Más contenido relacionado
La actualidad más candente (18)
Más de Utai Sukviwatsirikul (20)
Clinical Practice Guideline for postoperative pain
- 4. iii
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
§”π”
„πªí®®ÿ∫—π‰¥â¡’§«“¡√Ÿâ§«“¡‡¢â“„®„π欓∏‘ √’√«‘∑¬“ ‡¿ —™«‘∑¬“ ·≈–‡∑§π‘§¢Õß°“√∫”∫—¥§«“¡ª«¥
¡“°¢÷Èπ ·μ৫“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥¬—߇ªìπªí≠À“∑’Ëæ∫‰¥â‡ ¡Õ„πºŸâªÉ«¬À≈—ߺà“μ—¥ √“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààß
ª√–‡∑»‰∑¬ √à«¡°—∫ ¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬®÷ß¡’«—μ∂ÿª√– ߧå„Àâ®—¥∑” ç·π«∑“ß
æ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥À≈—ߺà“μ—¥é „À⇪ìπ·π«∑“ß„π°“√æ—≤π“∫”∫—¥§«“¡ª«¥ºŸâªÉ«¬À≈—ߺà“μ—¥ ‡æ◊ËÕ„À⺟âªÉ«¬
¡’§«“¡ ÿ¢ ∫“¬®“°§«“¡ª«¥
„π·π«∑“ßπ’È∫“ß∫∑§«“¡¡’°“√„™â∑—∫»—æ∑å¿“…“Õ—ß°ƒ… ‡æ◊ËÕ§«“¡‡¢â“„®·≈–°√–™—∫¢Õ߇π◊ÈÕÀ“
‰¡à„À⺑¥®“°§«“¡À¡“¬‡¥‘¡ ¢âÕ§«“¡∫“ßμÕπ‰¥â§—¥≈Õ°¡“®“° ç·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πé
(Clinical Guidance for Acute Pain Management) ∑’Ë®—¥∑”‚¥¬ ¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààß
ª√–‡∑»‰∑¬ ¿“§ºπ«°‰¥â√«∫√«¡·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥À≈—ߺà“μ—¥„πºŸâªÉ«¬°≈ÿà¡æ‘‡»… μ—«Õ¬à“ߢÕß
ºŸâªÉ«¬ ·≈–°“√®—¥∑” Acute Pain Service Model
Õ¬à“߉√°Áμ“¡·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥À≈—ߺà“μ—¥©∫—∫π’ȇªìπ‡æ’¬ß§”·π–π”„π°“√ªØ‘∫—쑇∑à“π—Èπ
¡‘‰¥â‡ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫À√◊հƇ°≥±å∑’Ë∫—ߧ—∫„ÀâμâÕߪؑ∫—μ‘μ“¡ ‡π◊ËÕß®“°„π°“√ªØ‘∫—μ‘®√‘ßπ—Èπ®–μâÕßÕ“»—¬∑—°…–
·≈–¥ÿ≈¬æ‘π‘®¢Õß·æ∑¬å∑’Ë„Àâ°“√√—°…“„π‚√ß欓∫“≈·μà≈–·Ààß´÷Ëß·μ°μà“ß°—𠇪ìπÕߧåª√–°Õ∫∑’Ë ”§—≠¥â«¬
„ππ“¡¢Õߧ≥–ºŸâ®—¥∑”œ ¢Õ¢Õ∫æ√–§ÿ≥√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ·≈– ¡“§¡°“√
»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬∑’Ë„Àâ°“√ π—∫ πÿπ„π°“√®—¥∑” ç·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥À≈—ߺà“μ—¥é
·≈–¢Õ¢Õ∫§ÿ≥ºŸâ‡°’ˬ«¢âÕß∑ÿ°∑à“π∑’Ë¡’ à«π√à«¡„π°“√®—¥∑”·π«∑“ß©∫—∫π’È®π ”‡√Á®≈ÿ≈à«ß¥â«¬¥’
√Õß»“ μ√“®“√¬å𓬷æ∑¬å «‘™—¬ Õ‘∑∏‘™—¬°ÿ≈±≈
ª√–∏“π§≥–ºŸâ®—¥∑”·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥À≈—ߺà“μ—¥
- 5. √“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
iv
1. √».πæ. ¡√—μπå ®“√ÿ≈—°…≥“π—π∑å
ª√–∏“π√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ∑’˪√÷°…“
2. √».πæ.ª√–¥‘…∞å ª√–∑’ª–«≥‘™
𓬰 ¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ∑’˪√÷°…“
3. ».πæ. ¡∫Ÿ√≥å ‡∑’¬π∑Õß
°√√¡°“√∫√‘À“√ ¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ∑’˪√÷°…“
4. √».πæ.«‘™—¬ Õ‘∑∏‘™—¬°ÿ≈±≈
°√√¡°“√∫√‘À“√√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ª√–∏“π
5. æ.μ.πæ.™“≠ƒ∑∏‘Ï ≈âÕ∑«’ «— ¥‘Ï
°√√¡°“√∫√‘À“√√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ‡≈¢“πÿ°“√
6. æ≠.πÿ™ μ—πμ‘»‘√‘π∑√å
§≥–·æ∑¬»“ μ√å‚√ß欓∫“≈√“¡“∏‘∫¥’ ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ √Õ߇≈¢“πÿ°“√
7. √».æ≠.«‘¡≈≈—°…≥å π—Ëπ»‘≈ªá
§≥–·æ∑¬»“ μ√廑√‘√“™æ¬“∫“≈ ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ °√√¡°“√
8. æ≠. ÿ«‘¡≈ μà“ß«‘«—≤πå
§≥–·æ∑¬å»“ μ√廑√‘√“™æ¬“∫“≈ ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ °√√¡°“√
9. √».æ≠. ÿª√“≥’ π‘√ÿμμ‘»“ πå
§≥–·æ∑¬»“ μ√å ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ °√√¡°“√
10. æ.Õ.πæ.πæ¥≈ ™◊Ëπ»‘√‘‡°…¡
«‘∑¬“≈—¬·æ∑¬»“ μ√åæ√–¡ß°ÿƇ°≈â“ °√√¡°“√
11. æ≠.Õ—≠™≈’ Õ—μ™Ÿ
∂“∫—π ÿ¢¿“懥Á°·Ààß™“μ‘¡À“√“™‘π’ °√√¡°“√
12. º».æ≠. À—∑¬“ ‰æ∫Ÿ≈¬å«√™“μ‘
§≥–·æ∑¬»“ μ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬‡™’¬ß„À¡à °√√¡°“√
13. √».æ≠.»»‘°“πμå π‘¡¡“π√—™μå
§≥–·æ∑¬»“ μ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬ ߢ≈“π§√‘π∑√å °√√¡°“√
14. ¿°.æß»∏√ ¡’ «— ¥‘Ï ¡
§≥–‡¿ —™»“ μ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ °√√¡°“√
√“¬π“¡§≥–ºŸâ®—¥∑”
- 7. √“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
vi
“√∫—≠
∫∑π”/§”®”°—¥§«“¡/°≈ÿࡇªÑ“À¡“¬ 1
·ºπ¿Ÿ¡‘·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥ 2
√ÿª§”·π–π” ”À√—∫·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥ 3
§”Õ∏‘∫“¬·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥ 4
ë °≈àÕß∑’Ë 1: °“√ª√–‡¡‘πºŸâªÉ«¬·≈–‡≈◊Õ°«‘∏’°“√√–ß—∫ª«¥μ“¡ª√–‡¿∑¢Õß°“√ºà“μ—¥
ë °≈àÕß∑’Ë 2: «‘∏’°“√„À⬓√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷°
ë °≈àÕß∑’Ë 3: ¡’Õ“°“√ª«¥À≈—ߺà“μ—¥
ë °≈àÕß∑’Ë 4: ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥
ë °≈àÕß∑’Ë 5: °“√√–ß—∫ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥: ·∫∫º ¡º “π
ë °≈àÕß∑’Ë 6: °“√√–ß—∫ª«¥‰¥âº≈¥’À√◊Õ‰¡à
ë °≈àÕß∑’Ë 7: ‡°‘¥º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥
ë °≈àÕß∑’Ë 8: √—°…“º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥
ë °≈àÕß∑’Ë 9: ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥´È”·≈–°“√∫—π∑÷°
¿“§ºπ«° 1: Incidence / Pathophysiology of acute postoperative pain 17
¿“§ºπ«° 2: Pain Pathway 19
¿“§ºπ«° 3: Pain Assessment 20
¿“§ºπ«° 4: Multimodal Analgesia 23
¿“§ºπ«° 5: Patient-Controlled Analgesia 25
¿“§ºπ«° 6: Continuous Peripheral Nerve Blockade 27
¿“§ºπ«° 7: Patient Groups with Special Problems 30
¿“§ºπ«° 8: Acute Pain Service 38
μ“√“ß√“¬≈–‡Õ’¬¥°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥‚¥¬„™â¬“ 42
μ“√“ß√“¬≈–‡Õ’¬¥°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥‚¥¬‰¡à„™â¬“ 52
∫√√≥“πÿ°√¡ 56
- 8. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 1
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
∫∑π”
§”®”°—¥§«“¡ [Definition of Postoperative Pain]:
§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥ ‰¥â·°à §«“¡ª«¥∑’ˇ°‘¥¢÷ÈπÀ≈—ß®“°‰¥â√—∫°“√ºà“μ—¥ ∫“ߧ√—È߇°‘¥√à«¡°—∫ °“√¡’ “¬
√–∫“¬ ‡™à𠓬∑“߇¥‘πÕ“À“√ “¬√–∫“¬®“°Àπâ“Õ° À√◊Õ‡°’ˬ«¢âÕß°—∫°“√‡§≈◊ËÕπ‰À«À≈—ß°“√ºà“μ—¥·≈–
°“√°≈—∫¡“∑”°‘®«—μ√ª√–®”«—π ·≈–/À√◊Õ¿“«–·∑√°´âÕπ °“√√–ß—∫§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥∑’Ë¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ
§«√¡’°“√«“ß·ºπ°“√√–ß—∫ª«¥≈à«ßÀπâ“ „π√–¬–°àÕπ √–À«à“ß ·≈–À≈—ß°“√ºà“μ—¥
°≈ÿࡇªÑ“À¡“¬:
°≈ÿࡇªÑ“À¡“¬ºŸâ„™â·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥§◊Õ ∫ÿ§≈“°√∑“ß°“√·æ∑¬å∑’Ë¥Ÿ·≈
ºŸâªÉ«¬À≈—ߺà“μ—¥ ‰¥â·°à »—≈¬·æ∑¬å∑ÿ° “¢“ ·æ∑¬å∑’Ë¥Ÿ·≈ºŸâªÉ«¬À≈—ߺà“μ—¥ «‘ —≠≠’·æ∑¬å·≈–欓∫“≈ œ≈œ
°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥
°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥∑’Ë¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ μâÕߧ√Õ∫§≈ÿ¡∂÷ß√–¬–°àÕπ √–À«à“ß ·≈–À≈—ߺà“μ—¥
μâÕ߇√‘Ë¡¥â«¬°“√«“ß·ºπμ—Èß·μà°àÕπºà“μ—¥ §◊Õ °“√ Õπ„À⺟âªÉ«¬ ◊ËÕ “√°—∫∫ÿ§≈“°√‚¥¬„™â§–·π𪫥 °“√„Àâ
§«“¡√Ÿâ«à“ §«“¡ª«¥¡’º≈‡ ’¬ ·≈–„Àâ¢Õ¬“μ—Èß·μà‡√‘Ë¡ª«¥‡æ◊ËÕ„Àâ°“√√–ß—∫ª«¥Õ¬à“ß∑—π∑à«ß∑’ °“√‡≈◊Õ°«‘∏’
√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷°√–À«à“ߺà“μ—¥ °“√‡≈◊Õ°‡∑§π‘§·≈–¬“·°âª«¥∑’ˇÀ¡“– ¡ √«¡∂÷ß°“√„™â‡∑§π‘§√–ß—∫ª«¥·≈–/
À√◊Õ„À⬓·°âª«¥μà“ßÊ μ—Èß·μà°àÕπ°“√ºà“μ—¥‡æ◊ËÕ≈¥§«“¡√ÿπ·√ß·≈–√–¬–‡«≈“¢Õߧ«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥
‡¡◊ËÕºŸâªÉ«¬‰¥â√—∫°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥·≈â«®–μâÕ߉¥â√—∫°“√ª√–‡¡‘πº≈°“√√—°…“·≈–¿“«–·∑√°´âÕπ∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ
