2. Cel szkolenia
•Przekazanie wiedzy na temat efektywności energetycznej z punktu widzenia producenta
energii, w kontekście podstawowych aktów prawnych na poziomie UE i Polski a także innych
paostw, nie będących członkiem UE
•Zapoznanie ze światowymi, europejskimi i polskimi trendami gospodarczymi w zakresie
produkcji energii elektrycznej z różnych źródeł w tym z OZE
•Zaprezentowanie systemów wsparcia działao zmierzających do zwiększenia efektywności
energetycznej poprzez promowanie wdrażania rozwiązao podnoszących sprawnośd wytwarzania
energii
•Zaprezentowanie wybranych przykładów rozwiązao technicznych służących zwiększeniu
efektywności energetycznej w procesie wytwarzania energii.
2
3. PLAN PREZENTACJI
1. Światowe zasoby surowców energetycznych oraz możliwośd ich wykorzystania w przyszłości.
2. Wpływ wytwarzania energii na klimat i środowisko.
3. Rodzaje odnawialnych źródeł energii (OZE) i możliwości ich wykorzystania.
4. Obowiązki jakie nałożył na polski sektor energetyczny, tzw. pakiet „3X20”
5. Sytuacja energetyczna Polski i perspektywy jej rozwoju
6. Krajowe i europejskie akty prawne dotyczące polityki energetycznej.
7. Systemy wsparcia działao zmierzających do zwiększenia efektywności energetycznej poprzez
promowanie wdrażania rozwiązao podnoszących sprawnośd wytwarzania energii
8. Przykłady dobrych praktyk w zakresie zwiększania efektywności energetycznej w procesie
produkcji energii.
9. Podsumowanie
3
4. LITERATURA
1. Mokrzycki E, Ney R, Siemek J Światowe zasoby surowców energetycznych – wnioski dla Polski („Rynek
Energii” – nr 6/2008)
2. Solioski J Światowe rezerwy surowców energetycznych („Energetyka” – luty 2008)
3. Energy Policies of IEA Countries: POLAND, 2011 Review OECD/IEA, 2011
4. Tamaka A Doświadczenia krajów europejskich we wdrażaniu mechanizmów wsparcia efektywności
energetycznej (“Nowa Energia” 3/2010)
5. Przewodnik po efektywności energetycznej http://change.kig.pl/przewodnik_po_efektywnosci.php
6. Karczewski J Porównanie norm i zasad dotyczących efektywności energetycznej i energetycznego
wykorzystania biomasy i odpadów obowiązujących w Polsce i na Ukrainie (www.pl4ua.net )
7. Golec T Wprowadzenie w tematykę efektywności energetycznej (www.pl4ua.net )
8. Parczewski Z Możliwości finansowania działao w zakresie poprawy efektywności energetycznej ze
środków krajowych (www.pl4ua.net )
9. Materiały informacyjne Instytutu Energetyki (www.ien.com.pl ) oraz Oddziału Techniki Cieplnej IEn (
www.itc.edu.pl )
10. Strony internetowe:
http:// www.bialecertyfikaty.com.pl/
http://www.cire.pl/
http://www.iea.org/
http://www.wikipedia.org/
http://www.wnp.pl/polska_efektywna_energetycznie/
http://www.aesco.com.pl/
http://www.eko-polska.pl/
4
5. Wybrane strony internetowe,na których można znaleźd
informacje dotyczące efektywności energetycznej
(Na podstawie poradnika PARP “Efektywne wykorzystanie energii w firmie”)
Odniesienia krajowe:
www.mos.gov.pl:1092/previev/pl/bref.html (strona Ministerstwa Środowiska zawierająca
dokumenty referencyjne dotczące Najlepszych Dostępnych Technik BAT)
www.mg.gov.pl/Gospodarka/Energetyka/Efektywnosc+energetyczna/ (strona Ministerstwa
Gospodarki poświęcona efektywności energetycznej)
www.funduszeeuropejskie.gov.pl – (strona poświęcona funduszom europejskim na lata 2007-
2013 –komplet informacji dla ubiegających się o dofinansowanie)
www.topten.info.pl – (strona zawierająca informacje o efektywnych energetycznie poduktach
dostępnych na krajowym rynku)
www.een.org.pl – (polska strona sieci Enterprise Europe Network zawierająca informacje o
prawie europejskim, dotacjach, działalności innowacyjnej oraz o inprezach organizowanych
przez poszczególne ośrodki sieci)
5
6. Wybrane strony internetowe,na których można znaleźd
informacje dotyczące efektywności energetycznej
(Na podstawie poradnika PARP “Efektywne wykorzystanie energii w firmie”)
Odniesienia międzynarodowe:
ec.europa.eu/energy/efficiency (portal Komisji Europejsiej dotyczący efektywności
energetycznej)
ec.europa.eu/energy/intelligent (serwis poświęcony programowi Inteligentna Energia –
Program dla Europy zawiera informacje o wszystkich zrealizowanych projektach)
eippco.jrc.es – (strony europejskiego biura Zintegrowanego Zapobiegania I Ograniczania
Zanieczyszczeo (IPPC) zawierające dokumenty referencyjne dotyczące Najlepszych dostępnych
technik BAT)
www.topten.info , www.eu-energystar.org – (strony zawierające informacje o efektywnych
energetycznie poduktach)
www.enterprise-europe-network.ec.europa.eu/index_en.htm – (ogólnoeuropejska strona sieci
Enterprise Europe Network)
6
7. Instytucje i firmy doradcze z zakresu efektywności energetycznej
(Na podstawie poradnika PARP “Efektywne wykorzystanie energii w firmie”)
Agencje energetyczne:
KAPE – Krajowa Agencja Poszanowania Energii ( www.kape.gov.pl )
FEWE – Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii ( www.fewe.pl )
NAPE – Narodowa Agencja Poszanowania Energii ( www.nape.pl )
Źródła finansowania:
NFOSIGW –Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej www.nfosigw.gov.pl
(Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej)
BOŚ- Bank Ochrony Środowiska (www.bosbank.pl )
BGK – Bank Gospodarstwa Krajowego ( www.bgk.com.pl )
7
8. „Elementy efektywności energetycznej –
perspektywa producenta”
Światowe zasoby surowców
energetycznych oraz możliwośd ich
wykorzystania w przyszłości.
8
9. Energia gr. ενεργεια (energeia) –skalarna wielkośd fizyczna charakteryzująca stan układu
fizycznego (materii) jako jego zdolnośd do wykonania pracy.
