Prezentacja dotycząca systemu X11 stworzona na potrzeby zajęć na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.

1. X11
Piotr Gabryjeluk <quake@mat.umk.pl>
Czym jest X11

Architektura

Serwer

Klient

Kompilacja programu

Opcje uruchamiania

Konfiguracja


2. X11
Oprogramowanie i protokół sieciowy, które

zapewniają graficzny interfejs użytkownika
w środowisku sieciowym
Podstawowy system graficzny dla Linuksa, BSD,

Solarisa, ...
Implementacja serwera i bibliotek dla Windows

(Xming), MacOS
X11 bez karty graficznej? Xvnc


3. Architektura
Klient – serwer

Rola serwera

Rola klienta

Rola serwera czcionek

Protokół

Biblioteki klienckie


4. Zmienna $DISPLAY
:<nr_serwera>

:<nr_serwera>.<nr_ekranu>

<host>:<nr_serwera>

<host>:<nr_serwera>.<nr_ekranu>

przykłady: :0 , :1 , 192.168.1.1:0

Port TCP = nr_serwera + 6000

Gniazdo UNIX: /tmp/.X11­unix/X<nr_serwera>

Może być gdzie indziej!


5. Zadanie
Czy domyślnie uruchomiony w Ubuntu serwer X

nasłuchuje również na gnieździe TCP?
Dlaczego nie? (jeśli nie)

Podpowiedź: parametry uruchomienia


6. Ćwiczenie
Uruchomić (samemu) serwer X

Znaleźć logi serwera

Uruchomić klienta X

export DISPLAY=:0

Klient X – xterm

Informacje – xset -q

Uruchomić xterm na innym serwerze X

xhost +192.168.133.<?>

export DISPLAY=192.168.133.<?>:0


7. Historia serwera X
1987­1988: MIT X11R2

1992: X386 (późniejszy XFree86)

Wsparcie dla BSD i Linuksa

XFree86 4.x

~1999: X.org

2004: włączenie kodu z XFree86 4.4 RC2 do X.org

(R6.5)

8. Historia serwera X c.d.
2004: X.org 6.8 – ”początki przeźroczystości”

2005/06: X.org 6.9 vs X.org 7.0

imake vs autotools i pełna modularność!

2006: X.org 7.1 – rozszerzenia ”3D”: AIGLX, EXA

2007: X.org 7.3 – hotplug, RandR 1.2 (!)

wrzesień 2008: X.org 7.4 – obecna wersja

...


9. Konfiguracja Xorg
/etc/X11/xorg.conf

Section quot;InputDevicequot; – mysz, klawiatura

Section quot;Devicequot; – karta grafiki

Section quot;Monitorquot; – monitor

Parametry monitora (odświeżanie, wymiary w mm)

Section quot;Screenquot; – ekran

Wybór rozdzielczości w tym wirtualnej

Section quot;ServerLayoutquot;

Definiuje układ


10. Section quot;InputDevicequot;
# klawiatura
Section quot;InputDevicequot;
Identifier quot;Generic Keyboardquot;
Driver quot;kbdquot;
Option quot;XkbRulesquot; quot;xorgquot;
Option quot;XkbModelquot; quot;pc105quot;
Option quot;XkbLayoutquot; quot;plquot;
Option quot;XkbOptionsquot; quot;lv3:ralt_switchquot;
EndSection
# mysz
Section quot;InputDevicequot;
Identifier quot;Configured Mousequot;
Driver quot;mousequot;
Option quot;CorePointerquot;
EndSection

11. Section quot;Devicequot;
# karta grafiki
Section quot;Devicequot;
Identifier quot;Configured Video Devicequot;
Driver quot;nvidiaquot;
EndSection

12. Section quot;Monitorquot;
# monitor
Section quot;Monitorquot;
Identifier quot;Configured Monitorquot;
Option quot;Positionquot; quot;0 ­1050quot;
EndSection

13. Section quot;Screenquot;
# ekran nvidia
Section quot;Screenquot;
Identifier quot;Default Screenquot;
Monitor quot;Configured Monitorquot;
Device quot;Configured Video Devicequot;
Option quot;TwinViewquot; quot;1quot;
Option quot;TwinViewOrientationquot; quot;Belowquot;
EndSection

14. Section quot;Screenquot;
# ekran intel
Section quot;Screenquot;
Identifier quot;Default Screenquot;
Monitor quot;Configured Monitorquot;
Device quot;Configured Video Devicequot;
SubSection quot;Displayquot;
Virtual 2048 2048
EndSubSection
EndSection

15. Section quot;ServerLayoutquot;
# układ serwera
Section quot;ServerLayoutquot;
Identifier quot;Default Layoutquot;
Screen quot;Default Screenquot;
InputDevice quot;Configured Mousequot;
EndSection
$ man Xorg
­layout name specify the ServerLayout section
name
­screen name specify the Screen section name
­keyboard name specify the core keyboard
InputDevice name
­pointer name specify the core pointer
InputDevice name

16. X Font Server
”Pomoc” dla serwera X polegająca na renderowaniu

czcionek (zamiana tekstu i opisu czcionki np.
TrueType na bitmapę)
Section Files

FontPath ”unix/:7100”

Przedawnione ze względu na to, że

Komputery są już dość szybkie

Większość czcionek jest renderowana po stronie klienta

(korzystając np. z Xft, Cairo i rozszerzenia XRender)

17. Klient X
Klient używa biblioteki Xlib

(lub biblioteki nabudowanej na Xlib, np. Qt)

Kompilacja przez gcc

gcc xclient.c -lX11

Kompilacja z użyciem xmkmf i systemu imake

Obecnie: autotools

Deweloper: aclocal, autoconf, libtoolize

Użytkownik: ./configure, make


18. Argumenty linii poleceń
klienta X
Standardowe programy napisane dla X wspierają

zestaw podstawowych (i uniwersalnych) opcji
pozwalających na zdefiniowanie początkowych cech
programu
 Qt:
­display

­­display
­geometry 

­­geometry
­name


­­name
­title 

­­title
­sync


­­sync


19. Ważne programy
np. icewm
Środowisko
np. kwin
Menedżer okien
np. emerald
Dekorator okien
np. compiz
Menedżer składania
np. kicker
Panel

20. Konfiguracja klienta
rxvt*backspacekey: ^?

rxvt*background: Black

rxvt*foreground: wheat

rxvt*cursorColor: Orchid

rxvt*geometry: 100x18+40+300

rxvt*title: Linux

rxvt*reverseVideo: false


21. U klienta czy u serwera?
U klienta, czyli tam, gdzie jest uruchamiany

program (nieważne na jakim X serwerze)
~/.Xdefaults

~/.Xresources

/etc/X11/app­defaults/

U serwera, czyli tam, gdzie nasz monitor

(nieważne skąd uruchamiany jest program)
xrdb -query

xrdb -merge


22. Referencje
X.org Foundation, freedesktop.org

http://x.org/

http://freedesktop.org/

Historia

http://en.wikipedia.org/wiki/X11

http://en.wikipedia.org/wiki/X_Font_Server

Konfiguracja Xresources

http://tldp.org/HOWTO/XWindow­User­HOWTO/moreconfig.html
