Modul pembelajaran kreatif Sains

KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012

PROGRAM PENINGKATAN PROFESIONALISME
GURU SAINS SEKOLAH MENENGAH

BAHAGIAN PENDIDIKAN GURU
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

KERANGKA KURSUS
KURSUS Pemantapan Pedagogi Guru Sains Sekolah Menengah Tahun 2012
(Kreativiti Dalam Pengajaran dan Pembelajaran)

Topik Aplikasi proses kreatif terarah dalam MODEL KONSTRUKTIVISME

Kod Kursus SNSM2

Masa 1 jam
Personel Penceramah
A. Objektif
Pada akhir sesi ini, peserta dapat :

1. Memahami kepentingan perkaitan proses kreatif terarah dengan Model
Konstruktivisme dalam pengajaran dan pembelajaran

2. Mengaplikasi proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran Model
Konstruktivisme.

B. Kandungan Kursus

Model proses kreatif terarah, model konstruktivisme, perkaitan proses kreatif terarah
dengan model konstruktivisme, contoh persediaan mengajar yang mengaplikasi
proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran model konstruktivisme.

C. Kaedah
Ceramah Strategi Konstruktivisme, Perbincangan kumpulan dan Pengajaran Mikro

D Bahan Pengajaran
Modul Kreativiti, Modul kursus Keativiti Dalam PdP dan Contoh Rancangan Pengajaran
PDK merentas PdP

E Alatan
LCD, komputer, papan putih, pen marker dan kertas mahjung

F Penilaian
1. Pembentangan
2. Penyediaan persediaan mengajar dan instrumen penilaian

G Rumusan/Refleksi
1. Berasaskan hasil kerja (Rancangan Pengajaran)
2. Berasaskan borang penilaian kursus

4


Model Konstruktivisme

Konstruktivisme ialah satu fahaman di mana individu membina pengetahuan sendiri.
Pengetahuan bukan dipindahkan dari orang atau sumber lain. Individu membina pengetahuan
baru secara aktif berdasarkan pengetahuan sedia ada.
Secara ringkas, konstruktivisme mengaplikasikan lima prinsip utama (5Es: engage, explore,
explain, elaborate, evaluate) iaitu :

 Melibat – guru menyoal dan merangsang minat dan rasa ingin tahu murid, murid
melibatkan diri.
 Meneroka – guru mencungkil, murid mengumpul maklumat dan meneroka.
 Menjelas – murid memberi penjelasan, justifikasi, dan mempersoalkan jawapan.
 Mengembang - murid membuat perkaitan dan melanjutkan konsep.
 Menilai – guru mentaksir pemahaman murid, murid menunjukkan pemahaman konsep.

Fungsi utama guru ialah sebagai pemudah cara pembelajaran, guru merancang dan
mewujudkan suasana pengajaran pembelajaran yang membolehkan murid memperolehi
pengalaman pembelajaran yang dihajati.

Perkaitan proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran model konstruktivisme:

Model P &P Proses Kreatif Terarah
Persediaan Imaginasi Perkembangan Tindakan
Konstruktivisme  Orientasi idea  Penstrukturan  Penjelasan  Penilaian
berasaskan idea lanjut  Kaji semula
pengetahuan  Meneroka  Aplikasi idea perubahan
sedia ada  Menjelas Idea
 Konstruk idea  Penyiasatan
baru lanjutan

Proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran, perlu diikuti langkah demi langkah
bermula daripada fasa persediaan, imaginasi, perkembangan dan tindakan.

5


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Konstruktivisme

Contoh 1:

Murid : Tingkatan 1
Tema : Tenaga
Bidang pembelajaran : Haba
Masa : 2 waktu

Objektif pembelajaran : Memahami pengaliran haba dan kesannya

Hasil pembelajaran :

 Menyatakan haba mengalir dari kawasan panas ke kawasan sejuk.

 Memberi contoh pengaliran haba dalam fenomena alam.

Fasa Cadangan aktiviti Cadangan komunikasi

1. Persediaan 1. Guru memaparkan aktiviti
 Orientasi idea perkhemahan yang melibatkan
berasaskan unggun api. a. Apakah yang kamu
pengetahuan perhatikan?
sedia ada
b. Apakah tujuan
kanak-kanak itu
duduk di sekeliling
unggun api?

c. Apakah yang
menyebabkan
kanak-kanak
panas?
2. Murid membuat pemerhatian
tentang aktiviti tersebut

1. Murid membentuk kumpulan
2. Imaginasi yang terdiri daripada 5 ahli. a. Kumpulan yang
melakukan aktiviti
 Penstrukturan 2. Ketua kumpulan mengambil 1, bagaimanakah
idea tugasan aktiviti sama ada Aktiviti kamu meleburkan
1 atau Aktiviti 2 melalui undian marjerin?
yang disediakan oleh guru.
b. Terangkan
 Meneroka
bagaimana
marjerin itu
berubah dari
 Menjelaskan keadaan jirim
pepejal ke cecair?

6


 Konstruk idea Aktiviti 1: Meleburkan marjerin c. Kumpulan yang
baru melakukan aktiviti
2, paku tekan yang
manakah jatuh
dahulu?

d. Terangkan
mengapa paku
tekan jatuh pada
masa yang
berbeza?

e. Catatkan dapatan
anda dalam kertas
mahjong untuk
dibentangkan.
Aktiviti 2: Paku mana jatuh dulu?

P:Rod kuprum
Q: Rod besi
R: Rod kaca

3. Guru sebagai fasilitator menyelia
proses pelaksanaan aktiviti.

4. Murid mencatat pendapat-pendapat
berkaitan soalan –soalan yang
diuatarakan oleh guru dalam kerats
mahjong

3. Perkembangan 1. Guru meminta murid membentuk
kumpulan yang terdiri dari lima ahli.
 Penjelasan lanjut
2. Setiap kumpulan diberikan bahan-
 Aplikasi idea bahan berikut:.

7


Tugasan 1 i. Apakah fenomena
semula jadi yang
melibatkan pemindahan
haba dalam situasi yang
digambarkan?

ii.Bagaimanakah proses
pemindahan haba boleh
menyebabkan
berlakunya
fenomena ini?

iv. Apakah yang berlaku
kepada udara sejuk?

Tugasan 2 v.Apakah yang berlaku
kepada udara panas?

vi. Bagaimanakah
berlakunya pergerakan
udara?

4. Tindakan
1. Murid membentangkan hasil-hasil
 Penilaian tugasan secara bergilir-gilir.

 Kaji semula 2. Guru membuat ulasan untuk
perubahan idea setiap pembentangan.
 Penyiasatan
lanjutan
Murid menjawab soalan
penilaian, Lampiran 1

Pentaksirkan Berdasarkan keupayaan murid menjawab Lembaran 1.
Keupayaan murid membuat pembentangan.

1.
Nilai dan sikap
2. Bekerjasama melengkapan tugasan yang diberikan.

3. Mensyukuri kurniaan Tuhan kepada kita

8


Lampiran 1

Nama: .................................................... Tingkatan: ..............................

(a) Diagram 1 shows the phenomenon of a sea breeze.
Rajah 1 menunjukkan fenomena bayu laut.

Diagram 1
Rajah 1

i. Draw arrows to show the flow of a sea breeze.
Lukis anak panah untuk menunjukkan aliran bayu laut.

ii. Explain how a sea breeze occurs.
Terangkan bagaimana bayu laut terjadi.