·≈– ‡ª≈’ˬπ«‘∏’‡¡◊ËÕ°“√√—°…“‰¡à‰¥âº≈ ∑—Èßπ’È ‡æ◊ËÕ„À⺟âªÉ«¬ “¡“√∂øóôπμ—«‰¥â‡√Á«À≈—ß°“√ºà“μ—¥ ¡’§«“¡ ÿ¢ ∫“¬
ª≈Õ¥¿—¬ ·≈–æÕ„®°—∫º≈¢Õß°“√√—°…“ (·ºπ¿Ÿ¡‘∑’Ë 1)
- 10. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 3
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
°≈àÕß∑’Ë 1: ª√–‡¡‘πºŸâªÉ«¬·≈–‡≈◊Õ°«‘∏’°“√√–ß—∫ª«¥μ“¡ª√–‡¿∑¢Õß°“√ºà“μ—¥ [Preoperative Period]
§”·π–π”: §«√ª√–‡¡‘π ¿“æºŸâªÉ«¬°àÕπºà“μ—¥ ™π‘¥°“√ºà“μ—¥ «‘∏’°“√√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷° ·≈–‡≈◊Õ°«‘∏’°“√√–ß—∫
§«“¡ª«¥μ“¡√–¥—∫§«“¡ª«¥¢Õߪ√–‡¿∑°“√ºà“μ—¥ ·≈–„™â∫—π‰¥ 3 ¢—Èπ¢Õß°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥
μ“¡Õߧ尓√Õπ“¡—¬‚≈°
°≈àÕß∑’Ë 2: «‘∏’°“√√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷° [Intraoperative Period]
§”·π–π”: ¢÷ÈπÕ¬Ÿà°—∫™π‘¥¢Õß°“√ºà“μ—¥, ¿“«–¢ÕߺŸâªÉ«¬, §«“¡∂π—¥¢Õß«‘ —≠≠’·æ∑¬å / »—≈¬·æ∑¬å ·≈–
§«“¡æ√âÕ¡¢ÕßÕÿª°√≥凧√◊ËÕß¡◊Õ
°≈àÕß∑’Ë 3: ¡’Õ“°“√ª«¥À≈—ߺà“μ—¥ [Postoperative Period]
§”·π–π”: μâÕßæ‘®“√≥“«à“§«“¡ª«¥∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ‡ªì𧫓¡ª«¥®“°°“√ºà“μ—¥À√◊Õ‰¡à ∂Ⓡªì𧫓¡ª«¥®“°
“‡ÀμÿÕ◊Ëπ„Àâ√—°…“μ“¡ “‡Àμÿ¢Õß‚√§
°≈àÕß∑’Ë 4: ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥
§”·π–π”: §«√‡≈◊Õ°„™â‡§√◊ËÕß¡◊Õ„π°“√ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥„Àâ‡À¡“– ¡°—∫ºŸâªÉ«¬·μà≈–√“¬
°≈àÕß∑’Ë 5 °“√√–ß—∫ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥: ·∫∫º ¡º “π
§”·π–π”: „™â«‘∏’°“√º ¡º “π (Multimodal analgesia) À¡“¬∂÷ß °“√„™â¬“À≈“¬¢π“π À√◊Õ‡∑§π‘§°“√
√–ß—∫ª«¥À≈“¬™π‘¥√à«¡°—π
5.1 °“√√–ß—∫ª«¥‚¥¬„™â¬“ (Pharmacological Therapy)
§”·π–π”: ‡≈◊Õ°„™â¬“·°âª«¥μ“¡√–¥—∫§«“¡√ÿπ·√ߢÕßÕ“°“√ª«¥∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ®√‘ßÀ√◊Õ§“¥«à“®–‡°‘¥¢÷Èπ
5.2 °“√√–ß—∫ª«¥‚¥¬‰¡à„™â¬“ (Nonpharmacological Therapy)
§”·π–π”: °“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—π‚¥¬‰¡à„™â¬“ ¡’®ÿ¥¡ÿàßÀ¡“¬‡æ◊ËÕ π—∫ πÿπ„Àâ°“√√–ß—∫ª«¥®“°
°“√„™â¬“‰¥âº≈¥’¢÷Èπ‰¡à„™à∑¥·∑π°“√„™â¬“·°âª«¥
°≈àÕß∑’Ë 6: °“√√–ß—∫ª«¥‰¥âº≈¥’À√◊Õ‰¡à
§”·π–π”: ∑”°“√ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥´È”À≈—ß„Àâ°“√√—°…“Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ
°≈àÕß∑’Ë 7: ‡°‘¥º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥
§”·π–π”: §«√¡’°“√‡ΩÑ“√–«—ߺ≈¢â“߇§’¬ß·≈–Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥
°≈àÕß∑’Ë 8: √—°…“º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥
§”·π–π”: „Àâ√—°…“º≈¢â“߇§’¬ß·≈–Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥μ—Èß·μà‡√‘Ë¡¡’Õ“°“√
°≈àÕß∑’Ë 9: ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥´È”·≈–∫—π∑÷°
§”·π–π”: ‡¡◊ËÕ¡’§«“¡ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥∑’ËμâÕß°“√°“√√—°…“‡°‘¥¢÷ÈπÕ’° „Àâ∑”´È”μ“¡·π«∑“ßæ—≤π“œ μàÕ‰ª
√ÿª§”·π–π” ”À√—∫·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥
- 11. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***4
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
§”Õ∏‘∫“¬·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥
°≈àÕß∑’Ë 1 ª√–‡¡‘πºŸâªÉ«¬·≈–‡≈◊Õ°«‘∏’°“√√–ß—∫ª«¥μ“¡ª√–‡¿∑¢Õß°“√ºà“μ—¥
[Preoperative period]
§”·π–π”: 1) §«√ª√–‡¡‘π ¿“æºŸâªÉ«¬°àÕπºà“μ—¥ ™π‘¥°“√ºà“μ—¥ «‘∏’°“√√–ß—∫ §«“¡√Ÿâ ÷° ·≈–‡≈◊Õ°«‘∏’
°“√√–ß—∫ª«¥μ“¡ª√–‡¿∑¢Õß°“√ºà“μ—¥ Õ“®„À⺟âªÉ«¬¡’ à«π√à«¡„π°“√μ—¥ ‘π„®‡≈◊Õ°«‘∏’
„π°“√√—°…“¥â«¬μπ‡Õß
2) ºŸâªÉ«¬‰¥â√—∫§«“¡√Ÿâ‡°’ˬ«°—∫«‘∏’°“√ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥ «‘∏’°“√„™â‡§√◊ËÕß¡◊Õ√–ß—∫ª«¥
¬“·°âª«¥ ¿“«–·∑√°´âÕπ ·≈–„À⧫“¡√Ÿâ·°àºŸâªÉ«¬‡√◊ËÕߺ≈¥’·≈–º≈‡ ’¬¢Õß°“√√—°…“
°≈àÕß∑’Ë 1.1: °“√ºà“μ—¥ª√–‡¿∑ª«¥πâÕ¬
À¡“¬∂÷ß°“√ºà“μ—¥∑’Ë∑”„À⇰‘¥Õ“°“√ª«¥πâÕ¬ ‡™àπ °“√ºà“μ—¥ excision ¢π“¥‡≈Á° ‡ âπ‡≈◊Õ¥
¢Õ¥ ‡ªìπμâπ
§”·π–π”: „Àâ¬“μ“¡≈”¥—∫ª«¥πâÕ¬¢Õß∫—π‰¥ 3 ¢—Èπ ¢ÕßÕߧ尓√Õπ“¡—¬‚≈° ‰¥â·°à °“√„Àâ
paracetamol, nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) √à«¡°—∫
°“√©’¥¬“™“‡©æ“–∑’Ë
°≈àÕß∑’Ë 1.2: °“√ºà“μ—¥ª√–‡¿∑ª«¥ª“π°≈“ß
À¡“¬∂÷ß°“√ºà“μ—¥∑’Ë∑”„À⇰‘¥Õ“°“√ª«¥ª“π°≈“ß ‡™àπ °“√ºà“μ—¥‰ â‡≈◊ËÕπ, wide excision
À√◊Õ°“√ºà“μ—¥„π™àÕß∑âÕß à«π≈à“ß ‡ªìπμâπ
§”·π–π”: „Àâ¬“μ“¡≈”¥—∫ª«¥ª“π°≈“ߢÕß∫—π‰¥ 3 ¢—Èπ ¢ÕßÕߧ尓√Õπ“¡—¬‚≈° ‰¥â·°à °“√„À⬓°≈ÿà¡
weak opioid À√◊Õ strong opioid „πª√‘¡“≥πâÕ¬ √à«¡°—∫°“√©’¥¬“™“‡©æ“–∑’Ë ·≈–°“√„Àâ
paracetamol, NSAIDs
°≈àÕß∑’Ë 1.3: °“√ºà“μ—¥ª√–‡¿∑ª«¥¡“°
À¡“¬∂÷ß°“√ºà“μ—¥∑’Ë∑”„À⇰‘¥Õ“°“√ª«¥¡“° ‡™àπ °“√ºà“μ—¥„π™àÕß∑âÕß à«π∫π ™àÕßÕ°
‡ª≈’ˬπ¢âÕ‡¢à“‡∑’¬¡ ‡ªìπμâπ
§”·π–π”: „Àâ¬“μ“¡≈”¥—∫ª«¥¡“°¢Õß∫—π‰¥ 3 ¢—Èπ¢ÕßÕߧ尓√Õπ“¡—¬‚≈° ‰¥â·°à °“√„Àâ strong
opioid °“√„™â‡∑§π‘§°“√„À⬓·°âª«¥ ‡™àπ patient-controlled analgesia (PCA), epidu-
ral analgesia À√◊Õ°“√©’¥¬“™“‡©æ“– à«π ·≈–°“√„Àâ paracetamol ·≈–/À√◊Õ NSAIDs
°≈àÕß∑’Ë 2 «‘∏’°“√√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷° [Intraoperative period]
§”·π–π”: ¢÷ÈπÕ¬Ÿà°—∫™π‘¥¢Õß°“√ºà“μ—¥, ¿“«–¢ÕߺŸâªÉ«¬, §«“¡∂π—¥¢Õß«‘ —≠≠’·æ∑¬å / »—≈¬·æ∑¬å
·≈–§«“¡æ√âÕ¡¢ÕßÕÿª°√≥凧√◊ËÕß¡◊Õ
- 12. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 5
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
°≈àÕß∑’Ë 3 ¡’Õ“°“√ª«¥À≈—ߺà“μ—¥ [Postoperative period]
§”·π–π”: μâÕßæ‘®“√≥“«à“§«“¡ª«¥∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ‡ªì𧫓¡ª«¥®“°°“√ºà“μ—¥À√◊Õ‰¡à ∂Ⓡªì𧫓¡ª«¥®“°
“‡ÀμÿÕ◊Ëπ„Àâ√—°…“μ“¡ “‡Àμÿ¢Õß‚√§ ∂Ⓡªì𧫓¡ª«¥®“°°“√ºà“μ—¥®√‘ß „Àâª√–‡¡‘π√–¥—∫
§«“¡ª«¥ ·≈–„Àâ°“√√—°…“ ·≈–¬È”‡μ◊ÕπºŸâªÉ«¬‡√◊ËÕߢâÕ¥’·≈–¢âÕ‡ ’¬¢Õß«‘∏’√–ß—∫ª«¥∑’Ë„™â ∑—Èßπ’È
§«√„À⺟âªÉ«¬¡’ à«π√à«¡„π°“√‡≈◊Õ°«‘∏’„π°“√√—°…“ ∂⓺ŸâªÉ«¬¡’§«“¡ª«¥·μଗ߉¡àμâÕß°“√°“√
√—°…“ μâÕߪ√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥´È”·≈–∫—π∑÷°‡ªìπ√–¬– ∂ⓧ«“¡ª«¥∂÷ß√–¥—∫∑’˧«√√—∫°“√
√—°…“ §«√„Àâ°“√√—°…“æ√âÕ¡°—∫·π–π”ºŸâªÉ«¬„À⇢Ⓞ®·≈–·°â‰¢§«“¡‡¢â“„®º‘¥∑’Ë∑”„À⬗߉¡à
μâÕß°“√°“√√—°…“
°≈àÕß∑’Ë 4 ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥
§”·π–π”: 1) °“√ª√–‡¡‘𧫓¡ª«¥∑’Ë¥’∑’Ë ÿ¥ §«√„À⺟âªÉ«¬∫Õ°√–¥—∫§«“¡ª«¥¥â«¬μπ‡Õß „π√“¬∑’ˉ¡à
“¡“√∂∫Õ°√–¥—∫§«“¡ª«¥¥â«¬μπ‡Õß §«√‡≈◊Õ°„™â‡§√◊ËÕß¡◊Õ„π°“√ª√–‡¡‘𧫓¡ª«¥
„Àâ‡À¡“– ¡°—∫ºŸâªÉ«¬·μà≈–√“¬ (√Ÿª∑’Ë 1)
2) ∑”°“√ª√–‡¡‘𧫓¡ª«¥Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õμ“¡·π«ªØ‘∫—μ‘¢Õß·μà≈– ∂“π欓∫“≈°àÕπ
·≈–À≈—ß„Àâ°“√√—°…“
3) §«√∫—π∑÷°§«“¡ª«¥„Àâ‡ÀÁπ™—¥‡®π °“√√–ß—∫ª«¥„À≥âº≈¥’μâÕ߇√‘Ë¡®“°°“√ª√–‡¡‘𧫓¡
ª«¥¢ÕߺŸâªÉ«¬„Àâ∂Ÿ°μâÕß°àÕπ‚¥¬ª√–‡¡‘πμ—Èß·μà‡√‘Ë¡μâπ√—°…“·≈–ª√–‡¡‘πÀ≈—ß„Àâ°“√√—°…“
∑—Èߢ≥–ºŸâªÉ«¬æ—°·≈–¢≥–¡’°“√¢¬—∫μ—« ´÷Ëߧ«“¡ª«¥‡ªì𧫓¡√Ÿâ ÷° à«π∫ÿ§§≈ ·≈–‰¡à
‡À¡◊Õπ°—π∑ÿ°§π ·μà≈–∫ÿ§§≈®–¡’ªí®®—¬Õ◊Ëπ‡¢â“¡“‡°’ˬ«¢âÕß ‡™àπ Õ“√¡≥å ª√– ∫°“√≥å
‡¥‘¡ ¡“ª√—∫‡ª≈’Ë¬π§«“¡√Ÿâ ÷°ª«¥
√Ÿª∑’Ë 1 °“√‡≈◊Õ°„™â‡§√◊ËÕß¡◊Õª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥μ“¡§«“¡ “¡“√∂„π°“√ ◊ËÕ “√¢ÕߺŸâªÉ«¬
(¥—¥·ª≈ß®“° European society of regional anaesthesia and pain therapy)
- 13. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***6
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
°≈àÕß∑’Ë 5 °“√√–ß—∫ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥: ·∫∫º ¡º “π (Multimodal analgesia)
À¡“¬∂÷ß °“√„™â¬“À≈“¬¢π“π À√◊Õ ‡∑§π‘§°“√√–ß—∫ª«¥À≈“¬™π‘¥√à«¡°—π
5.1 °“√√–ß—∫ª«¥‚¥¬„™â¬“ (Pharmacological therapy)
