เรียนอย่างไรใหประสบความสำเร็จ

1. เอกสารประกอบการเรียนการสอน วิชาการจัดการและทักษะการเรียนในระดับอุดมศึกษา ครั้งที่ 3
หัวขอ เรียนอยางไรใหประสบความสําเร็จ บทความเลขที่ A03/1 ลงวันที่ 30 มิถุนายน 2548
เรียนอยางไร ?
ใหประสบความสําเร็จ
โดย ผศ. บุษยมาส สินธุประมา
เรียนมหาวิทยาลัยไปทําไม ?
นักศึกษาอาจจะถูกตั้งคําถามนี้หลายครั้งเมื่อยางกาวเขามาในรั้วมหาวิทยาลัย และแมบางคน
อาจจะยังไมถูกถามก็นาจะถามตัวเอง เพราะถาไมอยางนั้นการเรียนระดับอุดมศึกษาในมหาวิทยาลัยก็คง
จะเปนเพียงขั้นตอนธรรมชาติสวนหนึ่งในชีวิตที่ “ตอยอด” มาจากมัธยมศึกษา หรืออีกนัยหนึ่งอุดมศึกษา
จะไมมความหมายในตัวของมันเอง และกลายเปน “ซุปเปอรมัธยม” ไปเทานั้น
ี
บางคนตอบว า การเรี ย นในมหาวิ ท ยาลั ย คื อ การพั ฒ นาตนเองเพื่ อ เตรี ย มไปประกอบอาชี พ
คํ า ตอบนี้ คงจะถู กเพี ยงส วนเดี ย ว เพราะถ า คํา ตอบนี้ถู กรอ ยเปอร เซ็น ต มหาวิท ยาลัย ก็ ค งไม ต า งจาก
“โรงเรียนฝกอาชีพ” เทานั้น
ในความเปนจริง การอุดมศึกษายังมุงพัฒนาความเปน “มนุษย” หรือธรรมชาติสวนดีในตัว
นักศึกษาแตละคน เพื่อเสริมเขากับความรู ความสามารถ และทักษะในเชิงวิชาชีพ เพราะเมื่อนักศึกษา
เรียนสําเร็จเปนบัณฑิตออกไปแลว ไมเพียงแตไปประกอบอาชีพเทานั้น แตยังจะไปสรางครอบครัวและอยู
รวมกับผูคนอีกเปนจํานวนมากในสังคมดวย
ความสําเร็จของการเรียนในมหาวิทยาลัย จึงตองเริ่มจากความตระหนักของนักศึกษาเองวาตนเขา
มาทําไม มีภารกิจอยางไร และกําลังมุงไปสูเปาหมายอะไร ?
องคประกอบหลักที่จะนําไปสูความสําเร็จ
เงื่อนไขปจจัยที่เปนตัวกําหนดวานักศึกษาจะประสบความสําเร็จ (หรือลมเหลว) ในการศึกษามาก
นอย หรือชาเร็วอยางไรนั้น มีอยูดวยกันมากมาย และสงผลตอกันอยางคอนขางจะซับซอน อยางไรก็ตาม
องคประกอบพื้นฐานที่สําคัญ ๔ สวนซึ่งจะนํานักศึกษาไปสูความสําเร็จก็คือ
กาย อารมณ สังคม สติปญญา
๑. กาย รางกายที่แข็งแรงสมบูรณ เปนพื้นฐานเบื้องตนอันสําคัญที่สุด ถานักศึกษามานั่งเปนลม
เพราะหิวขาวตอนสาย ๆ ทุกวัน หรือเจ็บออด ๆ แอด ๆ เขาโรงพยาบาลภาคการศึกษาละสองเดือน ก็คง
ไมมีทางเรียนใหประสบความสําเร็จได

2. ๒. อารมณ ในสวนนี้หมายถึงทั้งอารมณความรูสึก เชน โกรธ, เบื่อ, ขี้เกียจ, ขยัน, กระตือรือรน,
ไปจนถึงทัศนคติ เชน ความชอบ/ไมชอบ และอคติที่มีตอสิ่งตาง ๆ ดวย ปจจัยขอนี้ก็คงจะอธิบายไดไม
ยาก นักศึกษาจํานวนไมนอยเรียนภาษาอังกฤษหรือคณิตศาสตรไดไมดี (ออน) เนื่องจากสาเหตุพื้นฐาน
คือ อคติ/ความไมชอบ ที่มีตอวิชาทั้งสองนี้ เมื่อเขาเรียนทีไรก็จําใจเรียนอยางเบื่อหนาย ถาไมสามารถ
แกไขปรับปรุงองคประกอบขอนี้ไดก็ยากที่จะประสบความสําเร็จในการเรียนโดยรวม
๓. สังคม องคประกอบสองขอแรกนั้น เปนเรื่องของตัวเราเอง ที่เรายังสามารถควบคุมดูแล
ปรับปรุงพัฒนาไดดวยตนเอง แตเมื่อมาถึงขอที่สาม คือสังคม ที่เริ่มจากหนวยเล็กที่สุดคือครอบครัว
ขยายสูวงกวา ง เช น เพื่อ นฝู ง และคนรอบขา ง จะพบว า เงื่ อ นไขในองค ประกอบขอนี้ คอ นขางจะอยู
นอกเหนือการจัดการ ควบคุม ดูแล เพราะนอกจากครอบครัวที่เปนหนวยสังคมแลว ยังรวมเอาเงื่อนไข
ทางเศรษฐกิจผนวกเขาไวดวย ถึงแมวานักศึกษาอาจจะไมสามารถเขาไปแกไขปรับปรุงองคประกอบขอนี้
ไดมากนัก แตกเปนเรื่องสําคัญที่จะตองพิจารณาใหเขาใจ เพื่อจัดการใหสงผลกระทบในเชิงลบตอการเรียน
็ 
ของเราใหนอยที่สุด
๔. สติปญญา ขอนี้จัดไวทายสุดเพราะเปนคุณสมบัติติดตัวมาแตเกิด หรือพัฒนาอยูในชวงสั้น ๆ
ของวัยทารกเทานั้น อยางไรก็ตามองคประกอบขอนี้มิใชวาจะอยูนอกเหนือการควบคุมจนกระทั่งเราไม
ตองไปคิดถึงมันอีกเลย เพราะสติปญญาในขอนี้มิไดหมายถึงเพียงแตระดับความเฉลียวฉลาดที่ภาษาฝรั่ง
เรียกวา IQ เทานั้น แตยังตองพิจารณาลงไปถึงรายละเอียดทางองคประกอบของความสามารถทาง
สติปญญา ที่มาจากความแตกตางของสมองซีกซายกับซีกขวาดวย ซึ่งเราพบวา บางคนมีความสามารถเดน
ในเชิงตรรกะ เชน การใชเหตุผล การคิดคํานวณ การวางระบบและลําดับความคิด ในขณะที่อีกคนหนึ่ง
อาจจะโดดเดนมากกวาในการแสดงออกทางอารมณความรูสึก รวมไปถึงการรังสรรคงานทางดานศิลปะ
ดนตรี เปนตน นักศึกษาจึงตองประเมินและตระหนักถึงความสามารถเฉพาะตัวของแตละคน เพื่อจัดวาง
ทางเลือกที่เหมาะสมสําหรับตัวเองอยางดีที่สุด
การตั้งเปาหมายที่เปนไปไดและควรจะเปน
การเรียนก็เหมือนกับการทํากิจกรรมอื่น ๆ ในชีวิตอีกมากมาย คือ ตองมีเปาหมาย แตนักศึกษา
จํานวนไมนอยยังไมทราบ หรือแมแตไมเคยคิดวาเปาหมายในชีวิตของตนคืออะไร และเปาหมายในการเขา
มาเรียนในมหาวิทยาลัยคืออะไร เมื่อไมมีเปาหมายจึงไมรูวาจะวัดความสําเร็จไดอยางไร

