businessmodels, innovation, construction

1. van
aannemen
naar
ondernemen
18 nieuwe businessmodellen
voor bouwbedrijven

2. van
aannemen
naar
ondernemen
18 nieuwe businessmodellen
voor bouwbedrijven
Dit rapport is opgesteld door The Bridge business innovators in opdracht van de stichting Research Rationalisatie Bouw,
de researchstichting van Bouwend Nederland
Zoetermeer, oktober 2008
Onderzoek en rapportage:
ir. Matthijs Hielkema,
Margriet Muis MSc
Fred Nijland
dr. ing. Peter Fraanje, senior beleidsmedewerker Innovatie Bouwend Nederland
ISBN / EAN: 978-90-78963-11-0
Trefwoorden: bouw, innovatie, business modellen
RR-bouwnummer: 136
Vormgeving: Xerox Creative (Paul van Warmerdam)
Druk: Klomp, Amersfoort
4 van aannemen naar ondernemen

3. van aannemen
naar ondernemen
inhoud
Inleiding 4 10 Klimaatneutraal wonen kan! 46
Beschrijving van een businessmodel 6 11 Verbouwshop: doe-het-niet-zelf! 50
01 Satelliethypotheek: duurzaam hoeft niet duur te zijn 8 12 Q van wieg tot wieg duurzaam 54
02 Verbouwvakantie: verbouwen kan heel leuk zijn 12 13 Deened: zorgeloos duurzaam comfort 58
03 FaktorPlus: de klant centraal 16 14 Scholen ontzorgen met de BSO-box 62
04 Doe de Herfstcheck: bouwen én beheren 20 15 Rugzakbadkamer: extra comfort in één dag 66
05 Meer met Minder: verbeteren en energie besparen in één 24 16 More For You: ken uw klant 70
06 Eén blok stad: zegt het voort 30 17 Het Groene Kantoor 74
07 Healthpark: bouwen en zorgen 34 18 Een huis van Ikea 78
08 Vergaderen en werken waar en wanneer het u uitkomt 38
09 Maskerade / Sament: duurzaam, snel & flexibel 42 Bijlage: Geïnterviewden / contactpersonen 82
2 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 3

4. van aannemen
naar ondernemen
inleiding
De bouw vernieuwt. De bouw kan meer studies de werkelijkheid ernstig tekort. in de bouw. Steeds meer klanten, waaronder Innovatie is een kwestie van geven en nemen.
betekenen voor de samenleving, oplossingen De toekomst is al onder ons. Voor wie het wil TNT, nemen beheer, faciliteiten en duurzaam- Bouwbedrijven willen graag de ruimte om te
bieden. Bouwen kan beter, slimmer, sneller, zien wordt er volop geïnnoveerd in de bouw! heideisen op in de aanbesteding. ERA Bouw, innoveren, om kwaliteit en duurzaamheid te
duurzamer, mooier. Steeds vaker bouwen we EBU en de Verbouwshop hebben goed begre- leveren. Vertel de bouwer niet hoe hij moet
voor de echte klant, de bewoner of de gebruiker De business innovators van The Bridge uit pen dat verbouw en renovatie op maat steeds bouwen, maar daag hem uit door te vertellen
van een bouwwerk. Ook komt er meer aandacht Amersfoort hebben in opdracht van, en in belangrijker worden ten opzichte van nieuw- wat u nodig heeft en wat uw wensen zijn.
voor het gebruik en het beheer van gebouwen nauwe samenwerking met Bouwend Nederland, bouw in een weiland. More For You en eigenlijk
en de openbare ruimte Bouwers en ook achttien nieuwe marktgerichte businessmodel- alle hier beschreven business cases bouwen De bouw maakt het!
andere bedrijven spelen in op de vragen vanuit len en samenwerkingsvormen geïnventariseerd niet langer op een willekeurige locatie voor een
de markt en bieden concrete oplossingen, die de bouw (gaan) veranderen. anonieme koper, maar hebben nadrukkelijk de
complete concepten aan. Aannemers worden klant in het vizier.
ondernemers! In dit RR-bouwrapport komen nieuwe samen-
werkingsvormen in de bouw aan de orde zoals Dit overzicht is niet uitputtend. Ook zijn niet
Met enige regelmaat verschijnen er lijvige de Coöperatieve Vereniging Q voor duurzaam alle businessmodellen even ver uitgewerkt
rapportages en onderzoeken die de bouw bouwen en wonen of FaktorPlus, een samenwer- en operationeel. Bouwend Nederland hoopt
bestempelen als een niet-innovatieve, kingsverband van bouwer, installateur en schil- dat deze voorbeelden van nieuwe manieren
traditionele sector. Wat elke keer weer opvalt der om de klant bij een verbouwing optimaal te om te ondernemen in de bouw inspirerend en
is dat dergelijk onderzoeken zich richten op bedienen. Dat bouwers ook in de beheerfase enthousiasmerend werken. Bouwend Nederland
de anonieme massa, op de hele sector. Om in een rol kunnen spelen bewijzen MKB-bedrijven dankt alle geïnterviewden (zie bijlage) voor hun
wielertermen te spreken: men bestudeert het als Panagro en Ponjé die respectievelijk zorg collegiale medewerking.
peloton, vergeet te kijken naar de kopgroep en dragen voor duurzame energielevering en
komt al gauw tot het oordeel: nee er gebeurt onderhoud. Regus laat op internationale schaal
niets. Hiermee doen al die academische zien dat het om service en dienstverlening draait
4 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 5

