχοιΓλυκαιμικοί στόχοι
  • 5. Ποια είναι η θεραπευτική μας προτεραιότητα;Ποια είναι η θεραπευτική μας προτεραιότητα; 1. Δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους, Διακοπή του καπνίσματος 2. Ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης 3. Διόρθωση της υπεργλυκαιμίας 4. Διόρθωση της δυσλιπιδαιμίας 5. Όλα τα ανωτέρω
  • 6. Ο Θεραπευτικός αλγόριθμος του ΣΔτ2– βήμα 1°Ο Θεραπευτικός αλγόριθμος του ΣΔτ2– βήμα 1° ΔιάγνωσηΔιάγνωση Υγιεινοδιαιτητική παρέμβασηΥγιεινοδιαιτητική παρέμβαση ΕΔΕ 2012 H TLC συνιστά :  Μείωση βάρους (Μείωση(Μείωση παραγόντων κινδύνου)παραγόντων κινδύνου)  Μείωση πρόσληψης κεκορεσμένου λίπους (< 7% των θερμίδων) &(< 7% των θερμίδων) & χοληστερόλης < 200χοληστερόλης < 200 mg/dlmg/dl  Αύξηση φυτικών ινών (10-(10- 2525kg/kg/24ωρο24ωρο))  Πρόσληψη φυτικών στερολών/στενολών2gr/24ωρο  Αυξημένη φυσική δραστηριότητα (Αύξηση(Αύξηση HDLHDL - Μείωση- Μείωση VLDLVLDL καικαι H TLC συνιστά :  Μείωση βάρους (Μείωση(Μείωση παραγόντων κινδύνου)παραγόντων κινδύνου)  Μείωση πρόσληψης κεκορεσμένου λίπους (< 7% των θερμίδων) &(< 7% των θερμίδων) & χοληστερόλης < 200χοληστερόλης < 200 mg/dlmg/dl  Αύξηση φυτικών ινών (10-(10- 2525kg/kg/24ωρο24ωρο))  Πρόσληψη φυτικών στερολών/στενολών2gr/24ωρο  Αυξημένη φυσική δραστηριότητα (Αύξηση(Αύξηση HDLHDL - Μείωση- Μείωση VLDLVLDL καικαι Αλλαγή τρόπου ζωήςΑλλαγή τρόπου ζωής Συνιστώμενη άσκηση  Παρότρυνση όλων των διαβητικών να μην καπνίζουν (Α)  Η διακοπή καπνίσματος περιλαμβάνει και άλλες μορφές θεραπείας σαν συστατικό ρουτίνας της διαβητικής φροντίδας (Β)
  • 7. A1C< 8.5% Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2 Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη1 Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + 2ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση διπλού συνδυασμού A1C>8.5% (χωρίς συμπτώματα) Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + 2ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση τριπλό συνδυασμό + 3ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση τριπλό συνδυασμό Δίαιτα & Άσκηση + Δισκία + Βασική ινσουλίνη + A1C> 9% (με συμπτώματα) Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + Ινσουλίνη +/- Άλλα δισκία (εκ των εχόντων έγκριση) HbA1c<8.5% HbA1c>8.5% .
