Slides bij de presentaties van tijdens het miniconferentie "Zorg in Zeeuwse gemeenten", 6 februari 2013

1. “Zorg in Zeeuwse gemeenten”
6 februari 2013

2. Welkom
Dick ten Voorde
directeur, Economische Impuls Zeeland
2

3. Opening
Ronald de Meij
directeur, GGD Zeeland
3

4. Transities
Jan Rotmans
transitiespecialist
4

5. In het Oog van de Orkaan:
waar staat Zeeland?
Jan Rotmans
Utrecht, 06-02-2013
www.twitter.com/janrotmans

6. We leven niet in tijdperk van verandering
maar in een verandering van tijdperken
Herman Verhagen

7. Kantelperiode
periode waarin heel veel tegelijk verandert
is zeldzaamheid in de geschiedenis
voorbeeld: eind 19de eeuw
moderniseringsproces fundament Nederland
onderwijs, kiesrecht, zorg, sociale opbouw

8. Indicaties voor Kantelperiode
- collectief unheimisch gevoel dat verandering in lucht hangt
- afbraak van oude instituties, nieuwe komen in de plaats
- enorme dynamiek van onderop
- systeemfeilen van bestaande orde steeds zichtbaarder
- creatieve mensen breken door het systeem heen
- steeds meer conflicten tussen bestaande en nieuwe orde

9. Transitie naar duurzame samenleving
Opbouw van duurzame samenleving
Voorontwikkelingsfase Doorontwikkelingsfase
25 jaar 25 jaar
Kantelperiode
Verticaal Horizontaal
Centraal Decentraal
Top-down Bottom-up
Tijd
We zitten hier

10. Wat verandert er dan?
denken
van lineair naar cyclisch denken
organiseren
van verticaal naar horizontaal
sturen
van ‘top-down’ naar ‘bottom-up’

11. Paradigma Wisseling
oude wereldbeeld nieuwe wereldbeeld
exploitatiemodel co-operatiemodel
economisch rendement maatschap. rendement
lineaire processen kringlopen
waarde ontlenen waarde creëren
zelfredzaam samenredzaam

12. Structuur Wisseling
oude structuur nieuwe structuur
verticaal horizontaal
hiërarchisch netwerken
top-down bottom-up
centraal decentraal
zuilen gemeenschappen

13. Sturingswisseling
oude sturing nieuwe sturing
mono-actor sturing netwerksturing
controle, beheersing adaptief, anticipatief
zekerheid onzekerheid
simplexiteit complexiteit
regisseren faciliteren

14. Samenleving kantelt
van:
verticaal naar horizontaal
centraal naar decentraal
top-down naar bottom-up

15. Nieuw type samenleving
glocaal
samenredzaam
van onderop
horizontaal
gemeenschappen

16. Waarden Verschuiving
Oude Waarden Nieuwe Waarden
doelmatigheid aandacht / tijd
efficiency vertrouwen
controle, beheersing ruimte
regelzucht keuzevrijheid
kosten / baten kwaliteit

17. Waar zien we die verandering?
energie
van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam
voedsel
van mondiaal, mechanisch naar regionaal duurzaam
bouw
van aanbod & product naar vraag & dienst
zorg
van doelmatig & efficiënt naar mensgericht

18. Zorg

19. Persistente probleem in gezondheidszorg
Zorgsysteem
structuur: specialisatie, bureaucratisch, hiërarchisch
cultuur: sterke autonomie, dominantie artsen, gezagsgetrouw
werkwijze: aanbodgedreven, klacht georiënteerd

20. Verbroken Verbinding
relatie tussen zorgverlener en zorgvrager
vertrouwen, intimiteit, passie, aandacht, bezieling
is verworden tot
relatie tussen leverancier en cliënt
kosten, doelmatigheid, budget, efficiency, afrekening

