13. - Trong coät Type choïn Bar Chart; trong Template Name choïn Bar Chart Default, xong
choïn Next.
- Trong oâ Fields from Table ta choïn
M_0_to_4 roài nhaán nuùt Add, choïn tieáp
F_0_to_4 roài choïn nuùt Add. Hai tröôøng
naøy seõ hieän leân trong oâ Fields From
Pie/Bar Chart. Xong choïn Next (hình
XIII.10).
- Hoäp thoaïi Create Thematic map - Step
3 of 3 môû ra. Ta thaáy trong oâ Preview
hieän ra chuù giaûi Bar Chart of
POP_DIST. Tröôøng M_0_to_4 ñöôïc
bieåu thò baèng maøu ñoû, tröôøng
F_0_to_4 ñöôïc bieåu thò baèng maøu
xanh.
- Ta coù theå ñoåi maøu baèng nuùt Style ñeå
vaøo hoäp thoaïi Customize Style (hình
XIII.11).
+ OÂ Fields hieån thò danh saùch caùc
tröôøng caàn taïo bieåu ñoà. Choïn
tröôøng muoán ñoåi maøu, maøu maëc
ñònh cuûa tröôøng ñoù seõ hieän leân beân
phaûi. Nhaán vaøo nuùt Brush ñeå ñoåi
maøu neáu muoán.
+ Trong phaàn Chart Type ôû döôùi, ta
coù hai kieåu veõ bieåu ñoà coät. Kieåu thöù
nhaát laø Multiple Bars, töùc caùc coät
Hình XIII.10. Choïn nhieàu tröôøng ñeå taïo baûn ñoà
chuû ñeà kieåu bieåu ñoà coät (Bar Chart).
Hình XIII.11. Hoäp thoaïi Customize Bar
Styles ñeå ñieàu chænh kieåu cuûa baûn
ñoà chuû ñeà Bar Chart.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
14. ñöôïc veõ rôøi nhau. Neáu choïn kieåu naøy ta coù theå ñaùnh daáu choïn vaøo oâ
Independent Scales hay khoâng. Neáu khoâng choïn thì caùc bieåu ñoà coät ñöôïc veõ coù
tyû leä vôùi nhau theo giaù trò cuûa chuùng, neáu ñaùnh daáu choïn thì caùc coät seõ coù giaù
trò khoâng tyû leä vôùi nhau. Kieåu thöù hai laø kieåu Stacked (doàn coät), töùc laø giaù trò trong
caùc tröôøng ñöôïc choïn ñöôïc xeáp choàng leân nhau. Ta coù tuyø choïn laø Graduated
Stack, neáu ñaùnh daáu choïn thì chieàu daøy caùc bieåu ñoà coät seõ tyû leä vôùi nhau töông
öùng vôùi giaù trò trong tröôøng, neáu khoâng choïn thì bieåu ñoà coät ñöôïc hieån thò khoâng
theo tyû leä. Tuyø choïn maëc ñònh laø Multiple Bars vaø khoâng choïn Independent
Scales, ta seõ duøng tuyø choïn naøy. Neáu choïn Stacked thì oâ Independent Scales
maëc ñònh laø khoâng choïn (caùc coät tyû leä vôùi nhau).
+ Phaàn cuoái cuøng laø Chart Dimensions, cho pheùp ta ñieàu chænh kích thöôùc coät bieåu
ñoà. Phaàn Height vaø Width töông öùng laø chieàu cao vaø chieàu roäng cuûa coät, phaàn
At value laø giaù trò ví duï töông öùng vôùi kích thöôùc coät ñöôïc chænh. Beân phaûi hoäp
thoaïi naøy laø nuùt Options >> cho pheùp ta tuyø chænh theâm bieåu ñoà coät.Neáu nhaán
chuoät choïn nuùt naøy thì moät Menu phuï nöõa seõ môû ra vaø coù theâm nhieàu tuyø choïn
chi tieát hôn nöõa. Löu yù laø trong phaàn chænh kích thöôùc bieåu ñoà, caàn chuù yù ñeán
tyû leä baûn ñoà ñeå choïn kích thöôùc bieåu ñoà sao cho caân ñoái, phuø hôïp vôùi tyû leä baûn
ñoà. Khi ñaõ chænh xong kích thöôùc bieåu ñoà, sau naøy neáu ta phoùng to-thu nhoû baûn
ñoà thì kích thöôùc bieåu ñoà seõ phoùng to thu nhoû theo ñoàng thôøi chuù giaûi cuõng thay
ñoåi theo moät caùch töông öùng vôùi söï thay ñoåi treân baûn ñoà.
+ Phaàn Orientation cho pheùp ta choïn kieåu ñònh höôùng cuûa bieåu ñoà coät.
+ Phaàn Bar Attributes cho pheùp ta chænh ñònh daïng cuûa bieåu ñoà; Border Pen ñeå
chænh ñöôøng vieàn cuûa bieåu ñoà coät, Frame Brush ñeå toâ maøu cho neàn cuûa bieåu ñoà
coät.