  • 9. Αρχική παρέμβαση. Με τη διάγνωση του διαβήτη, οι περισσότεροι ασθενείς επιτυγχάνουν τους γλυκαιμικούς στόχους με παρεμβάσεις στον τρόπο διατροφής, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και μετφορμίνη  Μετφορμίνη γιατί;  αποτελεσματική μείωση της υπεργλυκαιμίας χωρίς υπογλυκαιμία (Μειώνει τηνΜειώνει την HbA1c 1,5-2%HbA1c 1,5-2%))  η έλλειψη σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών  η μη αύξηση του βάρους Βελτίωση δυσλιπιδαιμίας (↑ HDL ↓ LDL ↓ ↔ TG)  η καλή ανοχή  το χαμηλό κόστος  Μείωση θνητότητας (42%), ολικής θνησιμότητας (36%), ΟΕΜ (39%) στη μελέτη UKPDS
  • 10. Αντενδείξεις ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ  Νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης < 30 ml/min)  Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια  Αναπνευστική ανεπάρκεια με ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ  Ηπατική ανεπάρκεια, αλκοολισμός, ενεργός σοβαρή λοίμωξη ή και μέτριας βαρύτητας.  Γαστρική δυσανεξία. Κάθαρση κρεατινίνης = (140-ηλικία) x ΣΒ (κιλά) 72 x κρεατινίνη ορού XX 0.85 (0.85 (γυναίκες)γυναίκες)
  • 11. Φαμακευτική αγωγήΦαμακευτική αγωγή Γυναίκα 66 ετών, συνταξιούχος λογίστρια. Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ2 (μητέρα με ΣΔ2 ) BMI=30kg/m2 Καπνίζει 2 πακέτα τσιγάρα/μέρα. . Aναφέρει κάταγμα δ.ισχίου, συνεπεία πτώσεως. Νεοδιάγνωση ΣΔ2 . Μετφορμίνη 1000mg Χ2 Σιμβαστατίνη: 40mg Ασπιρίνη: 100 mg
  • 12. Συνέχεια…Συνέχεια… Προσέρχεται μετά 1 χρόνο και  Δεν καπνίζει  Το σωματικό της βάρος αυξήθηκε κατά 4Kg  Αισθάνεται καλά Εργαστηριακός έλεγχος HbA1c:7.4%, FPG:146mg, PBG:235mg%, ΑΠ:135/80mmHg, LDL:95mg/dl , GFR: 80ml/min Μετφορμίνη 1000mg Χ2 Σιμβαστατίνη: 40mg Ασπιρίνη: 100 mg
  • 13. Ποια είναι η Θεραπευτική σύσταση; 1. Πιο καλή δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους και επανέλεγχος μετά 3μηνο 2. Αύξηση Μετφορμίνης: 1gΧ3 3. Προσθήκη Σουλφονυλουρίας ή Προσθήκη Πιογλιταζόνης ή Προσθήκη Ακαρβόζης 4. Προσθήκη Αναστολέων DDP-4 (Σιτα-, Βιλντα-, Σαξαγλιπτίνη) 5. Προσθήκη αγωνιστών GLP-1 (Λιραγλουτίδης ή Εξενατίδης)
  • 14. *May include uptitration. Length of time between first HbA1c > 8% and switch/addition in therapy could include periods where patients had subsequent HbA1c test values below 8%. Based on nonrandomized retrospective database analysis. Data from Kaiser Permanente Northwest 1994–2002. Patients had to be continuously enrolled for 12 months with HbA1c lab values 00 55 1010 1515 2020 2525 Μόνο ΜετφορμίνηΜόνο Μετφορμίνη ΜήνεςΜήνες n = 354n = 354 14 μήνες14 μήνες Χρόνος από τη μονοθεραπεία μεΧρόνος από τη μονοθεραπεία με HbAHbA1c1c > 8.0%* και αλλαγή ή προσθήκη θεραπείας*> 8.0%* και αλλαγή ή προσθήκη θεραπείας* Adapted from Brown & Nichols. Diabetes 2003; 52 (Suppl 1):A61 Απαράδεκτη καθυστέρηση θεραπείαςΑπαράδεκτη καθυστέρηση θεραπείας
  • 15. UKPDS 49. JAMA 1999; 281(21): 2005-12 Χρόνος από τη διάγνωση του Διαβήτη Τύπου 2 50%50%50%50% 75%75%75%75% 0 20 40 60 80 100 %Ασθενώνπουαπαιτούν πολλαπλέςθεραπείες 3 χρόνια3 χρόνια 9 χρόνια9 χρόνια ukpdsukpds Η πλειοψηφία των ασθενών τελικά θα χρειαστούν συνδυασμένη αγωγή με δισκία ή και/ ινσουλίνη Η κατέδειξε ότι υπάρχει ανάγκη γιαΗ κατέδειξε ότι υπάρχει ανάγκη για θεραπείες συνδυασμού πρώιμαθεραπείες συνδυασμού πρώιμα
