Op dinsdag 30 november 2011 vond de 4de Trefdag Dijkinspectie en –onderhoud Vlaanderen plaats te Kruibeke. De dag werd verzorgd door de Werkgroep Dijken, bestaande uit het Waterbouwkundig Laboratorium en afdeling Geotechniek, en is bedoeld voor dijkbeheerders, onderzoekers en andere betrokkenen binnen de Vlaamse overheid.

1. Overslagproeven Tielrode
12/2010
4e trefdag
dijkinspectie en -onderhoud
30/11/2011
Leen De Vos (GEO)
Patrik Peeters (WL)
Bart Vandevoorde (INBO)
Afdeling Geotechniek

2. Afdeling Geotechniek
Overzicht
• Waarom?
• Golfoverslagsimulator (GOS)
• Proefopzet & overslagdebieten
• Monitoring
• Proeven
• Eerste conclusies
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 2/32

3. Afdeling Geotechniek
Waarom?
Stabiliteit van dijk bij golfoverslag
• Sterkte van talud aan landzijde
• Werkelijke sterkte niet goed gekend: vaak
gewoon beperking van toegelaten
overslagdebiet
• Proeven in Nederland wijzen vaak op
grotere sterkte dan uit regels volgt
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 3/32

4. Afdeling Geotechniek
Golfoverslagsimulator
Principe
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 4/32

5. Afdeling Geotechniek
Proefopzet
Proeflocaties
Talud: 10/4
Zone met meer brandnetels
Talud 14/4
Boom onderaan
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 5/32

6. Afdeling Geotechniek
Proefopzet
Proefopstelling
Overtoppingssimulator
Meetraster 1 x 1mRand van de proefopstelling
Pomp voor
watertoevoer
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 6/32

7. Afdeling Geotechniek
Proefopzet
Gemiddelde overslagdebieten
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000
Nummer overslaande golf, oplopend
Overslagvolume(l/m)
1 l/s/m Hs=0.75 m
10 l/s/m Hs=0.75 m
30 l/s/m Hs=1.0 m
50 l/s/m Hs=1.0 m
75 l/s/m Hs=1.0 m
• Durmedijk: 1l/s/m, 10l/s/m, 30 l/s/m, 50 l/s/m
• Ringdijk: 1 l/s/m, 10 l/s/m, 30 l/s/m (, 50 l/s/m)
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 7/32

8. Afdeling Geotechniek
Monitoring
Foto- en video-opnames
• Visuele inspecties
• Voor, halfweg en na
• Gedetailleerde beschrijving van de schade
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 8/32

9. Afdeling Geotechniek
Monitoring
Vegetatieonderzoek grasmat
• Vooraf:
– Opstellen soortenlijst
– Bepalen doorworteling
– Bepalen grondsamenstelling deklaag
• Tijdens proef
– Bepalen bedekkingsgraad
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 9/32

10. Afdeling Geotechniek
Monitoring
Vegetatieonderzoek grasmat
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 10/32
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
BV121
BV122
BV123
BV124
BV125
TT011
0-10
10-20
20-30
30-40
Vegetatiesamenstelling
• Ringdijk: 1 zone soortenrijk gras, 1 zone rijk aan brandnetels
• Durmedijk: soortenrijk glanshavergrasland
Doorworteling

11. Afdeling Geotechniek
• Bestaande informatie:
sonderingen/geofysisch onderzoek/kennis
dijkopbouw
• Opbouw van het talud/deklaag:
– Handboringen
– Infiltratieproeven
Monitoring
Grondonderzoek
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 11/32

12. Afdeling Geotechniek
• Bestaande sonderingen/kennis
dijkopbouw
Monitoring
Grondonderzoek
Ringdijk: leemh./kleih.
zand
Durmedijk: oude kleidijk met
ophoging uit zand
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 12/32

13. Afdeling Geotechniek
Monitoring
Grondonderzoek
• Handboringen ter identificatie deklaag
0,00-0,10
0,10-0,30
0,30-0,50
0,50-0,70
0,70-0,90
0,90-1,20
1,20-1,50
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 13/32

14. Afdeling Geotechniek
Monitoring
Grondonderzoek
Handboringen ter identificatie deklaag
 resultaat:
- geen echte deklaag van vette grond aanwezig
- ringdijk bestaat vnl. uit zandig en lemig materiaal
- Durmedijk af en toe iets meer klei, maar ook hier is
de toplaag vrij zandig
INBO komt tot dezelfde conclusie op basis van
hun onderzoek
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 14/32

15. Afdeling Geotechniek
• Infiltratieproeven
• Resultaat: k  10-4 à 10-5 m/s: zeer hoog
Monitoring
Grondonderzoek
Op talud:
In buis met diameter 38.2cm
Onderaan talud:
Standaard dubbele ring infiltratieproef
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 15/32

16. Afdeling Geotechniek
Monitoring
Watergehalte
Watergehalte/
verzadigingsgraad op
verschillende diepte
mbv.:
- Thetaprobes
- Piëzocel
- Watermark sensoren
- Gipsblokjes
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 16/32

17. Afdeling Geotechniek
Monitoring
Watergehalte
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 17/32

18. Afdeling Geotechniek
Proeven
Resultaten
• Resultaat:
– Eerste proefreeks aan de Durmedijk: geen
schade: zelfs bij zeer hoge
overtoppingswaarden, zelfs bij aanbrengen
van schade
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 18/32

