De 4 evangeliën over Jezus .. Zijn leven en werk in grote lijnen en inzoomend op de 3 jaar rondtrekkend door Israël en Samaria. Dus de tijd tussen Kerst en Pasen.
Met extra aandacht voor de perspectieven van Mattheus, Markus, Lukas en Johannes.
In de presentatie wordt gebruik gemaakt van schema's uit Het NT in grote lijnen (J Klapwijk) en de Canon van de Bijbel (Kaartspel) en powerpoint-werk van Hans Boekema
2. Waarom kunnen we weten
•
•
•
•
•
•
•
•
Wie Jezus is
Wat hij heeft gedaan
Hoe hij stierf
Wat hij vraagt van zijn leerlingen
Hoe hij mensen toesprak
Hoe hij leefde
Waarom hij opstond
Wat zijn boodschap is
3. Uit 4 boekrollen van ± 10 meter elk
HET GOEDE NIEUWS
VOLGENS … MMLJ
13. Jezus’ geboorte en
jeugd, totdat Hij met
zijn werk begint
Jezus’ werk, vanaf de
doop in de Jordaan, tot
de dag voor zijn sterven
Het laatste avondmaal,
het verraad, zijn dood en
opstanding
30 jaar
3 jaar
3 dagen
Matteüs 1 – 2
Marcus (niets)
Lucas 1 - 2
Johannes 1:1-18
Matteüs 3 – 25
Marcus 1 - 13
Lucas 3 - 21
Johannes 1:19 - 12
Matteüs 26 - 28
Marcus 14 - 16
Lucas 22 - 24
Johannes 13 – 21
5%
59 %
36 %
14. Klopt de tekst wel?
Waar weten we dat door?
boek
geschreven in
488-428 v. Chr.
oudste gevonden
manuscript
900 na Chr.
aantal jaar na
het schrijven
1300
aantal gevonden
manuscripten
8
Herodotus,
Historiën
Tacitus,
Annales
Caesar,
Gallische
oorlogen
100 na Chr.
1100 na Chr.
1000
20
58-50 v. Chr.
900 na Chr.
950
10
Nieuwe
Testament
40-100 na Chr.
130 na Chr.
(compleet
in het jaar 350)
300
5.000 in het Grieks,
10.000 in het Latijn,
9.300 in andere talen
15. En de leeftijd?
Dateringen die onderzoekers hanteren
- Geschreven na Jezus' dood (na 34)
- Marcus is het oudste (tussen 50 en 80)
- Johannes de jongste (tussen 90 en 120)
- Mattheus en Lukas gebruikten misschien
delen van Marcus bij het schrijven…
18. geboorte
en
jeugd
Matteüs
Marcus
geboorte
1–2
Lucas
Johannes
voorbereiding
1
periode
voorwoord
1:1-18
geboorte
2:1 -3 9
jeugd
2:40-52
Johannes de Doper
3:1 – 4:11
Johannes de Doper
1:1-13
Johannes de Doper
3:1 – 4:13
Johannes
de Doper
Johannes de Doper
1:19-36
Jezus‟ werk
vóór Johannes‟
gevangenneming
1:37 – 3:36
Galilea
4:12 – 18:35
Galilea
1:14 – 9:50
Galilea
4:14 – 9:50
op weg naar
Galilea 4:1-54
in Jeruzalem
5:1-47
Jezus in
Galilea
brood des levens
6:1-71
in Jeruzalem
7:1 – 10:21
reis van Galilea
naar Judea
9:51 – 14:35
reis naar
Jeruzalem
Judea
19:1 – 20:34
lijden, dood en
opstanding
Judea
10:1-52
Judea
15:1 – 19:2
Jeruzalem
(en Galilea)
21 – 28
Jeruzalem
11 – 16
Jeruzalem
19:28 – 24:53
Perea
10:22 – 11:16
Judea
11:17-57
Jeruzalem
(en Galilea)
12:1 – 21:23
19. geboorte
en
jeugd
Matteüs
Marcus
geboorte
1–2
Lucas
Johannes
voorbereiding
1
periode
voorwoord
1:1-18
geboorte
2:1 -3 9
jeugd
2:40-52
Johannes de Doper
3:1 – 4:11
Johannes de Doper
1:1-13
Johannes de Doper
3:1 – 4:13
Johannes
de Doper
Johannes de Doper
1:19-36
Jezus‟ werk
vóór Johannes‟
gevangenneming
1:37 – 3:36
Galilea
4:12 – 18:35
Galilea
1:14 – 9:50
Galilea
4:14 – 9:50
op weg naar
Galilea 4:1-54
in Jeruzalem
5:1-47
Jezus in
Galilea
brood des levens
6:1-71
in Jeruzalem
7:1 – 10:21
reis van Galilea
naar Judea
9:51 – 14:35
reis naar
Jeruzalem
Judea
19:1 – 20:34
lijden, dood en
opstanding
Judea
10:1-52
Judea
15:1 – 19:2
Jeruzalem
(en Galilea)
21 – 28
Jeruzalem
11 – 16
Jeruzalem
19:28 – 24:53
Perea
10:22 – 11:16
Judea
11:17-57
Jeruzalem
(en Galilea)
12:1 – 21:23
21. Bisschop Papius (begin 2e eeuw) schrijft
“De oudste [de apostel Johannes] zei ook
nog: Marcus werd de tolk van Petrus en
schreef nauwkeurig, weliswaar niet in
volgorde, alles op wat hij zich herinnerde
van wat de Heer had gezegd of gedaan.
