1. BAHAGIAN A
(20 Markah)
Jawab semua soalan.
1. Fonetik dan fonologi adalah bidang kajian ilmu linguistik.
Yang dimaksudkan dengan bidang kajian fonetik ialah kajian
A mengenai pola bunyi bahasa iaitu mengkaji bunyi-bunyi yang berfungsi dalam
sesuatu bahasa.
B transmisi signal bunyi daripada penutur kepada pendengar semasa komunikasi
sedang berlangsung.
C mengenai bunyi-bunyi bahasa iaitu menentukan sIstem bunyi satu-satu bahasa
dengan berdasarkan jenis-jenis bunyi.
D mengenai bunyi-bunyi bahasa yang dihasilkan oleh manusia yang merangkumi
cara pengeluaran, daerah pengeluaran dan alat-alat pengucapan yang terlibat
dalam penghasilan bunyi-bunyi bahasa itu.
2. Fonetik dan fonologi penting dipelajari dan dikuasai oleh penutur bahasa Melayu kerana
A fonetik dan fonologi dapat membantu penutur menguasai morfologi dan sintaksis
bahasa Melayu.
B fonetik dan fonologi dapat membantu penutur membezakan makna kata dalam
bahasa Melayu.
C fonetik dan fonologi dapat membantu penutur membezakan kaedah pengeluaran
bunyi bahasa mengikut umur.
D dapat membantu penutur mengetahui sifat-sifat semula jadi, produksi dan
persepsi bunyi-bunyi bahasa Melayu.
2

2. 3. Rajah 1 di bawah menunjukkan beberapa alat artikulasi yang menghasilkan bunyi-bunyi
bahasa secara langsung dan tidak langsung.
Yang manakah yang berfungsi sebagai alat artikulasi lelangit lembut.
D
C
(B)
B
A
Rajah 1: Alat-alat artikulasi
3

3. 4. Berdasarkan Rajah 2 di bawah, daerah yang menghasilkan bunyi geseran bibir gigi
bersuara konsonan [v] seperti bunyi perkataan larva ialah
A B
C D
Rajah 2: Daerah Bunyi Bahasa
4

4. 5. Bunyi-bunyi vokal dalam bahasa Melayu yang dihasilkan oleh alat-alat artikulasi
mempunyai ciri bunyi yang rendah atau tinggi.
Ciri bunyi sesuatu vokal ditentukan oleh
A keadaan bibir.
B kedudukan lidah.
C kedudukan pita suara.
D kedudukan lelangit keras.
6. Bunyi-bunyi diftong dalam Bahasa Melayu mempunyai ciri-ciri tertentu.
Pernyataan-pernyataan di bawah tepat tentang bunyi diftong kecuali
A bunyi yang dihasilkan melalui proses geluncuran.
B dilafazkan secara berterusan tanpa ada penggalan.
C gabungan dua huruf vokal yang menghasilkan satu bunyi.
D berada pada semua kedudukan awal, tengah, dan akhir perkataan.
7. Konsonan gandingan banyak terdapat dalam kata pinjaman bahasa Melayu.
Pilih senarai perkataan yang terdiri daripada konsonan gandingan.
A skrip, straw dan skrol
5

5. B skrol, manuskrip dan ghaib
C demokrasi, khusus dan syirik
D khasiat, skrip dan transformasi
8. Simbol fonetik bertujuan untuk membantu penutur menyebut bunyi-bunyi huruf bahasa
Melayu dengan tepat.
Simbol fonetik yang tepat untuk konsonan pinjaman dalam perkataan yang berikut ialah
A [ fi’il ]
B [ fikir ]
C [ tulus ]
D [ surat ]
9. Bahasa Melayu menggunakan simbol fonetik daripada bahasa Arab bagi menyebut
bunyi-bunyi yang tidak terdapat dalam bahasa Melayu asli.
Pilih simbol fonetik yang tepat untuk konsonan pinjaman daripada bahasa Arab.
I [θ]
II [y]
III [χ]
IV [š]
A I, II dan III sahaja
B I, II dan IV sahaja
C I, III dan IV sahaja
6

