Uribe kostako Mihiluze 2015 lehiaketaren materiala.

1. Mihiluze Uribe-KostaIkasketa materiala
1. atala:
HERRIAK

2. - Barrikako biztanleei barrikoztar edo barrikar esaten
zaie.
- Bizkaiko herririk zaharrenetakoa da. Etxeak han-hemen
sakabanatuta daude, erdigune zehatzik gabe. Elexalde, eta
Goierri dira auzoen izenak.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

3. - Ikusgarriak dira labarretako harrien
formak. Labarren tarteetan Barrikako
hiru hondartzak ageri dira: Barrika,
Meñakoz eta Muriola.
- Antzina, balearen arrantzan ibiltzen
ziren barrikoztarrak.
- Gainera, historia aztarna garrantzitsuak
aurkitu ziren Kurtzioko aztarnategietan.
- San Blas (otsailak 3), San Juan
(ekainak 24) eta San Andres (azaroak 30)
dira herriko zaindariak.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

4. - Paisaia leuna du, eta itsasertz
zatikatua, labar askokoa.
- Billano lurmuturra eta irla
aipagarriak dira natura-parajeen
artean.
- Gorlizko hondartza
Plentziakoaren jarraian dago, eta
bertara isurtzen ditu urak
Gazatza izeneko errekak.
Auzoak: Urezarantza, Elexalde, Agirre-Areantza-
Guzurmendi eta Gandia
Gorlizen, Santiagoak (uztailak 25) eta Andramariak
(abuztuak 5) ospatzen dira.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK
- Harri bihurtutako dunak daude,
Euskal Herri osoko bakarrak.

5. Hirugarren sektorea da nagusi:
erietxea, jatetxeak, hotelak,
zerbitzuak… Sasoi batean itsasotik
bizi zen jende asko.
Azkorriagako gotorlekua Gorliz itsasotik etor
zitezkeen etsaiengandik babesteko eraiki zuten.
XIX. mendean industrializazioak eragindako osasun kalteak
sendatzeko kezka agertu zen, eta horregatik eraiki zuen Areilza
doktoreak Gorlizko erietxea.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

6. Andraka, Urizar eta Armintza dira
herriko auzoak.
Karmenak (uztailak 16) eta santomasak (urriak 17) ospatzen
dira Armintzan; Andra Mari (abuztuak 15) Urizarren; eta San
Frantziskoren omenez (urriak 4) egiten dira jaiak Andrakan.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

7. Rufino Arrola soinulariaren omenezko
enparantza Andrakan dago.
Lemoizen fama handikoa izan zen Rufino Arrola “Andrakako errementaria”. Lemoizko
Atauneta baserrian jaio zen 1909an, Lemoizko zentralaren azpian. Osaba baten soinua joten hasi
zen hamahiru bat urte zituela. Lanbidez errementaria, pertsona arteza eta gogorra ei zen.
Lanean zebilenean, mailukada kopuru bat erabiltzen zuen seme-alaba bakoitzari deitzeko.
Berrogeita hemezortzi urterekin berriz ere hartu zuen soinuaren martxa. Hainbat gazteri irakatsi
zion soinua jotzen eta berarekin batera eroaten zituen herririk herri.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

8. Auzoak sakabanatuta daude: Saratxaga, Isuskitza eta
erdigunea
Plentziako itsasadarra zubi azpian.
Plentziako jai nagusia Andolin deuna (irailak 2) da. Karmenak
(uztailak 16) eta Madalenak (uztailak 22) ere ospatzen dira.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

9. Nekazaritza eta arrantza garrantzitsuak
izan dira herriaren historian; pentsa,
lehen gabarrak bertan eraikitzen
ziren.
Gaur egun hirugarren sektorea da
nagusi, ostalaritzari lotutakoa; trenak
garrantzia handia izan du horretan.
- Erromatar aztarnak aurkitu izan dira Plentzian.
- Herri moduan 1299. urtean, Lope Díaz de Harok
sortu zuen. Herria harresi batek inguratzen zuen eta
hiru kale baino ez zituen: Barrenkale, Artekale eta
Goienkale.
- Plentziako portuak garrantzia handia
izan zuen bere garaian. Gainera merkataritza eta
komunikazio gune garrantzitsua izan zen, bideetan
bandidoak zebiltzanez, garraioa kostatik egiten zen-eta.
- Gerora ordea, burgesia eta udatiarrentzako hiri
bihurtu zen.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

10. Auzoak: Moreaga eta Ugeraga.
Sopelan egiten diren jaiak
hurrengoak dira: San Pedro
(ekainak 29), Karmengo
Ama(uztailak 16), Santa Mariñe
(uztailak 20) eta San Andres
(azaroak 30)
Getxo, Berango, Urduliz eta Barrikako herriekin egiten
du muga.
Sopelako herritarrei sopeloztar esaten zaie. Bertan bizi
izandako Sopela leinutik datorkio izena.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

11. Sopelakoa inguru ederra da,
ikusteko moduko parajeak
ditu:
- Saiherri, Munarrikolanda
eta Peñako tontorrak.
- Gobela ibaia, bertara ura
isurtzen duten Kasarreina
eta Lemoso errekak.
- Santa Mariñeko haitzak.
- Fernando Ansoleaga eta
Iturrieta parkeak.
- Balea aintzira.
Arriatara, Atxabiribil, Barinatxe eta
Meñakotz dira Sopelako hondartzak
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

12. Urdulizko biztanleak urduliztarrak dira.
Auzoak: Dobaran, Elortza, Landa,
Mendiondo eta Zalbidea.
Andre Mari jaiak (irailak 8) ospatzen dira,
eta Santa Mariñe egunez (uztailak 20),
izen bereko ermitara egiten da
erromesaldia.
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK
Urdulizeko erreka nagusia Gobela da.
Sopelan jaioa eta Getxon itsasoratzen da.

13. Eraikin aipagarrien artean honako hauek
ditugu:
Andra Mari eliza, Santa Mariñe ermita edota
Torrebarri dorretxea, elizaldean.
Torrebarri dorretxea
Santa Mariñeko haitzak eta ermita
Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 1. Atala: HERRIAK

14. 1. FROGA:
ERANTZUNA
EMANDA
Eta ikasitakoa ongi
gogoratzen
duzuela
frogatzeko, hemen
galdera sorta bat:

15. 1. froga: ERANTZUNA EMANDA
Galdera bakoitzaren erantzun egokia aukeratu beharko
duzue guk emango dizkizuegun sei erantzunen artean.
HERRIAK
-Plentzia
-Sopela
-Barrika
-Urduliz
-Lemoiz
-Gorliz
Zei herritan ospatzen dira santiagoak,
uztailaren 25ean?
Zein herritan dago balea aintzira?
Zein herritan daude Barrika, Meñakoz eta
Muriola hondartzak?
Zein izan zen Lopez Díaz de Harok 1299
urtean sortu zuen herria?
Zein herritan dago Torrebarri dorretxea?
Zein herritako armarrian agertzen dira lau
arraun?

16. Erantzunak
Zei herritan ospatzen dira santiagoak,
uztailaren 25ean? Gorliz
Zein herritan dago balea aintzira? Sopela
Zein herritan daude Barrika, Meñakoz eta
Muriola hondartzak? Barrika
Zein izan zen Lopez Díaz de Harok 1299
urtean sortu zuen herria? Plentzia
Zein herritan dago Torrebarri dorretxea?
Urduliz
Zein herritako armarrian agertzen dira lau
arraun? Lemoiz