Hình XIII.12. Ñieàu chænh chuù giaûi trong hoäp thoaïi Customize Legend.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
15. + Phaàn Graduated Size By coù caùc tuyø choïn Square Root, Constant vaø Log. Phaàn
naøy cho pheùp ta quy ñònh phöông phaùp veõ bieåu ñoà theo tyû leä caùc soá lieäu. Square
Root laø veõ tyû leä theo caên baäc hai; Constant laø veõ tyû leä theo haèng soá, töùc theo giaù
trò thöïc cuûa soá lieäu; Log laø veõ tyû leä theo logarit thaäp phaân. Thoâng thöôøng ta neân
söû duïng tuyø choïn Constant. Chæ neân söû duïng hai tuyø choïn kia khi naøo giaù trò döõ
lieäu raát lôùn vaø khoaûng caùch giöõa chuùng xa nhau.
+ Chænh caùc tuyø choïn caàn thieát xong roài choïn OK.
- Choïn nuùt Legend ñeå chænh chuù giaûi. Trong phaàn Legend, ôû oâ Title giaû söû ta goõ: “Soá
beù trai vaø gaùi töø 0 ñeán 4 tuoåi”, chænh kieåu chöõ caàn thieát neáu muoán. Ta chænh noäi
dung chuù giaûi trong phaàn Range Labels. Ví duï ta choïn M_0_to_4, vaø söûa laïi trong
oâ Edit Selected Range here thaønh “Beù trai töø 0 ñeán 4 tuoåi”. Töông töï vaäy ta söûa
chuù giaûi F_0_to_4 thaønh “Beù gaùi töø 0 ñeán 4 tuoåi”. Nhôù chænh kieåu chöõ thaønh tieáng
Vieät baèng Nuùt Font cuûa phaàn Range Labels. Laøm xong choïn OK (hình XIII.12).
- Kieåm tra trong phaàn Preview xem ñaõ öng yù chöa. Neáu ñöôïc choïn OK ñeå hoaøn taát.
Ta thaáy raèng moãi tænh seõ hieän ra hai coät bieåu ñoà töông öùng cho soá beù trai vaø gaùi
töø 0 ñeán 4 tuoåi töông öùng cuûa töøng tænh (hình XIII.13). Bieåu ñoà coät ñöôïc veõ ngay taïi
troïng taâm cuûa vuøng (vì tænh laø moät lôùp kieåu vuøng). Neáu bieåu ñoà ñöôïc ñaët taïi vò trí khoâng
phuø hôïp thì ta caàn phaûi chænh laïi troïng taâm cuûa vuøng ñoù. Xem chænh troïng taâm cuûa vaät
theå kieåu vuøng trong Chöông V, muïc V.1.2.2. Ta coù theå nhaép ñuùp vaøo giöõa chuù giaûi
ñeå vaøo hoäp thoaïi Modify Thematic Map ñeå ñieàu chænh laïi bieåu ñoà neáu chöa öng yù.
Trong cöûa soå chuù giaûi ta thaáy coät chuù giaûi coù giaù trò maãu (trong ví duï naøy laø 280,000),
ñoä cao töông öùng cuûa bieåu ñoà trong chuù giaûi töông öùng vôùi giaù trò ñoù. Caùc bieåu ñoà
Hình XIII.13. Keát quaû baûn ñoà chuû ñeà kieåu Bar Chart.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
16. ñöôïc hieån thò trong baûn ñoà seõ töông öùng vôùi giaù trò ñoù. Khi ta phoùng to hay thu nhoû
baûn ñoà, caùc coät treân baûn ñoà vaø chuù giaûi cuõng thay ñoåi theo moät caùch töông öùng.
Kieåu Pie Chart hoaøn toaøn töông töï kieåu Bar Chart. Ñoäc giaû haõy töï tìm hieåu.
XII.2.3. Kieåu Graduated
Ta seõ söû duïng laïi lôùp baûn ñoà cac_tinh ñeå thöïc hieän ví duï naøy.
- Môû lôùp baûn ñoà cac_tinh. Choïn Map > Create Thematic Map.
- Trong phaàn Type choïn nuùt Graduated, beân phaàn Template Name choïn Population
(daân soá); choïn Next.
- Trong böôùc 2, ôû oâ Table choïn baûng cac_tinh, ôû oâ Field choïn dan_so, xong choïn
Next.
- Trong hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3 môû ra, ta thaáy ôû phaàn Preview
moãi hình ngöôøi vaø ñoä lôùn cuûa noù töôïng tröng cho moät soá daân naøo ñoù. Ta coù theå
nhaán chuoät vaøo nuùt Settings ñeå söûa laïi giaù trò naøy. Nhaán chuoät vaøo nuùt Legend ñeå
Hình XIII.14. Baûn ñoà chuû ñeà theo daân soá tænh kieåu Graduated.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
17. chænh laïi teân chuù giaûi vaø noäi dung
chuù giaûi thaønh tieáng Vieät. Xong choïn
OK.