5. beschrijving van een wie? wat? hoe?
businessmodel
doelgroep propositie maakmodel
distributie product /dienst partnernetwerk
doelgroep kernprocessen
communicatie verdienmodel samenwerkingsmodel
Een businessmodel beschrijft voor wie (welke Daarnaast zijn een aantal zaken van belang:
klanten), waarmee (welk product of dienst), 1. tart vanuit het wie: wie is onze klant en waar
S
en hoe (hoe wordt het product of de dienst ligt deze klant wakker van?
gemaakt) een bedrijf of een netwerk van 2. ijk vervolgens naar het wat: wat is het
K
bedrijven waarde toevoegt en geld verdient. product of dienst dat wij aanbieden en welk
probleem lossen we hiermee op voor onze
Door de verschillende bouwstenen van het klanten?
model te bekijken kunnen nieuwe invalshoeken 3. ijk tenslotte naar het hoe: wat hebben wij
K doelgroep propositie maakmodel
ontstaan. Belangrijk hierbij is om duidelijke nodig om dit product of dienst te maken?
keuzes te maken om een helder afgebakend 4. org dat het wie, wat en hoe samen één op
Z via welke kanalen wat is het product/ welke partners
wordt ons dienst dat we zijn nodig om ons
model te krijgen. elkaar afgestemd, consistent model vormen.
product/dienst aanbieden? product/dienst te
gedistribueerd? maken? welke kernprocessen
op welke klanten
richten wij ons? zijn nodig om ons
product/dienst te
op welke wijze wat is het op welke wijze werken maken?
communiceren wij met verdienmodel van ons wij samen met onze
deze klanten? product of van onze partners?
dienst?
6 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 7

6. 01
Satelliethypotheek: duurzaam wat levert het op?
perspectief klant
wat?
hoeft niet duur te zijn • et aandeel van de poliskosten, als onderdeel van de
h
financiering, nemen af zodat meer geld ten goede
komt aan kapitaalgroei
product/dienst
De satelliethypotheek is een financieel maatwerkadvies,
waarbij het bestaande polissenpakket van een klant
• oor vermogen over te hevelen naar box 3 kan
d (van woongerelateerde verzekeringen en hypotheken)
Projectontwikkelaar Seinen biedt particulieren maar waarover vrij beschikt kan worden. Op gespaard vermogen worden aangewend voor andere tegen het licht gehouden en worden de mogelijkheden
innovatieve financieringsconstructies aan onder deze wijze krijgen klanten zelf zicht en invloed zaken dan de aflossing van een huis. van een eventueel nieuw af te sluiten hypotheek of
de noemer ‘satelliethypotheek’. op hun financiële huishouding. Dit wordt nu als verzekering bekeken. Het resultaat is vaak opschoning
uitbreiding op de dienstverlening aangeboden perspectief Seinen en/of vereenvoudiging van het (polissen)pakket door
Als een klant renovatie- of nieuwbouwwerkzaam- bij verbouw- of nieuwbouwwerkzaamheden. • einen onderscheidt zich in de markt
S financiële producten samen te voegen of over te sluiten.
heden laat uitvoeren door Seinen Projectontwik- Het doel is echter deze diensten ook separaat • itbreiding van het dienstenpakket levert nieuwe
u Voor klanten levert dit vaak een kostenbesparing op.
keling, wordt tevens financiële dienstverlening aan te gaan bieden. klanten op
aangeboden. Hierbij wordt het bestaande • atelliethypotheek kan als zelfstandig product ver-
s Daarnaast wordt gekeken naar de verdeling van de
polissenpakket van een klant (woongerelateerde Seinen Projectontwikkeling is ook een andere markt worden vermogensopbouw over de verschillende belasting-
verzekeringen en hypotheken) tegen het licht innovatieve financieringsconstructie aan het • oor de satelliethypotheek wordt meer financiële
d boxen (box 1 en 3). Afhankelijk van de situatie van
gehouden en worden de mogelijkheden van ontwikkelen voor energiebesparende maatre- draagkracht gecreëerd, zo kunnen completere wonin- een klant, kan het gunstig zijn meer vermogen vrij ter
een eventueel nieuw af te sluiten hypotheek gelen aan een huis. Het gaat dan om leningen gen worden gerealiseerd. beschikking te hebben. Door vermogen over te hevelen
of verzekering bekeken. Het doel hierbij is het voor investeringen in energiebesparende maat- van box 1 naar box 3 kan hiermee geschoven worden.
opschonen en het vereenvoudigen van dit pak- regelen, die worden terugverdiend door lagere marktomvang
ket. Vaak kunnen producten gebundeld worden, maandelijkse energielasten. Per saldo is de De markt voor de satelliethypotheek is groeiende. verdienmodel
waardoor bespaard wordt op (provisie)kosten. constructie hierdoor kostenneutraal, dit wordt De hypotheek wordt nu aangeboden bij de bouw of de • ypotheekadviseurs geven advies aan particulieren
h
de Per Petuum Mobilé- formule (PPM-formule) renovatie van een woning. In de toekomst zal het als over de optimalisatie van hun polissenpakket.
Daarnaast wordt gekeken naar de verdeling van genoemd. apart product op de markt worden gebracht. Voor deze bemiddeling ontvangen zij commissie van
de vermogensopbouw over de verschillende de banken waarmee een samenwerkingsovereen-
belastingboxen. Door vermogen over te hevelen komst is gesloten
van box 1 naar box 3 ontstaat er meer vermogen • e financiële dienstverlening levert nieuwe bouw-
d
dat niet noodzakelijkerwijs voor de aflossing klanten op
van een woning hoeft te worden aangewend,
8 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 9

