The American Aunt - US Doughboys and Damsels from Luxembourg.

1. Donnerstag, den 15. Dezember 2011 ❖ Nummer 36|2350 DIE WARTE 3
„The American Aunt – US Doughboys & Damsels from Luxembourg“
innehalten
Auswanderung nom 1. Krich werde still
komm in der stille an
komm in die stille
lass los
Dem Fausto Gardini säin neit Buch lass sein
sei im sein
Jeff Baden Luxair, huet hie sech 1984 an den USA
etabléiert an ass an den nächsten zwan- lebe
Am Éischte Weltkrich hunn déi zeg Joer geschäftlech duerch d’ganz liebe
däitsch keeserlech Truppen Welt gereest. lache
1995 huet hien als fräie Korrespon- sei wach
d’vertraglech Neutralitéit vu Lët- dent all Mount e Bäitrag an d’„Luxem-
zebuerg iwwergaangen an hunn sei achtsam
bourg News of America“ geschriwwen,
de Grand-Duché fir den eng Publikatioun, déi zënter 1897 bis öffne dein herz
Duerchmarsch a Frankräich be- haut ëm den Austausch tëscht Amerika spür deinen atem
sat. Och wann d’Land weider- a Lëtzebuerg beméit ass. Am Joer 1997 geniesse
hin och net vun den direkte huet de Fausto Gardini den Internet-Site
träume
Krichshandlunge betraff war, „Luxembourg On My Mind“ (1995-
2005) lancéiert, mam Schwéierpunkt op freue dich
gouf et allerdéngs eng grouss
Hongersnout. d’Amerika-Awanderer vu Lëtzebuerger
Ofstamung. sei eins
Zënter 2006 ass de Fausto Gardini mit dem leben
D
en 21. November 1918 sinn Een- und
heete vun der „American Expedi- Member vun der „Luxembourg Ameri-
can Cultural Society“4 an hien huet bis es wird
tionary Force“ (A.E.F.), ënnert
ewell dräi Publikatiounen iwwer Lëtze- eins
dem Kommando vum Generol John
Joseph Black Jack Pershing (1860- buerg erausginn5: Den engagéierte Lët- sein
1948), duerch d’Stad Lëtzebuerg para- zebuerger Auswanderer an Amerika6 mit dir
déiert, ier franséisch Truppen e puer hält, nieft sengen Aktivitéiten als kultu-
Deeg méi spéit nogezu sinn, iwwer- relle Rees-Guide fir Gruppen aus Lëtze- chantal stieber
deems sech déi däitsch Truppe ganz buerg op de Spure vun de fréien Aus-
prësséiert hannert d’Grenz zréckgezunn wanderer aus dem Grand-Duché, Virlie-
hunn. De Krich war eriwwer mat Mil- him bis deen Ament nach guer net sungen zur Thematik vu Lëtzebuerg an
liounen Doudeger op de Schluechtfel- bekannt war – der „Auswanderungs- allgemenger Geschicht ë.a. och op der Aus – flüchte
der, mee och vill Zivilisten, déi mat well“ vu Lëtzebuerger an der Zäit nom „University of North Florida“ zu Jack-
Éischte Weltkrich: Erauskomm dobäi sonville, wou hie mat senger Fra Marcia selbst auf den Fifth Avenueen
hirem Liewe hate bezuele missen. fällt Sie die Leere an –
ass d’Buch „The American Aunt – US lieft.
Iwwert de grousse Pull ... Doughboys & Damsels from Luxem- (Gottfried Benn: Reisen)
An der éischter Halschecht vum Joer bourg“.
1919 waren amerikanesch Zaldoten zu Den erfuerene Genealog huet d’Spure Fausto Gardini: „The American Aunt – US Zum Briefing ins Arbeitsmeeting,
Lëtzebuerg stationéiert, déi lescht Een- vun ëm déi 200 Meedercher vu Lëtzebu- Doughboys & Damsels from Luxem- und zum Brushing in der Mittagspause,
heete sinn eréischt den 9. Juli 1919 erg fonnt, déi sech nom Éischte Welt- bourg“, Sprooch: Englesch, 285 Säiten, zur French Manucure ins Nail-Designing-Studio,
ofgezu ginn: Déi Drëtt amerikanesch krich mat Amerikaner bestuet hunn, Präis: 26,80 Euro, ISBN-13: 978- und zum Work-out in einen Fitnesstempel.
