ORTA ve ARKA AYAK HASTALIKLARI

1. 22 Eylül 2011, İstanbul
ORTA ve ARKA AYAK HASTALIKLARI
TOTEK Ç.E.P. KURSU
Ġ.Ü.
CerrahpaĢa Tıp Fakültesi
Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı
ERĠġKĠN PES PLANUS Dr Tahir ÖĞÜT Tahir ÖĞÜT

2. ERĠġKĠN PES PLANUS
TĠBĠALĠS POSTERĠOR
TENDON YETMEZLĠĞĠ
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

3. KLĠNĠK GÖRÜNÜM
• Ayakta dururken ark çökmüş ve topuk valgusta
görülürken, hasta parmakları üzerinde dururken arkadan
yapılan muayenede genellikle düzeldikleri görülür.
• Bu, pes planusun esnek olduğunu gösterir ve
görülmediği takdirde “tarsal koalisyon” gibi başka
nedenler araştırılmalıdır.
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

4. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

5. AYIRICI TANI
I-ESNEK PES PLANUS II- RĠJĠD VEYA SPASTĠK PES
A)KONJENĠTAL: PLANUS
 Ġdyopatik
 Serebral palsi •Aksesuar naviküler kemik
 Hiperpronasyon •Konjenital vertikal talus
 Aksesuar naviküler kemik
•Tarsal koalisyon
 Marfan sendromu
 Frajil X sendromu •Kalkaneovalgus ayak
•Osteokondral kırık
B) KAZANILMIġ
 Romatoid artrit •Reaktif peroneal spazm
 Plantar fasya rüptürü
 Tibialis posterior t. yetm.
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

6. TĠBĠALĠS POSTERĠOR TENDONU
•Orta ayak primer invertörüdür
•Medial longitudinal arkı dinamik olarak destekler ve kaldırır.
•Ġndirekt olarak ayak ardını da destekler
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

7. Yetersiz kaldığında
Ön ayak pronasyon ve abduksiyonu ile birlikte
Erişkin edinilmiş düz tabanlık
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

8. Zamanla,
Tendon yapışma yerinde uzama, TN eklem kapsülü ve
Spring ligamanda rüptür gelişebilir
Topukta valgus
Kalkaneusta dış rotasyon
Aşil tendonunda kontraktür
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

9. Klinik sonuç: subfibular impingement
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

10. Çok ilerlemiş veya ihmal edilmiş olgularda,
Deltoid bağ da yetersizleşeceğinden
Ayak bileğinde valgus tilti görülebilir
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

11. ETĠYOLOJĠ
•Eversiyon yaralanması
•Atletik aktivitede ani artış
•Steroid enjeksiyonu
•Ayakta dizilim bozukluğu:
Hiperpronasyon + Aşil gerginliği
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

12. TANI
Ayak bileği mediali veya orta ayak plantar medialinde
hassasiyet, şişlik ve ağrı
FĠZĠK MUAYENE
Özellikle tendonun en distal kısmı üzerinde hassasiyet ve
ağrı, ödem (dirençli inversiyonda ağrı)
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

13. FĠZĠK MUAYENE
“Too many toes sign”
Tek ayak parmak ucuna kalkma testinde zorlanma
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

14. FĠZĠK MUAYENE
Aşil kontraktürü Subfibular sıkışma
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

15. RÖNTGEN
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

16. MR
Nadiren gerekli
Tendonda fibröz longitudinal hipertrofi veya
Bulböz genişleme
Spring ligaman
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

17. AYIRICI TANI •Medial malleol stres kırığı
•Naviküler stres kırığı
•Talar koalisyon
•Medial talar domda OKL
•Medial ayak bileği artriti
•Deltoid bağ rüptürü ve medial
instabilite
•Tarsal tünel sendromu
•FHL tendiniti
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

18. EVRELEME ve TEDAVĠ
EVRE 1
•Peritendinit ve / veya tendon dejenerasyonu (tendinoz)
•Deformite yoktur
•Tendon boyu normaldir
•Ayak bileği mediali veya orta ayak plantar medialinde
hassasiyet, şişlik ve ağrı
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

19. EVRE 1 Tedavisi
KONSERVATĠF
•Birkaç hafta alçı veya rijid breysleme
•Tolere edilebildiği kadar basmasına izin verilir
•Kişiye özel yapılmış ark takviyeleri
•Aktivite modifikasyonu, darbelerden korunma
• Cross training (Bisiklet, yüzme, belki yürüme egzersizleri)
•Aşil germe egzersizleri
•Kilo verme
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

20. EVRE 1 Tedavi
CERRAHĠ
•Tenosinovektomi + 3 hafta alçılama
•Ġnterstisyel rüptürün tamiri + 3 hafta alçılama
•Postop 3 ay kişiye özel ark destekli spor ayakkabı
•Spora dönüş: Postop 3 ay
Mc Cormack et al, Foot Ankle Int, 2000.
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

21. EVRE 2
•Hafif, esnek deformite ile birlikte
•Yetersiz veya uzamış tendon
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