7. bronnen / verder lezen
– Seinen Projectontwikkeling (2008). www.seinen-nieuwbouw.nl
– Bouwen aan de Toekomst (2008). www.bouwenaandetoekomst.nl
– Gemeente Groningen bespaart 2300 ton CO2 – Spaar het Klimaat (2008). www.spaarhetklimaat.nl/Meerisoleren/
VoorbeeldprojectConceptWonen.asp
• oor de satelliethypotheek wordt voor de klant meer
d • owel de satelliethypotheek als de PPM-formule heeft
z samenwerkingsmodel
vermogen gecreëerd op de langere termijn, hierdoor verschillende prijzen gewonnen die naamsbekend- Voor de satelliethypotheek is onder andere een samen-
wordt meer geld geïnvesteerd in de bouw of de reno- heid genereren werking aangegaan met de ABN AMRO Bank.
vatie van een woning. • dvisering van klanten gebeurt op het kantoor van
a De ABN AMRO Bank heeft als financieel partner advies
Seinen Projectontwikkeling. Iedere klant heeft een gegeven bij de totstandkoming van de satelliethypo-
vaste adviseur. theek. Zij is nog steeds betrokken bij het product.
voor wie?
doelgroep hoe?
De satelliethypotheek is in eerste instantie voor particu-
liere klanten van Seinen Projectontwikkeling. Binnenkort kernprocessen
wordt de dienstverlening ook aangeboden aan niet- • rojectontwikkeling gericht op nieuwbouw en renova-
p
klanten van Seinen, waarbij de satelliethypotheek als tie van woningen en utiliteitsbouw
separaat product in de markt gezet wordt. • nancieel advies is gericht op het vereenvoudigen
fi
van financieringsconstructies. Kostenverlaging en
communicatie zelfbeheer van financiën door de particuliere klant is
Seinen Projectontwikkeling heeft hypotheekadviseurs in hierbij het streven.
dienst. Zij brengen de financiële situatie van een klant in
kaart en geven advies over de huidige polissen. Daar- partnernetwerk
naast treden zij op als bemiddelaar richting de polisver- Voor de satelliethypotheek wordt onder andere samen-
strekkende partij waarmee een samenwerkingsverband gewerkt met de ABN AMRO Bank.
is gesloten, of adviseren de klant bij het contact met de Daarnaast is Seinen Projectontwikkeling initiatiefne-
eigen bank. mer van de stichting Bouwen aan de Toekomst. Hierin
participeren verschillende bouwgerelateerde bedrijven
distributie en een bancaire instelling. Zij ontwikkelen gezamenlijk
• romotie van de satelliethypotheek gebeurt veelal via
p energiebesparende maatregelen in combinatie met
presentaties van Henk Seinen en via de website optimale financieringsconstructies.
10 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 11

8. 02
Verbouwvakantie: verbouwen wat levert het op?
perspectief consument
wat?
kan heel leuk zijn • e consument heeft geen rommel en overlast tijdens
d
een verbouwing in eigen huis
• en alternatieve vakantiewoning
e
product/dienst
Het product betreft een maatwerkverbouwing in com-
binatie met een week verblijf in een vakantie woning
• oordat er efficiënter gewerkt kan worden, is de
d indien de verbouwing groter is dan €15.000. Feitelijk is
Bouwbedrijf EBU biedt particuliere klanten met De actie is gebonden aan een aantal heldere verbouwing eerder gereed. de actie een marketingactie voor het bestaande product
(middel)grote verbouwingen een gratis vakantie criteria. De actie geldt bijvoorbeeld alleen bij ‘verbouwing’. EBU onderscheidt zich met deze marke-
aan tijdens verbouwwerkzaamheden, de zoge- verbouwingen vanaf € 15.000. Verder moet de perspectief EBU tingpropositie van de concurrentie.
naamde ‘verbouwvakantie’. verbouwingsperiode buiten de schoolvakanties • roceswinst doordat efficiënter gewerkt kan worden
p
vallen. De accommodatie kan gekozen worden • e verbouwvakantie zorgt voor onderscheidend
d verdienmodel
De achtergrond van de actie is tweeledig. Ener- op een aantal vakantieparken in de buurt van vermogen in de markt. Met de verbouwvakantie pro- • BU bespaart kosten en geeft deze in de vorm van
E
zijds is het bedoeld om klanten te ontzorgen. EBU. Veel parken in de omgeving zijn door EBU fileert EBU zich ook op klantenbinding, anders dan een vakantie terug aan opdrachtgevers
Doorgaans bezorgt een verbouwing een klant gebouwd, waardoor er al een relatie bestaat met uitsluitend op laagste prijs. • BU onderscheidt zich met deze actie in de markt,
E
veel stof, rommel en een ontregeld leven. Door de beheerders. wat mogelijk meer volume op zou kunnen leveren
tijdens de verbouwing in een vakantiebungalow marktomvang • rimair doel is echter service en klantloyaliteit: dat
p
te verblijven, heeft hij/zij deze problemen niet. In vergelijking met andere cases heeft de ver- Er is een omvangrijke markt voor dit product. klanten het gevoel hebben dat ze als klant goed zijn
Op deze wijze wordt een klant in de watten ge- bouwvakantie het karakter van een slimme Veel particulieren stellen hun verbouwing uit omdat behandeld en dat er thuis een kwaliteitsproduct op
legd en voelt deze zich gewaardeerd. marketingpropositie. De andere cases beschrij- zij opzien tegen stof en overlast die de gemiddelde hen staat te wachten.
Anderzijds levert het de aannemer veel efficiën- ven ook andere producten met een bijbehorend verbouwing met zich meebrengt. Een Verbouwvakantie
tievoordelen op dat er niemand thuis is tijdens businessmodel. is voor de klant aantrekkelijk; hij hoeft nu niet te kiezen
de verbouwing. Doordat materiaal en gereed- tussen vakantie of verbouwen.
schappen niet dagelijks opgeruimd hoeven te
worden, wordt tijd bespaard. Verder is er tijd-
winst doordat een aannemer, waar nodig, eerder
kan beginnen of langer kan doorgaan en bewo-
ners overdag niet tegenkomt
12 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 13