21. Verbroken Verbinding
Systeem is belangrijker geworden dan Mens
vandaag is belangrijker morgen
cijfers belangrijker dan mensen

22. Systeemvernieuwing is nodig
in de langdurende zorg

23. Nieuw Paradigma
Langdurige Zorg
vanuit eigen kracht
in eigen leefomgeving
samenredzaamheid
welbevinden
ondersteuning voor meest kwetsbaren blijft nodig

24. Langdurige Zorg 3.0
mensgericht
heel de mens, kleinschalig, eigen omgeving
economisch volhoudbaar
gezondheid schept waarde, preventie loont, eigen budget
maatschappelijk ingebed
zorg = welzijn = sport = arbeid = leefstijl

25. Buurtzorg
kleinschalige zorg op maat
zelfsturende, multidiscplinaire teams
start vanuit behoeften van zorgvrager
ruimte voor professional
> 500 teams, goedkoper en kwalitatief beter

26. Wat betekent dit nu voor Zeeland?

27. Zeeuwse Paradox
Zeeland moet fundamenteel veranderen
om zichzelf te behouden

28. Ingrijpende veranderingen
ingrijpende veranderingen op tal van gebieden
- demografische krimp
- sociale voorzieningen onder druk
- water en klimaatverandering
- recreatie en toerisme
- regionale economie
- regio Rijnmond en Antwerpen

29. Zeeland lijkt niet goed voorbereid
en is niet toekomstbestendig

30. Hoefijzerhart
Zeeland zit ‘klem’ tussen Rotterdamse
en Antwerpse haven, maar kan zich
daardoor juist onderscheiden

31. Demografische Transitie
• bevolkingsdaling gaat plaatsvinden tussen 2015-202
• met name in Zeeuws-Vlaanderen
• in 2025 is bijna 30% Zeeuwen boven de 60
• aantal jongeren daalt tot 13% in 2025
• bij negatief migratiesaldo kan komende decennia stad
verdwijnen ter grootte van Borsele [ 20.000 mensen ]

32. Economische Transitie
• traditionele economische pijlers zijn kwetsbaar
landbouw, visserij, havens
• nieuwe economische pijlers zijn concurrentiegevoelig
chemische industrie, toerisme
• aantal nieuwe bedrijven en banen structureel lager
dan in de rest van Nederland
• weinig kennisinstellingen en weinig hoogopgeleiden

33. Golven sinds 1940
Landbouw
Industrie
Toerisme
Waterveiligheid
1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000
draaggolf van decennia
wat wordt de volgende draaggolf?

34. Sociale Transitie
• minder mensen, minder huishoudens, minder banen
• voorzieningen niveau onder druk
[sportvereniging, bibliotheek, winkels, scholen, cultuur]
• woningvoorraad onder druk
[leegstand, woningprijzen dalen, aanbod groter dan vraag]
• economie onder druk
[meer banen dan mensen, concurrentie om arbeidskrachten]

35. In welke transitiefase zit Zeeland?
Stabilisatie
Duurzaam Zeeland
Situatie Zeeland
Acceleratie
Take-off
Voorontwikkeling
Tijd

36. Is het nou erg?
niet noodzakelijkerwijs
vergt creativiteit & innovatie
herverdeling van (minder) middelen
ander paradigma

37. Schaalsprong
ruimtelijke schaalsprong
op groter schaalniveau organiseren
mentale schaalsprong
krimp en niet groei als uitgangspunt

38. Schaalsprong
op meerdere schaalniveaus schaken
economisch: op bovenregionaal niveau
voorzieningen: op regionaal niveau
gemeenschappen: op lokaal niveau
zorg: snijdt dwars door niveaus

39. Zorg & Zeeland
overschot op korte termijn is crisis-effect
zorgkloof van 3000 fte in 2020
zorgkloof van 5000 mensen in 2020
zorgkloof wordt nog groter in 2030
op lange termijn: 20% werkt in zorg, 1/3 van inkomen aan zorg
onder de voorwaarde dat de zorg blijft zoals hij is