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

(2marks)
(2markah)

9


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Konstruktivisme

Contoh 2:

Murid : Tingkatan1
Tema : Tenaga
Masa : 2 waktu (80 minit)
Objektif pembelajaran: Memahami bahawa permukaan objek yang gelap dan kusam
menyerap dan membebaskan haba dengan lebih baik
Hasil pembelajaran :
 menyatakan objek yang gelap dan kusam membebaskan haba lebih baik daripada
objek putih dan berkilat

 menjalankan eksperimen untuk mengkaji penyerapan dan pembebasan haba


1. Persediaan 1.Guru menunjukkan set cawan
 Orientasi idea hitam dan set cawan putih.
berasaskan a. Apakah ciri-ciri
pengetahuan cawan pada set A
sedia ada dan set B?
A
b. Apakah tujuan ciri-ciri
tersebut?
B
d. Set cawan manakah
yang boleh
mengekalkan
kepanasan air untuk
tempoh yang lebih
lama?

e. Set cawan manakah,
air lebih cepat sejuk?
Murid membuat pemerhatian
tentang ciri-ciri set cawan ?

10


1. Murid membentuk
2. Imaginasi kumpulan yang terdiri
daripada 5 ahli. a. Apakah peranan
 Penstrukturan warna objek dalam
idea 2. Guru mengedarkan proses penyerapan
Lembaran Kerja 1(a) haba?
(Lampiran 1(a)) kepada
kumpulan 1,3 dan 5 b. Jalankan eksperimen
 Meneroka untuk membuktikan
manakala Lembaran Kerja
penyerapan dan
1(b) (Lampiran pembebasan haba.
1(b))kepada kumpulan 2,4
 Menjelaskan dan 6. c. Apakah dapatan
eksperimen kamu?
3. Guru sebagai fasilitator
 Konstruk idea menyelia proses Sila lengkapkan
baru pelaksanaan eksperimen Lampiran 1(a) atau
dan melengkapkan Lampiran 1(b).
Lembaran Kerja 1(a) atau Catat jadual dan
perbincangan
Lembaran Kerja 1(b).
dapatan eksperimen
dalam kertas mahjong
Persediaan susunan radas
untuk dibentangkan.
eksperimen:

Lembaran Kerja 1(a)

termometer

gabus

PY Z
Q

Lembaran Kerja 1(b)

M N

11


4. Murid melaksanakan
eksperimen dengan
merujuk kepada buku teks.
 Penstrukturan d. Bekas manakah
idea 5. Murid berbincang hasil mempunyai suhu yang
dapatan dan melengkapkan lebih tinggi?
Lampiran 1(a) atau
e. Bekas manakah
Lampiran 1(b).
 Meneroka membebaskan haba
dengan lebih baik?
6. Wakil pelajar dari setiap
kumpulan diminta
 Menjelaskan mempersembahkan jadual f. Di akhir eksperimen ,
keputusan dan hasil bekas manakah
dapatan eksperimen mempunyai suhu yang
 Konstruk idea lebih tinggi?
kumpulan masing-masing.
baru
7. Guru memberi pengukuhan
g. Warna manakah yang
dan ulasan kepada setiap menyerap haba
pembentangan. dengan baik?

3. Perkembangan 1. Guru meminta murid
membentuk kumpulan yang
 Penjelasan lanjut terdiri dari lima murid

 Aplikasi idea 2. Setiap kumpulan diberikan
bahan-bahan berikut:
i.Apakah situasi yang
diperhatikan?
Tugasan 1
ii. Apakah kepentingan warna
dalam pembebasan atau
penyerapan haba?

iii. Apakah peranan warna
dalam situasi-situasi tugasan
yang diberikan kepada
Tugasan 2 kamu?

12


Tugasan 2

Tugasan 3

3. Setiap kumpulan
melaksanakan tugasan
berdasarkan arahan yang
diberikan.

13



4. Tindakan 1. Murid membentangkan
 Penilaian hasil-hasil tugasan secara
secara bergilir-gilir.
 Kaji semula
perubahan idea 2. Guru membuat ulasan
untuk setiap
 Penyiasatan pembentangan.
lanjutan

3. Murid menjawab soalan
penilaian, Lampiran 2

Pentaksirkan Berdasarkan keupayaan murid menjawab Lembaran kerja 1 dan
Lembaran Kerja 2.
Keupayaan murid membuat pembentangan.

Nilai dan sikap Bekerjasama melengkapan tugasan yang diberikan.

Mensyukuri kurniaan Tuhan kepada kita

14


Lampiran 1(a)

Nama: …………………………………….Kelas: ………………. Tarikh: ……………

Tajuk: Penyerapan dan pembebasan haba
Eksperimen

i. Tujuan: Untuk menunjukkan bahawa objek yang gelap dan kusam membebaskan haba
dengan lebih baik daripada objek yang putih dan berkilat.
ii. Hipotesis:
………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………
iii. Pemboleh ubah:
a. dimanipulasikan:
………………………………………………………………………………….

b. dimalarkan:
………………………………………………………………………………….

c. bergerak balas:
………………………………………………………………………………….

iv. Bahan: Tin susu, penyumbat, air panas, alas gabus, kertas gelap dan kusam, kertas
putih dan berkilat
v. Radas: Termometer, jam randik
vi. Prosedur:

termometer
gabus

100 cm3
Tin Tin
air panas
disaluti disaluti
, bersuhu
kertas kertas
80oC
hitam dan putih dan
kusam berkilat

P Q
Y Z

a. Sediakan radas seperti di atas:
b. Catat dan rekod suhu awal air di dalam kedua-dua tin.
c. Kedua-dua tin dibiarkan selama 30 minit.
d. Catat dan rekod suhu akhir air di dalam setiap tin.
e. Bandingkan penurunan suhu di dalam kedua-dua tin itu

vi. Bina jadual untuk merekod data yang diperolehi.

15


vii. Bincang dapatan eksperimen

Contoh jadual yang boleh pelajar bina.

Jenis permukaan bahan Suhu awal (0C) Suhu akhir (0C)

16


Lampiran 1(b)

Nama: ………………………………Kelas: ………………. Tarikh: ……………

Tajuk: Penyerapan dan pembebasan haba
Eksperimen
i. Tujuan: Untuk menunjukkan bahawa objek yang gelap dan kusam menyerap haba
dengan lebih baik daripada objek yang putih dan berkilat.
ii. Hipotesis:
………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………
iii. Pemboleh ubah:

a. dimanipulasikan:
………………………………………………………………………………….

b. dimalarkan:
………………………………………………………………………………….

c. bergerak balas:
………………………………………………………………………………….

iv. Bahan: Tin susu, penyumbat, air panas, alas gabus, kertas gelap dan kusam, kertas
putih dan berkilat

v. Radas: Termometer, jam randik

vi. Prosedur:

Termometer Termometer
permukaan
permukaa bercat
n bercat hitam dan
putih dan kusam
berkilau

100 cm3 kasa 100 cm3
penunu dawai
air air
bunsen
blok blok
kayu kayu
M
A N
B

a. Sediakan radas seperti di atas
b.Catat dan rekod suhu awal air di dalam kedua-dua tin.
c.Kedua-dua tin dibiarkan panas selama 30 minit.
d.Catat dan rekod suhu akhir air di dalam setiap tin.
e. Bandingkan kenaikan suhu di dalam kedua-dua tin.

vi. Bina jadual untuk merekod data yang diperolehi.

17


vii. Bincang dapatan eksperimen

Contoh jadual yang pelajar boleh bina.

Jenis permukaan bahan Suhu awal (0C) Suhu akhir (0C)

18


Lampiran 2

Seorang pelajar memakai baju-T hitam dan baju-T putih keluar bersiar dipantai pada hari
berlainan tetapi pada masa dan keadaa cuaca yang sama seprti ditunjukkan pada Rajah 1.

Situasi R Situasi S

Rajah 1

a) i) Berdasarkan situasi R dan situasi S, nyatakan perbezaan tentang jumlah haba yang
diterima oleh murid pada situasi R dan situasi S.

………………………………………………………………………. (1 markah)

ii) Nyatakan satu hipotesis berdasarkan pemerhatian pada (a)(i).

