1. Overzicht
1. Representatieve Democratie ideaal versus werkelijkheid
2. Waarom representatieve democratie ALTIJD afglijdt
naar particratie
3. Benchmarking the Best in Class
4. Verklaring van de performantieverschillen
5. Grondoorzaak de vergeten basiswaarden
6. Aanbevolen ordening van de samenleving
7. Quantificatie van de winst
8. Een nieuwe en andere rol voor politici

2. Is het door slechte wil van
politici?
Is het de fout van politici?

4. Het onbreekt niet aan mensen van
goede wil
Ann Brusseel
Vlaams Parlementslid van Open-VLD
"Maar vertegenwoordigen wij nog onze kiezers of dienen we eerder
onze partijen?
De vraag stellen is ze beantwoorden. We zijn van een democratie
geëvolueerd naar een particratie. Het teveel aan macht van de
partijen is niet altijd in het voordeel van de burger. Een partij is
een ingewikkelde machine, met veel verborgen schakels. De
volksvertegenwoordiging dient echter transparant te zijn.
Desondanks zijn veel politici meer afhankelijk geworden van hun
partij dan van de democratische logica. Het is de partij die bepaalt
of ze bij volgende verkiezingen nog kandidaat mogen zijn en of ze
een min of meer verkiesbare plaats krijgen. Kortom, een
geëngageerd parlementslid dat zich te scherp uitlaat over thema’s
die voor de partij gevoelig liggen, riskeert vroeg of laat zijn/haar
mandaat."
Ann Brusseel in Liberales “DE PARTICRATIE BLOKKEERT DE POLITIEK”
http://www.liberales.be/columns/annrood
http://www.annbrusseel.be/bericht/de-particratie-blokkeert-de-politiek op 7 okt 2011:

5. Wordt het beter door het
systeem te bevolken door
mensen van goede wil?

6. Peter Senge
The fifth
Discipline
(1990)
Chapter 3:
Prisoners of the
System or
Prisoners of our
own Thinking?

7. Organisaties (1/2)
Hebben Posities
Posities hebben bijbehorende functiebeschrijvingen
Mensen worden gedropt in een bepaalde positie
Die mensen dienen zich te gedragen in lijn met de
functie beschrijving

8. Organisaties (1/2)
Vanuit die positie initieren mensen die posities
bemannen acties naar de buitenwereld, of
reageren op wat zich naar de buitenwereld
voordoet.
Door die reacties en reacties, binnen hun
functiebeschrijvingen, zijn mensen die
posities bemannen in een organsatie,
onderdeel van een systeem.
Het gedrag van een systeem ligt vast door de
regels die het systeem bepalen.
Niet door de mensen die het systeem
bevolken

9. Twee voorbeelden van organisaties
1. Gevangenis organisatie.
Het “Stanford Gevangenis Experiment”
2. Toeleveringsketen (supply chain) in de
economie
Het “MIT Bier Spel”
http://beergame.mit.edu/guide.htm

10. Het Stanford Gevangenis
Experiment (1/2)
• Opgezet door Philip Zimbardo
aan de Universiteit van Stanford
in 1971.
• Studenten werden op
willekeurige wijze ingedeeld in
“gevangenen” en “bewakers”.
• Het begon als een milde
weerstand van de gevangen en
een zekere mate van assertiviteit
van de bewakers.

12. Het Stanford Gevangenis
Experiment (2/2)
• Na zes dagen was dit
geescaleerd tot een
ware geestelijke en
lichamelijke
mishandeling van de
gevangenen, en werd
de situatie op een
zodanige wijze als “out
of control” beschouwd,
dat besloten werd het
experiment te stoppen.

15. Gevangenis Organisatie
• Alles wijst erop dat telkens wanneer het spel
gevangenis zou worden gespeeld dat men
gemakkelijk in gelijkaardige situaties
terechtkomt, onafhankelijk van de mensen die in
de posities van de gevangenis organisatie
worden geplaatst.
• Voorbeeld uit de realiteit:
Mishandeling van gevangenen in de Abu Ghraib
gevangenis in Irak.
Mishandeling van gevangen in de gevangenis van
Guantanamo Bay

16. Het MIT Bier Spel (1/5)
Het “MIT Bier Spel” werd ontwikkeld in 1960 aan
het Massachusetts Institute of Technology Sloan
School of Management, en sinds regelmatig
gespeeld (met steeds dezelfde uitkomst).
Het simuleert een toeleveringsketen (supply
chain), met de hierin gebruikelijke order en
leveringstijden.
Elke speler- kleinhandelaar, groothandelaar en
fabrikant (brouwer)- maakt 1 beslissing per
week: de hoeveelheid bier die er besteld wordt.

