1. T ü r k iy e F u t b o l F e d e r a s y o n u
ÖĞÜT
2. 28 / 07 / 2009
AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
ve
DİĞER TENDON YARALANMALARI
Doç.Dr. Tahir ÖĞÜT
İstanbul Üniversitesi
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı
ÖĞÜT
3. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
OLUŞ MEKANİZMASI
•Aynı anda ayak bileği dorsifleksiyonu ve diz ekstansiyonu ile
gerilmiş tendona hızlı eksentrik yüklenme sonucu mg.
•Hızlı bir push-off’un yüklenme fazı esnasında veya
•Ani fırlamalarda
•Çoğu yapışma yeri 2-4 cm proksimalinde
•Rüptür öncesi ortalama oyun süresi 42 dk
Am J Sports Med, 1993
ÖĞÜT
4. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
RİSK FAKTÖRLERİ
•İntratendinöz dejenerasyon
•Vasküler yetmezlik
•Kortikosteroid kullanımı
•Florokinolon kullanımı
•Anatomik dizilim kusurları
Planovalgus, kavus ayak
•Sistemik Hastalıklar
Gut, RA, Hipertroidi, Böbrek yetmezliği
ÖĞÜT
11. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
TEDAVİ
HEDEF
•Uzunluk ve gerginliğin restore edilerek en hızlı ve optimum
fonksiyonun sağlanması
•Minimum morbidite
•Zarar vermemek
ÖĞÜT
12. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
KONSERVATİF TEDAVİ ENDİKASYONLARI
•Fizyolojik olarak yaşlı hasta
•Dolaşım problemi
•Cilt problemi
•Sistemik hastalık – Diabet
•Ayak ekinde iken “gap” palpe edilebiliyorsa kontrendike
Rerüptür riski: %13-35
ÖĞÜT
19. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
PERKÜTAN TAMİR
•Medial ve lateralden yapılan 6 mini insizyondan
•Rerüptür ve sural sinir hasar oranı yüksek
Clin Orthop Relat Res, 1977
ÖĞÜT
20. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
MİNİMAL İNVAZİF TAMİR
(KILAVUZ YARDIMLI PERKÜTAN TAMİR)
Achillon (Assal et al. 2002)
Giannini
•82 hasta
•Enfeksiyon yok
•Sural sinir hasarı yok
•% 4 rerüptür
JBJS, 2002
ÖĞÜT
22. 2007
AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
Klinik ve fonksiyonel sonuçlar aynı bulundu
ÖĞÜT
23. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
ARTROSKOPİ YARDIMLI PERKÜTAN TAMİR
•20 hasta 21 ay takip
•15 mükemmel, 5 iyi sonuç
•Spora dönüş 6 ay sonra Tang K. Et al. Am. J. Sports Med. 2007
ÖĞÜT
24. AŞİL TENDON RÜPTÜRÜ
POSTOP REHABİLİTASYON
•6 hafta alçı
•2 haftada bir dorsifleksiyon azaltılır
•6 hafta sonunda ROM egzersizleri ve fizyoterapi
ÖĞÜT
25. 2007
•5 gün alçı ve elevasyon
•6. gün softcast
•2. hafta sonunda tam yük ve izometrik egzersiz
•2 haftada bir softcast değişimi ve yara kontrolü
•6 hafta sonra softcast çıkartılıyor
•Spora dönüş ortalama 167. gün
ÖĞÜT
35. PERONEAL TENDON
•Peroneal tendonların travma ile kopması çok nadirdir.
(Literatürde 4 sporcu)
•Genellikle kemiğe yapışma yerinde veya muskülotendinöz
bileşkede olur.
•Tedavisi primer tamirdir.
ÖĞÜT
36. PERONEAL TENDON
YIRTIK OLUŞ MEKANİZMASI
•Dejeneratif zemin
•Dış yan bağ yırtılmalarıyla aynı mekanizma
•Plantar fleksiyon-inversiyon
Genellikle kombine yaralanmalardır ve zamanında
iyileşmeyen ayak bileği burkulmaları sonrası inatçı lateral
ayak bileği ağrılarında akla gelmelidirler.
ÖĞÜT
37. PERONEAL TENDON
Peroneus Brevisteki yırtıklar
tipik olarak retromalleolar bölgede ve ortalama 1.9cm
uzunluğundadırlar.
Foot Ankle Int, 1990.
Peroneus Longus’un dejeneratif yırtıkları çok nadirdir.
Olursa küboid olukta os peroneumun hemen distalinde
olurlar.
ÖĞÜT
38. PERONEAL TENDON
ANATOMİK PREDİSPOZİSYON:
• Fibula posterior kenarında keskinleşme
• Fibular olukta düzleşme veya konveksleşme
• SPR yetmezliği
• Hipertrofik peroneal tüberkül
• Aşırı distalde sonlanan peroneal kas
• Peroneus quartus mevcudiyeti (% 6-21)
• Kavovarus ayak
• Ayak bileğinde prokurvatum
ÖĞÜT
39. PERONEAL TENDON
KLİNİK
•Şişlik ve ağrının lokalizasyonu tendon trasesine uyar
•Peroneal spazma bağlı subtalar hareket sınırlı olabilir
•P. Brevis: Pasif ayak bileği inversiyonu ve dirençli
eversiyon+dorsifleksda ağrı
•P.Longus: Medial arkın dirençli plantar fleksda ağrı ve güçsüzlük
•Peroneal kas kuvvetinde azalma
•Enjeksiyon testi
ÖĞÜT
47. POSTERİOR TİBİAL TENDON
•Akut PTT yaralanması oldukça nadirdir
•Daha çok dejeneratif zeminde
•Fakat ayak medial ağrılarında akla getirilmelidirler
•Klinik tablo kronik yetmezlik tablosuyla aynı olduğundan
genel olarak “PTT YETMEZLİĞİ” olarak adlandırılırlar
ÖĞÜT
56. POSTERİOR TİBİAL TENDON
KONSERVATİF TEDAVİ
•En az 3 hafta alçı veya rijid breys
•Tolere edebildiği kadar yük verebilir
•4-6ay medial ark destekli kişiye özel tabanlık
•“Cross training” (bisiklet, yüzme, belki yürüme)
•Gergin aşil tendonu için germe egzersizi
ÖĞÜT
57. POSTERİOR TİBİAL TENDON
CERRAHİ TEDAVİ
•3-6 ay konservatif tedaviden fayda görmezse
•Tenosinovektomi + 3 hafta alçı
•Dokular arası ayrışma şeklindeki rüptürün tamiri + 3 hafta alçı
•3 ay kişiye özel medial ark destekli ayakkabı
•Spora dönüş 3 ay
BU EVREDE ATLANIR ve UYGUN TEDAVİ EDİLMEZSE
ÖĞÜT