9. bronnen / verder lezen
— Bouwbedrijf EBU (2008). www.ebu.nl/index.php/id_pagina/25984/unieke_gratis_ebu-verbouwvakantie.html
— Verbouwvakantie voorkomt overlast – Podium Bouwend Nederland (2007). jaargang 3, editie 17
voor wie? hoe?
doelgroep kernprocessen
De doelgroep voor de actie bestaat uit particuliere • itvoeren van verbouwwerkzaamheden
u
klanten met (middel)grote verbouwingen. • verkoop en marketing van de producten
• door)ontwikkelen van producten en marketing-
(
klantinteractie concepten.
De interactie met de klant verloopt, net zoals bij regu-
liere verbouwingen, via een vaste contactpersoon. partnernetwerk
• et hulp van Syntens zijn de voordelen en de criteria
m
kanalen op papier gezet en is een folder ontwikkeld
De promotie verloopt via de website, daarnaast staat • et vier recreatieparken zijn afspraken gemaakt over
m
het aanbod op elke offerte bij een verbouwing boven het verblijf van EBU-klanten.
de €15.000.
samenwerkingsmodel
Met vakantieparken in de regio is een overeenkomst
gemaakt voor de actie.
14 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 15

10. 03
FaktorPlus: de klant wat levert het op?
perspectief klant
wat?
centraal • r is één aanspreekpunt voor renovatiewerkzaam-
e
heden
• et Plan van Aanpak wordt besproken voordat de
h
product/dienst
FaktorPlus Zeeland B.V. is onderdeel van FaktorPlus
Nederland B.V. en is gebaseerd op het Duitse concept
werkzaamheden starten: geen verrassingen achteraf Raumfabrik. Tijdens renovatiewerkzaamheden is
FaktorPlus Zeeland B.V. is een samenwerkings- FaktorPlus is opgezet als aparte entiteit door • actorPlus is één kwalitatief goed label voor alle
F FaktorPlus als aparte entiteit de contactpersoon richting
verband tussen vier ondernemingen, die com- vier participerende bedrijven: schildersbedrijf renovatiebouwwerkzaamheden klanten. De bedrijfsleider van FaktorPlus is hierbij de
plementaire diensten op het gebied van reno- De Schrijver B.V., Poppe Installatietechniek, • an evaluatie en nazorg wordt extra aandacht
a bindende factor: hij/zij koppelt de vraag van de klant
vatiewerkzaamheden aanbieden. Het model is elektrotechnisch installatiebedrijf Egemin ECS besteed. aan de werkzaamheden van de vier bedrijven en neemt
gebaseerd op het Duitse concept Raumfabrik. B.V. en bouwbedrijf Risseeuw BV. de coördinatie op zich.
FaktorPlus treedt op als contactpersoon naar De gemeenschappelijke focus betreft renovatie- perspectief FaktorPlus
klanten en is tevens regisseur van de verschil- werkzaamheden. • oor het samenwerkingsverband worden de partner-
d Werkzaamheden voor FaktorPlus gaan vóór de eigen
lende renovatie-deelwerkzaamheden. bedrijven automatisch bij grotere klussen betrokken werkzaamheden van de individuele bedrijven.
• aktorPlus ontzorgt de bedrijfsleiders van de individu-
F
ele bedrijven door de coördinatie van de werkzaam- Nieuwe samenwerkingsinitiatieven kunnen zich door
heden over te nemen middel van licensering aansluiten bij FaktorPlus.
• aast de winstmarge van de individuele bedrijven
n FaktorPlus begeleidt hen tijdens de start op juridisch,
wordt een klein winstpercentage berekend voor organisatorisch en financieel vlak.
FaktorPlus. Dit wordt nu gebruikt om kosten te dek- Nieuwe FaktorPlus-verbanden maken allen gebruik van
ken en investeringen te doen voor de toekomst de huisstijlelementen van FaktorPlus, zoals website,
• et concept FaktorPlus wordt vermarkt door middel
h nieuwsbrieven en dergelijke.
van licenties.
verdienmodel
marktomvang FaktorPlus berust op twee verschillende verdien-
Het samenwerkingsverband is gestart per 1 januari modellen:
2008. Medio 2008 zijn er acht gezamenlijke projecten • e vier bedrijven apart brengen een offerte voor hun
d
voltooid. werkzaamheden uit aan FaktorPlus.
16 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 17