Energetyka – dział nauki i techniki, a także gałąź przemysłu które zajmują się przetwarzaniem
dostępnych form energii na postad łatwą do wykorzystania przy zasilaniu wszelkich procesów
przemysłowych, a także napędzaniu maszyn i urządzeo używanych w życiu codziennym.
W praktyce, energetyka obejmuje dostarczanie energii w dwóch postaciach:
energii elektrycznej - dostarczanej do odbiorcy przewodami elektrycznymi, produkowanej za
pomocą turbin i prądnic napędzanych rozmaitymi źródłami energii,
energii cieplnej - dostarczanej odbiorcy za pośrednictwem transportującego ciepło nośnika, w
szczególności może nim byd para wodna pod dużym ciśnieniem, ogrzana woda lub inne płyny.
Do ogrzewania tych nośników stosuje się rozmaite źródła energii.
9
10. Przemysł energetyczny składa się z dwóch części:
elektrowni, ciepłowni i elektrociepłowni czyli fabryk, w których energię pierwotną przetwarza się
na jej użyteczną postad;
energetycznych sieci przesyłowych, czyli systemu urządzeo umożliwiającego przesyłanie energii
do odbiorcy.
10
11. Energia pierwotna to energia jaka jest zmagazynowana w źródle energii. Do nośników, które pozyskuje się bezpośrednio z
natury, należą:
węgiel kamienny energetyczny,
węgiel kamienny koksowy,
węgiel brunatny,
ropa naftowa,
gaz ziemny wysokometanowy,
gaz ziemny zaazotowany,
torf dla celów opałowych,
drewno opałowe,
paliwa odpadowe stałe roślinne i zwierzęce,
odpady przemysłowe stałe i ciekłe,
odpady komunalne,
inne surowce wykorzystywane do celów energetycznych (np. metanol, etanol),
energia wody wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej,
energia wiatru wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej,
energia słoneczna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej lub ciepła,
energia geotermalna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej lub ciepła.
Energia użytkowa, to energia, którą zużywamy do zaspokojenia naszych potrzeb.
Energia koocowa, to energia, za którą płacimy
11
12. Paliwo umowne, umowna jednostka miary wartości opałowej różnych paliw energetycznych. Pojęcie
stosowane do porównywania wartości opałowej paliw;
Miara jednostkowa jest równa:
7000 kcal/kg=2,93·107 J/kg (jako ekwiwalent węgla kamiennego – c.e.)
4,2·107 J/kg (jako ekwiwalent ropy naftowej – o.e.).
Najczęściej używa się jednostki większej:
1 t c.e.=7·109 cal=2,93·1010J, lub 1 t o.e.=4,2·1010J=1,433 t c.e.
Paliwa rzeczywiste i nośniki energii przelicza się na masę paliwa umownego mu wg wzoru:
mu = m W/Wu,
gdzie:
m masa paliwa rzeczywistego,
W jego wartośd opałowa,
Wu = 42 MJ, gdy wartośd paliwa umownego odnosi się do ropy naftowej i 29,3MJ, gdy odnosi się do węgla
kamiennego.
12
13. Światowa Rada Energetyczna dokonała podziału źródeł energii na cztery poniższe grupy:
1. Zasoby i rezerwy nieodnawialne (Finite resources)
· węgiel kamienny i brunatny
· ropa naftowa
· łupki bitumiczne
· naturalne bituminy (smoły i piaski bitumiczne)
· gaz ziemny
· uran
2. Rezerwy pośrednie (Intermediate resources)
· torf
· energia geotermalna
3. Źródła odnawialne (Perpetual resources)
· energia wodna
· bioenergia
· energia słoneczna
· energia wiatru
4. Inne źródła odnawialne (Other perpetual resources)
· energia przypływów i odpływów
· energia fal morskich
13
14. ŚWIATOWE ZASOBY SUROWCÓW
KONWENCJONALNYCH
800,000
700,000
600,000
500,000
mln toe
400,000
300,000
200,000
100,000
0
węgiel ropa naftowa gaz ziemny razem
mln toe 469,298 159,644 158,815 787,757
14
15. STRUKTURA I ZUŻYCIE ZASOBÓW KOPALNIANYCH
STRUKTURA ZASOBÓW
20%
węgiel
ropa naftowa
20% 60% gaz ziemny
ZUŻYCIE ZASOBÓW STRUKTURA ZUŻYCIA
10,000
8,000
mln toe
6,000 27% 32% węgiel
4,000
2,000 ropa naftowa
0
gaz ziemny
węgiel ropa gaz razem
naftowa ziemny 41%
mln toe 2,957 3,861 2512 9,330
15
16. Porównując dane dotyczące dziesięcioletniego okresu
(rok 1995 i 2005) zauważamy znaczny wzrost zużycia
surowców. Największy jest dla węgla (125,7%) i gazu
ziemnego (123,6%), w przypadku pozostałych surowców jest
podobny i wynosi: dla ropy naftowej 115,8%, energii
jądrowej 115,0%i elektrowni wodnych 115,6%. Ogółem
średni światowy wzrost zużycia energii pierwotnej wynosi
120,2%
16
17. ŚWIATOWE ZUŻYCIE ENERGII PIERWOTNEJ
12,000.00
10,000.00
8,000.00
mln toe
6,000.00
4,000.00
2,000.00
0.00
energia
ropa naftowa gaz ziemny węgiel hydroeneria razem
jądrowa
1995 3,335.40 2,031.80 2,353.00 545 578.7 8,843.90
2005 3,861.30 2,512.20 2,957.00 627.2 668.70 10,626.90
17
21. Wykorzystywanie paliw kopalnianych na szeroką skalę, prowadzi do wielu szkodliwych dla człowieka
i całego środowiska naturalnego zjawisk. Głównym powodem zanieczyszczeo, są produkty uboczne
spalania paliw kopalnych. W procesach tych ulatniają się ogromne ilości szkodliwych dymów, gazów i
pyłów. Ze względu na skład np. węgla, w czasie jego spalania ulatnia się nie tylko dwutlenek węgla, ale
również dwutlenek siarki. Reaguje on z wodą w atmosferze, tworząc tzw. kwaśne deszcze. Spływając
na powierzchnie ziemi powodują one niszczenie wielu roślin, upraw, lasów, a także korozję metali, itp.
