MAKABAYAN (PSSLC)

2002 KURIKULUM
SA BATAYANG EDUKASYON
SA LEVEL SEKONDARI
Departmento ng Edukasyon
KAWANIHAN NG EDUKASYONG SEKONDARI
DepEd Complex, Meralco Ave., Pasig City

PANIMULA
Ang handbuk na ito ay naglalayong makapagbigay ng pagkalahatang
pananaw tungkol sa programa ng Makabayan sa level secondari. Magsisilbing
gabay din ito sa pagpapatupad ng kurikulum, sa pagpapabatid ng mga patakaran
at gabay sa mga dapat isagawa at isakatuparan.
Sa madaling kabatiran at pag-unawa, ang handbuk ay naglalaman ng
mga sumusunod:
- Ang deskripsyon na kung saan tinitiyak ang focus at empasis ng
larangan ng pagkatuto at ang wikang panturo na gagamitin.
- Ang yunit kredit na nagpapakita ng bilang ng yunit na nakalaan sa
larangan ng pagkatuto na nakabatay sa apatnapung (40) minuto bawat
yunit kredit at siyang gagamitin sa pag-eebalweyt ng mga mag-aaral
tungo sa susunod na level.
- Ang laang oras panklasrum na tumitiyak sa bilang ng minuto o oras ng
pagtuturo sa bawat araw o bawat linggo.
- Ang mga inaasahang bunga na naglalahat sa mga pangkalahatang
kasanayan sa pagkatuto na dapat taglayin ng mga mag-aaral
pagkatapos ng ng bawat taon.
- Ang saklaw na pagkakasunod-sunod ng mga aralin at kontent at ang
lawak ng larangan ng pagkatuto batay sa mga konsepto at paksa.
- Ang mga mungkahing istratehiya na kinakailangang gamitin upang
higit na madevelop agn kontent, mapataas ang mga antas ng
kasanayan at maipakita ang pinagsanib na pagkatuto.
- Ang mga kagamitan na kinabibilangan ng mga inaprubahang gamitin
sa pagturo. Kabilang din ang kagamitang tutulong sa paglalapat ng
”information and communication technology” kung kinakailangan.
- Ang batayan ng pagmamarka na tumitiyak kung paano susukatin ang
kinalabasan ng pagkatuto at mga tiyak na kakayahan ng mga mag-
aaral na dapat lapatan ng marka.
- Ang mga kasanayan sa pagkatuto na tumitiyak sa mga kaalaman,
kasanayan, gawi at mga pagpapahalagang kinakailangang madevelop
at matamo sa proseso ng pagtuturo at pagkatuto.

- Ang hulwarang banghay-aralin na nagpapamalas ng proseso ng
makabuluhang pagtuturo at pagkatuto sa pamamagitan ng paggamit
na iba’t ibang paraan ng integrasyon ng paglalapat ng mga
kinakailangang mga kasanayang pangpamuhay (life skills) at
kasanayan sa mataas na antas ng pag-iisip (higher order thinking
skills), pagpapakita ng pagpoproseso ng mga pagpapahalaga (
valuing process ) ng iba’t ibang interaktiv na gawaing tutugon sa mga
pangangailangan sa pagkatuto ng mga mag-aaral.
Ang handbuk ay binuo bilang gabay at hindi upang gawing de-kahon ang
operasyonalisasyon ng kurikulum. Hindi rin ito binuo upang gumawa ng
restriksyon kung paano ang gagawing pagpapatupad ng kurikulum. Ang
pappapasya kung paano higit na mapaghuhusay ang level ng pagkatuto ay
nakasalalay pa rin sa mga paaralan, mga punongguro at mga guro. Sila ang higit
na nakaaalam ng tamang direksyong dapat nilang tahakin at kung paano nila ito
mararating.

NILALAMAN
Araling Panlipunan …………………………………………………….. 1
Teknolohiya at Edukasyong Pantahanan
at Pangkabuhayan ……………………………………………… 39
Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan
at Pangkalusugan ………………………………………………. 136
Edukasyong sa Pagpapahalaga ……………………………………… 200

NILALAMAN
Panimula - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - i
Deskripsyon - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1
Yunit Kredit - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1
Laang Oras Pangklasrum - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1
Mga Inaasahang Bunga - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 2
Saklaw at Pagkakasunod-sunod - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 3
Mga Mungkahing Istratehiya at Kagamitan - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 9
Batayan sa Pagmamarka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 10
Mga Kasanayan sa Pagkatuto - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 11
iii

DESKRIPSYON
Ang Araling Panlipunan, na itinuturo batay sa Pilipinong pananaw ay
binubuo ng mga sumusunod:
• Araling Panlipunan I ay pinamagatang Kasaysayan at Pamahalaan ng
Pilipinas. Ang kurso ay tumatalakay sa ugnayan ng heyograpiya,
ekonomiya, sosyolohiya, agham pulitikal sa mga mahahalagang
pangyayaring naganap sa kasaysayan ng Pilipinas simula sa mga
sinaunang pamayanan hanggang sa kasalukuyang panahon.
Masusi ring tinatalakay ang istruktura ng pamahalaang Pilipinas
upang maipokus sa pag-aaral ang pagkamamamayan, demokrasya,
mabuting pamumuno at pagpapabuti ng kapakanang pambayan.
• Araling Panlipunan II ay may pamagat na Pag-aaral ng mga Bansang
Asyano. Tinatalakay ng aralin kung paano ang heyograpiya, kasaysayan,
pamahalaan at kultural na aspeto ng bansang Asyano na nakaaapekto sa
pagsulong at pag-unlad ng mga bansa.
• Araling Panlipunan III ay may pamagat na Kasaysayan ng Daigdig.
Iniuugnay ng heyograpiya sa mga pangyayari ng kasaysayan ng mga
bansa sa aspetong pulitikal, sosyal at ekonomiko ng bansa.
• Araling Panlipunan IV ay ang pag-aaral ng Ekonomiks. Batay sa mga
batayang prinsipyo ng ekonomiks ang mga pagsusuring ginagawa sa mga
isyung-pulitiko at pangkabuhayan ng bansa.
YUNIT KREDIT/LAANG ORAS PANGKLASRUM:
See DepEd Order No. 37, s. 2003, “ Revised Implementing Guidelines of the
2003 Secondary Education Curriculum Effective School 2003-2004”

MGA INAASAHANG BUNGA
Pagkatapos ng apat na taon, ang mag-aaral ay inaasahang may sapat na
kaalaman, kasanayan at pananagutan upang aktibong makalahok bilang
isang mamamayan ng isang malaya, maunlad at mapayapang bansa at
daigdig.
Pagkatapos ng ikatlong taon, ang mag-aaral ay inaasahang aktibong
makatatalakay ng mga kasalukuyang kalagayan ng daigdig batay sa kasaysayan at
mga doktrinang sosyo-pulitiko-ekonomiks tungo sa pandaigdigang kaayusan, partikular
ang globalisasyon at abot-kayang pag-unlad.
Pagkatapos ng ikalawang taon, maipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa,
paggalang at pakikilahok ng Pilipinas sa mga kalapit na bansa sa Asya batay sa kultura
at pagpapahalagang Asyano, tungo sa ikapagtatamo ng panrehiyon at pandaigdigang
kaayusan at kapayapaan.
Pagkatapos ng unang taon, inaasahang magpapahalaga ng mag-aaral ang
pamana ng lahi bilang pundasyon sa pagganap ng mga karapatan at tungkulin ng isang
mabuting mamamayan; pakikibahagi sa pagpapanatili ng kapayapaan at kaunlaran ng
sariling pamayanan; at pagmamalaki sa pagka-Pilipino.

SAKLAW AT PAGKAKASUNOD-SUNOD NG MGA ARALIN
Ang Kasaysayan at
Pamahalaan ng Pilipinas
Pag-aaral ng mga Bansang
Asyano
Ang Kasaysayan ng Daigdig Ekonomiks
Kahulugan at Batayan ng
kasaysayan ng Pilipinas
Kahulugan ng Kasaysayan
Bilang Disiplinang
Panlipunan
Heograpiyang Pisikal at
Kasaysayan ng Pilipinas
Yamang-Tao
Mga Sinaunang Pamayanan
Pagdating at paglaganap ng
Islam
Pakikipag-ugnayan sa ibang
Bansa
Kolonisasyon at Ebangheli-
sasyon
Konsolidasyon at
integrasyon
Reksyon ng mga Pilipino
laban sa kolonyalismo
Pilipino Laban sa Ibang Da-
yuhan
Pagsilang ng Nasyonalismo
sa Pilipinas
Propaganda
Katipunan
Himagsikang Pilipino
Pagpupunyagi sa Kabila ng
Pagsupil
Katangiang Pisikal ng Bawat
Rehiyon sa Asya
Yamang tao sa Asya
Katutubong kasaysayan ng
mga rehiyon ng Asya
Sinaunang Kabihasnan
Unang Yugto ng Paglaganap
ng Kanluran sa Asya
Ikalawang Yugto ng Imperya-
lismo sa Asya
Simula ng Pag-unlad
Heograpiya ng Daigdig
* Teorya ng Pinagmulan
Mga Unang Tao
* Teorya ng Pinagmulan
Mga Sinaunang
Kabihasnan
Ang Daigdig sa Panahon
ng Transisyon
Kabihasnang Klasikal sa
Mediterano
* Imperyong Griyego
* Helenistikong Kultura
* Imperyong Romano
* Imperyong Byzantine
Kabihasnang Klasikal sa
Aprika at Amerika
* Kabihasnang Ekolohikal
sa Aprika
* Kabihasnang Klasikal sa
Pasipiko at Amerika
Kahulugan
Kaugnayan sa ibang disiplina
Dibisyon ng Ekonomiks
Kahalagahan
Paghahati ng Ekonomiks
Batayang Konsepto ng
Ekonomiks
Maykroekonomiks
Demand
* Salik
Elastisidad ng Demand
Suplay
* Salik
Elastisidad ng Suplay
Pamilihan
Ebalwasyon at Imersyon
Uri ng Pamilihan
Ganap na Kumpetisyon
Di- ganap na Kumpetisyon
Monopolyo
Monopolistic Competition
Oligopolyo
Makroekonomiks
Paikot na Daloy ng
Ekonomiya
Saklaw ng Makroekonomiks
Pag-unlad (growth)
Pambansang Kita (GNP,
GDP)

Ang Kasaysayan at
Asyano
Pagkabalam ng Kalayaan
Mga hamon ng Kalayaan
Pilipinas sa ilalim ng Batas
Militar
Panunumbalik ng
Demokrasya
People Power I
Hamon sa Bagong Milenyo
People Power II
Ang Estado
Ang Saligang Batas
- proseso, paraan ng pag-
babago
Pamahalaang Nasyonal
Mga Sangay ng Pamahalaan
Pamahalaang Lokal
Badyet
Pakikipag-ugnayang Pan-
labas
Ang Nasyonalismo sa Asya
Ang Neo-kolonyalismo ng
Hapon at Estados Unidos
Ng Amerika sa Asya
Ang Sistemang Pampulitika
sa Asya
Ang Lipunang Asya
Ang Ekonomiya ng Asya
Ang Sining at Palakasan sa
Asya
Pag-usbong ng Europa
Paghina ng Imperyong
Romano
Pagkabuo ng Holy Roman
Empire
Paglakas ng Simbahang
Katoliko
Paglaganap ng Islam
Krusada
Piyudalismo
Paglaganap ng mga Bayan
at Lungsod
Pag-igting ng Ugnayang Pan
daigdig at Pagtatatag ng
mga "Nation-States"
Paglakas ng mga
Bourgeoise
Pagsilang ng Merkantilismo
Pagtatatag ng Nat'l
Monarchy
Renaissance
Repormasyon
Paglawak ng Kapangyarihan
ng Europa
Kolonisasyon (Unang
Yugto)
Rebolusyong Industriyal
Rebolusyong Siyentipiko
Rebolusyong Pampulitika
at Panlipunan
Kolonisasyon (Ikalawang
Yugto)
Pagkamulat
Nasyonalismo
Tunggalian ng Interes
Unang Digmaang
Pandaigdig
kalawang Digmaang
Pandaigdig
Employment
Implasyon
Epekto ng Implasyon
Gampanin ng Pamahalaan
Kaugnay ng Implasyon
Fiscal Policy
Monetary Policy
Bangko Sentral ng Pilipinas
(kasaysayan)
Mga Bangko
Uri ng Bangko
Kooperatiba
Savings and Loan
Association
Pawnshop
Pananalapi
Epekto ng Pananalapi sa:
Investment
Savings
Pambansang Badyet
Foreign Exchange
Demand at Suplay
Kahalagahan
Suliranin
Gampanin ng Pamahalaan
Impormal na Sektor ng Eko.

Ang Kasaysayan at
Asyano
Pagkamamamayan
- tungkulin at pananagutan
ng mamamayan
- katarungang panlipunan
- karapatang pantao
* Mga interesadong pangkat
* Lipunang Sibil
*Mga Isyu: Katiwalian sa
Pamahalaan
Mga Sigalot sa Asya (cold
war)
Pagtutulungang Asyano
Mga Pangunahing Isyu at
Pagmamalasakit
Mga Pangkasalukuyang
Isyung may Kinalaman sa
Pakikipag-ugnayan ng Asya
sa Kapwa Bansang Asyano
at sa mga Bansa sa Daigdig
Ang Daigdig Ngayon at sa
Hinaharap
Mga Ideolohiyang Pulitikal
* Demokrasya
* Komunismo
* Anarkismo
* Indibidwalismo
* Pasismo
* Nasismo
Doktrinang Sosyo-
Ekonomiko
* Kapitalismo
* Sosyalismo
Cold War
Neo-Kolonyalismo
Pagpaparami ng Armas
Populasyon at Pag-unlad
Teknolohiya at Kalagayang
Ekolohikal
Karapatang Pantao
Mga Pangkasalukuyang
Isyung Kinakaharap ng mga
Bansa sa Daigdig
Mga Industriya, Pangingisda,
Pagmimina at Panggugubat
Industriya at Pangangalakal
Impormal na Sektor
Serbisyo at Paglilingkod
Kalakalang Panlabas
Mga Pangkasalukuyang Isyu
Kaugnay ng Pambansang
Ekonomiya at Pag-unlad
Kababaihan-bilang
Manggagawa
Kawalan ng hanapbuhay
Migrasyon
Prostitusyon

MGA MUNGKAHING ISTRATEHIYA AT KAGAMITAN
Upang maging kawili-wili ang pagtutro ng Araling Panlipunan, maaring
gamitin ng guro ang mga sumusunod:
1. “Ano ang mangyayari kung . . . . . . . ?”
Simulan ang aralin sa pamamagitan ng tanong na “Ano ang mangyayari
kung. . .?
Sa pamamagitan ng katanungang ito, maaring makapanghula ang mag-
aaral ng maaaring mangyari sa isang ibinigay na sitwasyon.
2. Pagsasagawang Antropolohiya
Isalarawan ang ilang halimbawa ng mga antigo o lumang mga bagay.
Bayaang makabuo ang mag-aaral ng kultura ng mga tao batay sa mga
lumang bagay na nabanggit.
3. Mga Pangitaing Paghihinuha
Bumuo ng isang senaryo at mga kaakibat na paghihinuha. Papiliin at
papaliwanagin ang mag-aaral sa pinakaangkop na hinuha na mapipili.
4. Paghahanay ng mga Isyu
Magtala ng mga isyu. Pagsunod-sunurin ayon sa kahalagahan.
5. Ugnayan ng mga Kards
Sa pamamagitan ng mga makikitid na piraso ng kartolina, tataluntunin
(trace) ng mga mag-aaral ang mga sanhi at ugnayan ng mga pangyayari
-
6. Pagtatalo
Maaring gamitin ang istratehiya ng pagtatalo sa mga isyung kontrobersyal
7. Pagsasatao
Pagganap ng mga tao sa isang sitwasyon upang makatulong sa paglutas
ng suliranin.
8. Paghahambing ng mga Ulat (accounts)
Mag-ulat ng mga sinabi ng mga manunulat o awtor tungkol sa isang
partikular na pangyayari. Paghambingin ang mga datos at mga
pagpapaliwanag. Magbigay ng konklusyon.
9. “Kung Sila’y Naririto”
Pagbahaginin ang mga mag-aaral ng mga katanungang nais nilang
itanong kung nasa harapan na nila ang nga taong may partisipasyon sa
kasaysayan at iba pang mahahalagang pangyayari.
10.Pag-uulat Mula sa Hukuman (Courtroom)
Epektibong pamamaraan sa nga temang kontrobersyal