§”·π–π”: 1) ºŸâ„Àâ°“√√—°…“§«√¡’§«“¡√Ÿâ‡°’ˬ«°—∫¬“·°âª«¥ª√–‡¿∑μà“ßÊ ∑—Èß°≈‰°°“√
ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï ¢π“¥¬“ ¢âÕ§«√√–«—ß ¢âÕÀâ“¡ º≈¢â“߇§’¬ß·≈–Õ“°“√·∑√°´âÕπ
¢Õ߬“
2) ‡≈◊Õ°„™â¬“·°âª«¥μ“¡√–¥—∫§«“¡√ÿπ·√ߢÕߧ«“¡ª«¥∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ®√‘ßÀ√◊Õ
§“¥«à“®–‡°‘¥¢÷Èπ
3) §«√¡’·π«∑“ß„π°“√∫√‘À“√¬“·°âª«¥ ‰¡à«à“®–∫√‘À“√∑“ß°“√©’¥¬“‡¢â“
°≈â“¡‡π◊ÈÕ (IM), À≈Õ¥‡≈◊Õ¥¥” (IV), patient-controlled analgesia (PCA),
spinal / epidural analgesia, patient-controlled epidural analgesia
(PCEA), perineural analgesia
À≈—°°“√: 1. ‡≈◊Õ°„™â¬“∑’Ë¡’°≈‰°°“√ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï·μ°μà“ß°—π‚¥¬μâÕßæ‘®“√≥“ªí®®—¬Õ◊ËπÊ ¢ÕߺŸâªÉ«¬´÷Ëß¡’º≈
μàÕ°“√ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï·≈–°“√¢®—¥¬“ ‡™àπ ‚√§ª√–®”μ—« ¬“∑’Ë„™â„πªí®®ÿ∫—π ª√–«—μ‘°“√·æ⬓
¢âÕÀâ“¡„™â¢Õ߬“μà“ßÊ ·≈–Õ—πμ√°‘√‘¬“√–À«à“߬“∑’ËÕ“®‡°‘¥¢÷Èπ
2. °“√‡≈◊Õ°„™â¬“·°âª«¥μ—Èß·μà 2 ¢π“π¢÷Èπ‰ª (μ“√“ß∑’Ë 1) ‡æ◊ËÕÀ«—ߺ≈„À⇠√‘¡ƒ∑∏‘Ï°—π ‚¥¬
º≈¢â“߇§’¬ß‰¡à¡“°‰ª°«à“°“√„™â¬“¥—ß°≈à“«‡æ’¬ß¢π“π‡¥’¬«
‚¥¬∑—Ë«‰ª §«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥¡—°¡’°≈‰°°“√‡°‘¥§«“¡ª«¥‡ªìπ·∫∫ nociceptive ∑’ËμÕ∫ πÕߥ’μàÕ¬“
„π°≈ÿà¡ paracetamol, NSAIDs, coxibs, ·≈– opioids ·π–π”„Àâ„™â paracetamol ‡ªìπ¬“æ◊Èπ∞“π„π°“√
√–ß—∫§«“¡ª«¥∑ÿ°√–¥—∫ª«¥ ‚¥¬¢π“¥¬“∑’Ë·π–π”§◊Õ§√—Èß≈– 500-1,000 ¡°. (‰¡à‡°‘π 4,000 ¡°./«—π) „π
ºŸâªÉ«¬∑—Ë«‰ª ‰¡à§«√„™â√à«¡°—∫¬“∑’Ë¡’º≈‡Àπ’ˬ«π” CYP2E1 (¥Ÿ‡æ‘Ë¡‡μ‘¡„π à«π Õ—πμ√°‘√‘¬“√–À«à“߬“) ·μàÕ“®„Àâ
NSAIDs À√◊Õ coxibs √à«¡‰¥â∂Ⓣ¡à¡’¢âÕÀâ“¡ ∂⓺ŸâªÉ«¬¡’§«“¡ª«¥„π√–¥—∫ª“π°≈“ß∂÷ß√ÿπ·√ß ®÷ßæ‘®“√≥“„™â
opioid √à«¡¥â«¬
Gabapentin ·≈– pregabalin ‡ªìπ adjuvant À√◊Õ ¬“‡ √‘¡ ‰¡à·π–π”„Àâ„™â„π°“√§«∫§ÿ¡§«“¡ª«¥
À≈—ߺà“μ—¥∑—Ë«‰ª ·μàÕ“®æ‘®“√≥“‡≈◊Õ°„™â¿“¬À≈—ß°“√ºà“μ—¥∫“ß™π‘¥ ‡™àπ °“√ºà“μ—¥°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ß∑’Ë¡’·π«‚πâ¡
‡°‘¥ nerve root pain À≈—ߺà“μ—¥ ·≈–„πºŸâªÉ«¬¡’‚√§√à«¡∑’Ë∑”„Àâ‰¡à “¡“√∂„™â NSAIDs, coxibs À√◊Õ opioids
‰¥â ·μàμâÕßæ‘®“√≥“„Àâ¡’ª√–‚¬™πå¡“°°«à“§«“¡‡ ’ˬß∑’Ë®–‰¥â√—∫
πÕ°®“°°“√„™â¬“¥—ß°≈à“«·≈â« °“√„™âÀ≈—°°“√·∫∫º ¡º “π„À≥âº≈¥’μâÕßÕ“»—¬°“√√–ß—∫ª«¥¥â«¬
«‘∏’Õ◊ËπÊ √à«¡¥â«¬ ‡™àπ °“√©’¥¬“™“‡©æ“–∑’Ë∑’Ë·º≈ºà“μ—¥ °“√∑” regional block, peripheral nerve block,
plexus block À√◊Õ epidural analgesia ´÷ËßμâÕßÕ“»—¬√–¥—∫§«“¡™”π“≠‡©æ“–∑’Ë·μ°μà“ß°—π Õ¬à“߉√°Áμ“¡
°“√©’¥¬“™“‡©æ“–∑’Ë∑’Ë·º≈ºà“μ—¥ ‡ªìπ«‘∏’°“√√–ß—∫ª«¥æ◊Èπ∞“π∑’Ë “¡“√∂∑”‰¥âßà“¬ ®÷߇ªìπ«‘∏’°“√æ◊Èπ∞“π„π
°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥‰¥â„π∑ÿ°√–¥—∫§«“¡√ÿπ·√ß √à«¡°—∫°“√„™â¬“Õ◊ËπÊ
- 14. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 7
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
·π«∑“ߪÑÕß°—π/·°â‰¢
≈¥¢π“¥¬“paracetamol≈ß√âÕ¬≈–
50-75
‡≈◊Õ°„™âNSAIDs/coxibs‡æ’¬ß§√—Èß≈–
1™π‘¥‡∑à“π—Èπ
À≈’°‡≈’ˬ߰“√„™âNSAIDs/coxibs„πºŸâªÉ«¬
°≈ÿà¡π’ÈÀ√◊Õμ‘¥μ“¡ºŸâªÉ«¬Õ¬à“ß„°≈♑¥
‡≈◊Õ°„™âopioids‡æ’¬ß§√—Èß≈–1™π‘¥
‡∑à“π—Èπ
μ‘¥μ“¡ºŸâªÉ«¬Õ¬à“ß„°≈♑¥
À≈’°‡≈’ˬ߰“√„™âtramadolÀ√◊Õpethidine
„πºŸâªÉ«¬∑’ˉ¥â√—∫¬“¥—ß°≈à“«
À≈’°‡≈’ˬ߰“√„™âtramadol„πºŸâªÉ«¬∑’ˉ¥â
√—∫¬“¥—ß°≈à“«
À≈’°‡≈’ˬ߰“√„™â¬“∑’Ë¡’ƒ∑∏‘Ïanticholinergic
ŸßÀ√◊Õμ‘¥μ“¡ºŸâªÉ«¬Õ¬à“ß„°≈♑¥
μ“√“ß∑’Ë1:Õ—πμ√°‘√‘¬“√–À«à“߬“·°âª«¥
¬“/°≈ÿ࡬“
Paracetamol
NSAIDs/coxibs
Opioids
Õ—πμ√°‘√‘¬“√–À«à“߬“
„™âparacetamol√à«¡°—∫CYP2E1inducer‡™àπ
phenytoin,phenobarbitalcarbamazepine,
rifampin·≈–°“√¥◊Ë¡alcohol¡“°°«à“3drink
μ‘¥μàÕ°—π‡ªìπ‡«≈“π“π
„™âNSAIDs/coxibsÀ≈“¬™π‘¥√à«¡°—π
„™âNSAIDs/coxibs√à«¡°—∫
rosiglitazone,pioglitazone
„™âopioidsÀ≈“¬™π‘¥√à«¡°—π‡™àπ
morphine√à«¡°—∫tramadol
„™âopioids√à«¡°—∫CNSdepressants∑’Ë·√ß
‡™àπbenzodiazepines,olanzapine,quetiapine
„™âtramadolÀ√◊Õpethidine√à«¡°—∫¬“Õ◊Ëπ∑’Ë
‡æ‘Ë¡√–¥—∫serotonin‡™àπTCAs*,SSRIs*,
SNRIs*,selegiline,linezolid
„™âtramadol√à«¡°—∫TCAsÀ√◊Õbupropion
„™âmorphineÀ√◊Õpethidine√à«¡°—∫¬“∑’Ë¡’ƒ∑∏‘Ï
anticholinergic Ÿß‡™àπorphenadrine,amitriptyline
º≈‡ ’¬∑’ËÕ“®‡°‘¥¢÷Èπ
‡æ‘Ë¡æ‘…μàÕμ—∫¢Õßparacetamol
‡æ‘Ë¡º≈¢â“߇§’¬ß‡™àπ¿“«–‰μ«“¬(renal
failure)‡≈◊Õ¥ÕÕ°À≈—ߺà“μ—¥·≈–‡≈◊Õ¥ÕÕ°
„π∑“߇¥‘πÕ“À“√ à«π∫π
‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡°‘¥edema
‡æ‘Ë¡º≈¢â“߇§’¬ß‡™àπ§≈◊Ëπ‰ âÕ“‡®’¬π
°¥°“√À“¬„®
‡æ‘Ë¡‚Õ°“ ‡°‘¥Õ“°“√™—°(pethidine
√à«¡°—∫tramadol)
‡ √‘¡°“√°≈àÕ¡ª√– “∑·≈–
‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√°¥°“√À“¬„®¢Õ߬“
‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߰“√‡°‘¥serotonin
syndrome
‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߰“√‡°‘¥Õ“°“√™—°
à߇ √‘¡Õ“°“√∑âÕߺŸ°À≈—ߺà“μ—¥
‚¥¬‡©æ“–„πºŸâ ŸßÕ“¬ÿ
TCAs=Tricyclicantidepressants,SSRIs=Selectiveserotoninreuptakeinhibitors,SNRIs=Serotonin-norepinephrinereuptakeinhibitors
- 15. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***8
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
5.1.1 «‘∏’∫√‘À“√¬“ (Administration Technique)
5.1.1.1 Systemic analgesic administration §◊Õ°“√„À⬓·°âª«¥¥â«¬°“√©’¥À√◊Õ√—∫ª√–∑“π
·μà„π™à«ßÀ≈—ߺà“μ—¥∑’˺ŸâªÉ«¬¬—߉¡àøóôπ®“°¬“√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷°‰¡à “¡“√∂√—∫ª√–∑“π¬“À√◊Õ¡’°“√ߥπÈ”·≈–Õ“À“√
®÷ßπ‘¬¡„À⬓·°âª«¥‚¥¬°“√©’¥ ‰¥â·°à °“√©’¥‡¢â“∑“ßÀ≈Õ¥‡≈◊Õ¥¥” ‡¢â“°≈â“¡‡π◊ÈÕ À√◊Õ‡¢â“™—Èπ„μ⺑«Àπ—ß ‚¥¬
¡ÿàßÀ«—ß„Àâ√–¥—∫¬“„π‡≈◊Õ¥Õ¬Ÿà„π™à«ß√—°…“ (therapeutic window) ¥â«¬‡∑§π‘§μà“ßÊ ·∫à߇ªìπ
ë p.r.n. „À⇡◊ËÕºŸâªÉ«¬μâÕß°“√¬“·°âª«¥ ¢âÕ¥’ §◊Õ √–¥—∫¬“„π‡≈◊Õ¥‰¡à Ÿß‡°‘π™à«ß√—°…“¢Õß
ºŸâªÉ«¬ ·μà¢âÕ‡ ’¬ §◊Õ √–¥—∫¬“Õ“®≈¥μË”°«à“√–¥—∫¬“∑’ËπâÕ¬∑’Ë ÿ¥∑’ˉ¥âº≈„π°“√√–ß—∫ª«¥ ∑”„Àâ¡’Õ“°“√ª«¥ ·≈–
„™â‡«≈“π“π°«à“®–‰¥â√—∫¬“·°âª«¥·≈–°«à“√–¥—∫¬“®–‡æ‘Ë¡¢÷Èπ∂÷ß√–¥—∫√—°…“ ‚¥¬æ∫«à“ √âÕ¬≈– 50 ¢ÕߺŸâªÉ«¬
∑’ˉ¥â√—∫°“√√—°…“·∫∫ p.r.n. ¬—ß¡’§«“¡ª«¥Õ¬Ÿà «‘∏’·°â‰¢ ”À√—∫«‘∏’ p.r.n. §◊Õ ¡’°“√ª√–‡¡‘π§–·π𪫥À≈—ß
ºà“μ—¥Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ ‡¡◊ËÕæ∫«à“‡√‘Ë¡¡’§–·ππ Ÿß∂÷ß√–¥—∫∑’˧«√„Àâ°“√√—°…“ °Á„Àâ¬“μ“¡·ºπ°“√√—°…“∑—π∑’
‰¡à√Õ„À⪫¥¡“°®÷ß„À⬓
ë Around the clock À√◊Õ continuous infusion „Àâ¬“μ“¡‡«≈“À√◊ÕÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ¢âÕ¥’ §◊Õ
ºŸâªÉ«¬®–‰¥â√—∫°“√ª√–‡¡‘πÕ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ·≈–‰¥â√—∫¬“Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ∑”„Àâ√–¥—∫¬“‰¡àμË”°«à“√–¥—∫∑’ˉ¥âº≈„π
°“√√—°…“¢âÕ‡ ’¬§◊Õ‡ ’ˬßμàÕ°“√„À⬓‡°‘π¢π“¥∑—Èßπ’È “¡“√∂ªÑÕß°—π‚¥¬°“√ª√–‡¡‘𧫓¡ßà«ß´÷¡Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ
ë °“√„™â‡§√◊ËÕß PCA (Patient-controlled analgesia) À¡“¬∂÷ß «‘∏’°“√∑’˺ŸâªÉ«¬ “¡“√∂
„À⬓·°âª«¥¥â«¬μπ‡Õß ‡ªìπ«‘∏’∑’Ë –¥«°·≈–π‘¬¡„™âÀ≈—ߺà“μ—¥ ‚¥¬°“√°¥ªÿÉ¡ª≈àÕ¬¬“„Àâμπ‡Õ߇¡◊ËÕ√Ÿâ ÷°ª«¥
μ—¥ªí≠À“§«“¡≈à“™â“„π°“√‡μ√’¬¡¬“·≈–∫√‘À“√¬“ πÕ°®“°π’È ¬—߇æ‘Ë¡§«“¡æ÷ßæÕ„®·°àºŸâªÉ«¬‰¥â
«‘∏’°“√„™â PCA π‘¬¡„™â 2 «‘∏’ ‰¥â·°à
1. Demand dosing §◊Õ°“√„À⬓·°âª«¥¢π“¥πâÕ¬Ê ‡¡◊ËÕ√Ÿâ ÷°ª«¥ ‚¥¬ºŸâªÉ«¬°¥ªÿÉ¡ª≈àÕ¬¬“„Àâμπ‡Õß
2. Continuous infusion √à«¡°—∫ demand dosing §◊Õ°“√„À⬓·°âª«¥À¬¥‡¢â“À≈Õ¥‡≈◊Õ¥¥”Õ¬à“ß
μàÕ‡π◊ËÕß √à«¡°—∫°“√„À⬓·°âª«¥‡æ‘Ë¡¥â«¬μπ‡Õß∂⓬—ß¡’Õ“°“√ª«¥Õ¬Ÿà
ª√‘¡“≥¬“∑’Ë„™â„π PCA · ¥ß„πμ“√“ß∑’Ë 2 ·≈–μ—«Õ¬à“ß«‘∏’°“√μ—Èß PCA · ¥ß„π·ºπ¿Ÿ¡‘∑’Ë 2
μ“√“ß∑’Ë 2: μ—«Õ¬à“ߢÕß°“√μ—Èß§à“ IV-PCA
Drugs PCA Dose Lockout Interval Continuous Infusion
(¡°.) (π“∑’) (¡°./™¡.)