11. bronnen / verder lezen
— FaktorPlus (2008). www.faktorplus.nl
— Raumfabrik (2008). www.raumfabrik.de
— Geen vrijblijvendheid in de bouw! – Schilders Vakkrant (7 september 2007) editie september 2007, p.11
De bedrijfsleider integreert deze tot één gezamen- Nederland. Zij geven lezingen door heel Nederland om De bedrijfsleider plant en coördineert de werkzaam-
lijke offerte naar de klant waarbij een winstmarge is het concept onder de aandacht te brengen. heden en blijft tijdens het project als brug fungeren
opgenomen voor FaktorPlus tussen de twee partijen. Als de activiteiten zijn afge-
• ij licenties, uitgegeven door FaktorPlus Nederland
b In de eigen regio wordt de FaktorPlus-formule gepro- rond, evalueert hij/zij met de klant.
aan nieuwe initiatieven, wordt een opstartbedrag in moot. Tijdens de opstartfase van nieuwe FaktorPlus-
rekening gebracht en vervolgens vindt er een perio- initiatieven zorgt FaktorPlus voor begeleiding. partnernetwerk
dieke verrekening plaats. Momenteel bestaat het partnernetwerk van FaktorPlus
uit schildersbedrijf De Schrijver B.V., Poppe Installatie-
hoe?
techniek, elektrotechnisch installatiebedrijf Egemin ECS
voor wie?
B.V. en bouwbedrijf Risseeuw. Daarnaast wordt actief
gewerkt aan de vermarkting van de formule.
kernprocessen
doelgroep • ijdens de opstartfase in het najaar van 2007 is er
t samenwerkingsmodel
De propositie is ontwikkeld voor woningcorporaties die veelvuldig contact geweest met de oprichters van FaktorPlus is een besloten vennootschap waarbij alle
veel renovatiewerkzaamheden uitvoeren. Raumfabrik om kennis te delen. Medio 2008 vindt er vier genoemde bedrijven aandeelhouder zijn.
In de praktijk zijn er verschillende afnemers te onder- nog steeds overleg plaats. Gezamenlijk wordt de for- De initiatiefnemer is schildersbedrijf De Schrijver B.V.
scheiden: particulieren en MKB-ers. mule verder ontwikkeld voor de Nederlandse markt die vervolgens partijen heeft benaderd, die op dezelfde
• actorPlus biedt trainingen en opleidingen aan.
F golflengte zaten qua werkzaamheden. Het samenwer-
communicatie Tijdens de opstartfase zijn er try-out dagen geweest kingsverband staat nog open voor het toetreden van
Richting klanten is er één aanspreekpunt; de bedrijfs- waarbij gesproken is over een eenduidige klantvrien- een vijfde partij, een stoffeerder, om zo het aanbod van
leider van FaktorPlus. Hij/zij is verantwoordelijk voor delijke communicatie, de manier van werken en het diensten te complementeren.
het offreren namens FaktorPlus, het coördineren van de kwaliteitsniveau
werkzaamheden en de nazorg. • r is actief gewerkt aan het creëren van een verbin-
e Raumfabrik is niet contractueel verbonden aan het
FaktorPlus streeft na om de werkzaamheden met de ding tussen de vier bedrijven, onder meer door geza- Zeeuwse initiatief. Aan de overkoepelende organisatie
klant te evalueren. menlijke personeelsavonden en een personeelskrant FaktorPlus Nederland B.V. heeft Raumfabrik door
• ij de start van een gezamenlijk project gaat de be-
b middel van een licentie toestemming gegeven voor het
distributie drijfsleider met de klant in overleg om de wensen te vermarkten van het concept in Nederland. FaktorPlus
De promotie van de FaktorPlus-formule ten behoeve van inventariseren. Deze koppelt hij/zij vervolgens terug Zeeland B.V. is een onderdeel van FaktorPlus Nederland
licensering gebeurt door de oprichters van FaktorPlus naar het gezamenlijke team van FaktorPlus. B.V.
18 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 19

12. 04
Doe de Herfstcheck: wat levert het op?
perspectief klant
Er is een nieuwe contractvorm ontwikkeld waarin, naast
het ontwikkelen en bouwen, ook het onderhoud van
bouwen én beheren • én bedrijf is het aanspreekpunt voor alle
é
onderhoudswerkzaamheden
• oor preventief onderhoud wordt een vaste prijs
v
een gebouw is vastgelegd. Keuzes die zijn gemaakt in
deze eerste twee fases, onder andere voor bepaalde
materialen, hebben consequenties voor de uiteindelijke
berekend. De klant komt niet voor onverwachte onderhoudskosten. Dit maakt dat een optimale afstem-
Sinds 2005 biedt Ponjé naast haar renovatie- en In het onderdeel service en onderhoud worden kosten te staan ming tussen ontwikkeling, bouw én onderhoud een
nieuwbouwwerkzaamheden als bouwbedrijf, alle onderhoudswerkzaamheden, zoals schilder- • r is 24-uurs servicedienst voor calamiteiten.
e nieuwe doelstelling is.
ook service en onderhoud aan. Deze activiteiten en dakdekwerk en E- W-installaties, gebun-
zijn buiten het bouwbedrijf geplaatst omdat deld. Ponjé fungeert als regisseur en aanspreek- perspectief EBU
de aard van de werkzaamheden verschilt van
wat?
punt voor klanten. • oor de opname van het onderhoud in het contract is
d
de reguliere bouwwerkzaamheden. Normale klantenbinding voor een langere termijn mogelijk
werkzaamheden zijn projectgeoriënteerd terwijl • et aanbieden van onderhoud zorgt voor een betere
h
onderhoud een terugkerend karakter hebben en aansluiting op de behoefte van klant product/dienst
servicegeoriënteerd zijn. Daarbij zijn de aanpak • e winstmarge ligt bij servicewerkzaamheden hoger
d Er zijn twee typen onderhoud: preventief en curatief.
en de communicatie met de klant verschillend. dan bij bouwwerkzaamheden. Preventief onderhoud omvat onder meer schilderwerk-
zaamheden en andere zaken die betrekking hebben op
Service en onderhoud wordt als aparte dienst marktomvang het waarborgen van de levensduur van een gebouw.
aangeboden, eventueel in contractvorm. Bij De dienstverlenende instelling slaat aan bij zowel de Curatief onderhoud moet gebeuren bij gebreken aan
(gemeentelijke) aanbestedingen wordt steeds zakelijke als de particuliere markt, zeker omdat Ponjé een gebouw als gevolg van bijvoorbeeld stormschade
vaker gevraagd om een DCM-constructie, waarbij ook vrijblijvend advies aanbiedt. Daarnaast ontstaan bij of vandalisme.
het ontwerp (Design), de bouw (Construct) het onderdeel service en onderhoud nieuwe producten,
en het onderhoud (Maintain) door één partij zoals de Herfstcheck. Hierbij wordt een gebouw qua De basis voor een onderhoudscontract zijn de preven-
aangeboden moet worden. Door opname van staat van onderhoud gecheckt en worden noodzakelijke tieve werkzaamheden en de toegang tot de 24-uurs
onderhoud als dienst kan Ponjé aan deze eis werkzaamheden voor de winterperiode verricht. servicediensten. Kosten die hiermee samenhangen, zijn
voldoen. Voor calamiteiten is er een 24-uurs opgenomen in het contract.
servicedienst. Het bedrijf staat ook open voor het
(vrijblijvend) geven van advies over onderhoud.
20 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 21

