1. Met H@RM eerder, sneller en beter aan het werk!
Er maken teveel mensen, en dan ook nog onnodig
lang, gebruik van de bijstand. En dat is helemaal
niet nodig! Mits we maar vanuit de Cliënt
redeneren, vanuit de mens die in veel gevallen
tegen zijn of haar wil een uitkering geniet, ...en die
H@RM dus eigenlijk heel graag aan het werk wil”, aldus
Frits Haring, de grondlegger van H@RM met ruim
20 jaar historie in de re-integratie met het
verrichten van verschillende werkzaamheden voor
gemeenten en UWV. En dus ervaringsdeskundige
als het gaat om de vraag: Hoe krijgen we meer
www.harmnet.nl
mensen in de bijstand eerder, sneller en beter
weer aan het werk?
Het antwoord op deze vraag begint bij het doorgronden van de huidige werkwijze bij het
toekennen van een bijstandsuitkering, maar zeker ook bij het proces bij gemeenten waarbij de
zogeheten klantmanager de Cliënt begeleidt om ook weer uit een bijstandsuitkeringssituatie te
komen. Het liefst door weer aan het werk te komen, weer onderdeel te worden van het
arbeidsproces. En om van daaruit weer een nieuw leven op te bouwen, een zelfstandig bestaan
zonder uitkering. Om daar structuur in aan te brengen beginnen we met het vaststellen van een
paar uitgangspunten:
1. De Cliënt staat centraal;
2. Succes hangt af van de mogelijkheid om vermeende blokkades om te kunnen werken bij
de Cliënt weg te nemen;
3. Zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van de Cliënt zijn essentieel voor een
constructieve verandering in zijn/haar situatie.
Hierbij accepteren we dat we er zogenaamde granieten bestanden bestaan. Er is nu eenmaal een
groep burgers die nu en in de toekomst niet meer kunnen bijdragen aan het arbeidsproces en de
vraag is hoeveel extra geld en energie aan deze medeburgers moet worden besteed.
Vooralsnog belanden veel mensen vanuit een langdurige periode van werkloosheid en of
arbeidsongeschiktheid in de wettelijke bijstandsregeling. Sinds enige tijd ligt de verantwoording
voor het toekennen van de bijstandsuitkeringen het begeleiden van de uitkeringsgerechtigden bij
de gemeentelijke overheid. Ten tijde van hoogconjunctuur liep dit proces nog vrij gelijkmatig. Er
zijn een aantal bijstandsgerechtigden en die werden begeleid door de klantmanagers. Maar nu, in
tijden van economische recessie, kredietcrisis en daardoor steeds meer langdurige werklozen,
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
1

2. zullen de gemeenten hun formatie flink moeten (blijven) uitbreiden. En daar zit hem nu net de
kneep, capaciteit vrijmaken om dit proces te faciliteren. Juist ook omdat de gemeentelijke
overheid de opdracht heeft om te bezuinigen en daarmee in feite ook een voorbeeldfunctie
uitoefent. Voeg daar de verwachting aan toe dat het nieuwe kabinet daar alleen nog maar meer
druk op zet en de ernst van de situatie is duidelijk.
Een situatie die roept om automatisering van de workflow, maar dan wel één waarbij we de
mensen in de bijstand, de sociaal zwakkeren van onze maatschappij, ook echt beter gaan helpen.
Daarom heeft Frits Haring zijn ervaringen, soms goede en soms slechte, op een rij gezet. Hij heeft
daarmee een vernieuwende werkwijze ontwikkeld waarbij de Cliënt zichzelf “in de lead” brengt en
waarbij er eerst aandacht is voor de echte problemen/belemmeringen, om deze vervolgens op te
lossen. Om daarna oprecht invulling te kunnen geven aan een structurele “nieuwe toekomst”.
H@RM heet deze werkwijze, hetgeen staat voor Haring Re-integratie Methode.