17. Het MIT Bier Spel (2/5)
Bij fluctuaties in de vraag is de
kleinhandelaar de eerste om de
orders te verhogen.
Wegens vertragingen in het systeem
(levertijden en beperkte
productiecapaciteit) komt de
gevraagde hoeveelheid niet op het
verwachte tijdstip aan, waardoor er
een leveringsachterstand optreedt.
Als reactie op de leveringsachterstand
bij de fabrikant, gaan zowel de
detailhandelaar als de groothandel
hun orders laten stijgen. De
fluctuaties van de vraag worden
hierbij versterkt in de
toeleveringsketen – eerst bij de
groothandelaar en daarna bij de
fabrikant.
Uiteindelijk stijgen de orders tot een
dramatisch niveau, waarna een
crisis situatie volgt waarin geen Het resultaat is een karakteristiek patroon van
orders meer geplaatst worden. verhoging van bestellingen en annulatie van
bestellingen, dat versterkt wordt naarmate men
hoger in de toeleveringsketen komt.
m.a.w. hoe dichter bij de fabrikant, hoe hoger de
pieken in bestellingen en hoe dramatischer de
annulaties.

19. Het MIT Bier Spel
(3/5)
Deze karakteristieke cycli van dramatisch
hoge volume orders bij de fabrikant,
gevolgd door een dramatische
ineenstorting van de orders bij diezelfde
fabrikant, gebeuren ondanks een relatief
stabiele vraag van de klanten.

20. Het MIT Bier Spel (4/5)
De perceptie van de spelers is heel
verschillend:
Zij denken dat de vraag van de klanten op
dramatische wijze fluctueert.
Zij geven de anderen in de
toeleveringsketen de schuld van het
versterken van de fluctuaties.

21. Het MIT Bier Spel (5/5)
• Telkens wanneer het MIT Bier spel wordt
gespeeld, bekomt men gelijkaardige
resultaten. Deze resulaten zijn
onafhankelijk van de spelers die de
verschillende posities in de
toeleveringsketen bevolken.
• Voorbeelden uit de realiteit:
Cycli in de economie

22. Cycli in the Market markt van de halfgeleider ICs
• TI=Total
Inventory
• UTL=Capaci
ty
Untilization
Ratio
• WMB=Wrld
Market
Billings
Hao Tan and John A. Mathews, “Semiconductor Industry Cycles” ,
DRUID-DIME Academy Winter 2007 Conference

23. Cycli in the Market markt van de halfgeleider ICs
• TI=Total
Inventory
• UTL=Capaci
ty
Untilization
Ratio
• WMB=Wrld
Market
Billings
Wen-Hsien Liu, Ching-Fan Chung, and Kuang-Liang Chang,
“Inventory Change, Capacity Utilization and the Semiconductor Industry Cycle”

24. Conclusies
Het verloop van deze spelen, is telkens hetzelfde,
ook met andere spelers.
Telkens waneer mensen in bepaalde structuur
worden geplaatst, worden dezelfde resultaten
bekomen, onafhankelijk van welke mensen in
deze structuur plaatst.
Mensen in een organisatie, worden gedwongen
door hun functiebeschrijving, te reageren als het
ware op mechanische wijze.
Het gedrag van het systeem die deze organisaties
vormen is weinig of niet afhankelijk van de
mensen in de posities van die organisaties.

25. Conclusion:
“When placed in the same system,
people however different,
produce the same results.”
Peter Senge – The fifth Discipline-
Chapter 3: “Prisoners of the System or Prisoners of
our own Thinking?”

26. Toegepast op de
organizatievorm
“Representatieve
Democratie”
met gedwongen
representatie

27. Representatieve
Democratie

29. Representatieve Democratie
glijdt af naar Particratie

31. Wordt het beter door het
systeem te bevolken door
mensen van goede wil?
Mensen
maken geen
verschil

32. “Mensen maken
het verschil”
is alleen geldig in
geval van
competitie
tussen
overheids
organisaties.

33. Ingeval van 1
overheid is er
geen keuze, en
maken mensen op
termijn geen
verschil

34. Bijkomende Referenties
1) Prof. A. Gasser,
“Gemeindefreiheit als Rettung Europas; Grundlinien einer ethischen Geschichtsauffassung.” , Verlag
Bücherfreunde, Basel, 1943, und 1947 (Zweite stark erweiterte Auflage)
In 1983 heruitgegeven onder de titel Gemeindefreiheit - kommunale Selbstverwaltung (Adolf Gasser/Franz-
Ludwig Knemeyer), in de reeks "Studien zur Soziologie", Nymphenburger, München, 1983.
Published in German, French, Italian.
2) Robert Michels,
Zur Soziologie des Parteiwesens in der modernen Demokratie. Untersuchungen über die oligarchischen
Tendenzen des Gruppenlebens (1911, 1925; 1970).
Translated, as Sociologia del partito politico nella democrazia moderna : studi sulle tendenze oligarchiche
degli aggregati politici, from the German original by Dr. Alfredo Polledro, revised and expanded (1912).
Translated, from the Italian, by Eden and Cedar Paul as Political Parties: A Sociological Study of the
Oligarchical Tendencies of Modern Democracy (Hearst's International Library Co., 1915; Free Press,
1949; Dover Publications, 1959); republished with an introduction by Seymour Martin Lipset (Crowell-
Collier, 1962; Transaction Publishers, 1999, ISBN 0-7658-0469-7);
Translated in French by S. Jankélévitch, Les partis politiques. Essai sur les tendances oligarchiques des
démocraties, Brussels, Editions de l'Université de Bruxelles, 2009 (ISBN 978-2-8004-1443-0).
Vertaald in het nederlands: R. Michels & J. A. A. Van Doorn, Democratie en organisatie. Een klassieke theorie,
Universitaire Pers, Rotterdam, 1969