๒

3. ลักษณะของการตั้งเปาหมายที่ดี
๑. เปนสิ่งที่พงปรารถนา / เปนสิ่งกระตุนในทางที่ดี (ใครบางตั้งเปาจะจบไปเปนโจร ?)
ึ
๒. เปนสิ่งที่อยูในวิสัยจะเปนไปได (ถาอยากรวยกวา บิล เกตส จะมากไปไหม ?)
๓. วัดความสําเร็จได
๔. ทําสําเร็จไดภายในกําหนดเวลา (คงไมใช ชาติหนาตอนบาย ๆ ?)
วิธีการตั้งเปาหมาย
แบงเปาหมายออกเปนระยะ ใหสอดคลองกันตั้งแตระยะสั้นจนถึงระยะยาว แลวพิจารณา
จากพื้นฐานองคประกอบสี่ประการ (กาย อารมณ สังคม สติปญญา) ที่ตัวเรามีอยู เพื่อตั้งเปาที่เปนไปได
และพึงประสงค (ถาเราเปนเด็กหัวดี IQ 190 ทางบานก็พอมีฐานะ จะตั้งเปาเอาแคผาน ๒.๐๐ เพื่อเรียน
ใหจบภายในหาป จะเปนเปาหมายที่ต่ําเกินไปหรือไม ?)
ตัวอยาง นางสาว ป. สุขภาพแข็งแรง เรียนหนังสือพอใชได/คอนขางดี
สนใจดานคอมพิวเตอรและการทองเที่ยว
เปาหมายระยะยาว
จะเปนผูจดการบริษัทเล็ก ๆ ที่ใหบริการฐานขอมูลทางดานการทองเทียว
ั ่
ทั้งในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบานใกลเคียง (ภายในป พ.ศ. ๒๕ . . .)
เปาหมายระยะกลาง
จะเรียนที่ EAU ใหจบภายในสี่ป (อยางมากไมเกินสีปครึ่ง)
่
เกรดเฉลี่ยนาจะถึง ๓.๐๐ เผื่อสมัครเรียนปริญญาโทตอไป
เปาหมายระยะสั้น
จะเรียนเทอมแรกนี้ใหผาน อยางนอยนาจะไดสัก ๒.๗๕ นะ

(และอาจมีเปาหมายระยะสั้น ๆ ยอยลงไปเปนรายเดือน รายสัปดาหอก ก็ยอมได)
ี
การวางแผนการเรียน
ความสําคัญของการวางแผนการเรียน
เมื่อมีเปาหมายที่ดีและสมจริง (คือเปนไปได) แลว ก็จําเปนตองมีวิธีการที่จะนําพาตนเองไปสู
เปาหมายที่วางไว การวางแผนการเรียนนั้น พูดกันงาย ๆ ก็คือการเตรียมวิธีการสําหรับตัวเราที่จะไปใหถึง
เปาหมายนั่นเอง อันที่จริงมหาวิทยาลัยไดเตรียมแผนในเชิงวิชาการไวสําหรับนักศึกษาทุกคนโดยสวนรวม
ในแตละหลักสูตรแลว ที่เรียกวา แผนการศึกษา หรือ Study Plan ซึ่งปรากฏอยูในหลักสูตรของนักศึกษา
นั่นเอง แตในสวนรายละเอียด นักศึกษาแตละคนมีลักษณะองคประกอบที่แตกตางกัน มีเปาหมายที่
ตางกัน จึงตองวางแผนเฉพาะสําหรับตัวเองดวย
๓