13. bronnen / verder lezen
— Ponje B.V. Bouwbedrijf (2008). www.ponje.nl
— Buiting, E. (2008). Renovatie van een traditioneel bouwbedrijf. Aannemer, 19 (4), p.48-49
— Renovatie van een traditioneel bouwbedrijf – Aannemer (2008). Jaargang 19 editie 4, p.48-49
— Kiezen voor vernieuwen – Regieraad Bouw (juli 2006). www.regieraadbouw.nl/upload/documents/Publicaties/
Kiezen%20voor%20vernieuwen.pdf
— Bouwen is vooruitzien – Regieraad Bouw en PSIBouw (februari 2007). www.regieraadbouw.nl/upload/documents/Publicaties/
RRB%20BOUWEN%20IS.pdf
Als input voor de contractprijs fungeren onder meer het voor wie? hoe? werknemers omgeschoold die uitsluitend onder-
geschatte aantal onderhoudsbeurten, de uurtarieven houdswerkzaamheden uitvoeren. Door deze manier
van de servicemedewerkers en een inschatting voor wat doelgroep kernprocessen van werken is ook de 24-uurs servicedienst ontstaan.
betreft de benodigde materialen voor een gebouw. De onderhoudsdiensten zijn geschikt voor zowel Van oudsher is Ponjé B.V. een traditioneel bouwbedrijf. Momenteel zijn er vier servicemedewerkers en een
de zakelijke als de particuliere markt. Grotere utiliteits- Enkele jaren geleden is bewust gekozen om een drie- projectleider in dienst. De projectleider is het contact-
Herstel van bouwdelen naar aanleiding van vandalisme panden en exclusieve woonhuizen zijn hierbij de deling aan te brengen in de activiteiten: ontwikkeling, punt voor klanten en coördineert de werkzaamheden
is niet opgenomen in het contract, omdat dit vooraf belangrijkste gebouwen waarvoor contracten worden bouw en onderhoud. Dit heeft een behoorlijke omslag van de servicemedewerkers.
niet in te schatten is. Deze werkzaamheden worden wel afgesloten. betekend voor de interne bedrijfsprocessen. Zowel de
door Ponjé verricht; afrekening vindt plaats op basis van vastgoedontwikkelingstak als de service- en onderhoud- partnernetwerk
gemaakte uren en materialen. communicatie activiteiten zijn zelfstandige onderdelen binnen het Voor bepaalde klussen wordt gewerkt met onder-
De projectleider van de tak service en onderhoud is het bedrijf. De aard van de service- en onderhoudswerk- aannemers, zoals schilderbedrijven.
verdienmodel aanspreekpunt voor klanten. Hij coördineert tevens de zaamheden vragen om een zeer klantgerichte instelling
• e twee typen onderhoudsdiensten hebben verschil-
D werkzaamheden van de servicemedewerkers. van de medewerkers en een profilering van het bedrijf samenwerkingsmodel
lende verdienmodellen: De 24-uurs servicedienst is altijd telefonisch bereikbaar op de markt. Werknemers worden hierin opgeleid. Met bepaalde bedrijven, zoals schildersbedrijven, wordt
• reventief: dit genereert periodieke inkomsten,
p voor spoedwerkzaamheden. een samenwerking aangegaan per project. De contract-
bijvoorbeeld jaarlijks, op basis van langlopende partnernetwerk duur die geldt voor de klant is ook de periode die wordt
contracten, bijvoorbeeld 15 jaar. De continuïteit is distributie • et betrekken van onderhoud in de contracten heeft
h gecontracteerd met de betreffende onderaannemer.
hierbij het grootste voordeel, naast de marges die op Via de normale verkoopkanalen worden ook de onder- ook invloed op de manier van bouwen.
de diensten behaald kunnen worden houdsdiensten aangeboden. Door rekening te houden met consequenties op de
• uratief: hierbij is het model uren maal tarief plus
c langere termijn, wegen nu andere factoren mee bij
materialen. de materiaalkeuze. Bouw en onderhoud worden meer
op elkaar afgestemd, zodat minder of goedkoper
onderhoud nodig is
• oorheen werden onderhoudswerkzaamheden
v
uitgevoerd door dezelfde werknemers die ook nieuw-
bouw- of renovatiewerkzaamheden uitvoerden.
Om sneller en efficiënter te kunnen werken, zijn
nieuwe werknemers aangetrokken en bestaande
22 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 23

