2. EUSKAL HERRIKO ERLIJIO DESBERDINAK
Euskal Herrian
Ateismoa
Agnostizismoa
Erlijio Handiak
Kristauak Budismoa
Islamismoa
E.Ebanjelioak E.Katolikoak
Judaismoa
E.Anglikanoa
3. ATEISMOA
Ateismoak ziurrenik teista jatorria geroztik zegoen. Ateismo
hau da, zentzu zabalean.Jainko edo beste izaki naturaz
gaindiko batean ez sinestea. Zentzu estu batean, ateismo
posizioa duten jainko ez egoteak, antolatzen da. Batzuk
definitzen duen doktrina edo jarrera Teismo gaitzesten
duten bezala, zein bere forma oro har, jainko bat,
gutxienez, existentzia sinesmena da. Ateismoan
sinesmen erlijiosoak eduki duten eta erlijioaren kritika bat
inplikatzen horiek aurkakoak dira.
Hau da euren irudia:
4. AGNOSTIZISMOA
Agnostizismo da, sinistea eta egia jakin, bereziki existentzia
edo ez egoteak jainko baten buruzkoa, eta beste
erreklamazio erlijioso eta metafisikoen teologia gisa edo
haratago, balioak bat ezezagun edo berez unknowable
dira da. Agnostizismo askotan galdera aztatu zalantza eta
eszeptizismoa arabera. Zentzu herrikoi batean, agnostiko
norbait ez da sinesten ezta jainko bat edo jainko
existentzia ukatzen, teista bat bitartean eta ateo bat
baieztatzen eta ukatzen, hurrenez hurren.
Hau da euren irudia:
5. PROPORTZIOA
% 35, 19 Ateoak
% 49,64 Katolikoak
A
% 4 ez Katolikoak
% 1 beste erlijio batzuk
% 10,17 Agnostikoak
6. EUSKAL HERRIKO ERLIJIO HANDIAK
Honeek dira euskal Herriko ERLIJIO HANDIA.
Kristauak Budismoa
Islamismoa
Judaismoa
Erlijio honek fededunak dira.
7. ISLAMISMOA
Islamismoa edo Islam politikoa Islama ideologia gisa
definitzen duten doktrina eta praktika politikoei ematen
zaien izena da. Musulmanen artean, islamiar legeak
gobernaturiko gizarte-motara itzultzea eskatzen duen
mugimendu politiko, sozial eta erlijiosoa da. Euren otoitz
lekua mezkita da. Korana Islamismoaren liburu sakratua
da. Agindu erlijioso, sozial, eta zuzen bidezkoak dakartza
testuak.
Hau da koronaren argazki bat:
8. JUDAISMOA
Judaismoa, juduen erlijioa, gaur egun bizirik dauden erlijio
monoteistatatik zaharrena da. Judaismoaren doktrina,
profezia eta historian oinarritzen dira beste erlijio
abrahamiko guztiak.
Beste erlijioak ez bezala, hau ez dago profeta edo salbatzaile
batean oinarriturik, herri aukeratu batean baizik. Jainko
sortzaile batengan sinesten dute, espirituala eta
hilezkorra. Egun batean Jainkoak Mesias bat bidaliko
dutela sinisten dute. Jainkoak judu bateri emanzizkion
hamar aginduak eta judu hori Moises zen.Tor da
Judaismoaren liburu sakratua. Euren otoitz lekua
sinagoga da.
Hau da Toraren argazki bat:
9. BUDISMOA
Budismoa Iparraldeko Indian K.a.V. mendean Siddhartha
Gautamak edo Budak emandako irakaspenetan
oinarritutako erlijio eta filosofia da. Irakaspen hauen
xedea ezbetetasuna eta sufrimendua erauztea da.
Budismoaren arabera, azken buruan sufrimendu horren
zergatia ilusioa edo ezjakintasuna da, hots, existentziaren
benetako izatea oker ulertzea. Horregatik egoera honen
behin betiko amaierari Iratzartzea deitzen diote.