4. วิธีการวางแผนการเรียน
การมีขอมูลที่ถกตองและครบถวน
ู
ปจจุบันนี้เราอยูในยุคขาวสารขอมูล (Information Age) การมีขอมูลที่ถูกตองและ
ครบถวนสําหรับการวางแผนการเรียนจึงเปนสิ่งสําคัญที่สุด นับตั้งแตหลักสูตรและระเบียบการศึกษา (ซึ่ง
มี Study Plan รวมไวใหแลว ดังที่กลาวขางตน) รวมถึงประกาศและขาวสารจากทางมหาวิทยาลัย จากคณะ
จากภาควิชา และจากอาจารยผูสอนแตละทาน ในแตละภาคการศึกษา นักศึกษาตองใสใจติดตามขาวสาร
ขอมูลทางการศึกษาเหลานี้ เพราะถาพลาดพลั้งไป จะอางวา “ไมทราบ” นั้นไมได
ขอมูลสําคัญประการหนึ่ง สําหรับแตละรายวิชาที่นักศึกษาลงทะเบียนเรียน คือ เคาโครง
รายวิชา (Course Syllabus) ที่อาจารยผูสอนแจกใหและอธิบายในชั่วโมงแรกของการเรียน นักศึกษาหลาย
คนมองขามความสําคัญของขอมูลชิ้นนี้ ไมเขาเรียนครั้งแรก และ/หรือ โยนเคาโครงรายวิชาทิ้งไป ทั้งๆ ที่
มันคือเครื่องมือชิ้นสําคัญที่จะชวยเราสําหรับการวางแผนการเรียนในแตละวิชาได
การบริหารเวลา
เราสามารถวาดฝนที่จะทําอะไรไดมากมาย แตในโลกแหงความจริงเราจะตองมีเวลา และ
สามารถจัดสรรเวลาที่จะทําสิ่งตาง ๆ ที่วางแผนไวใหสําเร็จ การบริหารเวลาจึงเปนสิ่งจําเปนอยางมาก
สําหรับการเรียนในมหาวิทยาลัย โดยในเบื้องตนเราตองใชขอมูลที่มีอยูทั้งหมดมาประมวลเปนตัวกําหนด
วาเราจะแบงใชเวลาในแตละเทอม แตละเดือน แตละสัปดาห จนถึงแตละวันอยางไร
ตัวอยาง เชน ถาเราทราบวา ในภาคเรียนนี้จะตองทํารายงานถึงสามชิ้น สําหรับสามวิชา
เพื่อสงในตอนปลายภาค (กอนสอบไล) เราจะจัดแบงเวลาสําหรับงานทั้งสามชิ้นนั้นอยางไร ไมใชรอไป
เรงทําในชวงสัปดาหสุดทาย ซึ่งในที่สุดก็จะไดงานคุณภาพต่ําทั้งสามวิชา
เครื่องมือที่จะชวยสําหรับบริหารเวลาในปจจุบันมีอยูมากมาย เริ่มตั้งแตสมุดบันทึกเล็ก ๆ
เพื่อจดกิจกรรมหรืองานที่จะตองทํา หรือตารางปฏิทินที่ใชสําหรับการวางแผน (Planner) จะซื้อที่เขาทํา
ขายหรือจะตีตารางทําเองก็ได ในคอมพิวเตอรก็มี (เชน ในโปรแกรม Microsoft Outlook) แผนตาราง
พวกนี้ใชไดทั้งการวางแผนบริหารเวลาในการเรียน รวมไปถึงการดําเนินชีวิตในดานอื่น ๆ อยางเปนระบบ
ดวย (เชน จัดหลีกไมใหรถไฟชนกัน??) นักศึกษาสามารถวางแผนการใชเวลาลวงหนาไดนับตั้งแตรายป
รายสี่เดือน (ภาคการศึกษา) รายสัปดาห จนถึงรายชั่วโมงในแตละวัน
เราทราบวา วันหนึ่งมีเพียง ๒๔ ชั่วโมง สัปดาหหนึ่งมีเพียง ๗ วัน . . . แตถารูจักบริหาร
เวลาใหดี ก็จะสามารถใชเวลาที่มีอยูทั้งหมดไดอยางคุมคาและมีประสิทธิภาพ ปญหาของนักศึกษาจํานวน
มาก มักจะปลอยเวลาชวงตนเทอมใหผานไปอยางหนายเนือย (slow motion) แลวไปเรงทํางานหรือทอง
หนังสือเอาตอนปลายภาค ทําใหไมประสบความสําเร็จเทาที่ควร
อยาลืมภาษิตที่วา “เวลา และ วารี ไมเคยที่จะคอยใคร”
(TIME AND TIDE WAIT FOR NOBODY)
๔