Morphine 0.50-3.0 (1) 5-20 (7) 0-10 (0.5-2)
Fentanyl 0.02-0.05 (0.025) 3-10 (5) 0.02-0.1 (0.025)
Pethidine 5-20 5-15 0-40
Tramadol 10-20 5-10 0-20
( ) · ¥ß§à“∑’Ëπ‘¬¡„™â
- 17. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***10
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
„π∑“ߪؑ∫—쑉¡àπ‘¬¡„™â pethidine ‡π◊ËÕß®“°º≈¢â“߇§’¬ß §◊Õ Õ“°“√ßà«ß´÷¡ ·≈–Õ“®‡°‘¥°“√ – ¡¢Õß
metabolite §◊Õ norpethidine ‚¥¬‡©æ“–„πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’¿“«–°“√∑”ß“π¢Õ߉μ≈¥≈ß
‰¡àπ‘¬¡ tramadol ‡π◊ËÕß®“°¡’ ceiling analgesic effect §◊Õ ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥‰¡à‡æ‘Ë¡¢÷Èπ‡¡◊ËÕ‡æ‘Ë¡¢π“¥¬“
5.1.1.2 Regional administration À√◊Õ regional analgesia ‰¥â·°à
°. Continuous central neuraxial blockade (CCNB) §◊Õ °“√ °—¥°—Èπ√–∫∫ª√– “∑ à«π
°≈“ß·∫∫μàÕ‡π◊ËÕß ‡ªìπ«‘∏’°“√∑’Ë¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ Ÿß«‘∏’Àπ÷Ëß„π°“√√–ß—∫ª«¥À≈—ߺà“μ—¥ ·≈–¡—°‡ªìπ«‘∏’∑’Ë∂Ÿ°‡≈◊Õ°
‡æ◊ËÕ√–ß—∫ª«¥„π°“√ºà“μ—¥∑’ˇ ’ˬßμàÕ°“√ª«¥√ÿπ·√ß À√◊Õ√–ß—∫¥â«¬«‘∏’¡“μ√∞“π·≈â«¡—°‰¡à‰¥âº≈√–ß—∫ª«¥∑’Ë¥’
‡™àπ °“√ºà“μ—¥∑√«ßÕ° °“√ºà“μ—¥™àÕß∑âÕß °“√‡ª≈’ˬπ¢âÕ‡¢à“ ‡ªìπμâπ
°“√ °—¥°—Èπ√–∫∫ª√– “∑ à«π°≈“ß·∫∫μàÕ‡π◊ËÕß¡’Õ¬Ÿà 2 «‘∏’§◊Õ
1. Continuous spinal analgesia ‰¡à·π–π”„Àℙ₥¬∑—Ë«‰ª
2. Continuous epidural analgesia ·π–𔇪ìπ«‘∏’À≈—° ‚¥¬¬“∑’Ë “¡“√∂„™â ”À√—∫«‘∏’°“√π’ȉ¥â·°à
¬“™“§«“¡‡¢â¡¢âπμË”∑’Ë¡’ƒ∑∏‘Ïπ“𠬓·°âª«¥°≈ÿà¡ opioid ·≈–¬“°≈ÿà¡ adjuvants ‡™àπ ketamine, clonidine,
neostigmine ·μà à«π„À≠ଓ°≈ÿà¡ adjuvants π’ȧ«√„™â‚¥¬ºŸâ‡™’ˬ«™“≠ ‰¡à·π–π”„Àâ„™â„π∑“ߪؑ∫—μ‘∑—Ë«‰ª
‡æ◊ËÕ„Àâ°“√√–ß—∫ª«¥‰¥âº≈¥’ π‘¬¡„™â¬“™“§«“¡‡¢â¡¢âπμË”∑’Ë¡’ƒ∑∏‘Ϭ“«√à«¡°—∫¬“√–ß—∫ª«¥°≈ÿà¡ opioid
¡“°°«à“∑’Ë®–„™â¬“¢π“π„¥¢π“πÀπ÷Ë߇撬ߢπ“π‡¥’¬«
«‘∏’°“√„À⬓∑“ß™àÕ߇Àπ◊Õ‰¢ —πÀ≈—ß (epidural) ‡æ◊ËÕ√–ß—∫ª«¥·∫∫μàÕ‡π◊ËÕß “¡“√∂∑”‰¥âÀ≈“¬«‘∏’
¥—ßπ’È
1. °“√À¬¥Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß (continuous infusion) ‡ªìπ«‘∏’∑’Ëßà“¬ ·μà„π¢≥–‡¥’¬«°—π°Á∑”„Àâ¡’°“√
– ¡¢Õ߬“„πª√‘¡“≥∑’Ë Ÿß·≈–‡°‘¥º≈¢â“߇§’¬ß‰¥âßà“¬
2. °“√‡μ‘¡¬“‡ªìπ§√—Èß (intermittent bolus) «‘∏’°“√π’ȺŸâªÉ«¬®–μâÕß√Õ·æ∑¬å¡“‡μ‘¡¬“„À⇪ìπ√–¬–Ê
μâÕß√Õ¬“ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï ∑”„Àâº≈°“√√–ß—∫ª«¥‰¡àμàÕ‡π◊ËÕ߇∑à“«‘∏’·√°
3. Patient-controlled epidural analgesia (PCEA) ‡ªìπ«‘∏’√–ß—∫ª«¥∑’˪√—∫μ“¡§«“¡μâÕß°“√
¢ÕߺŸâªÉ«¬¡“°∑’Ë ÿ¥ °≈à“«§◊ÕºŸâªÉ«¬®–°¥ªÿÉ¡ª≈àÕ¬¬“„Àâμπ‡Õ߉¥â∑—π∑’∑’ˇ√‘Ë¡¡’Õ“°“√ª«¥ ∑”„Àâ≈¥°“√‰¥â¬“‡°‘π
®”‡ªìπ·≈–¡’º≈¢â“߇§’¬ßπâÕ¬°«à“«‘∏’·√° ·μà„π¢≥–‡¥’¬«°—π°Á‡ªìπ«‘∏’°“√∑’Ë¡’§à“„™â®à“¬ Ÿß‡æ√“–μâÕßÕ“»—¬
‡§√◊ËÕß¡◊Õ‡©æ“–„π°“√„À⬓
μ”·ÀπàߢÕß “¬ epidural
¢÷ÈπÕ¬Ÿà°—∫°“√ºà“μ—¥ ·μà¡’À≈—°°“√§◊Õ§«√„Àâª≈“¬ “¬„π™àÕß epidural Õ¬Ÿà°÷Ëß°≈“ߢÕß dermatome
∫√‘‡«≥∑’Ë®–ºà“μ—¥ ‚¥¬‡©æ“–‡¡◊ËÕ„™â¬“™“√à«¡¥â«¬À√◊Õ„™â¬“ opioid „π°≈ÿà¡ lipophilic
¬“™“ ·≈–¬“ opioid ∑’Ë„Àâ∑“ß epidural
¬“™“ Levobupivacaine À√◊Õ bupivacaine ¢π“¥§«“¡‡¢â¡¢âπ∑’Ëπ‘¬¡§◊Õ 0.0625%-0.125% ‚¥¬
º ¡ opioid ‡®◊Õ®“ß ‡™àπ morphine 0.01-0.03 ¡°./¡≈. À√◊Õ fentanyl 1-5 ¡§°./¡≈. √à«¡¥â«¬
- 18. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 11
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
Opioid ∑’Ë„Àâ∑“ß epidural
Opioid Bolus Onset Peak effect √–¬–‡«≈“ Infusion
(¡°.) (π“∑’) (π“∑’) ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï (™¡.) (¡°./™¡.)
morphine 1-5 20-30 30-60 6-24 0.1-0.5
fentanyl 0.025-0.1 5-10 10-20 1-4 0.025-0.075
ª√‘¡“≥¬“
”À√—∫°“√À¬¥Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß∑’Ë√–¥—∫ thoracic À√◊Õ lumbar: 3-12 ¡≈./™¡.
”À√—∫ PCEA ∑’Ë√–¥—∫ thoracic À√◊Õ lumbar
background infusion 4-6 ¡≈./™¡.
bolus dose 2-4 ¡≈.
minimum lockout interval 10-30 π“∑’
maximum hourly dose 20 ¡≈.
¢. Continuous peripheral nerve blockade (CPNB) §◊Õ °“√„À⬓™“ºà“π∑“ß “¬§“ ∫√‘‡«≥
‡ âπª√– “∑‡æ◊ËÕ√–ß—∫§«“¡ª«¥ ”À√—∫°“√ºà“μ—¥√–¬“ߧå à«π∫π·≈–≈à“ß ‚¥¬ “¡“√∂§«∫§ÿ¡§«“¡ª«¥‰¥â
π“π°«à“°“√©’¥¬“™“√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷°‡æ’¬ß§√—È߇¥’¬« (´÷Ëß¡’√–¬–‡«≈“ —Èπª√–¡“≥ 10-24 ™¡.) ∑”„Àâ “¡“√∂
∑”°“¬¿“æ∫”∫—¥‰¥â‡μÁ¡∑’Ë §«∫§ÿ¡§«“¡ª«¥‰¥â¥’°«à“ ¡’º≈¢â“߇§’¬ßπâÕ¬°«à“°“√©’¥¬“·°âª«¥°≈ÿà¡ opioid À√◊Õ
·∫∫ IV PCA ·≈–º≈√–ß—∫ª«¥¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ„°≈⇧’¬ß°—∫«‘∏’ continuous epidural analgesia ‚¥¬∑’Ë¡’
¿“«–·∑√°´âÕππâÕ¬°«à“
5.2 °“√√–ß—∫ª«¥‚¥¬‰¡à„™â¬“ (Nonpharmacological Therapy)
§”·π–π”: °“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—π‚¥¬‰¡à„™â¬“¡’®ÿ¥¡ÿàßÀ¡“¬‡æ◊ËÕ π—∫ πÿπ„Àâ°“√√—°…“§«“¡
ª«¥‚¥¬°“√„™â¬“„À≥âº≈¥’¢÷Èπ ‰¡à„™à‡æ◊ËÕ∑¥·∑π°“√„™â¬“·°âª«¥
°≈àÕß∑’Ë 6 °“√√–ß—∫ª«¥‰¥âº≈¥’À√◊Õ‰¡à
§”·π–π”: 1) ∑”°“√ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥À≈—ß„Àâ°“√√—°…“Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ‡æ◊ËÕª√–‡¡‘πª√– ‘∑∏‘¿“æ
¢Õß°“√√—°…“ §«√„À⺟âªÉ«¬¡’√–¥—∫§«“¡ª«¥ VAS < 4 À√◊Õ¡’§«“¡æ÷ßæÕ„®°—∫°“√
√—°…“§«“¡ª«¥
2) ª√—∫‡ª≈’ˬπ«‘∏’°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥μ“¡§«“¡‡À¡“– ¡
3) ª√÷°…“ºŸâ‡™’ˬ«™“≠ Acute Pain Service (APS) ‚¥¬„π·μà≈–‚√ß欓∫“≈§«√¡’°“√
°”Àπ¥π‚¬∫“¬ (Policy) ·≈–«‘∏’°“√ (Procedure) „π°“√¥Ÿ·≈√—°…“§«“¡ª«¥À≈—ß
ºà“μ—¥∑’ˇªìπ¡“μ√∞“π¢Õß‚√ß欓∫“≈ ·≈–§«√®—¥μ—ÈßÀπ૬√–ß—∫§«“¡ª«¥‡©’¬∫æ≈—π
APS ‡æ◊ËÕ„Àâ°“√∫√‘°“√·≈–§”ª√÷°…“¥â“π°“√¥Ÿ·≈√—°…“§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥
- 19. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***12
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
°≈àÕß∑’Ë 7 ‡°‘¥º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥
§”·π–π”: §«√¡’°“√‡ΩÑ“√–«—ߺ≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥ ·≈–
¡’§” —Ëß°“√√—°…“ ”À√—∫º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ„πºŸâªÉ«¬∑ÿ°√“¬Õ¬à“ß™—¥‡®π
7.1 º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√„À⬓·°âª«¥·∫∫ systemic º≈¢â“߇§’¬ß®“°¬“ opioids
¥â«¬«‘∏’°“√„À⬓μà“ß Ê ‡™àπ systemic À√◊Õ neuraxial (μ“√“ß∑’Ë 3) ‰¡à·μ°μà“ß°—π º≈¢â“߇§’¬ß¢Õ߬“„π°≈ÿà¡
NSAIDs „À⥟„πμ“√“߬“ (μ“√“ß∑’Ë 17)
μ“√“ß∑’Ë 3: º≈¢â“߇§’¬ß¢Õß epidural opioid ·≈– ¬“™“
Opioid ¬“™“
√–∫∫À“¬„® °¥°“√À“¬„® ¡’º≈πâÕ¬
√–∫∫À—«„®·≈–À≈Õ¥‡≈◊Õ¥ ¡’º≈πâÕ¬ §«“¡¥—π‡≈◊Õ¥μË”, À—«„®‡μâπ™â“
Õ“°“√ßà«ß´÷¡ ¡’ πâÕ¬ À√◊Õ ‰¡à¡’
Õ“°“√§≈◊Ëπ‰ â Õ“‡®’¬π ¡’ ‰¡à§àÕ¬æ∫
Õ“°“√§—π ¡’ ‰¡à¡’
Motor weakness ‰¡à¡’ ¡’
Sensory loss ‰¡à¡’ ¡’
Urinary retention ¡’ ¡’
√–∫∫∑“߇¥‘πÕ“À“√ ≈¥°“√‡§≈◊ËÕπ‰À« ‡æ‘Ë¡°“√‡§≈◊ËÕπ‰À«
7.2 º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√„À⬓·∫∫ regional
7.2.1 · ¥ßº≈¢â“߇§’¬ß¢Õß neuraxial analgesia (μ“√“ß∑’Ë 4)
7.2.2 ¿“«–·∑√°´âÕπ∑’Ë√ÿπ·√ß∑’ËÕ“®‡°‘¥‰¥â®“°°“√∑” continuous peripheral nerve blockade
(CPNB)
7.2.2.1 °“√∫“¥‡®Á∫μàÕ‡ âπª√– “∑3
¡—°‡°‘¥®“°°“√∫“¥‡®Á∫μàÕ‡ âπª√– “∑‚¥¬μ√ß À√◊Õ®“°
°“√∑’Ë·¢πÀ√◊Õ¢“∑’Ë™“ ∑”„À⇰‘¥°“√∫“¥‡®Á∫μàÕ‡ âπª√– “∑Õ◊Ëπ ¢âÕ·π–π”§◊Õ„π°≈ÿà¡∑’Ë ß —¬«à“¡’ªí≠À“‡√◊ËÕß
°“√∫“¥‡®Á∫μàÕ‡ âπª√– “∑¡“°àÕ𠇙àπ ¡’Õ“°“√ paresthesia, dysesthesia ‰¡à§«√∑” continuous peripheral
nerve block À√◊Õ∑”‰¥â·μàμâÕ߇ΩÑ“√–«—߇ªìπ摇»… ¡’°“√»÷°…“√“¬ß“π«à“ ¬“™“Õ“®√∫°«π°“√‡μ‘∫‚μ·≈–
regeneration ¢Õ߇´≈≈åª√– “∑ ¥—ßπ—Èπ§«√æ‘®“√≥“¢âÕ¥’ ·≈–¢âÕ‡ ’¬¢Õß°“√©’¥¬“™“∑’ˇ âπª√– “∑„πºŸâªÉ«¬
°≈ÿà¡∑’Ë¡’°“√∫“¥‡®Á∫μàÕ‡ âπª√– “∑¡“°àÕπ
7.2.2.2 °“√μ‘¥‡™◊ÈÕ æ∫ªí®®—¬‡ ’ˬß∑’Ë∑”„À⇰‘¥°“√μ‘¥‡™◊ÈÕ¢Õß CPNB ‰¥â·°à ºŸâªÉ«¬Õ¬Ÿà„πÀÕ
Õ¿‘∫“≈ºŸâªÉ«¬¿“«–«‘°ƒμ, √–¬–‡«≈“∑’Ë„ à “¬π“π°«à“ 48 ™¡., ‰¡à¡’ antibiotic prophylaxis, μ”·Àπàß∑’Ë„ à
“¬ ‡™àπ femoral À√◊Õ axillary ‡π◊ËÕß®“°¡’μàÕ¡‡Àß◊ËÕ¡“° ·≈–¡’·∫§∑’‡√’¬®”π«π¡“° ¢âÕ·π–π”‡æ◊ËÕ≈¥
- 20. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 13
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
¬“∑’Ë„™â√—°…“
naloxone∑“ßÀ≈Õ¥‡≈◊Õ¥¥”
„π¢π“¥0.04-0.2¡°.∑ÿ°2-3
π“∑’®πºŸâªÉ«¬μ◊ËπÀ√◊ÕÀ“¬„®‡æ‘Ë¡
¢÷Èπ‚¥¬¬—߉¡àμâ“πƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥
naloxoneinfusion:À¬¥2-5
¡§°./°°/™¡.μ“¡Õ“°“√¢Õß
ºŸâªÉ«¬
haloperidol2-5¡°.
‡¢â“°≈â“¡‡π◊ÈÕ∑ÿ°4-8™¡.