  • 16. A1C < 8.5% Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2 Διπλός συνδυασμόςΑλλαγή Τρόπου ζωής + Μετφορμίνη1 A1c > 8.5% (χωρίς συμπτώματα) Αλλαγή τρόπου ζωής + • ΜΕΤ + TZD  MET + DPP-4  ΜΕΤ + GLP-1  MET + SU  ΜΕΤ + GLIN  ΜΕΤ + ΑCAR Δίαιτα & Άσκηση +Δίαιτα & Άσκηση + ΜετφορμίνηΜετφορμίνη ++ 22οο Φάρμακο εκ των εχόντωνΦάρμακο εκ των εχόντων Έγκριση για Διπλό συνδυασμόΈγκριση για Διπλό συνδυασμό Δίαιτα & Άσκηση +Δίαιτα & Άσκηση + ΜετφορμίνηΜετφορμίνη ++ 22οο Φάρμακο εκ των εχόντωνΦάρμακο εκ των εχόντων Έγκριση για Διπλό συνδυασμόΈγκριση για Διπλό συνδυασμό
  • 17. Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012 [Epub ahead of print] Αλγόριθμος ADA/EASD Εξατομίκευση με βάση τις προτεραιότητες της θεραπείας
  • 18. «Ποιο είναι το καλύτερο Ζευγάρι;» Σ.Ι .Παππάς Συντ.Δ/ντης Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Συντ.Δ/ντης Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας Αναζητώντας παρταινέρ για την Μετφορμίνη…
  • 19. 1. Τα φάρμακα χορηγούνται βάσει των ενδείξεων. . 2.Αποτελεσματικότητα: (Επίτευξη-διατήρηση στόχων) Βασικές Αρχές Θεραπευτικής αγωγής 3 . Ανεπιθύμητες ενέργειες . 4 .Ευκολία πρόσληψης 5. Ποιότητα ζωής. 6. ΚΟΣΤΟΣ … Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
  • 20. ΣΟΥΛΦΟΝΥΛΟΥΡΙΕΣ Γλιβενκλαμίδη Γλικλαζίδη Γλιμεπιρίδη Μηχανισμός δράσης Αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης Τί ρυθμίζει Προγευματική και μεταγευματική υπεργλυκαιμία Ισχύς Ελάττωση HbA1c 1-2% Περιεκτικότητα ανά δισκίο 5 mg 30 mg 1-2-3-4 mg Δοσολογία 2.5-20mg/ημ 30-120 mg/ημ 1-6mg/ημ Πριν από τα γεύματα Ανεπιθύμητες ενέργειες Αύξηση σωματικού βάρους, υπογλυκαιμία Aντενδείξεις GFR<30 min/ml Διπλός συνδυασμός Μετφορμίνη, ακαρβόζη, πιογλιταζόνη, αναστολείς DPP-4, μιμητικά GLP-1, ινσουλίνη Τριπλός συνδυασμός Με όλους τους επιτρεπόμενους διπλούς συνδυασμούς εκτός μεγλιτινιδών
  • 21. ΜΕΓΛΙΤΙΝΙΔΕΣ – ΠΠλεονεκτήματαλεονεκτήματα – Ταχεία αποτελεσματικότητα – Δυνατότητα επιλογής της ώρας του γεύματος – Μακροχρόνια εμπειρία – ΜειονεκτήματαΜειονεκτήματα – Πολλαπλές δόσεις – Αυξημένος κίνδυνος υπογλυκαιμίας – Αύξηση σωματικού βάρους – Υψηλό κόστος
  • 22. Μηχανισμός δράσης Αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη Τί ρυθμίζει Προγευματικά κυρίως σάκχαρα (πλήρης δράση μετά ~3-4 εβδ) Ισχύς Ελάττωση HbA1c 0,5% -1,4% Περιεκτικότητα ανά δισκίο 15-30-45 mg Δοσολογία 15-45 mg (×1) ανεξαρτήτως γεύματος Ανεπιθύμητες ενέργειες Οιδήματα, αύξηση σωματικού βάρους, αναιμία, κατάγματα Aντενδείξεις Καρδιακή ανεπάρκεια, GFR<10 min/ml Διπλός συνδυασμός Μετφορμίνη, σουλφονυλουρίες, ακαρβόζη, αναστολείς DPP-4, μιμητικά GLP-1, ινσουλίνη Τριπλός συνδυασμός Με όλους τους επιτρεπόμενους διπλούς συνδυασμούς ΠΙΟΓΛΙΤΑΖΟΝΗ
