1. Mesleki ve Teknik Eğitim
Genel Müdürlüğü
1

2. • Araştırma yapılacak, üzerinde
düşünülecek, çözülecek sorundur
Problem Nedir
2

3. • Her hangi bir problem durumu ile ilgili üç
unsur vardır
BİREY – ENGEL – AMAÇ
• Yukarıdaki üç unsur yoksa problem yoktur
Problemler Nasıl Tanımlanır
3

4. • MADDİ,
• MANEVİ,
• SOSYAL,
• PSİKOLOJİK,
• BİREYSEL OLABİLİR
Problemler
4

5. • Amaç
• Karar verici(ler)
• Sınırlar
• En az iki alternatif çözüm
Bir Problemin Yapısında Şunlar Vardır
5

6. • PROBLEMLERİN FARKINA VARMAYAN
KİŞİNİN ONUN ÜZERİNDE DÜŞÜNMESİ
VE
ÇÖZÜMLER ÜRETMESİ MÜMKÜN
DEĞİLDİR.
6

7. • İNSANLAR BAZEN PROBLEMLERİ
KENDİ YÖNTEMLERİ İLE ÇÖZMEYE
ÇALIŞIRKEN
7

8. • BAZEN DE BAŞKA TOPLUM VE
İNSANLARIN
ÇÖZÜM BİÇİMLERİNİ BENİMSEYİP
UYGULAMAYA
BAŞLAMIŞLARDIR.
8

9. • SORUNU TANIMLAMA
• ÇÖZÜM ODAKLI OLMA
• İLGİLİ VE BİLGİLİ KİŞİLERİ BİRARAYA
GETİRME
• TAKIM ÇALIŞMASI YAPMA
• ETKİN İLETİŞİM KURMA
Problem Çözme Neyi Gerektirir
9

10. •Karşılaştığınız sorunu sadece
eleştirirseniz İKİ KATINA çıkar.
10

11. •Sadece sorunu düşünmekle
yetinirseniz sorun yerinde sayar.
11

12. •Soruna çare bulursanız sorun, sorun
olmaktan çıkar...
12

13. Bir Problem Çözme Ekibi (PÇE) aynı
yerde çalışan, kalite yönetimi faaliyetlerini
gönüllü olarak yerine getirmeyi amaç
edinmiş en az 3, en fazla 8 kişiden oluşan
küçük bir çalışma grubudur.
Problem Çözme Ekipleri
13

14. PÇE bu çalışmaları yaparken periyodik
olarak bir araya gelir. İyileştirmeye açık
alanlar ya da sorunları belirler. Sorunların
çözümünde problem çözme tekniklerini
uygular.
Problem Çözme Ekipleri
14

15. • PÇE, yapılan her
toplantının tutanağını
düzenlemelidir.
• Bu tutanaklar PÇE’ nin
faaliyetlerini ve
gelişimini takip etmek
açısından gerekli bir
uygulamadır.
Problem Çözme Ekipleri
15

16. İYİLEŞTİRME
EKİBİNİN ADI
KRİTER/İLGİLİ ALT
KRİTER NO
İYİLEŞTİRMENİN
KONUSU
İYİLEŞTİRME
NİN
AMACI
İYİLEŞTİRME
HEDEFİ
YAPILACAK
FAALİYET-LER
KOORDİNE
GEREKTİREN
BİRİMLER
BAŞLANGIÇ
TARİHİ
BİTİŞ TARİHİ DURUM
Akademik
Başarıyı
Artırma Ekibi
1
Lisans Ve
Önlisans
Başarısını
Artırma
Akademik
Başarıyı
Artırmak
2013 Öğretim
Yılında Lisans
Başarısını%2
Önlisans
Başarısını %6
Artırmak
1-yıldaz 3
Kez
Performans
Takip Sınavı
Düzenlemek
2-yetiştirme
Kursları
Açmak
Rehberlik
Servisi
Kültür dersi
zümre
başkanları
17.09.2012 28.06.2013
()Tamamla
ndı
()Devam
()İptal
Edildi
……… EKİBİ
……… EKİBİ
Çalışma( İyileştirme)Planları
16

17. • Problemi çözmek için tek bir yol değil
• En iyi yol vardır
Problem Çözme
17

18. • Engelleri ortadan kaldırmak,hedefe ulaşmaktır
Çözüm
18

19. • Problem çözmenin dayanakları:
1-Geleneksel yöntem
2-Kişisel deneyimler
3-Uzmanlara dayalı problem çözenler
4-Bilimsel problem çözme süreci
Problem Nasıl Çözülür
19