Een andere manier van werken waarbij
de Cliënt als eerste zelf via internet de
relevante informatie aanlevert. Hij of zij
motiveert de gewenste functie en
onderbouwt bij welk soort bedrijf zijn of
haar interesse ligt. Hierdoor kan de
klantmanager direct aan de case
bijdragen. Een gepatenteerde vragenlijst
garandeert een vliegende start. Alles
begint natuurlijk met de inkomenstoets,
want wellicht heeft de Cliënt (nog) geen
recht op een bijstandsuitkering en moet
er eerst doorverwezen worden naar andere instanties. Een ander belangrijk aspect is dat de Cliënt
vanuit zijn eigen vertrouwde omgeving thuis na moet denken over wat hij of zij nu eigenlijk wil.
Welke baan past er nu echt en bij welk type bedrijf of organisatie voelt de Cliënt zich prettig. En
vooral steeds de doorvraag: waarom? Door deze eerste oefening komt er een beter voorbereidde
en gemotiveerdere Cliënt op het intakegesprek. Eén die al heeft nagedacht over de eigen toekomst
en niet afwacht wat de klantmanager er van vindt. De potentiële werkgever zal hierdoor natuurlijk
een goedgemotiveerde medewerker krijgen en dat smaakt natuurlijk naar meer.
De H@RM-werkwijze is inmiddels geautomatiseerd en heeft zijn nut al bewezen door direct bij de
het eerste gebruik de link te leggen tussen de Cliënt en zijn/haar mogelijke belemmeringen (fysiek,
mentaal, financieel). Door een logische verbinding te maken tussen deze drie belangrijkste
beperkende factoren, hebben we het proces om mensen te ondersteunen bij het re-integreren
hierop afgestemd. H@RM leidt de uitkeringsgerechtigde door een methodisch opgestelde
vragenlijst en passeert zodoende op efficiënte wijze de drie vraaggebieden. Allereerst wordt de
gezondheidssituatie (fysiek en mentaal) in kaart gebracht en beoordeeld, daarna wordt de
financiële positie van de Cliënt hierbij betrokken. De hindernissen worden op deze manier eerst
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
2

3. vastgesteld en in een intensief begeleidingstraject met experts opgelost alvorens de zoektocht
naar werk te starten. Pas daarna hoeft de Cliënt zich nog slechts op één activiteit te richten
namelijk: met volle energie terugkeren naar de arbeidsmarkt.
Whitepaper
Met deze Whitepaper illustreren we hoe H@RM werkt, hoe het huidige proces en de huidige
aanpak simpel eenvoudig kan worden aangepast naar één die het voor zowel de Cliënt als de
klantmanager leuker, maar vooral ook beter
maken. De huidige werkwijze bij re-integratie
trajecten is er op gestoeld dat de klantmanager
en de re-integratie consulent het werk doen en
dat de Cliënt passief kan blijven. H@RM draait
dit om en dwingt de Cliënt over te gaan tot een
actieve houding en het zelf dragen van de
verantwoordelijkheid voor de eigen toekomst.
Hierdoor komt de Cliënt centraal te staan en
heeft de klantmanager de regie over de
activiteiten van de toegewezen participanten.
Een aanpak waarbij er lijn komt in het oplossen
van de echte problemen alvorens de uiterlijke issues aan te passen. Het reikt bovendien
handvatten aan voor een inhoudelijke, soms intensieve discussie,…..over de Cliënt. Een om
daarmee een klantgerichte overheid inhoud en betekenis te geven. Om er vervolgens invulling aan
te geven en op te sturen.
Wat is ‘H@RM’ nu precies?
H@RM is een op praktische ervaring gebaseerde methodiek om burgers in een uitkeringspositie
(Cliënten) sneller en beter passend te re-integreren op de arbeidsmarkt. Dat lijkt een open deur.