  • 23. Γλιταζόνες (Πιογλιταζόνη)Γλιταζόνες (Πιογλιταζόνη) ΥΠΕΡ Αποτελεσματικότητα Διατήρηση μακροχρόνια γλυκαιμικού ελέγχου. Βελτίωση,Διατήρηση μακροχρόνια λειτουργείας β- κυττάρου Μείωση παραγόντων κινδύνου παραδοσιακών και μη. Μείωση καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας; Αποφυγή υπογλυκαιμιών. Μείωση λίπους ήπατος ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Αύξηση ΣΒ.(Ανακατανομή) Οίδημα Καρδιακή ανεπάρκεια. Κίνδυνος για ΚΑ επεισόδια? Κατάγματα Κόστος Καρκίνος κύστεως – Προσοχή στην αιματουρία…
  • 24. Μηχανισμός δράσης Καθυστέρηση απορρόφησης υδατανθράκων Τί ρυθμίζει Μεταγευματική υπεργλυκαιμία Ισχύς Ελάττωση HbA1c 0,5% -0,8% Περιεκτικότητα ανά δισκίο 50-100 mg Δοσολογία × 2-3 (150-300 mg) πριν από ή μαζί με το γεύμα Ανεπιθύμητες ενέργειες Μετεωρισμός, διάρροιες, ηπατοτοξικότητα Aντενδείξεις GFR<25 min/ml Διπλός συνδυασμός Μετφορμίνη, σουλφονυλουρίες, μεγλιτινίδες, πιογλιταζόνη, ινσουλίνη, αναστολείς DPP-4, μιμητικά GLP-1 Τριπλός συνδυασμός Με όλους τους επιτρεπόμενους διπλούς συνδυασμούς ΑΚΑΡΒΟΖΗ ΠλεονεκτήματαΠλεονεκτήματα – Ήπια αποτελεσματικότητα – Χωρίς κίνδυνο υπογλυκαιμίας – Χωρίς αύξηση βάρους – Καρδιαγγειακή θνησιμότητα; ΜειονεκτήματαΜειονεκτήματα -- Γαστρεντερικές διαταραχές - Πολλαπλές δόσεις - Κόστος
  • 25. Νεότερα Ινσουλινοεκκριτικά Αναστολείς DDP-4 Πλεονεκτήματα Αποτελεσματικότητα Μείωση HBAc-1(0.7-1.1%) Aσφάλεια(καλό προφίλ) Χωρίς τιτλοποίηση ΌΧΙ αυτοπαρακολούθηση Γλυκόζης ΌΧΙ Υπογλυκαιμίες ( κίνδυνοςμε SUL), OXI Aύξηση Βάρους Προστασία Β-κυττάρου? Μειονεκτήματα Αυξημένη εμπειρία μακροχρόνιας χρήσης ? ΌΧΙ Δεδομένα παρεμβατικών μελετών με τελικά σημεία μείωσης επιπλοκών Κόστος?
  • 26. Κλινικές διαφορές Νεφρική ανεπάρκεια Ηπατική ανεπάρκεια Ήπια (Cl cr >50 ml/min) Μέτρια (Cl cr 30 -50 ml/min) Σοβαρή (Cl cr <30 ml/min) Ήπια/ Μέτρια Σοβαρή Σιταγλιπτίνη (Januvia, Xelevia)  ½ δόση ¼ δόση  ? Βιλνταγλιπτίν η (Galvus, Jalra)  NAI 50mg Δεν συνιστάται (απαιτεί έλεγχο ηπατικής βιοχημείας πριν την έναρξη και παρακολούθηση μετά) Σαξαγλιπτίνη (Onglyza)  ½ δόση (US) ½ δόση (US)  ? Λιναγλιπτίνη (Trajenta, USA)    ? ? Αλογλιπτίνη (Nesina, Japan)  ½ δόση ¼ δόση
  • 27. Αποτελεσματικότητα Χωρίς κίνδυνο υπογλυκαιμίας Απώλεια βάρους Χωρίς τιτλοποίηση Δεν απαιτείται πρόσθετη αυτοπαρακολούθηση γλυκόζης Προστατευτική δράση στα β- κύτταρα(;) – Ενέσιμα – Υψηλό κόστος – Αυξανόμενη εμπειρία ΠΠλεονεκτήματλεονεκτήματ αα ΜειονεκτήματΜειονεκτήματ αα ΑγωνιστέςΑγωνιστές GLP-1GLP-1
  • 28. Συγκριτική αποτελεσματικότητα των αντιδιαβητικών αγωγώνΣυγκριτική αποτελεσματικότητα των αντιδιαβητικών αγωγών Μετανάλυση 140Μετανάλυση 140 RCTsRCTs και 26 μελετών παρατήρησηςκαι 26 μελετών παρατήρησης Bennett W L et al. Ann Intern Med doi:10.1059/0003-4819-154-9-2011 05030-00336
  • 29. Η επίδραση των διαφόρων αντιδιαβητικών αγωγών στηνΗ επίδραση των διαφόρων αντιδιαβητικών αγωγών στην HbAHbA11CC , όταν προστίθεται στη μετφορμίνη. (, όταν προστίθεται στη μετφορμίνη. (vs. placebo)vs. placebo) Μετανάλυση 20 μελετώνΜετανάλυση 20 μελετών JAMA 2010;303:1410-1418
  • 30. Αντιδιαβητική αγωγή & Ποιότητα Ζωής  Υπογλυκαιμία  Σωματικό Βάρος  Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
  • 31. . .