Ang mga sumusunod na kagamitan ay makatutulong upang malinang ng lubusan
ang mga inaasahang kasanayan:
• Batayang Aklat
• Magazines at iba’t ibang polyeto
• Mapa at Globo
• Mga larawan
• Video tapes, slides
BATAYAN SA PAGMAMARKA

MGA KASANAYAN SA PAGKATUTO
Unang Taon
Kasaysayan at Pamahalaan ng Pilipinas
Mga Pangkalahatan at Tiyak na Kakayahan
Pagkatapos ng isang taong pag-aaral sa antas na ito ng mataas na paaralan,
ang bawat mag-aaral ay inaasahang makapagpapamalas ng sumusunod na
kakayahan.
I. Ang Pag-aaral ng Kasaysayan
1. Napahahalagahan ang pag-aaral ng kasaysayan
Kahalagahan ng Kasaysayan
Naiuugnay ang kasaysayan sa iba pang disiplinang panlipunan.
II. Ang Simula ng Bansa
Heograpiya at Kasaysayan
1. Napahahalagahan ang kaugnayan ng heograpiya sa paglinang ng
kabihasnang Pilipino
1.1 Naipaliliwanag ang iba’t ibang teorya tungkol sa pinagmulan ng kapuluan
1.2 Naituturo sa mapa ang mga hangganan ng pambansang teritoryo ng
Pilipinas ayon sa Saligang Batas ng 1987
1.3 Naipaliliwanag ang mga probisyon ng Doktrinang Pangkapuluan
(Archipelagic Doctrine) at ng Exclusive Economic Zone
1.4 Nasusuri ang katangiang pisikal ng Pilipinas tulad ng lokasyon, hugis,
anyo, sukat, lawak at klima
1.5 Napatutunayang may mga likas na yaman at likas na kagandahan ang
bansa na nangangailangan ng wastong paggamit at pangangalaga
1.6 Natatalakay ang mga layunin at dahilan ng rehiyonalisasyon ng Pilipinas

1.7 Nasusuri ang epekto ng pisikal na heyograpiya sa mga pag-uugali at
kamalayang pangkapaligiran
Yamang-tao
1.8 Naipaliliwanag ang balangkas ng populasyon sa Pilipinas sa iba’t ibang
panahon ayon sa:
• Dami ng tao
• Kasarian
• Gulang
• Bilis ng paglaki
• Bahagdan ng marunong bumasa at sumulat
• Edukasyon
• Uri ng hanapbuhay
• Bilang ng may hanapbuhay
• Kita ng bawat tao
1.9 Nasusuri ang mga implikasyon ng balangkas ng populasyon sa bansa
Sinaunang Pamayanan
1.10 Nasusuri ang mga teorya tungkol sa pinagmulan ng mga unang tao sa
Pilipinas
1.11 Naipagmamalaki ang pagkakaroon ng kultura ng mga sinaunang
pamayanan
Paglaganap ng Islam
1.12 Nasusuri ang mga katangian ng kulturang Muslim.
Pakikipag-ugnayan
1.13 Napahahalagahan ang mga impluwensiya mula sa mga Asyano

III. Paglinang sa Kamalayang Pilipino
1. Napahahalagahan ang mga pagsisikap ng mga Pilipino na malinang ang
kamalayang Pilipino
Kolonisasyon at Ebanghelisasyon
1.1 Nasusuri ang mga layunin ng Espanya sa pagtungo at pagsakop sa
Pilipinas
1.2 Nabibigyang-puna kung paano ginamit ang krus at espada upang
maisagawa ang pananakop sa mga Pilipino
1.3 Naipaliliwanag ang mga patakarang kolonyal ng mga Kastila
1.4 Naipaliliwanag kung paanong ang katutubong kultura ay naging
kasangkapan sa pananakop
1.5 Masusuri ang iba’t ibang epekto ng kolonisasyon at ebanghelisasyon
1.6 Naipaliliwanag ang blangkas ng pamahalaang kolonyal sa Pilipinas
Konsolidasyon at Integrasyon
1.7 Nasusuri ang mga pangunahing katangian ng pamahalaang kolonyal
1.6 Nasusuri ang patakarang pangkabuhayan na ipinatupad ng pamahalaan
1.7 Nasusuri ang mga pagbabagong kultural na naganap sa panahon ng
Kastila
1.8 Nabibigyang-puna ang kalagayan ng mga karapatan ng mga Pilipino sa
panahong kolonyal.
Reaksyon ng mga Pilipino
1.9 Naipaliliwanag ang paraan ng pakikitungo at pagtutol ng mga Pilipino sa
mga mananakop

1.10 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa kagitingan ng mga Muslim at ng
mga katutubo sa bulubundukin ng Hilagang Luzon at iba pang pamayanan
sa buong kapuluan
Pilipino Laban sa Ibang Dayuhan
1.11 Nabibigyang-puna ang reaksyon ng mga Pilipino sa ibang dayuhang
nagtangkang manakop dito
IV. Pagsibol at Pag-unlad ng Nasyonalismong Pilipino
1. Napahahalagahan ang pagsibol at pag-unlad ng nasyonalismong Pilipino
Pagsilang ng Nasyonalismo
1.1 Nasusuri ang epekto ng patakarang kolonyal sa pag-usbong ng
nasyonalismo
Kilusang Propaganda
1.2 Natataya ang kilusang Propaganda batay sa uri ng pamumuno, mga
nagawa at kinahinatnan nito
1.3 Napahahalagahan ang pagsisikap ng mga propagandista upang
magkaroon ng reporma sa mapayapang pamamaraan
Katipunan
1.4 Nailalahad ang pangyayaring nagbigay-daan sa pagtatatag ng Katipunan
1.5 Napahahalagahan ang paniindigan ng mga Katipunero na makamit ang
kalayaan
Himagsikang Pilipino
1.6 Napag-uugnay-ugnay ang mahahalagang pangyayaring naganap sa
panahon ng himagsikan
1.7 Nahihinuha ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa sa himagsikan

1.8 Nabibigyang-kahulugan ang itinatadhana ng kasunduan sa Biak-na-Bato
1.9 Nabibigyang-puna ang pagtatatag ng pamahalaan ng mga Pilipino noong
1898
1.10 Naipahahayag ang damdamin hinggil sa proklamasyon ng kasarinlan ng
Pilipinas
1.11 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng Kongreso ng Malolos
1.12 Nabubuod ang mahahalagang probisyon ng Saligang-Batas ng Malolos
1.13 Nabibigyang-halaga ang mga nagawa ng Republikang itinatag sa Malolos.
1.14 Nabibigyang-halaga ang pagtatatag ng Iglesia Independiente ng Pilipinas
1.15 Natatalakay ang mga dahilan at epekto ng Digmaang Pilipino-Amerikano
V. Paghadlang sa Nasyonalismong Pilipino
1. Napahahalagahan ang pagsisikap ng mga Pilipino na makapagsarili sa kabila ng
pagkakatatag ng pamahalaang Amerikano
Paghadlang sa Nasyonalismong Pilipino
1.1 Nasusuri ang mga layunin ng pananakop ng Estados Unidos sa Pilipinas
1.2 Naipamamalas ang matalinong pagsusuri sa mga pangyayaring sumupil
sa nasyonalismong Pilipino
1.3 Nasusuri ang patakarang pampulitika, pang-ekonomiya, panlipunan at
pangkultura na pinairal ng mga Amerikano
Pagpupunyagi sa Kabila ng Pagsupil
1.4 Natatalakay ang mga patakaran at batas na may kinalaman sa pagsasarili
ng mga Pilipino
1.5 Nasusuri ang mga nilalaman ng batas na ginawa ng Komisyon ng
Pilipinas
1.6 Nasusuri ang kahalagahan ng pagkakatatag ng Asemblea Filipina

1.7 Naipaliliwanag ang bahaging ginagampanan ng mga Misyong
Pangkalayaan tungo sa pagsasarili
1.8 Nasusuri ang kahalagahan ng Batas Hare-Hawes-Cutting at Tydings-
McDuffie sa pagsasarili
1.9 Nabubuod ang mga pangunahing probisyon ng Saligang-Batas ng 1935
1.10 Natatalakay ang anyo at balangkas ng pamahalaang Komonwelt
1.11 Natataya ang mga pagbabago sa panahon ng Komonwelt
1.12 Napahahalagahan ang likhaing-kultural na nagpasulong sa adhikaing
pagsasarili
Pagkabalam ng Kalayaan
1.13 Naipagmamalaki ang ipinakitang kagitingan ng mga Pilipino upang
mapalayang muli ang Pilipinas
1.14 Natatalakay ang pagbabalik ng pamahalaang Komonwelt matapos ang
pagkakatapon dahil sa digmaan
1.15 Naipaliliwanag na ang digmaan ay walang naidudulot na kabutihan at
kapakinabangan sa bansa
VI. Pagtataguyod ng Kalayaan
1. Napahahalagahan ang mabubuting nagawa ng iba’t ibang pangasiwaan mula
nang makalaya ang bansa
Mga Hamon sa Kalayaan
1.1 Naihahambing ang palatuntunan ng pamahalaan, paraan ng
pangangasiwa, paglutas ng mga suliranin at repormang ipinatupad mula
kay Roxas hanggang sa kasalukuyan
1.2 Nabibigyang-halaga ang kalakasan at kahinaan ng mga nagawa ng iba’t
ibang pangasiwaan mula kay Roxas hanggang sa kasalukuyang
administrasyon

Ang Pilipinas sa Ilalim ng Batas Militar
1.3 Nasusuri ang mga dahilan ng pagdedeklara ng Batas Militar
1.4 Naipaliliwanag ang mga pagbabagong naganap sa panahon ng
awtoritaryanismong konstitusyunal
1.4 Nailalahad ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa pagwawakas ng
awtoritaryanismong konstitusyonal sa Pilipinas
Panunumbalik ng Demokrasya
1.5 Nailalahad ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa pagpapanumbalik ng
demokrasya sa Pilipinas
1.6 Naibibigay ang kahulugan ng salitang demokrasya
1.7 Nasusuri ang “people powers” sa EDSA
1.8 Nailalahad ang palatuntunan ng pamahalaan, paraan ng pangangasiwa,
paglutas ng mga suliranin at repormang ipinatupad ng pamahalaan mula
sa panunungkulan ni Pangulong Aquino hanggang sa Pangulong Arroyo
Kultura sa Pagtataguyod ng Demokrasya
1.9 Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng sining, literatura at
midya sa lipunan
VII. Ang Pamahalaan at ang Mamamayan
1. Napahahalagahan na ang pamamahala ay magkabalikat na gawain ng
pamahalaan at mamamayan
Ang Estado
1.1 Naipaliliwanag ang elemento ng isang Estado
1.2 Naipaliliwanag ang kaibhan ng nasyon sa Estado
1.3 Nailalapat sa Pilipinas ang konsepto ng Estado

Saligang Batas
1.4 Nasusuri ang uri, mga bahagi, mga katangian at kahalagahan ng
Saligang-Batas
1.5 Nailalahad ang proseso ng pagbabalangkas ng Saligang-Batas ng
Pilipinas
1.6 Naihahambing ang mahahalagang probisyon ng iba’t ibang Saligang-
Batas ng Pilipinas
Pagkamamamayan
1.7 Nakikilala kung sino ang mamamayang Pilipino
1.8 Nasusuri ang mga karapatan at tungkulin ng isang mamamayan
1.9 Napahahalagahan ang mga karapatan ng bata, kababaihan at
manggagawa
1.10 Naipaliliwanag ang iba’t ibang pakikilahok ng mamamayan sa mga
prosesong pampulitika
Ang Pamahalaan
1.11 Nakabubuo ng sariling kahulugan ng salitang pamahalaan
1.12 Nauuri ang mga pamahalaan
1.13 Nasusuri ang mga tungkulin at gawain ng pamahalaan
1.14 Naipahahayag ang kahalagahan ng pagkakaroon ng matatag na
pamahalaan
1.15 Naipaliliwanag ang mga limitasyon ng mga sangay ng pamahalaan

Mga Sangay ng Pamahalaang Nasyonal
Tagapagpaganap
1.16 Napaghahambing ang mga kwalipikasyon, tungkulin at kapangyarihan ng
Pangulo at Pangalawang Pangulo
1.17 Nasusuri ang komposisyon at tungkulin ng Gabinete
Tagapagbatas
1.18 Natatalakay ang katangian, tungkulin at kapangyarihan ng Kongreso
1.19. Naipaliliwanag ang mga hakbang kung paano nagiging batas ang isang
panukalang-batas
Hukuman
1.20 Natatalakay ang organisasyon, tungkulin, at saklaw na kapangyarihan ng
mga hukuman sa bansa
1.21 Natutunton ang prosesong panghukuman
1.22 Naipahahayag ang kahalagahan ng isang malaya, makatarungan at
matatag na sistema ng paghuhukom
Komisyong Konstitusyonal
1.23 Natatalakay ang organisasyon, tungkulin at saklaw na kapangyarihan ng
mga Komisyong Konstitusyonal
Pamahalaang Lokal
1.24 Natatalakay ang balangkas, tungkulin at kapangyarihan ng pamahalaang
lokal batay sa Local Government Code
1.25 Nasusuri ang relasyon ng pamahalaang lokal sa pamahalaang pambansa
1.26 Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng pamahalaang lokal

Badyet
1.27 Naibibigay ang kahulugan ng pambansang badyet
1.28 Naipaliliwanag ang pinanggagalingan ng pondo ng pamahalaan
1.29 Nasusuri ang pinagkakagastusan ng pamahalaan
1.30 Nabibigyang-puna ang paraan ng paggugol ng pamahalaan
1.31 Naipaliliwanag ang pangangalaga ng pamahalaan sa pananalapi ng
bayan
Pakikipag-ugnayang Panlabas
1.32 Nasusuri ang kahulugan ng patakarang panlabas ng bansa
1.33 Nasusuri ang mga suliraning panlabas na kasalukuyang hinaharap ng
bansa
1.34 Nabibigyang-halaga ang mga paraang ginagamit sa pagharap sa mga
suliraning panlabas katulad ng extradition treaty, terorismo at iba pa

Ikalawang Taon
Pag-aaral ng mga Bansang Asyano
Pagkatapos ng isang taong pag-aaral sa antas na ito sa mataas na paaralan,
ang bawat mag-aaral ay inaasahang magpakita ng sumusunod na kakayahan:
I. Heograpiya ng Asya
1. Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa kaugnayan ng
heograpiya sa kultura at kasaysayan ng mga tao sa mga bansang
Asyano
Katangiang Pisikal ng Asya
1.1 Naipaliliwanag ang mga batayan sa paghahating-heograpiko:
Hilagang Asya, Silangang Asya, Timog - Silangang Asya , Timog
Asya, Timog – Kanlurang Asya
1.2 Naipaliliwanag ang kinaroroonan, hugis, sukat, anyo at klima ng
mga rehiyon
1.3 Natataya ang mga implikasyon ng mga katangiang pisikal sa
pamumuhay ng mga tao sa mga bansang Asyano
1.4 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng mga suliraning
pangkapaligiran ng Asya
Yamang Tao sa Asya
1.5 Nasusuri ang grap/talahanayan ng datos sa populasyon ng mga
bansa sa Asya batay sa
• dami ng tao sa bawat kilometrong parisukat
• komposisiyon ayon sa gulang
• inaasahang haba ng buhay (life expectancy)
• kasarian
• bilis ng paglaki
• uri ng hanapbuhay
• bilang ng may hanapbuhay
• kita ng bawat tao
• antas ng urbanisasyon
• bahagdan ng marunong bumasa at sumulat