Nadmiar dwutlenku węgla w atmosferze powoduje z kolei tzw. efekt cieplarniany, w wyniku którego
następuje ocieplenie klimatu Ziemi, topnienie lodowców, a także szereg innych zmian biologiczno -
geograficznych, jak również zagrożenie coraz większą przenikalnością szkodliwego promieniowani
nadfioletowego ze Słooca. Obecnie globalna emisja dwutlenku węgla do atmosfery związana z
działalnością człowieka to ponad 30 miliardów ton rocznie (9.5 mld ton węgla). Należy zwrócid uwagę
na fakt, że globalna emisja dwutlenku węgla wzrosła w ubiegłym roku o 3,2 proc., do 31,6 mld ton - do
czego przyczyniły się przede wszystkim Chiny. Największe źródła emisji to spalanie paliw kopalnych w
elektrowniach, transport - samochody i samoloty, procesy związane z produkcją towarów
przemysłowych oraz wylesianie.
21
23. Czołówka rankingu trucicieli:
Miliardy ton CO2 rocznie Wzrost od 1990 Tony CO2/osobę
USA 5,84 17% 20,00
Chiny 4,15 73% 3,19
Rosja 1,51 -36% 10,40
Indie 1,26 88% 1,19
Japonia 1,25 12% 9,90
http://unstats.un.org/unsd/environment/air_co2_emissions.htm
23
26. Jak można ograniczyd szkodliwe oddziaływania energetyki na
środowisko?
Pierwszym sposobem jest rozsądne wykorzystywanie surowców
energetycznych i zwiększenie efektywności konwencjonalnych
elektrowni, ponieważ obecnie ponad połowa energii pochodzącej ze
spalania węgla czy gazu ulatnia się w postaci ciepła i nie jest w żaden
sposób wykorzystywana przez człowieka. Ponadto warto częściej
korzystad z alternatywnych źródeł energii.
26
28. Odnawialne źródła energii (OZE), to źródła energii, których używanie nie wiąże się z
długotrwałym ich deficytem – ich zasób odnawia się w krótkim czasie.
(źródło: http://www.oze.opole.pl)
28
29. Hydroenergetyka
Elektrownie wodne działają w 150 krajach i w 2010 roku dostarczyły łącznie 3427 TWh energii
elektrycznej. Pargwaj i Norwegia opierają swój rynek energii elektrycznej w całości na
elektrowniach wodnych. Światowe zasoby energii wody określane są ilością energii, jaka
możliwa jest do pozyskania z cieków wodnych w ciągu roku. Światowe zasoby energii wody
oceniane są w wysokości: zasoby teoretyczne - 41 202 TWh; zasoby technicznie możliwe -16
494TWh. W chwili obecnej wykorzystanie zasobów wodnych kształtuje się na poziomie 17%.
Największe zasoby energii wodnej posiadają: Chiny, Federacja
Rosyjska, Brazylia, Kanada, Kongo, Indie, USA, Indonezja. Stosunkowo wysokie procentowo
wykorzystanie zasobów technicznie możliwych osiągnęły głównie kraje Europy Zachodniej i
Ameryki Północnej. W pozostałych krajach, zwłaszcza Azji, Afryki i Ameryki Południowej
zasoby energii wodnej są dotychczas wykorzystywane w niewielkim stopniu. Największą
produkcję energii elektrycznej z cieków wodnych osiągnęły: Brazylia, Kanada, Chiny, Republika
Rosyjska i USA.
29
30. Biomasa
Głównymi składnikami biomasy są drewno i jego odpady, odpady rolnicze i zwierzęce oraz
energetyczne odpady komunalne. Teoretyczny potencjał energetyczny biomasy szacowany jest na
ok. 2900 EJ/rok (69 mld toe) , z tego ocenia się, że ze względów ekonomicznych tylko ok. 270 EJ (6,4
mld toe) może byd wykorzystywana dla celów energetycznych. Obecnie zużycie biomasy wynosi ok.
48 EJ (1,2 mld toe). Najważniejszym składnikiem biomasy zużywanej dla celów energetycznych jest
drewno, którego zużycie wynosi ok. 24 EJ, stanowiąc ok. 50% ogólnego zużycia biomasy. Drewno i
jego odpady są wykorzystywane głównie przez ludnośd krajów gospodarczo
nierozwiniętych, stanowiąc w niektórych krajach, zwłaszcza Afryki i Południowej Azji, podstawowe
źródło energii. Pozostałe elementy biomasy to odpady rolnicze (słoma, trzcina cukrowa, łodygi
różnych roślin), odpady przemysłowe oraz odpady komunalne. Najczęściej spotykaną formą biomasy
stałej wykorzystywaną energetycznie są pelety (granulat). Jest to wysokowydajne, odnawialne
paliwo, produkowane z biomasy. Paliwo to charakteryzuje się niską zawartością wilgoci (8 -
12%), popiołu (0,5%) i substancji szkodliwych dla środowiska oraz wysoką wartością energetyczną.
Energia zawarta w biomasie jest najmniej kapitałochłonnym źródłem energii odnawialnej.
30
31. Energia wiatru
Od początku XXI wieku energetyka wiatrowa rozwija się w tempie 20–30% rocznie. Moc
elektrowni wiatrowych wybudowanych do 2000 roku wynosiła 18 GW, do 2005 roku wynosiła
59 GW, a do 2010 roku wynosiła 199 GW. W 2011 roku całkowita moc elektrowni wiatrowych
wynosiła 239 GW. Stanowiło to ok. 1% światowej produkcji energii elektrycznej. Najbardziej
rozwiniętą energetyką wiatrową mają: Niemcy (18,4 GW), Hiszpania (10,0 GW), USA (9,2),
Indie (4,4 GW), Dania (3,1 GW), Włochy (1,6 GW), Holandia (1,2 GW), Portugalia (1,1 GW)
(dane za 2005 r.). Teoretyczny potencjał energii wiatru na globie ziemskim szacowany jest na
ok. 480 000 TWh/rok
31
32. Energia geotermalna
Geotermia, to energia termiczna skał znajdujących się we wnętrzu Ziemi. Jest ona pobierana za
pomocą odwiertów, do których wtłaczana jest chłodna woda i odbierana gorąca po wymianie
ciepła z gorącymi skałami. Służy również jako naturalne źródło ciepła w źródłach
termalnych.Energię geotermalną wykorzystuje się w 24 krajach, a łączna moc działających
elektrowni geotermalnych wynosi 10,9 GW (2010 rok).Największą produkcję energii
elektrycznej z elektrowni geotermalnych uzyskały: USA (17,9 TWh), Filipiny (9,3 TWh), Meksyk
(6,2 TWh), Włochy (5,3 TWh) i Japonia (3,5 TWh). Największe wykorzystanie geotermii
występuje na Filipinach (27%krajowej produkcji energii) i w Islandii (30%) Oprócz produkcji
energii elektrycznej energia wód geotermalnych jest wykorzystywana do ogrzewania i
klimatyzacji pomieszczeo
32
33. Energia słooca
Słooce jest największym i stałym źródłem energii dla globu ziemskiego. Ciepło słooca
docierające do ziemi jest ponad 7,5 tys. razy większe od całego światowego zużycia energii
pierwotnej. Do produkcji energii elektrycznej jest w coraz większym stopniu wykorzystywana
w kolektorach fotowoltaicznych oraz w kolektorach słonecznych. Od początku XXI wieku
rozwija się w tempie około 40% rocznie. W 2011 roku łączna moc zainstalowanych ogniw
słonecznych wynosiła 67 GW i zaspokajały one 0,5% światowego zapotrzebowania na energię
elektryczną.