14. 05
Meer met Minder: verbeteren wat levert het op?
Woning- en gebouweigenaren (vraagzijde)
komen te staan waar klanten bedrijven kunnen vinden
die voldoen aan de kwaliteitscriteria van ‘Meer met
en energie besparen in één • e aanpak is gebaseerd op het verleiden en
d
ontzorgen van de klant. Een ‘regisseur’ begeleidt
de klant met een gedegen advies bij de keuze
Minder’. Voor bedrijven wordt die marktprofilering
de komende jaren steeds interessanter doordat de
convenantpartijen het ‘Meer met Minder’ beeldmerk
van het maatregelenpakket, de benodigde offerte- nadrukkelijk als dé kwaliteitsborging voor energie-
‘Meer Met Minder’ is een gezamenlijk initiatief Goede voorlichting en advisering, in samenwer- aanvragen, subsidieaanvragen en – als dat gewenst besparende maatregelen in woningen en gebouwen
van overheid, energiebedrijven, woningcorpora- king met consumentenorganisaties, wordt on- is – financieringsmogelijkheden gaan neerzetten
ties, bouw- en installatiebedrijven met als doel dersteund door een één-loket benadering bij de • itgangspunt is dat investeringen in energiezuinige
u • eelname aan ‘Meer met Minder’ biedt ondernemers
d
om tussen 2008 en 2011 500.000 bestaande uitvoering. De nadruk ligt enerzijds op het over- maatregelen (woon)lastenneutraal uitpakken, doordat voorts toegang tot een groep woningeigenaren die
woningen en bedrijfsgebouwen minimaal dertig tuigen van gebouw-eigenaren en/of gebruikers deze resulteren in lagere maandelijkse energiekosten. normaal gesproken investeringen niet of moeilijk
procent zuiniger te maken. Het programma loopt om te investeren in energiebesparende maatre- kunnen financieren. ‘Meer met Minder’ werkt aan een
tot 2020 met de ambitie om ten minste 2,4 mil- gelen (‘verleiden’) en anderzijds op het zorgdra- Bouw- en installatiebedrijven (aanbodzijde) nieuwe, specifiek op deze doelgroep afgestemde
joen bestaande woningen en bedrijfsgebouwen gen dat deze maatregelen probleemloos kunnen • et programma zal naar verwachting 25 miljard aan
h financieringsfaciliteit voor energiebesparende maat-
aan te pakken. Hiertoe is het ’Meer met Minder’ worden gerealiseerd (‘ontzorgen’). additionele investeringen genereren in de bouw- en regelen, waardoor zij daar wel in kunnen investeren
convenant gesloten door de ministers Vogelaar, installatiewereld tot 2020 en daarmee als nieuwe klantengroep aangeboord
Cramer en Van der Hoeven en Bouwend Het doel is om via één klantinterface (één-loket) • et programma kan MKB-bouwondernemers helpen
h kunnen worden.
Nederland, UNETO-VNI, EnergieNed en VME. een totaalpropositie aan een klant aan te bie- in te spelen op de veranderende vraag die zich in
Door de deelnemers (Vereniging Eigen Huis, den. Daarin zijn, naast verschillende energiebe- toenemende mate toespitst op energiebesparing. marktomvang
Woonbond, Vastgoed Belang, VvE Belang, sparende maatregelen op gebied van isolatie Middels informatiebijeenkomsten en trainingen De verwachting is dat het plan een netto waardecreatie
VacPuntWonen, Milieu Centraal) van het platform en duurzame energiebesparing, ook mogelijke worden MKB-ondernemers bewustgemaakt van de van € 10 tot 15 miljard tot 2020 oplevert. Daarnaast
’Bewoners en Duurzaam Bouwen’ is een intentie- subsidies en andere financieringsconstructies veranderde markt(vraag) en opgeleid om hierop met leidt het tot circa 10.000 banen extra werkgelegenheid,
verklaring over hun inspanningen in afstemming opgenomen. Er zullen specifieke proposities hulp van het ‘Meer met Minder’-programma te kun- onder andere in de bouw- en installatiebranche.
met ’Meer met Minder’ aangeboden. worden ontwikkeld voor verschillende klant- nen anticiperen
groepen (woningeigenaren, huurders, verhuur- • eelname aan ‘Meer met Minder’ biedt onderne-
d
Het programma is er op gericht woning- en ders en zakelijke gebruikers). Deze proposities, mers de mogelijkheid zich naar hun klanten te on-
gebouweigenaren en/of gebruikers zo eenvoudig zijn momenteel in ontwikkeling. De verwachting derscheiden van aanbieders die niet deelnemen.
mogelijk en zonder hogere maandlasten energie is dat deze in de tweede helft van 2008 gereed Bijvoorbeeld doordat deelnemers het ‘Meer met
te laten besparen. zullen zijn. Minder’ beeldmerk mogen voeren en op een website
24 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 25