20. Geleneksel Yöntem
• Çözümü geçmişte arayanlar
• Bu yöntem,gerekli ama yeterli değildir
20

21. • Ben böyle yaparak başarılı oldum,herkes
böyle yapmalı şeklindeki genellemeler
• Her zaman tek başına yeterli değildir
Kişisel Deneyimler
21

22. • Konuyu uzmanlarına sorarak onların
önerilerini uygularlar
• Bu yöntem de tek başına yeterli değildir
Uzmanlara Dayalı Problem Çözenler
22

23. • Problem çözmeye başlamadan önceki
sorgulama(KENDİMİZE)
Gerçek ile beklenti arasında fark var mı?
Bilimsel Problem Çözme Süreci
CEVABINIZ EVET İSE
23

24. Bu fark rahatsızlık veriyor mu?
CEVABINIZ EVET İSE
24

25. CEVABINIZ EVET İSE
Etki Alanınızda Mı?
25

26. PROBLEMİ ÇÖZMEYE BAŞLAYIN
26

27. Nasıl mı?
27

28. 1-PUKÖ Döngüsü
2-Beyin Fırtınası
3-5N ve 1K tekniği
4-Altı Şapkalı Düşünme tekniği
5-Sebep-Sonuç (Balık
Kılçığı)Diyagramı
6-İlgi Diyagramı
7-İlişki Diyagramı
8-Pareto Analizi
9-Ağaç Diyagramı
10-Akış Diyagramı
11-Kuvvet/Güç Alanı Analizi
12-Nominal Grup Tekniği
13-Etkinlik Analizi
14-Delphi Tekniği
15-Histogramlar
16-Dağılım Diyagramı
17-İşletim Şemaları
18-Kontrol Çizelgesi
19-Kontrol Yaprakları
20-Radar Diyagramı
Problem Çözme
28

29. • Grubun problem çözme sürecinin aynı aşamalarda
ilerlemesine yardımcı olur.
• Uzun konuşma ve dikkati bozucu davranışların
engellenmesine yardımcı olur.
• Birbirinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olur.
• Çalışmalarınız ve değerli fikirlerinizin bir arada
toplanmasına yardımcı olur.
• Katılımcıları ortak fikirler üzerine odaklaştırılmasına
yardımcı olur.
• Sorunların anlaşılabilirliğinin gerçekleşmesine yardımcı
olur.
29
Teknikler Size Hangi Konularda Yardımcı Olur

30. A-Fikir Üretme Teknikleri
1. Beyin Fırtınası
2. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
3. Kuvvet/Güç Alanı Analizi
4. Odak Grupları
5. Mülakat
30
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini
Sınıflandırma

31. B-Sürekli Geliştirme Teknikleri
1. PUKÖ Döngüsü
2. 5N -1K Tekniği
31
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini
Sınıflandırma

32. C- Problem Analiz Teknikleri
1. Akış Diyagramı
2. Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı
3. Pareto Analizi
4. Ağaç Diyagramı
5. İlgi/Yakınlık Diyagramı
6. Yoklama Kağıtları
7. Kuvvet/Güç Alanı Analizi
32
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini
Sınıflandırma

33. D- Önerileri/Nedenleri Önceliklendirme Teknikleri
1.İlişki Diyagramı
2.Etkinlik Analizi
33
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini
Sınıflandırma

34. 34
E- Karar Verme Teknikleri
1. Nominal Grup Tekniği
2. Çoklu Oylama Tekniği
3. Hedef Saptama (Benchmarking) Tekniği
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini
Sınıflandırma

35. F- Veri Toplama, Veri Analizi ve Değerlendirme Teknikleri
1. Anketler
2. Kontrol Tablosu (çetele)
3. Histogram
4. Pareto Diyagramı
5. Serpme Diyagramı
6. Hareket Çizelgesi
7. Kontrol Çizelgesi
35
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini
Sınıflandırma

36. (Planla – Uygula – Kontrol Et – Önlem Al)
PUKÖ adım - adım plan yaparak sonuca
ulaşmakta kullanılan sistematik bir yaklaşımdır.
PUKÖ
Planla Uygula
Kontrol Et
Önlem Al
PUKÖ DÖNGÜSÜ
36

37. PLANLA
•Amacın kesin belirlenmesi,
(neyi başarmak istiyoruz? Nerede? ne
zaman? )
•Hedeflerin belirlenmesi,
•Detaylı plan hazırlama. (uygulama planı)
37

38. • İlgili her kişiyi bilgilendirme
• ( Ne, Kim, Ne Zaman )
• Faaliyet planını izleme ve
gerçekleştirme
• Uygulama sonuçlarını yakın takip
etme
UYGULA
38