33
34. Pozostałe źródła
Są to energia fal, energia pływów morskich oraz energia cieplna oceanów. Potencjał
energetyczny tych źródeł jest ogromny, lecz jego wykorzystanie znikome. Praktyczne
wykorzystanie energetyczne energii fal ma miejsce w elektrowni La Rance 340 MW we Francji.
Główną barierą rozwoju takich elektrowni są bardzo wysokie m.in. koszty kapitałowe. Barierą
wykorzystywania dla celów energetycznych energii pływów morskich oraz energii cieplnej
oceanów również są koszty. Stąd te źródła energii są praktycznie wykorzystywane w mało
znaczącym zakresie.
34
51. Polska, podobnie jak inne kraje, musi podjąd kluczowe decyzje w sektorze energii, aby
osiągnąd długoterminową stabilizację gazów cieplarnianych na poziomie 450 cząsteczek na
milion (ppm) ekwiwalentu CO2, co odpowiada wzrostowi temperatury na świecie o ok. 2°C.
Osiągnięcie tego celu wymagad będzie innowacyjnych polityk, odpowiednich ram
regulacyjnych i zwiększenia inwestycji w badania, rozwój i demonstrację technologii w
sektorze energii. Decyzje inwestycyjne mające byd podjęte w sektorze energii w ciągu
następnej dekady będą wpływad na łagodzenie skutków i kosztów dla Polski przez długi czas w
przyszłości. Dotyczy to w szczególności sektora energii elektrycznej, gdzie ryzyko zamknięcia
technologicznego (tzw. efektu lock-in) jest największe.
51
54. PAKIET 3X20
Pakiet energetyczno-klimatyczny, tzw. pakiet „3x20”
Unijne akty prawne, których postanowienia mają zapewnid
rozwiązanie problemów energetyczno-klimatycznych Europy i Świata
54
55. CELE PAKIETU 3X20 DO 2020
•Obniżenie emisji gazów cieplarnianych, w tym CO2 o co najmniej 20%
w porównaniu do 1990r. (w 2050 nawet o 50%)
•Poprawa efektywności energetycznej poprzez redukcję zużycia energii
koocowej o 20%
•Zwiększenie udziału energii z OZE średnio o 20% całkowitego zużycia
energii (Polska 15%)
•Uzyskanie 10% udziału energii odnawialnej w paliwach
transportowych
55
56. Efektywnośd energetyczna
Efektywnośd energetyczna jest to wielkości zużycia energii odniesionej
do uzyskiwanej wielkości efektu użytkowego
•Efektywnośd energetyczna to najszybsze, najczystsze i najtaosze „źródło” poprawy
zaspokajania potrzeb energetycznych
•Jest to osiąganie tego samego rezultatu przy użyciu mniejszej ilości energii
•Pojęcie „efektywności energetycznej” stosowane jest zarówno do małych urządzeo
domowych (sprzęt AGD), w budownictwie (termoizolacja), jak i wielkich projektów
przemysłowych
•Efektywnośd energetyczna to rozwój urządzeo mierzących zużycie energii
•Efektywnośd energetyczna to również zmiana zachowao i przyzwyczajeo konsumentów
energii (wyłączanie urządzeo pracujących w systemie czuwania, zbędnego
oświetlenia, stosowanie detektorów ruchu itp.)
56
57. Plan Efektywności Energetycznej 2011 Unii Europejskiej
Energy Efficiency Plan 2011 COM(2011) 109 z 8 marca 2011 r.
Efektywnośd energetyczna jest jedną z najbardziej efektywnych dróg zapewnienia
bezpieczeostwa energetycznego oraz redukcji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeo
Możliwości wspierania efektywności energetycznej w działalności gospodarczej:
•ulgi podatkowe
•dofinansowanie przedsięwzięd z zakresu efektywności energetycznej
•dofinansowanie audytów energetycznych
•dofinansowanie wdrożenia systemu zarządzania energią
Źródła finansowania:
•Fundusz Spójności,
•Program Inteligentna Energia dla Europy,
•Kredyty z Międzynarodowych Instytucji Finansowych i Banków
•7. Program Ramowy Badao i Rozwoju Technologicznego
57
59. Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące
efektywności energetycznej
Dyrektywa 2006/32/WE z 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności koocowego
wykorzystania energii i usług energetycznych
Jej celem jest osiągnięcie ekonomicznie uzasadnionej poprawy użytkowania paliw i energii.
Określa cele, mechanizmy i zachęty, które w połączeniu z ustaleniem podstaw
instytucjonalnych oraz prawnych i finansowych, mają wspierad zwiększenie efektywności
użytkowania nośników energii. Instrumentami są programy poprawy efektywności
energetycznej, rozwój rynku wysokiej jakości usług energetycznych i harmonizacja szacowania
oszczędności energii.
Dyrektywa 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania
energii ze źródeł odnawialnych
Dyrektywa 2010/31/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
Zaostrza normy efektywności energetycznej budynków w UE poprzez ich klasyfikowanie
zgodnie z rodzajem, wielkością i przeznaczeniem. Reguluje metodologię obliczania
charakterystyki energetycznej budynków.
59
60. Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące
efektywności energetycznej c.d.
Dyrektywa 2005/32/WE z 6 lipca 2005 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania
wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię
Określa wymagania dopuszczenia na rynek wyrobów wykorzystujących energię. Zmienia
regulacje dotyczące m.in. sprawności kotłów opalanych paliwem płynnym lub
gazowym, efektywności energetycznej chłodziarek.