1.6 Naipahahayag ang kahalagahan ng yamag-tao sa pambansang
kaunlaran
1.7 Nailalarawan ang antas ng teknolohiya ng ilang bansa sa Asya at
ang kaugnayan nito sa pagpapa-unlad ng kabuhayan
1.8 Nasusuri ang antas ng kabuhayan ng mga bansang Asyano batay
sa uri ng paglilingkod na panlipunan at pangkabuhayan
II. Ang Asya sa Iba’t ibang Panahon
1. Naipamamalas ang kritikal na pagsusuri sa mga mahahalagang
pangyayari sa kasaysayan ng Asya
Sinaunang Kabihasnan sa Asya
1.1 Naiuulat ang mga teorya ng bayolohikal na ebolusyon ng mga sinaunang
taong nanirahan sa Asya
1.2 Nailalarawan ang kaanyuan ng “proto – human” at modernong tao
1.3 Nailalarawan ang kaparaanan ng kabuhayan, teknolohiya at
organisasyon noong panahong neolitiko, paleolitiko at metal
1.4 Natatalakay ang mga kaisipan at pandaigdigang pananaw ng mga
Asyano (sinocentrism, Divine Origin, Threrava Buddhism at iba pa.)
1.5 Naiuugnay ang pandaigdigang pananaw ng mga Asyano sa daloy ng
kanilang kasaysayan
1.6 Napapagsunod-sunod ang mahahalagang pangyayari sa pag-unlad ng
sinaunang kabihasnan sa Asya (500B.C)
1.7 Naipapahayag ang pagpuri at pagmamalaki sa mga kontribusyon sa
sangkatauhan ng mga sinaunang kabihasnang Asyano
Ang Asya at ang mga Kanluranin
1.8 Naiuugnay ang mahahalagang pangyayaring naganap sa Asya sa
pagitan ng 500 BC at 1500 sa pagpasok ng mga taga-kanluran
1.9 Nasusuri ang mga pangyayaring pulitko-ekonomiko ng nagbibigay-daan
sa pagdating ng mga Europeo noong ika-16 hanggang ika-19 na dantaon
1.10 Nailalarawan ang kolonyalismo ng Kanluran na itinatag sa mga rehiyon
ng Asya

1.11 Naipaliliwanag ang tugon ng pagsang-ayon o pagtutol sa naitatag na
kolonyalismo sa Asya
1.12 Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa rehiyong Asyano
1.13 Naibibigay ang mga dahilan na pagpapatuloy ng emperyalismong
Europeo sa Asya
Nasyonalismo sa Asya
1.14 Nasusuri ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa pagsibol at pag-
unlad ng nasyonalismo sa iba’t ibang rehiyon ng Asya
1.15 Naipaliliwanag ang iba’t ibang mainipestasyon ng nasyonalismo
1.16 Naipaliliwanag ang kaugnayan ng komunismo sa nasyonalismo
1.17 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng
nasyonalismo sa pagbibigay-wakas sa imperyalismo sa Asya
1.18 Naibibigay ang mga anyo ng neo-kolonyalismo sa Asya simula 1945
hanggang sa kasalukuyan
1.19 Nailalarawan ang imperyalismong kultura at ekonomiko
1.20 Nasusuri ang tugon ng mga Asyano sa neo-kolonyalismo
III. Ang Kulturang Asyano
1. Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa mga katangian ng
sistemang pampulitika, lipunan, pangkabuhayan at kultura ng mga
bansa sa Asya sa pagdaraan ng panahon
Sistemang Pampulitika sa Asya
1.1 Naihahambing ang balangkas ng pamahalaan ng ilang bansang Asyano
1.2 Napaninindigan ang karapatang magkaroon ng mabuting pamahalaan
Lipunang Asyano
1.3 Nailalawaran ang mga pamilya sa Asya
1.4 Nabibigyang-puna ang mga pagbabago sa pamilyang Asyano

1.5 Naipaliliwanag ang pagbabago sa pakikitungo sa katayuan ng kababaihan
sa Asya
1.6 Nabubuo ang konklusyon tungkol sa pamilyang Asyano
1.7 Naipakikita ang pangangalaga sa katatagan ng pamilya bilang batayang
yunit ng lipunan
1.8 Nasusuri ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano
1.9 Natataya ang bahaging ginagampanan ng relihiyon sa halos lahat ng aspeto
ng pamumuhay ng mga Asyano
1.10 Nailalarawan ang mga katangian ng ekonomiya ng Asya
1.11 Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad sa
Asya
1.12 Nasusuri ang mga pagbabagong naganap sa ekonomiya sa pagdaraan ng
panahon
Mga Kontribusyong ng mga Asyano
1.13 Nakikilala ang mga nagawa ng mga Asyano sa iba’t ibang larangan:
• Panitikan
• Musika at Sayaw
• Arkitektura
• Pagpipinta
• Iskultura
• Teatro
• Palakasan
1.14 Naipakikita ang pagmamalaki sa mga kontribusyon ng mga Asyano sa
daigdig ng humanidades at palakasan
IV. Ang Asya sa Pangkasalukuyang Panahon
1. Napahahalagahan ang mga pangyayaring nagaganap sa kasalukuyang
panahon sa larangan ng pulitika,lipunan at pangkabuhayan
1.1 Nailalahad ang mga sigalot na kaugnay sa “cold war”, relihiyon-pulitikal at
mga alitang pang-etniko

1.2 Napapangatwiranan ang kaangkupan ng isang natatanging hakbang sa
paglutas ng sigalot
1.3 Nakikilala ang mga samahang pangrehiyon sa Asya
1.4 Naiisa-isa ang bahaging ginagampanan ng mga samahang pangrehiyon
1.5 Naitataguyod ang pagtutulungang pangrehiyon ng mga Asyano
1.6 Naipaliliwanag ang pangunahing isyu at pagmamalasakit (concerns) na
kinakaharap ng Pilipinas dala ng kasalukuyang pagbabagong pulitikal at
sosyo-ekonomiko sa Asya (terorismo, kahirapan, pagkasira ng kapaligiran,
pang-aabuso sa karapatang pantao, at iba pa.)
1.7 Nasusuri ang kaisipan at kamalayang Asyano na bumabalot at gumagabay
sa katauhan ng mga Asyano (hal. “resiliency”)
1.8 Napahahalagahan ang angking kakayahan ng Asya sa pagkikihalubilo at
pakikitungo sa galaw ang mga bansa sa buong mundo

Ikatlong Taon
Kasaysayan ng Daigdig
Mga Pangkalahatan at Tiyak na Layunin
ang bawat mag-aaral ay inaasahang magpapakita ng sumusunod na kakayahan:
Ang Simula ng Pag-unlad
Naipamamalas ang pag-unawa sa kimalaman ng heograpiya sa pamumuhay
ng mga sinaunang daigdig
Heograpiya ng Daigdig
1.1 Nasusuri ang teorya tungkol sa pinagmulan ng daigdig
1.2 Nailalarawan ang katangiang pisikal ng daigdig bilang tirahan ng tao
1.3 Naipaliiwanag ang kahalagahan ng heograpiya sa kasaysayan
1.4 Nasusuri ang kaugnayan ng heograpiya sa mga pandaigdigang penomena
(global warming, el niño, la niña at iba pa.)
Mga Unang Tao
1.5 Naipahahayag ang iba’t ibang teorya tungkol sa pinagmulan ng tao
1.6 Nasusuri ang katangian ng mga yugto ng pag-unlad ng kultura ng mga
sinaunang tao
Mga Unang Kabihasnan
1.7 Nasusuri ang kahalagahan ng Rebolsuyong Neolitiko (pasimula ng
agrikultura)
1.8 Naiuugnay ang heograpiyang pisikal sa paglinang ng mga unang
kabihasnan
1.9 Nasusuri ang pagsulong ng mga kabihasnang Minoan at Mycenean mula sa
mga unang sentro ng kabihasnan
1.10 Natatalakay ang kontribusyon ng mga unang kabihasnan sa kultura ng
daigdig

Ang Daigdig sa Panahon ng Transisyon
Napahahalagahan ang pagkabuo ng mga imperyo at ang pag-usbong ng
isang malakas na Europa bunga ng ugnayang komersyal sa relihiyon
Kabihasnang Klasikal sa Mediterano
1.1 Nailalarawan ang pagkabuo ng imperyong Griyego
1.2 Nailalahad ang pagyabong ng Helenistikong kultura
1.3 Natatalakay ang pagkabuo ng kulturang Romano
1.4 Natatalakay ang pakabuo ang imperyong Byzantine
1.5 Naipaliliwanag kung paanong ang kabihasnang Islamiko ay naging daan sa
ugnayang Kanluran at Silangan
Kabihasnang Klasikal sa Aprica at Amerika
1.6 Natatalakay ang pagkabuo ng mga kabihasnan sa mga rehiyong ekolohikal
sa Aprica (Songhei, Mali at iba pa.)
1.7 Natatalakay ang pagkabuo ang kabihasnang Amerika
1.8 Nailalarawan ang mga kaganapan sa mga pulo ng Pasipiko
1.9 Napahahalagahan ang kontribusyon ng Aprika at Amerika
Pag-usbong ng Europa
1.10 Natatalakay ang mga salik na nagbigay-daan sa paghina ng Imperyong
Romano
1.11 Naiuugnay ang pagbaksak ng Imperyong Romano sa pagpasok ng
Gitnang Panahon
1.12 Natatalakay ang pagkabuo ng “Holy Roman Empire”
1.13 Natatalakay ang paglakas ng Simbahang Katoliko bilang isang
makapangyarihang institusyon sa Gitnang Panahon
1.14 Natatalakay ang naganap na krusada sa Gitnang Panahon
1.15 Nasusuri ang paglaganap ng piyudalismo at manoryalismo sa Europa

1.16 Nasusuri ang pagsisimula at paglaganap ng mga bayan at lungsod
Pag-igting ng Ugnayang Pandaigdig at Patatatag ng mga “Nation – States”
Naipamamalas ang mapanuring pag-aaral sa mga kaganapan sa daigdig na
humantong sa pagtatatag ng mga “nation – states”
Paglakas ng Europa
1.1 Natatalakay ang paglakas ng nga “burgeoisie”
1.2 Natatalakay ang pagsilang nga merkantilismo
1.3 Natatalakay ang pagtatatag ng “national monarchy”
1.4 Natatalakay ang mga salik na nagbigay - daan sa “renaissance”
1.5 Napahahalagahan ang kontribusyon ng “renaissance” sa daigdig
1.6 Nasusuri ang bahaging ginampanan ng Simbahang Katoliko sa paglakas ng
Europa
1.7 Natutunton ang simula at paglaganap ng repormasyon
Paglawak ng Kapangyarihan ng Europa
1.8 Nailalahad ang mga dahilan, uri at lawak ng unang yugto ng kolonisasyon at
ang epekto sa mga lupang sakop
1.9 Nasusuri ang epekto ng Rebolusyong Industriyal
1.10 Nasusuri ang epekto ng Rebolusyong Sayentipiko
1.11 Natatalakay ang Rebolusyong Pampulitika at Panlipunan sa Europa at
Amerika
Pananaig ng Kapangyarihang Kanluranin
1.12 Nasusuri angmga dahilan, uri, lawak at epekto ng ikalawang yugto ng
Kolonisasyon

Pagkamulat
1.13 Naiuugnay ang Rebolusyong Pangkaisipan sa Rebolusyong Pranses at
Amerika
1.14 Naihahambing ang nasyonalismong nalinang sa Europa at sa mga
kolonya
1.15 Naiuugnay ang Rebolusyong Pangkaisipan sa pag-unlad ng nasyonalismo
sa mga bansang sakop
1.16 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa nasyonalismo sa iba’t ibang bahagi
ng daigdig
Tunggalian ng Interes
1.17 Nailalahad ang mga pangyayaring ngabigay-daan sa Unang Digmaang
Pandaigdig
1.18 Natatalakay ang mga kahalagahan ng mga kritikal na pangyayari noong
Unang Digmaang Pandaigdig
1.19 Nasusuri ang epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig
1.20 Nabibigyang-puna ang mga pagsisikap ng mga bansa na magkaroon ng
kapayapaang pandaigdig sa pagwawakas ng digmaan
1.21 Nailalahad ang mga pangyayaring bagbigay-daan sa Ikalawang Digmaang
Pandaigdig
1.22 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng mga pangunahing pangyayari noong
Ikalawang Digmaang Pandaigdig
1.23 Nasusuri ang papel na ginampanan ng Estados Unidos at Hapon sa
Ikalawang Digmaang Pandaigdig
1.24 Nasusuri ang epekto ng Ikalawang Digmaaang Pandaigdig sa Europa,
Asya, Aprika at mga kolonya
1.25 Naiuugnay sa pagwawakas ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ang
pagkakatatag ng Nagkaisang Bansa

Ang Daigdig Ngayon at sa Hinaharap
Naipamamalas ang mapanuring pag-aaral sa mga isyu at suliraning
pandaigdig sa kasalukuyan
Mga Ideolohiyang Laganap
1.1 Nailalahad ang mga idolohiyang sinusunod ng mga bansa
1.2 Naipaliliwanag ang bahaging ginagampanan ng pwersang demokrasya at
komunismo sa kalagayan ng mga tao
1.3 Naiuugnay ang mga pwersang pangkabuhayan sa kalagayang pulitikal
ng bansa
1.4 Napahahalagahan ang makatwiran at bukas na isipan ng mga bansa
lalo na sa Pilipinas sa pagpili ng mga ideolohiyang yayakapin
Cold War at Neo-kolonyalismo
1.5 Nailalahad ang mahahalagang kaganapan sa daigdig na
nagpapawalang-saysay sa “cold war”
1.6 Nabibgiyang-halaga ang mga epekto ng neo-kolonyalismo
Pagpaparami ng Armas
1.7 Natataya ang mga epekto ng pagpaparami ng armas sa iba’t ibang panig
ng daigdig
1.8 Nabibigyang-puna ang mga pulong at kasunduan tungkol sa mga
sandatang nukleyar
Populasyong at Pag-unlad
1.9 Natatalakay ang mga isyung kaugnay ng mga suliraning pampopulasyon
1.10 Nabibigyang-halaga ang mga programang pampopulasyon sa daigdig
Teknolohiya at Kalagayang Ekolohikal
1.11 Nasusuri ang mga isyu at suliraning may kinalaman sa paggamit ng
teknolohiya (isyu at suliraning ekolohikal, paglilipat ng teknolohiya at iba
pa.)

Mga Karapatang Pantao
1,12 Naipaliliwanag ang mga anyo ng paglabag sa mga karapatang pantao
1.13 Nasusuri ang mga epekto ng paglabag sa mga karapatang pantao
Mga Napapanahong Isyu
1.14 Naiuugnay ang mga pangkasalukuyang isyu na kinakaharap ng daigdig
tungo sa pandaigdigang pagkakaisa, kapayapaan at kaunlaran.