Want waarom zou dat nu niet gebeuren? Echter in praktijk blijkt dat de meeste uitkerings-
gerechtigden pas na een flink aantal weken het eerste gesprek met de klantmanager voeren om
uiteindelijk, nadat de klantmanager hier verslag van heeft gemaakt daadwerkelijk in de modus te
komen om naar passend werk te zoeken. En dan vaak ook nog zonder eerst structureel en bij
toeval de echte hindernissen voor het überhaupt kunnen vinden van een baan en daadwerkelijk
aan de slag te gaan, weg te nemen. Na het gesprek tussen klantmanager en Cliënt kiest de
gemeente vaak voor uitbesteding van het re-integratietraject aan een gespecialiseerd bedrijf,
waardoor er opnieuw enkele weken verlopen voordat er daadwerkelijk wordt gestart met de re-
integratie.
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
3

4. De Cliënt moet dus de ”lead” nemen in plaats van af te wachten wat de klantmanager vraagt. Hierdoor zal de
Cliënt actiever worden en zijn/haar verantwoordelijkheid zelf gaan nemen. Dit begint al bij het invullen van de
digitale vragenlijst die bestaat uit een algemeen, een inkomen (bij nieuwe aanvragen) en een arbeid gerelateerd
gedeelte. De Cliënt kan hierdoor in zijn/haar eigen tempo de vragen beantwoorden en goed nadenken over
zijn/haar motivatie over in welke functie(s) en bij welke bedrijven hij/zij zou willen werken. Hierbij worden als
eerste de arbeid belemmerende omstandigheden vastgesteld en indien aanwezig, gevalideerd op ernst en
mogelijke vervolgstappen. Dit kan betekenen dat er eerst een schuldsaneringstraject wordt ingezet voordat de
Cliënt de klantmanager überhaupt heeft gesproken. Het daadwerkelijke intakegesprek zal hierdoor veel
efficiënter verlopen. De Cliënt heeft immers de digitale vragenlijst ingevuld en motivatie gegeven over wat men
wil en bij welk bedrijf of instelling. De klantmanager zal e.e.a. toetsen tijdens het intakegesprek en blijft het
vangnet als de Cliënt om welke reden dan ook, nog niet toe is aan de daadwerkelijke re-integratie. De
Klantmanager houdt (met behulp van “dashboards”) overzicht over de aan hem/haar toegewezen klanten en kan
hierdoor steeds bepalen wat er in iedere individuele klantcase nodig is. De klantmanager krijgt al de regie op het
moment dat de Cliënt zich meldt aan het digitale loket en heeft inzicht in de doorlooptijd en status vanaf het
moment van aanmelden, de intake en uiteraard het vervolgtraject. Het is hierdoor zelfs mogelijk om op basis van
de Cliëntsituatie de best geëquipeerde klantmanager toe te wijzen, zodat de kans op succes wordt vergroot.
In onderstaand overzicht wordt de H@RM-methodiek vergeleken met de huidige werkwijze.
Onderdeel H@RM-methodiek Huidige werkwijze
Aanvraag WWB Via UWV Via UWV
Rechtmatigheidstoets (Inkomen) Cliënt zelf – direct digitaal Klantmanager Inkomen
Intakegesprek Arbeid Cliënt zelf – direct digitaal Klantmanager Arbeid
(alleen bij rechtmatigheid)
Vaststellen belemmeringen (Fysiek, Cliënt zelf – direct digitaal via Klantmanager Arbeid
Mentaal, Financieel) (alleen bij rechtmatigheid) naar specialist (bij Ongeschikt)
Cliënt geschikt Klantmanager Arbeid Klantmanager Arbeid
(geen belemmeringen (meer)) (Intakegesprek)
Go (spoor 1 of 2) / No Go (spoor 3)
Belemmeringen (spoor 3) Via digitale intake naar Klantmanager Arbeid
specialist
Trajectplan, Start bemiddeling Klantmanager Arbeid Klantmanager Arbeid
(spoor 1 en 2)
Verschillen in   en € 6de dag start trajectplan Gem. 90 dagen voor start
(spoor 1 en 2) gem. € 2.000,- per traject gem. € 3.500,- per traject
Potentieel lagere uitkeringslasten Potentieel hogere
uitkeringslasten
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
4

5. Belangrijkste conclusie van voorgaand overzicht is, dat Cliënten zonder belemmeringen veel
sneller beschikbaar komen voor de arbeidsmarkt en door de H@RM-methodiek gemotiveerd zijn
om bij de “gewenste” werkgever aan de slag te gaan, waardoor terugval kan worden beperkt.