-lorazepam√—∫ª√–∑“π
§√—Èß≈–0.5-1¡°.1-2§√—Èß/«—π
-clonazepam√—∫ª√–∑“π
§√—Èß≈–0.5-1¡°.1-2§√—Èß/«—π
-baclofen1‡¡Á¥«—π≈–2-3
§√—Èß
μ“√“ß∑’Ë4:º≈¢â“߇§’¬ß®“°opioids·≈–°“√√—°…“
Õ“°“√· ¥ß
°“√°¥°“√À“¬„®
·≈–/À√◊Õßà«ß´÷¡
Hallucination/
delirium/
cognitivefailure
Rigidity/
myoclonus/
seizures
ªí®®—¬‡ ’ˬß
‰¡à‡§¬‰¥â√—∫opioid¡“°àÕπ,‡¥Á°‡≈Á°
·≈–ºŸâ ŸßÕ“¬ÿ,ºŸâªÉ«¬¡’‚√§√–∫∫
À“¬„®,Õâ«π,¿“«–À¬ÿ¥À“¬„®¢≥–
À≈—∫,‰¥â√—∫¬“°¥√–∫∫ª√– “∑
°≈“ß™π‘¥Õ◊Ëπ√à«¡¥â«¬
„™â¬“¢π“¥ Ÿß,ºŸâªÉ«¬´÷¡‡»√â“,
ª√–«—μ‘μ‘¥¬“‡ æμ‘¥, ŸßÕ“¬ÿ,pre-
existingcognitiveimpairment,
°“√∑”ß“π¢Õ߉μ/μ—∫∫°æ√àÕßÀ√◊Õ
≈⡇À≈«
„™â¬“¢π“¥ Ÿß,pre-existing
epilepsy
Õ“®‡°‘¥®“°neurotoxicity¢Õß
M3G,norpethidine,tramadol
À≈—°°“√√—°…“
„ÀâÕÕ°´‘‡®π·≈–‡ªî¥∑“߇¥‘π
À“¬„®„Àâ‚≈àß
æ‘®“√≥“„Àânaloxoneinfusion
√à«¡°—∫bolusdose„πºŸâªÉ«¬∑’Ë
‰¥â√—∫opioids∑’ËÕÕ°ƒ∑∏‘Ϭ“«‡™àπ
intraspinalmorphine‡π◊ËÕß®“°
ƒ∑∏‘Ï¢Õßnaloxone —Èπª√–¡“≥
30-60π“∑’‚¥¬¢÷Èπ°—∫¢π“¥∑’Ë„™â
≈¥¢π“¥¬“,
opioidrotation,
majororminortranquilizers
opioidrotationwithinactive
metabolite
°“√ª√–‡¡‘π
À“¬„®πâÕ¬°«à“10§√—Èß/π“∑’
sedationscore2¢÷Èπ‰ª
À“ “‡ÀμÿÕ◊Ëπ∑’Ë∑”„À⇰‘¥delirium
‡™à𧫓¡¥—π„π°–‚À≈°»’√…– Ÿß,
¿“«–ÕÕ°´‘‡®π„π‡≈◊Õ¥μË”,
°“√μ‘¥‡™◊ÈÕ,°“√æ√àÕß “√πÈ”,
§«“¡º‘¥ª°μ‘„π‡¡μ“∫Õ≈‘°,
º≈¢â“߇§’¬ß®“°¬“Õ◊Ëπ‡™àπ
chemotherapy,steroids,
anticholinergics
- 21. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***14
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬¬“∑’Ë„™â√—°…“
‚¥¬∑—Ë«‰ª„Àâ·∫∫p.r.n.‡¡◊ËÕ¡’Õ“°“√·μà∂â“
Õ“°“√¡“°„À⬓·∫∫μ“¡‡«≈“
∂â“¡’ªí®®—¬‡ ’ˬß-„À⬓2¢π“π√à«¡°—π
-ondansetron(0.1¡°./°°.)4-8¡°.IV
∑ÿ°6-8™¡.(‰¡à‡°‘π8¡°.∑ÿ°8™¡.)
-dexamethasone4-10¡°.IV∑ÿ°6™¡.
-dimenhydrinate(1-2¡°./°°.)50¡°.
oralp.r.n.∑ÿ°6™¡.
-metoclopramide(0.1-0.2¡°./°°.)
10¡°.IV∑ÿ°6-8™¡.
-diphenhydramine25-50¡°.
oralp.r.n.∑ÿ°6™¡.
-ondansetron4¡°.IV∑ÿ°6™¡.À√◊Õ
8¡°.IV∑ÿ°8™¡.√–«—ßoverdose
-naloxone0.001-0.002¡°./°°.IV
titrateμ“¡Õ“°“√
-naloxone0.001-0.002¡°./°°.IV
titrateμ“¡Õ“°“√
-senokot1-4‡¡Á¥hs
-bisacodyl1-2‡¡Á¥hs
-lactulose30¡≈.hs
-milkofmagnesia30¡≈.hs-tid
μ“√“ß∑’Ë4:º≈¢â“߇§’¬ß®“°opioids·≈–°“√√—°…“(μàÕ)
Õ“°“√· ¥ß
§≈◊Ëπ‰ âÕ“‡®’¬π
§—π
ªí “«–≈”∫“°
∑âÕߺŸ°
ªí®®—¬‡ ’ˬß
ºŸâªÉ«¬:‡æ»À≠‘ß,‰¡à Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë,ª√–«—μ‘
§≈◊Ëπ‰ âÕ“‡®’¬πßà“¬‡¡“√∂
«‘∏’√–ß—∫§«“¡√Ÿâ ÷°:°“√„™â¬“¥¡ ≈∫,
nitrousoxide°“√„™âopioids
°“√ºà“μ—¥:√–¬–‡«≈“·≈–™π‘¥°“√
ºà“μ—¥‡™àπlaparoscopy,ear-
nose-throat,neurosurgery,
breast,strabismus,laparotomy,
plasticsurgery
æ∫∫àÕ¬„πneuraxialopioid
À≈—°°“√√—°…“
„À⬓·°âÕ“‡®’¬πªÑÕß°—π
‰«â°àÕπ,opioidrotation
∂Ⓣ¡àμÕ∫ πÕßμàÕ
°“√√—°…“
opioidrotation∂Ⓣ¡à
μÕ∫ πÕßμàÕ°“√√—°…“
ª√–§∫‡¬Áπ,æ‘®“√≥“ «π
∑‘È߇¡◊ËÕ¡’fullbladderÀ√◊Õ
«π§“∂â“¡’°“√„Àâconti-
nuousepiduralanalgesia
-stoolsoftener
-stimulantlaxative
-osmoticagents
-salinecathartics
°“√ª√–‡¡‘π
À“ “‡ÀμÿÕ◊Ëπ¢Õߧ≈◊Ëπ‰ â
Õ“‡®’¬π‡™àπ¿“«–¢“¥πÈ”
¢Õß√à“ß°“¬
ª√–‡¡‘π«à“ºŸâªÉ«¬ “¡“√∂
ªí “«–‰¥â·≈–‰¡à¡’full
bladder„π1-2™¡.À≈—ߺà“μ—¥
¡’°“√¢—∫∂à“¬πâÕ¬°«à“2§√—Èß
μàÕ —ª¥“Àå
- 22. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 15
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
°“√μ‘¥‡™◊ÈÕ ‰¥â·°à „ à “¬¥â«¬«‘∏’ª√“»®“°‡™◊ÈÕ μ—Èß·μà°“√ «¡‡ ◊ÈÕ§≈ÿ¡ À¡«° Àπâ“°“°ªî¥ª“°·≈–®¡Ÿ° ∂ÿß¡◊Õ
‡≈◊Õ°„™âπÈ”¬“°”®—¥‡™◊ÈÕ™π‘¥ alcoholic antiseptic À√◊Õ chlorhexidine gluconate ‡∑§π‘§·≈–Õÿª°√≥å
°“√„ à “¬∑’ËÕ“®™à«¬‰¥â ‡™àπ Õÿª°√≥å∑’Ë¡’ bacterial filter, À≈’°‡≈’ˬ߰“√‡μ‘¡¬“À≈“¬§√—Èß ·≈–∑” catheter
tunneling ´÷Ëß¡’®ÿ¥ª√– ߧå‡æ◊ËÕ≈¥ catheter movement ·≈–≈¥°“√°√–®“¬¢Õ߇™◊ÈÕ‚√§
7.2.2.3 ¬“™“‡ªìπæ‘… (local anesthetic systemic toxicity, LAST) „π√–À«à“ß∑’ˉ¥â continuous infusion
¢Õ߬“™“ Õ“®‡°‘¥Õ“°“√¢Õ߬“™“‡ªìπæ‘…‰¥â®“°ª≈“¬ “¬Õ¬Ÿà„πÀ≈Õ¥‡≈◊Õ¥ À√◊Õ¬“™“§àÕ¬Ê ∂Ÿ°¥Ÿ¥´÷¡‡¢â“
°√–· ‡≈◊Õ¥ Õ“°“√π’ÈÕ“®‡°‘¥¢÷Èπ∑—π∑’À√◊Õ¡“°°«à“ 1 ™¡. À≈—ß®“°‡√‘Ë¡„À⬓™“ ®÷ߧ«√¡’°“√‡ΩÑ“√–«—ßÕ“°“√
μà“ßÊ ‡À≈à“π’È
ë Õ“°“√∑—Ë«‰ª ‰¥â·°à ª“°¢¡, ™“√Õ∫ª“°, ‡ÀÁπ¿“æ´âÕπ (diplopia), ÀŸÕ◊ÈÕ, ¡’‡ ’¬ß„πÀŸ,
¡÷π»’√…–
ë Õ“°“√∑“ß√–∫∫ª√– “∑ ‰¥â·°à ¿“«–√–∫∫ª√– “∑μ◊Ëπμ—« ‰¥â·°à ºŸâªÉ«¬«ÿà𫓬 —∫ π °√–μÿ°
·≈–™—° μ“¡¥â«¬¿“«–√–∫∫ª√– “∑∂Ÿ°°¥ ‰¥â·°à ßà«ß ´÷¡ ‚§¡à“ À√◊Õ À¬ÿ¥À“¬„®
ë √–∫∫À—«„®À≈Õ¥‡≈◊Õ¥ ‰¥â·°à ¿“«–§«“¡¥—π‡≈◊Õ¥μË” À—«„®‡μâπ™â“ ventricular ectopy,
ventricular tachycardia, ventricular fibrillation À√◊Õ asystole
7.2.2.4 °≈â“¡‡π◊ÈÕÕàÕπ·√ß (muscle weakness) ∑”„Àâ‰¡à “¡“√∂∑”°“¬¿“扥⠧«√√–«—ß°“√À°≈â¡
„πºŸâªÉ«¬∑’ˉ¥â√—∫¬“™“μ≈Õ¥‡«≈“„π à«π¢“ °“√·°â‰¢§◊Õ≈¥§«“¡‡¢â¡¢âπ¢Õ߬“™“ ∂⓬—߉¡à¥’¢÷Èπ„Àâ≈¥ª√‘¡“≥
¢Õ߬“™“
°≈àÕß∑’Ë 8 √—°…“º≈¢â“߇§’¬ß/Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥ (μ“√“ß∑’Ë 4)
§”·π–π”: 1) „À⬓√—°…“Õ“°“√·∑√°´âÕπ®“°°“√√–ß—∫ª«¥μ—Èß·μà‡√‘Ë¡¡’Õ“°“√
2) ∂â“„™â¬“¢π“π‡¥’¬«‰¡à‰¥âº≈ §«√„™â¬“∑’Ë¡’°≈‰°ÕÕ°ƒ∑∏‘Ïμà“ß°—π¡“‡ √‘¡ƒ∑∏‘Ï°—π
°≈àÕß∑’Ë 9 ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥´È”·≈–∫—π∑÷°
§”·π–π”: 1) ∑”°“√ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥À≈—ß„Àâ°“√√—°…“μ“¡√–¬–‡«≈“Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ·≈–
∫—π∑÷°√–¥—∫§«“¡ª«¥„Àâ‡ÀÁπ™—¥‡®π
2) ‡¡◊ËÕ¡’§«“¡ª«¥À≈—ß°“√ºà“μ—¥∑’ËμâÕß°“√°“√√—°…“ ‡°‘¥¢÷ÈπÕ’°„Àâ∑”´È”μ“¡·π«∑“ß
æ—≤π“œ μàÕ‰ª
- 23. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***16
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
√ÿª
§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥‡ªìπÕ“°“√∑’˺ŸâªÉ«¬‰¡à “¡“√∂À≈’°‡≈’ˬ߉¥â·μà “¡“√∂√–ß—∫‰¥âÕ¬à“ß¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ
‚¥¬«“ß·ºπªÑÕß°—π·≈–§«∫§ÿ¡Õ“°“√ª«¥μ—Èß·μà°àÕπ √–À«à“ß ·≈–À≈—ߺà“μ—¥ §«√„À⧫“¡√Ÿâ·°àºŸâªÉ«¬ „Àâ
ºŸâªÉ«¬‰¥â√—∫¬“μ—Èß·μà‡√‘Ë¡¡’Õ“°“√ª«¥ „À⧫“¡ π„®√à«¡°—∫°“√¥Ÿ·≈∑’Ë∂Ÿ°μâÕ߇À¡“– ¡ ·≈–¡’°“√ª√–‡¡‘𧫓¡
ª«¥Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ∑—Èß°àÕπ·≈–À≈—ß°“√√—°…“
- 24. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 17
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
¿“§ºπ«° 1: Incidence / Pathophysiology of
acute postoperative pain
Õÿ∫—μ‘°“√≥å¢Õß°“√√–ß—∫ª«¥‡©’¬∫æ≈—πÀ≈—ߺà“μ—¥
ªí®®ÿ∫—𧫓¡ª«¥‰¥â√—∫°“√¬Õ¡√—∫«à“¡’§«“¡ ”§—≠ Õߧ尓√Õπ“¡—¬‚≈°‰¥â∂◊Õ§«“¡ª«¥‡ªìπ —≠≠“≥™’æ
∑’Ë 5 (5th
Vital sign) ·μଗßæ∫«à“Àπ÷Ëß„π “¡¢ÕߺŸâªÉ«¬À≈—ߺà“μ—¥μâÕß∑ÿ°¢å∑√¡“π®“°§«“¡ª«¥ „π√–¥—∫
ª“π°≈“ß∂÷ߪ«¥¡“°„π 24 ™¡. À≈—ߺà“μ—¥ ¡’°“√»÷°…“æ∫«à“√âÕ¬≈– 59 ¢ÕߺŸâªÉ«¬∑’Ë√—∫°“√ºà“μ—¥¡’§«“¡
π„®À√◊Õ°—ß«≈‡°’ˬ«°—∫Õ“°“√ª«¥À≈—ߺà“μ—¥2
°“√»÷°…“„πªï æ.». 2545 æ∫«à“√âÕ¬≈– 76 ¢ÕߺŸâªÉ«¬‰¡à∑√“∫
«à“À≈—ߺà“μ—¥®–¡’Õ“°“√ª«¥·º≈¡“°πâÕ¬‡æ’¬ß‰√·≈–π“π‡∑à“„¥ ·≈–¡’‡æ’¬ß√âÕ¬≈– 30 ∑’Ë∑√“∫«à“¡’∑“߇≈◊Õ°
„π°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥3
°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥∂◊Õ‡ªìπ‡√◊ËÕߢÕß¡πÿ…¬∏√√¡ ·≈–¡’º≈¥’„π∑“ߧ≈‘π‘°
ª√– ‘∑∏‘¿“æ¢Õß°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥¢÷ÈπÕ¬Ÿà°—∫∑’¡ß“π π‚¬∫“¬ °“√„À⧫“¡√Ÿâ∫ÿ§≈“°√ ºŸâªÉ«¬·≈–≠“μ‘ °“√
ª√–‡¡‘π·≈–°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥¥â«¬‡∑§π‘§·≈–¬“∑’Ë∂Ÿ°μâÕß ‚¥¬¡’‡ªÑ“À¡“¬„À⺟âªÉ«¬ ÿ¢ ∫“¬ ‰¡à¡’¿“«–
·∑√°´âÕπ·≈–√à“ß°“¬øóôπμ—«‰¥â‡√Á«
欓∏‘°”‡π‘¥¢Õߧ«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥ [Pathophysiology of Postoperative Pain]
‡¡◊ËÕ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ∂Ÿ°∑”≈“¬®“°°“√ºà“μ—¥ ∑”„À⇰‘¥§«“¡ª«¥·∫∫‡©’¬∫æ≈—π æ∫«à“§«“¡√ÿπ·√ߢÕߧ«“¡