Dyrektywa 2004/8/WE w sprawie promocji wysokosprawnej kogeneracji
Dyrektywa 2003/30/WE z 8 maja 2003 w sprawie wspierania użycia w transporcie
biopaliw lub innych paliw odnawialnych
Nałożyła obowiązek stosowania w transporcie 5,75% alternatywnych paliw do roku 2010
60
61. PEP 2030
Polityka energetyczna Polski dokument przyjęty przez RM uchwałą z dnia 10 XI 2009r., określa
główne kierunki polityki energetycznej kraju do roku 2030 oraz metody ich realizacji;
Załączniki:
Ocena realizacji polityki energetycznej do 2005r.,
Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030r.,
Program działao wykonawczych na lata 2009-2012,
Wnioski ze strategicznej oceny oddziaływania polityki energetycznej na środowisko,
Założenia polityki uwzględniają obowiązki jakie nałożył na polski sektor energetyczny, tzw.
pakiet „3X20”
61
62. PODSTAWOWE KIERUNKI ROZWOJU W PEP 2030
•Działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej,
•Wzrost bezpieczeostwa dostaw paliw,
•Zróżnicowanie struktury wytwarzania energii,
•Wzrost bezpieczeostwa dostaw paliw i energii,
•Wzrost wykorzystania OZE szczególnie biopaliw,
•Rozwój konkurencyjności na rynku paliw
•Ochrona środowiska
62
63. Cele w zakresie poprawy efektywności energetycznej zawarte w „PEP 2030”:
•Zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej, poprzez budowę wysokosprawnych
jednostek wytwórczych
•Dwukrotny wzrost do roku 2020 produkcji energii elektrycznej wytwarzanej w technologii
wysokosprawnej kogeneracji, w porównaniu do produkcji w 2006r
63
64. PEP 2030
Energochłonnośd PKB w ciągu ostatnich 10 lat spadła o 30%
W dalszym ciągu efektywnośd polskiej gospodarki, liczona jako PKB (wg kursu euro) na
jednostkę energii, jest dwa razy niższa od średniej europejskiej
Ogólne cele w zakresie poprawy efektywności energetycznej:
•Dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego (rozwoju
gospodarki następującego bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną)
•Konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do
poziomu UE-15
64
65. PEP 2030
Cele szczegółowe:
•Zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej, poprzez budowę
wysokosprawnych jednostek wytwórczych,
•Dwukrotny wzrost do roku 2020 produkcji energii elektrycznej wytwarzanej w
technologii wysokosprawnej kogeneracji, w porównaniu do produkcji w 2006 r.,
•Zmniejszenie wskaźnika strat sieciowych w przesyle i dystrybucji, poprzez m.in.
modernizację obecnych i budowę nowych sieci, wymianę transformatorów o
niskiej sprawności oraz rozwój generacji rozproszonej,
•Wzrost efektywności koocowego wykorzystania energii
•Zwiększenie stosunku rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną do
maksymalnego zapotrzebowania na moc w szczycie obciążenia, co pozwala
zmniejszyd całkowite koszty zaspokojenia popytu na energię elektryczną
65
66. PEP 2030
Cel indykatywny w zakresie efektywności energetycznej wynikający z dyrektywy 2006/32/WE:
Osiągnięcie do 2016 r. oszczędności
energii o 9% w stosunku do średniego
zużycia energii finalnej z lat 2001 – 2005
(tj. o 53 452 GWh)
66
67. Działania na rzecz poprawy efektywności
energetycznej
•Ustalanie narodowego celu wzrostu efektywności energetycznej
•Wprowadzenie systemowego mechanizmu wsparcia dla działao służących realizacji
narodowego celu wzrostu efektywności energetycznej
•Stymulowanie rozwoju kogeneracji poprzez mechanizmy wsparcia, z uwzględnieniem
kogeneracji ze źródeł poniżej 1 MW, oraz odpowiednią politykę gmin
•Stosowanie obowiązkowych świadectw charakterystyki energetycznej dla budynków oraz
mieszkao przy wprowadzaniu ich do obrotu oraz wynajmu
•Oznaczenie energochłonności urządzeo i produktów zużywających energię oraz wprowadzenie
minimalnych standardów dla produktów zużywających energię
•Zobowiązanie sektora publicznego do pełnienia wzorcowej roli w oszczędnym
gospodarowaniu energią
Wsparcie inwestycji w zakresie oszczędności energii przy zastosowaniu kredytów
preferencyjnych oraz dotacji ze środków krajowych i europejskich
67
68. Działania na rzecz poprawy efektywności
energetycznej cd.
•Wspieranie prac naukowo-badawczych w zakresie nowych rozwiązao i technologii
zmniejszających zużycie energii we wszystkich kierunkach jej przetwarzania oraz użytkowania
•Zastosowanie technik zarządzania popytem (Demand Side Managment), stymulowane
poprzez m.in. zróżnicowanie dobowe stawek opłat dystrybucyjnych oraz cen energii
elektrycznej w oparciu o ceny referencyjne będące wynikiem wprowadzenia rynku dnia
bieżącego oraz przekazanie sygnałów cenowych odbiorcom za pomocą zdalnej dwustronnej
komunikacji z licznikami elektronicznymi,
•Kampanie informacyjne i edukacyjne, promujące racjonalne wykorzystanie energii
68
69. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności
energetycznej
4 marca 2011 r. Sejm RP przyjął projekt ustawy o efektywności energetycznej, przygotowany
przez MG, 15 kwietnia została podpisana przez Prezydenta. Podpisana 15.04.2011 r. ustawa to
chyba dwudziesta wersja projektu. W stosunku do zaleceo UE to prawie trzyletnie opóźnienie.
Ustawa ustanawia ramy prawne dla działao na rzecz wzrostu efektywności
energetycznej gospodarki, obejmujących mechanizm wsparcia i prowadzących do uzyskania
wymiernych oszczędności energii wymaganych na podstawie dyrektywy 2006/32/WE w
sprawie efektywności koocowego wykorzystania energii i usług energetycznych.
69
70. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności
energetycznej
DEFINICJA:
Efektywnośd energetyczna jest to obniżenie zużycia energii pierwotnej, mające
miejsce na etapie zmiany napięd, przesyłu, dystrybucji lub zużycia koocowego
energii, spowodowane zmianami technologicznymi, zmianami zachowao i/lub
zmianami ekonomicznymi, zapewniające taki sam lub wyższy poziom komfortu lub
usług. Rozwiązania zwiększające efektywnośd koocowego zużycia energii powodują
obniżenie zużycia zarówno energii pobieranej przez użytkowników koocowych, jak i
energii pierwotnej
70
71. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności
energetycznej
Art. 1.Ustawa określa:
1) krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią;
2) zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej;
3) zasady uzyskania i umorzenia świadectwa efektywności energetycznej;
4) zasady sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz uzyskania
uprawnieo audytora efektywności energetycznej.
71
72. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności
energetycznej
Krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią
Art. 4.