Arméi huet de Grand-Duché vun der meeschtens amerikanesch Zaldoten, déi 1463545444.
Mëtt bis Dezember 1918 besat, déi zu Lëtzebuerg stationéiert waren, et gouf Bestelle kann een d’Buch bei: Zum Relooking in einen Schönheitssalon,
Fënneft Divisioun hat hir HQen am awer och net bestuete Fraen, déi tëscht Librairie LIBO, 11, rue du Fort Bourbon, und zum Chillen in einen Club,
Süde vu Lëtzebuerg zu Esch, iwwer- 1919/1920 an Amerika ausgewandert L-1249 Luxembourg, Tel. 40 30 30 1 zum Twittern in ein Social network,
deems eng sëllechen Eenheeten am sinn. Librairie ERNSTER, 22, rue du Fossé, und zum Inselhopping in die Karibik.
ganze Land verspreet waren. Wéi sech Et koumen awer anerersäits och Lët- L-1536 Luxembourg, Tel. 22 50 77 316
d’Amerikaner zréck an d’„States“ ge- zebuerg-Amerikaner zréck an d’Hee- oder iwwer www.genealux.lu bzw. Zum Weihnachtsshopping in den Big Apple,
zunn hunn, hunn eng Partie mecht, fir hei eng Fra ze fannen. Déi Alphonse Wagner, Differdange, zu Abercrombie & Fitch und Hollister,
„Doughboys“1 eng Braut mat heem ge- gréisst Zuel vu Bestietnesser zu Lëtzebu- Tel. 691 532 680, und zum Jahreswechsel am Times Square,
holl, anerer hu sech eleng iwwert de Pull erg an engem Joer war – an ass nach E-Mail: wagnerphons@yahoo.de
zu Schampus und Glam und Glitzer …
gemaach, heiansdo och nodeems se eng ëmmer – 2 874 am Joer 1920. Vill
Fra mat engem Kand zu Lëtzebuerg Lëtzebuerger an Amerika hu sech staark
agesat fir d’Onofhängegkeet vun der 1 Sie treiben, rennen, sind gehetzt –
verlooss haten. Verschidden Zaldote Ënnert engem „Doughboy“ versteet een
Heemecht, am an nom Éischte Welt- ëmgangssproochlech en US-amerikani-
wer innehält, wird ausgebuht.
sinn allerdéngs an de Joren tëscht 1920
krich. 1920 huet de Reesbüro Derulle- schen Infanterist an der „United States Doch wann haben sie zuletzt
an 1921 och hannescht op Lëtzebuerg
komm. Wigreux & Sohn 750 Auswanderer vu Army“, eng vereelzt Bezeechnung, déi Zuflucht bei sich selbst gesucht?
D’Lous vun deene Lëtzebuerger Mee- Lëtzebuerg an Amerika gezielt. 1921 besonnesch am Éischte Weltkrich Irgendwann sind sie im Jetzt
dercher, déi eng nei Heemecht an Iw- huet Amerika en neit Awanderungsge- gebraucht gouf (och wa se schonn zënter und denken: verflucht!
werséi fonnt hunn, gouf bis ewell kaum setz agefouert, a Lëtzebuerg krut e Kon- dem mexikanisch-amerikanischen Krieg
ënnersicht an et kann ee just spekuléie- tingent vun nëmmen 92 Immigranten beluecht ass), méi dozou ënner: http:// Jeff Schmitz
ren, wéi et hinnen an Amerika goung, d’Joer zougestanen. 1924 haten 73,4 de.wikipedia.org/wiki/Doughboy.
nodeems se heiheem véier Krichsjore Prozent vun de Lëtzebuerger an Amerika 2
Cf. LW-Warte vum 15. September 2011,
d’amerikanesch Nationalitéit ugeholl. Nr. 24|2338, S. 3.
voller Entbierungen hannert sech haten.