35. ALLE Representatieve
Democratieen zijn
onstabiel
Prof. Gasser, “Gemeindefreiheit als Rettung
Europas; Grundlinien einer ethischen
Geschichtsauffassung.” Verlag
Bücherfreunde, Basel, 1943, und 1947
(Zweite stark erweiterte Auflage)

36. Voorbeelden
Italie, Duitsland in de jaren 1930 werden meer en
meer dictaturen.
De meeste landen in West –Europa worden de
fundamentele mensenrechten meer en meer
teruggedrongen:
Eigendomsrechten
Vrije meningsuiting wordt beperkt
Uitbreiding van verbod op discriminatie door
overheid (EVRM) burgers
Strengere wapenwet
Omkering bewijslast bij vermoeden van fraude

37. Eerste Hoofdwet van de
Politicologie

38. Eerste Hoofdwet van de
Politicologie
= de IJzeren wet van de Oligarchie

39. IJzeren wet van de Oligarchie
Sociologische wet, geformuleerd in 1911 door de Duits-
Italiaanse socioloog Robert Michels (*).
De wet stelt:
Elk representatief Systeem,
onafhankelijk van het democratische of
autocratische gehalte in het begin,
wordt onvermijdelijk oligarchisch.
(*) Robert Michels, Zur Soziologie des Parteiwesens in der modernen
Demokratie : Untersuchungen über die oligarchischen Tendenzen des
Guppenlebens, Klinkhardt, Leipzig, 1911,
en R. Michels & J. A. A. Van Doorn, Democratie en organisatie. Een
klassieke theorie, Universitaire Pers, Rotterdam, 1969

40. IJzeren wet van de Oligarchie
Waarom geen weerstand tegen deze trend?
de trend bij de leiders om zich te
organiseren en de eigen belangen te
behartigen,
de dankbaarheid van de geleide groep
de passiviteit van de massa.

41. IJzeren wet van de Oligarchie
Michels, die aanvankelijk met socialisme en anarcho-syndicalisme sympatiseerde,
kwam door zijn ervaringen uit de praktijk tot de conclusie dat elke groep heersers
de neiging heeft tot een oligarchie te evolueren. Democratisch gekozen
machthebbers zullen door de dwang der omstandigheden hoofdzakelijk verkeren in
een klein kringetje van mede-regeerders en het contact met de massa verliezen.
Door het bestuderen van politieke partijen kwam Michels er achter dat het
probleem in de natuur van organisaties zit. In een moderne democratie ontstaan
organisaties als politieke partij die, naarmate ze complexer worden, paradoxaal
genoeg minder democratisch worden. De IJzeren wet van de oligarchie luidt: "Wie
organisatie zegt, zegt oligarchie".
Elke grote organisatie wordt geconfronteerd met problemen rondom coördinatie
die alleen kunnen worden opgelost met bureaucratie. Om een bureaucratie
efficiënt te maken is een hiërarchie nodig - dagelijkse besluiten kunnen niet door
grote groepen mensen worden genomen. Dat leidt ertoe dat de macht in de
organisatie in handen komt van een kleine groep. Deze kleine groep machthebbers
zal vervolgens alles in het werk stellen om hun macht in stand te houden en groter
te maken.
Omgekeerd heeft ook de meest autocratische heerser adviseurs en zetbazen ter
plaatse nodig, waaraan hij onherroepelijk een groot deel van zijn feitelijke macht
delegeert. Het uiteindelijke resultaat is dat - met het verstrijken van de tijd -
iedere regeringsvorm zich in oligarchische richting ontwikkelt.

42. Besluit
Ook al plaatsen we mensen van
goede wil in het systeem van
representatieve democratie, het
resultaat zal niet wijzigen.
Mensen
maken geen
verschil

43. Hoe een onstabiel systeem
veranderen in een stabiel
systeem?

44. Hoe een onstabiel systeem
veranderen in een stabiel
systeem?
Door het systeem te veranderen

45. Hoe het uit de hand lopen
beletten?
• Gevangenissen:
Ongetrainde bewakers => getrainde bewakers +
management controle van de bewakers
• Toeleveringsketen:
Geen financiele sancties bij orderwijzigingen => Belangrijke
financiele sancties (prijzen) bij afwijkingen van de
werkelijke orders tov de voorspelde orders.
Belangrijke wijziging van het systeem, waardoor:
Instabiel Systeem => Stabiel Systeem

46. Hoe het uit de hand lopen
beletten?
• Representatieve Democratie (met gedwongen
representatie)
instabiel systeem => Stabiel systeem
Vraagt een belangrijke wijziging van het systeem
o.a. afschaffen gedwomgen representatie en opbouw
samenleving van beneden naar boven ipv
andersom
=> Onderwerp volgende deel