Keát quaû laø moãi tænh ñöôïc veõ
moät hình ngöôøi, ñoä lôùn cuûa hình
ngöôøi ñoù töông öùng vôùi soá daân cuûa
tænh ñoù trong tröôøng dan_so (hình
XIII.14). Töông töï nhö baûn ñoà chuû ñeà
kieåu Bar Chart, caùc hình ngöôøi ñöôïc
ñaët ngay troïng taâm cuûa caùc vuøng
(tænh). Vì vaäy neáu chuùng naèm leäch
khoûi moät tænh naøo ñoù, ta neân chænh laïi
troïng taâm caùc tænh ñoù.
Tuyø noäi dung baûn ñoà chuû ñeà
maø trong böôùc 1, ta coù theå choïn caùc
bieåu töôïng khaùc nhau nhö
Population (daân soá), Restaurants
(nhaø haøng), CRIME (toäi phaïm),
INCOME (thu nhaäp),...
10.2.4. Kieåu Dot Density
Ta cuõng söû duïng baûn ñoà cac_tinh
trong ví duï naøy.
- Môû baûn ñoà cac_tinh.
- Choïn Map > Create Thematic Map.
- Trong phaàn Type, choïn Dot
Density; beân oâ troáng beân Template
Name, choïn maëc ñònh laø Dot
Density, Red dots; xong choïn Next.
- Trong böôùc 2, ôû oâ Table choïn
cac_tinh, oâ Field choïn dan_so; xong
choïn Next.
- ÔÛ phaàn Preview ta thaáy chuù giaûi coù
noäi dung 1 Dot = 110 coù nghóa laø 1
chaám baèng 110 ñôn vò (ñôn vò tính
trong coät dan_so laø nghìn ngöôøi, nhö
vaäy 1 chaám baèng 110 nghìn ngöôøi).
Coù theå chænh laïi giaù trò naøy neáu muoán
baèng nuùt Settings. Nuùt naøy cuõng cho
pheùp ta chænh laïi kích côõ vaø maøu cuûa
chaám treân baûn ñoà. Söû duïng nuùt
Legend ñeå chænh tieâu ñeà chuù giaûi
(phaàn Legend/Title) vaø noäi dung chuù
giaûi (phaàn Range Labels/Edit select-
ed range here). Chænh xong choïn
Hình XIII.15. Baûn ñoà chuû ñeà kieåu Dot
Density (maät ñoä ñieåm).
Hình XIII.16. Baûn ñoà chuû ñeà kieåu Individual.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
18. OK.
Keát quaû taïo thaønh laø moät baûn ñoà vôùi caùc chaám phaân boá trong caùc tænh (hình
XIII.15), moãi chaám töông öùng vôùi moät soá daân do ta quy ñònh trong böôùc 3. Kieåu baûn
ñoà naøy cho ta moät khaùi nieäm töông ñoái veà maät ñoä cuûa chuû ñeà, trong tröôøng hôïp naøy
laø maät ñoä cuûa daân soá.
XIII.2.5. Kieåu Individual
Ñaây laø kieåu toâ maøu maø caùc vaät theå cuøng moät thuoäc tính naøo ñoù trong moät tröôøng
seõ coù chung moät maøu. Kieåu naøy ñaõ ñöôïc ví duï trong Chöông VIII, Trình baøy Baûn ñoà,
moät soá ví duï khaùc ôû trong Chöông XI, Cöûa soå Trình baøy. Ta seõ xem xeùt theâm moät ví
duï nöõa. Giaû söû ta taïo theâm moät tröôøng nöõa trong lôùp cac_tinh goïi laø tröôøng Mien
(mieàn) kieåu Small Integer vaø naïp vaøo ñoù quy öôùc cho caùc mieàn nhö sau: soá 1 laø mieàn
Baéc, soá 2 laø mieàn Trung vaø soá 3 laø mieàn Nam. Ta seõ duøng tröôøng naøy ñeå toâ maøu cho
3 mieàn Baéc-Trung-Nam.
- Môû lôùp cac_tinh (neáu chöa môû).
- Choïn Map > Create Thematic Map.
- Trong coät Type choïn Individual, trong oâ Template Name choïn Region IndValue
Default; xong choïn Next.
- ÔÛ böôùc 2, trong oâ Table choïn cac_tinh, trong oâ Field choïn Mien; xong choïn Next.
- Nhaán nuùt Style ñeå chænh kieåu maøu cho öng yù; nhaán Legend ñeå söûa laïi chuù giaûi trong
phaàn Range Labels, 1 söûa thaønh Mieàn Baéc, 2 söûa thaønh Mieàn Trung vaø 3 söûa thaønh
Mieàn Nam. Hoaøn taát thì choïn OK.
Keát quaû seõ taïo thaønh moät baûn ñoà 3 mieàn (hình XIII.16). Caùc tænh naøo cuøng moät
mieàn thì seõ coù chung moät maøu.