…………………………………………………………………… (1 markah)
b) Sekumpulan murid menjalankan eksperimen untuk menyiasat keadaan pada situasi R
dan S. Rajah 2 menunjukkan susunan radas untuk eksperimen berkenaan.

Termometer Termometer
permukaan
permukaa bercat
n bercat hitam dan
putih dan kusam
berkilau

100 cm3 kasa 100 cm3
penunu dawai
air air
bunsen
blok blok
kayu kayu
A Rajah 2 B

Prosedur:
i. Suhu awal air di dalam kedua-dua tin direkodkan.
ii. Penunu Bunsen dinyalakan selama 15 minit.
iii. Suhu akhir air didalam kedua-dua tin direkodkan.

(i) Rekod bacaan suhu pada ruang yang disediakan.

19


Suhu awal air: Suhu akhir air:
Tin X: ………………………... Tin X: ………………………...
Tin Y: ……………………….. Tin Y: ………………………..

(2 markah)
ii) Lengkapkan jadual berdasarkan bacaan untuk tin X dan tin Y.

Suhu / 0 C
Tin Awal Akhir Peningkatan
X
Y

(2 markah)

(b) Berdasarkan bacaan yang diperolehi, lukis carta bar yang menunjukkan peningkatan
suhu melawan jenis permukaan yang berbeza.

Kenaikan
suhu / 0C

X Y
Jenis (2 markah)
permukaan

(d) Nyatakan pemboleh ubah yang terlibat dalam eksperimen.

Dimanipulasikan
Bergerak balas
Dimalarkan
(3 markah)
(e) Berdasrkan eksperimen, nyatakan hubungan di antara jenis permukaan dengan jumlah
haba yang diserap.
………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………..
(1 mark)

20




KERANGKA KURSUS

Kursus Pemantapan Pedagogi Guru Sains Sekolah Menengah Tahun 2012
Aplikasi proses kreatif terarah dalam MODEL INKUIRI PENEMUAN
Topik
Kod Kursus SNSM3

Masa 1 jam

Personel Penceramah
A. Objektif
Pada akhir sesi ini, guru dapat:
1. Memahami kepentingan perkaitan proses kreativiti terarah dengan Model Inkuiri
Penemuan dalam pengajaran dan pembelajaran.

2. Mengaplikasi proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran Model Inkuiri
Penemuan.

B. Kandungan Kursus
Model kreatif terarah, Model Inkuri Penemuan, perkatian proses kreatif terarah dengan
Model Inkuiri Penemuan dan contoh persediaan mengajaran yang mengaplikasi
proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran Model Inkuiri Penemuan.

C. Kaedah
Ceramah Strategi Inkuiri penemuan
Perbincangan kumpulan
D. Bahan Pengajaran
Modul Kreativiti , Modul kursus Keativiti Dalam P&P , Contoh Rancangan Pengajaran
PDK merentas P&P, nota dan power point
E. Alatan
Laptop, LCD, Printer, Kertas A4

F. Penilaian
1. Interaksi secara lisan
2. Hasil kerja (Rancangan Pengajaran)
3. Borang penilaian kursus.
G. Rumusan / Refleksi
3. Perbincangan kumpulan

21


Model Inkuiri Penemuan

Model Inkuiri Penemuan merangkumi semua aktiviti merancang, menyiasat,
menganalisa, dan menemui. Pembelajaran melalui kaedah ini memerlukan kemahiran-
kemahiran seperti membuat perbandingan dan mencari ciri-ciri yang sama untuk membuat
generalisasi. Model ini melibatkan penaakulan induktif di mana murid-murid akan mengkaji
hubungan, perkaitan serta pola bagi menentukan konsep, fakta rumus, atau hukum
matematik. Rajah di bawah menunjukkan proses pembelajaran menggunakan model inkuiri
penemuan.
Mengkaji dan Membuat
Merancang Mengumpul menganalisis
Mengenal pasti strategi maklumat generalisasi
masalah maklumat yang atau rumusan
penyelesaian berkaitan dikumpul

Rajah 1: Proses pembelajaran melalui Model Inkuiri Penemuan

Sesuatu pembelajaran tidak akan berlaku dengan berkesan jika murid tidak dicabar
untuk membentuk dan menguji hipotesis mereka, di samping menentukan maklumat
tambahan yang perlu untuk menyelesaikan sesuatu masalah. Guru perlu merancang aktiviti-
aktiviti yang sesuai supaya murid menjalankan aktiviti-aktiviti sendiri dengan cara memerhati,
mencuba dan menguji, di bawah bimbingan guru dan seterusnya menemui fakta-fakta atau
kesimpulan matematik sendiri. Dalam masa menjalankan aktiviti itu, guru tidak memberi
jawapan.

Perkaitan proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran Model Inkuiri
Penemuan:

Proses Kreatif Terarah
Model P &P
Inkuiri  Memerhati  Meneroka  Menguji  Membuat
Penemuan  Menciri  Merancang hipotesis kesimpulan
 Mengelas  Meramal  Melapor
 Menyoal  Membuat  Dokumentasi
hipotesis  Mentaksir

22


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Inkuiri Penemuan

Contoh 1:

Murid : Tingkatan 1
Tema : Jirim dalam Alam

Bidang Pembelajaran : Udara di sekeliling kita

Objektif Pembelajaran : Memahami ciri-ciri oksigen dan karbon dioksida.

Hasil Pembelajaran : 1. Menyenaraikan ciri- ciri oksigen dan karbon dioksida
2. Mengenal pasti oksigen dan karbon dioksida
berdasarkan ciri-cirinya.

1. Murid memerhati kepada 1. Apakah yang kamu
1. Persediaan dua bekas A dan B yang perhatikan pada lipas
telah disediakan oleh dalam bekas A dan B?
 Memerhati guru; 2. Mengapakah lipas
 Menciri Bekas A mengandungi dalam bekas A mati?
 Mengelas lipas dan ditutup dengan 3. Mengapakah lipas
 Menyoal plastik tidak berlubang . dalam bekas B
Bekas B mengandungi hidup?
lipas dan ditutup dengan
plastik yang berlubang.
A B
Tidak berlubang Berlubang
ang

2. Imaginasi 1. Murid berbincang di 1 Apakah gas yang
 Meneroka dalam kumpulan diperlukan semasa
 Merancang mengenai proses lipas bernafas?
 Meramal pernafasan pada 2. Apakah gas yang
 Membuat organisma dengan dibebaskan semasa
hipotesis bimbingan guru. lipas bernafas?
2. Murid membina hipotesis
berdasarkan
perbincangan

23


3. Perkembangan 1. Murid dibahagi kepada 1. Lengkapkan lembaran
 Menguji kumpulan yang terdiri kerja yang berkaitan
hipotesis daripada 3-4 orang. dengan aktiviti
2. Setiap kumpulan diberi kumpulan anda.
bahan dan radas
berikut:tabung uji yang
mengandungi oksigen dan
karbon dioksida secara
berasingan,bikar,kaki
retort dan pengapit, air,
larutan Kalsium
hidroksida, kertas litmus
biru dan merah dan
larutan penunjuk
bikarbonat,kayu uji dan air
kapur.
2. Dengan menggunakan
bahan dan radas yang
dibekalkan, setiap
kumpulan dikehendaki
menjalankan satu aktiviti
berikut:
(i)Aktiviti 1 (keterlarutan
oksigen dan karbon
dioksida dalam air)

(ii) Aktiviti 2 (tindakbalas
oksigen dan karbon
dioksida dengan kalsium
hidroksida)
(iii) Aktiviti 3 (tindakan
oksigen dan karbon
dioksida ke atas kertas
litmus)

(iv) Aktiviti 4 (tindakan
oksigen dan karbon
dioksida ke atas penunjuk
bikarbonat )

24


(v) Aktiviti 5 (kesan ke atas
kayu uji berbara dan kayu
Uji bernyala)
(vi) aktiviti 6 (kesan ke atas
air kapur).
Kumpulan 1,2 dan 3-
Aktiviti 1 dan 2
Kumpulan 4,5 dan 6-
Aktiviti 3 dan 4
Kumpulan 7,8 dan 9-
Aktiviti 5 dan 6

4. Tindakan 1. Murid melengkapkan 1. Apakah ciri-ciri bagi
 Membuat lampiran yang disediakan oksigen dan karbon
kesimpulan dioksida.?
 Melapor 2. Murid membentangkan 2. Apakah ujian yang
 Dokumentasi hasil dapaatan aktiviti. mengesahkan gas itu
 Mentaksir adalah karbon
. dioksida?