1. Ustala się krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią
wyznaczający uzyskanie do 2016 r. oszczędności energii finalnej w ilości nie mniejszej
niż 9 % średniego krajowego zużycia tej energii w ciągu roku, przy czym uśrednienie
obejmuje lata 2001–2005.
Art. 5.
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające
osobowości prawnej, zużywające energię podejmują działania w celu poprawy
efektywności energetycznej.
72
73. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności
energetycznej
Zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej
Art. 10.
1. Jednostka sektora publicznego, realizując swoje zadania, stosuje co najmniej dwa ze środków poprawy efektywności
energetycznej, o których mowa w ust. 2.
2. Środkiem poprawy efektywności energetycznej jest:
1) umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności
energetycznej;
2) nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi
kosztami eksploatacji;
3) wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację lub pojazd, o których mowa w
pkt 2, albo ich modernizacja;
4) nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo przebudowa lub remont użytkowanych
budynków, w tym realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o
wspieraniu termomodernizacji i remontów;
5) sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji
i remontów eksploatowanych budynków w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane o powierzchni
użytkowej powyżej 500 m2, których jest właścicielem lub zarządcą.
73
74. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności
energetycznej
Przedsięwzięcia poprawy efektywności
Art. 17.
1. Poprawie efektywności energetycznej służą w szczególności następujące rodzaje
przedsięwzięd:
1) izolacja instalacji przemysłowych;
2) przebudowa lub remont budynków;
3) modernizacja:
a) urządzeo przeznaczonych do użytku domowego,
b) oświetlenia,
c) urządzeo potrzeb własnych,
d) urządzeo i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych,
e) lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła;
4) odzysk energii w procesach przemysłowych;
74
75. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności
energetycznej
5) ograniczenie:
a) przepływów mocy biernej,
b) strat sieciowych w ciągach liniowych,
c) strat w transformatorach;
6) stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów energii wytwarzanej we własnych lub
przyłączonych do sieci odnawialnych źródłach energii, ciepła użytkowego w kogeneracji, w
rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne lub ciepła odpadowego z
instalacji przemysłowych.
75
76. Systemy wsparcia działao zmierzających
do zwiększenia efektywności
energetycznej poprzez promowanie
wdrażania rozwiązao podnoszących
sprawnośd wytwarzania energii
76
77. PRIORYTETY W PEP 2030DLA OZE i CHP
1. Utrzymanie mechanizmu wsparcia poprzez działanie rynków
świadectw
Czerwone certyfikaty-mechanizm wsparcia dla energii elektrycznej
wyprodukowanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła
Warunkiem uzyskania świadectw jest wykonanie przez podmiot posiadający
akredytację PCA audytu jednostki kogeneracji, potwierdzającego możliwą do
uzyskania ilości świadectw, właściwa kontrolę metrologiczną
77
78. PRIORYTETY W PEP 2030DLA OZE i CHP cd.
2. Zachęty podatkowe w tym głównie poprzez utrzymanie zwolnienia z
akcyzy
3. Przygotowanie zmian pozwalających na bezpośrednie wsparcie
finansowe budowy OZE z funduszy europejskich i ochrony środowiska
4. Biogazownie rolnicze
78
80. Polskie przepisy prawne, a konkretnie ustawa z 10 kwietnia
1997r. Prawo energetyczne, zawiera mechanizm wsparcia
wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w
postaci tzw. zielonych certyfikatów oraz podobny
mechanizm wsparcia dla energii elektrycznej wytwarzanej w
kogeneracji w formule czerwonych certyfikatów.
80
81. PROCEDURA CERTYFIKACJI
ŚWIADECTW
1. Producent zielonej energii musi uzyskad koncesję od Urzędu Regulacji Energetyki (URE)
2. Producent podłącza się do sieci energetycznej Operatora Systemu Energetycznego (OSE)
3. OSE kupuje od producenta energię po średniej cenie rynkowej z ubiegłego roku
4. Producent zakłada konto w Rejestrze Świadectw Pochodzenia (RŚP)
5. Producent otrzymuje certyfikaty po wyprodukowaniu energii; świadectwa są przesyłane z
URE i wczytywane do RŚP
6. Handel certyfikatami (doskonały interes dla producenta)
81
82. Ustawa o efektywności energetycznej wprowadza system tzw. białych certyfikatów,
czyli świadectw efektywności energetycznej, opierających się na istniejących
systemach wsparcia kogeneracji oraz odnawialnych źródeł energii (tzw. czerwonych i
zielonych certyfikatów). Na firmy sprzedające energię elektryczną, gaz ziemny lub
ciepło odbiorcom koocowym zostanie nałożony obowiązek pozyskania określonej
liczby certyfikatów. Świadectwa mogą otrzymad m.in. przedsiębiorstwa, które
zmniejszyły zużycie energii dzięki inwestycjom w nowoczesne technologie. System
białych certyfikatów ma byd mechanizmem rynkowym wspierającym poprawę
efektywności energetycznej czyli poprawę efektywności koocowego wykorzystania
energii
82
83. Zgodnie z zapisami Ustawy o efektywności energetycznej świadectwa efektywności
energetycznej - tzw. białe certyfikaty, będą potwierdzeniem zaoszczędzenia energii w
wyniku zrealizowanego przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności
energetycznej, a więc: zwiększeniu sprawności wytwarzania energii, zmniejszeniu
strat w przesyle i dystrybucji energii, ale przede wszystkim oszczędności w zużyciu
energii przez odbiorców koocowych.
System „białych certyfikatów” ma zacząd obowiązywad od 2013 roku.
Do wydawania tych świadectw oraz ich umarzania zostanie upoważniony prezes
Urzędu Regulacji Energetyki, a wynikające z nich prawa majątkowe będą zbywalne,
stanowiąc towar giełdowy podlegający obrotowi na Towarowej Giełdzie Energii.
83
84. Głównym adresatem certyfikatów będą firmy sprzedające energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło
odbiorcom koocowym. Na przedsiębiorstwa te nałożony zostanie obowiązek pozyskania i przedstawienia
do umorzenia Prezesowi URE określonej ilości świadectw efektywności energetycznej lub uiszczenia opłaty
zastępczej. Firmy te będą zobligowane do pozyskania określonej liczby certyfikatów, w zależności od
wielkości sprzedawanej energii.
Świadectwa dotyczące zarówno prądu, jak i gazu oraz ciepła, będą wydawane na podstawie ogłaszanych
raz lub dwa razy w roku konkursów na energooszczędne projekty. Warunkiem uczestnictwa w przetargu
będzie złożenie deklaracji wraz z audytem efektywności energetycznej. Konieczne będzie również
przeprowadzenie audytu sprawdzającego już po wykonaniu przedsięwzięcia proefektywnościowego.