XIII.2.6. Kieåu Grid
XIII.2.6.1. Taïo taäp tin grid
Ñaây laø kieåu baûn ñoà chuû ñeà
töông ñoái ñaëc bieät. Khi taïo baûn
ñoà chuû ñeà kieåu naøy, moät baûn
môùi ñöôïc taïo ra goïi laø aûnh grid
(grid image). Baûng naøy bao
goàm hai taäp tin, moät taäp tin .tab
vaø moät taäp tin .mig. Khi taïo
xong baûn ñoà kieåu naøy, ta khoâng
caàn phaûi löu thaønh taäp tin work-
space cuõng ñöôïc maø coù theå môû
baûng grid sau naøy moät caùch
ñoäc laäp. Kieåu baûn ñoà chuû ñeà
naøy cho pheùp ta coù nhöõng
thoâng tin do MapInfo noäi suy soá
lieäu taïi nhöõng vuøng khoâng coù
soá lieäu. Kieåu grid laø moät kieåu Hình XIII.17. Baûn ñoà ñöôøng bình ñoä.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
19. baûn ñoà chuû ñeà töông ñoái phöùc taïp
maëc duø noù taïo ra keát quaû raát aán
töôïng. Kieåu baûn ñoà chuû ñeà naøy seõ
ñöôïc thaûo luaän chi tieát hôn ôû phaàn
sau. ÔÛ ñaây ta chæ xem qua ví duï ñeå
minh hoaï.
Ta seõ xem xeùt moät ví duï khaù
kinh ñieån cuûa kieåu baûn ñoà chuû ñeà
naøy laø baûn ñoà ñòa hình. ÔÛ ñaây ta coù
moät baûng bao goàm nhöõng ñöôøng
bình ñoä (ñoä cao) cuûa moät khu vöïc
(hình XIII.17). Baûng naøy chæ coù moät
tröôøng duy nhaát laø tröôøng ñoä cao
tính baèng meùt. Caùch laøm:
- Khôûi ñoäng MapInfo vaø môû baûng
coù teân laø do_cao (ñoä cao) ra.
- Töø menu chính choïn Map >
Create Thematic Map. Hoäp
Thoaïi Create Thematic Map -
Step 1 of 3 môû ra.
- Trong coät Type ta nhaép chuoät
choïn nuùt Grid, beân phaàn
Template Name ta choïn Grid
Default.
- Choïn Next. Hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 2 of 3 môû ra (hình XIII.18).
- Trong oâ Table choïn baûng do_cao, trong oâ Field choïn do_cao_m.
- Tuyø tröôøng hôïp ta coù theå ñaùnh daáu vaøo oâ Ignore Zeroes or Blanks. Neáu ñaùnh daáu
tuyø choïn naøy thì nhöõng baûn ghi naøo coù giaù trò baèng 0 hay tröôøng roãng (khoâng coù
giaù trò) seõ bò boû qua, khoâng ñöôïc ñöa vaøo phaân tích.
- Trong phaàn Grid Options, ôû oâ Table ta coù theå choïn moät baûng kieåu vuøng naøo ñoù ñeå
caét taäp tin grid seõ ñöôïc taïo thaønh sau naøy. Neáu ta khai baùo teân moät baûng kieåu vuøng
trong naøy thì khi taïo taäp tin grid, nhöõng oâ giaù trò naèm ngoaøi (caùc) vuøng cuûa taäp tin
ñöôïc khai baùo seõ bò xoaù boû.
- Trong oâ Grid File Name, ta phaûi khai baùo ñöôøng daãn ñeå löu taäp tin grid seõ ñöôïc taïo
thaønh trong phöông phaùp naøy. Taäp tin grid coù ñuoâi môû roäng laø .mig. Theo maëc ñònh
teân taäp tin grid seõ coù daïng <teân baûng>_<teân tröôøng>.mig. Tuy nhieân ta coù theå thay
ñoåi teân taäp tin neáu muoán. Giaû söû ta muoán löu taäp tin naøy trong oå ñóa D:, thö muïc
ban_do, teân taäp tin grid laø do_cao_grid thì trong oâ naøy ta seõ goõ nhö sau:
D:ban_dodo_cao_grid.mig. Ta cuõng coù theå nhaép chuoät vaøo nuùt Browse
ñeå môû hoäp thoaïi Choose Directory vaø choïn thö muïc löu taäp tin grid.
- Chænh xong caùc thieát laäp choïn Next. Hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3
môû ra (hình XIII.19).
OÂ Preview hieån thò maãu chuù giaûi tyû leä cuûa töøng nhoùm giaù trò, trong ñoù maøu maëc
ñònh laø xanh döông coù giaù trò thaáp nhaát vaø chuyeån sang maøu ñoû laø maøu coù giaù trò cao
Hình XIII.18. Choïn baûng, tröôøng vaø ñaët teân
cho taäp tin grid trong böôùc 2.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
20. Hình XIII.19. Ñieàu chænh chuù giaûi grid trong böôùc 3.
Hình XIII.20. Keát quaû taïo baûn ñoà grid
töø baûng do_cao.