Hierdoor ontstaan sneller structureel lagere uitkeringslasten en door de zelfwerkzaamheid van de
Cliënt zijn de kosten van het trajectplan ruim 40% lager dan in de huidige werkwijze. In deze tijd
van bezuinigingen toch een belangrijk gegeven.
Maatschappelijk verantwoord
H@RM draagt bij aan de algehele verantwoordelijkheid t.b.v. de Cliënt en de maatschappij als
geheel. De stap dat de uitkeringsgerechtigde zelf, als eerste aan de slag gaat om de juiste
informatie aan te leveren aan de klantmanager en daarbij direct helderheid verschaft over zijn of
haar fysieke, psychische en of financiële situatie is hierbij cruciaal. De Cliënt is en voelt zich
verantwoordelijk voor de eigen situatie. De maatschappij gaat hierdoor beter “begrijpen” dat als
iemand kan werken dit ook zoveel als mogelijk gebeurt en dat het feit dat iemand in eerste
instantie, of onverhoopt definitief niet, meer aan het arbeidsproces kan deelnemen, ook een
gerespecteerd gegeven is. H@RM maakt van de klantmanager veel meer de ketenregisseur i.p.v.
de “administrateur”. Een mooie belofte, waarbij de H@RM methodiek de klantmanager met
minder werk opzadelt en de Cliënt stimuleert om zelf het verschil te gaan maken. Met andere
woorden de klantmanager heeft minimale administratie omdat de participanten de
trajectadministratie immers zelf voeren. Hierdoor kan de klantmanager dan ook in dezelfde
tijdspanne meer dossiers met minimale administratie, hetgeen bijdraagt aan de
bezuinigingsopdracht van de overheid om meer werk te doen met minder mensen. Bovendien is
het ook veel leuker om als klantmanager te ervaren dat je niet de administrateur bent maar de
expert in het begeleiden van mensen naar zinvol werk.
De maatschappij verandert steeds sneller en dus moet een methodiek mee veranderen, zodat
hierop tijdig ingespeeld kan worden. De H@RM-methodiek biedt deze mogelijkheid door een
goede informatie uitwisseling te borgen tussen organisaties, gemeenten en Cliënten.
Maatschappelijk belang werkgevers
Ook (potentiële) werkgevers hebben belang bij H@RM. Zij voelen zich immers steeds meer
maatschappelijk betrokken. Verantwoordelijke werkgevers willen hier een bijdrage aan leveren
hetgeen steeds meer als een logisch onderdeel van het ondernemen wordt gezien. Via diverse
kanalen krijgen zij op dit moment de bestaande Cliënten als toekomstige medewerkers
aangeboden. Dit traject loopt nu vaak via het UWV werkplein en wordt bepaald door de inzet van
matchingsystemen en de koppeling met gemeentelijke bestanden. Werkgevers willen graag goede
medewerkers hebben. Daarom is het van groot belang dat de gemeenten kunnen vertrouwen op
de kwaliteiten van de aangeboden Cliënten. H@RM draagt hieraan bij doordat de informatie welke
door de Cliënt zelf wordt aangeleverd bij de intake wordt aangevuld met een Persoonlijk Ontwikkel
Plan (POP) en de resultaten van een individuele competentietest. Erg belangrijk voor een goede
uitstoom, want als de gemeente haar eigen bestand kwalitatief niet goed op orde heeft, waardoor
er regelmatig een mismatch ontstaat, verliezen de werkgevers hun belangstelling en gaan zij op
zoek naar andere wegen om goede medewerkers te verwerven.
