BBY 715 Dijital Kütüphaneler Dersi çerçevesinde geliştirilen DSpace tabanlı Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri Lisansüstü Tez Arşivi

1. Türkiye Bilgi ve Belge
Yönetimi Bölümleri
Lisansüstü Tez Arşivi
Tolga Çakmak
Özlem Şenyurt Topçu
Güleda Doğan
Sabahat Yazıcı
Metin Turan
BBY 715 Dijital Kütüphaneler – Dijital Kütüphane Kurma ve Geliştirme Projesi

2. Sunum Planı
• Projenin Tanımı
• Yazılım Geliştirme Süreci
• Koleksiyon
• Metadata alanları
• Politika
• Demo
• İstatistikler
• Sonuç ve Değerlendirme

3. Projenin Tanımı
Amaç
Kapsam ve Sınırlılıklar

4. Amaç
• Tek bir platform oluşturmak,
• Bilgiye her yerden erişim,
• Standart tanımlama,
• Erişilebilirlik ve görülebilirlik,
• Sistem süreçlerinin gösterilmesi.

5. Kapsam ve Sınırlılıklar
• 2012 yılı sonu,
• 12 bölümden 4’ü,
• Kampüs içi ve dışı erişim adresi,
– http://10.40.21.230/jspui/
– http://bbytezarsivi.hacettepe.edu.tr/jspui/

6. Yazılım Geliştirme
Süreci
Analiz
Tasarım
Gerçekleştirim
Test

7. Yazılım Geliştirme Süreci
• Modeller
– Barok Modeli
– Kodla ve Düzelt
– V Modeli
– Evrimsel geliştirme
– Çağlayan

8. Analiz
• Problemin tanımlanması
• Altyapıya yönelik analizler
– Sunucu
– Ağ bağlantısı
– E-posta
– Güvenlik/ kullanılacak kodlar
• Kullanılacak yazılıma yönelik analizler
– Açık kaynak kodlu yazılımlar
– DSpace, EPrints, Greenstone, ContentDM…
• Üretilecek içeriğe yönelik analizler
– Veri seti
– Standardizasyon

9. Analiz
• Kullanıcı

10. Analiz
• Kullanıcı aktiviteleri – Senaryolar

11. Tasarım
• Arayüz seçimi
– XML vs. JSP
• Java arayüzü

12. Tasarım
• Dolaşım ve Mönü yapılarına yönelik analiz
– Bilgi Mimarisi ve kullanılabilirlik ilkeleri
– Kurumsal kimlik
Kullanıcı girişi olmadan
kullanılamıyor
Site içi arama mı?
Global navigasyon ?
Mönü başlığı?

13. Tasarım
• Wireframe çalışması

14. Gerçekleştirim

15. Gerçekleştirim
• Oturum yönetimi
Kullanıcı rollerine
özgü mönü
- Yönetici
- Yeni Gönderi
- Profil Düzenle
- Çıkış

16. Gerçekleştirim
• Font ve ikon ailesi – CSS özelleştirmeleri
• Jquery – HTML 5
• Arama motorlarıyla uyumluluk gösteren font ve linkler
– OpenSans ailesi
• Kullanılabilir link özellikleri
– http://bbytezarsivi.hacettepe.edu.tr/archivingpolicy

17. Test
• Sistemin kullanıcı işlemlerine verdiği tepkiler
• Hata mesajları
• Yardım Dokümanları ve yönlendirmeler (şifre yardımı)
• Güvenlik testleri
– Port testleri (8080, 2641)
• E-posta testleri
– Gönderi süreçleri ve bilgilendirmeler
• Dizinleme testleri

18. Koleksiyon
Veri seti
Verilerin toplanması
Tezlere web üzerinden erişim
Karşılaşılan problemler
Verilerin standartlaştırılması

19. Veri Seti
%37
%26
%21
%16

20. Verilerin toplanması
• Doğan, 2011
• Tez listeleri
• Tez listelerinin güncellenmesi, yeni alanlar
eklenmesi
• YÖK Tez Merkezi
• HÜ BBY Yayınlar Veri Tabanı
• Kütüphane Katalogları

21. Tezlere web üzerinden erişim

22. Karşılaşılan Problemler
• Eski tarihli tezlerde
– Öz/Abstract yok
– Türkçe ve İngilizce anahtar kelimeler yok
– Danışman adı olmayan tezler
– Resim olarak taranmaları
• Tam metin içinden arama imkanı yok
• Özlerin OCR’lama ile alınması