Ikaapat na Taon
Ekonomiks
ang bawat mag-aaral ay inaasahang magpapakita ng sumusunod na kakayahan;
I. Mga Saligan ng Pag-aaral ng Ekonomiya
1. Naipamamalas ang pag-unawa sa mga batayang kaisipan at pamamaraan sa
ekonomiks
Ang Ekonomiks Bilang Isang Agham
1.1 Naibibigay ang kahulugan ng ekonomiks
1.2 Naipaliliwanag ang sariling pagkaunawa sa ekonomiks bilang isang
agham panlipunan
1.3 Natatalakay ang saklaw/dibisyon ng ekonomiks
1.4 Napangangatwiranan sa pamamagitan ng pag-aaral ng pag-aaral
ng kalagayan sa Pilipinas ang kahalagahan ng ekonomiks
Pinagkukunang-Yaman
1.4 Nauuri ang pinagkukunang-yaman ng Pilipinas
1.5 Nasusuri ang mga datos hinggil sa yamang likas ng Pilipinas
1.6 Naipaliliwanag ang kahulugan ng yamang napapalitan (renewable)
at di napapalitan (non-renewable)
1.7 Natatalakay ang bumubuo sa yamang-tao ng Pilipinas
1.7.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng balangkas
ng populasyon ng Pilipinas sa ekonomiya ng
bansa
- nasusuri ang katangian ng balangkas ng
populasyon ng Pilipinas ayon sa kasarian, edad,
bilang ng may trabaho/walang trabaho,
edukasyon, relihiyon

- napag-iisa-isa ang pangangailangan ng
populasyon sa Pilipinas
- nahihinuha ang epekto ng iba’t-ibang katangian ng
balangkas ng populasyon
1.7.2 Natatalakay ang uri, dami, kalidad at kahalagahan ng
lakas-paggawa (labor force)
1.7.3 Nagkakaroon ng pagnanais na mapaunlad ang sarili
1.8 Nasusuri ang kasapatan ng mga pinagkukunang-yaman ng bansa
1.9 Naipaliliwanag ang mga salik na lumilimita sa lubusang paggamit ng
mga pinagkukunang-yaman
1.10 Naitatangi ang mga wastong pagpapahalagang Pilipino sa paggamit
ng pinagkukunang yaman sa pamamagitan ng pagsunod sa mga
batas sa konserbasyon, kapaligiran at likas-kayang paggamit
(sustainable use)
KAKAPUSAN
1.11 Nakikilala ang mga palatandaan ng kakapusan bilang isang
suliraning panlipunan
1.12 Naipaliliwanag ang kaibahan ng kakapusan sa kakulangan
Alokasyon
1.13 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng paggawa ng tamang desisyon sa
paggamit ng limitadong pinagkukunang-yaman
1.14 Naihahambing ang mga pamamaraan at mekanismo ng alokasyon sa
ilalim ng iba’t-ibang sistemang pang-ekonomiya
Kagustuhan at Pangangailangan
1.15 Nakikilala ang kaibahan ng kagustuhan (wants) sa pangangailangan
(needs)
1.16 Nasusuri ang mga teorya ng pangangailangan
1.17 Nagagawa ang pamantayan sa pagsusunod-sunod ng mga
kagustuhan ayon sa kahalagahan

Pagkonsumo
1.18 Naipaliliwanag ang konsepto ng pagkonsumo
1.19 Nakagagawa ng pamantayan ng pagkonsumo batay sa aspekto ng
kulturang Pilipino
1.20 Naipaliliwanag ang mga epekto ng paanunsyo sa pagkonsumo ng
mga tao
1.21 Napatutunayan ang talino sa pagkonsumo sa pamamagitan ng
paggamit ng pamantayan sa pamimili
1.22 Naipagtatanggol ang mga karapatan at nagagampanan ang mga
tungkulin ng mamimili
1.23 Nabibigyang-halaga ang pagiging mabisa o hindi ng mga batas ukol
sa proteksyon ng mamimili
Produksyon
1.24 Naibibigay ang kahulugan ng produksyon
1.25 Nauuri ang mga salik (factors) ng produksyon at ang mga bumubuo
nito
1.26 Naipaliliwanag ang gamit ng bawat salik ng produksyon
1.27 Naihahambing ang iba’t-ibang organisasyon ng negosyo ayon sa
pakikisapi at pananagutan ng bawat kasapi
1.28 Naipaliliwanag ang mahalagang papel ng “entrepreneurship” sa
ekonomiya at sa produksyon
II Pagsusuri ng Ekonomiya
1. Naipamamalas ang pag-unawa sa saklaw ng maykro-ekonomiks at makro-
ekonomiks
Maykroekonomiks
1.1 Naipaliliwanag ang saklaw ng maykro-ekonomiks
1.2 Naibibigay ang sariling pakahulugan sa demand

1.3 Nasusuri ang mga salik na nakaaapekto sa demand
1.4 Nasusuri ang epekto ng presyo at salik na di-presyo (non-price) sa
demand ng kalakal at paglilingkod
1.5 Naibibigay ang sariling pakahulugan sa suplay
1.6 Nasusuri ang mga salik ng produksyon na nakaaapekto sa suplay
1.7 Nasusuri ang epekto ng presyo at non-price sa suplay ng kalakal
at paglilingkod
1.8 Nakapagkukwenta ng elastisidad ng suplay
1.9 Naipaliliwanag ang epekto ng elastisidad ng demand sa presyo
1.10 Naipaliliwanag ang epekto ng elastisidad ng suplay sa presyo
1.11 Naipaliliwanag ang kahulugan ng pamilihan (market system)
1.11.1 Naiuugnay ang gastos (cost sa produksyon ng suplay).
1.12 Naipaliliwanag ang interaksyon ng suplay at demand sa kalagayan
ng presyo at ng pamilihan
1.13 Nasusuri ang ang mga epekto ng kakulangan at kalabisan sa
presyo at dami ng kalakal at paglilingkod sa pamilihan
1.14 Naimumungkahi ang paraan ng pagtugon/kalutasan sa mga
suliraning dulot ng kakulangan at kalabisan
1.15 Nauuri at nailalarawan ang iba’t-ibang anyo ng pamilihan
1.16 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan sa
pagtatakda ng presyo
Makroekonomiks
1.17 Natatalakay ang saklaw ng makro-ekonomiks
1.17.1 Nabibigyang-kahulugan ang kalakaran ng empleyo, presyo
at pag-unlad (economic growth) bilang pangunahing
kaisipan sa makro-ekonomiks

1.17.2 Natatalakay ang papel na ginagampanan at epekto ng
sambahayan, bahay-kalakal, pamahalaan at panlabas na
sektor sa sumusunod:
• implasyon
• disempleyo
• pamumuhunan
1.18 Naipaliliwanag ang pambansang produkto (GNP-GDP) bilang isang
masiglang ekonomiya
1.18.1 Nakikilala ang mga pamamaraan ng pagsukat ng
pambansang produkto
1.18.2 Nasusuri ang kahalagahan ng pagsukat ng pambansang
kita sa ekonomiya
1.19 Nailalahad ang mga salik na nakaaapekto sa pambansang kita at
pambansang produkto (GNP)
Implasyon
1.20 Natatalakay ang kahulugan ng implasyon
1.21 Nakikilala ang palatandaan ng implasyon (CPI)
1.22 Natutukoy ang dahilan at epekto ng Implasyon
1.23 Nahihinuha ang paraan ng paglutas ng implasyon
Patakarang Piskal (Fiscal Policy)
1.24 Nauunawaan ang kahulugan ng patakarang piskal sa ekonomiya
1.25 Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang piskal
1.26 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng wastong pagbabayad ng buwis
1.27 Naipaliliwanag ang mga epekto ng patakarang piskal sa
pambansang ekonomiya
Patakarang Pananalapi (Monetary Policy)
1.28 Nauunawaan ang kahulugan ng patakarang (monetary) pananalapi
1.29 Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang pananalapi
1.29.1 Natataya ang epekto ng pag-iimpok at pamumuhunan sa
daloy ng kalakal at paglilingkod

1.29.2 Nakikilala ang bumubuo ng sektor ng pananalapi
1.29.3 Nasusuri ang bahaging/tungkuling ginagampanan ng
institusyon ng pananalapi sa ekonomiya
1.29.4 Naipaliliwanag ang uri at gamit ng salapi
1.29.5 Nasusuri ang dahilan at epekto ng pagbabago ng halaga ng
salapi
1.29.6 Natatalakay ang mga paraan at patakaran ng Bangko
Sentral ng Pilipinas (BSP) upang mapatatag ang halaga ng
salapi
1.29.7 Nabubuod ang kaalaman tungkol sa kinalaman ng
pandaigdig na sistema sa pambansang sistema ng
pananalapi
1.29.8 Naipahahayag ang pagsang-ayon o pagtutol sa bahaging
ginagampanan ng mga pandaigdig na institusyon ng
pananalapi tulad ng International Monetary Fund at World
Bank sa pananalapi ng bansa
III Mga Sektor ng Ekonomiya
1. Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa bahaging
ginagampanan ng iba’t-ibang sektor ng ekonomiya para sa kapakanang
panlahat
Sektor ng Agrikultura (Pangingisda, Pagmimina at Paggugubat)
1.1 Nakikilala ang bumubuo ng sektor ng agrikultura, pangingisda,
pagmimina at paggugubat sa bansa
1.2 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pagmimina, agrikultura,
pangingisda at paggugubat
1.3 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng suliranin ng industriya,
agrikultura, pangingisda, pagmimina at paggugubat
1.4 Natatalakay ang mga institusyon at programa na nakatutulong sa
sektor ng agrikultura (industriya ng agrikultura, pangingisda,
pagmimina at paggugubat)
1.5 Naitataguyod ang mga repormang pansakahan

Industriya at Paglilingkod
1.6 Nakikilala ang bumubuo ng sektor ng industriya at pangangalakal
1.7 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng sektor ng industriya at
paglilingkod
1.8 Naipahahayag ang opinyon tungkol sa nasyonalisasyon ng ilang
korporasyon at pagsasapribado ng korporasyong pamahalaan
1.9 Naipahahayag ang paninindigan tungkol sa pagpasok sa bansa ng
mga korporasyong multi-nasyonal
1.10 Natataya ang kahalagahan ng teknolohiya sa pagsulong ng
ekonomiya
1.11 Napag-uugnay ang bahaging ginagampanan ng sektor ng
agrikultura at ng industriya sa pagsulong ng ekonomiya
1.12 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng suliranin ng sektor ng
industriya at ng pangangalakal
1.13 Natatalakay ang mga institusyon at mga programang nakatutulong
sa sektor ng industriya at ng pangangalakal
1.14 Naibibigay ang reaksyon tungkol sa batas sa nasyonalisasyon ng
kalakalang pagtitingi
1.15 Natataya ang kabutihan at di-kabutihan ng pakikipagkalakalan
1.16 Naitataguyod ang pangangailangan sa mataas na pamantayan ng
kalakal at paglilingkod
Impormal na Sektor
1.17 Nailalahad ang iba’t-ibang anyo ng impormal na sektor ng
ekonomiya
1.18 Naipaliliwanag kung bakit may underground economy o impormal
na sektor
1.19 Nasusuri ang kaugnayan ng impormal na sektor sa ekonomiya ng
bansa

Ang Pamahalaan at Ekonomiya
1.20 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan sa
ekonomiya
1.21 Napangangatwiranan ang pangangailangan ng pakikialam at
regulasyon ng pamahalaan sa ilang gawaing pangkabuhayan
1.22 Naipaliliwanag ang mga pinagkukunan ng pananalapi ng
pamahalaan
1.23 Nauuri ang mga buwis at ang pagbabayad nito
1.24 Natataya ang mga dahilan at epekto ng paglabag sa mga batas ng
pagbubuwis
1.25 Nasusuri ang badyet at ang kalakaran ng paggasta ng pamahalaan
1.26 Naipahahayag ang pagsang-ayon o pagtutol sa mga paggugol ng
pamahalaan
Kalakalang Panlabas
1.27 Naipaliliwanag ang batayan ng kalakalang panlabas ng bansa
1.28 Natataya ang kalakaran ng kalakalang panlabas ng bansa
1.29 Natitimbang ang epekto ng mga patakaran at programa sa
kalakalang panlabas ng bansa
1.30 Nasusuri ang kaugnayan ng exchange rate sa kalakalang
panlabas ng bansa
1.31 Natatalakay ang kalagayan ng kalakalang panlabas ng bansa sa
pamamagitan ng balance of payment
1.32 Naitatangi ang mga kabutihan at di-kabutihan ng kalakalang
panlabas
1.33 Natatangkilik ang mga lokal na kalakal at paglilingkod
1.34 Naitatangi ang wastong saloobin sa paggawa at pagtangkilik ng
sariling produkto

TEKNOLOHIYA at
EDUKASYONG PANTAHANAN
at
PANGKABUHAYAN

NILALAMAN
Panimula…………………………………………………..…… i
Deskripsyon…………………………………………………… 39
Yunit Kredit……………………………………………………. 39
Laang Oras Pangklasrum…………………………………… 40
Mga Inaasahang Bunga Bawat Taon……………………… 40
Saklaw at Pagkakasunud-sunod ng mga Aralin…………. 42
Mga Mungkahing Istratehiya at
Kagamitang Pampagtuturo…………………………. 55
Batayan ng Pagmamarka………………………………….. 57
Mga Kasanayang Pampagkatuto…………………………. 58

DESKRIPSYON
Ang programang Technology and Livelihood Education (TLE), dating Technology
and Home Economics (THE) ay inihahain sa mga mag-aaral upang makalinang ng mga
kaalaman, kasanayan, pagpapahalaga at saloobin na makatutulong sa kanilang
paghahanda sa pagpasok sa mas mataas na antas ng pag-aaral o sa larangan ng
paggawa. Dahil dito, ang sabjek ay naglalaan ng mga karanasang pangklasrum at
praktikal na gawaing tutulong sa kanilang umunawa at magkakaroon ng mga
kakayahang magagamit sa iba’t ibang gawaing pangkabuhayan habang nakikiugnay
sila sa apat na mga pangunahing lawak: Sining Pantahanan, Sining Pang-Agrikultura,
at Pangisdaan, Sining Pang-Industriya at Entreprenyursyip.
Sumasaklaw ang Sining Pantahanan sa pamumuhay sa tahanan at pamilya,
pamamahay, pangkabuhayang pampamilya, pagkain, gamiting nutrisyon at batayang
pananamit. Ang mga praktikal na gawaing pangkaranasan ay kinapapalooban ng
pamamahala ng sambahayan, pangangalaga sa bata at maysakit, paghahanda at
pagpoproseso ng pagkain, simpleng pagsisilbi ng pagkain, pananahi, pagpapaunlad sa
sarili at iba pang kaugnay na gawain.
Sakop ng Sining Pang-Agrikultura at Pangisdaan ang pag-aaral ng
produksyon ng pananim/halaman, paghahayupan at pagpaparami ng isda. Ang mga
praktikal na gawaing pangkaranasan ay binubuo ng paggamit ng teknolohiya sa
pangangalaga ng mga hayop, mga gawain sa pagtatanim, pamimili ng mga produktong
kailangan sa taniman at pag-aalaga ng mga isda sa pangisdaan.
Ang Sining Pang-Industriya naman ay sumasaklaw sa drafting, mga gawaing
kahoy, elektrisidad, repridjereysyon/Air-kondisyoning, awtomekaniks, mga gawaing
metal, handikraft, elektroniks at iba pang gawaing pang-industriya sa komunidad.
Binibigyang-diin ng mga gawaing praktikal ang aplikasyon ng teknolohiya sa
pagpoproseso ng materyales, pagkumpuni at pangangalaga ng mga kagamitan at
kasangkapan, paggawa o fabrikasyon ng mga bagay na mapakikinabangan at pag-
aayos/pagkukumpuni ng mga sirang aplayanses.
Tumutukoy ang Entreprenyursyip sa mga simulain at praktis sa pagtatayo ng
maliit na pagkakakitaan/hanapbuhay sa mga proseso at pamamaraan sa pamamahala
ng negosyo. Nakatuon ang mga praktikal na gawaing pangkaranasan sa pag-unawa sa
mga simpleng feasibility studies na pangnegosyo, pagtatayo ng tingiang tindahan (retail
store), pagtatago ng mga rekord, pagpoprograma ng kompyuter at pagsasagawa ng
mga gawaing pang-opisina.
Sa Ikatlo at Ikaapat na Taon, ang pagpapakadalubhasaan ay Teknolohiyang
Pantahanan, Teknolohiyang Pang-Agrikultura at Pangisdaan, Teknolohiyang
Pangkahoy/Sibil, Elektrisidad, Mekanikal at Teknolohiyang Pangnegosyo na kung saan
inaasahan ang malalim na talakayan ng mga konsepto, pagtatamo at
pagsasakatuparan ng mga kasanayang pangmatagalan na magagamit sa pagpasok sa

mataas na antas ng edukasyon o kaya ay sa pakikipagsapalaran sa kapaki-pakinabang
na paghahanapbuhay.
Ang mga iskemang nasambit ay ipinatutupad upang matiyak na ang mga gawain
ay napalalalim at ang kinalabasan ng pagkatuto ay napatitibay. Ang mga mag-aaral ay
maaari pang magtamo ng higit pang kasanayan ng mga karagdagang kaalaman,
tumiyak at mabago ng kanilang pagpapahalaga batay sa mga pangangailangan
sapagkat ang mga gawain at mga karanasang pampagkatuto ay magsisilbing batayang
sandata sa mapanuring pag-iisip, pakikipagtalastasan, paggawa at pagdama.
YUNIT KREDIT/LAANG ORAS PANGKLASRUM

