2. Faustino Aguilar
Si Faustino S. Aguilar
(ipinanganak noong
Pebrero 15, 1882 sa
Malate, Maynila) ay isang
Pilipinong nobelista,
mamamahayag at
rebolusyonaryo. Nasa
kainitan ng kabataan si
Faustino Aguilar nang
dumating dito at sakupin
tayo ng mga Amerikano.
3. Faustino Aguilar
Nasaksihan niya at nadama ang
pagmamalabis ng mga dayuhan
sa mga manggagawang Pilipino.
Istrikto ang mga Amerikano sa
pagpapasunod sa mga batas ng
paggawa subalit kulang naman
ang mga manggagawa sa mga
kagamitan. Nakita niyang
apingapi ang maliliit na
manggagawa. Wala silang mga
karapatan at dignidad bilang tao
sa ilalim ng pamamahala ng mga
Amerikano.
4. Faustino Aguilar
Ito ang nagtulak kay Faustino Aguilar
upang maisulat ang nobelang
Pinaglahuan. Sa nobelang ito
binuhay ni Aguilar ang pagdurusa ng
kaluluwa. Naging tagapaglahad siya
ng katotohanan at tagamungkahi ng
kalutasan. Sinasabing si Faustino
Aguilar ang kauna-unahang sumulat
ng nobelang panlipunan. Ang ilan
pang mababanggit na mga nobelang
sinulat ni Aguilar ay "Lihim ng Isang
Pulo, Busabos ng Palad, Nangalunod
sa Katihan, at Patawad ng Patay. Siya
binawian ng buhay noong taong
1955.
5.
6. Luis- Ang Kasintahan ni Danding, isang
dukha lamang.
Danding- Kasintahan ni Luis,
naipagkasundo ng magulang na ipakasal
sa isang mayamang lalaki.
Rojalde- Ang lalaking ipinag-kasundo kay
Danding, anak ni Nicanor Reyes
Don Nicanor- Ama ni Rojalde,
napakayaman nito.
9. Gabi at umuulan. Gabing kung saan ay dapat
sumpain ng mga may sakit sa rayuma dahil sa
kalamigan ng hanging umiihip. Gabi kung saan
dapat ay nananalangin ang matatakutin dahil sa
malalakas na tunog at nakakagulat na kidlat.
15. Tampok sa nobela ang maigting na pakikibaka ni Luis
Gatbuhay, na nagkataong lider obrero, laban sa
makapangyarihang si Don Nicanor. Kailangang
ipaglaban ni Luis hindi lamang ang usapin ng
manggagawa kundi maging ang itinitibok ng kaniyang
puso: si Danding.
Gusto ni Don Nicanor na makasal ang kaniyang anak na
dalaga kay Rojalde. Si Don Nicanor ay sugapa sa sugal,
at naglustay ng malaking pera para matustusan ang
kaniyang bisyo. Nang malubog siya sa utang, naisip
niyang ang tanging makapagliligtas sa kaniya ay si
Rojalde na handa namang tumulong upang mabayaran
ni Don Nicanor ang mga utang. Ang kapalit na
kabayaran na nais ni Rojalde ay mapakasal kay Danding,
na bukod sa maganda ay nagtataglay ng mga
katangiang ipaglalaban ng patayan ng sinumang lalaki.
16. Ngunit hindi naging madali ang lahat. Mahal ni
Danding ang kasintahang si Luis. Kaya naman nang
malaman ito ni Rojalde ay umisip siya ng paraan
para matanggal sa trabaho si Luis, maisakdal sa
hukuman, at tuluyang maibilanggo. Nagngitngit si
Luis at naghimagsik, gaya ng sugatang hayop.
Nakasal si Danding kay Rojalde, at may pitong buwan
pa lamang ang nakalilipas ay nagsilang agad ng
malusog na sanggol. Ang sanggol ay hindi kahawig
ni Rojalde kundi ni Luis.
17. Nagwakas ang nobela nang magtanim at masabugan
ng bomba si Luis sa loob ng bilangguan. Nagdiwang
din siya nang tupukin ng dambuhalang sunog ang
lungsod, at naiwan si Rojalde sa balkonahe habang
nasusunog paligid at ang tinitirhang bahay.
20. Hndi dapat maging mapagsamantala ang
mga nakatataas sa lipunan. Marahil sila
ay maituturing na makapangyarihan dahil
sa kanilang salapi ngunit mangingibabaw
pa rin ang moralidad at asal ng isang kung
ituring may dukha.
Walang makapipigil sa Tunay na Pag-ibig.