23. Verilerin Standartlaştırılması
• İsimlerin standartlaştırılması
– En uzun şekliyle kullanım
– Kadınlar için şu anki isimlerinin kullanımı
www.viaf.org
– Yaşar Tonta, Yaşar A. Tonta > Yaşar Ahmet Tonta
– Dilek Keyman > Dilek Köprülü
– Berat Birfin Bir Bayraktar > Berat Birfin Bir
– Güleda Düzyol > Güleda Doğan

24. Verilerin Standartlaştırılması
• Tez türlerinin standartlaştırılması
– Yükseklisans
– Doktora
• Tez adlarının standartlaştırılması
– Elektronik kitap olgusu ve Türkiye’de durum
– A case of electronic book and the situation in Turkey

25. Metadata alanları

26. Metadata Alanları
• Qualified Dublin Core
• Tezlere yönelik alan
özelleştirmeleri
• Networked Digital
Library of Theses and
Dissertations (NDLTD)

27. Metadata Alanları
• İdari metadata
– Kaynağın yayın sürecinde geçirdiği evrelere yönelik kayıtlar
– Onaylanma tarihi, saati
– Onaylayan yönetici
– Yayına çıkış tarihi
• Handle
– 2062
• ROAR
– 6940

28. Metadata Alanları

29. Arşiv Politikası

30. Arşiv Politikası
• Metadata politikası
• Veri politikası
• Kapsam politikası
• Başvuru politikası
• Depolama/Koruma politikası

31. Demo
Sistem Kayıt İşlemleri
Veri Giriş Aşamaları
Veri Kontrol Aşamaları
Verilerin Arşive Eklenmesi

32. Kayıt işlemi

33. Veri Giriş Aşamaları I

34. Veri Giriş Aşamaları II

35. Veri Giriş Aşamaları III

36. Veri Giriş Aşamaları IV

37. Veri Giriş Aşamaları V

38. Veri Giriş Aşamaları VI

39. Veri Giriş Aşamaları VII

40. Veri Giriş Aşamaları VIII

41. Veri Giriş Aşamaları IX

42. Veri Giriş Aşamaları X

43. Veri Giriş Aşamaları XI

44. Veri Kontrol Aşamaları I

45. Veri Kontrol Aşamaları II

46. Veri Kontrol Aşamaları III

47. Veri Kontrol Aşamaları IV

48. Veri Kontrol Aşamaları V

49. İstatistikler
DSpace istatistik modülü

50. DSpace istatistik modülü
• Genel bilgiler
– Arşivdeki tez sayısı
– Tezlerin görüntülenme sayısı
– Kullanıcı girişleri
– Harmanlama protokolü istekleri
– Gerçekleştirilen arama sayıları

51. DSpace istatistik modülü
• Arşiv bilgileri
– Arşivdeki tez sayısı
• Tezlerin bireysel görüntülenme sayıları
– 20’den çok görüntülenenler
– En çok görüntülenen tez

52. DSpace istatistik modülü
• Sistemde gerçekleştirilen tüm eylemlere
yönelik performans göstergeleri
– Tezlerin güncellenme sayısı
• Yönetici ve üye girişleri

53. DSpace istatistik modülü
• Aranan kelimeler
– 5’ten çok
• Tezlere ait ortalama görüntülenme sayısı

54. DSpace istatistik modülü
• Sistemin verdiği hata mesajı sayısı
• İşleme süreleri
– Log kayıtlarının işlenme süresi
– Log kaydı satır bilgisi

55. Sonuç ve
Değerlendirme

56. Sonuç ve Değerlendirme
• BBY için elektronik tez arşivi,
• Tek bir platformda birleştirme,
• Uluslararası platformlara kaydı,
• İstatistik modülleri ve Google Analytics kaydı,
• Sistemin devamlılığının sağlanması.

57. Teşekkürler…
İletişim:
Tolga Çakmak
tolgack@gmail.com
Özlem Şenyurt Topçu
ozlemsenyurt@windowslive.com
Güleda Doğan
guledaduzyol@gmail.com
BBY 715 Dijital Kütüphaneler – Dijital Kütüphane Kurma ve Geliştirme Projesi