19. Afdeling Geotechniek
Proeven
Resultaten
• Resultaat:
– Tweede proefreeks
aan de ringdijk: …
Grote schade! Feestje 
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 19/32

20. Afdeling Geotechniek
Proeven
Moeilijkheden
• Het was koud!!!
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 20/32

21. Afdeling Geotechniek
Proeven
Moeilijkheden
• Het was koud!!!
– Proeven kunnen niet doorgaan bij bevroren
ondergrond: afdekken grond om bevriezing te
voorkomen
– Sommige van de meetapparatuur werkte niet
goed of niet lang genoeg door het koude weer
(batterijen…)
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 21/32

22. Afdeling Geotechniek
Proeven
Schade
• Geen schade aan de Durmedijk, zelfs bij
storm van 50 l/s/m
• Wel schade op beide proeflocaties op de
ringdijk bij een debiet van 30 l/s/m
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 22/32

23. Afdeling Geotechniek
Proeven
Visuele inspecties
Locatie ringdijk
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 23/32
Locatie Durmedijk
Uitgangssituatie na 10l/s/m na 40 l/s/m
na 50 l/s/m

24. Afdeling Geotechniek
Proeven
Evolutie vegetatie: Durmedijk
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 24/32
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1L B 10L B 30L B 50L B
K
S
M
V
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1L A 10L A 30L A 50L A
K
S
M
V
Boven
Onder
• Raster van 0.5m op 0.5m
• Onderverdeeld in hokjes van
5cm x 5cm
• Uitmiddeling van 4 waarden

25. Afdeling Geotechniek
Proeven
Evolutie vegetatie: ringdijk
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 25/32
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
0L A 1L A 10L A 30L 36' A 30L 40' A
K
S
M
V
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
0L B 1L B 10L B 30L 36' B 30L 40' B
K
S
M
V
Boven
Onder

26. Afdeling Geotechniek
Proefresultaten
Metingen
• Durmedijk
-2
-1,5
-1
-0,5
0
0,5
1
1,5
2
29/11/2010 9:36 29/11/2010 12:00 29/11/2010 14:24 29/11/2010 16:48 29/11/2010 19:12
Tijd
druk[mH2O]
PC 1-30a PC 1-30b start 10l debiet 30l start 30l olielek stop 30l
heropstart 30l stop 30l start 50l stop 50L
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 26/32

27. Afdeling Geotechniek
• Ringdijk
Proefresultaten
Metingen
0,3
0,32
0,34
0,36
0,38
0,4
0,42
0,44
7/12/2010 14:24 7/12/2010 19:12 8/12/2010 0:00 8/12/2010 4:48 8/12/2010 9:36 8/12/2010 14:24 8/12/2010 19:12
TH4-30 TH 4-60 TH 4-90
TH 5-30 TH 5-60 TH 6-30
TH 6-60 start 1L stop 1L
start 10l pauze 10L foto's herstart 10L
stop 10L start 30L stop wegens falen 30L
30L met zandzakjes en geotextiel 10min 30L met zandzakjes zonder geotextiel
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 27/32

28. Afdeling Geotechniek
Proefresultaten
Metingen
0,34
0,345
0,35
0,355
0,36
0,365
0,37
0,375
0,38
0,385
0,39
8/12/2010 9:36 8/12/2010
10:48
8/12/2010
12:00
8/12/2010
13:12
8/12/2010
14:24
8/12/2010
15:36
8/12/2010
16:48
TH4-30
TH 4-60
TH 4-90
TH 5-30
TH 5-60
TH 6-30
TH 6-60
start 1L
stop 1L
start 10l
pauze 10L foto's
herstart 10L
stop 10L
start 30L
stop wegens falen 30L
30L met zandzakjes en geotextiel 10min
30L met zandzakjes zonder geotextiel
• Ringdijk
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 28/32

29. Afdeling Geotechniek
Proefresultaten
Bedenkingen bij waterspanningsmetingen
• Thv Durmedijk:
– Snelle infiltratie/verzadiging, maar ook terug
draineren van de bovenlaag
• Thv ringdijk:
– Snelle infiltratie/verzadiging, maar zeer trage
(geen) drainage.
– Accumulatie van waterspanningen
– Sprong na falen
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 29/32

30. Afdeling Geotechniek
• Erosie versus ondiepe afschuiving
• Toetsen aan bestaande ontwerpregels en
bestaande rekenmodellen
• Aanpassen maaibeleid en eventueel
herbeproeven van zelfde locatie op de
ringdijk na een ‘verbeterd’ maaibeleid
Toekomst
Nog verdere verwerking
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 30/32

31. Afdeling Geotechniek
Conclusies
• Is er vandaag een probleem voor de ringdijk of
Durmedijk? Neen, want de locaties zijn eigenlijk
niet gevoelig voor overslag, laat staan overloop.
• Maar: veel dijken kennen een gelijkaardige
dijkopbouw
• Welke les kan men hieruit leren  opletten voor:
– (Vrij) steile taluds
– Minder gesloten grasmat in combinatie met weinig
vette afdeklaag
– Minder doorlatende kern …
– Lokaal steile kliffen of holle oneffenheden (initiatie
van schade)
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 31/32

32. Afdeling Geotechniek
Filmpje
http://www.vandermeerconsulting.nl/
30/11/2011 4e trefdag dijkinspectie en -onderhoud 32/32