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
5

6. Sneller en beter passend re-integreren, een heel netwerk beschikbaar
Een gedetailleerd en gedeeld proces over hoe mensen in een bijstand situatie te re-integreren
ontbreekt veelal nog binnen gemeenten. Omdat het cruciaal is voor een organisatie om te weten
waar alle activiteiten toe moeten leiden, gaan we op zoek naar een gedragen visie op re-integratie.
Vanuit dit, gedragen beeld, onderzoeken we
de huidige procesgang die binnen de H@RM (financieel)Speelveld
gemeente wordt gehanteerd. Als er aanleiding Key Partners Overheid
is ontwikkelen we, in samenwerking met Opleiding/training klantmanagers
• RSM
• Demo
Cliënten
• Vergoeding
per dossier
• Berendsen & Partners
organisaties als Boer&Croon, The Brown Paper Automatisering / risicobeheer
Gefactureerde
dienstverlening € vast budget
per gemeente
• Dagdelen
consultancy
inzet
• FMS
Company en Ernst & Young Public Services • RSM
Sales & consultancy
• TBPC
verbetervoorstellen. Vervolgens integreren we • Boer & Croon
• RSM
Gemeenten H@RM
• Denktank / Nazca lab.
de gepatenteerde H@RM vragenlijst in het • Ernst & Young Public Services
Opleiding/training cliënten
werkproces van de klantmanagers en • NCOI
• LOI
• ROC`s
Gefactureerde
dienstverlening
• X% H@RM fee op
consultancy en
training inzet
• Licentievergoeding
automatiseren we de werkwijze met behulp Intermediairs/bemiddelaars
• Zorgverleners (oa psychologie)* Intermediairs
voor inzet H@RM
applicatie
• Schuldsanering
*
van organisaties als DaVinci, voor • Bemiddeling
• Overige
Zorgverleners ontvangen hun
vergoeding volgens geldende
regels van de zorg verzekeraars Kick-back € bij
plaatsing
datakoppelingen en Brainwave als share point
expert. We gaan hierbij zoveel als mogelijk uit van de gemeente specifieke situatie en bepalen in
volledige transparantie wat wenselijk is. Door al tijdens de ontwikkeling van H@RM intensief
afstemming te zoeken met RSM WMV wordt de compliance geborgd Bovendien is bij de sociale
partners FNV en het UWV al ondersteuning gevonden voor de H@RM re-integratiemethode.
Omdat werkgevers via de reguliere wegen niet altijd het benodigde geschikte personeel kunnen
vinden, richten zij soms eigen bedrijfsscholen op om nieuwe instroom van medewerkers op het
gewenste competentieniveau te brengen. H@RM ondersteund ook deze mogelijkheid om
uitkeringsgerechtigden te laten uitstromen naar een nieuwe werksituatie. Bovendien beoogt
H@RM een open netwerkorganisatie. Alle betrokkenen zijn hierdoor in de gelegenheid om van
elkaar te leren en vooral de ontwikkelde kennis te delen.
Veranderen is balans zoeken tussen stimuli en blokkades
Werken met de H@RM methode betekent verandering en dat is waar de meeste professionals,
ook binnen Gemeenteland nu eenmaal niet steeds op zitten te wachten. “Waarom zullen we
veranderen om het veranderen” is hierbij een veel gehoorde kreet. Daarom is het cruciaal om in te
spelen op de belangrijkste stimuli om met H@RM aan de slag te gaan. H@RM helpt immers bij het
realiseren van bezuinigingen en draagt gelijktijdig bij tot het voldoen aan de uitstroomverplichting.
Klantmanagers gaan efficiënter werken en het bovendien als leuker en zinvoller ervaren met meer
zichtbaar resultaat. H@RM appelleert direct aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.
