Een lezing in het kader van de 'basisopleiding archeologie' over de theorie van de CAI.

1. 4 juni 2013
Centrale Archeologische Inventaris (CAI)

2. Inhoudstafel
4 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed
1 Ontstaan en partners
2 Wat is de CAI?
3 Gebruik van de CAI
4 Toegang tot de CAI
5 Online CAI en geoloket
6 Focus
7 Nieuwe ontwikkelingen
8 Contact
2

3. Ontstaan en partners

4. Samenwerkingsverband Vlaams Gewest en
verschillende partners
• UGent, KULeuven en VUB
• De 5 Vlaamse provincies
• Antwerpen en Gent
• Intergemeentelijke archeologische diensten
• Kempenland Museum in Lommel
4
Onroerend erfgoed: dagelijks beheer CAI
4 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

5. Wat is de CAI?

6. • Inventaris van gekende archeologische
vindplaatsen: het topje van de ijsberg
• De kern van de CAI: relationele databank
gekoppeld aan een GIS-polygonenlaag.
64 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

7. 7
• De data komen voort uit archeologisch
onderzoek (veldkarteringen,
proefsleuvenonderzoek,opgravingen en
controle van werken), literatuurstudie,
archieven, cartografische bronnen,
toevalsvondsten,luchtfotografie, etc…
4 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

8. CAI-data afhankelijk van:
• Soort onderzoek
• Ouder onderzoek: vaak weinig nauwkeurig
• Interessegebied (amateur-)archeologen
• Recente bodemingrepen: verplicht
vooronderzoek
• Afgedekte gebieden vs geërodeerde
gebieden
• Grondgebruik (vb bos vs akker)
• Opgegraven sites (verdwenen)
84 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

9. Resultaat:
• Lappendeken van vele polygonen op een
kaart
• Maar: landschap is continue ruimte waar
de mens woonde, werkte, oorlog voerde,
zijn doden begroef, …
• Al deze aspecten: sterke relatie tot het
landschap
94 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

10. Gebruik van de CAI

11. De inventaris is een instrument ten dienste
van het erfgoedbeheer, d.w.z.:
• Ondersteuning en informatie in functie van
het adviseren van bouwdossiers en
toepassingen van ruimtelijke ordening
• Ondersteuning voor de selectie van
archeologische zones en beschermingen
• Inspiratie bieden voor ruimtelijke
ontwikkelingen
• Wetenschappelijk instrument
114 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

12. Toegang tot de CAI

13. Toegang voor:
• Archeologen, studenten archeologie;
• MER-deskundigen, medewerkers aan MER-rapporten,
milieuadviseurs die werken aan MER-screenings en
MER-ontheffingen, ruimtelijke planners, gemeentelijke
stedenbouwkundige ambtenaren, experts
bedrijventerreinen van provinciale
ontwikkelingsmaatschappijen: ná infodagen archeologie
• Aanvraag tot toegang: Onroerend Erfgoed
• Gebruikersovereenkomst
• Toegang van bepaalde duur (jaarlijks vernieuwbaar)
• Persoonsgebonden account
134 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

14. Online CAI

15. Online
• http://cai.erfgoed.net/cai/index.php
• Om de 3 maanden: update CAI
• Geoloket: door AGIV
154 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

16. 6 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris — © Onroerend Erfgoed 16

17. 6 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris — © Onroerend Erfgoed 17

18. PAGINA 18 — 6 juni 2013 — Hier komt deFooter-titel — © VIOE

19. PAGINA 19 — 6 juni 2013 — Hier komt deFooter-titel — © VIOE

20. 6 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris — © Onroerend Erfgoed 20

21. Focus

22. Focus
• CAI = databank van gekende archeologische
vindplaatsen waarover informatie beschikbaar
is.
224 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

23. Focus
• CAI = fractie van wat er ooit geweest is en is
geen volledige weergave van de
archeologische werkelijkheid.
23
?
4 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

24. Focus
6 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris — © Onroerend Erfgoed
• Onbekend bewaard archeologisch erfgoed is minstens
even belangrijk en moet eveneens in rekening gebracht
worden.
• Volgende paragraaf dient mee opgenomen worden in de
documenten waarvoor de CAI werd geraadpleegd:
“De Centrale Archeologische Inventaris is een inventaris van
tot nog toe gekende archeologische vindplaatsen. Vanwege
het specifieke karakter van het archeologisch erfgoed dat
voor ons verborgen zit in de ondergrond, is het onmogelijk
om enkel op basis van de Centrale Archeologische Inventaris
uitspraken te doen over de aan- of afwezigheid van
archeologische sporen. De aan- of afwezigheid van
archeologische sporen dient met verder onderzoek
vastgesteld te worden.”
24

25. Nieuwe ontwikkelingen

26. Archeologische zones
• N.a.v. het nieuwe onroerenderfgoeddecreet (ontwerp) wordt
een inventaris opgesteld van zgn. ‘archeologische zones’.
• Archeologische zone = zone waar op basis van waarnemingen
en wetenschappelijke argumenten onderbouwd kan worden
dat ze met hoge waarschijnlijkheid archeologische waarde
heeft.
- goede aanwijzing voor aanwezigheid archeologische
site
- goede aanwijzing voor voldoende goede bewaring om
van wetenschappelijk of cultuurhistorisch belang te zijn
= Beperkte fractie van de reële voorraad aan bodemarchief!
264 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

27. Archeologische zones
• Grosso modo: percelen tussen 300m² en 3000m² zullen
voorafgaand aan vergunningsplichtige bodemingrepen (bv.
bouwwerkzaamheden) verplicht aan archeologisch
vooronderzoek onderworpen worden.
maar heel wat uitzonderingen!
• Na vaststelling worden deze zones publiek gemaakt.
274 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed

28. Contact

29. Contact
• CAI@rwo.vlaanderen.be
• Isabelle.Jansen@rwo.vlaanderen.be (Vlaams-Brabant &
Limburg)
• Katrien.Cousserier@rwo.vlaanderen.be (Antwerpen &
Limburg)
• Erwin.Meylemans@rwo.vlaanderen.be (Oost- en West-
Vlaanderen)
294 juni 2013 — Centrale Archeologische Inventaris— © Onroerend Erfgoed