Hiert perséinlecht Schicksal wäert awer Am Plaz vum berühmte Monnonk aus 3
Dës Fakten aus dem Buch vum F. Gardini Vorweihnachtszeit
wuel kaum jeemools am Detail bekannt Amerika dokumentéiert de Fausto Gar- huet den Alphonse Wagner zesummege-
Wenn Weihnachtsglockengeläut
ginn – eng (nach) ongeschriwwe Ge- dini déi potenziell räich Tatta aus Ameri- stallt; fir weider Detailer, vgl. http://
ka...3. allgegenwärtig –
schicht, déi den Auteur Fausto Gardini www.genealux.lu/ bzw. http://www.my-
Hei e puer Meederchersnimm: Ar- wort.lu/differdange/
Lichterketten
motivéiert huet, e Buch doriwwer eraus-
rensdorff, Baum, Baustert, Campill, 12356523.html?lang=de.
Straßen und Häuser
zeginn.
Dostert, Ernst, Fonk, Franzen, Gangler, 4
http://www.luxamculturalsociety.org/in- schmücken
Genealogesch Spuresich an den USA Gindt, Gudendorf, Hartz, Heinen, Heu- dex.html. Wenn Marzipanduft,
No sengem fir d’lescht publizéierte ertz, Hoffmann, Kartheiser, Klein, Koul- 5
„St. Donatus, Iowa. A Luxembourg Villa- Bratapfel, Stollen und Nüsse
Buch „Luxembourg on my mind“2 gouf len, Kruchten, Lallemang, Lecuit, Lins- ge“ (2007), d’E-Book „Storms Over unsre Sinne betören
de Fausto Gardini bei sengem neie ter, Ludovicy, Mack, Massard, Michels, Luxembourg“ (2009) an „Luxembourg on Wenn Spendenaktionen
Buch, eegenen Aussoen no, inspiréiert Mergen, Nepper, Pauly, Peffer, Poos, my mind“ (2010). Weider Detailer dozou im Fernsehen
vum Josy Lorent, dem President vum Reinard, Rob, Rollinger, Scharlé, Schei- och ënner: www.faustogardini.com. an der Tagesordnung –
Lëtzebuerger Presserot. Op Ufro vum der, Steinmetz, Wagner, Weyler, Zieser, 6
De Josy Lorent schreift iwwert de Fausto im Haus
fréieren LW-Journalist bei sengem … a vill méi! Gardini: „Er [...] lebt seit Jahren in Jack- Tannenduft sich
laangjärege Frënd Fausto wéinst enger sonville (Florida), fühlt und denkt aber mit Kerzenduft vermischt –
Tatta vun der Mammesäit aus, déi nom Italien – Lëtzebuerg – an Amerika mehr als Luxemburger als so mancher im dann ist sie da
Éischte Weltkrich vu Gréiwemaacher Gebuer gouf de Fausto Gardini 1950 an Großherzogtum selbst Geborener und die Vorweihnachtszeit
aus mat engem US-Zaldot an Amerika Italien, opgewuess an an d’Schoul gaang Lebender. Einen Namen hat er sich als die uns mit Liebe erfüllt
ausgewandert war a sech zu Joliet am ass hien zu Déifferdeng, wouhi säi Papp eifriger und gewissenhafter Forscher über und alle Bitterkeit
Illinois néiergelooss hat, huet den Au- mat senger klenger Famill Mëtt der die Luxemburger Auswanderer nach abfallen lässt
teur eng ëmfaassend genealogesch Re- 1950er Joren immigréiert ass. No ver- Amerika gemacht“ (LW, 9. Oktober cathy jaeger
cherche gemaach op engem Gebitt, wat schiddenen Aarbechten, ë.a. och bei der 2009).