5. เทคนิควิธีการเรียนใหประสบความสําเร็จ
การศึกษาในมหาวิทยาลัยกําหนดใหนักศึกษาตองคนควาหาความรูดวยตนเองเปนหลักสําคัญ
การเขาชั้นเรียนเพื่อฟงคําบรรยาย (lecture) จากอาจารย เปนเพียงการฟงคําชี้แนะแนวทางในการศึกษา
คนควาเทานั้น อยางไรก็ตาม นักศึกษาจํานวนมากยังหวังเพียงพึ่งพิงความรูที่อาจารยหยิบยื่นใหจากคํา
บรรยายเทานั้น ซึ่งที่จริงแลวยังไมพอ
การเขาชั้นเรียน
การเตรียมตัวกอนเรียน
การรับฟงคําบรรยายในชั้นเรียนใหมีประสิทธิภาพนั้น ตองมีการเตรียมตัวมากอน มิใช
เดินเลนตามสบายเขาไปนั่งฟงบางไมฟงบาง การเตรียมตัว เชน ตองทราบวาชั่วโมงนั้นจะเรียนอะไร มี
เอกสาร ตํารา หรือหนังสือที่อาจารยสั่งใหไปเตรียมอานมากอนหรือไม ถาจะใหดีตองเปดดูสมุดจดคํา
บรรยาย (lecture) ชั่วโมงที่แลววาเรียนอะไรไปถึงไหน
วิธีการปฏิบัติตนในชั้นเรียน
เพื่อใหประสบความสําเร็จสูงสุดในการเรียนรูรวมกับอาจารยผูสอน แนวทางที่ดีคือ การ
ปฏิบัติตามหลักที่รูจักกันในนาม “หัวใจนักปราชญ” คือ การฟง, คิด, ถาม, และเขียน เปนการฟงคํา
บรรยายอยางตั้งใจ แลวคิดตามไปดวย หากมีขอสงสัยใหรีบถาม (หรือจดไวถามในชวงที่อาจารยเปด
โอกาสใหซักถาม) เมื่อฟงและคิดแลวก็ตองเขียน คือจดบันทึกสิ่งที่ไดฟงและเขาใจนั้นลงไว เพื่อเตือน
ความจําและเพื่อทบทวนในโอกาสตอไป
ปจจุบันนักศึกษาหลายคนใชหลัก “หัวใจเครื่องถายเอกสาร” คือใชวิธีการถายเอกสารคํา
บรรยายจากเพื่อน ไมวานักศึกษาจะไมเขาชั้นเรียนหรือเขาหองเรียนแตไมจดเองก็ตาม ซึ่งการใชวิธีการ
ถายเอกสารนี้เปนวิถีทางที่ตรงขามกับหัวใจนักปราชญ เพราะไมไดผานการฟงดวยหูของตนเอง (บางคน
เขาเรียนแตก็ไมคอยไดฟง) จึงไมไดคิด ไมไดถาม และในที่สุดคือไมไดเขียน เครื่องถายเอกสารจึง
กลายเปนมารรายขยี้หัวใจนักปราชญตัวจริงแทแนนอน
ระบบการจดโนต ที่มีคุณภาพ
๑.ระบบแฟมเจาะขาง ใชแฟมเจาะขาง ๑ เลม ตอ ๑ วิชา และเขียนชื่อวิชาใหชัดเจน ในแฟมนี้จะ
รวมเอกสารทุกชนิดที่เกี่ยวกับเอกสารคําสอนที่ไดรับจากอาจารยผูสอนและแบบฝกหัดที่เกี่ยวของกับวิชา
ทั้งหมด โดยอาจจัดระบบเอกสาร ไดหลายวิธี เชน จัดเรียงตามวันที่ไดรบเอกสารหรือวันที่จดโนต อีก
ั
วิธีหนึ่งคือ กระดาษจดโนัตรวมไวกลุมหนึง สวนเอกสารก็รวมไวอีกกลุมหนึ่ง
่
๕

6. วิธีนี้มีขอดีขอเสีย เชน ขอดี ไมตองหอบหิวสมุด เอกสารมากมายไปเรียนหนังสือ ทําใหจดเรียงและ
้ ั
นํามาใชไดสะดวก และการแทรกเพิ่มเติมหรือการดึงออกทําไดงาย ขอเสีย เชน กระดาษที่จดเก็บอาจฉีก
ั
ขาดไดงาย เมือดึงเขาออกบอย ๆ
่
๒. ระบบผสมสมุดโนตกับแฟมหนีบ ควรเตรียมสมุดจดโนต ๑ เลม ตอ๑ วิชา โดยจดโนตใส
สมุดและจัดเอกสารทุกชนิดเก็บใสแฟม ระบบนี้มีขอดี คือการจดโนตจะรวมเปนเลม โอกาสหายไปแผน
สองแผน นาจะมีนอยกวา
นอกเหนือจากวิธีขางตนนี้ หากนักศึกษามีความรูความสามารถในการสราง website หรือ การ
ทําhomepage เปนของตนเองได การจดบันทึกหรือรวบรวมการจดโนตเก็บไวใน website จะเปน
ประโยชนตอการศึกษาเลาเรียนที่มีประสิทธิภาพมากตอไป
เทคนิคการจดโนต
- วิธีการมีหลายวิธี เชน
๑. ใชสัญลักษณมาตรฐานแทนคําตาง ๆ เชน สัญลักษณตาง ๆ ที่เกี่ยวของในศาสตรนั้น ๆ
๒. ใชอักษรยอ ชึ่งมีความหมายเปนมาตรฐาน
๓.สรางสัญลักษณหรือคํายอของเราเอง เปนโนตยอที่มาจากหลักการสําดัญของการจํา คือ สนใจ
เขาใจ และจัดกลุม (๓ จ) เทคนิคการจํามีประโยชนและเปนเครื่องมือในการเรียนที่ดี จะกลาวในหัวขอ
ตอไป
- รูปแบบการจดโนต เชน
๑ แผนภูมิตนไม (Tree Diagram ) เหมาะสําหรับขอมูลที่มีรายละเอียดมากมายหลายชั้น และ

แบงแยกกันคอนขางชัดเจน
๒ แผนภูมิความคิด (Mind Mapping Diagram ) เหมาะสําหรับเนื้อหาทีกระจายออกไป ่
กวางขวาง เวลาเขียนหัวขอหลักจะอยูตรงกลาง สวนหัวขอรองและสาระสําคัญจะกระจาย
อยูรอบ ๆ อยางไรก็ตามถาตองการแสดงลําดับของหัวขอที่อานหรือฟง สามารถทําไดโดย
การใสหมายเลขไวที่หัวขอตาง ๆ
๓ แบบโครงเรื่อง เปนการจดประเด็นและหัวขอสําคัญตาง ๆ โดยใชสํานวนภาษาของเราเอง
แลวจัดลุมเรียงลําดับหัวขอนั้น วิธีนี้จะทําใหเราเขาใจเรื่องอยางแทจริง เพราะตองแยกวาขอ
ไหนเปนประเด็นสําคัญกอนจึงจะสามารถเขียนสรุปประเด็นได
๔ แบบการลําดับเวลา เหมาะสําหรับการจดโนตในวิชาที่เปนเรื่องของพัฒนาการตาง ๆ หรือภูมิ
หลังของเรื่องที่กําลังศึกษา ลําดับเวลาจะชวยใหเราเขาใจเหตุการณที่เกิดขึ้นอยางมีเหตุผล
และตอเนื่อง
๖