6. D I, II, III dan IV
10. Fonem vokal berfungsi sebagai penentu penyukuan dalam sebutan perkataan bahasa
Melayu.
Fonem vokal dalam bahasa Melayu terbahagi kepada _________ jenis.
A dua
B tiga
C lima
D empat
11. Vokal-vokal dalam bahasa Melayu terdiri daripada vokal depan, vokal tengah dan vokal
belakang.
Yang manakah fonem vokal yang tergolong dalam vokal belakang?
A [ a ] dan [ i ]
B [ i ] dan [ e ]
C [ i ] dan [ u ]
D [ u ] dan [ o ]
7

7. 12. Alat artikulasi dan artikulator berfungsi untuk mengeluarkan bunyi bahasa melalui proses
tertentu.
Bunyi konsonan letupan dua bibir [ p ] terhasil melalui
I bibir dirapatkan.
II pita suara tidak digetarkan.
III lelangit lembut dinaikkan ke atas.
IV udara dari paru-paru tersekat pada bahagian bibir dan dipaksa keluar.
A I, II, dan III sahaja
B I, II, dan IV sahaja
C I, III, dan IV sahaja
D I, II, III dan IV
13. Fonem diftong bahasa Melayu terdapat dalam pelbagai perkataan.
Antara yang berikut, yang manakah bukan fonem diftong bahasa Melayu?
A / buih /
B / gulai /
C / pulau /
D / sekoi /
14. Sesuatu konsonan dalam bahasa Melayu boleh dibezakan berdasarkan ciri-ciri
konsonan itu.
Ciri yang terdapat pada konsonan geseran / h / ialah bunyi
A bersuara.
B geseran gigi.
8

8. C tidak bersuara.
D konsonan pinjaman.
15. Pasangan minimal atau pasangan terkecil dalam bahasa Melayu menunjukkan
perbezaan makna.
Yang berikut ialah pasangan minimal kecuali
A / sapi / - / səpi /
B / fikir / - / pikir /
C / sepak / - / sepah /
D / padang / - / ladang /
16. Hujung lidah dinaikkan ke gusi dan berlaku sempitan pada arus udara. Lelangit lembut
dan anak tekak dinaikkan ke belakang dan menyekat arus udara ke rongga hidung. Pita
suara tidak digetarkan.
Bunyi yang dihasilkan dinamakan konsonan
A sisian bersuara [ l ].
B getaran gigi bersuara [ r ].
C geseran gusi tidak bersuara [ s ].
D letupan lelangit lembut bersuara [ g ].
17. [ # dia pakai baju adik # ]
[ # dia pakai baju # adik # ]
Dua ayat di atas merujuk kepada fungsi jeda sebagai unsur
A yang boleh membezakan makna.
B suprasegmental dalam bahasa Melayu baku.
C bunyi yang disengaukan daripada arus tuturan.
D hentian ketika menyebut satu deratan bunyi dalam bahasa Melayu.
9

9. 18. Fonem segmental konsonan sengauan dalam bahasa Melayu terdiri daripada / m /, / n /,
/ ɲ /, dan / ŋ /.
Pernyataan yang tepat tentang bunyi konsonan sengauan / m / ialah
A dua bibir dirapatkan.
B hujung lidah dinaikkan ke gusi.
C tengah lidah dinaikkan ke lelangit lembut.
D belakang lidah dinaikkan ke lelangit lembut.
19. Kedudukan lidah pada mulanya untuk membunyikan / u /, kemudian bergerak pada
vokal yang lain.
Bunyi ini hadir dalam perkataan yang berikut.
A / belaian /
B / andaian /
C / universiti /
D / persekutuan /
20. Sebutan dan ejaan kata pinjaman hendaklah mematuhi prinsip penyukuan bahasa
Melayu.
Pilih padanan perkataan dan sebutan mengikut penyukuan yang betul daripada kata
pinjaman berdasarkan jadual di bawah.
Ejaan Sebutan
A psikologi [ psiko.lo.ji ]
B akordion [ a.kor.dion ]
C pluralisme [ plu.ral.isme ]
D ambulans [ am.bu.lan.s ]
10

10. BAHAGIAN B
(40 markah)
Jawab semua soalan.
1. Fonem vokal dan fonem konsonan ialah fonem-fonem yang terdapat dalam bahasa
Melayu.
(a) Nyatakan dua fonem vokal dalam bahasa Melayu berserta contoh perkataan
bagi setiap fonem vokal tersebut.
i. __________________________________________________________
ii. __________________________________________________________
(4 markah)
(b) Fonem konsonan terdapat pada awal, tengah dan akhir perkataan dalam bahasa
Melayu.
Lengkapkan jadual fonem konsonan di bawah.
11