  • 32. 1. Nathan DM, et al. Diabetologia. 2009;52:17-306. 2. Cefalu WT. Nature. 2007;81:636-49. Υψηλός κίνδυνος1,2 Χαμηλός κίνδυνος1,2 Insulin Metformin Sulphonylureas α-glucosidase inhibitors Glinides Thiazolidinediones GLP-1 receptor agonists DPP-4 inhibitors Κίνδυνος υπογλυκαιμίας ανά κατηγορία αντιδιαβητικής αγωγής
  • 33. ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ:- Yποεκτίμηση συνεπειών. Υπογλυκαιμία Κόστος Νοσηλειών 4 Καρδιαγγειακές Επιπλοκές5 Αύξηση βάρους από «αμυντική» διατροφή 6 Ζάλη μέχρι απώλεια συνειδήσεωςς- 5 Αποπληξία5 Αυτοκινητικά ατυχήματα3 Αυξημένος κίνδυνος Άνοιας d1 Κώμα5 Θάνατος2 1. Whitmer RA et al, JAMA 2009; 301:1565 2. Zammit NN et al, Diabetes Care 2005; 28:2948 3. 3. Canadian Diabetes Association’s Clinical Practice guidelines for Diabetes, Canadian Journal of Diabetes 2003; 27:128 4. 4. Jonsson L et al, Value Health 2006; 9:193 5. 5. Bamett AH et al, Curr Med Res Opin 2010; 26:1333 6. Foley L &Jordan Vasc Health Risk Manag 2010; 6:541 Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας Αυξημένος κίνδυνος καρδιακής αρρυθμίας1 Προοδευτική Νευρογλυκοπενία2  Νοητική διαταραχή  Ασυνήθιστη συμπεριφορά  Σπασμοί  Κώμα  Νέκρωση εγκεφάλου •Παρατεταμένη καρδιακή επαναπόλωση — ↑ QTc και QTd •Ανακοπή
  • 34. Ιδιαιτερότητες της υπογλυκαιμίας στους ηλικιωμένους Το υπογλυκαιμικό κώμα είναι συχνότερο στους ηλικιωμένους με ΣΔ2 Οι ηλικιωμένοι με ΣΔ2 ,έχουν ανάγκη συχνότερων νοσηλειών Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
  • 35. ΚΟΣΤΟΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Α.Παπαζαφειροπούλου, Α.Παπαδημητρίου, O.Aποστόλου, Γ.Λαγού, Λ.Μηλίκα, Σ.Αραμπατζής, Μ.Παππά, Δ.Μoστρούς, Σ. Παππάς. Γ΄ Παθολογικό Τμήμα – Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν.Νίκαιας – Πειραιά • Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι το μέσο κόστος νοσηλείας ήταν 345,67 ± 106,93 € και η μέση διάρκεια νοσηλείας ήταν 3,9 ± 2,5 ημέρες. Οι διαβητικοί ασθενείς που νοσηλεύτηκαν λόγω υπογλυκαιμικού επεισοδίου ελάμβαναν (σε μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό): • σουλφονυλουρίες 61,8%, μετφορμίνη 44,1%, γλιταζόνες 2,9%, αναστολείς DPP4 11,8%, ακαρβόζη 5,9% και ινσουλίνη 47,1%. • Συμπεράσματα: Το μέσο κόστος νοσηλείας ενός υπογλυκαιμικού επεισοδίου σε άτομα με ΣΔτ2 είναι 345 € με μέση διάρκεια νοσηλείας τις 4 ημέρες. Κυριότερη αιτία των υπογλυκαιμικών επεισοδίων είναι η αγωγή με σουλφονυλουρίες και ινσουλίνη. Σ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο ΝίκαιαςΣ.Ι .Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκομείο Νίκαιας
  • 36. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ   Αθανασία Παπαζαφειροπούλου, Ανθή Κοκολάκη, Mαρία Παππά, Δ.Μοστρούς, Ουρανία Αποστόλου, Θ. Πέππας, Η. Ταμβάκος, Α. Σωτηρόπουλος, Σ. Mπούσμπουλας, Σ. Παππάς. • Yλικό και Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν 776 άτομα με ΣΔτ2 (412 άνδρες / 364 γυναίκες, μέσης ηλικίας: 68,83 ± 10,26 έτη) με δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) 31,45 ± 5,98 Kg/m2 , διάρκεια διαβήτη 16,57 ± 8,06 έτη και HbA1c 7,31 ± 3,45%. Σε όλα τα άτομα της μελέτης καταγράφηκε η συχνότητα εμφάνισης υπογλυκαιμίας τον τελευταίο μήνα από την καταγεγραμμένη επίσκεψη. Συμπεράσματα: Σημαντικό ποσοστό 27,8% ατόμων με ΣΔτ2 αναφέρουν υπογλυκαιμία. Η διάρκεια του διαβήτη, το φύλο και η θεραπεία με Σουλ- ινσουλίνη αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες που σχετίζονται με την παρουσία υπογλυκαιμίας στον πληθυσμό της μελέτης.