Want hijzelf [Marcus] had de Heer niet
gehoord en was hem niet gevolgd. [...]”
22. Mattheus
Het evangelie werd
waarschijnlijk geschreven aan
een gemeente
van zowel heidenchristenen
als Christen-Joden.
mogelijk een relatief welvarende
stadsgemeente in Palestina.
23. Mat. 1 - 2
•
Inleiding: geschiedenis van de geboorte van Jezus
Mat. 3 - 4
•
Begin van Jezus’ werk: doop, verzoeking,
eerste optreden
Mat. 5 - 7
•
De 1e rede: de Bergrede
De wet van het koninkrijk
Mat. 8 - 9
•
Jezus gaat door met zijn werk in Galilea: genezingen
Mat. 10
•
De 2e rede: toerusting van de apostelen
De verkondiging van het koninkrijk
Mat. 11 - 12
•
Nog meer daden in Galilea
en confrontatie met de farizeeën
Mat. 13:1-52
•
De 3e rede: de zeven gelijkenissen
Het geheim van het koninkrijk
Mat. 13:52 - 17
•
Nog meer daden in Galilea;
Jezus kondigt zijn lijden aan
Mat. 18
•
De 4e rede: nederigheid en vergeving
De gemeenschap van het koninkrijk
Mat. 19 - 23
•
Daden van Jezus in Judea en Jeruzalem
en groeiende confrontatie met de Joodse leiders
Mat. 24 - 25
•
De 5e rede: de komst van Gods rijk
De voleinding van het koninkrijk
Mat. 26 - 28
•
Climax: het laatste avondmaal, dood en opstanding
Mattheus
Opgebouwd!
Duidelijke structuur
24. Mattheus wil aansluiten bij de Joodse Bijbel
Mat. 1: 22-23
Jesaja 7:14
Een maagd zal zwanger zijn en een zoon baren en
men zal Hem de naam ’Immanuël’ geven.
Mat. 2: 6
Micha 5:1-3
Uit Betlehem zal een leider voortkomen, die het
volk Israël zal hoeden.
Mat. 8: 17
Jesaja 53:4
Hij was het die onze ziekten wegnam en onze
kwalen op zich heft genomen.
Mat. 21: 5
Zacharia 9:9
Kijk, je koning is in aantocht, hij is zachtmoedig
en rijdt op een ezelin.
Mat. 26: 31
Zacharia 13:7
Ik zal de herder doden, en de schapen van zijn
kudde zullen uiteengedreven worden.
25. • Matteus biedt 65 verwijzingen naar het
Oude Testament
– 43 citaten: veel meer dan andere evangeliën
– 12 keer de formulering:
"zo ging in vervulling wat gezegd is [..]",
– telkens om aan te geven dat een bepaalde
gebeurtenis in Jezus' leven al in een profetie
voorzegd was.
– Zulke formuleringen vinden we in geen van de
andere evangeliën.
26. Overlap en eigenheid in de boeken van
Mattheus, Markus en Lukas
Matteüs 21: 42-43
Marcus 12: 10-11 (en Lucas 20: 17)
Daarop zei Jezus tegen hen: “Hebt u dit nooit in de
Schriften gelezen: „De steen die de bouwers afkeurden is
de hoeksteen geworden. Dankzij de Heer is dit gebeurd,
wonderbaarlijk is het om te zien‟. Daarom zeg ik u: het
koninkrijk van God zal u worden ontnomen en gegeven
worden aan een volk dat het wel vrucht laat dragen.”
“Hebt u deze Schrifttekst dan niet
gelezen: „De steen die de bouwers
afkeurden is de hoeksteen
geworden. Dankzij de Heer is dit
gebeurd, wonderbaarlijk is het om
te zien‟. ”
Marcus 16: 7
Matteüs 28: 7
Ga terug en zeg tegen zijn leerlingen en tegen
Petrus: “Hij gaat jullie voor naar Galilea”
En ga nu snel naar zijn leerlingen en zeg
hun:“Hij gaat jullie voor naar Galilea”
28. Lukas wil aan een pas-gelovige
uitleggen en feiten aandragen: GETUIGEN
Lucas 1:1-4
Handelingen 1:1-3
Nadat reeds velen zich tot taak hebben gesteld
om een verslag te schrijven over de
gebeurtenissen die zich in ons midden hebben
voltrokken, en die ons zijn overgeleverd door
degenen die vanaf het begin ooggetuigen zijn
geweest en dienaren van het Woord zijn
geworden, leek het ook mij goed om alles van
de aanvang af nauwkeurig na te gaan en deze
gebeurtenissen in ordelijke vorm voor u,
hooggeachte Theofilus, op schrift te stellen, om
u te overtuigen van de betrouwbaarheid van de
zaken waarin u onderricht bent.
In mijn eerste boek, Theofilus, heb ik de
daden en het onderricht van Jezus
beschreven, vanaf het begin tot aan de
dag waarop hij in de hemel werd
opgenomen, nadat hij de apostelen die hij
door de heilige Geest had uitgekozen,
had gezegd wat hun opdracht was. Na
zijn lijden en dood heeft hij hun
herhaaldelijk bewezen dat hij leefde;
gedurende veertig dagen is hij in hun
midden verschenen en sprak hij met hen
over het koninkrijk van God.
31. Gebruikte bronnen
Schema‟s:
De grote lijn van het NT
Jasper Klapwijk
Kaarten:
De canon van de Bijbel
(uitgeverij Profiel | € 14.90)
Gegevens:
Veel handboeken, Wikipedia
& Thomsons Chain Reference Bible