Hình XIII.21. Cöûa soå chuù giaûi
cuûa baûn ñoà grid sau khi
ñöôïc ñieàu chænh.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
21. nhaát. Nuùt Settings duøng ñeå ñieàu chænh kích thöôùc oâ giaù trò cuûa taäp tin grid. Nuùt Styles
cho pheùp thieát laäp cheá ñoä hieån thò maøu cuõng nhö phaân nhoùm cuûa taäp tin grid. Nuùt
Legend cho pheùp thieát laäp chuù giaûi. OÂ Interpolator cho bieát trình noäi suy naøo ñöôïc söû
duïng ñeå xaây döïng taäp tin grid. Phaàn Template cho pheùp löu caùc thieát laäp cuûa ta thaønh
moät taäp tin maãu. Hai nuùt Ascending vaø Descending cho pheùp chænh thöù töï saép xeáp cuûa
chuù giaûi.
- Nhaép chuoät choïn nuùt Style, hoäp thoaïi Grid Appearance môû ra.
- Trong oâ Method ta choïn phöông phaùp Equal Value Ranges roài choïn OK ñeå quay laïi
hoäp thoaïi tröôùc.
- Choïn nuùt Legend ñeå môû hoäp thoaïi Customize Legend ra. Chænh kieåu chöõ veà tieáng
Vieät taïi nhöõng oâ caàn thieát. Trong oâ Title ta goõ “Chuù giaûi ñoä cao”. Trong phaàn
Range Labels, caùc giaù trò maëc ñònh chæ laø nhöõng con soá (laø ñoä cao tính baèng meùt
trong tröôøng do_cao_m) ta nhaép chuoät vaøo töøng giaù trò vaø goõ theâm chöõ “m” ñeå cho
bieát ñôn vò ño ñoä cao laø meùt. Laøm xong choïn OK ñeå quay laïi hoäp thoaïi tröôùc ñoù.
- Choïn OK ñeå ñoùng hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3 vaø keát thuùc leänh
taïo taäp tin grid.
MapInfo seõ tính toaùn moät chuùt vaø taïo ra moät taäp tin grid ñöôïc toâ maøu theo giaù trò
cuûa caùc ñöôøng ñoä cao vaø chuù giaûi cuõng ñöôïc taïo ra (hình XIiI.20 vaø XIII.21). Neáu nhaép
chuoät vaøo nuùt choïn treân thanh coâng cuï Main vaø di chuyeån chuoät laïi cöûa soå baûn ñoà
grid, ta seõ thaáy raèng moãi khi döøng chuoät treân moät vò trí naøo noù, giaù trò ñoä cao cuûa vò trí
ñoù seõ hieän leân taïi con troû chuoät.
Nhö ñaõ trình baøy trong phaàn treân, phöông phaùp grid xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà theo
caùc döõ lieäu daïng ñieåm. Tuy nhieân ôû ví duï naøy ta xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà töø caùc döõ
lieäu kieåu ñöôøng. Trong tröôøng hôïp naøy MapInfo seõ xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà töø caùc
ñieåm noát cuûa töøng ñöôøng vaø giaù trò cuûa ñöôøng ñoù seõ ñöôïc gaùn cho taát caû caùc noát thuoäc
Hình XIII.22. Quaù trình taïo taäp tin grid töø moät lôùp baûn ñoà laø ñöôøng bình ñoä (A)
thöïc chaát caên cöù treân caùc ñieåm noát cuûa caùc ñöôøng bình ñoä ñoù (B).
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
22. ñöôøng ñoù ñeå xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà. Ví duï neáu ta coù moät ñöôøng bình ñoä coù giaù trò
laø 500 (meùt) thì taát caû caùc ñieåm noát thuoäc ñöôøng ñoù ñeàu ñöôïc gaùn giaù trò laø 500 trong
quaù trình xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà (hình hình XIII.22).
Löu yù raèng trong chuù giaûi ta chæ coù 5 caáp ñoä maøu, nhöng thöïc teá treân baûn ñoà coù
nhieàu hôn. Nhöõng oâ treân baûn ñoà grid coù giaù trò trung gian giöõa caùc khoaûng giaù trò trong
chuù giaûi seõ ñöôïc toâ maøu trung gian. Naêm giaù trò treân chuù giaûi ñöôïc goïi laø caùc ñieåm
uoán (Inflection Value).
XIII.2.6.2. Taïo baûn ñoà 3 chieàu 3D töø taäp tin grid
Sau khi ñaõ taïo ñöôïc taäp tin grid vaø môû noù ra, leänh Create 3D Map treân menu Map
seõ hieän roõ, cho pheùp taïo baûn ñoà 3 chieàu. Baûn ñoà 3 chieàu thöôøng ñöôïc xaây döïng töø
lôùp baûn ñoà ñoä cao ñeå cho ra moâ hình 3 chieàu cuûa ñòa hình. Tuy nhieân ta coù theå söû
duïng leänh naøy ñeå minh hoaï cho nhöõng soá lieäu khaùc, ví duï ta coù theå laøm moâ hình 3
chieàu cho löôïng möa trung bình ño ñöôïc taïi caùc traïm khí töôïng, hoaëc söû duïng moâ
hình 3 chieàu ñeå minh hoaï cho soá lieäu veà toác ñoä taêng daân cuûa caùc thaønh phoá chaúng
haïn,...
Ñeå taïo moâ hình 3D, ta laøm nhö sau:
- Môû taäp tin grid ñaõ taïo ra baèng leänh File > Open Table.