  • 37. Αλγόριθμος ADA/EASD Εξατομίκευση με βάση προτεραιότητες της θεραπείας 2ο φάρμακο μετά τη μετφορμίνη; Glycemic targets & BG-lowering therapies must be individualized. Unless contraindicated, metformin = optimal 1st-line drug. After metformin, data are limited. Combination therapy with 1-2 other oral / injectable agents is reasonable; minimize side effects . Comprehensive CV risk reduction - a major focus of therapy. Glycemic targets & BG-lowering therapies must be individualized. Unless contraindicated, metformin = optimal 1st-line drug. After metformin, data are limited. Combination therapy with 1-2 other oral / injectable agents is reasonable; minimize side effects . Comprehensive CV risk reduction - a major focus of therapy. Εξατομίκευσ η Εξατομίκευσ η Εξατομίκευ ση Εξατομίκευ ση
  • 38. Ποια είναι η Θεραπευτική σύσταση; 1. Πιο καλή δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους και επανέλεγχος μετά 3μηνο 2. Αύξηση Μετφορμίνης: 1gΧ3 3. Προσθήκη Σουλφονυλουρίας ή Προσθήκη Πιογλιταζόνης ή Προσθήκη Ακαρβόζης 4. Προσθήκη Αναστολέων DDP-4 (Σιτα-, Βιλντα-, Σαξαγλιπτίνη) 5. Προσθήκη αγωνιστών GLP-1 (Λιραγλουτίδης ή Εξενατίδης)
  • 39.  αναστολέας DPP-4  πιογλιταζόνη  ακαρβόζη  σουλφονυλουρία  γλινίδη  αγωνιστές GLP-1  ινσουλίνη 2η φαρμακευτική επιλογή, κυρίως λόγω του κινδύνου της υπογλυκαιμίας και της αύξησης σωματικού βάρους. Μετά τη μετφορμίνη τι;Μετά τη μετφορμίνη τι; είναι προτιμώμενος αντιϋπεργλυκαιμικός παράγοντας με μικρό κίνδυνο υπογλυκαιμίας Σ. Μπούσμπουλας Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά
  • 40. Συνέχεια…Συνέχεια… Προσέρχεται μετά 1 χρόνο και  Δεν καπνίζει  Το σωματικό της βάρος αυξήθηκε κατά 1.5Kg  Αισθάνεται καλά Εργαστηριακός έλεγχος HbA1c:7.8%, FPG:166mg, PBG:265mg%, ΑΠ:130/80mmHg, LDL:98mg/dl , GFR: 75ml/min Μετφορμίνη 1000mg Χ2 Αναστολέα DPP-4 Σιμβαστατίνη: 40mg Ασπιρίνη: 100 mg
  • 41. Ποια είναι η Θεραπευτική σύσταση; 1. Πιο καλή δίαιτα, άσκηση, απώλεια βάρους και επανέλεγχος μετά 3μηνο 2. Αύξηση Μετφορμίνης: 1gΧ3 3. Προσθήκη Σουλφονυλουρίας ή Προσθήκη Πιογλιταζόνης ή Προσθήκη Ακαρβόζης 4. Διακοπή Αναστολέως DDP-4 και προσθήκη αγωνιστών GLP-1 (Λιραγλουτίδης ή Εξενατίδης) 5. Προσθήκη βασικής ινσουλίνης
  • 42. A1C< 8.5% Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2 Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη1 Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + 2ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση διπλού συνδυασμού A1C>8.5% (χωρίς συμπτώματα) Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + 2ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση τριπλό συνδυασμό + 3ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση τριπλό συνδυασμό Δίαιτα & Άσκηση + Δισκία + Βασική ινσουλίνη + A1C> 9% (με συμπτώματα) Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + Ινσουλίνη +/- Άλλα δισκία (εκ των εχόντων έγκριση) HbA1c<8.5% HbA1c>8.5% .