ª«¥®– —¡æ—π∏å°—∫§«“¡√ÿπ·√ߢÕß°“√∑”≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕÀ√◊Õ™π‘¥¢Õß°“√ºà“μ—¥ °“√ºà“μ—¥∑’Ë —¡æ—π∏å°—∫§«“¡
ª«¥√ÿπ·√ß ‰¥â·°à °“√ºà“μ—¥„π™àÕßÕ° ™àÕß∑âÕß à«π∫π ‰μ ·≈–°“√ºà“μ—¥∑“ßÕÕ√å‚∏ªî¥‘° å §«“¡ª«¥À≈—ß
ºà“μ—¥¡—°≈¥≈ß¿“¬„π 2-3 «—π ∂â“Õ“°“√ª«¥¬—߇ªìπ¡“°Õ¬ŸàÀ√◊Õ¡’§«“¡ª«¥‡°‘¥¢÷Èπ„À¡à μâÕßÀ“ “‡Àμÿ ‡™àπ °“√
Õ—°‡ ∫∑’Ë·º≈ À√◊Õ¡’¿“«–·∑√°´âÕπ„π™àÕß∑âÕß ‡ªìπμâπ
°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥À≈—ߺà“μ—¥§◊Õ°“√ °—¥°—ÈπÀ√◊Õ¬—∫¬—Èß°“√ àß —≠≠“≥§«“¡ª«¥ ¥â«¬°≈‰°μà“ßÊ ¥—ßπ—Èπ
°“√‡¢â“„®∂÷ß°≈‰°°“√ àß —≠≠“≥§«“¡ª«¥®–∑”„À⇢Ⓞ®∂÷ß°≈‰°°“√ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï¢Õ߬“·°âª«¥‰¥â¥’¢÷Èπ
º≈‡ ’¬∑’ˇ°‘¥®“°§«“¡ª«¥
‡¡◊ËÕ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ‰¥â√—∫Õ—πμ√“¬®“°°“√ºà“μ—¥∑”„À⇰‘¥§«“¡ª«¥¢÷Èπ √–∫∫μà“ßÊ „π√à“ß°“¬®–¡’ªØ‘°‘√‘¬“
μÕ∫ πÕßμàÕ§«“¡ª«¥À≈“¬√–∫∫ ‡™àπ √–∫∫À“¬„® √–∫∫À—«„®·≈–À≈Õ¥‡≈◊Õ¥ √–∫∫μàÕ¡‰√â∑àÕ ·≈–√–∫∫
∑“߇¥‘πÕ“À“√ ‡ªìπμâπ (μ“√“ß∑’Ë 5)
- 25. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***18
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
μ“√“ß∑’Ë 5: °“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß∑“ß √’√«‘∑¬“∑’ˇ°‘¥®“°§«“¡ª«¥
Õ«—¬«–
√–∫∫∑“߇¥‘πÀ“¬„®:
°≈â“¡‡π◊ÈÕμ÷ßμ—« ≈¥°“√¢¬“¬¢Õߪե (compliance)
√–∫∫À—«„®-À≈Õ¥‡≈◊Õ¥:
À—«„®∑”ß“π¡“°¢÷Èπ ®“°°“√°√–μÿâπ°“√À≈—Ëß
catecholamine ·≈– angiotensin II
√–∫∫μàÕ¡‰√â∑àÕ:
‡æ‘Ë¡°“√À≈—ËߌÕ√å‚¡π
ë Adrenocorticotropin
ë Cortisol
ë Glucagon
ë Epinephrine
ë Aldosterone
ë Antidiuretic
ë Catecholamine
ë Angiotension II
≈¥°“√À≈—Ëß ŒÕ√å‚¡π
ë Insulin
ë Testosterone
√–∫∫¬àÕ¬Õ“À“√
√–∫∫∑“߇¥‘πªí “«–
‡æ‘Ë¡ sphincter tone, ≈¥ smooth muscle tone
√–∫∫°“√·¢Áßμ—«¢Õ߇≈◊Õ¥
‡°≈Á¥‡≈◊Õ¥∑”ß“π¡“°¢÷Èπ °√–μÿâπ¢∫«π°“√·¢Áßμ—«¢Õ߇≈◊Õ¥
≈¥¢∫«π°“√≈–≈“¬≈‘Ë¡‡≈◊Õ¥ (fibrinolysis)
√–∫∫¿Ÿ¡‘§ÿâ¡°—π
‡¡Á¥‡≈◊Õ¥¢“«‡æ‘Ë¡¢÷Èπ ·μà lymphocyte ≈¥≈ß
≈¥¢∫«π°“√ √â“߇¡Á¥‡≈◊Õ¥ killer T-cell, cytotoxicity ≈¥≈ß
¥â“π®‘μ„®
Õ“°“√∑“ߧ≈‘π‘°
ë ÕÕ°´‘‡®π„π‡≈◊Õ¥μË”
ë §“√å∫Õπ‰¥ÕÕ°‰´¥å„π‡≈◊Õ¥ Ÿß
ë ∂ÿß≈¡·ø∫
ë ªÕ¥Õ—°‡ ∫
ë Ventilation-perfusion mismatch
ë À—«„®‡μâπ‰¡à‡ªìπ®—ßÀ«–
ë ‡®Á∫Àπâ“Õ° ¡’¿“«–À—«„®¢“¥‡≈◊Õ¥
ë À—«„®«“¬
ë °“√ ≈“¬‚ª√μ’π (protein catabolism)
ë °“√ ≈“¬‰¢¡—π (Lipolysis)
ë À—«„®«“¬ (Congestive heart failure)
ë πÈ”μ“≈„π‡≈◊Õ¥ Ÿß
ë πÈ”μ“≈„π‡≈◊Õ¥ Ÿß
ë Salt-water retention
ë À—«„®∫’∫μ—«¡“°¢÷Èπ
ë À—«„®‡μâπ‡√Á«
ë Salt-water retention
ë À≈Õ¥‡≈◊Õ¥À¥μ—«
ë πÈ”μ“≈„π‡≈◊Õ¥ Ÿß
ë ≈¥°“√ √â“ß‚ª√μ’π
ë ≈”‰ ⇧≈◊ËÕπ‰À«≈¥≈ß
ë ªí “«–§—Ëß (urinary retention)
ë ‡æ‘Ë¡ thromboembolic phenomena
ë ≈¥¿Ÿ¡‘§ÿâ¡°—π¢Õß√à“ß°“¬
ë °—ß«≈ Àßÿ¥Àß‘¥·≈–‰¡à ∫“¬„®
- 26. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 19
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
¿“§ºπ«° 2: Pain Pathways
1. °“√·ª≈ß —≠≠“≥§«“¡ª«¥(transduction) ·≈–
°“√ àß —≠≠“≥§«“¡ª«¥ (transmission)
§◊Õ ‡¡◊ËÕ¡’°“√∑”≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕÀ√◊Õ°“√ºà“μ—¥ ®–°√–μÿâπ
nociceptor ´÷Ë߇ªìπª≈“¬ª√– “∑¢Õ߇´≈≈åª√– “∑√—∫ —≠≠“≥
§«“¡ª«¥μ—«·√° (primary afferent neuron) —≠≠“≥§«“¡ª«¥
®–∂Ÿ° à߉ªμ“¡ small myelinated A-delta fibers ·≈– unmyelinated
C-fibers ‡¢â“ Ÿà primary afferent neuron „π dorsal root ganglion
(DRG) ´÷Ëß®– àß —≠≠“≥§«“¡ª«¥μàÕ‰ª¬—ß secondary neuron ∑’Ë
∫√‘‡«≥ dorsal horn ¢Õߪ√– “∑‰¢ —πÀ≈—ß ‡æ◊ËÕ àߢ÷Èπ‰ª Ÿà√–∫∫
ª√– “∑ à«π∫𠇙àπ thalamus ·≈– cerebral cortex (√Ÿª∑’Ë 2)
°“√ àß°√–· ª√– “∑®–„™â neurotransmitters ∑’Ë ”§—≠
‰¥â·°à prostaglandin E2 (PG E2) ·≈– substance P ∑’Ë peripheral
nociceptor ·≈– glutamate ∑’Ë dorsal horn ¢Õ߉¢ —πÀ≈—ß
2. °“√ª√—∫‡ª≈’ˬπ —≠≠“≥§«“¡ª«¥ (modulation) ∑’Ë
dorsal horn ¢Õ߉¢ —πÀ≈—ߪ√–°Õ∫¥â«¬
2.1 °“√§«∫§ÿ¡‚¥¬‡´≈≈åª√– “∑¿“¬„π dorsal horn
¢Õ߉¢ —πÀ≈—ß (endogenous pain modulation) ºà“π
∑“ß neurotransmitters ‡™àπ endogenous opioids
·≈– calcium
2.2 °“√§«∫§ÿ¡®“°ª√– “∑ à«π∫π (descending modu-
latory system) ‡™àπ thalamus ·≈– cerebral cortex
´÷Ë߬—∫¬—Èß°“√∑”ß“π¢Õ߇´≈≈åª√– “∑¿“¬„π dorsal
horn ºà“π∑“ß neurotransmitters ™π‘¥μà“ßÊ ‰¥â·°à
serotonin, dopamine, norepinephrine ·≈– opioids
3. °“√√—∫√Ÿâ§«“¡ª«¥ (perception) ‡ªìπ°√–∫«π°“√
ÿ¥∑⓬∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ„π ¡Õß∑”„Àâ√—∫√Ÿâ∂÷ߧ«“¡ª«¥·≈–√Ÿâ ÷°‰¡àæ÷ßæÕ„®
°“√π” —≠≠“≥§«“¡ª«¥
√Ÿª∑’Ë 2: °“√π” —≠≠“≥
§«“¡ª«¥
Cerebral cortex
Thalamus
Spinal tracts
Dorsal horn
Peripheral nerve
Pain source
- 27. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***20
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
¿“§ºπ«° 3: Pain Assessment
‡§√◊ËÕß¡◊Õ ”À√—∫ª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥ (√Ÿª∑’Ë 3)
Numerical Rating Scale (NRS) ‡ªìπ‡§√◊ËÕß¡◊Õ∑’Ëπ‘¬¡„™â„π∑“ߧ≈‘π‘°‡æ√“– –¥«° „À⺟âªÉ«¬∫Õ°
§–·π𧫓¡ª«¥‡ªìπμ—«‡≈¢ ‚¥¬ 0 §–·ππÀ¡“¬∂÷߉¡àª«¥ 1-9 §–·ππÀ¡“¬∂÷ߪ«¥¡“°¢÷Èπμ“¡≈”¥—∫ ·≈–
10 §–·ππÀ¡“¬∂÷ߪ«¥¡“°∑’Ë ÿ¥‡∑à“∑’Ë®–§‘¥‰¥â
Verbal Rating Scale (VRS) „™â ”À√—∫ºŸâªÉ«¬∑’ˉ¡à “¡“√∂∫Õ°√–¥—∫§«“¡ª«¥‡ªìπμ—«‡≈¢‰¥â ‚¥¬
Õ“®·∫àßÕÕ°‡ªìπ 5 √–¥—∫§◊Õ ‰¡àª«¥, ª«¥πâÕ¬, ª«¥ª“π°≈“ß, ª«¥¡“° ·≈– ª«¥¡“°∑’Ë ÿ¥‡∑à“∑’Ë®–§‘¥‰¥â
Visual Analog Scale (VAS) „™â‰¡â∫√√∑—¥À√◊Õ‡ âπμ√ß∑’Ë¡’§«“¡¬“« 10 ´¡. ‚¥¬‡√‘Ë¡®“° 0 ´¡.
À¡“¬∂÷߉¡àª«¥ ∂÷ß 10 ´¡. À¡“¬∂÷ߪ«¥¡“°∑’Ë ÿ¥‡∑à“∑’Ë®–§‘¥‰¥â ‚¥¬„À⺟âªÉ«¬°“°∫“∑ (X) ∫π‡ âπμ√ß μ“¡
√–¥—∫§«“¡ª«¥®√‘ߢÕߺŸâªÉ«¬ ∑—Èßπ’È ‡ âπμ√ßμâÕ߉¡à¡’μ—«Àπ—ß ◊ÕÀ√◊Õμ—«‡≈¢„¥Ê °”°—∫ ¬°‡«âπ∑’˪≈“¬∑—Èß Õß
¢â“߇∑à“π—Èπ
Face pain scale „™â√Ÿª· ¥ß§«“¡√Ÿâ ÷°∑“ß„∫Àπâ“ ‡À¡“– ”À√—∫‡¥Á°Õ“¬ÿ 5-8 ªï À√◊ÕºŸâªÉ«¬∑’ˉ¡à
“¡“√∂∫Õ°§«“¡ª«¥‡ªìπμ—«‡≈¢ ·μà “¡“√∂™’È∑’Ë„∫ÀπⓇæ◊ËÕ∫Õ°√–¥—∫§«“¡ª«¥¢Õßμπ‡Õ߉¥â
§”·π–π”:
ë „Àâ„™â§Ì“«à“ 燮Á∫é À√◊Õ骫¥é μ“¡§«“¡‡À¡“– ¡·°àºŸâªÉ«¬‡¥Á°·μà≈–§π
ë °“√„À⧖·ππ‰¡à„™à¥Ÿ≈—°…≥– ’Àπâ“¢Õ߇¥Á°‡∑’¬∫°—∫„∫Àπâ“„π√Ÿª ·μà„À⺟âªÉ«¬™’È√ŸªÀπâ“∑’Ë· ¥ß√–¥—∫
§«“¡ª«¥¢Õßμπ‡Õß „À⧖·ππμ“¡√ŸªÀπâ“∑’ˇ≈◊Õ° 0, 2, 4, 6, 8, 10 μ“¡≈Ì“¥—∫
ë μ—«Õ¬à“ß°“√ Õ𠇙àπ ç√ŸªÀπâ“μàÕ‰ªπ’È®–· ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“¡’§«“¡ª«¥¡“°‡∑à“‰√ √Ÿª´â“¬ ÿ¥· ¥ß«à“
‰¡àª«¥‡≈¬ √ŸªÀπâ“∂—¥¡“· ¥ß«à“ª«¥¡“°¢÷Èπ¡“°¢÷Èπ (™’È√ŸªÀπâ“®“°´â“¬¡“¢«“) ®π∂÷ß√Ÿª¢«“ ÿ¥
· ¥ß«à“ª«¥¡“°Ê „ÀâÀπŸ™’È√ŸªÀπâ“∑’Ë· ¥ß«à“ μÕππ’ÈÀπŸª«¥¡“°·§à‰Àπé
‡§√◊ËÕß¡◊Õª√–‡¡‘π√–¥—∫§«“¡ª«¥Õ◊ËπÊ ‰¥â·°à
Newborn & Infant Pain Scale (NIPS) ”À√—∫‡¥Á° 0-1 ªï (μ“√“ß∑’Ë 6) §–·ππ∑’Ë¡“°°«à“ > 4
À¡“¬∂÷ß¡’§«“¡ª«¥ μâÕß„À⬓
The FLACC Behavioral Pain Scale (μ“√“ß∑’Ë 7) “¡“√∂„™â∫Õ°√–¥—∫§«“¡ª«¥¢ÕߺŸâªÉ«¬∑’ˉ¡à
“¡“√∂∫Õ°‡ªìπ§–·π𪫥¥â«¬μπ‡Õ߉¥â ª√–°Õ∫¥â«¬ 5 à«π ‰¥â·°à °“√ª√–‡¡‘π°“√· ¥ßÕÕ°∑“ß„∫Àπâ“
°“√¢¬—∫¢Õߢ“ °“√‡§≈◊ËÕπ‰À« °“√√âÕ߉Àâ ·≈–°“√μÕ∫ πÕßμàÕ°“√ª≈Õ∫‚¬π ´÷Ëß·μà≈– à«π ¡’§–·ππ 0-2
√«¡∑—ÈßÀ¡¥ 10 §–·ππ
- 28. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 21
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
μ“√“ß∑’Ë 7: The FLACC Behavioral Pain Scale
Categories Definition Scoring
’Àπâ“ (Face) ‡©¬ ‰¡à¬‘È¡ 0
Àπâ“쓇∫– À√◊Õ¢¡«¥§‘È« ∂Õ¬Àπ’ ‰¡à π„® ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‡ªìπ∫“ߧ√—Èß 1
§“ß —Ëπ °—¥øíπ·πà𠇪ìπ∫àÕ¬Ê À√◊Õμ≈Õ¥‡«≈“ 2
¢“ (Legs) Õ¬Ÿà„π∑à“ª°μ‘ À√◊Õ∑à“ ∫“¬Ê 0
Õ¬Ÿà„π∑à“‰¡à ∫“¬ °√– —∫°√– à“¬ ‡°√Áß 1
‡μ–À√◊ÕßÕ¢“¢÷Èπ 2
°“√‡§≈◊ËÕπ‰À« πÕπ‡ß’¬∫Ê ∑à“ª°μ‘ ‡§≈◊ËÕπ‰À« ∫“¬Ê 0
(Activity) ∫‘¥μ—«‰ª¡“ ·ÕàπÀπâ“·ÕàπÀ≈—ß ‡°√Áß 1
μ—«ßÕ ‡°√Áß®πμ—«·¢Áß À√◊Õ —Ëπ°√–μÿ° 2