15. wat? verdienmodel voor wie? Een ‘regisseur’ begeleidt de klant met een gedegen
Voor de uitvoerende partijen zijn een aantal verdien- advies bij de keuze van het maatregelenpakket, de
product/dienst modellen denkbaar: doelgroep benodigde offerteaanvragen en eventuele financierings-
Het aangeboden product vanuit bouw- en installatie- • rimair is de drijfveer inspelen op de veranderende
p Vanuit het perspectief van het programma kan een mogelijkheden. De consument besluit wat hij zelf doet
bedrijven zal op maat worden afgestemd op de situ- vraag vanuit de markt naar energiezuinige oplos- onderscheid gemaakt worden in doelgroepen tussen en wat hij overlaat aan een adviseur, installateur, aanne-
atie van een klant. Deze zal verschillen per doelgroep singen. Zo wordt continuïteit geborgd en uitbreiding vraag- en aanbodzijde: mer of energieleverancier.
(woningeigenaren, huurders, verhuurders en zakelijke van bestaande business mogelijk gemaakt • raagzijde: de barrières om tot energiebesparende
v
gebruikers). Uitgangspunt is dat een klant één aan- • oor bouwbedrijven zijn meerdere rollen mogelijk,
v maatregelen over te gaan zijn divers en verschillen distributie
spreekpunt heeft en dat via dat aanspreekpunt een ieder met eigen verdienmodellen. Op hoofdlijnen zijn per doelgroep. Het plan voorziet in een gerichte, De uitvoeringsorganisatie van ‘Meer met Minder’
totaalpropositie wordt aangeboden. er drie rollen mogelijk, die ook met elkaar gecombi- specifieke aanpak per doelgroep (woningeigenaren, zal met de overheid via campagnes de ‘Meer met
neerd kunnen worden: huurders, verhuurders en zakelijke gebruikers) Minder’-aanpak onder de aandacht brengen. Promotie
Deze totaalpropositie zal dus bestaan uit verschillende egisseur, deze ‘spin in het web’ heeft het contact
– r • anbodzijde: er wordt goede voorlichting en advise-
a en voorlichting zullen via overheid, consumenten-
energiebesparende maatregelen op het gebied van met een klant en stuurt alle toeleverende partijen ring geboden, in samenwerking met consumentenor- organisaties, makelaars, banken, hypotheekadviseurs
isolatie, duurzame energiebesparing (bijvoorbeeld aan (dus bouw- én installatiebedrijven) ganisaties en ondersteund door de uitvoering (bouw- en dergelijke gebeuren, ondersteund door partijen in
zonneboilers of warmtepompen), mogelijke subsidies en ecertificeerd adviseur, die energielabels mag
– g en installatiebranche). de uitvoering.
overige ‘Meer met Minder’ faciliteiten. Voor de verschil- afgeven en gecertificeerd energieadvies (het
lende klantgroepen worden de komende maanden, met zogenaamde maatwerkadvies) mag geven (EPA- communicatie
name op basis van een dertigtal proefprojecten, aparte adviseur) Het belangrijkste uitgangspunt voor de uitvoering is
proposities ontwikkeld. Daarnaast wordt binnen de itvoerder, die energiebesparende maatregelen
– u de één-loket benadering. Dus één plek om zowel
klantgroepen een segmentering gemaakt die samen- realiseert, variërend van allerlei vormen van isolatie energiebesparende bouwwerkzaamheden, installaties
hangt met bijvoorbeeld de leeftijd van een gebouw. tot energiezuinige installaties. (onder meer HR-cv-installaties, warmtepompen, zonne-
Op deze wijze ontstaat een aantal specifieke propo- panelen en zonneboilers) als ook subsidieaanvragen en
sities, die allen een totaalpakket aan maatregelen, Het verdienmodel en het maakmodel (de mogelijke financiering te regelen. ‘Verleiden’ tot energiebespa-
subsidies en andere faciliteiten omvatten. Tevens wor- samenwerkingsconstructies) bij de verschillende rollen rende maatregelen en ‘ontzorgen’ bij de realisatie van
den financieringsmogelijkheden als speciale leningen worden in de komende periode nader uitgewerkt. die maatregelen van woning- en gebouweigenaren zijn
ontwikkeld om op te nemen in de totaalpropositie. hierbij sleutelbegrippen.
26 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 27

16. bronnen / verder lezen
— Meer met Minder (2008). www.meer-met-minder.nl
— Meer met Minder – VROM (2007). www.vrom.nl/docs/200706-meer-met-minder.pdf
— Meer met Minder: energiebesparing goed mogelijk – aedesnet.nl (2007). www.aedesnet.nl/nieuws,2007/06/
Plan-energiebesparing-bestaande-bouw.html
hoe? partnernetwerk
Het convenant is getekend door diverse partijen:
kernprocessen Bouwend Nederland, EnergieNed, de ministers van
• et plan voorziet in de oprichting van een kleine
h Economische Zaken, VROM en WWI, UNETO-VNI en
uitvoeringsorganisatie. Deze uitvoeringsorganisatie VME. Daarnaast zijn er diverse partners in proef- en
gaat een coördinerende en sturende rol spelen bij koploperprojecten.
de diverse onderdelen van het actieplan, waaronder
landelijke voorlichtingscampagnes, certificering- en samenwerkingsmodel
kwaliteitsbewaking en controle van de voortgang De basis van het ‘Meer Met Minder’ programma is het
• ecertificeerde adviseurs, installateurs en aannemers
g getekende convenant.
kunnen de verschillende doelgroepen actief begelei-
den bij het nemen van energiebesparende maatre-
gelen. Hierbij zijn voor bouw- en installatiebedrijven
meerdere rollen mogelijk, variërend van regisseur,
gecertificeerd adviseur tot uitvoerder. De wijze waar-
op deze rollen invulling krijgen en hoe verschillende
partijen gaan samenwerken om een totaalpropositie
te kunnen aanbieden, wordt de komende maanden
verder uitgewerkt.
28 van aannemen naar ondernemen van aannemen naar ondernemen 29