.

Pentaksiran Berdasarkan keupayaan pelajar menyenaraikan ciri-ciri
bagi oksigen dan karbon dioksida

Nilai dan sikap 1. Bekerjasama dalam menjalankan aktiviti kumpulan
2. Menghargai gas oksiigen bagi proses pernafasan

25


Lampiran

Ujian Oksigen Karbon dioksida
Pemerhatian Inferens Pemerhatian Inferens

1. Keterlarutan dalam air.

2.Tindak balas dengan larutan
Kalsium hidroksida

3. Tindakan ke atas litmus merah

4. Tindakan ke atas litmus biru

4. Tindakan dengan penunjuk
bikarbonat

5. Kesan terhadap kayu uji
beryala

6. Kesan terhadap kayu uji
berbara.

7. Kesan ke atas air kapur

26


LEMBARAN KERJA

Aktiviti 1.

Arahan: Sediakan radas seperti dalam rajah berikut.Perhatikan paras air dalam tabung
uji selepas 10 minit.

1. Gas manakah yang lebih larut dalam air?

Aktiviti 2

Arahan: Masukkan 2ml larutan kalsium hidroksida ke dalam tabung uji yang berisi gas
oksigen dan goncangkannya.ulangi dengan gas karbon dioksida..

1. Apakah yang diperhatikan apabila karbon dioksida bertindakbalas dengan
kalsium hidroksida?

Aktiviti 3

Arahan: 1. Masukkan kertas litmus biru lembap ke dalam tabung uji yang berisi gas
oksigen. Ulangi dengan gas karbon dioksida.
2. Masukkan kertas litmus merah lembap ke dalam tabung uji yang berisi gas
oksigen. Ulangi dengan gas karbon dioksida

1. Apakah fungsi kertas litmus?

2. Apakah perubahan pada kedua-dua kertas litmus apabila dimasukkan ke dalam
tabung uji berisi karbon dioksida?

27


Aktiviti 4

Arahan: Masukkan 2 ml larutan penunjuk bikarbonat ke dalam tabung uji yang berisi gas
. oksigen dan goncangkannya. Ulangi dengan gas karbon dioksida.

Penunjuk bikarbonat

1. Apakah perubahan yang berlaku pada larutan penunjuk bikarbonat apabila
bertindakbalas dengan gas karbon dioksida?

2. Sifat apakah yang diuji oleh larutan penunjuk bikarbonat?

Aktiviti 5

Arahan:1.Masukkan kayu uji berbara ke dalam tabung uji berisi gas oksigen. Ulangi
dengan gas karbon dioksida.
2. Masukkan kayu uji bernyala ke dalam tabung uji berisi gas oksigen. Ulangi
dengan gas karbon dioksida.
Kayu uji bernyala

Karbon dioksida

1. Apakah yang berlaku kepada kayu uji berbara apabila dimasukkan ke dalam
tabung uji berisi gas oksigen?

2. Apakah yang berlaku kepada kayu uji bernyala apabila dimasukkan ke dalam
tabung uji berisi gas karbon dioksida?

Aktiviti 6

Arahan:Masukkan 2 ml air kapur ke dalam tabung uji berisi gas karbon dioksida dan
goncangkannya.

1. Apakah yang berlaku kepada air kapur?

28


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Inkuiri Penemuan

Contoh 2:

Murid : Tingkatan 1
Tema : Tenaga
Bidang Pembelajaran : Haba

Masa : 2 Waktu (80 minit)
Objektif Pembelajaran : Menganalisa kesan haba ke atas jirim
Hasil Pembelajaran : i) Menyatakan perubahan kepada keadaan jirim dalam proses
fizikal
ii) Menerangkan perubahan kepada keadaan jirim yang
melibatkan penyerapan dan pembebasan haba.
iii) Memberi contoh pemerhatian harian yang menunjukkan
perubahan kepada keadaan jirim.

Guru menyalakan sebatang lilin. 1. Apakah yang berlaku
1. Persediaan kepada lilin?
2. Mengapakah lilin berubah
 Memerhati daripada pepejal kepada
 Menciri cecair.
 Mengelas 3. Apakah perubahan jirim
 Menyoal yang berlaku?
4. Mengapa lilin berubah
daripada cecair kepada
2. Murid dibimbing untuk melihat pepejal semula.
perubahan keadaan jirim yang
berlaku kepada lilin.

2. Imaginasi 1. Murid mencatat dapatan hasil dari Apakah hipotesis yang kamu
pemerhatian di papan putih. boleh bina?
 Meneroka 2. Berdasarkan jawapan, murid
 Merancang dibimbing untuk membuat
 Meramal hipotesis.
 Membuat
hipotesis

3. Perkembangan 1. Murid dibahagikan kepada Lengkapkan lembaran kerja yang
kumpulan berkaitan dengan aktiviti
 Menguji hipotesis terdiri daripada 3-4 orang. kumpulan anda
2. Bahan dan radas disediakan
seperti berikut;
- Bikar, Piring sejat, Tabung
didih, nafhtalena, penunu
Bunsen, tunku kaki tiga,
3. Dengan menggunakan bahan
yang
dibekalkan,setiap kumpulan
dikehendaki menyusun alat
radas melibatkan 4 aktiviti yang

29


berlainan.

4.Setiap kumpulan dikehendaki
menjalankan 1 aktiviti seperti
berikut;

Kumpulan 1 dan 3 – Aktiviti 1

Aktiviti 1

Pemanasan keatas ais

Murid dikehendaki melengkapkan
Lembaran Kerja 1.

Aktiviti 2

Pemanasan keatas air

Murid dikehendaki memanaskan air
sehingga mendidih.
Lebaran Kerja 2

30


Aktiviti 3

Murid diminta meletakkan piring sejat
mengandungi air diatas bikar yang
mengandungi air mendidih.
Lembaran Kerja 3.

Aktiviti 4

Murid diminta memanaskan serbuk
naftalena dalam tabung didih.

Lembaran Kerja 4.

4. Tindakan
1 Murid melengkapkan lembaran
 Membuat kerja yang diberi
Kesimpulan 2 Murid membentangkan hasil
 Melapor dapatan mereka.
 Dokumentasi 3 Murid membuat rumusan
 Mentaksir dengan bimbingan guru

Pentaksiran 1.Berdasarkan keupayaan murid menjawab Lembaran Kerja 1, 2 , 3,
4
Lampiran 5.

2.Keupayaan murid membuat pembentangan.

Nilai dan sikap 1.Bekerjasama menjalankan aktiviti kumpulan.
2.Bersyukur dengan sifat jirim yang memudahkan kehidupan manusia.

31


Lembaran Kerja 1

Perubahan pada jirim.

Aktiviti 1:

Arahan: Panaskan ais dalam bikar

1. Apakah keadaan rupabentuk ais?

2 .Apa yang akan berlaku apabila ais dipanaskan?

3. Namakan proses yang berlaku.

4. Terangkan kaitan penyerapan tenaga haba dengan perubahan keadaan ais dari segi
susunan dan ruang antara zarah-zarah.

5. Lukiskan susunan zarah di awal dan akhir aktiviti.

Awal Akhir

32


Lembaran Kerja 2
Aktiviti 2:

Arahan: Panaskan air sehingga mendidih.