√âÕ߉Àâ (Cry) ‰¡à√âÕß (μ◊ËπÀ√◊ÕÀ≈—∫°Á‰¥â) 0
§√“ߌ◊ÕÊ À√◊Õ§√“߇∫“Ê ∫àπ‡ªìπ∫“ߧ√—Èß 1
√âÕ߉Àâμ≈Õ¥ À«’¥√âÕß –Õ÷° –Õ◊Èπ ∫àπ∫àÕ¬Ê 2
°“√μÕ∫ πÕßμàÕ ‡™◊ËÕøíߥ’ ∫“¬Ê 0
°“√ª≈Õ∫‚¬π “¡“√∂ª≈Õ∫‚¬π¥â«¬°“√ —¡º— ‚Õ∫°Õ¥ 查§ÿ¬¥â«¬ 1
(Consolability) ‡æ◊ËÕ¥÷ߥŸ¥§«“¡ π„®‡ªìπ√–¬–Ê
¬“°∑’Ë®–ª≈Õ∫‚¬πÀ√◊Õ∑”„Àâ ∫“¬ 2
μ“√“ß∑’Ë 6: Newborn & Infant Pain Scale (NIPS)
μ—«™’È«—¥ 0 1 2
’Àπâ“ - ‡©¬Ê ∫“¬ - · ¬– ª“°‡∫– ®¡Ÿ°¬àπ §‘È«¬àπ ªî¥μ“·πàπ
√âÕ߉Àâ - ‰¡à√âÕß - √âÕߧ√“ß - °√’¥√âÕß
°“√À“¬„® - À“¬„® ¡Ë”‡ ¡Õ - À“¬„®‡√Á«¢÷ÈπÀ√◊Õ™â“≈ß À√◊Õ°≈—ÈπÀ“¬„®
·¢π - «“ß ∫“¬Ê - ßÕ
¢“ - «“ß ∫“¬Ê - ßÕ / ‡À¬’¬¥
√–¥—∫°“√μ◊Ëπ - À≈—∫ / μ◊Ëπ - °√– —∫°√– à“¬ «ÿà𫓬
The CHEOPS Behavioral Pain Scale (μ“√“ß∑’Ë 8) ‡À¡“– ”À√—∫‡¥Á°Õ“¬ÿ 1-6 ªï∑’ˉ¡à “¡“√∂
∫Õ°√–¥—∫§«“¡ª«¥¥â«¬μπ‡Õ߉¥â ‡§√◊ËÕß¡◊Õ¡’§–·ππ√«¡μ—Èß·μà 4-13
- 29. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***22
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
μ“√“ß∑’Ë 8: The CHEOPS Behavioral Pain Scale
æƒμ‘°√√¡™’È«—¥ 0 1 2 3
√âÕ߉Àâ - - ‰¡à√âÕß - §√“ß, √âÕ߉Àâ - À«’¥√âÕß
°“√‡ª≈à߇ ’¬ß - 查 πÿ°√à“‡√‘ß - ∫àπÕ◊ËπÊ ‡™àπ À‘« - ∫à𪫥 + ∫àπÕ◊ËπÊ
查∑“ß∫«° À“·¡à
À√◊Õ‰¡à查
’Àπâ“ - ¬‘È¡ - ‡©¬ - ‡∫â -
∑à“∑“ߢÕß≈”μ—« - - ∏√√¡¥“ ∫“¬Ê - ¥‘Èπ‰ª¡“/‡°√Áß/μ—«ßÕ·¢Áß/ -
—Ëπ/¬◊π/¥‘Èπ®π∂Ÿ°®—∫μ√÷߉«â
°“√ —¡º— ·º≈ - - ‰¡à —¡º— - ‡Õ◊ÈÕ¡¡◊Õ¡“∑’Ë·º≈/·μ–·º≈ -
‡∫“Ê/μ–ª∫·º≈/ ‡Õ◊ÈÕ¡¡◊Õ¡“
®πμâÕß®—∫¡◊ÕÀ√◊Õ·¢π‰«â/
‡°√Áß·¢π‰¡à„Àâ∂Ÿ°·º≈
¢“ - - ∑à“ ∫“¬ - ∫‘¥μ—«‰ª¡“/‡μ–/¥÷ߢ“Àπ’/ -
‡°√Áß/¬◊π/¥‘Èπ®π∂Ÿ°®—∫À√◊Õ
μ√÷߉«â/‡°√Á߉¡à‡§≈◊ËÕπ‰À«
μ“√“ß∑’Ë 9: °“√ª√–‡¡‘𧫓¡ª«¥®“°°“√ —߇°μæƒμ‘°√√¡¢ÕߺŸâªÉ«¬(BehavioralPain Assessment Scale) ”À√—∫
ºŸâªÉ«¬∑’ˉ¡à “¡“√∂∫Õ°√–¥—∫§«“¡ª«¥‰¥â¥â«¬μπ‡Õß „™â°“√ —߇°μ∑“ߧ≈‘π‘° „À⇪ìπ§–·ππ 0-10
Categories 0 1 2
’Àπâ“ ’Àπ⓺àÕπ§≈“¬ Àπâ“π‘Ë«§‘È«¢¡«¥ Àπâ“π‘Ë«§‘È«¢¡«¥μ≈Õ¥‡«≈“
(Face) Àπ⓬Ÿà¬’Ë °—¥øíπ·πàπ
§«“¡°√–«π°√–«“¬ ‡ß’¬∫ ºàÕπ§≈“¬ °√–«π°√–«“¬ °√–«π°√–«“¬μ≈Õ¥‡«≈“
(Restlessness) ‡§≈◊ËÕπ‰À«ª°μ‘ °√– —∫°√– à“¬‡ªìπ∫“ߧ√—Èß ‡§≈◊ËÕπ‰À«·¢π¢“·≈–»’√…–
§«“¡μ÷ßμ—«¢Õß §«“¡μ÷ßμ—«¢Õß ‡æ‘Ë¡§«“¡μ÷ßμ—«¢Õß°≈â“¡‡π◊ÈÕ ‡°√Áß °≈â“¡‡π◊ÈÕ·¢Áß
°≈â“¡‡π◊ÈÕ* °≈â“¡‡π◊ÈÕª°μ‘ ßÕπ‘È«¡◊Õ π‘È«‡∑â“
(Muscle tone) ºàÕπ§≈“¬
°“√ à߇ ’¬ß** ‰¡à à߇ ’¬ßº‘¥ª°μ‘ √âÕߧ√«≠§√“߇ªìπ∫“ߧ√—Èß √âÕߧ√«≠§√“ß μ≈Õ¥‡«≈“
(Vocalization)
°“√ª≈Õ∫‚¬π ∫“¬„® ºàÕπ§≈“¬‚¥¬°“√ —¡º— ‰¡à “¡“√∂ºàÕπ§≈“¬‡≈¬
(Consolability) ºàÕπ§≈“¬ ·≈–查§ÿ¬¥÷ߧ«“¡ π„®‰ª ‚¥¬°“√ —¡º— ·≈–查§ÿ¬
®“°§«“¡ª«¥‰¥â
* °“√ª√–‡¡‘𧫓¡μ÷ßμ—«¢Õß°≈â“¡‡π◊ÈÕ„πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’ªí≠À“‰¢ —πÀ≈—ß „Àâ∑”‡Àπ◊Õ√–¥—∫∑’Ë¡’°“√∫“¥‡®Á∫ ª√–‡¡‘πºŸâªÉ«¬Õ—¡æ“μ§√÷Ëß´’°
¥â“π∑’ˉ¡à‡ªìπ‚√§
** ‰¡à “¡“√∂ª√–‡¡‘π°“√ à߇ ’¬ß„πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’°“√™à«¬À“¬„®
- 30. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 23
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
Behavioral Pain Assessment Scale (μ“√“ß∑’Ë 9) ‡ªìπ‡§√◊ËÕß¡◊Õª√–‡¡‘𧫓¡ª«¥ ”À√—∫ºŸâªÉ«¬
∑’ˉ¡à “¡“√∂ ◊ËÕ “√¥â«¬μ—«‡Õ߉¥â „πÀÕºŸâªÉ«¬«‘°ƒμ À√◊ÕºŸâªÉ«¬∑’Ë√–¥—∫§«“¡√Ÿâ ÷°μ—«πâÕ¬≈ß ‚¥¬„™â°“√ª√–‡¡‘π
®“°°“√ —߇°μæƒμ‘°√√¡·≈–°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ߢÕß —≠≠“≥™’懪ìπ√“¬Ê ‰ª
—߇°μæƒμ‘°√√¡¢ÕߺŸâªÉ«¬·≈â«„À⧖·ππ„π·μà≈–™àÕß √«¡‡ªìπº≈√«¡
0 = ‰¡à¡’À≈—°∞“π«à“ª«¥ 1-3 = ª«¥πâÕ¬ 4-5 = ª«¥ª“π°≈“ß 6 ¢÷Èπ‰ª = ª«¥√ÿπ·√ß
∂â“ “¡“√∂„À⺟âªÉ«¬ª√–‡¡‘𧫓¡ª«¥¥â«¬μπ‡Õ߉¥â®–¥’∑’Ë ÿ¥ °“√ª√–‡¡‘ππ’È„™â°—∫°√≥’∑’˺ŸâªÉ«¬ª√–‡¡‘π
§«“¡ª«¥¥â«¬μπ‡Õ߉¡à‰¥â ‚¥¬¥—¥·ª≈ß®“° FLACC scale “¡“√∂„™â∑—Èß„π‡¥Á°·≈–ºŸâ„À≠à ºŸâ„°≈♑¥∑’Ë
§ÿâπ‡§¬°—∫ºŸâªÉ«¬Õ“®™à«¬„π°“√ª√–‡¡‘π‰¥â¥’ °√≥’∑’Ë ß —¬«à“ª«¥®√‘ßÀ√◊Õ‰¡à °“√„À⬓·°âª«¥Õ“®™à«¬∑—Èß°“√
«‘π‘®©—¬·≈–°“√√—°…“§«“¡ª«¥‰¥â
¿“§ºπ«° 4: Multimodal Analgesia
μ“√“ß∑’Ë 10: ¬“∑’Ë “¡“√∂‡≈◊Õ°„™â„π multimodal analgesia
¬“ °≈‰°°“√ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï·°âª«¥
Paracetamol ë °√–μÿâπ CB-1 receptor „π√–∫∫ª√– “∑ à«π°≈“ß
ë ≈¥°“√ √â“ß prostaglandin E2 ‚¥¬√∫°«π peroxidase activity
¢Õß cyclooxygenase 2 (COX-2) „π√–∫∫ª√– “∑ à«π°≈“ß
NSAIDs ·≈– COX-2 inhibitors ë ≈¥°“√ √â“ß prostaglandin E2 ‚¥¬¬—∫¬—Èß°“√∑”ß“π¢Õß COX-2
(coxibs) „π∫√‘‡«≥∑’Ë¡’°“√Õ—°‡ ∫·≈–„π√–∫∫ª√– “∑ à«π°≈“ß
Opioids: ë °√–μÿâπ μ receptor ¡’º≈°¥°“√ àß —≠≠“≥§«“¡ª«¥∑ÿ°√–¥—∫
°≈ÿà¡ weak opioids ‡™àπ
tramadol ·≈– codeine
°≈ÿà¡ strong opioids ‡™àπ
morphine pethidine
(meperidine) ·≈– fentanyl
Gabapentin, Pregabalin* ë ªî¥°—Èπ α2δ1 calcium channel ∑’Ë nociceptive fiber „π spinal
cord
* ‰¡à·π–π”„Àâ„™â„π acute postoperative pain ∑—Ë«‰ª
Local anesthetics ë ªî¥°—Èπ sodium channel „π«‘∂’ª√– “∑√—∫§«“¡ª«¥ „πμ”·Àπàß∑’Ë
∫√‘À“√¬“
- 31. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***24
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
μ—«Õ¬à“ߢÕß°“√‡≈◊Õ°„™â¬“·°âª«¥√à«¡°—πμ“¡√–¥—∫§«“¡√ÿπ·√ß ‰¥â·°à
ª«¥√–¥—∫πâÕ¬ ‡™àπ breast mass excision ·≈– diagnostic laparoscopy ‡ªìπμâπ
ë Paracetamol 1,000 ¡°. «—π≈– 4 §√—Èß ·∫∫ around the clock 1-3 «—π ®÷߇ª≈’ˬπ‡ªìπ p.r.n.
ë Õ“®æ‘®“√≥“„Àâ NSAIDs À√◊Õ coxib 1 ™π‘¥ (∂Ⓣ¡à¡’¢âÕÀâ“¡) ·∫∫ around the clock √à«¡¥â«¬
1-3 «—π
ë ∂⓺ŸâªÉ«¬„™â NSAIDs À√◊Õ coxib ‰¡à‰¥â æ‘®“√≥“„™â opioid 1 ™π‘¥‡ªìπ¬“À≈—°·∫∫ around the
clock ·≈– „™â opioid ™π‘¥‡¥’¬«°—π‡ªìπ rescue analgesic ‚¥¬Õ“®‡≈◊Õ°„™â weak opioid À√◊Õ low dose
strong opioid
ª«¥√–¥—∫ª“π°≈“ß ‡™àπ hysterectomy ·≈– jaw surgery ‡ªìπμâπ
ë Paracetamol 1,000 ¡°. «—π≈– 4 §√—Èß ·∫∫ around the clock 3 «—π ®÷߇ª≈’ˬπ‡ªìπ p.r.n.
ë „Àâ opioid 1 ™π‘¥ ·∫∫ around the clock ‚¥¬Õ“®‡≈◊Õ° weak À√◊Õ low dose strong opioid
‡ªìπ¬“À≈—° ·≈–„™â strong opioid ™π‘¥‡¥’¬«°—π‡ªìπ rescue analgesic
ë Õ“®æ‘®“√≥“„Àâ NSAIDs À√◊Õ coxib 1 ™π‘¥ (∂Ⓣ¡à¡’¢âÕÀâ“¡) √à«¡¥â«¬ 3 «—π
ª«¥√–¥—∫√ÿπ·√ß ‡™àπ thoracotomy, upper abdominal surgery, aortic surgery, knee replacement
‡ªìπμâπ
ë Paracetamol 1,000 ¡°. «—π≈– 4 §√—Èß ·∫∫ around the clock 3-5 «—π ®÷߇ª≈’ˬπ‡ªìπ p.r.n.
ë Opioid 1 ™π‘¥ ‡ªìπ¬“À≈—°‚¥¬„Àâ strong opioid ·∫∫ around the clock ·≈–„™â opioid ™π‘¥
‡¥’¬«°—π‡ªìπ rescue analgesic
ë Õ“®æ‘®“√≥“„Àâ NSAIDs À√◊Õ coxibs 1 ™π‘¥ (∂Ⓣ¡à¡’¢âÕÀâ“¡) √à«¡¥â«¬ 3-5 «—π
∑—Èßπ’È ‡¡◊ËÕ„¥∑’ˇ√‘Ë¡√—∫ª√–∑“π‰¥â „Àâæ‘®“√≥“‡√‘Ë¡¬“™π‘¥√—∫ª√–∑“π„Àâ‡√Á«∑’Ë ÿ¥ ‡æ◊ËÕ§àÕ¬Ê ≈¥À√◊Õ
‡≈‘°¬“∑’Ë„Àâ∑“ß parenteral
- 32. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 25
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
¿“§ºπ«° 5: Patient-Controlled Analgesia
°“√μ—Èß§à“ PCA (μ“√“ß∑’Ë 2) ‰¥â·°à °“√μ—Èß§à“™π‘¥¢Õ߬“·°âª«¥ background infusion, bolus dose,
lockout interval
™π‘¥¢Õß opioid24,25
π‘¬¡„™â μ-agonist ´÷Ëß¡’ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥‡∑à“°—π∑’Ë equianalgesic doses ‰¡àπ‘¬¡„™â agonist-antagonists
·≈– partial agonist ‡π◊ËÕß®“°¡’ ceiling effect §◊Õƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥‰¡à‡æ‘Ë¡¢÷Èπ·¡â‡æ‘Ë¡¢π“¥¬“
Morphine ‡ªìπ¬“∑’Ëπ‘¬¡„™â¡“°∑’Ë ÿ¥ ‡π◊ËÕß®“°¡’ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥π“π ∂Ÿ° ≈“¬‰¥â morphine-6-glucuro-
nide (M6G) ·≈–¢—∫ÕÕ°∑“ß‰μ ´÷Ëß M6G π’È¡’ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥ ∑”„Àâßà«ß´÷¡·≈–°¥°“√À“¬„®‰¥â ¥—ßπ—Èπ§«√
√–¡—¥√–«—ß °“√„™â morphine „πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’¿“«–‰μ«“¬ (serum creatinine ¡“°°«à“ 2 ¡°./¡≈.)