40. Zorg & Zeeland
transitie (decentralisatie, financiële integratie)
transformatie (inhoudelijke verandering van zorg)
gemeenten primair verantwoordelijk
kan alleen via integrale aanpak: transitie & transformatie
radicaal nieuwe aanpak op alle niveaus

41. Zorg & Zeeland
Zorg 3.0
verbindingen tussen zorg, wonen, werk, welzijn
manifesteren zich op school, werk, wijk, zorg
Zeeland heeft kracht van lokale gemeenschappen
Zeeland heeft vitale, gezonde leefomgeving
inbedding in lokale gemeenschappen en leefomgeving

42. Zorg 3.0 in Zeeland
ingebed in leefomgeving en lokale gemeenschap
kleinschalig, samenredzaam, vanuit eigen kracht
huidige sectorale aanpak moet verdwijnen
integratie van zorg, welzijn, scholing, sociale zekerheid
- preventief
- efficiënt
- aantrekkelijk

43. Zorg 3.0 in Zeeland
nieuwe economie ontwikkelen rondom lokale zorg
kennis en innovatie over integrale, lokale zorg
combinatie zorg & natuur, landbouw, toerisme, voedsel
recreatieve oase: mensen op zoek naar ‘nieuwe rust’
potentieel belangrijkste economische pijler van Zeeland

44. Conclusie
• er raast een storm door de samenleving
• heeft ingrijpende gevolgen voor Zeeland
• Zeeland moet op zoek naar nieuwe draaggolf
• integrale, lokale zorg is nieuwe economische pijler
• radicaal andere organisatie nodig
decentraal, bottom-up, horizontaal

45. De regisseurs (1)
Daan Rooijmans
manager regio-regie, CZ Zorgverzekeringen
45

46. Gezondheidswinst en Zorgresultaten
Daan Rooijmans, manager Regioregie

47. Het kan beter, het moet doelmatiger!
47

48. En dan moet het nog beginnen….
48

49. Regeerakkoord: de prioriteiten
• Acute zorg concentratie
Zorgresultaat • Selectieve inkoop
• Samenwerking en concurreren
• Convenanten ziekenhuizen, GGZ
Kostenbeheersing • GGZ in de ZvW
• Huishoudelijke hulp
• Scheiding V&V
AWBZ ontmanteling • Geplande transities
• Wijkverpleegkundige
Eigen • Informele zorg
verantwoordelijkheid • Huishoudelijke hulp
49

50. Onderliggend is de omslag van activiteit naar uitkomst
Nu: Systeem gericht op activiteiten
Risico-
patiënten Generieke Specialistische
Bevolking
zorg zorg
Straks: Systeem gericht op gezondheidswinst en zorgresultaten!

51. CZ beleid in vogelvlucht…
Risico-
patiënten Generieke Specialistische
Bevolking
zorg zorg
• Domein: Gezondheidswinst • Domein: Zorgresultaat
• WMO-AWBZ-ZvW-WPG • ZvW en AWBZ
• Zelfredzaamheid, preventie • Concentratie en spreiding
• Wijk- en buurtniveau • (Boven-) regionaal

52. Zorgresultaat: marktsamenwerking
Acute zorg
• Complexe acute zorg: kwaliteit – volume!
• Basis acute zorg
Oncologische zorg
• Soncos Normen: kwaliteit – volume!
• Optimale schaal 1 miljoen mensen
• Cancer networks
Electieve zorg
• Markt
• Praktijkvariatie
Chronische zorg/ GGZ
• Integraal: 0de-1ste-2de lijn
• Substitutie
• Inrichting basis GGZ
52

53. Gezondheidswinst: de doelen van CZ…
maatschappelijke waarde en klantwaarde verhogen door:
lang en zorgkosten
gezond leven beheersen
bevorderen
eigen
verantwoor- stimuleren
delijkheid zelfmanagement
centraal en E-health
stellen