  • 43. A1C< 8.5% Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στο Διαβήτη Τύπου 2 Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη1 Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + 2ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση διπλού συνδυασμού A1C>8.5% (χωρίς συμπτώματα) Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + 2ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση τριπλό συνδυασμό + 3ο φάρμακο εκ των εχόντων έγκριση τριπλό συνδυασμό Δίαιτα & Άσκηση + Δισκία + Βασική ινσουλίνη + A1C> 9% (με συμπτώματα) Δίαιτα & Άσκηση + Μετφορμίνη + Ινσουλίνη +/- Άλλα δισκία (εκ των εχόντων έγκριση) HbA1c<8.5% HbA1c>8.5% . Αλλαγή τρόπου ζωής + • ΜΕΤ + TZD + SU  MET + DPP-4 + SU  ΜΕΤ + GLP-1 + SU  MET + TZD + GLP-1  ΜΕΤ + DPP-4 + TZD
  • 46.  Απαραίτητη η έγκαιρη επίτευξη και διατήρηση της HbA1c <7% ή επιθυμητό <6.5%.  Απαιτείται άμεσα, με τη διάγνωση του διαβήτη, η αλλαγή του τρόπου ζωής και η χορήγηση μετφορμίνης  Με την πάροδο του χρόνου θα χρειαστεί η γρήγορη προσθήκη περισσότερων φαρμάκων  πρέπει να εξετάζεται η συνέργεια των συγκεκριμένων συνδυασμών και οι αλληλεπιδράσεις Ο ΣΔ2 είναι μια προοδευτική νόσος που χαρακτηρίζεται από επιδείνωση της γλυκαιμίας και απαιτεί την πρώιμη προσθήκη ινσουλίνης, όταν οι στόχοι δεν επιτυγχάνονται. ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα

Notas del editor

  1. Και μια τέτοια ολιστική παρέμβαση αποδεδειγμένα εξασφαλίζει
  2. Υπάρχουν μελέτες;
  3. Ultimately, more intensive insulin regimens may be required (see Figure 3.) Dashed arrow line on the left-hand side of the figure denotes the option of a more rapid progression from a 2-drug combination directly to multiple daily insulin doses, in those patients with severe hyperglycaemia (e.g. HbA1c ≥10.0-12.0%). Consider beginning with insulin if patient presents with severe hyperglycemia (≥300-350 mg/dl [≥16.7-19.4 mmol/l]; HbA1c ≥10.0-12.0%) with or without catabolic features (weight loss, ketosis, etc).
  4. The  -Glucosidase Inhibitors: Basic Characteristics of Acarbose and Miglitol Acarbose and miglitol are the two  -glucosidase inhibitors approved for the treatment of type 2 diabetes in the United States. These agents delay carbohydrate absorption, which limits the characteristic postprandial rise in glucose level. However, postprandial hyperglycemia must be present for these agents to work. A reduction in glycosylated hemoglobin (HbA 1c ) of approximately 0.5% to 1% is expected during long-term therapy with acarbose. The most frequent side effect, especially early in therapy, is flatulence. Liver enzyme elevation, which occurs rarely, is the main risk of therapy with this agent. Medical Management of Type 2 Diabetes . 4th ed. Alexandria, Va: American Diabetes Association; 1998:1-139.