Fentanyl ‰¡à¡’ active metabolites ‡À¡“–°—∫ºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’¿“«–‰μ«“¬ ·≈– histamine release πâÕ¬
‡À¡“–°—∫ºŸâªÉ«¬∑’ˉ«μàÕ histamine ‡™àπ ºŸâªÉ«¬ÀÕ∫À◊¥ À√◊ÕºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’º≈¢â“߇§’¬ß®“° morphine ¡“° ·¡â
fentanyl ¡’ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥ —Èπ·μஓ°º≈°“√»÷°…“æ∫«à“¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ„π°“√√–ß—∫ª«¥À≈—ߺà“μ—¥‰¡àμà“ß®“°
morphine
Pethidine π—Èπ ≈“¬‰¥â norpethidine ´÷Ë߉¡à¡’ƒ∑∏‘Ï·°âª«¥ ·μà‡¡◊ËÕ – ¡¡“°®–∑”„À⇰‘¥Õ“°“√°√–«π
°√–«“¬®π∂÷ß™—°‰¥â ®÷߉¡à§«√„Àâ pethidine ¡“°°«à“ 10 ¡°./°°./«—π ·≈–‰¡à§«√„Àâπ“π‡°‘π 3 «—π À√◊Õ‰¡à
§«√‡°‘π 700 ¡°. „π 1 «—π ·≈–‡ªìπ¢âÕÀâ“¡„™â„πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’ª√–«—μ‘™—° ‰μ«“¬ ·≈–ºŸâ∑’ˉ¥â√—∫¬“ monoamine
oxidase inhibitors ‡π◊ËÕß®“°Õ“®∑”„À⇰‘¥ malignant hyperpyrexia syndrome
Tramadol ®—∫°—∫ μ-receptor πâÕ¬°«à“ morphine ª√–¡“≥ 6,000 ‡∑à“ ·μà mono-o-desmethyl ´÷Ëß
‡ªìπ metabolite ¢Õß tramadol ®–®—∫°—∫ opiate receptor ‰¥â¥’°«à“ tramadaol ´÷Ë߇™◊ËÕ«à“‡ªìπ “√∑’Ë¡’ƒ∑∏‘Ï
√–ß—∫ª«¥¥’°«à“ ¢≥–‡¥’¬«°—π tramadol ¬—ß¡’ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫°“√ reuptake ¢Õß norepinephine ·≈– serotonin
∑’Ë√–∫∫ª√– “∑ à«π°≈“ß ´÷Ë߇ªìπ°“√ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥Õ’°∑“ßÀπ÷Ëߥ⫬ tramadol ¡’ƒ∑∏‘Ϫ√–¡“≥ 1 „π 10
∂÷ß 1 „π 6 ¢Õß morphine
Background (continuous) infusion
À¡“¬∂÷ß¢π“¥¬“∑’Ë°”Àπ¥„Àâª≈àÕ¬Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ‚¥¬∑—Ë«‰ª ‰¡à·π–π”„Àâμ—Èß background infusion
μ—Èß·μà·√°„πºŸâªÉ«¬À≈—ߺà“μ—¥ ‡π◊ËÕß®“°º≈°“√»÷°…“ à«π„À≠àæ∫«à“ °“√„Àâ background infusion ‰¡à‰¥â
√–ß—∫ª«¥À√◊Õ∑”„À⺟âªÉ«¬À≈—∫‰¥â¥’¢÷Èπ ‚¥¬ºŸâªÉ«¬¬—ßμâÕß°“√¬“„πª√‘¡“≥∑’ˉ¡àμà“ß®“°∑’ˉ¡à‰¥â„Àâ background
infusion ·μà‡æ‘Ë¡Õ“°“√¢â“߇§’¬ß §◊Õ Õÿ∫—μ‘°“√≥å¢Õß°“√°¥°“√À“¬„®‡æ‘Ë¡¢÷Èπ §◊Õ ®“°√âÕ¬≈– 0.1-0.8 ‡ªìπ
√âÕ¬≈– 1.1-3.9 ‡¡◊ËÕ¡’°“√„™â background infusion √à«¡¥â«¬
- 33. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ ***26
√“™«‘∑¬“≈—¬«‘ —≠≠’·æ∑¬å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
·μà„πºŸâªÉ«¬∑’ËμâÕß„™â¬“„πª√‘¡“≥¡“° ‡™àπ ºŸâªÉ«¬∑’ˉ¥â√—∫ morphine ¡“π“π°àÕπºà“μ—¥ À√◊Õ„π√“¬∑’Ë
°¥ PCA ∫àÕ¬§√—Èß„π™à«ß 2-4 ™¡. ·√°À≈—ß„™â PCA §«√æ‘®“√≥“μ—Èß background infusion ∑—Èßπ’È ‰¡à§«√
μ—Èߧà“π’È¡“°°«à“√âÕ¬≈– 50 ¢Õߪ√‘¡“≥ opioid ∑’Ë„™â∑—ÈßÀ¡¥ (·ºπ¿Ÿ¡‘∑’Ë 2)
PCA dose (Bolus dose)
À¡“¬∂÷ß¢π“¥¬“∑’˪≈àÕ¬ÕÕ°¡“·μà≈–§√—È߇¡◊ËÕºŸâªÉ«¬°¥ªÿÉ¡ª≈àÕ¬¬“ ¢π“¥¢Õß PCA dose ∑’Ë¥’ μâÕß¡’
¢π“¥¬“πâÕ¬∑’Ë ÿ¥∑’Ë∑”„À⺟âªÉ«¬À“¬ª«¥‰¥â ‡æ◊ËÕ„Àâ¡’Õ“°“√¢â“߇§’¬ßπâÕ¬∑’Ë ÿ¥
§«√ª√—∫¢π“¥„Àâ‡À¡“– ¡°—∫ºŸâªÉ«¬·μà≈–√“¬ ‚¥¬§”π÷ß∂÷ßªí®®—¬Õ◊Ëπ√à«¡¥â«¬ ‡™àπ Õ“¬ÿ ‚√§ª√–®”μ—«
‚¥¬≈¥¢π“¥¬“≈ß„πºŸâ ŸßÕ“¬ÿ ‡ªìπμâπ
Lockout interval
À¡“¬∂÷ß™à«ß‡«≈“∑’ˇ§√◊ËÕß®–‰¡àª≈àÕ¬¬“·¡â¡’°“√°¥´È”ºŸâªÉ«¬®–‰¥â√—∫Õ’°§√—È߇¡◊ËÕºà“π√–¬–‡«≈“∑’Ë°”Àπ¥π’È
∑”„À⺟âªÉ«¬ª≈Õ¥¿—¬®“°°“√‰¥â√—∫¬“∑’Ë¡“°‡°‘π®π‡ªìπÕ—πμ√“¬
Dose limits
À¡“¬∂÷ߪ√‘¡“≥¬“ Ÿß ÿ¥„π√–¬–‡«≈“ 1 ™¡. À√◊Õ 4 ™¡. ∑’Ë°”Àπ¥„Àâ¡’°“√‡μ◊Õπ·æ∑¬å‡æ◊ËÕª√–‡¡‘π
ºŸâªÉ«¬´È”Õ’°§√—Èß ‚¥¬ª°μ‘®–μ—Èߪ√–¡“≥ 10 ¡°. „π‡«≈“ 1 ™¡. À√◊Õ 30 ¡°. „π‡«≈“ 4 ™¡. °“√„À⧫“¡√Ÿâ
‡°’ˬ«°—∫«‘∏’„™â∑’Ë∂Ÿ°μâÕß„Àâ°—∫ºŸâªÉ«¬ ·≈–°“√‡ΩÑ“μ‘¥μ“¡¥Ÿ·≈¢Õ߇®â“Àπâ“∑’ˇªìπ°“√ªÑÕß°—π¿“«–·∑√°´âÕπ‰¥â
¥’°«à“°“√μ—Èߧà“π’È
- 34. *** ¢âÕ·π–π”μà“ßÊ „π·π«∑“ßæ—≤π“°“√√–ß—∫ª«¥π’ȉ¡à„™à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß°“√ªØ‘∫—μ‘ *** 27
¡“§¡°“√»÷°…“‡√◊ËÕߧ«“¡ª«¥·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
¿“§ºπ«° 6: Continuous Peripheral Nerve Blockade
¢âÕ§«√ªØ‘∫—μ‘ ”À√—∫ peripheral nerve block catheter
1. §«√„ à “¬§“ ∑’ˇ âπª√– “∑¥â«¬«‘∏’ª√“»®“°‡™◊ÈÕ ·≈–ªî¥∑—∫¥â«¬·ºàπ„ ª√“»®“°‡™◊ÈÕ‡æ◊ËÕ„Àâ
“¡“√∂μ√«®¥Ÿ§«“¡≈÷° Õ“°“√· ¥ß¢Õß°“√μ‘¥‡™◊ÈÕ‰¥â ·≈–§«√μ√«®¥ŸÕ¬à“ßπâÕ¬«—π≈– 1 §√—Èß
2. §«√∑¥ Õ∫«à“ “¬‰¡à‰¥âÕ¬Ÿà„πÀ≈Õ¥‡≈◊Õ¥ çtest doseé ¥â«¬ 2% lidocaine with epinephrine
1:200,000 ®”π«π 3 ¡≈. (epinephrine = 15 ¡§°.) ·≈â«¥Ÿ°“√μÕ∫ πÕߢÕßÕ—μ√“°“√‡μâπ¢ÕßÀ—«„®
∂â“¡“°¢÷Èπ®“°‡¥‘¡ 10 §√—Èß „π 30-60 «‘π“∑’ ∂◊Õ«à“ “¬Õ¬Ÿà„πÀ≈Õ¥‡≈◊Õ¥
3. ‡Õ“ “¬ÕÕ°‚¥¬„™â«‘∏’ª√“»®“°‡™◊ÈÕ ‡¡◊ËÕ “¡“√∂§«∫§ÿ¡§«“¡ª«¥‰¥â¥â«¬¬“·°âª«¥™π‘¥√—∫ª√–∑“π
4. §«√√–«—ß„π¢≥–∑’ˇՓ “¬ÕÕ°∂⓺ŸâªÉ«¬¡’Õ“°“√ª«¥μ“¡‡ âπª√– “∑·≈–§«√‡ΩÑ“μ‘¥μ“¡Õ’° 24 ™¡.
‡æ◊ËÕ¥ŸÕ“°“√¢Õß nerve injury
5. ¢≥–∑’Ë„À⬓™“‡æ◊ËÕ√–ß—∫ª«¥∑“ß catheter ·¢πÀ√◊Õ¢“π—Èπ®–™“ ¥—ßπ—Èπ§«√‡ΩÑ“√–«—ß°“√∫“¥‡®Á∫μàÕ
‡ âπª√– “∑Õ◊Ëπ®“°∑à“∑“ߢÕߺŸâªÉ«¬ ‡™àπ ulnar nerve ∑’Ë√–¥—∫¢âÕ»Õ°, radial nerve ∑’Ë√–¥—∫ midhumerus
·≈– common peroneal nerve ∑’Ë fibular head §«√¡’À¡ÕπÀ√◊Õºâ“πÿࡪÑÕß°—π°“√°¥‡∫’¬¥À√◊Õ∂Ⓡªìπ·¢π
§«√„ à arm sling √–«—ß„π°√≥’∑’˺ŸâªÉ«¬‰¡à “¡“√∂∫Õ°§«“¡‡®Á∫ª«¥∑’ˇ°‘¥®“° compartment syndrome,
°“√„ à‡ΩóÕ°À√◊Õ‡ΩóÕ°ÕàÕπ∑’Ëæ—π elastic bandage ·πàπ‡°‘π‰ª À√◊Õ‡°‘¥ thermal skin injury ∑’Ë«“ß cold À√◊Õ
warm pad
6. ∂â“„™â stimulating catheter ‰¡à§«√μ—¥ “¬ ‡π◊ËÕß®“°¡’‡ âπ≈«¥¢π“¥‡≈Á°∑’Ëπ”°√–· ‰øøÑ“‰¥âÕ¬Ÿà
¿“¬„πμ≈Õ¥ “¬ °“√μ—¥ “¬Õ“®∑”„À♑Èπ à«π¢Õß≈«¥§â“ßÕ¬Ÿà¿“¬„π√à“ß°“¬‰¥â·≈–∑”„Àâ‡Õ“ “¬ÕÕ°¬“°¢÷Èπ
7. °“√‡ΩÑ“√–«—ß°“√„ à “¬„π°≈ÿࡺŸâªÉ«¬∑’ˉ¥â√—∫¬“ anticoagulant „À⥟·≈‡À¡◊Õπ°—∫ neuraxial catheter
8. ª√‘¡“≥¬“™“·≈–§«“¡‡¢â¡¢âπ¢Õ߬“™“∑’Ë„Àâμ≈Õ¥‡«≈“∑“ß “¬¬—ß¡’§«“¡À≈“°À≈“¬ ‰¡à¡’¢âÕ √ÿª∑’Ë
·πàπÕπ à«π„À≠à¡’√“¬ß“π∑’Ë„™â 0.2% ropivacaine ”À√—∫°“√„À⬓™“μ≈Õ¥‡«≈“ ·μà„πª√–‡∑»‰∑¬¡’
‡©æ“–¬“™“ bupivacaine ·≈– levobupivacaine ´÷Ëß¡’ƒ∑∏‘Ï√–ß—∫ª«¥∑’ˇ∑’¬∫‡∑à“°—∫ 0.2% ropivacaine §◊Õ
§«“¡‡¢â¡¢âπ 0.125% levobupivacaine À√◊Õ bupivacaine ¥—ßπ—Èπ ¢âÕ·π–π”¢Õߪ√‘¡“≥·≈–§«“¡
‡¢â¡¢âπμàÕ‰ªπ’ȇªìπ°“√·π–𔇪ìπ™à«ß§à“§«“¡‡¢â¡¢âπ´÷Ëߧ«√ª√—∫‡ª≈’ˬπμ“¡§«“¡μâÕß°“√¢ÕߺŸâªÉ«¬·μà≈–§π
(μ“√“ß∑’Ë 11)
9. «‘∏’¢Õß°“√„À⬓™“μ≈Õ¥‡«≈“∑“ß “¬ perineural catheter ‰¥â·°à «‘∏’ continuous infusion ·≈–
«‘∏’ patient-controlled regional analgesia (PCRA) ™π‘¥ background infusion √à«¡°—∫ bolus mode
®ÿ¥ª√– ߧå‡æ◊ËÕ°“√√–ß—∫§«“¡ª«¥∑’Ë¥’ ·≈– “¡“√∂¢¬—∫·¢πÀ√◊Õ¢“‰¥â ‡æ‘Ë¡§«“¡æ÷ßæÕ„®¢ÕߺŸâªÉ«¬