MGA INAASAHANG BUNGA
Ikaapat na Taon
(Paggamit ng mga kanais-nais na KSA)
Nakagagamit ng mga kanais-nais na kaalaman, kasanayan at saloobin na
kinakailangan sa pagtatamo nang mataas na antas ng pag-aaral o sa pagpasok sa
larangan ng paggawa
Ikatlong Taon
(Pagpapasya/Pagpapahalaga sa Asignaturang Pagpapakadalubhasaan)
Nakapagpapakita ng kanais-nais na kaalaman, kasanayan at saloobin sa paggawa ng
“matalinong pagpili” ng posibleng oportunidad sa paggawa sa harap ng magkaibang
lawak ng kadalubhasaan/ispesyalisasyon upang maging produktivong kasapi ng
pamilya at komunidad
Ikalawang Taon
(Pagkahilig sa Apat na Bahaging Nasasaklaw)
Nakapagpapakita ng tiyak na interes sa alinmang bahaging nasasaklaw
kaugnay ng Sining Pantahanan, Sining Pang-Agrikultura at Pangisdaan, Sining Pang-
Industriya at Entreprenyursyip
Unang Taon
(Kamalayan sa Apat na Bahaging Nasasaklaw)
Nakapagpapakita ng kamalayan sa mga batayan ng konseptong teoretikal at
nakauunawa sa mga kakayahan, pamamaraan at kasanayan sa Sining Pantahanan,
Sining Pang-Agrikultura at Pangisdaan, Sining Pang-Industriya at Entreprenyursyip

SAKLAW AT PAGKAKASUNUD-SUNOD
Sining Pantahanan
MARKA-
HAN
UNANG TAON IKALAWANG TAON
1 Ang tahanan at buhay pam-
pamilya
Pagbuo ngisang kasiya-siyang
pananaw sa buhay
Mga tungkulin para sa sarili at sa
pamilya
Pagpapahalaga ng isang aydiyal
na pamilyang Pilipino
Tungkulin ng responsableng
magulang
Tungkulin bilang isang responsa-
bleng kasapi ng pamilya
Produktibong gawaing panli-
bangan ng pamilya
Responsibilidad sa pagharap sa
di inaasahan
Pamamahay at pangkabuha-
yang pampamilya
Aplikasyon ng mga simulain ng
sining at disenyo sa pagpili at
pag-aayos ng bahay
Mga paraan sa pagpapagaan ng
mga gawain sa bahay
Plano sa pagpapanatili ng kalini-
san at kaayusan sa bahay
Simpleng pagkukumpuni sa
tahanan
Pagkain at Aplayd Nutrisyon
Kahalagahan ng kalusugan at
wastong nutrisyon
Mga mahahalagang simulain ng
wastong nutrisyon at
pagpaplano
ng balanseng pagkain
Wastong panimula at pag-iimbak
ng pagkain
Ang tahanan at buhay pam-
pamilya
Mga developmental tasks ng
isang tin-edger
Pakikipag-ugnayan ng tin-edger
sa mga kasapi ng pamilya at
mga kaibigan
Paglutas sa mga karaniwang
suliranin ng isang tin-edger
Pamamahay at pangkabuha-
yang pampamilya
Mga salik na makakaimpluwen-
siya sa pamamahala ng
tahanan
Pamamahala ng sariling oras,
lakas at panahon
Personal at pampamilyang pag-
babadyet
Pagkaing kailangan ng iba't
ibang
grupo ng tao
Mga minumungkahing sukatan
ng kailangang pagkain
Pagpaplano ng pagkain para sa
tanghalian/hapunan at ispesyal
na okasyon
Panuntunan para sa
paghahanda
ng pagkain
Paghahanda ng pagkain para sa
na okasyon
Pag-aayos ng mesa para sa
na okasyon

MARKA-
HAN
Pagpaplano at paghahanda ng
simpleng almusal
Batayang Pananahi ng Damit
Kagamitang panahi at ekwipment
Simpleng pagkukumpuni at
panga-
ngalaga ng makina
Iba't ibang uri ng tela at palamuti
sa pananamit
Pagkopya ng commercial pattern
Pananahi ng shirt na walang
manggas at kwelyo
Pag-eebalweyt ng inihandang
pagkain sa tanghalian/hapunan
at ispesyal na okasyon
Batayan sa Pananahi
Tamang pagkuha ng sukat ng
katawan
Paggawa ng padron ayon sa
tailor's square method para sa
short pants
Etika sa pananahi
Pananahi ng short pants
Pagpapahalaga sa isang
istandard na short pants na
mahusay ang akop at pagkatahi
2
SINING PANG-AGRIKULTURA
AT PANGISDAAN
Produksyon ng halaman
Paghahayupan
Produksyon ng isda
SINING PANG-AGRIKULTURA
AT PANGISDAAN
Produksyon ng prutas at mga
tree crop
Paghahayupan (pagmamanukan
at
paghahayupan sa sariling looban
Produksyon ng isda
* paghuhuli ng isda
* pagkukultura ng isda
3
SINING INDUSTRIYAL
Drafting
Batayan kaalaman sa drafting
Handikraft (Kawayan, Yantok,
Produktong Abaka, Katad at iba
pang Katutubong Materyales)
Batayan kaalaman sa handikraft
Gawaing Kahoy
Batayan kaalaman sa gawaing
Kahoy
SINING INDUSTRIYAL
Elektrisidad
Batayan kaalaman sa
elektrisidad
Gawaing-metal
Batayan kaalaman at kasanayan
sa gawaing-metal
Elektroniks
Batayan kaalaman sa radio
mekaniks

MARKA-
HAN
4 ENTREPRENYURSYIP
Konsepto ng entreprenyursyip
Pagnenegosyo sa personal na
pag-unlad
Mga uri ng gawaing
entreprenyuryal
Pagiging malikhain sa pagmama-
nufaktura
Kailanganin ng karerang
entreprenyuryal
Introduksyon sa edukasyong
pangkompyuter
ENTREPRENYURSYIP
Mga kakayahang entreprenyuryal
Pagkamalikhain: gamit sa
paglutas
ng suliranin ng entreprenyur
Mga kasanayang manejerial
Mga teoryang pampamamahala
Batayan ng pagmamay-ari ng
negosyo
Mga gawaing entreprenyuryal
Pagsisimula sa pagmamakinilya
at pagkokumpyuter

Teknolohiyang Pantahanan
MARKA-
HAN
IKATLONG TAON IKAAPAT NA TAON
1 PAMAMAHALANG PANTAHA-
NAN AT PAG-AALAGA NG
BATA
Pakikipag-ugnayan ng mga tin-
edyer sa may ibang kasarian
Ang pag-aasawa at ang
pamilyang
Pilipino
Tungo sa responsableng pagpa-
pamilya
Paghahanda sa pagiging ina
Ang bagong silang na sanggol
Ang lumalaking bata
NARSING PANTAHANAN
Kahalagahan ng kaalaman sa
pagnanarsing
Mga karaniwang sakit at lunas
Mga wastong teknik sa pagna-
narsing
Pangangalaga ng may sakit sa
tahanan
Mga oportunidad sa trabaho
2 KULINARI ARTS
Mga salik sa matagumpay na
pagbibeyk
Pagbibeyk ng keyks
Pagbibeyk ng pies at pastries
Paggawa ng tinapay at noodles
Iba't ibang dairy products
Paghahanda ng karne
Paghahanda at pagluluto ng isda
Paghahanda at pagluluto ng
gulay
at prutas
Iba't ibang katutubong kakanin
Mga alternatibong sangkap sa
pagluluto
Inobatibong pagluluto
PANGANGASIWA SA PAGSE-
SERBISYO NG PAGKAIN
Simulain at pamamaraan sa
pagseserbisyo ng pagkain
Bagong kalakaran sa industriya
sa
pagseserbisyo ng pagkain
Tungo sa ligtas, malinis at
magandang pagsisilbi ng
pagkain
Iba't ibang lay-out ng kusina
Pagpaplano ng menu
Pagbili, pagtanggap, pag-iimbak
at pamamahagi ng suplay ng
pagkain
Paghahanda ng silid kainan
Pagsisilbi sa hapag-kainan
Maramihang paghahanda
Bartending
Negosyo ng pagkain ukol sa
pangongontrata sa pagpapakain
Mga oportunidad sa trabaho

MARKA-
HAN
3 PANANAHI NG DAMIT
Pagkuha ng sukat ng katawan
Paggawa ng batayang padron
Padrong pang-estilo para sa
blusa
na sport shirt na may manggas at
baligtarang kwelyo at pencil cut
na palda
Iba't-ibang uri ng pagtatahi,
paglili-
lip ng bukasan ng damit
Pagpili ng angkop na tela
paghahanda at paggupit ng tela
Pananahi ng pencil cut na palda
Pananahi ng sport shirt na may
baligtarang kwelyo
Pagpapahalaga sa isang maayos
ang pagkakatahing palda at
blusa
PAGTATAHI NG DAMIT
Paggawa ng padron para sa
kwelyo, manggas at neklayn
Pananahi ng princess cut na may
mandarin collar
Pananahi ng long pants na may
continental pocket
Pangangasiwa ng isang patahian
Paggawa ng isang project
proposal
4 RELATED KRAFTS AT
PAGRERESAYKEL
Mga katutubong gawaing kamay
at materyales
Pagbuburda sa pamamagitan ng
kalado, cross stitch at smocking
Pagreresaykel
Pagbabalot ng regalo
Marketability ng mga produkto
KOSMETOLOHIYA
Pagpapaunlad sa sarili
Pagpapaganda ng sarili
Pangangalaga sa anit at buhok
Paggupit ng buhok
Pag-aayos at pag-eestilo ng
buhok
Paglikha ng nababagay na ayos
ng buhok
Oportunidad sa trabaho

Teknolohiyang Agrikultural at Pangisdaan
MARKA-
HAN
1 PRODUKSYON NG HALAMAN
Kultura at pamamahala ng mga
halamang cereal
Kaalaman sa mga simulain, gawi
at paraan sa produksyon ng hala-
mang ugat
Simulain, gawi at teknik sa
pagpa-
palaki ng halamang-buto
PAGHAHALAMAN
Pangrekadong pananim (Paminta,
Bawang, Sibuyas at iba pa)
Mga komersyal na pananim
(Manga, Niyog, Saging at iba pa)
Produksyon ng oil crops
(Sunflower,
Castor oil plant, atbp.)
2 PAGHAHAYUPAN
Aspekto ng produksyon at pama-
mahala sa pagpaparami ng
broiler
Produksyon ng mga itlog at
paraan
ng pagpaparami nito
Produksyon ng mga fiber crops
(Abaka, Pinya, Ramie, at iba pa)
Produksyon ng Cutflower (Orchids,
Rosas, Chrysanthemum, Gladiola,
African Daisy, Anthurium, atbp.)
PAGHAHAYUPAN AT PAGMA-
MANUKAN
Pag-iitikan (Duck raising)
Pag-aalaga ng pugo
3 Sistema ng pagpapabahay
Pagpapasimula ng proyekto sa
produksyon ng itlog
Pamamahala ng proyekto sa
pagpapalaki ng baboy
Pag-aalaga ng kalapati
Pag-aalaga ng baka at kambing
Pangangasiwa ng breeding
Sistema sa pagbebenta ng hayop
4 PANGISDAAN
Kaalaman sa maritime spike
seamanship
Pamamahala at paggawa
kaugnay
sa pagkultura ng isda
Pagpoproseso ng isda at iba
pang
produktong pangisdaan
PRODUKSYON NG ISDA
Uri ng bangka para sa
mangingisda
at ang pagmementina nito
Pagpaparami at pagkukultura ng
mga isda
Preserbasyon ng isda
Pagdedelata ng mga produktong
isda

Sibil
MARKA-
HAN
1
Drafting
Pagle-letering
Mga instrumento sa pagle-letering
Katanggap-tanggap na mga
gawain
sa letering
Konstruksyong geometrikal
Linyang gamit sa drafting
Line, angles, at polygon
Gawaing Kahoy
Hakbang pangkaligtasan habang
nagtatrabaho
Mga kasangkapan at ekwipment
sa gawaing kahoy
Batayang operasyon sa gawaing
kahoy
Pag-aasembol at pagkakabit ng
mga dugtungan
Pagbuo ng karaniwang
dugtungan
ng kahoy
2 Sining Komersyal
Kasanayan sa disenyo at pagdi-
dibuho
Pagkakaiba ng letering, poster,
logo at monogram desayning
Lay-out sa sign printing, adbertis-
ment at imprentang silkcreen
Pagpaplano ng proyekto
Nilalaman
Planong pamproyekto
Halaga ng materyales
Wood Finishing
Materyales sa wood finishing
Angkop na finishing
3 Angkop na color harmony
Pag-iimprenta ng T-shirts
Drowing Mekanikal
Kaalaman at kasanayan sa deve-
lopment ng padron
Prodyeksyong orotgrapiko at ng
drowing na oblik (oblique)
Pagbasa ng plano ng bahay/
gusali
Bahagi ng bahay/gusali ayon sa
klasifikasyon ng konstruksyon
Pagsesemento, rebar, elektrikal,
pagtutubero at sanidad,
balangkas
at sanidad, balangkas ng bahay,
pundasyon, pamakuan ng bubong
at pagtatapos ng bahay
4
Drowing na isometric sa prodyek-
syong ortograpik
Linyang dimensyon (dimension
line)
Working drowing
Pagmamason
Kasangkapan at ekwipment sa
pagmamason
Komposisyon ng kongkreto
Pagle-layout ng briks, bato at
bloke
Kongkretong paletada (plastering)
Pagkakabit ng tiles

Elektrikal
MARKA-
HAN
1 Instrumentong panukat
Simulain at teorya sa testing at
aplikasyon ng mga instrumentong
ng mga instrumentong panukat at
ang pangangalaga nito
Pagmemekaniko ng radyo
Batayan kaalaman sa elektroniks
Ugnayan ng voltahe, kuryente at
resistans
Sorsis ng elektrisidad
Simbolo at daglat (abbr.) pang-
elektroniks
Teknik sa paghinang
2 Mga gamit elektrikal at mga
aksesori
Uri ng lighting fixtures
Flourescent lamp fixtures
Pagsasaayos sa mga elektrikal
lighting fixtures at mga aksesori
Pagsubok sa elektroniks
Kasanayan sa paggamit ng mga
instrumentong pansubok-
elektroniks
Mga komponent sa elektroniks
Pagsusuri ng komponent
Kabuuang resistans sa serye,
paralel at kombinasyong serye-
parallel
3 Instalasyon ng kawad ng
kuryente
Paraan at praktis sa mga
residens-
yal at komersyal na instalasyon
National Building and Electrical
Code
Istandard na simbolong ginagamit
sa instalasyon ng kuryente
Mga paraan ng pagkabit ng
kuryente
Kapasitans at voltahe ng
kapasitor
Analisis ng sirkit
Batayang anyo ng sirkit
Dayagram na iskematik ng iba't
ibang uri ng sirkit
Operasyon ng radio receiver
Bahagi ng radio receiver
4 Koneksyong pangsignal at
pang-alarma
Teorya at aplikasyong pangsignal
Koneksyon sa bel at buzer sirkit
Koneksyong pangsignal
Karaniwang Amplifier Stages
Operasyon sa iba't ibang karani-
wang amplifier
Stages ng radio receiver
Trouble-shooting
Kasanayan sa pagkukumpuni/
serbisyo
kaugnay ng radio receiver