7. เทคนิคการจํา
สาระสําคัญของการจํานันคือการเชื่อมตอระหวางความรูใหมกับความรูเดิมใหอยูในโครงสราง
้ 
เดียวกันที่มีอยูแลว เทคนิดการจําจะตองมีความเขาใจกอนจึงจะสามารถทําใหการจํานั้นมีคุณภาพและเปน
ประโยชนตอการเรียน เทคนิคการจําจึงไมใชการทองจํา
เทคนิคการจําเปนเครื่องมือชวยในการเรียน มีหลายวิธี เชน
- เปนคํากลอน
- จําจังหวะทํานองเพลง หรือการแบงกลุมเนื้อหา
- การสัมพันธเชือมโยงกับขอมูลหรือความรูเดิมที่มีอยูแลัว
่
- อักษรซ้ํา
- ชุดคํา การสรางคําใหมจากอักษรตัวแรกและเรียงเปนกลุมใหจํางาย
- การใชอักษรมาสรางเปนคําแลวผูกเรื่อง เชน ไกจิกเด็กตายบนปากโอง (เรื่องอักษรกลาง)
การคนควา
ดังที่กลาวแลววา การจดคําบรรยายของอาจารย เปนเพียงแนวทางการเรียนรูสวนหนึ่ง
เทานั้น นักศึกษาจะตองคนควาดวยตนเองเปนสําคัญ ปจจุบันนักศึกษาโชคดี ที่เรามีแหลงความรูหรือ
สารสนเทศมากมาย แตก็มากเสียจนรูจักกันวาเปนภาวะ “สารสนเทศทวมทน” ดังนั้น นอกจากจะรูแหลง
คน ควา แล ว นั ก ศึ กษายัง ต อ งรู จั ก ประเมิ น แยกแยะ ข อ มูล ขา วสาร ความรู ที่ มี อ ยู มหาศาลนั้น ด ว ย
มหาวิ ท ยาลั ย ได จั ด ให นั กศึก ษาทุก คนต อ งเรี ยนวิชาศึ ก ษาทั่ ว ไปวิ ชาหนึ่ ง คือ “การคน วา และนํ าเสนอ
สารสนเทศ” หวังวานักศึกษาจะใสใจกับความรูและทักษะที่จะไดรับจากวิชานี้ใหมากเปนพิเศษ
ในการคนควาหาความรูนั้น กิจกรรมสําคัญที่สุดอยางหนึ่ง คือ การอาน จึงขอแนะนําเรื่อง
ความสําคัญของการอานและเทคนิคโดยยอของการอานไวดงตอไปนี้ ั
ความสําคัญของการอานและวิธการอานี
การอานเปนพื้นฐานในการสราง และพัฒนาความรู ความคิด จินตนาการ และทัศนคติ การอาน
เปนเครื่องมือสําคัญที่ทําใหมนุษยสามารถแสวงหาความรูใหม ๆ เปดโลกของความคิด เปนคนทันสมัยอยู
เสมอ นอกจากนี้การอานยังมีหนาที่ในการผอนคลาย และสามารถทําใหมนุษยสามารถมีความสุขไดจาก
จิ น ตนาการและความรู สึกนึ ก คิ ด ของตนเอง มีบุ ค คลจํา นวนมากมายที่ มี นิสัยรั กการอ า นและประสบ
ความสําเร็จในชีวิต หนาที่การงาน เพราะชอบอาน และอานทุกอยางที่เห็น
หัวใจนักปราชญไดรวมเอาการอานเขาเปนสวนหนึ่ง คือฟงมากอานมาก เปนองคประกอบเบื้องตน
เพราะอยางนอยเปนการสํารวจความรูโดยทั่วไปในชั้นหนึ่งแลว
๗

8. อานไปทําไม อานอะไร อานอยางไร ?
โจทยขอแรก ที่เปนปญหาของนักศึกษา คือ นักศึกษาไมอาน อานชา อานไมเขาใจ ไมมีเวลา
อาน (นาจะเปนขออาง) เปนตน ดังนั้นนักศึกษาตองแกไขปญหาเบื้องตนนี้ใหไดเสียกอน ปจจุบันมีคูมือ
แนะนําการอาน หลายเลมที่นาสนใจ นักศึกษาอาจจะตองเริ่มตนอานคําแนะนําการอานเสียกอน ตรงนี้
เปนวัตถุประสงคของการอานเบื้องตน คือ อานไปทําไม และจะอานอะไร เมื่อนักศึกษา ตอบคําถามนีได ้
แลว จะเห็นประโยชน และมีทิศทางที่ชัดเจน และหากสามารถนําขอมูลที่ไดจากการอานไปปฏิบัติไดจริง
จนปรับเปลี่ยนพฤติกรรม อุปนิสัยของตนเองได ก็เทากับนักศึกษาประสบความสําเร็จในการเรียนกวาครึ่ง
ทางแลว
โจทยขอที่สอง เมื่อเห็นประโยชน ของการอานแลว และไดเริ่มตนอานแลว อาจมีคําถามตอมาอีก
วา มีวธการอานอยางไร
ิี
การอาน มีจุดมุงหมายแตกตางกัน สําหรับนักศึกษานั้นมีจุดมุงหมายที่ชัดเจน คือ การอานตํารา
และหนังสือทั่วไปที่เปนสวนประกอบของการเรียน เปนการอานเพื่อเรียนรู และประกอบความรูพื้นฐาน
วิชาตาง ๆ ดังนั้นจึงตองอานอยางมีความหมาย สามารถสรางและเชื่อมโยงความรู ความคิด ที่ไดจากการ
อาน สามารถนําสิ่งที่ไดจากการอานนําไปใชได
แนวทางในการอานหนังสือ หรือตําราเรียน เพื่อชวยใหประสบความสําเร็จในการเรียนนั้น มี
วิธการอานที่มการวิจัยแลววาไดผลดี คือวิธี ที่เรียกวา OK 4 R
ี ี
OK 4 R
กอนเริ่มอาน
O = Overview
- ควรอานคราว ๆ (overview) ในบทนั้น ๆ อานความนําของเรื่อง และบทสรุป ที่ผูเขียนเขียนไว
ระหวางขึ้นตนบท อานบทที่ 1 และอานสรุปประเด็นในยอหนาสุดทาย เมื่ออานจบแลว เราจะรูวาบท
นี้กลาวถึงเรื่องอะไร ใจความสําคัญมีอะไร
ระหวางการอาน
K ความคิดที่สําคัญ (Key Ideas)
- อานเพื่อหาแนวคิดที่สําคัญ ซึ่งมักจะปรากฎที่หัวขอยอยของแตละบท พยามยามตั้งคําถามวา
เนื้อหาสําคัญประกอบดวยอะไรบาง
R ตัวที่ 1 คือ การอาน (Reading)
- อานเพื่อตอบคําถามใหไดวา ใคร ทําอะไร ที่ไหน อยางไร ทําไม การอานในขันตอนนีควรอานให
้ ้
ตอเนื่อง และมีสมาธิจดจอ ควรพิจารณาวาตัวอยาง จากหนังสือที่กําลังอานอยูนั้น ชวยทําใหเรา
เกิดความเขาใจมากขึ้นหรือไม
หลังการอาน
R ตัวที่ 2 คือ การระลึก ( Recall )
๘