22. EVRE 2 Tedavisi
KONSERVATĠF
•Evre 1 ile aynı
•UCBL tabanlık
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

23. CERRAHĠ TEDAVĠ
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

24. EVRE 2 Tedavisi
CERRAHĠ
Lateral kolon uzatma
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

25. EVRE 2 Tedavisi
CERRAHĠ
Kalkaneus medial kaydırma osteotomisi
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

26. EVRE 2 Tedavisi
CERRAHĠ
Tendonda kısaltma yaparak navikülere tespit edilmesi önerilir
Myerson MS, J Bone Joint Surg A, 1996.
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

27. EVRE 2 Tedavisi
CERRAHĠ
TN eklem plantar medial kapsülü kuvvetlendirilir
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

28. EVRE 2 Tedavisi
CERRAHĠ
Fleksör Digitorum Longus Tendon Transferi
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

29. EVRE 2 Tedavisi
CERRAHĠ
Gerekirse Aşil tendon uzatma
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

30. Veya gastroknemius gevşetme
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

31. EVRE 3
Bulgular önceki evrelerde olduğu gibidir.
Farklı olarak daha ilerlemiş ve rijid deformite vardır.
Topuktaki valgus deformitesi sabittir.
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

32. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

33. EVRE 3 Tedavisi
CERRAHĠ
Genellikle triple artrodez tercih edilir
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

34. EVRE 4
•Valgus talar tilti ve erken ayak bileği dejenerasyonu
TEDAVĠ
Deltoid bağ rekonstrüksiyonu
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

35. Postop 6 ay
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

36. 47y, K, 23 yıllık RA
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

37. Postop 6 ay
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

38. Postop 6 ay
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

39. PES
KAVOVARUS
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

40. PES KAVOVARUS: KAVUS + VARUS
• Ayak arkının yükselmiş olması durumuna kavus ayak
denir.
• Genellikle topukta varus deformitesi (kavovarus
ayak), parmaklarda pençeleşme ve ayak kaslarında
belirgin güçsüzlük ile birlikte görülür.
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

41. ETYOPATOGENEZ
• Neden genellikle büyümekte olan ayaktaki kas
dengesizliğidir. Bunun için erken çocuklukta nadiren
görülürken daha çok 8-10 yaşlarında karşılaşılır.
• Ġntrensek kas güçsüzlüğü, peroneal ve tibialis anterior
kaslarında güçsüzlük bu deformiteye neden olabilir.
• Altta yatan nöromusküler bir rahatsızlık olmaksızın çok
nadiren görülür.
• Kavus ayak, nöromusküler hastalık belirtisidir. Nörolojik
konsültasyon, spinal MR, EMG tetkikleri yapmak gerekir.
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

42. Kavus ayağa neden olan baĢlıca
nöromusküler hastalıklar Ģunlardır:
•Serebral palsi
•Polyomyelit
•Charcot-Marie-Tooth hastalığı
•Kompartman sendromu
•Diastematomyeli
•Friedrich ataksisi
•Musküler distrofi
•Spinal kord tümörü
•Spinal disrafizm (spina bifida)
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

43. Kavovarus ayak için diğer nedenler:
I. KONJENITAL:
Idiopatik
PEV sekeli
Arthrogripozis
II. TRAVMA:
Crush yaralanması
Kompartman Sendromu
Yanıklar
Kötü kaynama
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

44. CHARCOT MARIE TOOTH HASTALIĞI
Tibialis Anterior ↔ Peroneus Longus PLANTAR FLEKSĠYON
Tibialis anterior ↔ Gastrocnemius EKĠN KONTRAKTÜRÜ
Intrensek ↔ Extrensek kaslar PENÇE PARMAK
Peroneus Brevis ↔ Tibialis Posterior SUPINASYON VE ADDUKSIYON
20 VARUS
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

45. POLYOMĠYELĠT
DEFORMĠTE ETKĠLENEN SEVĠYEYE BAĞLIDIR.
Gastrokunemius-Soleus KALKANOKAVUS
Tibialis anterior KAVOVARUS
Tibialis posterior PLANOVALGUS
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

46. KALKANOKAVUS
kalkaneal tepe açısı > 300
Polio
Spina Bifida
KAVOVARUS
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

47. • Metatars başlarının altındaki nasırlaşmalar
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

48. Tedavi
• Ayakkabı modifikasyonu ve tabanlıklar kullanılır.
• Ciddi, semptomatik deformitelerde cerrahi tedavi
COLEMAN LATERAL BLOK TESTĠ
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

49. Deformite analizi
Kas güçlerinin analizi
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

50. DG,23y, K
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

51. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

52. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

53. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

54. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

55. Üçlü artrodez
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

56. ĠLĠZAROV EKSTERNAL FĠKSATÖR
BB, 26 M
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

57. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

58. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

59. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

60. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

61. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

62. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

63. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

64. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

65. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

66. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

67. Postop 2. yıl
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

68. Postop 3. yıl
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

69. Postop 3. yıl
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

70. Postop 1. yıl
TİBİALİS POSTERİOR TENDİNOPATİSİ Tahir Öğüt

71. SG, 21y, E
25y, M
Hemofili
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

72. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

73. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

74. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

75. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

76. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

77. ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT

78. TEġEKKÜR EDERĠM
drtahirogut@gmail.com
ERĠġKĠN PES PLANUS Tahir ÖĞÜT