MARKA-
HAN
1 Refrigeration at
Air-Kondisyoning
Batayang teorya at simulain
Refrigeration system
Komponent ng isang refrigeration
system
Refrigeration cycle
2 Service Equipment
Paggamit ng panukat ng presyur
(gauge manifold)
Operasyon ng vacuum pump
Mga payping at fiting
Kasangkapan sa paggamit ng
copper tubing
Elektrikal
Mga simpleng koneksyong
elektrikal
3 Mga prinsipyo ng Air-
Kondisyoning
Simulain at teorya ng air-
Kondisyoning
Batayang sistemang pang Air-
Kondisyoning
4 Trouble-shooting ng Refrigeration
at Air-Kondisyoning
Kondenser at evaporeytor
Rubber grommet at spring
Tagas
De koryenteng motor at kontrol
motor terminal ng kompresor
Mga gawaing panserbisyo

Mekanikal
MARKA-
HAN
1 Gawaing Pang-Metal
Teknikal Drowing
Kaalaman at kasanayan sa
teknikal na drowing
Konstruksyong geometrikal
Points, lines, angles, polygon at
solid
Paggawa ng padron
Working drowing
Mekanikal (Awto-Mekaniks)
Mga batayang kaalaman sa
awtomotiv
Klasifikasyong pang-makina
Sistemang daluyan ng makina
(fuel system)
Pagpapadulas ng makina
(lubricating system)
2 Sheet Metalworks
Kaalaman at kasanayan sa sheet
metal work
Kasangkapang pangkamay
(handtools) sa sheet metal work
Pamaraan sa pagdugtong ng
metal sheet
Hakbang pangkaligtasan sa
paggawa
Sistemang pantambutso
(exhaust system)
Sistemang pang-elektrikal
(electrical system)
Sistemang pagpapaandar
(starting system)
3 Benchwork
Kaalaman at kasanayan sa metal
arc welding
Kagamitang pangkamay, ekwip-
ment at makinang gamit
Welding joint at mga simbolo
Teknik sa paghubog ng arko
Halaga ng materyal sa
proyektong
Pagwewelding
Sistemang pang-ignisyon
(ignition system)
Sistemang pagkakarga
(charging system)
Sistemang pangbusina
(horn system)
Sistemang pag-iilaw
(lighting system)
4 Pagsusukat (Metrology)
Kaalaman at kasanayan sa
pagsusukat
Sistemang pam-power
(power train system)
Clutch assembly

MARKA-
HAN
4 Tiyak na kagamitang panukat at
ang semi-precision measuring
tools
Pagbubutas
Kaalaman at kasanayan sa pag-
bubutas
Kagamitan sa work holding,
aksesori at ekwipment sa
pagbubutas
Transmisyon (transmission)
Asembleyang diferensyal at
pang-
axel (Differential and axle
assembly)
Sistemang pang-manibela
(steering system)
Sistemang pang-suspensyon
(suspension system)
Sistemang pang-preno
(brake system)
Mga wils at gulong (wheels and
tires)

Teknolohiyang Pangnegosyo
MARKA-
HAN
1 Ginagampanang papel ng
entreprenyursyip sa paglago
ng ekonomiya
Teorya kung paano lumalago
ang
ekonomiya ng isang bansa
Benepisyong sosyo-ekonomiko
sa entreprenyursyip
Entreprenyuryal Self-assess-
ment
Pagtataya ng personal entre-
prenyuryal characteristics ng
ng isang matagumpay na
entreprenyur
Paraan o estratehiya upang
mapabuti ang potensyal ng
isang indibidwal
Pagkilala sa mga oportunidad
na pangnegosyo
Personal na katangiang entre-
prenyuryal upang matukoy ang
prospectiv at ideyang pampro-
yekto
Pagkamalikhain at inobasyon
sa
pagtukoy sa mga ideyang
pangnegosyo
Ugnayan ng mga industriya
Ugnayan sa pag-iisip ng mga
proyekto
Pagpaplano ng Negosyo
Paghahanda ng isang simpleng
planong pagnenegosyo
Pagseset-up ng isang negosyo
2 Mga katangiang
entreprenyuryal
Kakayahang masukat ang sarili
sa larangang pang-
entreprenyuryal
o pagnenegosyo
Mapayaman ang potensyal ng
isang indibidwal
Katangian ng isang entreprenyur
sa
hinaharap
Pagtukoy sa mga oportunidad
o pagkakataong makapag-
negosyo sa paligid
Environmental scanning
Mga problema, hindi
matustusang
pangangailangan, resources at
trends
Siklo ng Bookkeeping
Responsibilidad ng isang
bukkiper
Terminolohiya at anyo ng
bukkiping
Gawain ng bukkiping
Tsart ng mga akawnt
Tagumpay at pagbagsak ng
sariling negosyo

MARKA-
HAN
3 Planong pagnenegosyo
Komponents ng isang planong
pagnenegosyo
Market survey
Planong pang-organisasyon
Pangangailangang pinansyal
Planong pangnegosyo
Introduksyon sa Fisibiliti ng
proyekto
Gamit istatistikal ng panganga-
ilangan at suplay
Pag-aaral ng pamilihan
Pag-aaral teknikal
Pagpili ng instrukturang organi-
sasyonal
Panloob na instruktura at isang
timetable na pamproyekto
Kakailanganing pangkapital at
hanguan ng kapital
Kapakipakinabang, likwid at
mapanatili
Pag-aaral finansyal
Mga teorya ng pamamahala
Proponent o manunulat ng mga
filosopiyang pamamahala
Iba't ibang konsepto at teorya
pamamahala
Teorya sa pamamahala sa iba't
ibang gawain sa isang organi-
sasyong pangnenegosyo
Pamamahala sa ika-21 siglo
empowerment, flexibility,
creativity, stewardship
4 Pagbuo ng simpleng gawaing
entreprenyuryal
Pangunahing batayan sa pag-
aari
ng negosyo
Pagbuo ng legal na negosyo
Suporta ng pamahalaan sa
maliliit
na negosyo
Kailangang fixed assets na
dapat
matugunan
Mga tungkuling pampama-
mahala
Responsibilidad ng pagpaplano
bilang tungkulin sa
pamamahala
Lawak ng pag-organisa
organisasyong fleksibol
tsart ng organisasyonal
antas ng pamamahala
Lawak ng staffing, pagdirek at
pagkontrol seleksyon at
rekrutment ng tauhang may

MARKA-
HAN
Pagkukunan ng pondo
Pagpili ng lokasyon ng negosyo
Pagkuha at pagsasanay ng
tauhan
Simpleng gawaing pangnegosyo
tamang mindset
pagtataya sa performans
motibasyon at pamumuno
Mga patakaran at regulasyong
nakaaapekto sa maliit na
negosyo
taxation, value added tax
patakaran at regulasyon
suporta ng pamahalaan sa
pagsulong at pagdevelop ng
ng maliit na negosyo

MGA MUNGKAHING ISTRATEHIYA AT KAGAMITANG
PAMPAGTUTURO
Upang lubusang makamit ang mga inaasahang bunga, maaaring gamitin ang
sumusunod na mga istratehiya at pamamaraan:
• Pangkatang Pagtuturo (Team Teaching)
Samahan ito ng mga guro (iba pang dalubhasa/mahuhusay na mga tao)
at mga mag-aaral, upang ang dalawa o higit pang mga guro ay
magkatuwang sa pagsasabalikat ng mga dapat sundin ng isang pangkat
ng mga mag-aaral.
• Panggagaya o Simulasyon (Simulation)
Ito’y pagbibigay ng mga halimbawang sitwasyon, pangyayari o kaganapan
sa tunay na buhay. Binibigyan nito ng pagkakataon ang mga mag-aaral na
tularan o gayahin ang mga halimbawang sitwasyon, pangyayari o
kaganapan sa pamamagitan ng paligsahan, pakikiangkop, pakikiisa,
pagsusuri at paggawa ng desisyon.
• Pagpapakita (Demonstration)
Ang pagsasalarawan (mayroon o walang paliwanag) ng isang proseso o
paraan na ibinibigay ng isang guro sa tulong ng mga halimbawa at kung
saan kailangan ang instrumento o kagamitan: ang kaugnayan nito sa
pagmamasid ng mga mag-aaral.
• Sama-samang Pagkatuto (Cooperative Learning)
Ito’y pamamaraan kung saan ang kasapi ng bawat pangkat ay
nagbabahagi ng kani-kanilang kaalaman at kasanayan tungkol sa isang
aralin. Nalilinang nito ang positibong pag-uugnayan at pagtutulungan ng
mga kasapi ng pangkat.
• Lakbay –aral (Educational Field Trip)
Ito’y ang pamamasyal sa isang lugar na tinatalakay upang personal na
makita ang pinag-aralan. Maari ding ang lugar ang gamiting motibasyon
sa pagkatuto ng isang aralin o pagsasagawa ng pakikipanayam at
pagsulat ng ulat sa makatotohanang mga karanasan at mga gawain.

• Paggawa ng Proyekto (Project-making)
Ito ang pagtatala ng mga hakbang o proseso na dapat sundin upang
makagawa ng isang mahusay at konkretong proyekto o produkto.
• Pagsasanay Pangkamalayan (Awareness Training)
Ito’y pagsasanay ng mga mag-aaral kung saan ang pansin ay nakatuon
sa pakikisalamuha/pakikilahok upang maragdagan ang sariling kamalayan
sa mga pagkakataong makapagpapaunlad sa pansariling
kakayahan/potensyal.
• Pakikipamuhay sa Komunidad (Community Immersion)
Ang pamamaraang ito ay katulad “Out-of-School-Work-Experience” kung
saan ang mag-aaral ay sinasanay at inihahanda sa tunay na buhay. Sa
gawaing ito, tumitira sa isang piniling komunidad ang mag-aaral upang
makipamuhay at makisalamuha sa mga tao/manggagawa upang
maranasan nila ang tunay na pangyayari sa loob at labas ng pagawaan.
MGA KAGAMITAN
1. Mga kagamitang pangkamay, pangmakina, pandrowing, pagluluto,
handikraft at sa iba pang saklaw
2. Overhead Projector
3. Cassette Tape
4. TV and VHS player
5. Personal Computer

BATAYAN NG PAGMAMARKA
TEPP sa una at ikalawang taon
Pangmarkahang Pagsusulit - 25%
Pangyunit/mahabang pagsusulit - 10%
Maikling pagsubok/ Pagsubok
ng kakayahan - 20%
Partisipasyon - 15%
Praktikum - 15%
Proyekto - 15%
KABUUAN - 100%
TEPP sa ikatlo at ikaapat na taon
Pangmarkahang Pagsusulit - 25%
Pangyunit/mahabang pagsusulit - 10%
Maikling pagsubok/ Pagsubok
ng kakayahan - 20%
Partisipasyon - 15%
Praktikum - 10%
Proyekto - 20%
KABUUAN - 100%

MGA KASANAYAN SA PAMPAGKATUTO
UNANG TAON
I. SINING PANTAHANAN
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Sining Pantahanan,
inaasahang matatamo ng mga mag-aaral ang sumusunod:
Ang Tahanan at Buhay Pampamilya
1. Pagbuo ng kasiya-siyang pananaw sa buhay
1.1 Natatalakay ang mga salik na nakakaimpluwensiya sa pananaw ng
tao sa buhay
1.2 Nakikilala ang mga pansariling kahinaan at kalakasan bilang tao at
bilang miyembro ng pamilya
2. Mga tungkulin para sa sarili at sa pamilya
2.1 Nakabubuo ng mga tunguhin para sa sarili at sa pamilya tungo sa
pagkakaroon ng kasiya-siyang ugnayan sa pamilya
3. Pagpapahalaga ng isang ideyal na pamilyang Pilipino
3.1 Napapanatili ang mga pagpapahalaga ng isang ideyal na
pamilyang Pilipino
4. Tungkulin ng responsableng magulang
4.1 Naibibigay ang tungkuling ginagampanan ng responsableng
magulang sa paghubog ng pagpapahalaga ng mga kasapi ng
pamilya
5. Tungkulin bilang responsableng kasapi ng pamilya
5.1 Nagagampanan ang sariling tungkulin bilang isang responsableng
kasapi ng pamilya
6. Produktibong gawaing panlibangan ng pamilya
6.1 Nakalalahok nang aktibo sa kasiya-siya at kapaki-
pakinabang/produktibong gawaing panlibangan ng pamilya

7. Responsibilidad sa pagharap sa di-inaasahan
7.1 Natatalakay kung paano tatanggapin ang mga di-inaasahan
Pamamahay at Pangkabuhayang Pampamilya
1. Aplikasyon ng mga simulain ng sining at disenyo sa pagpili at pag-aayos ng
bahay
1.1 Nagagawa na ang tahanan ay angkop na tirahan, komportable at
kaakit-akit sa pamamagitan ng aplikasyon ng mga simulain ng
disenyo sa bahay at pagpili at pag-aayos ng mga kasangkapan o
farnityur at iba pang kagamitan
2. Mga paraan sa pagpapagaan ng mga gawain sa bahay
2.1 Nakapagmumungkahi ng mga paraan sa pagpapagaan ng mga
gawain sa bahay
3. Plano sa pagpapanatili ng kalinisan at kaayusan sa bahay
3.1 Nakabubuo ng plano para sa pagpapanatili ng kalinisan at
kaayusan sa bahay
4. Simpleng pagkukumpuni sa tahanan
4.1 Nagagampanan ang ilang simpleng pagkukumpuni sa tahanan
1. Kahalagahan ng kalusugan at wastong nutrisyon
1.1 Natatalakay ang kahalagahan ng kalusugan at mabuting nutrisyon
2. Mga mahahalagang simulain ng wastong nutrisyon at pagpaplano ng
balanseng pagkain
2.1 Naipahahayag ang kahalagahan ng pagpaplano ng balanseng
pagkain
3. Wastong panimula at pag-iimbak ng pagkain
3.1 Natatalakay ang mga paraan sa pag-iimbak ng pagkain para
mapanatili ang mga sustansya nito

4. Pagpaplano at paghahanda ng simpleng almusal
4.1 Nailalapat ang mga simulain sa pagpaplano at paghahanda ng
simpleng almusal
Batayang Pananahi ng Damit
1. Kagamitang panahi at ekwipment
1.1 Naipakikita ang kaalaman sa paggamit ng mga kagamitang
panahi at ekwipment
2. Simpleng pagkukumpuni at pangangalaga ng makina
2.1 Nasusuri ang mga sanhi ng sira ng isang makinang panahi
2.2 Nailalapat ang kaalaman sa pagkukumpuni ng mga sirang makina
3. Iba’t ibang uri ng tela at palamuti sa pananamit
3.1Natutukoy ang iba’t ibang uri ng tela at palamuti sa pananamit

II. SINING PANG-AGRIKULTURA AT PANGISDAAN
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Sining-Agrikultura at
Pangisdaan, inaasahang matatamo ng mga mag-aaral ang sumusunod:
Produksyon ng Halaman
1. Naipakikita ang pagkaunawa sa mga batayang salik na nakaapekto sa
paglago ng halaman
1.1 Naililista ang mga salik na dapat isaalang-alang sa pagpili ng angkop na
hardin o lugar na taniman
1.2 Natutukoy ang mga epekto ng bawat salik sa paglago ng halaman
1.3 Natatalakay ang kahalagahan ng klima na angkop sa paglago ng
halaman
2. Naipakikita ang kakayahang magamit ang kaalaman sa mga praktis na
kultural na napapanood sa produksyon ng mga gulay at iba pang pananim
2.1 Napipili ang mga binhi
2.1.1 Napahahalagahan ang kabutihan ng pagpili ng mga tamang binhi
2.1.2 Nailalarawan ang tamang pagpili ng mga binhi at kung paano itong
maiimbak para magamit sa hinaharap
2.1.3 Napag-iiba ang mga pamaraan sa pagsubok sa mga binhi
2.1.4 Nakokompyut ang porsyento ng pagpapatubo o pagpapasibol ng
mga binhi
2.2 Paghahanda ng Lupa
2.2.1 Natatalakay ang kahalagahan ng tamang paghahanda ng lupa
2.2.2 Naipaliliwanag ang wastong pamamaraan ng paghahanda ng
lupang angkop para sa isang partikular na uri ng gulay at iba pang
pananim
2.2.3 Nakapaghahanda ng lupa para sa pagtatanim na gumagamit ng
angkop na mga kagamitan at ekwipment sa pagtatanim
2.3 Pagtatanim
2.3.1 Naipaliliwanag ang dalawang pangkaraniwang pamamaraan
metodo sa pagtatanim ng mga binhi
2.3.2 Nakapagbibigay ng halimbawa ng mga buto/binhi na tuwiran at di-
tuwiran itinanim
2.3.3 Natatalakay ang mga kabutihan ng pagsunod sa tamang agwat,
lalim ng lupa at dami ng mga buto/binhi sa pagtatanim