54. Gemeenten en CZ: twee regisseurs van
dezelfde film?
Leefstijl en
preventie
Woning-
bouw
Patientenvereniging
V&V Burgers/
Verzekerden Welzijns-organisatie
thuiszorg Ouderenorganiatie
Jeugd Uitkerings
zorg gerechtigden
Huisarts
Regie Kwetsbare
op Overig ouderen
1e lijn
aanbod Zorgverzekering
Zieken-
huis AWBZ
Vrienden/ WMO
buurt
Kinderen
Begeleiding bij
Mantelzorg vinden aanbod en
ondersteuning regelingen
Bron: VU, RVZ, The Essence Consulting analyse

55. We kunnen niet alles met alle 415 gemeenten…
• Weinig verzekerden
Buiten-
gemeenten • Weinig marktaandeel
• Ruim 250 gemeenten
• Weinig verzekerden
Kern- • Aanzienlijk marktaandeel
gemeenten • Ruim 125 gemeenten
• Veel verzekerden
Speerpunt-
gemeenten
• Aanzienlijk marktaandeel
• Ongeveer 20 gemeenten
Samenwerken
dwing je niet af!

56. … dus samen zoeken naar een match!
Criteria
Individuele
organisatie(s)
op orde
Historie
samenwerking
Gezamenlijke
gevoelde urgentie
in de regio
Energie, visie en Laiser Beleid/inkoop ‘Community Populatie-
creativiteit faire afstemmen care’ management
Schaal

57. We doen stiekem al best wat samen…
• Respijtzorg-afspraken
Mantelzorg en
ondersteuning • WeHelpen.nl
• Zwerfjongeren
• Kwetsbare ouderen
Regie op • Dementiezorg
aanbod • Re-Integratiezorg
• Overheveling begeleiding en verzorging (?)
Begeleiding bij
vinden aanbod
• Stedelijke kompassen
en regelingen • Gezamenlijk loket
• Valpreventie
Leefstijl en
• Obesitas jeugd
preventie • Beweegmakelaar
• en nog diverse andere interventies

58. GoedLeven!
• Voor CZ is ‘Regioregie’-beleid
onderliggend
• Regioplan is startpunt, complexe
fase komt nu: hoe gaan we dit
organiseren en bekostigen?
• Iemand moet het netwerken
organiseren, maar niemand heeft
een voorkeurspositie in de
uitvoering
• Onderliggend is werkende as
Gemeenten-Zorgverzekeraar cruciaal
58

59. De doelen van Goed Leven voor 2022
• De levensverwachting ten opzichte van het landelijk gemiddelde:
• X jaren hoger;
• X jaren hoger in goed ervaren gezondheid;
• X jaren hoger zonder chronische ziekten;
• X jaren hoger zonder lichamelijke beperkingen;
• X jaren hoger in goede geestelijke gezondheid.
• De ervaren zelfredzaamheid van volwassenen en ouderen beter ten
opzichte van het landelijk gemiddelde.
• De totale kosten van de gezondheidszorg stijgen jaarlijks gemiddeld x %
minder snel dan het landelijke gemiddelde.
• In 2022 kan de bevolking in Zeeuws-Vlaanderen nog steeds beschikken
over goede, toepasselijke basiszorg dichtbij en bereikbare, kwalitatief
hoogwaardige specialistische zorg.