9. - เมื่ออานจบแลว ตองนึกทบทวนดูวาอานไปแลวจําไดหรือไม หรือเขาใจมากนอยเพียงใด ควร
พยามยามเขียนสรุปเปนหัวขอยอยและตอบคําถามใหไดดวยภาษาของตนเอง
R ตัวที่ 3 คือ ความสัมพันธเชื่อมโยง (Relate)
- สิ่งที่เขียนสรุปไวแลวจากการอานขางตน นั้นวามีความสัมพันธหรือขยายความเชื่อมโยงกับ
ความรูเดิม ที่ไดอานไปแลวอยางไรบาง และแนวคิดตาง ๆ ที่ไดจากการอานเหมือนหรือ
แตกตางจากเลมอื่นอยางไรบาง เปนตน
R ตัวที่ 4 คือ การทบทวน (Review)
- ขั้นตอนนี้หมายถึง การทบทวนสิ่งที่อานและจดบันทึกไวแลวเปนครั้งคราว ซึ่งอาจจะใชในการ
ทดสอบยอย สอบกลางภาค และสอบปลายภาค แตโดยทั่วไปแลว นักศึกษามักจะไมทบทวน
ความรูจนกวาจะมีการสอบปลายภาค
หลักของ OK4R นี้ เปนการชวยเตือนนักศึกษาใหเกิดความรับผิดชอบในเวลาที่ตองการอาน ทํา
ใหการอานมีความหมายและไดประโยชน
การวัดผลการเรียน
การวัดผลการเรียนของนักศึกษาในแตละภาคนั้น อาจไมไดมีแตเพียงการสอบ คือ ทั้งการทดสอบ
ยอย การสอบกลางภาค และการสอบไล เทานั้น แตอาจารยผูสอนอาจมอบหมายใหนักศึกษาคนควาทํา
รายงาน เพื่อหาความรูเพิ่มเติม ตลอดจนอาจมีกิจกรรมการวัดผลอื่น ๆ อีกดวย
ในการทํารายงานนั้น นักศึกษาตองเขาใจวา อาจารยตองการใหนักศึกษามีโอกาสฝกทักษะในการ
หาความรู และรูจักคิดวิเคราะหดวยตนเอง การทํารายงานจึงไมใชเปนเพียงการไป “คน” แลวก็ “ควา”
เอามาเสนอในรูปของการ “ตัด-แปะ” เทานั้น แตนักศึกษาจะตองรูจักแสวงหาใหมาก อานใหมาก เพื่อ
ประมวลเอาความรูความเขาใจจากสิ่งตาง ๆ ที่ไดอานนั้น มาเรียบเรียง นําเสนอออกมาเปนรายงาน ถาทํา
ไดถงขนาดนี้จึงจะเรียกไดวาประสบความสําเร็จในการศึกษาอยางแทจริง
ึ
กิจกรรมการวัดผลที่นักศึกษามักจะวิตกกังวลกันมาก คือ การสอบ จึงขอเสนอแนะเรื่องราวของ
การสอบนับตั้งแตการเตรียมตัวสอบไปจนถึงเทคนิคการทําขอสอบ ดังตอไปนี้
การสอบ
ผูเชี่ยวชาญทางการศึกษาเห็นพองตองกันวา การเตรียมตัวสําหรับการสอบที่ประสบความสําเร็จ
อยางดี นั้นจะตองเริ่มตั้งแตตนภาคการศึกษา และจะตองกระทําตอเนื่องไปตลอดทั้งภาคการศึกษา ดังที่
กลาวมาแลวขางตน คือ ตองมีแผนการเรียนตลอดภาค มีเทคนิคในการอานและทบทวนการเรียนสม่ําเสมอ
๙