2.3.4 Nasusuri ang iba’t ibang salik na nakapag-aambag sa matagumpay
na pagtubo at paglago ng mga buto/binhi
2.3.5 Naaalagaan ang mga binhi
2.3.6 Nakapagtatanim ng mga gulay na iniangkop sa lokalidad
2.4 Irigasyon at Suplay ng Tubig
2.4.1 Natatalakay ang kahalagahan ng tubig sa paglago ng halaman
2.4.2 Nailalarawan ang iba’t ibang pamamaraan sa pagdidilig ng mga
halaman
2.5 Pagbunot ng mga Damo at Kultivasyon
2.5.1 Naipaliliwanag ang kabutihan ng pagbunot ng mga damo sa lupa at
kultivasyon
2.5.2 Natutukoy ang uri ng mga damo
2.5.3 Nakikilala ang iba’t ibang kasangkapan na magagamit sa
kultivasyon ng halaman
2.5.4 Nailalarawan ang iba’t ibang paraan ng paghahanda ng kompost
2.6 Paglalagay ng Abono o Pataba sa Lupa
2.6.1 Napag-iiba ang organiko at di-organikong pataba sa lupa
2.6.2 Natutukoy ang iba’t ibang elemento na matatagpuan sa organikong
abono
2.6.3 Natatalakay ang mga tungkulin ng tatlong pangunahing elemento
ng abono
2.6.4 Nakapagbibigay ng mga halimbawa ng organikong pataba
2.6.5 Nagagamit ang pataba sa halaman
2.7 Mga Peste, Sakit at Pagkontrol
2.7.1 Nakaklasifika ang mga karaniwang peste at mga sakit ng halaman
2.7.2 Naipaliliwanag kung paano dinadapuan ng peste ang mga halaman
2.7.3 Nailalarawan ang mga senyales at sintomas ng mga karaniwang
sakit

2.8 Pag-aani at Pagtitinda ng mga Produktong Pansakahan
2.8.1 Natatalakay ang kahalagahan sa paggamit ng tamang teknik sa
pag-aani para epektibong maibenta ang mga produktong
pansakahan
2.8.2 Nailalarawan ang mga estratehiya sa pagbebenta ng mga
produktong pansakahan
Paghahayupan
1. Naipamamalas ang gamiting kaalaman sa pagpapasimula ng
panghahayupan
1.1 Natitiyak ang kapakinabangan sa pagmamanukan at paghahayupan
1.2 Nailalarawan ang aydiyal na lugar para sa pagmamanukan at pag-
aalaga ng livestock
1.3 Natutukoy ang mga salik na nakakaapekto sa seleksyon ng aalagaang
hayop
1.4 Nailalarawan ang karaniwang uri at lahi ng mga manok at livestock na
inaalagaan sa lokalidad
2. Naipamamalas ang kakayahan sa pag-aalaga at pagpaparami ng hayop
2.1 Nailalarawan ang iba’t ibang kulungan, kagamitan at ekwipment sa
pagmamanukan at pag-aalaga ng livestock
2.2 Napipili ang uri at lahing aalagaan
2.3 Natatalakay ang iba’t ibang sangkap ng pagkain ng hayop
2.4 Nakabibigay ng tamang dami ng pagkaing kailangan ayon sa edad ng
mga hayop
2.5 Nasusunod ang tamang kailanganin sa pagpapakain sa mga hayop
2.6 Napananatili ang kalinisan at sanitasyon ng kulungan, kagamitan at
ekwipment
Produksyon ng Isda
1. Naipakikita ang kaalaman sa bawat lawak ng produksyon ng isda
1.1 Paghuhuli ng isda
1.1.1 Naipaliliwanag ang batayang konsepto/simulain at kahala-gahan ng
paghuhuli ng isda

1.1.2 Nauuri ang iba’t ibang mga batayang kagamitan sa pangingisda
ayon sa instruktura at gamit
1.1.3 Natatalakay ang operasyon ng bawat kagamitan sa pangingisda
1.1.4 Nakagagawa ng batayang kagamitan sa pangingisda
1.2 Pagkukultura ng Isda
1.2.1 Naipaliliwanag ang batayang konsepto/simulain at kahala-gahan ng
pagkukultura ng isda
1.2.2 Natatalakay ang bawat yugto sa pagkukultura ng isda at ang
nakapaloob na mga simulain at pamaraan
1.2.3 Natutukoy ang pagkakaiba ng mga katangian ng iba’t ibang anyong
tubig sa lugar na kung saan pinalalaki ang mga isda at ang
pamamahala dito
III. SINING PANG-INDUSTRIYA
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Sining Pang-Industriya,
Drafting
1. Naipamamalas ang kakayahan sa paggamit ng mga kaalaman sa drafting
1.1Naipaliliwanag ang wastong gamit at pangangalaga sa mga kasangkapan,
instrumento at ekwipment sa drafting
1.2Nakaguguhit ng linyang gabay sa pagleletra na isinasaalang-alang ang
tamang bigat
1.3Naipaliliwanag ang ebolusyon ng mga istilo sa pagleletring
1.4Naipaliliwanag ang kahalagaan ng proposyon at tamang pag-aagwat s
pagleletring
1.5Naipaliliwanag nang wasto ang alphabet of lines at ang gamit ng mga ito
1.6Naiguguhit nang tama ang alphabet of lines
1.7Naipaliliwanag ang mga uri ng panukat
1.8Naisasagawa ang mga pagsasanay sa malayang pagguhit sa paraang
ortograpiko
Handikraft (Kawayan, Yantok, Produktong Abaka, Katad at iba pang Katutubong
Materyales)
1. Naipamamalas ang kakayahan sa paggamit ngmga batayang kaalaman sa
handikraft
1.1 Naipaliliwanag ang implikasyon ng handikraft sa pagpapalago ng
ekonomiya ng bansa

1.2 Natutukoy ang mga bagay na takaw-sunog at ang panganib sa
paggamit ng kemikal
1.3 Nasusunod ang mga alituntuning pangkaligtasan sa paggawa sa
shop
1.4 Natutukoy ang mga uri at gamit ng mga kasangkapan at
kagamitan sa handikraft
1.5 Nagagamit ng maingat ang mga kasangkapan, kagamitan,
materyales at suplay
1.6 Nailalarawan ang mga katangian ng iba’t ibang katutubong
materyales, suplay at mga aksesoring ginagamit sa
handikraft
1.7 Naipaliliwanag ang proseso at paggamot ng mga
materyales
1.8Natutukoy ang iba’t ibang uri ng mga habi
1.9 Nakapaghahanda ng talaan ng materyales at suplay
1.10 Nakapaghahanda ng isang planong pamproyekto
1.11 Nakabubuo ng isang proyekto
Gawaing Kahoy
1. Naipamamalas ang kakayahan sa paglalapat ng mga batayang kaalaman sa
gawaing kahoy
1.1 Naisasagawa ang tamang paggamit at pangangalaga ng iba’t
ibang kasangkapan at ekwipment sa gawaing kahoy
1.2 Natutukoy ang iba’t ibang kasangkapang pamutol sa gawaing
pangkahoy
1.3 Naipaliliwanag kung papaano inihahasa ang iba’t ibang
kasangkapang pamutol
1.4 Nakaklasifika ang mga materyales na ginagamit sa gawaing
kahoy
1.5 Naipaliliwanag ang gamit ng bawat materyales
1.6 Naipaliliwanag ang tamang pagkuha ng sukat gamit ang angkop
na kasangkapan
1.7 Nakapagtitipid sa paggamit ng mga materyales at suplay
1.8 Natutukoy ang iba’t ibang uri at gamit ng mga dugtungang kahoy
1.9 Nakabubuo ng iba’t ibang dugtungang kahoy
IV. ENTREPRENYURSYIP
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Entreprenyursyip, inaasahang
matatamo ng mga mag-aaral ang sumusunod:

Konsepto ng Entreprenyursyip
1. Naipamamalas ang kaalaman sa mga konsepto ng entreprenyursyip
1.1 Naipakikita ang development ng sirkulasyon ng pera
1.2 Nabibigyang-kahulugan ang entreprenyursyip sa konteksto ng
mga maliliit at katamtamang laking industriya
1.3 Nailalarawan ang papel na ginagampanan ng entreprenyursyip sa
paglago ng ekonomiya
1.4 Natutukoy ang iba't iibang mag oportunidad pangnegosyo sa isang
komunidad
Mga Uri ng mga Gawaing Entreprenyuryal
1. Naipamamalas ang gamiting kaalaman sa pagtitingi (retailing)
1.1 Nailalarawan ang pagtitingi bilang isang gawaing pang-
entreprenyur
1.2 Nailalarawan ang iba’t ibang uri ng pagbebenta
1.3 Natatalakay ang ilang tiyak na halimbawa ng pagtitingi
1.4 Naipaliliwanag kung paano nakaaapekto ang mga gawaing ito sa
ikatatagumpay ng negosyo
1.5 Nakikilala ang kahalagahan ng pagbebenta sa ekonomiya
2. Naipamamalas ang gamiting kaalaman sa kahalagahan ng pagma-
manufaktura
2.1 Nailalarawan ang pagmamanufaktura bilang isang gawaing
entreprenyuryal
2.2 Natutukoy ang iba’t ibang uri ng negosyo sa pagmamanufaktura
2.3 Naipaliliwanag ang mga gawaing may kaugnayan sa negosyong
pagmamanufaktura
2.4 Natutukoy ang mga halimbawa ng mga produktong mina-manufaktura
2.5 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagmamanufaktura sa
paglago ng ekonomiya
2.6 Nasusuri ang kahalagahan ng pagiging malikhain sa
pagmamanufaktura
2.7 Nakapagpapasya ng mahusay sa pagpili ng mga
produktong imamanufaktura
3. Naipamamalas ang pang-unawa sa mga batayang konsepto ng uring
serbisyo ng gawaing pang-entreprenyur
3.1 Nailalarawan ang serbisyo bilang isang gawaing pang-entreprenyur
3.2 Naiisa-isa ang mga gawaing may kaugnayan sa negosyong panserbisyo
3.3 Naipaliliwanag ang kabutihan ng mga gawaing may kaugnayan sa

negosyong panserbisyo
3.4 Natatalakay ang mga tiyak na halimbawa ng negosyong nagbi-
bigay ng serbisyo sa komunidad
3.5 Nakikilala ang kahalagahan sa ekonomiya ng mga negosyong
nagbibigay serbisyo
Kailanganin ng Karerang Entreprenyuryal
1. Naipamamalas ang kakayahang magamit ang mga kaalamang
entreprenyuryal sa pagpapalakad ng negosyo
1.1 Naiisa-isa ang mga aspetong kailangan sa pagpili ng negosyo
1.2 Nae-evaluweyt ang mga uri ng gawaing entreprenyuryal
1.3 Napipili ang uri ng gawaing entreprenyuryal na maaring isagawa
1.4 Natutukoy ang mga batayang kailanganin sa pamamahala ng isang
negosyo
1.5 Nakikilala ang kahalagahan ng pagpaplano sa pagpapasimula at
pagpapatakbo ng negosyo
1.5.1 Naiguguhit ang tamang lay-out sa isang negosyo/pabrika
1.5.2 Natutukoy ang aydiyal na lugar para sa isang negosyo/ pabrika
Introduksyon sa Edukasyong Pangkompyuter
1. Naipamamalas ang batayang kaalaman sa pagmamakinilya
1.1 Natutukoy ang iba’t ibang uri at gamit ng bawat bahagi ng
makinilya
1.1 Natutukoy ang batayang kaalaman sa paggamit ng makinilya
1.2 Natatakay ang kahalagahan ng bilis at kawastuhan sa pagma-makinilya
1.3 Nasusunod ang tamang pamantayan sa pagmamakinilya
1.3.1 Bilis
1.3.2 Kawastuhan
1.4 Naiisa-isa ang mga puntos na dapat tandaan sa araw-araw na
pangangalaga ng makinilya
1.5 Naipakikita ang tamang pag-upo at tamang posisyon ng mga kamay sa
pagmamakinilya
2. Naipamamalas ang kaalaman sa kompyuter
2.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng edukasyong pangkompyuter
2.2 Nailalahad ang kasaysayan ng kompyuter
2.3 Naiisa-isa ang iba’t ibang uri ng kompyuter
2.3.1 Ayon sa layunin
2.3.2 Ayon sa kapasidad

2.3.3 Ayon sa gamit ng mga datos
2.4 Naipaliliwanag ang iba’t ibang katangian ng kompyuter
2.5 Natatalakay ang mga kakayahan ng kompyuter
2.6 Naibibigay ang pagkakaiba ng hardware sa software
2.7 Natutukoy ang mga bahagi ng micro-computer
2.8 Natatalakay ang sistemang pangkompyuter

IKALAWANG TAON
SINING PANTAHANAN
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Sining Pantahanan, inaasahang
Tahanan at Buhay-Pampamilya
Naipamamalas ang pag-unawa sa mga tin-edger sa kanilang relasyon sa
pamilya at mga kaibigan
1. Ang developmental tasks ng isang tin-edger
1.1 Nasusuri ang developmental tasks, katangian, beheybyoral, pag-
aadjust sa relasyong pampamilya at kasiya-siyang buhay ng isang
tin-edger
2. Pakikipag-ugnayan ng tin-edger sa mga kasapi ng pamilya at mga kaibigan
2.1 Natatalakay ang mga salik sa pagtataguyod sa
pagkakaroon at pag-iingat sa kaibigan
2.2 Natatalakay ang kaaya-ayang pagpapahalagang personal na
dapat taglayin ng isang tin- edger
3. Paglutas sa karaniwang suliranin ng isang tin-edger
3.1 Natatalakay ang mga paraan kung paano malulutas ng tin-
edger ang kanyang mga suliranin
Pamamahay at Pangkabuhayang Pampamilya
Naipamamalas ang kaalaman sa pamamahala ng mga gawaing
pantahanan
1. Mga salik na nakakaimpluwensiya sa pamamahala ng tahanan
1.1 Natatalakay ang mga desisyon bilang aspeto ng
pamamahala ng tahanan
1.2 Naipaliliwanag ang mga salik na nakakaimpluwensiya sa
pamamahala ng tahanan

2. Pamamahala sa sariling oras, lakas at panahon
2.1 Natatalakay ang mga salik na nakaaapekto sa paggamit ng
oras, lakas at panahon
2.2 Nakapagpaplano ng matalinong paggamit ng oras, lakas at
panahon
3. Personal at pampamilyang badget
3.1 Nasusuri ang kita at gastos ng pamilya
3.2 Natatalakay ang kahalagahan ng badget pampamilya at ang
mga sangkap at elemento nito
3.3 Nakapaghahanda ng personal na badget, paggastos ayon sa
badget
Naipamamalas ang kakayahang mailapat ang mga simulain ng mabuting
nutrisyon sa paghahanda ng iba’t ibang pagkain ng iba’t ibang grupo ng tao, at
kakayahang makapaghanda at makapagsilbi ng pagkain para sa iba’t ibang
okasyon
1. Pagkaing kailangan ng iba’t ibang grupo ng tao
1.1 Natatalakay ang epekto ng laki ng pamilya sa pangangailangan sa
pagkain ng iba’t ibang grupo ng tao
1.2 Naililista ang mga pagkain na nararapat sa iba’t ibang grupo ng tao
2. Mga iminumungkahing sukatan ng kailangang pagkain (RDA)
2.1 Nasusuri ang iminumungkahing dietary allowance para sa iba’t
ibang grupo ng tao
3. Pagpaplano ng pagkain para sa tanghalian/hapunan at espesyal na okasyon
3.1 Natatalakay ang mga salik sa pagpaplano ng pagkain para sa
tanghalian/hapunan at espesyal na okasyon
3.2 Nakapagpaplano ng angkop na putahe para sa tanghalian/
hapunan at espesyal na okasyon
4. Panuntunan para sa paghahanda ng pagkain
4.1 Nakapaghahanda ng badget para sa pagkain ng tanghalian/
hapunan at espesyal na okasyon