60. Activiteiten op vier domeinen
Primair gericht op Primair gericht op
WPG-ZVW WMO-AWBZ-ZvW
1. 2.
Gezond blijven Zelf blijven doen
• Op gewicht blijven • Kwetsbare jongeren
• Stoppen met roken (ADHD, LVG, …)
• In beweging blijven • Kwetsbare volwassenen
• Mentale weerbaarheid
(verslaving, obesitas,
stemmingsproblemen, … )
Doelen Regioregie • Alcoholgebruik
• Kwetsbare ouderen
• Gezondheidswinst
• …
• …
• Zorgresultaat
• Toegankelijkheid
• Betaalbaarheid • Integrale chronische zorg
(DMP) • Vervoer
• Integrale acute zorg • Hulpmiddelen
• Integrale electieve zorg • Geneesmiddelen
• Integrale oncologische • Indicatiestelling
zorg
• Integrale GGZ • …
• …
Effectief & klantgericht (be)handelen Geen verspilling
3. 4.
Primair gericht op Primair gericht op
AWBZ-ZVW WMO-AWBZ-ZVW

61. Uitvoering staat voorop en niet tempo!
project uit thema 1
project uit thema 2
project uit thema 3
project uit thema 4
Lengte van de staaf is duur interventie
2017
2016
2015
2014 Op deze manier krijg je echt
een breed populatie-programma,
waar iedere organisatie een
rol speelt
2013

62. Belangrijk: niet alles samen doen!
Activiteiten Afstemmen: Activiteiten
individueel E=½ MV2 samen
bv. vaccinatie-
programma bv. Kwetsbare
bv. Woonbeleid ouderen
gemeente
bv. staaroperatie bv. inrichting
basis GGZ
bv. …
bv. …
Het geheel maakt dat we echt resultaten behalen voor de bevolking

63. Hartelijk dank!
63

64. De regisseurs (2)
Anton Stapelkamp
burgemeester, gemeente Kapelle
64

65. Decentralisaties vanuit het
perspectief van de lokale overheid
Anton Stapelkamp (op persoonlijke titel)

66. Ontwikkelingen in de politieke ideologie
 Van nachtwakerstaat naar nachtwakerstaat. Laatste
anderhalve eeuw hebben zich enorme veranderingen
voltrokken van als maar toenemende overheidszorg en
-bescherming:
 Woningwet, Leerplichtwet, Ziektewet,
Werkeloosheidswet, Ziekenfondswet, AWW, AOW,
ABW, AKW, AWBZ, enz.,enz..
 Uitvoering voor een groot deel in handen van het
verzuilde maatschappelijke middenveld. Voor en door
eigen mensen. Herkenbaar voor de burger, dichtbij,
kleinschalig, binnen de eigen zuil/kring.

67. In 1983 begint de transformatie
 ’82 Lubbers I sociale zekerheid:
niet meer uitgaan van wat iemand niet kan naar
uitgaan van wat iemand nog wel kan en dat versterken.
 ‘07 Balkenende III sociaal beleid:
niet leunen maar steunen. Burger moet eerst eigen
hulpbronnen aanboren, geen aanspraak maar een
inspanningsplicht voor de overheid om beperkingen te
compenseren.
 ’13 Rutte II zorg&welzijn:
overheveling AWBZ > Wmo, Jeugdzorg provincie >
gemeente, Participatiewet , invoering Passend
onderwijs, tal van beperkingen in het recht op zorg.

68. Grote, elkaar ook beïnvloedende, trends
 Welvaartsstijging
 Individualisering
 Secularisering, gemak, genot en gewin terwijl
ongemak, ongeluk en ongezondheid niet worden
geaccepteerd
 Ontzuiling
 Schaalvergroting binnen overheid en maatschappelijk
middenveld
 Verzakelijking-bureaucratisering
 Ontgroening, vergrijzing, krimp

69. Gevolgen van deze trends
 Hoge verwachtingen/eisen vd consument
 Vereenzaming
 Verdwijnen sociale cohesie
 Anonimiteit, geen relatie tussen afnemer en
dienstverlener
 Misbruik van voorzieningen
 Beperkt kostenbewustzijn
 Graaicultuur
 Bureaucratie
 Nadruk op rechten, juridisering

70. Het Rijk beseft dat het de problemen niet kan
oplossen. Maar de gemeenten dan wel?
 Cultuurverandering is nodig, met heel beperkte
budgetten, terwijl vrijwilligerswerk onder druk staat
 Gemeenten zijn zelf steeds minder geworteld in de
lokale samenleving terwijl de gewenste
schaalvergroting dat nog verder zal versterken
 Hoeveel vertrouwen is er in de burger? Overheid moet
taken loslaten, maar kan zij dat wel? Wat te doen als
het mis gaat, als burgers hun rol weigeren hun rol op te
pakken?