Budismoak nirvanan sinisten zute eta zer da hori?
Nirvana hau da: Berraragiztapen ziklotik askatzea, hau da,
askapenerako bidea.
10. KRISTAUAK
Kristautasuna munduko hiru erlijio monoteisten artean
hedatuena da, judaismoa eta islama dira besteak.
Kristautasuna judaismotik dator, eta gaur egun gauza
asko dauzkate elkarren arteko. Kristautasunak Torah
liburu sakratuan dauden liburuak hartzen ditu eta Itun
Zaharra deitzen dio, baina bere erlijio-oinarria Itun
Berrietan dago idatzita. Biek osatzen dute Biblia liburua.
Jesukristorengan eta Jainkoarengan sinesten dute.
Hainbat ospakizun dituzte, esaterako, Mendekoste eta
Eguberria. Kristauak eleiza egiten dute otoitz. Baina
kristauen artean taldeak dagoz.
E.KATOLIKOAK E.ORTODOXOA
Hau da Biblia: E.PROTESTANTEAK
E.ANGLIKANOA
11. E.KATOLIKOAK
Eliza Katolikoa fededun kristauen adierazpen handiena da.
Eliza Katolikoak katolikotzat hartzen duela bere baitan
bataiaturiko edonor. Gidaritzat Biblia du.
12. E.ORTODOXOA
Jarraitzaileak kontuan hartuta, hirugarren kristau
komunitatea nagusiena da, Eliza Katoliko Erromatarra eta
Eliza Protestanteen ondoren, 300 milioi jarraitzaile izanik.
Eliza Ortodoxoa eta Eliza Katoliko Erromatarra banatu
ziren Ekialdeko Zisma izan ondoren, 1054ko uztailaren
16an. Kristautasun ortodoxoa Ekialdeko Europatik hedatu
zen Bizantziar Inperioaren ospea eta misiolarien lanari
esker.
13. E.PROTESTANTEA
Protestantismoa Erreformako dotrinarekin sortutako fede
eta praktika erlijiosoak onartzen dituen kristautasunaren
adarra da. Era zabalagoan, aldiz, protestantismoa Aita
Santuaren agindupetik kanpo dagoen Mendebaldeko
Kristautasuna da.
14. E.ANGLIKANOA
Anglikanismoa edo Eliza Anglikanoa kristautasunaren hiru
sineste nagusietako bat da. Ingalaterrako Eliza ofiziala
1534an sortu zen, bertako errege Enrike VIII.ak Aita
Santuarekin eta Erromako elizaren doktrina, instituzio eta
printzipioekiko loturak hautsi zituenean. XVI. mendeko
Erreformaren inguruan Erromako katolizismoaren eta
kalbinismoaren artean eratu zen anglikanismoa,
Ingalaterrako Eliza nazional gisa. Horren sorreran daude
Klemente VII.a aita santuak Henrike VIII.a erregearen
ezkontza baliogabetu nahi ez izatea, Erromarekiko
independentzia politiko eta ekonomikoaren
aldarrikapena, Elizaren ohituren aldaketa eta doktrina
luteranoaren eragina.
15. SEKTA SUNTZITZAIEAK
Sekta erlijio edo ideologia jakin bat jarraitzen duen gizatalde bat
da, bere baitan kohesio nabarmena duena, ortodoxiatik at eta
gizartetik bereizia. Sekten inguruko kezka 1960ko hamarkadatik
garatu da, kontrakultura izeneko mugimenduaren baitan
ortodoxia edo "normaltasun" erlijioso eta kulturalarekin bat ez
zetozen taldeak ugaldu ziren.
Hainbat sekta talde dagoz: Sekta erlijiosoa, Sekta politikoa, Sekta
psikoespiritualak, Sekta esoterikoak eta Merkataritz Sekta.ç