1 .Apa yang boleh diperhatikan apabila air dipanaskan sehingga mendidih?


3. Terangkan kaitan penyerapan tenaga haba dengan perubahan keadaan air dari segi
susunan dan ruang antara zarah-zarah.


Awal aktiviti Akhir aktiviti

33


Lembaran Kerja 3

Aktiviti 3:

Arahan: Susun radas seperti ditunjukkan dalam rajah di bawah.

1.Apakah yang diperhatikan pada permukaan bawah piring sejat?

2.Namakan proses yang berlaku.

3.Terangkan kaitan pembebasan tenaga haba dengan perubahan keadaan jirim gas
kepada cecair dari segi susunan dan ruang antara zarah-zarah.

4.Lukiskan susunan zarah di awal dan akhir aktiviti.

Awal aktiviti Akhir aktiviti

34


Lembaran Kerja 4

Aktiviti 4.

Arahan: Panaskan serbuk naftalena.

1. Apakah berlaku kepada serbuk naftalena apabila dipanaskan?


3. Terangkan perubahan keadaan jirim naftalena apabila dipanaskan.


Awal Akhir

35


Lampiran 5

PENILAIAN

1. Rajah menunjukkan perubahan keadaan jirim apabila haba dibekalkan.

Dipanaskan

Pernyataan manakah yang benar mengenai perubahan susunan zarah-zarah jirim di
atas.

A. Saiz zarah berkurangan

B. Tenaga haba diserap

C. Jarak di antara zarah menjadi dekat

D. Daya tarikan antara zarah meningkat

2. Lengkapkan jadual berikut

Pepejal

dipanaskan
dipanaskan
P: Q:
___________________ ___________________

3. Nyatakan sama ada tenaga haba diserap atau dibebaskan dalam proses berikut;

a. Peleburan : _______________________________

b. Pendidihan : _______________________________

c. Kondensasi : _______________________________

d. Pemejalwapan : ________________________________

36




KERANGKA KURSUS
Topik Aplikasi proses kreatif terarah dalam MODEL MEMBUAT KEPUTUSAN
Kod Kursus SNSM4
Masa 1 jam
Personel Penceramah
A. Objektif
1. Memahami kepentingan perkaitan proses kreatif terarah dengan Model Membuat
Keputusan dalam pengajaran dan pembelajaran

Membuat Keputusan

B. Kandungan Kursus
Model proses kreatif terarah, model membuat keputusan, perkaitan proses kreatif terarah
dengan model membuat keputusan dan contoh persediaan mengajar yang mengaplikasi
proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran model membuat keputusan.

C. Kaedah
Ceramah, hands on / minds on, perbincangan kumpulan

D. Bahan Pengajaran
1. Nota
2. Power Point

E. Alatan
LCD, komputer, papan putih, pen maker

F. Penilaian
1. Pembentangan

G. Rumusan/Refleksi

37


Model Membuat Keputusan

Membuat keputusan ialah satu proses mental di mana seseorang itu bertindak untuk memilih
satu pilihan yang terbaik daripada beberapa pilihan yang ada berdasarkan tujuan dan kriteria
tertentu. Model ini melibatkan murid dalam sesuatu situasi berkaitan kehidupan seharian di
mana dia perlu membuat pilihan yang paling baik.

Perkaitan proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran model membuat
keputusan:

Model P &P
Membuat  Mengumpul  Meramal  Menilai  Membuat
Keputusan maklumat  Menyusun alternatif yang keputusan
 Mengenal alternatif dipilih  Membuat
pasti matlamat  Pemilihan rumusan
 Mengenal alternatif
pasti alternatif
 Menganalisis
alternatif

Dalam proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran, langkah demi langkah
perlu diikuti dengan terliti, iaitu bermula daripada fasa persediaan, imaginasi, perkembangan
dan tindakan untuk menjayakan pengajaran dan pembelajaran secara kreativiti.

38


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Membuat Keputusan

Contoh 1:

Murid : Tingkatan 1
Tema : Jirim Dalam Alam
Bidang pembelajaran : Udara Di Sekeliling Kita
Masa : 2 Waktu (80 Minit)
Objektif Pembelajaran : Menyedari Kepentingan Untuk Mengekalkan Udara Yang
Bersih
Hasil Pembelajaran : Murid dapat :
(a) Memerihalkan bagaimana kehidupan jika tiada udara bersih.
(b) Mencadangkan cara mengekalkan udara bersih.
(c) Mempraktikkan amalan yang mengekalkan udara yang bersih.

Fasa Cadangan Aktiviti CadanganKomunikasi

1. Persediaan 1. Murid dibahagikan kepada 1. Berdasarkan gambar
(15minit) enam kumpulan. yang diperolehi, apakah
 Mengumpulkan bahan yang dibebaskan
maklumat 2. Setiap kumpulan diberi ke udara.
 Mengenalpasti gambar seperti berikut :
matlamat 2. Senaraikan aktiviti yang
 Mengenalpasti Kumpulan 1 dan Kumpulan 2 : menyebabkan berlakunya
alternatif Gambar A keadaan seperti dalam
 Menganalisis gambar.
alternatif.
3. Lengkapkan LAMPIRAN 1
dan LAMPIRAN 2

Kumpulan 3 dan Kumpulan 4 :
Gambar B

39


Kumpulan 5 dan Kumpulan 6 :
Gambar C

2. Murid-murid mengenalpasti
aktiviti yang mengakibatkan
pembebasan bahan
pencemar udara.
3. Murid-murid dalam kumpulan
berbincang kesan-kesan buruk
bahan pencemar dalam udara
terhadap kehidupan.
4. Murid-murid mencadangkan
kaedah-kaedah untuk
mengekalkan udara supaya
bersih dengan melengkapkan
Lampiran 1 dan Lampiran 2

2. Imaginasi 1. Murid-murid menyusun LAMPIRAN 3
(20 minit) cadangan-cadangan kaedah
 Meramal yang dinyatakan dalam
 Menyusun Lampiran 3.
alternatif
2. Murid-murid memilih tiga
 Memilih
alternatif yang terbaik
alternatif

3. Perkembangan 1. Murid-murid membincangkan 1. Apakah kebaikan dan
(25 minit) kebaikan dan kelemahan kelemahan kaedah yang
 Menilai alternatif dipilih. dicadangkan untuk
alternatif yang mengekalkan udara
dipilih 2. Setiap kumpulan membuat supaya bersih?
pembentangan hasil
perbincangan yang LAMPIRAN 4
diperolehi berdasarkan
Lampiran 4.

3. Kumpulan lain diberi peluang
untuk memberikan
pandangan.

40


1. Wakil setiap kumpulan
4. Tindakan membentangkan hasil dapatan
(20 minit) mereka.
 Membuat
keputusan 2. Murid membuat rumusan
 Membuat dengan bimbingan guru.
rumusan

Pentaksiran Berdasarkan keupayaan murid membentangkan kebaikan dan
kelemahan kaedah mengawal pembebasan bahan pencemar ke
udarayang menyebabkan pencemaran udara dan seterusnya
mencadangkan kaedah yang terbaikuntukmengekalkanudara
yang bersih.

Nilai dan sikap Menerapkan sikap bekerjasama terutama semasa melakukan
perbincangan dalam kumpulan.
Menghargai kehidupan dan menyayangi alam sekitar.

41


LAMPIRAN 1

Kesan Pencemaran Udara

Hidupan

Udara sekeliling

42


LAMPIRAN 2

Senaraikan kaedah-kaedah mengatasi masalah pencemaran yang dihasilkan dari aktiviti
gambar tersebut.

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

43


LAMPIRAN 3

Susun kaedah-kaedah mengatasi pencemaran mengikut keutamaan.