5. Paghahanda ng pagkain para sa tanghalian /hapunan at espesyal na
okasyon
5.1 Nakapaghahanda ng mga pagkain para sa tanghalian/hapunan at
espesyal na okasyon
6. Pag-aayos sa mesa
6.1 Naisasagawa ang pag-aayos ng mesa sa paghahain ng mga
putahe/pagkain para sa tanghalian/hapunan at espesyal na
okasyon
7. Pag-evalweyt ng inihandang pagkain sa tanghalian/hapunan at espesyal na
okasyon
7.1 Nae-evalweyt ang inihandang mga pagkain batay sa mga
tanggap na panuntunan o istandard
Batayan sa Pananahi
Naipamamalas ang kaalaman at kakayahan sa pagkuha ng sukat,
paggawa ng padron at pananahi ng short pants
1. Tamang pagkuha ng sukat ng katawan
1.1 Natutukoy ang mga kinakailangang sukat at naipapaliwanag
ang mga hakbang sa pagkuha ng sukat
1.2 Nakukuha ang wastong sukat ng katawan
2. Paggawa ng padron ayon sa tailor’s square method para sa short pants
2.1 Natatalakay ang mga hakbang sa paggawa ng padron
3. Etika sa pananahi
3.1 Nasusunod ang panuntunan at etika sa pananahi
4. Pananahi ng short pants
4.1 Natatahi ang istandard short pants gamit ang metodong yunit
4.1.1 Nasusunod ang sistematikong hakbang sa pananahi
5. Pagpapahalaga sa isang istandard na short pants na mahusay ang akop (well
fit) at pagkatahi

5.1 Naipakikita ang pagpapahalaga sa isang istandard na short
pants na mahusay ang akop at pagkatahi
SINING PANG-AGRIKULTURA AT PANGISDAAN
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Sining Pang-Agrikultura at
Pangisdaan, inaasahang matatamo ng mga mag-aaral ang sumusunod:
Produksyon ng Prutas at mga Tree Crop
1. Naipamamalas ang gamiting kaalaman sa mga simulain, praktis at teknik sa
pagtatanim ng mga punong-prutas (fruit trees) at produksyon ng mga tree
crop
1.1 Produksyon ng punong-prutas
1.1.1 Naipaliliwanag ang iba’t ibang metodo na nakakaapekto sa paglaki
ng mga punong-prutas
1.1.2 Natatalakay ang kahalagahan ng klima, lupa at tubig sa
produksyon ng mga tree crop
1.1.3 Nailalahad ang iba’t ibang mga metodo sa pagpaparami ng
halaman
1.1.4 Natatalakay ang tamang paraan sa pagpupunla ng mga prutas at
tree crop
1.1.5 Nakapaghahanda ng magagandang kagamitan sa pagtatanim
1.1.6 Natatalakay ang mga hakbang at teknik sa pagtatanim ng punong-
prutas
1.1.7 Natatalakay ang mga metodo sa pagtatanim ng punong-prutas
1.1.8 Naipakikita ang tamang agwat na kailangan para sa iba’t ibang
punong-prutas
1.1.9 Natutukoy ang mga oportunidad sa panserbisyo, pagpaparami ng
punla ng mga puno sa paaralan, bahay at komunidad
1.1.10 Nakapaglalagay ng mga tree guard
1.1.11 Naaalagaan ang mga pananim sa pamamagitan ng tamang
pagdilig at pataba
1.1.12 Naipakikita ang mga paraan ng pag-iwas at pagkontrol sa peste at
sakit na dumarapo sa mga puno
1.1.13 Nagagamit ang tamang teknik sa pag-aani, pag-iimbak at
pagbebenta ng mga prutas
1.2 Produksyon ng Tree Crop
1.2.1 Natutukoy ang mga karaniwang puno na tumutubo sa kagubatan
1.2.2 Natatalakay ang kahalagahan ng pangangalaga at konserbasyon
ng kagubatan

1.2.3 Nakapagtatanim ng kahit isang puno sa paaralan, tahanan at
komunidad
Paghahayupan
1. Naipakikita ang kakayahan sa pangangasiwa ng pagmamanukan at
paghahayupan sa sariling looban
1.1 Naipaliliwanag ang mga pamantayan na ginagamit sa pagmamanukan at
paghahayupan
1.2 Natatalakay ang mga pamamaraan sa pamamahala ng pagmamanukan
at paghahayupan
1.3 Natatalakay ang kahalagahan ng paglalaan ng tamang kulungan,
kagamitan at komponent
1.4 Nakabubuo ng pakainan at iba pang mga pasilidad
1.5 Natatalakay ang mga proseso sa pormulasyon ng pagpapakain
1.6 Naipaliliwanag ang mga pangangailangan sa mahusay na programa sa
paggagamot at pagbabakuna
1.7 Naipaliliwanag ang karaniwang peste at sakit at ang pagkontrol sa mga
ito
1.8 Naisasagawa ang isang proyektong panlooban na akma sa lokalidad
1.9 Nasusuri ang iskema sa pagbebenta ng hayop at ang mga kauring
produkto nito
1.10 Nakapagpapanatili nang wastong rekord
Produksyon ng Isda
1. Naipakikita ang gamiting kaalaman sa bawat lawak ng produksyon ng isda
1.1 Panghuhuli ng isda
1.1.1 Natutukoy ang mahalagang materyales, kasangkapan at
ekwipment sa paghabi ng lambat
1.1.2 Natutukoy ang mga bahagi ng mesh
1.1.3 Nakapaghahabi ng lambat batay sa ibinigay na dimensyon
1.2 Pagkukultura ng isda
1.2.1 Natutukoy ang mga karaniwang isdang pantubig sa lokalidad na
maaaring alagaan at paramihin sa looban o fishpond
1.2.2 Natatalakay ang bawat hakbang at mahalagang konsiderasyon sa
paghahanda at paggawa ng pond
1.2.3 Naipaliliwanag ang pamamahala ng operasyon sa palaisdaan

III. SINING PANG-INDUSTRIYA
(General Shop)
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Sining Pang-Industriya,
Elektrisidad
1. Naipakikita ang kakayahan sa paggamit ng batayang kaalaman sa
elektrisidad
1.1 Naipaliliwanag ang “electron theory “
1.2 Natutukoy ang pinagkukunan ng elektrisidad
1.3 Naipaliliwanag ang dalawang uri ng sirkit
1.4 Naipaliliwanag ang ugnayan ng voltahe, kuryente at resistans
1.5 Nasasagot ang mga problema para sa resistans, kuryente at
voltahe gamit ang siris at paralel na koneksyon
1.6 Natutukoy ang mga elektrikal kondaktor at insuleytor
1.7 Natutukoy ang mga devices at aplayans na elektrikal
1.8 Nagagamit ng maayos ang mga pangunahing kasangkapan at
instrumentong elektrikal
1.9 Nakapagkakabit ng simpleng sirkit na pansindi at pampatay ng
ilaw
1.10 Nakakagawa ng extensyon kord at kauri nito
1.11 Naisasagawa ang mga hakbang pangkaligtasan
Elektroniks
1. Naipakikita ang kakayahan sa paggamit ng batayang kaalaman sa radyo
mekaniks
1.1 Naisasagawa ang mga hakbang pangkaligtasan habang
gumagawa
1.2 Nasusunod ang mga wastong gamit at pangangalaga ng mga
kasangkapan at instrumentong pang elektroniks
1.3 Naipaliliwanag ang mga gamit ng iba’t ibang komponent na
elektroniks
1.4 Naiguguhit ang simbolong iskematik ng mga komponent na
elektroniks
1.5 Natutukoy ang mga dayagram na ginagamit sa elektroniks
1.6 Nababasa ang mga valyu ng mga kapasitor at iba pang
komponent sa pamamagitan ng mga nakalimbag na ispesifikasyon
1.7 Nabibigyang kahulugan ang color coding ng resistor
1.8 Nakababasa ng multi-tester

Gawaing-Metal
1. Naipamamalas ang gamiting kaalaman at kasanayan sa gawaing-metal
1.1 Naipaliliwanag ang mga katangian ng iba’t ibang uri ng metal at
ang ispesifikasyon nito
1.2 Nagagamit nang wasto ang iba’t ibang kasangkapan at ekwipment
sa gawaing-metal
1.3 Naisasagawa ang tamang pag-iingat habang gumagawa
1.4 Naisasagawa ang tamang pangangalaga at mentenans ng mga
kasangkapan at ekwipment
1.5 Naisasagawa ang mga tiyak na pagsukat sa paggawa ng proyekto
1.6 Nakabubuo ng kapaki-pakinabang na proyekto sa gawaing-metal
IV. ENTREPRENYURSYIP
Sa loob ng isang markahang pag-aaral sa Entreprenyursyip, inaasahang
matatamo ng mga mag-aaaral ang sumusunod:
Mga Kakayahang Entreprenyuryal
1. Naipakikita ang kaalaman sa mga personal na kakayahan ng isang
entreprenyur
1.1 Nailalarawan ang mga kakayahang kailangan ng isang mahusay na
entreprenyur
1.2 Natutukoy ang mga kalakasan at kahinaan ng Pilipinong entreprenyur
1.3 Natataya ang sarili bilang isang potensyal na entreprenyur
1.4 Natutukoy ang ilang problemang hinaharap ng entreprenyur
1.5 Nagagamit ang pagkamalikhain sa paglutas ng mga praktikal na suliranin
na hinaharap ng isang entreprenyur
Mga Kasanayang Manejerial
1. Naipakikita ang kaalaman sa mga gawaing enteprenyuryal
1.1 Natatalakay ang pamamahala bilang isang mahalagang salik sa gawaing
entreprenyuryal
1.2 Nagagamit ang mga teoryang pampamamahala sa mga praktikal na
sitwasyon
1.3 Napag-iiba ang tatlong batayan ng pagmamay-ari ng negosyo
1.4 Napag-iiba ang mga uri ng organisasyong pangnegosyo ayon sa
pagmamay-ari, buhay, tagal, at layabiliti

1.5 Naipaliliwanag ang mga salik na nakaaapekto sa pagmamay-ari ng
negosyo
Mga Gawaing Entreprenyuryal
1. Naipakikita ang kakayahang magamit ang retailing (pagtitingi), manufakturing,
uring serbisyo ng gawaing entreprenyuryal
1.1 Naipamamalas ang kakayahang magamit ang retailing bilang isang
gawaing entreprenyuryal
1.1.1 Nailalahad ang saklaw at kahalagahan ng retailing
1.1.2 Naibibigay ang iba’t ibang uri ng negosyong retailing
1.1.3 Nauuri ang iba’t ibang outlet ng retailing ayon sa:
• anyo ng pagmamay-ari
• level ng serbisyo
• linya ng kalakal (merchandize line)
• paraan ng operasyon
1.1.4 Natatalakay ang siklo ng buhay ng retailing (retail life cycle)
1.2 Naipakikita ang kakayahang magamit ang manufakturing bilang gawaing
entreprenyuryal
1.2.1 Naibibigay ang kahalagahan ng pagpaplanong pampro-duksyon
1.2.2 Natatalakay ang mga konsiderasyong pamproduksyon at aspetomg
pampinansyal ng negosyo
1.2.3 Naipaliliwanag ang mga alternatibong hakbang at sistemang
pamproduksyon
1.2.4 Naibibigay ang mga katangian ng isang mahusay na pagawaan
(workplace), lokasyon at layout
1.2.5 Natutukoy ang mga konsiderasyon sa pagpili ng kasang-kapan,
ekwipment at mashineri sa pagtiyak sa mga lingkurang pantauhan
(manpower utilities) at iba pang mga kaugnayan na kailanganing
pamproduksyon
1.3 Naipakikita ang kakayahang magamit ang uring serbisyo ng gawaing
entreprenyuryal
1.3.1 Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng mga paninda/kalakal at serbisyo
1.3.2 Naipaliliwanag ang apat (4) na I ng mga serbisyo: intanjibiliti,
inkonsistensi, inseparabiliti, at inventori
1.3.3 Nauuri ang mga serbisyo ayon sa:
• paraan ng deliberi (tao o ekwipment)

• mga uri ng oraganisasyon (may tubo o walang tubo)
• ahensyang mag-iisponsor
1.3.4 Nailalarawan ang ebalwasyon ng mamimili sa proseso ng pagbili
1.4 Naipakikita ang kakayahang magamit ang kanais-nais na gawi sa
pagnegosyo
1.4.1 Nakukwenta ang “mark-up” at “mark-down” ng mga presyo
1.4.2 Nakapaghahanda ng tag ng presyo at poster
1.4.3 Naipaliliwanag ang iba’t ibang paraan ng promosyon upang tumaas
ang benta
1.4.4 Natutugunan ng wasto ang order ng mga mamimili
1.4.5 Naipakikita ang katapatan sa pagbibigay ng resibo
1.4.6 Naipakikita ang pagiging magalang at mahusay sa pagbibigay-
serbisyo sa mga kostumer
1.4.7 Naibabalot ng maayos ang mga binili ng kostumer
1.4.8 Naiisaalang-alang ang mga karapatan ng mga konsyumer
Introduksyon sa Edukasyong Pangkompyuter
1. Naipakikita ang kakayahan sa pagsisimula sa pagmamakinilya at
pagkokompyuter
1.1 Nakikilala ang mga teklado (keys) ng makinilya
1.2 Nailalagay ang mga daliri sa tamang tekladong pang-alfabeto
1.3 Nakapagsasanay nang ganap sa pamamagitan ng dril na
homekeys at reaches
1.4 Napaghahambing ang mga teklado ng makinilya sa keyboard ng
kompyuter
1.5 Naipalililiwanag ang mga gamit ng function keys
2. Naipakikita ang kahalagahan sa pagpapaandar ng kompyuter
2.1 Naibibigay ang kabutihan at di-kabutihan ng kompyuter
2.2 Natatalakay ang iba’t ibang uri ng disk
2.3 Nakikilala ang mga bahagi ng disk
2.4 Natatalakay ang wastong paggamit ng data diskette
2.5 Naipaliliwanag ang mga hakbang pangkaligtasan na napapaloob
sa operasyon ng mikro-kompyuter
2.6 Naipakikita ang wastong booting ng mikro kompyuter

IKATLONG TAON
I. TEKNOLOHIYANG PANTAHANAN
Sa loob ng isang taong kurso sa Teknolohiyang Pantahanan, inaasahang
Pamamahalang Pantahanan at Pag-aalaga ng Bata
1. Pakikipag-ugnayan ng tin-edger sa may ibang kasarian
1.1Naipakikita ang kakayahang maunawaan ang kabataan at ang kanilang
kaugnayan sa pamilya, kaibigan at miyembro na may ibang kasarian
1.1.1 Natatalakay ang mga uri ng pakikipagtipan at angkop na pagkilos
na imumungkahi habang makikipagtipan
1.1.2 Naipaliliwanag ang mga salik sa matalinong pagpili ng mabuting
kabiyak
2. Ang pag-aasawa at ang pamilyang Pilipino
2.1 Naipaliliwanag ang pag-aasawa ayon sa kulturang Pilipino
2.1.1 Natatalakay ang mga bagay na nangangailangan ng adjustment sa
pag-aasawa
• sex
• huwaran ng awtoridad
• babaeng nagtratrabaho at pananalapi
• mga in-law at pamilyang extended
2.1.2 Naipaliliwanag kung paano lulutasin ang mga sigalot sa pag-
aasawa
• kompromiso
• okomodasyon
• komunikasyon
3. Tungo sa responsableng pagpapamilya
3.1 Naipaliliwanag ang kaalaman sa responsableng pagpapamilya sa
kanilang mga anak at ng mga anak sa magulang
3.2 Naipaliliwanag ang mga responsibilidad ng mga solong magulang
(Single parent)

MAKABAYAN (PSSLC)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (18)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to MAKABAYAN (PSSLC)

Similar to MAKABAYAN (PSSLC) (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

MAKABAYAN (PSSLC)