1. Những giá trị phổ biến của đạo đức thể hiện trong các khái niệm : thiện, ác, lẽ phải, công
bằng, văn minh, lương tâm, trách nhiệm… thang giá trị của đạo đức diễn biến theo lịch sử. Đạo
đức có tính giai cấp, tính dân tộc và tính thời đại.
Ý thức đạo đức là ý thức của cá nhân về mục đích cuộc sống và mối quan hệ của các cá
nhân trong xã hội được biểu hiện ở cả 3 mặt : nhận thức, tình cảm và hành vi đạo đức.
Nội dung giáo dục ý thức đạo đức bao gồm :
- Ý thức về mục đích cuộc sống của bản thân (cuộc sống hạnh phúc).
- Ý thức về lối sống cá nhân : tự chủ, tích cực, năng động, sáng tạo chống lại lối sống ích
24
kỷ, ăn bám.
- Ý thức về mối quan hệ trong gia đình, tập thể và xã hội; biểu hiện cụ thể trong văn hoá
giao tiếp.
- Ý thức về cuộc sống lao động sáng tạo.
- Ý thức về nghĩa vụ lao động và bảo vệ Tổ quốc.
Như vậy, đạo đức bao giờ cũng phải là những hành vi cụ thể được biểu hiện trong cuộc
sống hàng ngày : sống biết hành động theo lẽ phải, công bằng, nhân đạo, vì hạnh phúc cá nhân,
gia đình và xã hội.
2. Giáo dục văn hoá – thẩm mỹ.
2.1. Giáo dục văn hoá.
Một nội dung quan trọng trong giáo dục con người là giáo dục văn hoá – thẩm mỹ.
Văn hoá là một khái niệm rộng liên quan đến nhiều mặt khác nhau của đời sống xã hội.
Văn hoá được hiểu như là toàn bộ các thành tựu của loài người trong các lĩnh vực sản xuất
vật chất và tinh thần, trong cải tạo cuộc sống xã hội, trong sáng tạo khoa học, công nghệ và nghệ
thuật.
Có hai loại văn hoá : văn hoá vật chất và văn hoá tinh thần.
Văn hoá vật chất là sản phẩm vật chất do con người sáng tạo ra, đó là thước đo trình độ
chinh phục thiên nhiên của con người.
Văn hoá tinh thần bao gồm : khoa học và trình độ ứng dụng khoa học; trình độ học vấn
của nhân dân; tình trạng giáo dục, tôn giáo, y tế, văn hoá, đạo đức; trình độ của những nhu cầu, thị
hiếu và hứng thú của nhân dân trong cuộc sống…
Văn hoá là sản phẩm của con người, là thuộc tính bản chất của con người. Văn hoá gắn
chặt với con người, không có văn hoá ngoài con người. Mỗi cá nhân do giáo dục và do trường đời
hoạt động mà trở thành con người có văn hoá.
Văn minh là khái niệm đặc trưng cho trình độ nhận thức, chiếm lĩnh và cải tạo thế giới
của con người.
Văn minh và văn hoá là hai tiêu chuẩn để đánh giá sự tiến bộ của loài người. Văn minh và
văn hoá là hai khái niệm không đồng nhất với nhau.
Giáo dục văn hoá là quá trình tác động hình thành cho học sinh những phẩm chất cá nhân
tốt đẹp, những nếp sống văn minh từ đó mà sáng tạo ra những giá trị vật chất và tinh thần cho bản
thân và xã hội.
Nhiệm vụ của giáo dục văn hoá :
- Xây dựng một hệ tư tưởng xã hội, lấy học thuyết Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh làm cơ sở nền tảng.
- Xây dựng một nền văn hoá dân tộc đặc sắc mang tính nhân văn, nhân bản, nhân đạo,
nhân ái; thống nhất giữa truyền thống dân tộc, thời đại, quốc gia và quốc tế.
- Đào tạo một thế hệ con người đạt tới trình độ cao của văn minh nhân loại. Đó là những
con người có tâm hồn trong sáng, sống có lý tưởng, lương thiện, đạo đức, giàu lòng vị
tha, có hành vi văn minh, lịch sự…
2.2. Giáo dục thẩm mỹ.
Thẩm mỹ là phạm trù triết học nói về cái đẹp khách quan của các đối tượng trong tự
nhiên, trong cuộc sống xã hội và trong bản thân con người.