Kaedah-kaedah Susunan mengikut keutamaan

44


LAMPIRAN 4

Alternatif dipilih Kekuatan Kelemahan

45


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Membuat Keputusan

Contoh 2:

Murid : Tingkatan 1
Tema : Tenaga
Masa : 2 Waktu (80 Minit)
Objektif Pembelajaran : Memahami Pengaliran Haba dan Kesannya
Hasil Pembelajaran : Murid dapat :

a. menyatakan maksud konduktor haba
b. menyatakan maksud penebat haba
c. menyenaraikan pelbagai kegunaan konduktor dan penebat haba
dalam kehidupan harian.

Fasa CadanganAktiviti CadanganKomunikasi

1. Persediaan 1. Murid dibahagikan kepada 1. Berdasarkan bahan yang
(15minit) enam kumpulan. telah dibekalkan,
 Mengumpulkan 2. Setiap kumpulan dibekalkan senaraikan bahan yang
maklumat dengan bahan-bahan berikut : sesuai digunakan untuk
 Mengenalpasti (a) Ketulan ais yang sama mengelakkan ais daripada
matlamat saiz cepat melebur.
 Mengenalpasti (b) Surat khabar
alternatif (c) Beg plastik
 Menganalisis (d) Kepingan aluminium
alternatif. (e) Kepingan kuprum
(f) Sehelai kain
(g) Klip keras
(h) Polistirena

3. Setiap kumpulan diminta
mencadangkan bahan yang
sesuai digunakan untuk
mengelakkan ais daripada
cepat melebur.

2. Imaginasi 1. Setiap kumpulan diminta 1. Susun bahan-bahan yang
(20 minit) menyusun bahan-bahan yang telah dipilih mengikut
 Meramal boleh melambatkan peleburan keutamaan untuk
 Menyusun ais mengikut keutamaan. mengelakkan ais dari
alternatif cepat melebur.
 Memilih 2. Murid memilih bahan yang
alternatif paling sesuai untuk 2. Pilih bahan yang paling
mengelakkan ais daripada sesuai untuk
cepat melebur. mengelakkan ais daripada
cepat melebur.

46


3. Perkembangan 1. Setiap kumpulan dibekalkan 1. Jalankan aktiviti yang
(25 minit) dengan jam randik dan diminta sesuai untuk
 Menilai menjalankan aktiviti untuk membuktikan pilihan
alternatif yang membuktikan pilihan bahan kumpulan kamu betul.
dipilih yang dibuat adalah betul.
2. Lakarkan susunan radas
2. Setiap kumpulan melakarkan yang telah kumpulan
susunan radas yang telah kamu buat.
digunakan di atas kertas
mahjung. LAMPIRAN 1

3. Murid diminta berbincang
dalam kumpulan untuk
menyatakan dalam kelebihan
bahan dipilih dan
melengkapkan Lampiran 1.

4. Tindakan 1. Murid membentangkan
(20 minit) lakaran susunan radas dan
 Membuat hasil dapatan dari Lampiran 1.
keputusan
 Membuat 2. Murid membuat rumusan
rumusan dengan bimbingan guru.

Pentaksiran Berdasarkan keupayaan murid membentangkan lakaran susunan
radas dan melengkapkan Lampiran 1.

Nilai dan sikap Menerapkan sikap bekerjasama terutama semasa melakukan
perbincangan dalam kumpulan.
Menghargai pelbagai kegunaan bahan semulajadi.

47


LAMPIRAN 1

Senarai bahan yang Susunan bahan Kelebihan bahan
Bahan paling sesuai
dipilih mengikut keutamaan yang dipilih

48




KERANGKA KURSUS
Aplikasi proses kreatif terarah dalam MODEL PEMBELAJARAN
Topik
BERASASKAN MASALAH

KodKursus SNSM5

Masa 1 jam
Personel Penceramah
A. Objektif
1. Memahami kepentingan perkaitan proses kreatif terarah dengan Model Pembelajaran
Berasaskan Masalah dalam pengajaran dan pembelajaran.

Pembelajaran Berasaskan Masalah.

B. KandunganKursus
Model proses kreatif terarah, model pembelajaran berasaskan masalah, perkaitan proses
kreatif terarah dengan model pengajaran dan pembelajaran contoh persediaan mengajar
yang mengaplikasi proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran.

C. Kaedah
Penerangan dan perbincangan strategi penyelesaian masalah, pengajaran mikro.

D Bahan Pengajaran
Modul kreativiti, contoh rancangan pengajaran

E Alatan
LCD, komputer, papan putih, pen marker dan kertas A4

F Penilaian
1. Pembentangan

G Rumusan/Refleksi

49


Model Pembelajaran Berasaskan Masalah

Pembelajaran Berasaskan Masalah adalah satu konsep PdP yang dilaksanakan bagi
menambahbaik kemahiran multidisiplin berdasarkan pendekatan terancang dalam
penyelesaian masalah. Ia merupakan satu kaedah pembelajaran yang mendidik murid untuk
menyelesaikan masalah, tetapi pada masa yang sama membolehkan mereka menguasai
kemahiran asas. Menurut Barrows (1982), “ Problem base learning is a learning method
based on the principle of using problems as a starting point for the acquisition and integration
of new knowledge”.
Dalam model PdP ini, guru akan mengemukakan suatu masalah yang berkaitan dengan
kehidupan sebenar kepada murid. Model ini didapati sesuai digunakan bukan sahaja untuk
meningkatkan pengetahuan dan kemahiran murid tetapi juga menyokong kepada
pembangunan generik seperti kemahiran menyelesaikan masalah kemahiran berkomunikasi,
kemahiran bekerja dalam kumpulan dan sebagainya.

Ciri-ciri Pembelajaran Berasaskan Masalah ialah:
 Berpusatkan pelajar
 Menyelesaikan masalah sebagaimana berlaku di dunia sebenar
 Guru berperanan sebagai tutor atau fasilitator.
 Menekankan konsep kerjasama
 Memberi tumpuan kepada metakognitif
 Menggunakan penilaian alternative
Pembelajaran Berasaskan Masalah boleh digunakan untuk:
 merangsang perasaan ingin tahu dan minat terhadap tajuk yang diberikan,
 mengintegrasi pengetahuan dan kemahiran berdasarkan modul pelbagai disiplin,
 menggalakan motivasi kendiri, rasa ingin tahu dan berfikir, dan
 membuat proses PdP itu sesuatu yang menyeronokkan (elemen didik hibur).

Perkaitan proses kreatif terarah dalam pembelajaran dan pengajaran menggunakan Model
Pembelajaran Berasaskan Masalah:
Model P &P
Pembelajaran  Mengenal  Mencari  Melakukan  Membuat
Berasaskan pasti masalah alternatif operasi refleksi
Masalah  Menjelaskan penyelesaian  Menilai penyelesaian
masalah  Mencari penyelesaian yang dibuat
penyelesaian masalah

50


Contoh persediaan mengajar yang menggunakan Model Pembelajaran Berasaskan
Masalah

Contoh 1 :

Murid : Tingkatan 1


Bidang Pembelajaran : Kepelbagaian Sumber di Bumi


Objektif Pembelajaran: Memahami unsur, sebatian dan campuran

Hasil Pembelajaran : Mengasingkan komponen dalam campuran melalui aktiviti


1. Persediaan
a. Apakah yang anda perhatikan
 Mengenalpasti di dalam botol?
Masalah b. Apakah keadaan gula di dalam
 Menjelaskan botol ini?
masalah
c. Apakah perubahan jirim yang
berlaku kepada gula di dalam
botol ini?

d. Mengapakah gula di dalam
1. Menunjukkan hablur gula yang botol ini melebur?
terdapat di dalam botol.

2. Murid diberitahu bahawa botol telah
disimpan di dalam kabinet selama 3
minggu.
Perubahan keadaan gula dari pepejal
kepada cecair ditunjukkan kepada murid.