Obowiązkiem wykonania audytu będą objęte przedsięwzięcia służące poprawie efektywności
energetycznej, dla których zostanie zadeklarowane osiągnięcie oszczędności energii w ilości
przekraczającej równowartośd 100 toe (ton oleju ekwiwalentnego) średnio w ciągu roku. Jeśli sprzedawcy
nie pozyskają odpowiedniej liczby certyfikatów, których ilośd na dany rok będzie określana
rozporządzeniem ministra gospodarki, będą musieli uiścid opłatę zastępczą. Białe certyfikaty będzie można
kupid na Towarowej Giełdzie Energii
84
85. Prezes URE wydaje białe certyfikaty podmiotom, które z sukcesem zakooczą postępowanie
przetargowe, to znaczy zmieszczą się w przedziale :
<k × Eśr ; Emax>,
gdzie:
k - jest współczynnikiem akceptacji ofert ogłaszanym przez Prezesa URE
Eśr i Emax – wartośd średnia i maksymalna efektu energetycznego.
E = Q/W
Q - ilośd energii zaoszczędzonej średnio w ciągu roku w wyniku realizacji przedsięwzięcia lub
przedsięwzięd tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej
W - wartośd świadectwa efektywności energetycznej
85
86. PROCEDURA CERTYFIKACJI
•Wykonanie audytu efektywności energetycznej w celu określenia poziomu bazowego i
zaproponowania potencjalnych rozwiązao technicznych wykorzystujących zidentyfikowany
potencjał.
•Wybór rozwiązania optymalne go technicznie i ekonomicznie.
•Przetarg (Warunkiem wygrania przetargu jest osiągnięcie oszczędności z współczynnikiem
określającym efekt energetyczny w przedziale <k × Eśr ; Emax>)
•Realizacja działao proefektywnościowych zgodnie z wytycznymi z audytu wstępnego
•Wykonanie po zakooczeniu działao modernizacyjnych audytu efektywności energetycznej
potwierdzającego deklarowaną oszczędnośd (w przypadku działao, dla których zadeklarowana
oszczędność energii jest niższa niż 100 toe jako wartość średnioroczna, audytu takiego nie trzeba
wykonywać)
86
87. PROCEDURA CERTYFIKACJI cd
•Zawiadomienie Prezesa URE o zakooczonych działaniach (w ustawowym terminie ).
•Na wniosek Prezesa URE - wpisanie świadectwa na konto ewidencyjne podmiotu, który
zrealizował z sukcesem dane przedsięwzięcie proefektywnościowe (świadectwo otrzymuje
prawa majątkowe – stają się one towarem giełdowym i są zbywalne. W praktyce pozyskane
zostaną więc środki finansowe, które poprawiają wskaźniki ekonomiczne wykonanego działania
proefektywnościowego).
Podmioty, które w myśl Ustawy o efektywności energetycznej są objęte obowiązkiem
pozyskania białych certyfikatów, a nie uzyskają ich i nie umorzą, będą musiały uiścid opłatę
zastępczą w odpowiedniej wielkości określonej Ustawą.
87
88. Opłatę zastępczą oblicza się według wzoru:
Oz = Ozj x Ep,
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Oz - opłatę zastępczą wyrażoną w złotych,
Ozj - jednostkową opłatę zastępczą, nie niższą niż 900 zł i nie wyższą niż 2 700 zł za tonę oleju
ekwiwalentnego,
Ep - ilośd energii pierwotnej, wyrażoną w tonach oleju ekwiwalentnego, równą różnicy między
ilością energii pierwotnej wynikającą z wymaganej wartością i ilością energii pierwotnej
określonej w certyfikatach przedstawionych do wykupu.
88
90. Świadectwa efektywności energetycznej (białe
certyfikaty), to mechanizm stymulujący i wymuszający
zachowania prooszczędnościowe.
Białe certyfikaty będą wydawane za:
•zmniejszenie zużycia energii przez odbiorców koocowych
•zwiększenie sprawności wytwarzania energii
•ograniczenie strat w przesyle i dystrybucji
90
91. Przykłady dobrych praktyk w
zakresie zwiększania efektywności
energetycznej w procesie produkcji
energii.
91
92. WŁOCHY
Plan poprawy efektywności energetycznej na lata 2005 –
2009 zakładał uzyskanie efektów oszczędnościowych w
wysokości prawie 34 TWh energii pierwotnej. Mądre
założenia i ciekawe rozwiązania zastosowane w tym kraju
sprawiły, że już na rok przed zakładanym koocem działao
udało się uzyskad nadwyżkę w realizacji planu
(zaoszczędzono 43TWh).
92
94. FRANCJA
Poza standardowymi działaniami wprowadzanymi głównie
w sektorach: mieszkaniowym, budownictwa, przemysłu i
transportu, zastosowano metody proefektywnościowe,
których okres zwrotu przewyższał 3 lata.
Plan ten zaowocował w latach 2006-2009 wydaniem ponad
tysiąca certyfikatów dla 250 odbiorców, a co za tym idzie
zaoszczędzeniem przeszło 65 TWh.
94
96. WIELKA BRYTANIA
Ponad dwie trzecie gospodarstw domowych wzięło
udział w prowadzonych działaniach
proefektywnościowych. Warto zauważyd, że koszt ich
realizacji, poniesiony przez odbiorców, wyniósł
jedynie 7£ na gospodarstwo domowe w skali roku.
Plany efektywności energetycznej zostały
zrealizowane tutaj z dużą nadwyżką i finalnie
wyniosły prawie 90 TWh
96
97. POLSKA - fabryka General Motors w
Gliwicach
W ciągu 5 lat (2003-2008) zredukowała zużycie energii o ponad 50%, ustanawiając
rekord w koncernie
W 2008 roku rząd Polski uznał, że do 2030 roku "mamy szansę" osiągnąd
efektywnośd energetyczną krajów zachodniej Europy z roku 2005.
Polska jako pierwszy z krajów nowej Unii wprowadziła mechanizm białych
certyfikatów, który zgodnie z Energy Efficiency Plan 2011 ma byd obowiązkowy dla
wszystkich krajów. Sam cel będzie ustalony w 2013 roku
W Polsce nawet 1900 przedsiębiorstw energetycznych może byd zobowiązanych do
pozyskania i rozliczania białych certyfikatów (według resortu gospodarki będzie to
1500 przedsiębiorstw).