71. Niettemin zullen we aan de slag moeten …..
 Omdat we geen alternatief hebben.
 Omdat burgers en samenleving weerbaarder zijn dan
de overheid en de professionals denken.

72. Niettemin zullen we aan de slag moeten …..
 Herschikking van taken/organisaties, nu grote lappendeken
(GGD, Jeugdzorg, GGZ, lokaal/regionaal/provinciaal, enz.
 Nieuwe taken zullen op regionaal/provinciaal niveau
georganiseerd moeten worden voor wat betreft de
professionele zorg-/hulpverlening
 De gemeente zal veel meer aandacht aan preventie moeten
geven
 De gemeente zal moeten investeren in de informele
samenleving
 De gemeente zal zelfredzaamheid van burgers moeten
vergroten, individueel en collectief
 De gemeente zal netwerken moeten (helpen) organiseren
en/of stimuleren.

73. Stakeholderperspectieven (1)
Barbara Oomen
Dean, University College Roosevelt
73

74. Zorg en de kennisinfrastructuur
Prof. B. Oomen
UCR
6 februari 2013

75. Zorg en de kennisinfrastructuur
• Wat doet UCR?
• Huidig onderzoek
• Waarom de kennisinfrastructuur
versterken?
• Thema’s voor de Zeeuwse
wetenschapsagenda

76. UCR
• Pre-medical track
• Psychologie
• Management, strategie
• Scheikunde

77. Huidig onderzoek
• Alzheimer
• Dwang en drang
• Inclusie
• IRPs

78. Een Zeeuwse wetenschapsagenda
• Waarom?
• Thema’s:
• Maintaining health
• Inclusie
• Voeding en gezondheid

79. Stakeholderperspectieven (2)
Jan de Graaf
Bestuurder, Stichting Werkt voor Ouderen
79

80. Wel bevinden 2.0
Wat zijn de "uitdagingen" van Rutte II
voor gemeenten
zorgaanbieders
en dus de burgers in Zeeland?
Jan de Graaf, directeur/bestuurder

81. .
• Werkt voor Ouderen: 4 verpleeghuizen, 3
zorgcentra, 6 woonzorgcentra, thuiszorg en
diensten, werkgebied Walcheren
• Zorgzuster: 14 vestigingen in Nederland voor
bemiddeling zzp-ers in zorg, begeleiding en
huishouding (alpha-krachten) voor burgers
die eigen regie prefereren

82. .
Enkele maatregelen van Rutte II:
•Decentralisatie rijksbeleid ‘dichter bij de burger’ met
grote budgetkortingen
•Grote verandering aansturing zorg e.d.
•Nadruk op wonen en zorg in de wijk
•WMO-afbouw met ¾ budget
•Minder begeleiding kwetsbaren
•Opheffing deel intramurale huizen ouderenzorg en
verstandelijk gehandicapten
•Overgang deel thuiszorg naar gemeenten

83. .
Zeeland-zorg in de komende jaren:
• 60% meer 75-plussers
• Gelijke percentuele toename ouderdomsziekten:
dementie, kanker, diabetes enz.
• Kans dementie van 80-jarige is 30%
• Ontgroening bevolking met mogelijk personeelstekort
zorg