3. Murid ditanya apakah perubahan
keadaan gula selepas 3 minggu serta
mengapakah perubahan itu berlaku.

4. Murid dibimbing sehingga
mendapatkan jawapan yang
dikehendaki.

51


2. Imaginasi Perbincangan antara murid dan guru a. Apakah cara-cara untuk
menentukan caranya untuk menjadikan menjadikan gula yang melebur
 Mencari gula yang cair tadi kepada hablur gula tadi kepada hablur gula
alternatif semula . semula?
penyelesaian
 Mencari
Penyelesaian

3. 1. Murid dibahagikan dalam a. Apakah cara yang sesuai untuk
Perkembangan kumpulan. mengasingkan campuran yang
2. Setiap kumpulan dibekalkan diberi?
 Melakukan dengan campuran yang berbeza (soalan ini ditanya kepada setiap
operasi untuk menentukan kaedah kumpulan)
mengasingkan komponen dalam
 Menilaian campuran berkenaan. Campuran b. Jalankan eksperimen dengan
penyelesaian yang dibekalkan adalah seperti memilih radas yang sesuai untuk
masalah berikut : mengasingkan komponen dalam
campurannya.
Kump A : Campuran besi dengan sulfur
Kump B : Garam dalam air garam
Kump C : Campuran pasir dan air laut
yang mengandungi garam.

Kump D : Campuran tepung dan biji
selasih
Kump E : Campuran beras dan gula

3. Murid dibekalkan dengan alat
dan radas seperti penapis, kertas
turas, corong turas, magnet,
mangkuk pijar dan penunu
bunsen.
4. Murid memilih alat dan radas
yang sesuai untuk menjalankan
eksperimen dengan bimbingan
guru.

52


5. Murid menentukan cara yang
sesuai untuk mengasingkan
komponen dalam campuran.

4. Tindakan 1. Setiap kumpulan
membentangkan kaedah
 Membuat yang digunakan untuk
refleksi mengasingkan komponen
penyelesaian campuran.
yang dibuat
2. Perbincangan antara
murid dan guru untuk
menyenaraikan kaedah
yang sesuai untuk
mengasingkan komponen
sesuatu campuran.

Pentaksiran Berdasarkan kepada keupayaan murid menyelesaikan masalah penentuan
kaedah untuk mengasingkan komponen daripada campuranya.

Nilai dan sikap 1. Saling bekerjasama untuk menjalankan aktiviti kumpulan.

2. Menghargai kepentingan penentuan kaedah pengasingan
komponen daripada campurannya.

53


Lampiran 1

Kumpulan A

Tentukan kaedah untuk mengasingkan campuran berikut :

Campuran Besi dan sulfur

Kaedah pengasingan komponen campuran :

54


Lampiran 2

Kumpulan B


Air garam


55


Lampiran 3

Kumpulan C


Campuran pasir dalam air laut


56


Lampiran 4

Kumpulan D


Campuran tepung dan biji selasih


57


Lampiran 5

Kumpulan E


Campuran tepung dan beras


58


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Pembelajaran Berasaskan
Masalah

Contoh 2:

Murid : Tingkatan 1


Bidang Pembelajaran : Jirim


Objektif Pembelajaran : Memahami konsep ketumpatan

Hasil Pembelajaran :

1. Menerangkan mengapa ada objek dan cecair timbul.
2. Menyelesaikan masalah mudah berkaitan dengan ketumpatan


1. Persediaan
a. Apakah yang anda perhatikan
 Mengenalpasti pada telur?
Masalah b. Mengapakah telur di dalam
 Menjelaskan Bikar A tengelam?
masalah c. Mengapakah telur dalam Bikar B
timbul?
A B

1. Dua biji gelas
yang berisi larutan yang
mempunyai isipadu yang
sama ditunjukkan oleh
guru. Ketumpatan larutan
yang berbeza
menyebabkan telur A
tengelam dan telur B
telur timbul.

2. Murid dibimbing sehingga
mendapat jawapan
ketumpatan sebagai
penyebab telur tenggelam
dan timbul .

3. Guru menyediakan tujuh
bahan iaitu guli, gabus,
pemadam, tomato,
minyak, blok kayu dan air.

59


d. Pada pendapat anda bahan
4. Murid diminta manakah yang paling tumpat
menentukan bahan mana dan manakah yang paling
yang paling tumpat dan kurang tumpat.
bahan mana yang paling
kurang tumpat. e. Bagaimana cara anda
menentukan ketumpatan bahan-
bahan ini?

2. Imaginasi Perbincangan antara murid a. Apakah cara-cara untuk
dan guru untuk menjana idea menentukan ketumpatan setiap
 Mencari bagi mengenal pasti kaedah bahan yang cikgu sediakan ini?
alternatif penentuan ketumpatan bagi
penyelesaian bahan yang berbeza.
 Mencari
penyelesaian

3. 1. Murid dibahagikan dalam a. Apakah bahan yang mempunyai
Perkembangan kumpulan. ketumpatan paling tinggi?
2. Setiap kumpulan
 Melakukan dibekalkan dengan dua b. Apakah bahan yang mempunyai
operasi bahan (satu bentuk sekata ketumpatan yang paling rendah?
dan satu bentuk tak anda?
 Menilaian sekata) dan alat radas
penyelesaian untuk menentukan
masalah ketumpatan. Alat radas
yang diberi seperti berikut :
Selinder penyukat, bikar,
penimbang elektronik, tin
eureka dan tali.
3. Murid menjalankan
eksperimen dengan
bimbingan guru.
4. Murid menentukan bahan
yang mempunyai
ketumpatan paling tinggi c.Tentukan kaedah yang sesuai
dan ketumpatan yang untuk menentukan ketumpatan
paling rendah. bahan yang berbentuk sekata
dan tidak sekata.

4. Tindakan 1. Setiap kumpulan
 Membuat mencatatkan ketumpatan
refleksi setiap bahan yang mereka
penyelesaian telah kenalpasti di papan
yang dibuat putih di hadapan makmal.

60


2. Perbincangan antara a. Susunkan bahan-bahan
murid dan guru untuk mengikut ketumpatan yang
menyusun ketumpatan semakin menaik.
bahan-bahan mengikut
ketumpatan yang paling
rendah kepada
ketumpatan yang paling
tinggi.

Gambar manusia di laut mati
dipaparkan kepada murid.

b. Mengapakah manusia tidak
tengelam di laut mati?
.

Gambar manusia di laut mati

3. Murid berbincang
dengan guru menyatakan
sebab mengapa
manusia tidak tengelam
di laut mati.

Pentaksiran Berdasarkan kepada keupayaan murid menyelesaikan masalah
penentuan ketumpatan bahan sekata dan tidak sekata

Nilai dan sikap 1. Saling bekerjasama untuk menjalankan aktiviti kumpulan.

2. Menghargai kepentingan ketumpatan dalam kehidupan
seharian.

61


Lampiran 1

Kumpulan A

Tentukan ketumpatan bahan berikut :

Minyak masak Guli

a) Ketumpatan minyak masak :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

b) Ketumpatan guli :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

62


Lampiran 2

Kumpulan B


Air Blok kayu

a) Ketumpatan air :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

b) Ketumpatan blok kayu :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

63


Lampiran 3

Kumpulan C


Gabus Blok kayu

a) Ketumpatan gabus :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

b) Ketumpatan blok kayu :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

64


Lampiran 4

Kumpulan D


Tomato Guli

a) Ketumpatan tomato :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

b) Ketumpatan guli :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

65


Lampiran 5

Kumpulan E


Minyak masak Pemadam

a) Ketumpatan minyak masak :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

b) Ketumpatan pemadam :

Ketumpatan = Jisim
Isipadu

66


GURUSAINS SEKOLAH MENENGAH


KERANGKA KURSUS

Kursus Pemantapan Pedagogi Guru Sains Sekolah Menengah Tahun 2012

Aplikasi proses kreatif terarah dalam MODEL PEMBELAJARAN
Topik
BERASASKAN PROJEK
Kod Kursus SNSM5

Masa 1 jam

Personel Penceramah
A. Objektif
Pada akhir sesi ini, peserta dapat:
1. Memahami kepentingan perkaitan proses kreatif terarah dengan Model Pembelajaran
Berasaskan Projek dalam pengajaran dan pembelajaran.