Zowel het imago als de uitstraling van de Gemeente wordt hiermee versterkt. De H@RM
methodiek anticipeert op wettelijke veranderingen en is daar via risicomanagement ook
opmerkzaam op. Er komen binnenkort ook Wajong- en WW uitkeringsgerechtigden bij de
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
6

7. gemeentelijke overheid aan het loket. Hoe kunnen zij die extra werklast verwerken? Met
bovendien de opdracht om te bezuinigen. H@RM levert management informatie die inzichtelijk
maakt wat de status van de werkzaamheden van de klantmanager en daarmee de mogelijkheid om
onderling te vergelijken en te kunnen leren van
de meest succesvolle klantmanager. Voor
moderne professionele aansturing,
beoordeling en beloning is dit een
onontbeerlijk gegeven. Met H@RM ontstaat er
een helder uitgangspunt om het proces van
uitkeringstoekenning te gaan standaardiseren
en vooral waar mogelijk te automatiseren. Is
het niet fantastisch om te kunnen leren van
andere gemeenten over hoe zij H@RM
inzetten en de onderlinge resultaten te kunnen
vergelijken? Wij zijn benieuwd hoeveel
wethouders bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen met behulp van H@RM verlenging van
hun ambtstermijn rechtvaardigen. Voor het eerst meer mensen uit de bijstand sneller en
duurzamer aan het werk!
En natuurlijk moet je hierbij ook rekening houden met de bekende organisatorische blokkades. We
kennen ze allemaal; Onbekend maakt onbemind. Er is niet voor gebudgetteerd. We hebben geen
tijd of staan niet open voor veranderen. Oei automatisering,…wat betekent dat voor mijn functie,
mijn baan? En dan hebben we natuurlijk nog het “not invented by me” syndroom. Hoezo iets leren
van anderen,….ik weet het toch het beste,…ik doe het immers al vele jaren zo!
Gemeentelijke visie als randvoorwaarde
Het zou erg krachtig zijn wanneer een gemeente haar klantvisie formuleert vanuit een gedragen
besef van haar ambities, positie en rol of verantwoordelijkheid richting uitkeringsgerechtigden en
de maatschappij. Niet omdat ‘dat heden ten dage nu eenmaal moet’ of omdat ‘de burger erom
vraagt’, maar vanuit haar intrinsieke motivatie, drive en passie. Je wilt hierbij de dialoog in
gemeenteorganisatie op gang brengen op strategisch en operationeel niveau, dwars door
verschillende afdelingen heen, om op de goede wijze met klanten om te gaan. Je wilt immers een
doorgaand proces om mensen uit de bijstand aan het werk te helpen.
Resultaten, dus aan de slag
Frits Haring is er klaar voor: “Wij kunnen gemeenten per direct helpen met het scannen van de
bestaande dossiers en H@RM stap voor stap als re-integratiewerkwijze introduceren. Waarom nog
wachten er zijn immers talloze argumenten om geen kostbare tijd en middelen te verliezen”.
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
7

8.  H@RM zorgt voor het sneller (efficiënt) bemiddelen van Cliënten naar de arbeidsmarkt binnen
een bestaand- en toegevoegd maatschappelijk netwerk;
 H@RM intake is tevens de basis van het re-integratieplan en zorgt dat een intermediair vanaf
de zevende dag start met de bemiddeling;
 H@RM levert een bijdrage t.b.v. een actievere Cliënt, die zijn/haar verantwoordelijkheid
neemt;
 H@RM helpt de klantmanager om de regisseur te worden van een keten en zorgt voor een
minimale administratie voor de klantmanager;
 H@RM draagt bij tot het realiseren van bezuinigen. Ten eerste door een lagere trajectprijs
van € 2.000,- (nu gemiddeld € 3.500,-) en vooral het inzetten van de efficiënte werkwijze.
Voor meer informatie of een afspraak kunt u contact opnemen met de initiatiefnemers van H@RM:
Naam: Frits Haring Rob Kooyman
Mail: frits.haring@harmnet.nl rob.kooyman@harmnet.nl
Mobielnr: 06 – 51 06 63 27 06 – 43 59 67 00
Naam: Maarten Mennen Gerard Struijf
Mail: maarten.mennen@harmnet.nl gerard.struijf@harmnet.nl
Mobielnr: 06 – 15 04 00 84 06 – 53 35 32 32
H@RM
www.harmnet.nl
Versie 1 maart 2013 www.harmnet.nl
8