10. มีทัศนคติที่ดีมีความเชื่อมั่นพรอมที่จะสอบ จัดระเบียบเวลาการนอนกอนสอบการสอบ ซึ่งจะสงผลใหมี
ความพรอมในการสอบ
จะเตรียมตัวสอบอยางไร
๑. รักษาสุขภาพใหแข็งแรงโดยเฉพาะคืนกอนสอบ อยานอนดึก เพราะจะทําใหออนเพลีย และ
สอบไดไมดีเทาที่ควร สวนนักศึกษาที่มีปญหาสุขภาพหรือเจ็บปวยในชวงที่มีการสอบ ควรแจง
หรือติดตอไปยังมหาวิทยาลัยทันที
๒. ทบทวนวิชา ตางๆ ในสัปดาหสุดทายใหมาก
๓. เขาฟงคําบรรยายในชั่วโมงสุดทายที่ปดคอรส ซึ่งอาจารยมักจะชี้แนะเปาหมายของการสอบ
เพื่อใหนักศึกษาไดเขาใจขอบเขตเนื้อหาวิชาสอดคลองตรงกัน คําแนะนําตาง ๆ จะเปนประโยชน
ตอนักศึกษา
๔. ถานักศึกษาไดวางแผนการทบทวนการเรียนมาแลวอยางดี ใหทบทวนโนตยอที่สรุปไวแลว
ตรวจสอบกับตําราวามีเนื้อหาครบถวน ถูกตองหรือไม พยามยามทําความเขาใจแนวคิด หัวเรื่อง
ที่สําคัญวาอาจารยเนนเรื่องใด และจัดรายละเอียดความรูไวในหัวขอแตละเรื่อง
จะทําขอสอบอยางไร
๑. หลักการทั่วไป คือ เมื่อไดรับขอสอบแลว จงอานคําชี้แจง คําสั่ง ใหเขาใจ เขียนชื่อ เลขที่-รหัส
ใหถูกตองครบถวน
๒. แบงเวลาในการทําขอสอบ และอานขอสอบโดยภาพรวม เพื่อจะไดทราบจํานวนขอสอบ
ลักษณะขอสอบเปนปรนัย หรือ อัตนัย และแตละขอของคําถามมีคะแนนเต็มอยางไร เพื่อที่นักศึกษาจะ
ไดคํานวณเวลาในการทําขอสอบไดถูกตอง กรณีการทําขอสอบแบบปรนัย ซึ่งมีจํานวนขอและตัวเลือกมาก
หากทําไมไดควรขามไปทําขออื่นกอน ในกรณีขอสอบอัตนัย ถาคะแนนแตละขอไมเทากัน ควรตอบขอ
ที่ใหคะแนนมากใหดีที่สุด
๓. อานคําสั่งและคําถามอยางระมัดระวัง นักศึกษาจะตองทําความเขาใจคําถามและตอบคําถาม
ใหดีที่สุดโดยสามารถถายทอดความหมายใหตรงกับคําถามหรือโจทยของขอสอบ โดยทั่วไปนักศึกษา
มักจะไมสนใจอานคําสั่งหรืออานคําถามใหรอบคอบ ถี่ถวน ทําใหพลาดการทําขอสอบไปอยางนาเสียดาย
นักศึกษาบางคนตอบไมตรงกับคําถาม และไมไดคะแนนทั้ง ๆ ที่อาจจะรูคําตอบนั้น
เทคนิคในการตอบขอสอบ
๑. ลายมือในการเขียนตอบขอสอบ ของนักศึกษา ควรเขียนใหชัดเจน อานงาย ใชปากกาที่มีสีเขม
ควรหลีกเลี่ยงการเขียนหวัด เพราะเปนอุปสรรคในการตรวจขอสอบของอาจารยคอนขางมาก
๒. การทําขอสอบปรนัยและอัตนัย มีความแตกตางกัน จะขอยกตัวอยางเพียงบางสวนพอให
เขาใจเปนพื้นฐานเทานั้น
๑๐

11. แนวทางการทําขอสอบอัตนัย
๒.๑ ควรเขียนเคาโครงของเรื่องที่เขียนเสียกอน เพื่อชวยใหเห็นแนวทางของคําตอบวา
เขียนครบถวนหรือไม จากนั้นจะตองเรียบเรียง โดยนําเสนอไดอยางชัดเจน เปนเหตุเปนผลและ
ตรงประเด็น
หลักการสําคัญอยางอื่นในการทําขอสอบอัตนัยคือ อยาเขียนมากโดยขาดแนวคิด หรือพื้น
ฐานความรู การยกตัวอยางแสดงเหตุผลตองเปนขอมูลเชิงประจักษทางวิชาการ ที่เกี่ยวของกับ
รายวิชานั้น ๆ การแสดงความเห็นจากประสบการณสวนบุคคลของตนเองมาตอบขอสอบนั้น ควร
เชื่อมโยงแนวคิดและหลักการทางวิชาการประกอบคําอธิบายใหชัดเจนเสมอ
๒.๒ คําสั่งที่ใชในขอสอบอัตนัย
นักศึกษาควรทําความเขาใจความหมายของคําสั่งเหลานี้ เพื่อเปนแนวทางในการตอบ
ขอสอบ เชน
จงวิเคราะห มีวัตถุประสงคให จําแนกสาระสําคัญ ใหรายละเอียด และการใชแนวคิด
และเหตุผลในการตัดสิน
จงเปรียบเทียบ มีวัตถุประสงคให เขียนแสดงความเหมือนหรือความแตกตางอยางชัดเจน
และการใชเหตุผลในการเปรียบเทียบ
จงใหความหมาย มีวัตถุประสงคใหเขียนคําจํากัดความที่มีกรอบทางวิชาการกําหนดไว
จงอธิบาย มีวัตถุประสงคให เขียนชี้แจงหรือบรรยายสิ่งที่นักศึกษาเขาใจ ไดอยางละเอียด
ในแงมุมตาง ๆ
จงอภิปราย มีวัตถุประสงคให บรรยายเพิ่มเติมมากกวาการอธิบายทั่วไป แตการอภิปราย
จะตองแสดงตรรกะ ลําดับที่มาของการนําเสนอ ในเชิงวิพากษไดครบถวน ในเชิงลึกกวาการบรรยายทั่วไป
จงประเมิน มีวัตถุประสงคให นักศึกษาตรวจสอบความเห็นในประเด็นนั้น ๆ ตามหลัก
วิชาการ ทั้งความเปนไปไดในทางบวกและทางลบ และหรือการมีขอสรุปในการตอบคําถามนั้น ๆ
จงพิสูจนใหเห็น มีวัตถุประสงคให นักศึกษา นําเสนอขอเท็จจริง ขอมูลเชิงประจักษ เพื่อ
สนับสนุนหรือโตแยงโจทย
จงอธิบายสั้น ๆ มีวัตถุประสงคใหนักศึกษา เขียนแนวคิดหรือหลักการใหญ ๆ โดยตอบ
เพียงสั้น ๆ ไดใจความชัดเจน ไมเนนการบรรยายเชิงพรรณา
แนวทางในการทําขอขอสอบปรนัย แบบเลือกคําตอบ
๑. ควรอานคําถาม แลวลองตอบดวยตนเองกอนที่จะไปอานคําตอบที่ใหเลือก
๒. อานคําถามเรียงตามลําดับ ขอใดตอบไมได ใหทําเครื่องหมายไว ขามไปทําขออื่น
แลวยอนกลับมาทําใหม ทั้งนี้ ตองคํานวณเวลาในการทําขอสอบไวดวย
๓. หากไมมีเวลาทบทวนพอที่จะตัดสินใจเทียบคําตอบอื่นได ใหถือวาคําตอบที่เลือกไว
แตแรกนั้น มีโอกาสถูกมากกวาผิด
๑๑