97
98. Bloki energetyczne na parametry
nadkrytyczne
Zły stan techniczny polskich bloków energetycznych, zwłaszcza kotłów parowych,
powoduje, że ich średnia sprawnośd wynosi ok. 37 proc. wobec ok. 46 proc. dla całej
Unii Europejskiej.
Kocioł OP-650
Wydajnośd: 650 t/h
Temperatura pary świeżej wylot: 540°C
Ciśnienie pary świeżej wylot: 13,5 MPa
Temperatura pary wtórnej wlot/wylot: 320/540°C
Ciśnienie pary wtórnej-wlot: 2,3 MPa
Temperatura wody zasilającej: 242°C
Sprawnośd: 91% (dla węgla kamiennego) lub ok. 85% (dla
węgla brunatnego).
98
99. Bloki energetyczne na parametry
nadkrytyczne
Wzrostu sprawności wytwarzania energii elektrycznej w układach siłowni parowych można
oczekiwad jako następstwo:
• wzrostu parametrów pary pierwotnej i temperatury pary wtórnej,
• zmniejszania ciśnienia w skraplaczu łącznie z optymalizacją wylotów z turbiny,
• doskonalenia struktury obiegu,
• optymalizacji parametrów obiegu (np. dobór ciśnienia wtórnych przegrzewów, dobór
przyrostów temperatury w podgrzewaczach regeneracyjnych),
• doskonalenia maszyn i urządzeo obiegu.
• wykorzystania ciepła odpadowego ze spalin kotłowych.
O kotłach o parametrach nadkrytycznych mówimy, gdy temperatura pary wynosi od 580 do
600 stopni Celsjusza, a ciśnienie 27-30 Mpa. Kotły supernadkrytyczne pozwalają osiągnąd
temperaturę ok. 620 stopni Celsjusza i ciśnienie ok. 31,5 Mpa. Przy kotłach
ultrasupernadkrytycznych mówimy o temperaturze powyżej 700 stopni Celsjusza i ciśnieniu ok.
35 Mpa.
Wybór tych parametrów oraz optymalizacja obiegu
cieplnego umożliwiają uzyskanie sprawności bloku rzędu
45 - 46,5%
99
100. Bloki energetyczne na parametry
nadkrytyczne
Elektrownia Bełchatów – największy w Polsce blok energetyczny o
mocy 858 MW
Kocioł przepływowy o
parametrach:
Wydajnośd 2400t/h
Parametry pary świeżej:
26,6MPa/554°C
100
101. SMART GRID
Smart grid – inteligentne sieci
elektroenergetyczne, gdzie istnieje
komunikacja między wszystkimi
uczestnikami rynku energii mająca na
celu dostarczanie usług
energetycznych zapewniając
obniżenie kosztów i zwiększenie
efektywności oraz zintegrowanie
rozproszonych źródeł energii, w tym
także energii odnawialnej
Źródło:http: //thewmeacblog.org
101
102. SMART GRID
Ideą Smart Grid jest komunikacja między wszystkimi uczestnikami rynku energii. Sied
integruje elektrownie, duże i małe, oraz odbiorców energii w jedną całościową strukturę.
Smart Grid może istnied i funkcjonowad dzięki dwóm elementom: automatyce zbudowanej
na zaawansowanych czujnikach oraz systemowi teleinformatycznemu. Mówiąc
w uproszczeniu: Smart Grid „wie”, gdzie i kiedy powstaje największy popyt na energię
i największa na nią podaż, i potrafi przekierowywad nadwyżki energii w miejsca, gdzie
zostanie ona wykorzystana. z pożytkiem. Dzięki temu Smart Grid może zwiększyd
efektywnośd, niezawodnośd i bezpieczeostwo łaocucha dostaw energii.
Smart grid przypomina internet – każdy może byd producentem i odbiorcą. Każdy pobiera
energię z sieci, ale może też ją oddawad, kiedy wyprodukuje nadwyżki. Pojedynczy dom z
panelami słonecznymi na dachu, czy nawet akumulator samochodowy jest minielektrownią.
Inteligentna sied wszystkich uczestników rynku energii oznacza oszczędnośd, ochronę
klimatu, ale i decentralizację, demokratyzację, uwolnienie spod władzy monopoli.
102
103. SMART GRID
Korzyści z Smart Grid dla zakładów
energetycznych
Smart Grid pozwala zakładom energetycznym
prognozowad czas w którym zapotrzebowanie na
energię jest największe, oraz pozwala na
wyłączenie lub zredukowanie sprzętu mniej
istotnego, w celu zmniejszenia mocy szczytowej.
Inteligentna technologia Smart Grid jest w stanie
zmniejszad ilośd przerw w zasilaniu, co dla
zakładów energetycznych jest bardzo ważne.
Przykładowo, po zerwaniu linii elektrycznej
elastyczna sied „przekieruje” energię, dopóki
uszkodzone części linii nie zostaną naprawione.
Źródło: http://www.altenergymag.com
103
107. W 2009 roku energochłonnośd w Polsce była około 3 razy wyższa niż
średnia europejska.
Żródło: Eurostat
107
108. Prognoza zmian intesywności energetycznej w Polsce
Źródło: European energy and transport, Trende to 2030 -
update 2007; European Commision 2008
108
109. Zalecenia dla Polski zawarte w raporcie Międzynarodowej Agencji
Energetycznej
(Energy Policies of IEA Countries: POLAND, 2011 Review OECD/IEA, 2011)
Rząd Polski powinien:
•Wzmóc wysiłki w kierunku wzmocnienia efektywności energetycznej, zapewniając sprawne i
terminowe wdrażanie już zarysowanych działao.
•Rozwijad całościowe podejście do zjawiska efektywności energetycznej, biorąc pod uwagę
potencjalny wkład wszystkich sektorów, w szczególności budownictwa i transportu.
•Zapewnid sprawną współpracę pomiędzy ministerstwami, agencjami i władzami lokalnymi
zaangażowanymi we wdrożenie.
•Usprawnid monitoring i system oceniania sprawności działao wdrażających efektywnośd
energetyczną.
109
110. Technologie poprawiające efektywnośd energetyczną po stronie
producenta to:
•wysokosprawne kotły, pompy, silniki elektryczne, wentylatory;
•odzysk energii odpadowej;
•skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła;
•doskonalenie systemów zarządzania energią;
•wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnych obiegach
gazowo-parowych pracujących na paliwach gazowych;
•konwersja kotłów węglowych na gazowe;
•substytucja paliw węglowych gazowymi w innych urządzeniach
energetycznych.
110
111. Dziękuję
za
uwagę
www.itc.edu.pl
jacek.karczewski@itc.edu.pl
111