2. Mengaplikasi proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran berasaskan
Model Pembelajaran Berasaskan Projek.

B. Kandungan Kursus
1. Penerangan berkaitan Kreativiti terarah dalam Pengajaran dan Pembelajaran.
2. Penerangan berkaitan Model dan strategi Pembelajaran Berasaskan Projek.
3. Membina Rancangan Pengajaran harian PDK merentas PdP dengan strategi
Pembelajaran Berasaskan Projek.
4. Pengajaran Mikro dalam kumpulan.
C. Kaedah
Ceramah, hands on / minds on, perbincangan kumpulan

D. Bahan Pengajaran
Modul Kreativiti dan contoh Rancangan Pengajaran PDK merentas PdP

E. Alatan
1. Laptop, LCD, printer, kertas A4, bahan dan radas

F. Penilaian
1. Interaksi secara lisan
2. Hasil kerja (Rancangan Pengajaran)
3. Borang penilaian kursus
4.
G. Rumusan/Refleksi


67


Model Pembelajaran Berasaskan Projek

Model ini memberi tumpuan kepada menyediakan pengalaman belajar yang kaya. Murid
terlibat dalam menyelesaikan masalah, menyiasat dan tugas lain yang bermakna. Murid
membina pengetahuan sendiri. Murid menghasilkan produk yang realistik.

Perkaitan proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran model pembelajaran
berasaskan projek:

Model Proses Kreatif Terarah
Pengajaran Persediaan Imaginasi Perkembangan Tindakan
Pembelajaran  Tinjauan  Meneroka  Meneroka  Menganalisis
Berasaskan berfokus/  Merancang  Mencari maklumat
Projek Berstruktur  Meramal maklumat  Merumus
 Penyoalan  Membuat  Mentaksir
prototaip  Melapor
 Dokumentasi
 Menguji
prototaip

Tegasnya, proses kreatif terarah dalam pengajaran dan pembelajaran, perlu diikuti langkah
demi langkah bermula daripada fasa persediaan, imaginasi, perkembangan dan tindakan.

68


Contoh Persediaan Mengajar yang menggunakan Model Pembelajaran Berasaskan Projek

Contoh 1 :

Murid : Tingkatan 1
Tema : Tenaga
Bidang Pembelajaran : Sumber Tenaga
Masa : 1 minggu
Objektif Pembelajaran : Memahami tenaga boleh diperbaharui dan yang tidak
boleh diperbaharui

Hasil Pembelajaran :

 Mendefinisikan tenaga boleh diperbaharui dan yang tidak boleh diperbaharui.
 Mengelaskan pelbagai sumber tenaga kepada tenaga boleh diperbaharui dan yang
tidak boleh diperbaharui.
 Menerangkan mengapa kita perlu memulihara sumber tenaga.
 Mencadangkan cara-cara menggunakan tenaga secara cekap.

Fasa Cadangan Aktiviti Cadangan Komunikasi
1. PERSEDIAAN 1.Tayangan video You tube a. nyatakan jenis-jenis
– Earth “one video you need tenaga yang
 Tinjauan berfokus
to see” diperhatikan.
 Penyoalan
b.Apakah maksud
tenaga?

IMAGINASI 1. Tayangan gambar pelbagai Berdasarkan sumber-sumber
jenis tenaga tenaga yang diberikan,
 Meneroka
nyatakan:
 Merancang a) Radioaktif
a) sumber tenaga yang boleh
 Meramal diperbaharui

b) sumber tenaga yang dan
yang tidak boleh
diperbaharui.

c) Bina jadual yang sesuai
untuk pengelasan tenaga
yang boleh diperbaharui dan
b) Kincir angin
yang tidak boleh
diperbaharui dalam Lampiran
1.

69


c) Ombak

d) Petroleum

e) Empangan air

f) Arang batu

g) Angin

70


h) Biojisim

i) Solar

1. Murid-murid dibahagikan
kepada kumpulan yang Anda dikehendaki
3. PERKEMBANGAN
terdiri daripada 2 atau 3 menghasilkan pamphlet,
 Meneroka orang . brochure, poster, model dan
buku skrap mengenai:
 Mencari 2. Murid-murid dibahagikan
maklumat kepada jenis projek yang a. sumber tenaga yang boleh
perlu dibentangkan seperti diperbaharui dan sumber
 Membuat pamphlet, brochure, poster, tenaga yang tidak boleh
prototaip model dan buku skrap. diperbaharui beserta
contohdan cirri-cirinya.
3. Murid-murid mendapatkan
maklumat dari pelbagai b. Kelemahan dan kelebihan
sumber sumber-sumber tenaga
tersebut.
4. Murid-murid membuat
perbincangan hasil dapatan c. keperluan memulihara
sumber tenaga

e. cara menggunakan tenaga
secara cekap

71


4. TINDAKAN 1. Murid-murid menghasilkan a. Anda diminta membentang
pamphlet, brochure, poster, hasil projek masing-masing
 Menganalisa
model dan buku skrap dan mengikut idea masing-
maklumat laporan dalam tempoh masing.
yang diperlukan.
 Merumus
 Mentaksir 2. Pembentangan secara
kumpulan
 Melapur
 Dokumentasi
 Menguji prototaip

1. Murid dapat mengelaskan dan membina jadual tenaga
PENTAKSIRAN yang boleh diperbaharui dan tenaga yang tidak boleh
diperbaharui.
2. Murid-murid berupaya menghasilkan pamphlet,
brochure, poster, model, buku skrap dan laporan

1. Menghargai sains dan teknologi membantu manusia
NILAI DAN SIKAP mengatasi masalah dalam kehidupan seharian

72


Lampiran 1

Nama :

Tingkatan :

Tajuk : Sumber-sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui dan boleh diperbaharui.

73


Lampiran 2
Nama :

Tingkatan :

Tajuk projek : Tenaga yang tidak boleh diperbaharui dan boleh diperbaharui.

Bil Perkara Penerangan

1 Tajuk Tenaga yang boleh diperbaharui dan yang tidak boleh diperbaharui

2 Objektif a) Mendefinisikan tenaga yang boleh
diperbaharui dan yang tidak boleh diperbaharui.
b) Mengelaskan pelbagai sumber tenaga kepada tenaga boleh
diperbaharui dan yang tidak boleh diperbaharui.
c) Menerangkan mengapa kita perlu memulihara sumber
tenaga
d) Mencadangkan cara-cara menggunakan tenaga secara
cekap

3 Isi-isi a) Menyatakan sumbersumber tenaga
b) Mengelaskan tenaga yang boleh diperbaharui dan yang
tidak boleh diperbaharui
c) Langkah-langkah memulihara sumber tenaga
d) Mencadangkan cara-cara menggunakan tenaga secara
cekap

4 Gambar/ Foto

5 Kesimpulan 1. Senaraikan tenaga yang boleh diperbaharui dan yang tidak
projek boleh diperbaharui.
2. Kebaikan dan keburukan tenaga yang boleh diperbaharui
dan yang tidak boleh diperbaharui.

74

Modul pembelajaran kreatif Sains

Modul pembelajaran kreatif Sains

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Similar a Modul pembelajaran kreatif Sains

Similar a Modul pembelajaran kreatif Sains (20)

Más de roszelan majid

Más de roszelan majid (20)

Último

Último (14)

Modul pembelajaran kreatif Sains