- Töø menu chính choïn Map > Create 3D Map. Hoäp thoaïi Create 3D Map môû ra (hình
23). Hoäp thoaïi naøy goàm coù caùc phaàn:
+ Trong phaàn Camera, ta chæ ñònh vò trí cuûa quan saùt (töùc goùc nhìn) trong hai oâ
Horizontal Angle (goùc nhìn ngang) vaø Vertical Angle (goùc nhìn ñöùng).
+ Trong phaàn Light, khai baùo vò trí vaø ñoä cao cuûa nguoàn saùng trong caùc oâ X, Y,
Z. ÔÛ döôùi coù nuùt Color cho pheùp choïn maøu cuûa nguoàn saùng.
+ Trong phaàn Appearance, xaùc ñònh ñôn vò ño khoaûng caùch trong oâ Units. Neáu
baûn ñoà ñöôøng bình ñoä cuûa ta coù giaù trò ñoä cao laø meùt thì ta choïn trong oâ naøy laø
Hình XIII.23. Hoäp thoaïi Create 3D Map - taïo aûnh 3 chieàu.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
23. meters. Neáu ta laäp baûn ñoà 3 chieàu töø soá lieäu khoâng
lieân quan gì ñeán ñòa hình thì choïn tuyø choïn none.
Phaàn Resolution duøng ñeå khai baùo ñoä phaân giaûi cuûa
aûnh 3D theo chieàu ngang vaø chieàu roäng. Löu yù raèng
giaù trò naïp vaøo caøng lôùn thì aûnh 3D caøng mòn nhöng
seõ laøm maùy tính chaïy chaäm hôn. OÂ Scale cho pheùp
xaùc ñònh ñoä phoùng ñaïi chieàu cao, giaù trò maëc ñònh laø
moät. Döôùi cuøng laø oâ Color cho pheùp choïn maøu neàn.
- Khai baùo xong caùc thoâng soá treân, choïn OK. Baûn ñoà 3D
seõ ñöôïc veõ trong moät cöûa soå coù teân daïng <teân taäp tin
grid> 3D Map.
Khi cöûa soå 3D Map môû ra vaø ñöôïc kích hoaït, treân menu
chính xuaát hieän moät menu khaùc coù teân laø 3D Map (hình
XIII.24). Menu naøy duøng ñeå ñieàu chænh caùc tính chaát cuûa
aûnh 3D. Noù goàm coù caùc noäi dung sau:
- Refresh Grid Texture: caäp nhaät laïi aûnh 3D. Neáu taäp tin grid ñöôïc söû duïng ñeå taûo
aûnh 3D naøy coù thay ñoåi thì ta duøng leänh naøy ñeå caäp nhaät laïi nhöõng thay ñoåi ñoù.
- Clone View: töông töï leänh Clone View trong menu Map, leänh naøy taïo ra moät cöûa soå
baûn ñoà 3D thöù hai.
- Previous View: Quay laïi cheá ñoä tröôùc ñoù.
- View Entire Grid: thay ñoåi tyû leä cuûa aûnh 3D ñeå coù theå nhìn thaáy toaøn ñoä aûnh.
Hình XIII.25. Hoäp thoaïi ViewPoint Control - Ñieàu chænh taàm nhìn cuûa aûnh 3D.
Hình XIII.24.
Menu 3D Map
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
24. - Wire Frame: baät/taét cheá ñoä veõ löôùi treân beà maët aûnh 3D.
- Viewpoint Control: choïn leänh naøy seõ môû ra hoäp thoaïi ViewPoint Control (hình
XIII.25) ñeå ñieàu chænh taàm nhìn cuûa aûnh 3D. Hoäp thoaïi naøy bao goàm caùc phaàn sau:
+ Where am I?: laø phaàn khung beân phaûi hieån thò aûnh 3D cho pheùp ta quan saùt söï
thay ñoåi khi ñieàu chænh caùc thoâng soá.
+ Rotate ViewPoint: nhaép chuoät vaøo caùc muõi teân trong phaàn naøy seõ laøm cho aûnh
3D xoay ñeå thay ñoåi goùc nhìn.
+ Pan ViewPoint: nhaép chuoät vaøo caùc muõi teân ñeå di chuyeån aûnh 3D leân-xuoáng,
qua traùi - qua phaûi vaø di chuyeån xieân 45 ñoä theo caùc höôùng.
+ Zoom Level: hai nuùt In vaø Out duøng ñeå phoùng to vaø thu nhoû aûnh 3D trong khung
Where am I?.
+ Mapper View: nhaép chuoät vaøo nuùt naøy seõ di chuyeån aûnh 3D veà cheá ñoä nhìn
gioáng nhö taäp tin grid (nhìn 2 chieàu, töùc laø nhìn thaúng töø treân xuoáng).
Ñieàu chænh caùc thieát laäp xong nhaán nuùt Apply ñeå xem söï thay ñoåi cuûa aûnh 3D. Neáu
caûm thaáy öng yù, nhaép chuoät choïn OK ñeå ñoùng hoäp thoaïi naøy laïi. AÛnh 3D trong cöûa
soå 3D Map seõ ñöôïc veõ laïi theo caùc ñieàu chænh trong hoäp thoaïi naøy.