11. Fonem Awal Tengah Akhir
/t/
/d/
(6 markah)
2. Transkripsi fonetik bertujuan untuk memberikan nilai bunyi sebutan baku yang betul
pada konsonan, vokal dan diftong bahasa Melayu.
(a) Transkripsikan perkataan di bawah berdasarkan sebutan baku bahasa Melayu.
i. senggang = _________________________________________
ii. menyanyi = _________________________________________
iii. bertimbun = _________________________________________
iv. mendodoi = _________________________________________
v. menyediakan = _________________________________________
(5 markah)
12

12. (b) Cerakinkan perkataan di bawah berdasarkan penyukuan sebutan bahasa
Melayu yang betul.
i. cantik = _________________________________________
ii. jelmaan = _________________________________________
iii. hakisan = _________________________________________
iv. semboyan = _________________________________________
v. cendekiawan = _________________________________________
(5 markah)
3. Sebutan bagi kata pinjaman bahasa Inggeris hendaklah bersifat fonemik dan
berdasarkan nilai bunyi bahasa Melayu.
(a) Senaraikan lima perkataan pinjaman bahasa Inggeris yang huruf konsonan /g/
disebutkan sebagai [j] dalam bahasa Inggeris tetapi ditulis /g/ dan disebut [g]
dalam bahasa Melayu.
i. __________________________________________________________
ii. __________________________________________________________
iii. __________________________________________________________
iv. __________________________________________________________
v. __________________________________________________________
(5 markah)
(b) Sebutan kata pinjaman dari bahasa Arab tertakluk kepada pedoman umum
sebutan kata bahasa Melayu jati dan cara sebutan menurut bunyi asal dalam
sumber.
Tuliskan cara sebutan perkataan yang berikut:
13

13. i. taat = _________________________________________
ii. zikir = _________________________________________
iii. ghaib = _________________________________________
iv. Syarat = _________________________________________
v. Syafaat = _________________________________________
(5 markah)
4. Transkripsikan slogan di bawah dengan menggunakan bahasa Melayu baku.
i. ’budi bahasa amalan bidup kita’
________________________________________________________________
ii. ‘nilai murni lambang ketinggian peribadi’
________________________________________________________________
(10 markah)
BAHAGIAN C
(40 markah)
Jawab dua soalan sahaja.
1. Dalam bahasa Melayu terdapat fonem vokal dan fonem konsonan.
Kenal pasti 6 fonem vokal dan 14 fonem konsonan asli dalam bahasa Melayu. Berikan
satu contoh perkataan bagi setiap fonem, kemudian tuliskan contoh perkataan tersebut
dalam bentuk transkripsi fonemik.
(20 markah)
2. Sebutan baku dalam Bahasa Melayu adalah bertujuan untuk menyeragamkan cara
penyebutan termasuklah bagi kata terbitan.
14

14. Tuliskan cara penyebutan perkataan terbitan di bawah mengikut pola pemisah suku
kata.
Bilangan Perkataan Terbitan Penyebutan Perkataan
1 Beringat
2 Saduran
3 Mengairi
4 Terbantut
5 Bersyarat
6 Serangan
7 Memukau
8 Bersekutu
9 Merengus
10 Sokongan
11 Mencantas
12 Berkenalan
13 Pertunjukan
14 Persetujuan
15 Perlembagaan
16 Mendefinisikan
17 Keseimbangan
18 Perkembangan
19 Mengetengahkan
20 Mengkategorikan
(20 markah)
3. Pengetahuan tentang fonetik dan fonologi dalam bahasa Melayu membolehkan
seseorang itu menyebut bunyi-bunyi bahasa dengan betul berdasarkan ejaan bahasa
baku.
Tuliskan semula ayat-ayat di bawah dalam bentuk transkripsi fonetik dengan
menggunakan bahasa Melayu baku.
Dalam konteks komunikatif, bahasa menjadi penghubung makna dengan mesej.
Penguasaan bahasa berlaku apabila orang memahami mesej melalui bahasa yang
dituturkan.
(20 markah)
15

15. 16

16. 16