39. •Hedef veya hedeflere ulaşıldı mı ?
•Olası sapmalar tespit edip
kaydedildi mi?
•İlgili kişileri bilgilendirildi mi?
KONTROL ET
39

40.  Etkili önlemleri standartlaştırma
 Gerekli eğitim ve yönlendirmeleri sağlama
 Kalıcı bir izleme sistemi kurma
ÖNLEM AL
40

41. Hiçbir şey MÜKEMMEL değildir
ve DAHA İYİSİ yapılabilir!
41

42. Bireylerin eleştirilme endişesi
olmadan fikirlerini rahatlıkla ifade
ettikleri grup tartışma tekniğidir.
BEYİN FIRTINASI
42

43. • Amaçlar belirlenirken,
• Büyük değişim yaratacak fikirleri ortaya
çıkarmada,
• Görüş birliğine ulaşmada,
• Yaratıcı fikirler üretmede,
• Problem çözümünde.
BEYİN FIRTINASINI NE ZAMAN KULLANABİLİRİZ
43

44. •Grubun bütün olarak bilgilerini ve
deneyimlerini ortaya koymasına yardımcı
olur.
BEYİN FIRTINASININ YARARLARI NELERDİR?
44

45. • Yaratıcılığı destekler,
• Grubun bütününün
katılımını sağlar.
BEYİN FIRTINASININ YARARLARI NELERDİR?
45

46. EN İYİ / GEÇERLİ DÜŞÜNCELERİN TESPİTİ
PROBLEMİN KESİN TANIMI
YÖNTEM KURALLARININ AÇIKLANMASI
SERBEST FİKİR YARATMA
FİKİRLERİN TOPLANIP YAZILMASI
DÜZENLEME
DEĞERLENDİRME
TEKNİK NASIL UYGULANIR ?
46

47. •Ekip lideri beyin fırtınası için konuyu
belirler ve belirli bir süre tespit edilir.
NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
47

48. • Gruptaki her üye sıra ile bir fikir ortaya atar.
• Fikirlerin sayıca çokluğu önemlidir. Bir
kişinin fikri daha önce kaydedilen bir başka
fikirle bağlantılı olabilir.
NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
48

49. • Hızla bir kişiden diğerine geçilir.
• Her fikir; çılgınca, mantıksızca, uygun değil
veya tekrar ediliyor gibi görünse bile, kabul
edilir.
NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
49

50. •Bütün fikirler kabul edilir ve listelenir
• Hiçbir öneri eleştirilmez.
• Fikirlerin özgürce açıklanması desteklenir.
• Fikirlerin sınıflandırılması sağlanır.
• Benzer fikirler fikri ortaya atanın kabulü ile
gruplandırılır.
BEYİN FIRTINASI TEMEL KURALLARI
50

51. • Beyin fırtınasında belirlenen fikirlerin sayıca
azaltılması için oylama yapılır.
BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
51

52. OYLAMA SIRASINDA ;
• Üyeler doğru olduğuna inandıkları her
düşünceye oy verirler.
• En çok oy alan düşünceler işaretlenir.
• İlk beyin fırtınası oturumu sonrası, ortaya
çıkan görüşlerin olgunlaştırılması amacıyla ara
verilir.
BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
52

53.  İkinci oturumda , üyelere görüşlerin bir listesi
verilir.
 Yeni görüşler ortaya çıkmamaya
başladığında oturum sona erdirilir.
 Oluşturulan sebep- sonuç diyagramı üzerinde
değerlendirme çalışmaları yapılarak en olası
nedenler belirlenir.
BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
53

54. 54
•Çalışma kuralları
•İsim belirleme
•Ulaşılmak istenen hedefler
• İşimizle ilgili var olan sorunlar
•Çıkması muhtemel sorunlar
•Muhtemel çözümler
BEYİN FIRTINASI KONULARI

55. 1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
Doğru soruları sormak kolay değildir,bu
teori bölümü size bu konuda yardımcı olacaktır.
Bu metodu kullanarak amacımız problemi
açıklamak,analiz etmek ve onu çözmektir
5N -1K Tekniği
55

56. 1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
KİM?
NE?
NEREDE?
NE ZAMAN?
NİÇİN?
NASIL?
BU TEMEL 5 SORUYU SORMAYA DAYANIR.
Cisimler,nesneler ve detaylar hakkındaki sorular
Yer hakkındaki sorular
Zaman hakkındaki sorular
Sebepler hakkındaki sorular
Yöntem ve yaklaşımlar hakkındaki sorular
Kişiler hakkındaki sorular
2 5N -1K Tekniği
56