- Properties: phaàn naøy cho pheùp vaøo hoäp thoaïi 3DMap Properties ñeå ñieàu chænh caùc
thuoäc tính cuûa aûnh 3D. Hoäp thoaïi naøy hoaøn toaøn gioáng vôùi hoäp thoaïi Create 3D
Map luùc ñaàu, ngoaïi tröø noù khoâng coù hai muïc laø Camera vaø Units.
Treân cöûa soå aûnh 3D, neáu söû duïng nuùt choïn treân thanh coâng cuï Main, giöõ chuoät
traùi treân aûnh 3D vaø reâ chuoät thì ta cuõng coù theå quay aûnh 3D ñöôïc. Nuùt coâng cuï
Grabber cuõng coù theå ñöôïc söû duïng ñeå di chuyeån aûnh 3D leân xuoáng. Ta cuõng coù theå
söû duïng caùc nuùt phoùng to thu nhoû.
Töông töï nhö treân taäp tin grid, khi di chuyeån ñeán vò trí naøo thì giaù trò cuûa vò trí ñoù
seõ hieän leân.
AÛnh 3D coù theå ñöôïc löu laïi baèng leänh File > Save Workspace.
XIII.3. CAÙCH CHIA NHOÙM CUÛA PHÖÔNG PHAÙP
RANGES TRONG LAÄP BAÛN ÑOÀ CHUÛ ÑEÀ
Trong phöông phaùp theo kieåu Ranges, ôû hoäp thoaïi Customize Ranges, taïi oâ
Method coù nhieàu phöông phaùp phaân nhoùm giaù trò Ranges. Caùc phöông phaùp ñoù laø:
XIII.3.1. Equal Count (Soá löôïng baèng nhau)
Trong phöông phaùp chia nhoùm naøy, soá baûn ghi trong töøng khoaûng giôùi haïn baèng
nhau. Ví duï trong baûng cuûa ta coù 200 baûn ghi thì khi chia laøm boán nhoùm trong phöông
phaùp Equal Count, MapInfo tính toaùn caùc khoaûng giôùi haïn sao cho chuùng coù khoaûng
50 baûn ghi cho moãi nhoùm (goïi khoaûng laø bôûi vì soá löôïng baûn ghi coøn phuï thuoäc vaøo
heä soá laøm troøn do ta quy ñònh trong oâ Round By treân hoäp thoaïi Customize Ranges).
Khi söû duïng phöông phaùp naøy (cuõng nhö baát kyø phöông phaùp chia nhoùm naøo khaùc)
chuùng ta phaûi ñeå yù xem coù nhöõng giaù trò thaùi quaù naøo coù theå aûnh höôûng ñeán baûn ñoà
chuû ñeà cuûa ta hay khoâng (trong thoáng keâ nhöõng giaù trò thaùi quaù ñoù ñöôïc goïi laø giaù trò
ngoaïi leä - outlier).
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
25. Ví duï neáu ta xem xeùt baûng 1 vaø thöïc hieän chia nhoùm theo phöông phaùp Equal
Count vaø phaân laøm 4 nhoùm theo löông thì ta seõ ñöôïc 4 nhoùm bao goàm (1-2), (3-4),
(5-6) vaø (7-8). Tuy nhieân ôû nhoùm (1-2) thì löông cuûa ngöôøi thöù nhaát laïi quaù thaáp so
vôùi löông cuûa ngöôøi thöù hai, töông töï nhö vaäy ôû nhoùm (5-6) löông cuûa ngöôøi thöù naêm
quaù thaáp so vôùi ngöôøi thöù saùu. Trong tröôøng hôïp naøy söï phaân nhoùm nhö treân seõ trôû
neân khoâng coù yù nghóa maáy hoaëc coù theå taïo ra keát quaû maø ta khoâng mong muoán.
XIII.3.2. Equal Ranges (Khoaûng giôùi haïn baèng nhau)
Phöông phaùp naøy phaân
chia baûn ghi theo caùc khoaûng
giaù trò caùch ñeàu nhau. Ví duï
neàu ta trong döõ lieäu ta coù giaù trò
laø töø 1 ñeán 100 thì neáu chia
theo phöông phaùp naøy laøm 4
nhoùm ta seõ coù : nhoùm 1: töø 1
ñeán 25, nhoùm 2: 26 ñeán 50,
nhoùm 3: 51 ñeán 75 vaø nhoùm 4:
76 ñeán 100.