84. .
Nieuwe maatschappelijke ordening:
• Minder collectieve middelen en solidariteit
• Hervinden balans formele en informele zorg
• Meer inzet mantelzorg en vrijwilligers?
• Nieuwe verbindingen, participatie,
zelfredzaamheidszorg enz?
• Wennen aan nieuwe werkelijkheid na periode van
forse spanningen en onvrede

85. .
Uitgangspositie:
• Gemeenten onvoldoende voorbereid en
deskundig voor nieuwe taken
• Stresstest: 90 % zorginstellingen
financieel in disbalans en 40%
woningcorporaties failliet (bron: PWC)
• Geen flankerend beleid en remgeld

86. .
Wat te doen:
• Bezuinigen door huidige uitvoerders beleid (zie
standpunt VNG) en stel decentralisatie uit.
• Locale politieke afweging wat maatschappelijk
haalbaar is en mogelijk protesteren
• Maak overlegplatform met gebruikers en aanbieders
• Stroomlijn communicatie tussen partijen richting
burger
• Beperk rol Nma in zorgsector
• Wifi-netwerk voor Zeeland ter ondersteuning
digitalisering zorg, welbevinden enz.

87. .
• Investeer in welzijn: 'social return on
investment'
• Wantrouw behoeftenonderzoek
ouderenbeleid van de toekomst. Jaag geen
wensdromen na uit angst voor realiteit
• Stimuleer woningbouw in ‘beschermde
omgeving’
• Maak geen ‘macro-plannen’ ten koste van
redden van wat overblijft, blijf heel
pragmatisch

88. .
• Stimuleer ‘eigen kracht’ burgers en
benut dit voor welbevinden
• Bescherm professionele zorg en
begeleiding
• Beperk overhead en apparaatskosten

89. Stakeholderperspectieven (3)
Guust van Liere
directeur, Unitron BV
89

90. UNITRON
Mini
Conferentie
O,O,O
Guust van Liere
feb 2013
DISTINCT
INNOVATIVE

91. Products
DISTINCT
INNOVATIVE

92. O,o,o
DISTINCT
INNOVATIVE

93. O,o,o
DISTINCT
INNOVATIVE

94. o,O,o
financiering/
Overheid/
Internationale
belastingen/
contacten.
KIO 21
GD 18
G 17
KIO 5
G7
G3
G 19 Zorgverzekeraar
KIO 4
GD 6
ziekenhuizen
Regionale
instellingen
Thuiszorg-
G1
KIO 9
GD 17
KIO 8
GD 1
GD 4 GD 15
G 24
G 18
G6
KIO 1
GD 16
G4 KIO 19
Toeleveranciers
KIO 28
KIO 6
GD 5
Ziekenhuizen.
Academische
Pharmacie
G9 KIO 14
Patiënten
G 14
KIO 3 KIO 17
GD 2 G2
G 16 GD 14
GD 10
KIO 20 GD 11
KIO 7
KIO 11
KIO 2
KIO 27
KIO 12
G 11 GD 9 Patiënten
G8
GD 3 G5
vereniging
GD 13
TMSi KIO 16
KIO 23 GD 7
G 12
GD 20
G 22
KIO 26
Behandelcentra KIO 10
G 15 Concurrenten
G 10
KIO 15
GD 8
GD 11 KIO 13
GD 21
G 13
KIO 25 G 23
GD 19
G 21
KIO 22
KIO 17
Provider
Service
KIO 24
GD 12
Provider
Netwerk
G 14
KIO 18
Demografische/
ontwikkelingen
levensstijlen Patiënten Dossier
Electronische
(EPD)
Informatie overdracht.
KIO = Kennis en
GD = Goederen en
2003 Ontologisch model
Diensten stroom.
G = Geld stroom.
DISTINCT
INNOVATIVE

95. o,o,O
H2 Propulsion
Fuelcel
DISTINCT
Koppeling Wind & H2 INNOVATIVE

96. Dank u
Guust van Liere
g.vanliere@unitron.nl
DISTINCT
INNOVATIVE