57. 5N 1K METODUNUN AMACI:
1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
5N 1K metodunun amacı problemi analiz
etmektir.Birkaç kategoride sistematik sorgulama ile
başarılmaktadır.
Bu metod problemi daha iyi etiketlemeye onun
bağlantılarını daha iyi anlamaya yardım eder.
BİLDİĞİMİZ GİBİ DOĞRU TARİF
PROBLEMLERİN DOĞRU ÇÖZÜMÜ İÇİN GEREKLİDİR.
5N -1K Tekniği
57

58. ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
58

59. ÖZELLİKLERİ
• Yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmede
kullanılan bir grup tartışması tekniğidir.
• Değişik konularda farklı düşünmeyi,
sistematik düşünmeyi ve böylece doğru
kararlar vermeyi öğretmek amacıyla
kullanılır
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
59

60. ÜSTÜNLÜKLERİ
• Bireyler aynı olay karşısında farklı
düşünme yaklaşımlarını
geliştirebileceklerini öğrenirler
• Bireyler tek tip düşünmeden düşünmeden
uzaklaşır, konu ya da soruna farklı
açılardan yaklaşmayı öğrenirler
• Empati yeteneğini geliştirir
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
60

61. UYGULANIŞI
• Kişilere tartışmaları için bir konu verilir (Ör:
Eğitimde bilgisayar destekli öğretim
uygulaması, Türkiye’nin AB’ye girmesi gibi) ve
kişiler gruplara ayrılır.
• Her grup farklı renkteki şapkanın gerektirdiği
düşünce biçimini ortaya koymaya çalışır. Kişiler
başlarında hayali şapkalar taşırlar
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
61

62. ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
62
UYGULANIŞI
• Her grup, tartışılması istenen konuya, kendi
başında var olduğunu düşündüğü şapkanın
gerektirdiği yönde yaklaşır.
• Bu tekniğin uygulanmasında önemli olan
kişilerin kendi görüş ve düşüncelerini tespit
etmek değil, bir konuya farklı açılardan
bakabilme becerisinin kazanılmasıdır. Yönetici
bu amacın dışına çıkmamalıdır.

63. • Beyaz şapka: (Tarafsızdır).
Ortaya konan soruna ilişkin
taraf tutmadan görüş
ortaya koyar
• Kırmızı şapka:
(Duygusaldır). Öfke, tutku,
duygu, duygusal bir bakış
açısını ifade eder
ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ
DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
63

64. • Siyah şapka: (Karamsardır).
Olumsuzluklar, riskler,
dezavantajları ifade eder. Bir
şeyin niçin yapılmayacağını
görür.
ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ
DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
64

65. • Yeşil şapka: (Yaratıcıdır).
Olaylara yeni ve farklı çözüm
yolları bulmaya çalışır.
• Mavi şapka: (Değerlendirici ve
karar vericidir). Olayı tüm olası
yönleriyle gören ve değişkenleri
kontrol altında tutan bir bakış
açısıdır.
ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ
DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
65

66. Bir problemi doğuran yada etkileyen sebep
ve faktörleri belirlemek amacıyla oluşturulur.
Problemlere daha geniş bir çerçeveden
bakma olanağı sunar.
Problemin teşhisi ve süreci iyileştirmeyi
kolaylaştırır.
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
66

67. Adım 1- Soru tespit edilir başlık olarak yazılır.
Çözümlenecek
Problem
Okulumuzun diğer okullardan
Farklılığını ortaya koyup
Tercih sebebi olacak
Paydaşlarını tatmin ederek
okula karşı güven duygularını
artıracak başarılarının
olmaması
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
67

68. Adım 2- Tespit edilecek muhtemel nedenler
için temel gruplamalar belirlenir(İhtiyaca göre gruplar
belirlenir.Grup başlıkları ve sayısı standart değildir)
Okulumuzun diğer
okullardan
Farklılığını ortaya
koyup
Tercih sebebi
olacak
Paydaşlarını tatmin
ederek okula karşı
güven duygularını
artıracak
başarılarının
olmaması
Bilimsel ve
Sosyo-Kültürel
etkinlikler
İdare Öğretmenler
Materyaller Öğrenciler
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
68

69. Adım3-Bütün üyeler beyin fırtınası oturumuna
katılır,sırayla tüm üyelerin düşünceleri alınır.
Adım4-Her üye düşüncesinin hangi temel guruba
girdiğini belirtmelidir bir neden bazen başka bir
nedenin dalı olarak eklenir.
Öğretmenler
Kuruma karşı
Aidiyet hissetmemek
Öğrtetmenler arası
koordinasyon eksikliği
Motivasyon
eksikliği
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
69

70. SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
70

71. 71