Cuõng trong ví duï treân neáu
ta baûo MapInfo chia soá lieäu
thaønh 4 nhoùm ñeàu nhau baèng
phöông phaùp Equal Ranges
theo löông thì MapInfo seõ chia
caùc nhoùm caùch nhau moät
khoaûng giaù trò laø 2.375.000 (töùc
laáy khoaûng cheânh leäch giaù trò
nhoû nhaát vaø lôùn nhaát laø 10 trieäu
tröø ñi 500 nghìn vaø chia cho 4)
vaø seõ coù 4 nhoùm löông laø:
1 - 500.000 ñeán 2.875.000 (soá 1 ñeán 4)
2 - treân 2.875.000 ñeán 5.250.000 (soá 5)
3 - treân 5.250.000 ñeán 7.625.000 (soá 6)
4 - treân 7.625.000 ñeán 10.000.000 (7 ñeán 8)
Neáu ta ñeå yù trong pheùp chia giaù trò ñeàu nhö theá naøy thì söï phaân chia chöa chaéc
ñaõ hôïp lyù vì trong nhoùm 1 löông cuûa ngöôøi thöù nhaát raát thaáp nhöng laïi ñöôïc xeáp vaøo
cuøng moät nhoùm vôùi 3 ngöôøi kia.
Löu yù raèng trong phöông phaùp naøy, tuyø theo söï phaân boá soá lieäu cuûa ta maø coù theå
coù nhoùm khoâng coù baûn ghi naøo caû. Giaû söû nhö trong ví duï treân neáu ta thay löông cuûa
ngöôøi thöù nhaát thaønh 2.000.000 ñoàng/thaùng thì baèng caùch tính toaùn töông töï vaø söû
duïng chia nhoùm theo kieåu Equal Ranges, ta seõ thaáy raèng nhoùm hai khoâng coù ngöôøi
naøo (ñoäc giaû haõy töï tính ví duï naøy).
XIII.3.3. Natural Break
Phöông phaùp naøy chia caùc khoaûng giaù trò theo moät thuaät toaùn söû duïng giaù trò trung
bình cuûa moãi khoaûng giôùi haïn ñeå phaân boá döõ lieäu moät caùch ñeàu ñaën hôn giöõa caùc
Baûng 1. Ví duï phaân nhoùm cuûa
phöông phaùp Ranges.
STT Teân
Thu nhaäp
haøng thaùng (ñoàng)
1 Ñoã Vaên I 500.000
2 Nguyeãn Thò G 2.000.000
3 Voõ Vaên D 2.500.000
4 Leâ Vaên H 2.800.000
5 Traàn Vaên E 3.500.000
6 Nguyeãn Vaên A 7.500.000
7 Buøi Vaên C 8.500.000
8 Traàn Thò B 10.000.000
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
26. khoaûng giaù trò. Noù phaân boá caùc giaù trò sao cho trò trung bình cuûa moãi khoaûng giôùi haïn
caøng saùt vôùi caùc giaù trò trong khoaûng giôùi haïn ñoù caøng toát. Phöông phaùp naøy ñaûm baûo
raèng caùc khoaûng giôùi haïn ñöôïc bieåu thò baèng trò trung bình cuûa khoaûng ñoù toát nhaát vaø
caùc giaù trò döõ lieäu trong töøng khoaûng giôùi haïn khaù gaàn nhau. Ñaây coù leõ laø phöông phaùp
chia khoaûng giaù trò höõu ích nhaát neáu ta muoán thöïc hieän phaân nhoùm giaù trò döõ lieäu theo
kieåu “thaáp - trung bình - cao” (3 nhoùm) hay “raát thaáp - thaáp - trung bình - cao - raát cao”
(5 nhoùm).
XIII.3.4. Standard Deviation (Ñoä leäch chuaån)
Trong phöông phaùp naøy khoaûng giôùi haïn ôû giöõa chöùa giaù trò trung bình cuûa caùc
giaù trò caù theå vaø caùc khoaûng giôùi haïn lôùn hôn vaø nhoû hôn khoaûng giôùi haïn giöõa laø ñoä
leäch chuaån lôùn hôn hay nhoû hôn trò trung bình.
XIII.3.5. Quantile (phaân vò)
Phöông phaùp naøy cho pheùp ta xaây döïng caùc khoaûng giôùi haïn sao cho chuùng xaùc
ñònh ñöôïc söï phaân boá cuûa bieán soá duøng ñeå taïo baûn ñoà chuû ñeà theo moät khoaûng giaù
trò naøo ñoù trong döõ lieäu cuûa ta. Ví duï ta coù theå phaân vò daân soá cuûa moät tænh theo daân
soá soáng ôû vuøng noâng thoân ñeå minh hoaï daân soá ôû noâng thoân phaân boá nhö theá naøo trong
nöôùc ta. Chuù giaûi taïo thaønh trong tröôøng hôïp naøy khoâng ghi roõ raèng ta ñaõ söû duïng
phöông phaùp phaân vò ñeå chia khoaûng giôùi haïn. Ta coù theå ñieàu chænh chuù giaûi sao cho
noù chæ ra tröôøng naøo ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå phaân vò baûng döõ lieäu.
XIII.3.6. Custom (Tuyø choïn)
Phöông phaùp naøy cho ta quyeàn kieåm soaùt hoaøn toaøn vieäc phaân chia khoaûng giaù
trò trong döõ lieäu. Ta phaûi töï thieát laäp caùc khoaûng giaù trò baèng caùch xaùc ñònh soá löôïng
nhoùm vaø goõ giaù trò khoaûng giôùi haïn cuûa töøng nhoùm.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com