  5. The  -Glucosidase Inhibitors: Basic Characteristics of Acarbose and Miglitol Acarbose and miglitol are the two  -glucosidase inhibitors approved for the treatment of type 2 diabetes in the United States. These agents delay carbohydrate absorption, which limits the characteristic postprandial rise in glucose level. However, postprandial hyperglycemia must be present for these agents to work. A reduction in glycosylated hemoglobin (HbA 1c ) of approximately 0.5% to 1% is expected during long-term therapy with acarbose. The most frequent side effect, especially early in therapy, is flatulence. Liver enzyme elevation, which occurs rarely, is the main risk of therapy with this agent. Medical Management of Type 2 Diabetes . 4th ed. Alexandria, Va: American Diabetes Association; 1998:1-139.
  6. This slide summarizes the action of PPAR  agonist binding in adipose tissue. Binding of a PPAR  agonist, such as rosiglitazone, to PPAR  produces changes in the synthesis of a number of important proteins. The major metabolic effects are increased glucose uptake and reduced release of free fatty acids (FFA). PPAR  plays a major role in the storage of FFA in adipose tissue by stimulating lipolysis of circulating triglycerides and subsequent uptake of FFA into adipocytes. Extracellular triglycerides cannot be directly transported into adipocytes, hence the initial step in transportation involves lipolysis of triglyceride through the action of lipoprotein lipase (LPL), a hydrolytic enzyme present in adipose tissues. The action of LPL releases FFA, which enter the adipocyte by a process involving fatty acid transport protein (FATP). Finally, within the adipocyte, FFA are converted into triglycerides in a series of steps involving the enzyme acetyl CoA synthase (ACS). Arner P. Diabetes Obes Metab 2001; 3 (Suppl 1):S11–S19.
  7. File φαρμ. Αγωγή Pooled between-group differences in HbA1c level with monotherapy and combination therapies.Error bars represent 95% CIs. basal = basal insulin; DPP-4 = dipeptidyl peptidase-4 inhibitor; HbA1c = hemoglobin A1c; Meg = meglitinide; Met = metformin; Pio = pioglitazone; premixed = premixed insulin; Rosi = rosiglitazone; SU = sulfonylurea; TZD = thiazolidinediones.
  8. As the main cause of hypoglycaemia in people with type 2 diabetes is their diabetes medication, it is important to distinguish between those agents that are associated with a high- or low-risk of hypoglycaemia In general, those considered to be associated with a high risk of hypoglycaemia include i nsulin, sulphonylureas and glinides 1,2 Insulin is associated with the highest rates of hypoglycaemia. Insulin analogues with longer, non-peaking profiles decrease the risk of hypoglycaemia modestly compared with NPH (intermediate-acting insulin), and analogues with very short durations of action reduce the risk of hypoglycaemia compared with regular insulin 1 Third-generation sulphonylureas (e.g. glimepiride, glipizide and gliclazide) and the glinides (e.g. repaglinide and nateglinide) appear to be associated with lower rates of hypoglycaemia than glibenclamide and chlorpropamide; this is thought to be partly due to duration of action and possibly also differential effects on insulin sensitivity 3 Other agents that are considered to be associated with a low risk include metformin,  -glucosidase inhibitors, thiazolidinediones, GLP-1 receptor agonists and DPP-4 inhibitors 1,2 The table on the slide should be used as a guide only, as differences between particular drugs within these classes do exist, particularly when one considers the effect of different monotherapies vs combination therapies on hypoglycaemia References: Nathan DM, et al. Medical management of hyperglycaemia in type 2 diabetes mellitus: a consensus algorithm for the initiation and adjustment of therapy: a consensus statement from the American Diabetes Association and the European Association for the Study of Diabetes. Diabetologia. 2009;52:17-30. Cefalu WT. Pharmacotherapy for the treatment of patients with type 2 diabetes mellitus: rationale and specific agents. Nature. 2007;81:636-49. Amiel SA, et al. Hypoglycaemia in type 2 diabetes. Diabetic Med. 2008;25:245-54.