12. ๔. หมั่นสังเกตคําถามที่มีขอความ วา “ขอใดไมถูกตอง” หรือ “ขอใดผิด” และพิจารณา
คําตอบอยางรอบคอบ
๕. ตัดคําตอบที่เห็นวาไมตรง หรือผิดออกใหหมด
การประเมินผล : ทบทวนความสําเร็จ และ/หรือ ความบกพรอง ของตนเอง
สงผลยอนกลับไปสูข้นตอนการตั้งเปาหมาย และวางแผน
ั
เมื่อนักศึกษาไดทราบผลการเรียนในภาคการศึกษาที่ผานมาแลว มิใชวาเพียงแตจะพาเพื่อนไป
เลี้ยงฉลองสามวันสามคืน (ในกรณีที่สอบไดเกรดเฉลี่ยสูง) หรือ นั่งรองไหสามวันและซึมเศราอีกสามคืน
(ในกรณีผลการเรียนต่ําจนเปนปญหา) ปฎิกิริยาที่วามานี้คงเปนเพียงพฤติกรรมที่ตั้งอยูบนอารมณ
ความรูสก ซึ่งจะมิไดสงผลเชิงบวกในระยะยาวตอการศึกษาของตนเอง
ึ
สิ่งสําคัญประการหนึ่งที่นักศึกษาพึงปฎิบัติเพื่อใหเกิดผลในทางสรางสรรคและยั่งยืน ก็คือ การ
ประเมินผลการเรียนที่ไดรับทราบมานั้น พรอมกับทบทวนความสําเร็จ และ/หรือ ความบกพรองของ
ตนเอง เพื่อจะไดตระหนักวา ตัวเรานั้นมีจุดแข็งและ/หรือจุดออนในการเรียนสวนไหนอยางไร (หาก
ตองการรายละเอียดเพิ่มเติม อาจตองสอบถามอาจารยที่ปรึกษา และอาจารยผูสอนประจําวิชาที่ผลการ
เรียนแยเปนพิเศษ) แลวนําผลการประเมินตนเองนี้ สะทอนกลับไปสูขั้นตอนการวางแผนชีวิตและการเรียน
สําหรับภาคการศึกษาหรือปการศึกษาถัดไป (ขอมูลสําหรับการวางแผนชีวิตและการเรียน ตองมีการ
UPDATE อยูเสมอ)
ปฏิบัติซ้ําเปนวงจรเชนนี้ทุกภาคการศึกษา จนกวาจะศึกษาสําเร็จหลักสูตร
สาระที่กลาวมาทั้งหมดขางตนนี้ เปนแนวทางที่แนะนําใหไปใชปฏิบัติเทานั้น
หากนักศึกษาเพียงแตอานผานไป ก็อยาพึงหวังวาจะประสบความสําเร็จไดจริง
๑๒

13. บรรณานุกรม
ถนอมวงศ ล้ายอดมรรคผล. การอานใหเกง. พิมพครั้งที่ ๙. กรุงเทพฯ : กระดาษสา, ๒๕๔๔.
ํ
ประธาน วัฒนวาณิชย. บรรณาธิการ. เรื่องไมยาก ถาอยากเรียนเกง. พิมพครั้งที่ ๓. กรุงเทพฯ :
ประกายพฤกษ, ๒๕๓๗.
วิทยากร เชียงกูล. ทําอยางไร จึงจะเรียนเกง. พิมพครั้งที่ ๕. กรุงเทพฯ : ปรีชญา, ๒๕๔๓.
วิโรจน ถิรคุณ. เรียนมหาวิทยาลัยอยางไร ใหสําเร็จและมีความสุข. กรุงเทพฯ : อูพิมพเดือนเพ็ญ,
๒๕๔๔.
ยุดา รักไทย ณัฐพงศ เกศมาริษ. คูมือคนเกงเรียน.กรุงเทพฯ: เอ็กซเปอรเน็ท จํากัด, ๒๕๔๓.
อัจฉรา วงศโสธร. ทักษะการเรียน : องคประกอบและวิธีการวัด. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย, ๒๕๓๒.
อุทุมพร จามรมาน. เทคนิคการศึกษาอยางมีประสิทธิผล. กรุงเทพฯ : ฟนนี่พบลิชชิ่ง, ๒๕๓๘
ั
Mark and Cheryl Tackray. วิธีเรียนอยางมีคุณภาพ.แปลจาก How to Succeed to College or
University. โดยอุรวดี รุจิเกียติกําจร. พิมพครั้งที่ ๒ กรุงเทพฯ: เยลโลการพิมพ, ๒๕๓๔.
************************************
๑๓

14. ๑๔